კვლევები
1-ად შესაკვეთი გამოკვლევები
CD4 უჯრედების რაოდენობა
ტესტი
ტუბერკულოზი შეიძლება განვითარდეს აივ ინფექციის მიმდინარეობის ნებისმიერ სტადიაზე, მაგრამ რისკი იზრდება CD4 უჯრედების რაოდენობის შემცირებასთან ერთად.[43]როდესაც CD4 უჯრედების რაოდენობა < 200 უჯრედი/მიკროლიტრში, უფრო მეტად სავარაუდოა Pneumocystis jirovecii პნევმონიისა და კანდიდოზის არსებობა. ციტომეგალოვირუსი, Mycobacterium avium complex და ტოქსოპლაზმოზი უფრო შესაძლოა არსებობდეს, როცა CD4 უჯრედების რაოდენობა < 50 უჯრედი/მიკროლიტრში.[1]
შედეგი
ცვალებადია
ნახველის შეღებვა და კულტურა
ტესტი
ტუბერკულოზის დიაგნოსტიკის დროს მჟავაგამძლე ბაცილის (AFB) ნაცხის და კულტურალური კვლევისთვის უნდა შეგროვდეს ნახველის სამი ნიმუში.[76]
Pneumocystis jirovecii პნევმონიისთვის (PCP) რეკომენდებული საწყისი სკრინინგული ტესტია ინდუცირებული ნახველის გამოკვლევა. ნიმუშები უნდა შეფასდეს შეღებვის სპეციფიკური მეთოდებით (მაგ., გომორი-მეთენამინის ვერცხლით, რაით-გიმზათი, სწრაფი დიფერენციაციით (Diff-Quick) ან იმუნოფლუორესცენციით). ვინაიდან აღნიშნული ტესტების უარყოფითი პროგნოზული მნიშვნელობა შედარებით დაბალია, უარყოფით ტესტს მაშინვე უნდა მოჰყვეს რეფერალი ბოჭკოვან-ოპტიკური ბრონქოსკოპიისთვის, ბრონქოალვეულური ლავაჟის მიღებასთან ერთად, რაც მნიშვნელოვნად ზრდის დიაგნოსტიკურ ღირებულებას >90%-ად.[102]
ნახველის კულტურა კოქციდიოიდომიკოზის ინფექციის დამადასტურებელი ანალიზია. პაციენტის ნახველიდან ან სხვა კლინიკური ნიმუშიდან Coccidioides მიკროორგანიზმების იზოლირება საბოლოოდ ადასტურებს კოქციდიოიდომიკოზის დიაგნოზს და ის არ უნდა ჩაითვალოს კოლონიზაციად. მიკროორგანიზმები ინკუბაციიდან 5-7 დღის განმავლობაში კარგად იზრდება სოკოვან და ბაქტერიოლოგიურ საკვებ არეში. როდესაც აღინიშნება ზრდა, აუცილებელია სათანადო ბიოშეკავების ზომების მიღება, რადგან კულტურები მაღალკონტაგიოზურია და ლაბორატორიის პერსონალი იმყოფება ინფიცირების რისკის ქვეშ.
შედეგი
AFB შეღებვა და მიკობაქტერიული კუტურა დადებითია ტუბერკულოზის და MAC-ის დროს; შეღებვა დადებითია პნევმოცისტური პნევმონიის შემთხვევაში; დადებითია კოქციდიოიდომიკოზის ინფექციის დროს
სისხლის კულტურები
ტესტი
დისემინირებული Mycobacterium avium complex (MAC) დეტექციისთვის ჩვეულებრივ, საკმარისია სისხლის ორი კულტურა. ერთი კულტურით შესაძლებელია MAC ბაქტერიემიის მქონე პაციენტთა 91%-ის იდენტიფიცირება, მაშინ როცა სისხლის მეორე კულტურა სარგებლიანობას ზრდის 98%-მდე.[165] თუმცა, შესაძლოა საჭირო გახდეს 6 კვირის კულტურა, რომელიც ზღუდავს კლინიკურ პრაქტიკულობას.
აივ-ინფექციასთან დაკავშრებული კრიპტოკოკოზის მქონე პაციენტთა სამ მეოთხედს სისხლის კულტივირებით აქვთ Cryptococcus neoformans.[132] სისხლის კულტურა შესაძლოა დამხმარე იყოს თუ მენინგიტის არარსებობისას მოსალოდნელია დისემინირებული დაავადება.
დისემინირებული ტუბერკულოზის დროს სისხლის კულტურები შეიძლება დადებითი იყოს მიკობაქტერიაზე.[91]
შედეგი
შესაძლოა დადებითი იყოს კრიპტოკოკური ინფექციის და დისემინირებული ტუბერკულოზის დროს
ადენოზინ დეამინაზა
ტესტი
პლევრის სითხეში ადენოზინდეამინაზას გაზომვა მარტივი და იაფი ტესტია, რომელიც ამყარებს პლევრის ტუბერკულოზის დიაგნოზს. ამ დროს ის მნიშნვნელოვნადაა მომატებული.[86] ადენოზინ დეამინაზას მგრძნობელობა აივ-ინიცირებულებში, მიუხედავად CD4 უჯრედების რაოდენობისა, იყო 94% ხოლო სპეციფიკურობა - 95%, როდესაც ზღურბლი შეადგენდა 30 ერთეული/ლ-ს.[87]
შედეგი
მომატებულია ტუბერკულოზური პლევრიტის დროს
ციტომეგალოვირუსის (CMV) სეროლოგია
ტესტი
ტესტი ტარდება ენზიმშემაკავშირებელი იმუნოსორბენტული ანალიზით. ციტომეგალოვირუსის სეროლოგიის სარგებლიანობა ძალიან მცირეა, რადგან ინვაზიური დაავადება, პირველად ინფექციასთან შედარებით, უფრო ხშირად განპირობებულია არსებულის რეაქტივაციით. ამასთან აივ ინფიცირებულ შორსწასული ფორმის მქონე პირებში IgM-ის უარყოფითი შედეგი არ გამორიცხავს ციტომეგალოვირუსული დაავადების არსებობას.
შედეგი
CMV-IgM ტიტრი მიუთითებს მწვავე ინფექციაზე; CMV-IgG ტიტრი მიუთითებს წარსულში გადატანილ ინფექციაზე
რაოდენობრივი პოლიმერაზული ჯაჭვური რეაქცია ციტომეგალოვირუსზე
ტესტი
აივინფიცირებულ, მაღალი რისკის მქონდე პირებში, ციტომეგალოვირუსის რაოდენობრივი პოლიმერაზულ ჯაჭვური რეაქცია გამოიყენება უფრო მეტად ციტომეგალოვირუსის გამოსავლენად და არა - გამოსარიცხად. როდესაც ზღვრული მაჩვენებელი ახლოს არის ტესტის უნართან, გამოავლინოს ციტომეგალოვირუსული ვირემია (400 ერთ/მლ), ტესტის მგრძნობელობა შეადგენს 47%-ს, ხოლო უარყოფითი პროგნოზული მაჩვენებელი - 70%-ს.[124] ციტომეგალოვირუსული ვირემია შესაძლოა გამოვლინდეს სამიზნე ორგანოს ციტომეგალოვირუსული (CMV) დაავადების გარეშეც. პირიქით, CMV ვირემია არ ვლინდება ციტომეგალოვირუსული რეტინიტის მქონე პაციენტთა ნახევარზე მეტში.[125]
შედეგი
ყოველ ნიმუშის მოცულობაზე გენომური CMV ასლების რაოდენობა ან PCR
Toxoplasma gondii- სეროლოგია
ტესტი
IgM ანტისხეულები აუცილებელი არაა მიუთითებდეს უახლოეს წარსულში შეძენილ ინფექციაზე, ვინაიდან მომატებული შეიძლება იყოს 1 წელზე მეტხანს. უახლესი ინფექცია სავარაუდოა, როდესაც სერიული ნიმუშები შესრულდა სულ მცირე 3 კვირის დაშორებით და პარალელურმა მონაცემებმა გამოავლინა სულ მცირე 4-ჯერ მომატებული IgG-ის ტიტრი.[166]T gondii IgG-ის უარყოფითი მაჩვენებელი მნიშვნელოვნად ნაკლებად სავარაუდოს ხდის ტოქსოპლაზმურ ენცეფალიტს, თუმცა არ გამორიცხავს მის არსებობას.[1]
შედეგი
T gondii-ის საწინააღმდეგო იმუნოგლობულინი M-ის არსებობა მიუთითებს ბოლოდროიდნელ ინექციაზე, ხოლო იმუნოგლობულინი G კი გადატანილ ინექციაზე
Coccidioides სეროლოგია
ტესტი
სეროლოგიური ტესტები ყველაზე ხშირად გამოიყენება ფილტვის პირველადი კოქციდიოიდომიკოზის დიაგნოსტიკისთვის და მაღალსპეციფიკურია ინფექციისთვის.[143] თუ ინფექცია საეჭვოა და სეროლოგიური ანალიზი უარყოფითია, რეკომენდებულია განმეორებითი კვლევა ანტისხეულებზე, ვინაიდან მათზე ადეკვატური პასუხის განვითარებას შეიძლება რამდენიმე კვირა დასჭირდეს.
იმუნოფერმენტული ანალიზი (EIA) ფართოდ ხელმისაწვდომია Coccidioides საწინააღმდეგო სპეციფიკური IgM და IgG ანტისხეულების დეტექციისთვის. EIA-ს დადებითი შედეგი უნდა დადასტურდეს იმუნოდიფუზიითა და კომპლემენტის ფიქსაციის ანალიზით.[1]
შედეგი
დადებითია IgM და/ან IgG
კრიპტოკოკუlი პოლისაქარიდის ანტიგენი
ტესტი
ძალიან სპეციფიკური და მაღალმგრძნობიარეა (>90%). შრატში მაღალი ტიტრი (≥1:160) მიუთითებს უსიმპტომო პაციენტებში ცენტრალური ნერვული სისტემის დაავადების უფრო მაღალ რისკზე.[167] ცერებროსპინურ სითხეში (CSF) საწყისი მაღალი ტიტრი (≥1:1024) ცუდი პროგნოზის მარკერია და შეესაბამება დიდი რაოდენობით მიკროორგანიზმების არსებობას. წარმატებული მკურნალობის ფონზე, როგორც წესი, ცერებროსპინური სითხეში ანტიგენის ტიტრი ქვეითდება.[150]
შედეგი
შრატიდან ან ცერებროსპინური სითხიდან
FBC
ტესტი
აივ-ინფიცირებულ პირებში ოპორტუნისტული ინფექციების მქონე პაციენტებში ხშირია ანემია. დისემინირებული Mycobacterium avium კომპლექსის დროს, ანემია გადარჩენადობის მნიშვნელოვანი უარყოფითი პროგნოზული ფაქტორია და ხშირად თან ახლავს ლეიკოპენია და თრომბოციტოპენია.[168][169]
შედეგი
ანემიას ხშირად თან ახლავს ლეიკოპენია და თრომბოციტოპენია
ღვიძლის ფუნქციური სინჯი
ტესტი
აივ ინფექციით მცხოვრებ პირებს, Mycobacterium avium complex-ით ან ციტომეგალოვირუსული (CMV) ჰეპატობილიური დაავადებით, ჩვეულებრივ, მომატებული აქვთ ტუტე ფოსფატაზა.[170] ციტომეგალოვირუსული ჰეპატიტის დროს, როგორც წესი, გვხვდება ასპარტატამინოსტრანსფერაზას და ალანინამინოტრანსფერაზას მომატება.[171]
შედეგი
მომატებული
ლაქტატდეჰიდროგენაზის
ტესტი
ხშირად მომატებულია დისემინირებული Mycobacterium avium complex ინფექციის დროს და ასევე ხშირად მომატებულია Pneumocystis jirovecii პნევმონიის (PCP) ფონზეც.
თუმცა ლაქტატდეჰიდროგენაზას დონის მომატების ინტერპრეტაცია საჭიროა სიფრთხილით რადგან ის ასევე მომატებულია პაციენტებში, ფილტვის სხვადასხვა ისეთი დაავადებების დროს, როგორიცაა, ფილტვის ტუბერკულოზი და სხვა ბაქტერიული პნევმონიები, ასევე სხვადასხვა არაინფექციური მდგომარეობების შემთხვევაშიც.[103][170]
შედეგი
მომატებულია (მაგრამ არასპეციფიკურია)
არტერიული სისხლის აირები (ABG)
ტესტი
პროგნოზთან კორელაციაშია არტერიული ჟანგბადის წნევა (PaO₂) და P (ალვეოლურ-არტერიული [A-a])O₂ გრადიენტი. თუ A P(A-a)O₂ > 35 მმ ვწყ სვ. ან a PaO₂ < 70 მმ ვწყ სვ, ასოცირებულია უფრო ცუდ გამოსავალთან დ მიუთითებს დამატებით კორტიკოსტეროიდული თერაპიის დაწყების აუცილებლობაზე.[100]
შედეგი
მომატებული ალვეოლურ-არტერიული ჟანგბადის გრადიენტი P(ა-ა)O2; არტერიული ჟანგბადის პარციალური წნევის (PaO2) მონაცემები დამოკიდებულია დაავადების სიმძიმეზე
გულმკერდის რენტგენოგრაფია (რენტგენი)
ტესტი
უნდა ჩაუტარდეს ფილტვის სიმპტომების მქონდე აივ-ინფიცირებულ ნებისმიერ პირს.
აივ-ინფიცირებული პაციენტი ტუბერკულოზით, CD4 უჯრედების რაოდენობა > 200 უჯრედი/მიკროლიტრი: ზედა წილის ინფილტრატები და კავიტაცია; CD4 < 200 უჯრედი/მიკროლიტრი: ხშირია მედიასტინური ადენოპათია და სავარაუდოდ ასახავს არაეფექტურ იმუნურ პასუხს.[2][144]
პნევმოცისტური პნევმონიის დადასტურებული შემთხვევებიდან დაახლოებით 10%-ში გულმკერდის რენტგენოგრაფიული სურათი არის ნორმის ფარგლებში.[147] დაფიქსირებულია სხვადასხვა ატიპური რადიოგრაფიული გამოვლინებები, მათ შორის კვანძოვანი სიმკვრივეები და ღრუს დაზიანებები. შესაძლოა განვითარდეს პნევმოთორაქსი და მისი მართვა ხშირად რთულია.[172] თუ გულმკერდის რენტგენოგრაფიული სურათი ნორმაშია, მაგრამ საეჭვოა პნევმოცისტური პნევმონია, უნდა ჩატარდეს მაღალი რეზოლუციის კომპიუტერული ტომოგრაფია.
ვიზუალიზაციური კვლევები ჩვეულებრივ, ინფორმატიულია კოქციდიოიდომიკოზის საწყისი შეფასებისას, მაგრამ რადიოგრაფიული ნიშნები არასპეციფიკურია.
გულმკერდის რენტგენოგრაფია შესაძლოა გამოყენებული იქნას დადებითი დინამიკის მონიტორინგისთვის.[173]
შედეგი
განსხვავებულია: ტუბერკულოზი - ზედა წილი ინფილტრატები და კავიტაცია ან მედიასტინური ადენოპათია; Pneumocystis Jiroveci Pneumonia - ორმხრივი დიფუზური ინფილტრატები პერიჰილარული რეგიონის დასაწყისში; ციტომეგალოვირუსი - ინტერსტიციური ინფილტრატი
თავის CT გამოკვლევა
ტესტი
უნდა ჩატარდეს შეცვლილი ფსიქიკური მდგომარეობის მქონე ყველა პაციენტში.
ტოქსოპლაზმური ენცეფალიტის დროს დაიზიანებები მოიცავს ბაზალულ განგლიას და ჰემისფეროების კორტიკომედულარული დაკავშირების ადგილს.[174]
კრიპტოკოკური მენინგიტის დროს კომპიუტერული ტომოგრაფიული მახასიათებლები შესაძლოა მოიცავდეს ერთეულ ან მრავლობით კვანძებს (კრიპტოკოკომა), თავის ტვინის შეშუპებას ან ჰიდროცეფალიას.[150]
შედეგი
ტოქსოპლაზმური ენცეფალიტი: რამდენიმე, ორმხრივი, დაბალი სიმკვრივის, ბეჭდისებრი დაზიანება; კრიპტოკოკული დაავადება: ნორმის ფარგლებშია ან შესაძლოა გამოვლინდეს მენინგეული სურათი; ტუბერკულოზური მენინგიტი: ტუბერკულომა, კონტრასტის შემდგომი ბაზალური გაძლიერება, ჰიდროცეფალია და ინფარქტები
გასათვალისწინებელი კვლევები
ტუბერკულოზის ნუკლეინის მჟავების ამპლიფიკაცია
ტესტი
რამოდენიმე სწრაფი ნუკლეინის მჟავის ამპლიფიკაციის ტესტი (NAAT) ხელმისაწვდომია ტუბერკულოზის დიაგნოზის დასადგენად, ზოგიერთის საშუალებით ასევე შესაძლებელია გამოვლინდეს რეზისტენტობა ტუბერკულოზის ზოგიერთი წამლის მიმართ. მიუხედავად იმისა, რომ აღნიშნული კვლევები თავდაპირველად რესპირატორული ნიმუშებისთვის შეიქმნა, მათი გამოყენება შეიძლება სხვა ნიმუშებზეც, როდესაც საეჭვოა ტუბერკულოზი (მაგ.: თავზურგტვინის სითხე, ლიმფური კვანძების ასპირატი, ლიმფური კვანძების ბიოფსია, პლევრული, პერიტონეური, პერიკარდიული, სინოვიური სითხე ან შარდი).[77] აშშ-ში, ფილტვგარე ნიმუშებისთვის ნუკლეინის მჟავას ამპლიფიკაციის ტესტების გამოყენება არ არის დამტკიცებული სურსათისა და წამლის ადმინისტრაციის მიერ.
შედეგი
დადებითია ტუბერკულოზის ინფექციის დროს
შარდის ლატერალური ნაკადის ლიპოარაბინომანანის (LF-LAM) ანალიზი
ტესტი
შარდის ლატერალური ნაკადის ტესტები ლიპოარბინომანანის ანტიგენის (LAM) დეტექციისთვის, შესაძლებელს ხდის ტუბერკულოზის ტესტირება ჩატარდეს სამედიცინო მომსახურების ადგილზე. კოკრეინის ერთმა მიმოხილვამ აჩვენა, რომ ტუბერკულოზის სიმპტომების მქონე აივ პოზიტიურ ინდივიდებში შარდის ლატერალური ნაკადის ლიპოარბინომანანის (LF-LAM) ანალიზს ტუბერკულოზის დიაგნოსტიკისთვის აქვს 42%-იანი მგრძნობელობა, ხოლო აივ პოზიტიურ ინდივიდებში, რომლებიც არ შეფასებულან ტუბერკულოზის სიმპტომებზე, აღნიშნული კვლევის მგრძნობელობა 35%-ს შეადგენს.[84] ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაციის (WHO) რეკომენდაციით, LF-LAM -ის გამოყენება შეიძლება აივ პოზიტიურ ინდივიდებში აქტიური ტუბერკულოზის დამხმარე დიაგნოსტიკურ ტესტად.[77] აღნიშნული მიდგომა მხარდაჭერილია კოკრეინის სხვა მიმოხილვით, რომელმაც აჩვენა LF-LAM-ის გამოყენებით სიკვდილობის შემცირება და მკურნალობის დაწყების მაჩვენებლის გაზრდა როგორც ჰოსპიტალიზებულ, ისე ამბულატორიულ პაციენტებში.[85]
კულტურა მაინც საჭირო იქნება წამლისადმი მგრძნობელობის ტესტირებისთვის (DST).
შედეგი
დადებითი
ბრონქოალვეოლური ლავაჟი
ტესტი
იმ პაციენტებში, რომელთაც არ შეუძლიათ ნახველის წარმოქმნა, შესაძლოა საჭირო გახდეს ბრონქოსკოპია.
სიფრთხილეა საჭირო, როდესაც პულმონოლოგი ასრულებს ბრონქოალვეოლურ ლავაჟს ტუბერკულოზზე ეჭვის დროს.[175][176][177]
შედეგი
შეღებვა დადებითია პნევმოცისტურ პნევმონიის დროს; შეიძლება დადებითი იყოს დისემინირებული კრიპტოკოკოზის დროს.
ოროფარინგეული ანაფხეკი (KOH მომზადება) და კულტურა
ტესტი
10%-იან კალიუმის ჰიდროქსიდით (KOH) დამუშავებული სლაიდის მომზადებისას შესაძლებელია კანდიდოზის დიაგნოზის დადასტურება. ფსევდოჰიფები და საფუარი სოკოს დაკვირტვა დამახასიათებელი ნიშნებია.
მხოლოდ კულტურები არ არის დიაგნოსტიკური, რადგან კოლონიზაცია ხშირია და როგორც წესი, კულტივირება საჭირო არ არის, გარდა იმ შემთხვევისა, როცა დაზიანებები არ ექვემდებარება სოკოს საწინააღმდეგო სტანდარტული პრეპარატებით მკურნალობას.[178]
შედეგი
კანდიდას არსებობა
თავზურგტვინის სითხის ანალიზი
ტესტი
თუ წარმოდგენილია ჰერნიაციით განპირობებული მასისი ეფექტი, ლუმბალური პუნქციისას სიფრთხილეა საჭირო.[166]
ტოქსოპლაზმოზი: გიმზას წესით შეღებვაზე შეიძლება გამოჩნდეს ტაქიზოიტები.
კრიპტოკოკური მენინგიტი: ინდური მელნით შეღებვა დადებითია აივ ინფექციით მცხოვრებ პირთა 70-90%-ში. ცერებროსპინური სითხის (CSF) კულტურალური კვლევისთვის საჭიროა 48-72 საათი. თავზურგტვინის სითხის საწყისი წნევა მომატებულია პაციენტთა 75%-ში; CSF-ის წნევის მომატება >250 მმ H₂O-ზე შესაძლოა საჭიროებდეს ცერებროსპინური სითხის დიდი მოცულობის დრენირებას.[150][160] ასევე მნიშვნელოვანია CSFის კრიპტოკოკურ ანტიგენზე კვლევა, რადგან აღნიშნული ძალიან მგრძნობიარე და სპეციფიკური ტესტია და შეიძლება სწრაფად შესრულდეს.
შედეგი
ტოქსოპლაზმური ენცეფალიტი: მონონუკლეური უპირატესობის მსუბუქი პლეოციტოზი და მომატებული ცილა; კრიპტოკოკული მენინგიტი: ლეიკოციტოზი ლიმფოციტოზით, მომატებული ცილა, დაბალი გლიკოზა
პოლიმერაზული ჯაჭვური რეაქცია: თავზურგტვინის სითხე, ბრონქოალვეოლური ლავაჟი და მინისებრი და წყლიანი ნივთიერების სინჯი Toxoplasma gondii-ზე
ტესტი
შეიძლება ინფორმატიული იყოს ტოქსოპლაზმური ენცეფალიტის დიაგნოსტიკისთვის. ტოქსოპლაზმური ენცეფალიტის მქონე პაციენტებში ცერებროსპინური სითხის PCR-ის სენსიტიურობა ცვალებადობს 12%-დან 70%-მდე, ხოლო სპეციფიკურობა დაახლოებით 100%-ს შეადგენს. თავის ტვინის ქსოვილის PCR კვლევის დადებითი შედეგი აუცილებელი არ არის, ყოველთვის მიუთითებდეს მწვავე ინფექციაზე, რადგან ქსოვილის ცისტა მწვავე ინფექციის შემდეგაც ხანგრძლივად პერსისტირებს ტვინში.[179]
შედეგი
დადებითი
ძვლის ტვინის ასპირატი და კულტურა
ტესტი
შესაძლოა სასარგებლო იყოს დისემინირებული Mycobacterium avium დისემინირებული complex და ტუბერკულოზის დიაგნოსტირებისთვის, თუმცა მჟავაგამძლე ბაცილის (AFB) შემცველი სისხლის კულტივირება უპირატესი კვლევაა. ამ პაციენტებში ძვლის ტვინის კულტურების დიაგნოსტიკური მგრძნობელობა შესაძლოა არ იყოს სისხლის კულტურებზე უფრო მაღალი, მაგრამ ძვლის ტვინის ნიმუშების ჰისტოპათოლოგიური გამოკვლევით ზოგიერთ პაციენტში, უარყოფითი კულტურის შემთხვევაში, შედარებით სწრაფად ხდება ინფექციის იდენტიფიცირება.[180] დაავადების ადრეულ სტადიაზე ძვლის ტვინის კულტურის მგრძნობელობა, სისხლის მჟავაგამძლე ბაცილის (AFB) კულტურის მგრძნობელობასთან შედარებით, შეიძლება რეალურად უფრო მაღალი იყოს.
შედეგი
გრანულომა; ორგანიზმი ნანახია მჟავაგამძლე შეღებვისას
ლიმფური კვანძის ასპირატი ან ბიოფსია
ტესტი
ლიმფური კვანძის წვრილი ნემსით ასპირაცია ან ბიოფსია დიაგნოსტირების საშუალებას იძლევა Mycobacterium avium complex ფოკალური ლიმფადენიტის მქონე პაციენტთა 100%-ში.[181]
შედეგი
გრანულომა; ორგანიზმი ნანახია მჟავაგამძლე შეღებვისას
ქსოვილის ბიოფსია
ტესტი
გასათავლისწინებელია, როცა სხვა ნაკლებადინვაზიური ტესტები არადიაგნოსტიკური იყო და პულმონური პროცესი პროგრესირებს.
მოსალოდნელი ტუბერკულოზის დროს შესაძლოა საჭირო გახდეს ტრანსბრონქული ბიოფსია ან ფილტვგარე ადგილის ბიოფსია (მაგ. ძვლის ტვინი, ხერხემლის სვეტი). პათანატომიური კვლევისას, ტუბერკულოზური გრანულომები დადგენილია შემთხვევათა 60-დან - 100%-ში, დამოკიდებულია პაციენტის იმუნურ სტატუსსა და ნიმუშის აღების ადგილზე.[90]
აღებული ნიმუშები უნდა შემოწმდეს მჟავაგამძლე ბაცილაებე და მოხდეს კულტივირება მიკობაქტერიაზე.
ქსოვილის ინვაზიურ ციტომეგალოვირუსულ დაავადებაზე მიმანიშნებელი კლინიკური სურათის არსებობისას, ციტომეგალოვირუსის დასადგენად საჭიროა ქსოვილის ნიმუშის (ღვიძლი, ნაწლავის ლორწოვანი, ფილტვი) ბიოფსიური აღება.[182]
ჰისტოპათოლოგიის დადებითი შედეგი განსაზღვრავს კოქციდიოიდომიკოზის დასკვნით დიაგნოზს.
შედეგი
ტუბერკულოზი: გრანულომები, მჟავაგამძლე ბაქტერია ვიზუალურად; ციტომეგალოვირუსი: ვლინდება CMV-სპეციფიკური ციტოპლაზმური და ინტრანუკლეური ჩანართები ღვიძლში, ნაწლავის ლორწოვან გარსსა ან ფილტვის ნიმუშებში; კოქციდიოიდომიკოზი: მიკროსკოპიით სფერულების იდენტიფიცირება.
თავის ტვინის ბიოფსია
ტესტი
შესაძლოა უზრუნველყოს ტოქსოპლაზმური ენცეფალიტის დასკვნითი დიაგნოზი.
ტვინის ექსციზიური ბიოფსიის სურათი ვარირებს გრანულომატოზური რეაქციიდან, გლიოზთან და მიკროგლიურ კვანძებთან ერთად, მანეკროზებელ ენცეფალიტამდე. ტაქიზოიტების ან ცისტის არსებობა, რომლის ირგვლივაც ანთებაა მიჩნეულია დიაგნოსტიკურ ნიშნად.[149]
შედეგი
ტოქსოპლაზმური ენცეფალიტი: ტაქიზოტების ან ცისტების არსებობა, რომელიც გარშემორტყმულია ანთებით
მუცლის ღრუს CT
ტესტი
გასათვალისწინებელია პაციენტებში, მუცლის ტკივილით ან დისემინირებულ Mycobacterium avium complex (MAC) ეჭვის შემთხვევაში.
აბდომინური ტუბერკულოზის დროს კომპიუტერული ტომოგრაფიით, როგორც წესი, ვლინდება ასციტი და ბადექონის გასქელება.[144][183] შესაძლოა წარმოდგენილი იყოს ჰეპატომეგალია, სპლენომეგალია და მცირე კედლის გასქელება.[99]
შედეგი
აბდომინური ტუბერკულოზი: ვისცერული დაზიანება და ინტრააბდომინური ლიმფადენოპათია ნეკროზთნ ერთად; დისემინირებული MAC: ინტრააბდომინური გადიდებული მეზენტერული და/ან რეტროპერიტონეული ლიმფური კვანძები
გულმკერდის მაღალი რეზოლუციის მქონე CT (HRCT)
ტესტი
როცა გულმკერდის რადიოგრაფიული მონაცემები ნორმაშია, მაღალრეზოლუციურმა კომპიუტერულმა ტომოგრაფიამ (HRCT), რომელიც გულმკერდის რენტგენოგრაფიასთან შედარებით უფრო სენსიტიურია, შესაძლო Pneumocystis jirovecii პნევმონიის (PCP) შემთხვევაში შეიძლება გამოავლინოს უფრო არამკაფიო "დაბურული მინის" სურათი" ან სხვა შეუმჩნეველი დაზიანებები. პნევმოცისტური პნევმონიის დიაგნოსტიკისთვის HRCT-ის სენსიტიურობა, სპეციფიკურობა, დადებითი პროგნოზული მაჩვენებელი და უარყოფითი პროგნოზული მაჩვენებელი შესაბამისად, 100%, 83.3%, 90.5% და 100%-ია. აივ პოზიტიურ პაციენტებში, პნევმოცისტური პნევმონიის სხვა ინფექციური პროცესებისგან დიფერენცირებისთვის HRCT სარწმუნო და ასევე, კარდი მეთოდია PCP გამოსარიცხად.[108][172][184]
ნიშნებია: ბილატერალური "დაბურული მინის" სურათი", გაფანტული ბილატერალური კონსოლიდაცია და მრავალობითი კვანძი ან წარმონაქმნის მსგავსი კონსოლიდაციის უბნები.[185]
დამსხვრეული შუშის სურათის დაჩრდილვა შესაძლოა ჰომოგენური იყოს (ეპიზოდის 24% -ში), ტოვებს ფილტვის პერიფერიას (41%) ან ავლენს მოზაიკურ სურათს (29%). სხვა ნიშნებია: რეტიკულაცია, tree-in bud appearance, კონსოლიდაცია ან ცისტური დაზიანება.[185]
შედეგი
Pneumocystis jiroveci pneumonia: დამსხვრეული შუშის დაჩრდილვა; ციტომეგალოვირუსი: დიფუზური ინტერტიციული და პარენქიმული ცვლილებები
ტვინის MRI
ტესტი
ტოქსოპლაზმური ენცეფალიტისთვის უფრო მგრძნობიარეა, ვიდრე CT და უპირატესი ვიზუალიზაციური ტექნიკაა, განსაკუთრებით, კეროვანი ნევროლოგიური პათოლოგიების მქონე პაციენტებში. CT სკანირებაზე ერთეული დაზიანების ან მისი არარსებობის შემთხვევაში, პაციენტებს, სხვა დაზიანების არსებობის განსაზღვრისთვის უნდა ჩაუტარდეთ MRI.[114]
MRI სკანირება მეტად მგრძნობიარეა ტვინის პარენქიმაში, თავის ტვინის გარსებში, ბაზალურ განგლიასა და შუა ტვინში რამდენიმე კვანძის აღმოსაჩენად.[150]
შედეგი
ტოქსოპლაზმური ენცეფალიტი: ტვინის რამდენიმე ან ერთი ფოკალური დაზიანება; კრიპტოკოკული დაზიანება: რამდენიმე კვანძი
თალიუმის ერთი ფოტონის ემისიური ტომოგრაფია და პოზიტრონ-ემისიური ტომოგრაფია
ტესტი
გამოსადეგია ცენტრალური ნერვული სისტემის ლიმფომისა და ინფექციური პროცესების განსასხვავებლად ტვინის ფოკალური დაზიანების მქონე აივ-ინფიცირებულ პაციენტებში.[116]
შედეგი
გაძლიერებული მოხმარება მიუთითებს ავთვისებიან მდგომარეობაზე (ცნს ლიმფომა)
გასტროინტესტინური ტრაქტის ზედა ნაწილის ენდოსკოპია და კოლონოსკოპია
ტესტი
ბიოფსისას, ციტომეგალივურისის ბირთვშიდა ჩანართები ვლინდება წყლულის ძირის ანთებით გრანულაციურ ქსოვილში.[186]
ეზოფაგური კანდიდოზის დროს პათოლოგიური ნიშნებია: ზედაპირული ჰიპერპლასტიკური ჰიპერკერატოზუlი ბრტყელუჯრედოვანი ეპითელიუმის დესქვამაცია და ანთებითი უჯრედები სოკოვანი ელემენტებით ინფილტრაციასთან ერთად.[187]
შედეგი
ციტომეგალოვირუსული კოლიტი: დაზიანები ვარირებს წერტილოვანი და ზედაპირული ეროზიებიდან ღრმა დაწლულებამდე, გრანულურ და გარდამავალ ლორწოვანთან ერთად
კოქციდიოიდურ ანტიგენზე ტესტირება
ტესტი
შეიძლება ჩატარდეს შრატის, შარდის და ცერებროსპინური სითხის ტესტირება კოქციდიოიდურ ანტიგენზე.
შედეგი
დადებითი კოქციდიოიდურ ანტიგენზე
პოლიმერაზული ჯაჭვური რეაქცია (PCR) Coccidioides-თვის
ტესტი
Coccidioides დეტექციისთვის შეიძლება რეალური დროის PCR-ის გამოყენება.
შედეგი
დადებითი კოქციდიოიდურ დნმ-ზე
ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას