ენცეფალიტი
- მიმოხილვა
- თეორია
- დიაგნოზი
- მართვა
- მეთვალყურეობა
- წყაროები
მკურნალობის ალგორითმი
მიაქციეთ ყურადღება, რომ ფორმულა/შეყვანის გზა და დოზა შეიძლება განსხვავებული იყოს მედიკამენტების დასახელების და ბრენდის, ფორმულარის ან გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. მკურნალობის შესახებ რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტის ჯგუფების მიხედვით: იხილეთ გაფრთხილება
იმუნოკომპეტენტური მასპინძელი: საეჭვო ვირუსული ეტიოლოგია
აციკლოვირი
არაჰოსპიტალური ვირუსული ენცეფალიტის ყველა საეჭვო შემთხვევის დროს ემპირულად იწყება აციკლოვირით მკურნალობა, სანამ მიზეზი არ განისაზღვრება.[74]Solomon T, Michael BD, Smith PE, et al. Management of suspected viral encephalitis in adults--Association of British Neurologists and British Infection Association National Guidelines. J Infect. 2012 Apr;64(4):347-73. https://www.doi.org/10.1016/j.jinf.2011.11.014 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22120595?tool=bestpractice.com ვინაიდან სპორადიული ვირუსული ენცეფალიტის შემთხვევათა უმრავლესობა ვითარდება HSV ინფექციის შემდეგ, ბიოფსიით დადასტურებული რანდომიზებული კონტროლირებადი კვლევებით დადასტურებლ კარგ კლინიკურ პრაქტიკას წარმოადგენს, და აუმჯობესებს სიკვდილობის მაჩვენებელს.[75]Whitley RJ, Alford CA, Hirsch MS, et al. Vidarabine versus acyclovir therapy in herpes simplex encephalitis. N Engl J Med. 1986 Jan 16;314(3):144-9. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3001520?tool=bestpractice.com
პირველადი პარამეტრები
აციკლოვირი: 10 მგ/კგ ინტრავენურად ყოველ 8 საათში 10-21 დღის განმავლობაში
დამხმარე მკურნალობა
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
აუცილებელია ენცეფალიტის ყველა საეჭვო შემთხვევის ჰოსპიტალიზაცია და სრული გამოკვლევა. მსუბუქი სიმპტომებისა და ნიშნების მქონე პაციენტების მართვა შესაძლებელია ჩვეულებრივ პალატაში, საჭიროების შემთხვევაში რეანიმაციულ განყოფილებაში გადაყვანის პერსპექტივით. ყველა სხვა პაციენტი, განსაკუთრებით ვისაც აღენიშნებათ გართულებები (მაგ: მნიშვნელოვანი ელექტროლიტური დარღვევები, ინსულტები, მომატებული ქალასშიდა წნევა, თავის ტვინის შეშუპება, კომა, გულყრები ან ეპილეფსიური სტატუსი), უნდა მოთავსდეს ინტენსიური თერაპიის განყოფილებაში, უმჯობესია ნეიროინტენსიურ განყოფილებაში.[24]Venkatesan A, Geocadin RG. Diagnosis and management of acute encephalitis: a practical approach. Neurol Clin Pract. 2014 Jun;4(3):206-15. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4121461 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25110619?tool=bestpractice.com [69]Greenberg BM. Central nervous system infections in the intensive care unit. Semin Neurol. 2008 Nov;28(5):682-9. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19115174?tool=bestpractice.com
მხარდამჭერი მკურნალობა შესაძლოა მოიცავდეს ენდოტრაქეულ ინტუბაციას და მექანიკურ ვენტილაციას, ცირკულაციის და ელექტროლიტური ბალანსის უზრუნვეყოფას, მეორადი ბაქტერიული ინფექციების , ღრმა ვენების თრომბოზისა (DVT) პრევენციასა და მართვას, და კუჭ-ნაწლავის წყლულის პროფილაქტიკას. ანტირეტროვირუსული მკურნალობა მნიშვნელოვანია აივ-ინფექციასთან ასოცირებული ენცეფალიტის ყველა შემთხვევაში (მიუხედავად იმისა, გამომწვევი თვითონ აივ-ია, თუ ოპორტუნისტული ინფექციით).[70]Portegies P, Solod L, Cinque P, et al. Guidelines for the diagnosis and management of neurological complications of HIV infection. Eur J Neurol. 2004 May;11(5):297-304. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15142222?tool=bestpractice.com
პაციენტებში, რომლებსაც მომატებული აქვთ ქალასშიდა წნევა უნდა გავითვალისწინოთ მკურნალობა კორტიკოსტეროიდებითა და მანიტოლით. საწყის ზომებს მიეკუთქვნება თავის წამოწევა საწოლში 30° - 45°-ზე, საუღლე ვენების კომრესია უნდა ავირიდოთ, და PaCO2-ის ჰიპერვენტილაცია 30-მდე. შემდგომში, ჰიპეროსმოლარული მკურნალობა მანიტოლის დარტყმითი დოზებით ან ჰიპერტონული ხსნარით შესაძლოა გამოვიყენოთ ქალასშიდა წნევის დასაწევად.
შუნტირება ან ქირურგიული დეკომპრესია (კრანექტომიის გზით) ნაჩვენებია ზოგიერთ შემთხვევაში, სადაც მომატებული ქალაშიდა წნევის მედიკამენტებით მკურნალობა (კორტიკოსტეროიდები, მანიტოლი) წარუმატებელი აღმოჩნდა, და კაუჭის თიაქრის დროს.[78]Steiner I, Budka H, Chaudhuri A, et al. Viral meningoencephalitis: a review of diagnostic methods and guidelines for management. Eur J Neurol. 2010 Aug;17(8):999-e57. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1468-1331.2010.02970.x/full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20236175?tool=bestpractice.com აღნიშნული უნდა გავითვალისწინოთ მიუხედავად ეტიოლოგიისა; თუმცა, გამოსავლების მონაცემების უმეტესობა გამოქვეყნდა ვირუსულ ენცეფალიტთან დაკავშირებით.
იმუნოკომპრომისული მასპინძელი: საეჭვო ვირუსული ეტიოლოგია
კომბინაციური ანტივირუსული მკურნალობა
თუ იმუნოკომპრომეტირებულ პაციენტებში ციტომეგალოვირუსულ (CMV) ენცეფალიტზე არსებობს ეჭვი, განციკლოვირსა დაფოსცარნეტთან ერთად ინიშნება აციკლოვირი, სანამ HSV PCR იქნება ხელმისაწვდომი.
განციკლოვირს და ფოსკარნეტს ვაძლევთ 14-21 დღის განმავლობაში, თუ არ არის ნეფროტოქსიურობა ან მიელოტოქსიურობა, რომელთა დროსაც ერთ-ერთი მედიკამენტი უნდა შევწყვიტოთ.[91]Pöhlmann C, Schetelig J, Reuner U, et al. Cidofovir and foscarnet for treatment of Human Herpes Virus 6 encephalitis in a neutropenic stem cell transplant recipient. Clin Infect Dis. 2007 Jun 15;44(12):e118-20. https://academic.oup.com/cid/article/44/12/e118/280766/Cidofovir-and-Foscarnet-for-Treatment-of-Human http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17516391?tool=bestpractice.com
აციკლოვირით მკურნალობა გრძელდება სანამ HSV ინფექცია არ გამოირიცხება (სანამ HSV PCR იქნება ხელმისაწვდომი). ზოგიერთ შემთხვევაში, მრტ და კლინიკური ნიშნები მკაცრად მიუთითებს ციტომეგელოვირუსული ენცეფალიტის დაიგნოზზე, შესაბამისად, აციკლოვირი შესაძლოა არ იყოს საჭირო. თუ ციტომეგალოვირუსული ინფექციის დიაგნოზი დაისვა, აციკლოვირი უნდა შევწყვიტოთ, რადგანაც ვირუსის წინააღმდეგ ეფექტური არ არის.
პირველადი პარამეტრები
განვიკლოვირი: 5 მგ/კგ ინტრავენურად ყოველ 12 საათში 14-21 დღის განმავლობაში.
და
ფოსკარნეტი: 60 მგ/კგ ინტრავენურად ყოველ 8 საათში; ან 90 მგ/კგ ინტრავენურად ყოველ 12 საათში 14-21 დღის განმავლობაში
და
აციკლოვირი: 10 მგ/კგ ინტრავენურად ყოველ 8 საათში 21 დღის განმავლობაში
დამხმარე მკურნალობა
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
აუცილებელია ენცეფალიტის ყველა საეჭვო შემთხვევის ჰოსპიტალიზაცია და სრული გამოკვლევა. მსუბუქი სიმპტომებისა და ნიშნების მქონე პაციენტების მართვა შესაძლებელია ჩვეულებრივ პალატაში, საჭიროების შემთხვევაში რეანიმაციულ განყოფილებაში გადაყვანის პერსპექტივით. ყველა სხვა პაციენტი, განსაკუთრებით ვისაც აღენიშნებათ გართულებები (მაგ: მნიშვნელოვანი ელექტროლიტური დარღვევები, ინსულტები, მომატებული ქალასშიდა წნევა, თავის ტვინის შეშუპება, კომა, გულყრები ან ეპილეფსიური სტატუსი), უნდა მოთავსდეს ინტენსიური თერაპიის განყოფილებაში, უმჯობესია ნეიროინტენსიურ განყოფილებაში.[24]Venkatesan A, Geocadin RG. Diagnosis and management of acute encephalitis: a practical approach. Neurol Clin Pract. 2014 Jun;4(3):206-15. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4121461 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25110619?tool=bestpractice.com [69]Greenberg BM. Central nervous system infections in the intensive care unit. Semin Neurol. 2008 Nov;28(5):682-9. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19115174?tool=bestpractice.com
მხარდამჭერი მკურნალობა შესაძლოა მოიცავდეს ენდოტრაქეულ ინტუბაციას და მექანიკურ ვენტილაციას, ცირკულაციის და ელექტროლიტური ბალანსის უზრუნვეყოფას, მეორადი ბაქტერიული ინფექციების , ღრმა ვენების თრომბოზისა (DVT) პრევენციასა და მართვას, და კუჭ-ნაწლავის წყლულის პროფილაქტიკას. ანტირეტროვირუსული მკურნალობა მნიშვნელოვანია აივ-ინფექციასთან ასოცირებული ენცეფალიტის ყველა შემთხვევაში (მიუხედავად იმისა, გამომწვევი თვითონ აივ-ია, თუ ოპორტუნისტული ინფექციით).[70]Portegies P, Solod L, Cinque P, et al. Guidelines for the diagnosis and management of neurological complications of HIV infection. Eur J Neurol. 2004 May;11(5):297-304. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15142222?tool=bestpractice.com
პაციენტებში, რომლებსაც მომატებული აქვთ ქალასშიდა წნევა უნდა გავითვალისწინოთ მკურნალობა კორტიკოსტეროიდებითა და მანიტოლით. საწყის ზომებს მიეკუთქვნება თავის წამოწევა საწოლში 30° - 45°-ზე, საუღლე ვენების კომრესია უნდა ავირიდოთ, და PaCO2-ის ჰიპერვენტილაცია 30-მდე. შემდგომში, ჰიპეროსმოლარული მკურნალობა მანიტოლის დარტყმითი დოზებით ან ჰიპერტონული ხსნარით შესაძლოა გამოვიყენოთ ქალასშიდა წნევის დასაწევად.
შუნტირება ან ქირურგიული დეკომპრესია (კრანექტომიის გზით) ნაჩვენებია ზოგიერთ შემთხვევაში, სადაც მომატებული ქალაშიდა წნევის მედიკამენტებით მკურნალობა (კორტიკოსტეროიდები, მანიტოლი) წარუმატებელი აღმოჩნდა, და კაუჭის თიაქრის დროს.[78]Steiner I, Budka H, Chaudhuri A, et al. Viral meningoencephalitis: a review of diagnostic methods and guidelines for management. Eur J Neurol. 2010 Aug;17(8):999-e57. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1468-1331.2010.02970.x/full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20236175?tool=bestpractice.com აღნიშნული უნდა გავითვალისწინოთ მიუხედავად ეტიოლოგიისა; თუმცა, გამოსავლების მონაცემების უმეტესობა გამოქვეყნდა ვირუსულ ენცეფალიტთან დაკავშირებით.
დადასტურებული მარტივი ჰერპესის ვირუსული (HSV) ენცეფალიტი
აციკლოვირი
დადასტურებულ HSV ენცეფალიტს უნდა ვუმკურნალოთ აციკლოვირით.[74]Solomon T, Michael BD, Smith PE, et al. Management of suspected viral encephalitis in adults--Association of British Neurologists and British Infection Association National Guidelines. J Infect. 2012 Apr;64(4):347-73. https://www.doi.org/10.1016/j.jinf.2011.11.014 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22120595?tool=bestpractice.com აღნიშნულს მხარ სუჭერს ბიოფსიით დადასტურებული კონტროლირებადი კვლევები, რაც გვიჩვენებს სიკვდილობის შემცირებულ მაჩვენებელს.[75]Whitley RJ, Alford CA, Hirsch MS, et al. Vidarabine versus acyclovir therapy in herpes simplex encephalitis. N Engl J Med. 1986 Jan 16;314(3):144-9. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3001520?tool=bestpractice.com
იმუნოკომპრომისულმა პაციენტებმა უნდა მიიღონ სრული 21 დღიანი მკურნალობა.
კლინიცისტმა უნდა გაითვალისწინოს განმეორებითი ლუმბალური პუნქციის ჩატარება მე-12-13 დღეს განმეორებით PCR -თან ერთად, მკურნალობის შეწყვეტის, ან 21 დღემდე გააგრძელების შესახებ გადაწყვეტილების მისაღებად.
პირველადი პარამეტრები
აციკლოვირი: 10 მგ/კგ ინტრავენურად ყოველ 8 საათში 14-21 დღის განმავლობაში
დამხმარე მკურნალობა
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
ენცეფალიტის ყველა შემთხვევის დროს უნდა მოხდეს ჰოსპიტალიზაცია და სრული გამოკვლევა. მსუბუქი სიმპტომებისა და ნიშნების მქონე პაციენტების მართვა შესაძლებელია ჩვეულებრივ პალატაში, საჭიროების შემთხვევაში რეანიმაციულ განყოფილებაში გადაყვანის პერსპექტივით. ყველა სხვა პაციენტი, განსაკუთრებით ვისაც აღენიშნებათ გართულებები (მაგ: მნიშვნელოვანი ელექტროლიტური დარღვევები, ინსულტები, მომატებული ქალასშიდა წნევა, თავის ტვინის შეშუპება, კომა, გულყრები ან ეპილეფსიური სტატუსი), უნდა მოთავსდეს ინტენსიური თერაპიის განყოფილებაში, უმჯობესია ნეიროინტენსიურ განყოფილებაში.[24]Venkatesan A, Geocadin RG. Diagnosis and management of acute encephalitis: a practical approach. Neurol Clin Pract. 2014 Jun;4(3):206-15. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4121461 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25110619?tool=bestpractice.com [69]Greenberg BM. Central nervous system infections in the intensive care unit. Semin Neurol. 2008 Nov;28(5):682-9. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19115174?tool=bestpractice.com
მხარდამჭერი მკურნალობა შესაძლოა მოიცავდეს ენდოტრაქეულ ინტუბაციას და მექანიკურ ვენტილაციას, ცირკულაციის და ელექტროლიტური ბალანსის უზრუნვეყოფას, მეორადი ბაქტერიული ინფექციების , ღრმა ვენების თრომბოზისა (DVT) პრევენციასა და მართვას, და კუჭ-ნაწლავის წყლულის პროფილაქტიკას. ანტირეტროვირუსული მკურნალობა მნიშვნელოვანია აივ-ინფექციასთან ასოცირებული ენცეფალიტის ყველა შემთხვევაში (მიუხედავად იმისა, გამომწვევი თვითონ აივ-ია, თუ ოპორტუნისტული ინფექციით).[70]Portegies P, Solod L, Cinque P, et al. Guidelines for the diagnosis and management of neurological complications of HIV infection. Eur J Neurol. 2004 May;11(5):297-304. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15142222?tool=bestpractice.com
პაციენტებში, რომლებსაც მომატებული აქვთ ქალასშიდა წნევა უნდა გავითვალისწინოთ მკურნალობა კორტიკოსტეროიდებითა და მანიტოლით. საწყის ზომებს მიეკუთქვნება თავის წამოწევა საწოლში 30° - 45°-ზე, საუღლე ვენების კომრესია უნდა ავირიდოთ, და PaCO2-ის ჰიპერვენტილაცია 30-მდე. შემდგომში, ჰიპეროსმოლარული მკურნალობა მანიტოლის დარტყმითი დოზებით ან ჰიპერტონული ხსნარით შესაძლოა გამოვიყენოთ ქალასშიდა წნევის დასაწევად.
შუნტირება ან ქირურგიული დეკომპრესია (კრანექტომიია გზით) ნაჩვენებია ზოგიერთ შემთხვევაში, სადაც მომატებული ქალაშიდა წნევის მედიკამენტებით მკურნალობა (კორტიკოსტეროიდები, მანიტოლი) წარუმატებელი აღმოჩნდა, და კაუჭის თიაქრის დროს.[78]Steiner I, Budka H, Chaudhuri A, et al. Viral meningoencephalitis: a review of diagnostic methods and guidelines for management. Eur J Neurol. 2010 Aug;17(8):999-e57. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1468-1331.2010.02970.x/full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20236175?tool=bestpractice.com HSV ენცეფალიტის ზოგიერთ შემთხვევაში ქირურგიულმა დეკომპრესიამ გამოსავლის გაუმჯობესება აჩვენა.[79]Yan HJ. Herpes simplex encephalitis: the role of surgical decompression. Surg Neurol. 2002 Jan;57(1):20-4. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11834266?tool=bestpractice.com
დაადასტურა ვარიცელა- ზოსტერ ვირუსით (VZV) გამოწვეული ენცეფალიტი
აციკლოვირი ან განციკლოვირი
დადასტურებულ VZV ენცეფალიტს უნდა ვუმკურნალოთ აციკლოვირით ან განციკლოვირით.[92]Tunkel AR, Glaser CA, Bloch KC, et al; Infectious Diseases Society of America. The management of encephalitis: clinical practice guidelines by the Infectious Diseases Society of America. [Archived] Clin Infect Dis. 2008 Aug 1;47(3):303-27. https://academic.oup.com/cid/article/47/3/303/313455/The-Management-of-Encephalitis-Clinical-Practice http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18582201?tool=bestpractice.com
პირველადი პარამეტრები
აციკლოვირი: 10 მგ/კგ ინტრავენურად ყოველ 8 საათში 14 დღის განმავლობაში
ან
განვიკლოვირი: 5 მგ/კგ ინტრავენურად ყოველ 12 საათში 14-21 დღის განმავლობაში.
დამხმარე მკურნალობა
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
ენცეფალიტის ყველა შემთხვევის დროს უნდა მოხდეს ჰოსპიტალიზაცია და სრული გამოკვლევა. მსუბუქი სიმპტომებისა და ნიშნების მქონე პაციენტების მართვა შესაძლებელია ჩვეულებრივ პალატაში, საჭიროების შემთხვევაში რეანიმაციულ განყოფილებაში გადაყვანის პერსპექტივით. ყველა სხვა პაციენტი, განსაკუთრებით ვისაც აღენიშნებათ გართულებები (მაგ: მნიშვნელოვანი ელექტროლიტური დარღვევები, ინსულტები, მომატებული ქალასშიდა წნევა, თავის ტვინის შეშუპება, კომა, გულყრები ან ეპილეფსიური სტატუსი), უნდა მოთავსდეს ინტენსიური თერაპიის განყოფილებაში, უმჯობესია ნეიროინტენსიურ განყოფილებაში.[24]Venkatesan A, Geocadin RG. Diagnosis and management of acute encephalitis: a practical approach. Neurol Clin Pract. 2014 Jun;4(3):206-15. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4121461 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25110619?tool=bestpractice.com [69]Greenberg BM. Central nervous system infections in the intensive care unit. Semin Neurol. 2008 Nov;28(5):682-9. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19115174?tool=bestpractice.com
მხარდამჭერი მკურნალობა შესაძლოა მოიცავდეს ენდოტრაქეულ ინტუბაციას და მექანიკურ ვენტილაციას, ცირკულაციის და ელექტროლიტური ბალანსის უზრუნვეყოფას, მეორადი ბაქტერიული ინფექციების , ღრმა ვენების თრომბოზისა (DVT) პრევენციასა და მართვას, და კუჭ-ნაწლავის წყლულის პროფილაქტიკას. ანტირეტროვირუსული მკურნალობა მნიშვნელოვანია აივ-ინფექციასთან ასოცირებული ენცეფალიტის ყველა შემთხვევაში (მიუხედავად იმისა, გამომწვევი თვითონ აივ-ია, თუ ოპორტუნისტული ინფექციით).[70]Portegies P, Solod L, Cinque P, et al. Guidelines for the diagnosis and management of neurological complications of HIV infection. Eur J Neurol. 2004 May;11(5):297-304. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15142222?tool=bestpractice.com
პაციენტებში, რომლებსაც მომატებული აქვთ ქალასშიდა წნევა უნდა გავითვალისწინოთ მკურნალობა კორტიკოსტეროიდებითა და მანიტოლით. საწყის ზომებს მიეკუთქვნება თავის წამოწევა საწოლში 30° - 45°-ზე, საუღლე ვენების კომრესია უნდა ავირიდოთ, და PaCO2-ის ჰიპერვენტილაცია 30-მდე. შემდგომში, ჰიპეროსმოლარული მკურნალობა მანიტოლის დარტყმითი დოზებით ან ჰიპერტონული ხსნარით შესაძლოა გამოვიყენოთ ქალასშიდა წნევის დასაწევად.
შუნტირება ან ქირურგიული დეკომპრესია (კრანექტომიია გზით) ნაჩვენებია ზოგიერთ შემთხვევაში, სადაც მომატებული ქალაშიდა წნევის მედიკამენტებით მკურნალობა (კორტიკოსტეროიდები, მანიტოლი) წარუმატებელი აღმოჩნდა, და კაუჭის თიაქრის დროს.[78]Steiner I, Budka H, Chaudhuri A, et al. Viral meningoencephalitis: a review of diagnostic methods and guidelines for management. Eur J Neurol. 2010 Aug;17(8):999-e57. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1468-1331.2010.02970.x/full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20236175?tool=bestpractice.com
კორტიკოსტეროიდი
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
პირველადი VZV ინფექცია შესაძლოა გართულდეს ცერებრული ვასკულიტით ან ცერებრულმა ვასკულიტმა შესაძლოა გამოიწვიოს VZV ინფექციის რეაქტივაცია. შესაძლოა ხანმოკლე ადიუვანტური მკურნალობა კორტიკოსტეროიდებით მეთლპრედნიზოლონით.[74]Solomon T, Michael BD, Smith PE, et al. Management of suspected viral encephalitis in adults--Association of British Neurologists and British Infection Association National Guidelines. J Infect. 2012 Apr;64(4):347-73. https://www.doi.org/10.1016/j.jinf.2011.11.014 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22120595?tool=bestpractice.com
პირველადი პარამეტრები
მეთილპრედნიზოლონ ნატრიუმ სუქცინატი: 1000 მგ ინტრავენურად დღეში ერთხელ 3-5 დღის განმავლობაში
დადასტურებული ციტომეგალოვირუსული (CMV) ენცეფალიტი
განციკლოვირი და ფოსკარნეტი
დადასტურებულ ციტომეგალოვირუსულ ენცეფალიტს უნდა ვუმკურნალოთ განციკლოვირითა და ფოსკარნეტით.[92]Tunkel AR, Glaser CA, Bloch KC, et al; Infectious Diseases Society of America. The management of encephalitis: clinical practice guidelines by the Infectious Diseases Society of America. [Archived] Clin Infect Dis. 2008 Aug 1;47(3):303-27. https://academic.oup.com/cid/article/47/3/303/313455/The-Management-of-Encephalitis-Clinical-Practice http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18582201?tool=bestpractice.com
პირველადი პარამეტრები
განვიკლოვირი: 5 მგ/კგ ინტრავენურად ყოველ 12 საათში 14-21 დღის განმავლობაში თავიდან, შემდეგ შემანარჩუნებელი დოზა 5 მგ/კგ/დღე დღეში ერთხელ 7 დღის/კვირის განმავლობაში ან 6 მგ/კგ/დღე დღეში ერთხელ 5 დღის/კვირის განმავლობაში
და
ფოსკარნეტი: 60 მგ/კგ ინტრავენურად ყოველ 8 საათში; ან 90 მგ/კგ ინტრავენურად ყოველ 12 საათში 14-21 დღის განმავლობაში
დამხმარე მკურნალობა
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
ენცეფალიტის ყველა შემთხვევის დროს უნდა მოხდეს ჰოსპიტალიზაცია და სრული გამოკვლევა. მსუბუქი სიმპტომებისა და ნიშნების მქონე პაციენტების მართვა შესაძლებელია ჩვეულებრივ პალატაში, საჭიროების შემთხვევაში რეანიმაციულ განყოფილებაში გადაყვანის პერსპექტივით. ყველა სხვა პაციენტი, განსაკუთრებით ვისაც აღენიშნებათ გართულებები (მაგ: მნიშვნელოვანი ელექტროლიტური დარღვევები, ინსულტები, მომატებული ქალასშიდა წნევა, თავის ტვინის შეშუპება, კომა, გულყრები ან ეპილეფსიური სტატუსი), უნდა მოთავსდეს ინტენსიური თერაპიის განყოფილებაში, უმჯობესია ნეიროინტენსიურ განყოფილებაში.[24]Venkatesan A, Geocadin RG. Diagnosis and management of acute encephalitis: a practical approach. Neurol Clin Pract. 2014 Jun;4(3):206-15. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4121461 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25110619?tool=bestpractice.com [69]Greenberg BM. Central nervous system infections in the intensive care unit. Semin Neurol. 2008 Nov;28(5):682-9. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19115174?tool=bestpractice.com
მხარდამჭერი მკურნალობა შესაძლოა მოიცავდეს ენდოტრაქეულ ინტუბაციას და მექანიკურ ვენტილაციას, ცირკულაციის და ელექტროლიტური ბალანსის უზრუნვეყოფას, მეორადი ბაქტერიული ინფექციების , ღრმა ვენების თრომბოზისა (DVT) პრევენციასა და მართვას, და კუჭ-ნაწლავის წყლულის პროფილაქტიკას. ანტირეტროვირუსული მკურნალობა მნიშვნელოვანია აივ-ინფექციასთან ასოცირებული ენცეფალიტის ყველა შემთხვევაში (მიუხედავად იმისა, გამომწვევი თვითონ აივ-ია, თუ ოპორტუნისტული ინფექციით).[70]Portegies P, Solod L, Cinque P, et al. Guidelines for the diagnosis and management of neurological complications of HIV infection. Eur J Neurol. 2004 May;11(5):297-304. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15142222?tool=bestpractice.com
პაციენტებში, რომლებსაც მომატებული აქვთ ქალასშიდა წნევა უნდა გავითვალისწინოთ მკურნალობა კორტიკოსტეროიდებითა და მანიტოლით. საწყის ზომებს მიეკუთქვნება თავის წამოწევა საწოლში 30° - 45°-ზე, საუღლე ვენების კომრესია უნდა ავირიდოთ, და PaCO2-ის ჰიპერვენტილაცია 30-მდე. შემდგომში, ჰიპეროსმოლარული მკურნალობა მანიტოლის დარტყმითი დოზებით ან ჰიპერტონული ხსნარით შესაძლოა გამოვიყენოთ ქალასშიდა წნევის დასაწევად.
შუნტირება ან ქირურგიული დეკომპრესია (კრანექტომიია გზით) ნაჩვენებია ზოგიერთ შემთხვევაში, სადაც მომატებული ქალაშიდა წნევის მედიკამენტებით მკურნალობა (კორტიკოსტეროიდები, მანიტოლი) წარუმატებელი აღმოჩნდა, და კაუჭის თიაქრის დროს.[78]Steiner I, Budka H, Chaudhuri A, et al. Viral meningoencephalitis: a review of diagnostic methods and guidelines for management. Eur J Neurol. 2010 Aug;17(8):999-e57. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1468-1331.2010.02970.x/full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20236175?tool=bestpractice.com
დადასტურებული ებშტეინ-ბარის ვირუსით (EBV) გამოწვეული ენცეფალიტი
აციკლოვირი, განციკლოვირი ან ციდოფოვირი
აციკლოვირი არის პირველი რიგის პრეპარატი როდესაც ვირუსულ ენცეფალიტზე გვაქვს ეჭვი, მაგრამ როგორც კი დადასტურდბეა ებშტეინბარის ვირუსული ენცეფალიტი, ციდოფოვირი არის შესაძლოა ალტერნატივა.[77]Beckham JD, Tyler KL. Encephalitis. In: Mandell GL, Bennett JE, Dolin R, eds. Mandell, Douglas, and Bennett’s principles and practice of infectious diseases. 7th ed. Philadelphia, PA: Churchill Livingstone; 2010. ებშტეინ-ბარის ვირუსით გამოწვეული ცნს ინფექციების სამკურნალოდ მწირი მონაცემები არსებობს. კონტროლირებული კველვები არ ჩატარებულა. არსებობს აღწერილი შემთხვევები, რომლებიც მიუთითებს, რომ განციკლოვირი აუმჯობესებს გამოსავლებს.
პირველადი პარამეტრები
აციკლოვირი: 10 მგ/კგ ინტრავენურად ყოველ 8 საათში 14 დღის განმავლობაში
ან
განვიკლოვირი: დოზირებასთან დაკავშირებით დაუკავშირდით სპეციალისტს.
მეორეული ვარიანტები
ციდოფოვირი: დოზირებასთან დაკავშირებით დაუკავშირდით სპეციალისტს.
კორტიკოსტეროიდი
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
ზოგიერთი ექსპერტი რეკომენდაციას უწევს კომბინირებულ მკურნალობას კორტიკოსტეროიდებითა და ანტივისრუსული პრეპარატებით. რისკებისა და სარგებელის შეფასება უნდა განხორციელდეს ინდივიდუალურად. ზოგიერთმა კონტროლის გარეშე მიმდინარე კვლევამ და კაზუისტურმა შემთხვევებმა აჩვენა სარგებელი, მაგრამ არსებობს ვირუსული ინფექციის გართულების რისკი. დაწყებამდე რეკომენდებულია სპეციალისტებთან კონსულტაცია.[74]Solomon T, Michael BD, Smith PE, et al. Management of suspected viral encephalitis in adults--Association of British Neurologists and British Infection Association National Guidelines. J Infect. 2012 Apr;64(4):347-73. https://www.doi.org/10.1016/j.jinf.2011.11.014 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22120595?tool=bestpractice.com [77]Beckham JD, Tyler KL. Encephalitis. In: Mandell GL, Bennett JE, Dolin R, eds. Mandell, Douglas, and Bennett’s principles and practice of infectious diseases. 7th ed. Philadelphia, PA: Churchill Livingstone; 2010.
პირველადი პარამეტრები
მეთილპრედნიზოლონ ნატრიუმ სუქცინატი: 1000 მგ ინტრავენურად დღეში ერთხელ 3-5 დღის განმავლობაში
დამხმარე მკურნალობა
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
ენცეფალიტის ყველა შემთხვევის დროს უნდა მოხდეს ჰოსპიტალიზაცია და სრული გამოკვლევა. მსუბუქი სიმპტომებისა და ნიშნების მქონე პაციენტების მართვა შესაძლებელია ჩვეულებრივ პალატაში, საჭიროების შემთხვევაში რეანიმაციულ განყოფილებაში გადაყვანის პერსპექტივით. ყველა სხვა პაციენტი, განსაკუთრებით ვისაც აღენიშნებათ გართულებები (მაგ: მნიშვნელოვანი ელექტროლიტური დარღვევები, ინსულტები, მომატებული ქალასშიდა წნევა, თავის ტვინის შეშუპება, კომა, გულყრები ან ეპილეფსიური სტატუსი), უნდა მოთავსდეს ინტენსიური თერაპიის განყოფილებაში, უმჯობესია ნეიროინტენსიურ განყოფილებაში.[24]Venkatesan A, Geocadin RG. Diagnosis and management of acute encephalitis: a practical approach. Neurol Clin Pract. 2014 Jun;4(3):206-15. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4121461 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25110619?tool=bestpractice.com [69]Greenberg BM. Central nervous system infections in the intensive care unit. Semin Neurol. 2008 Nov;28(5):682-9. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19115174?tool=bestpractice.com
მხარდამჭერი მკურნალობა შესაძლოა მოიცავდეს ენდოტრაქეულ ინტუბაციას და მექანიკურ ვენტილაციას, ცირკულაციის და ელექტროლიტური ბალანსის უზრუნვეყოფას, მეორადი ბაქტერიული ინფექციების , ღრმა ვენების თრომბოზისა (DVT) პრევენციასა და მართვას, და კუჭ-ნაწლავის წყლულის პროფილაქტიკას. შესაძლებელია იმუნოგლობულინის გამოყენება აგამაგლობულინემიის მქონე პაციენტებსა და ახალშობილბეში, რომლებსაც აქვთ სეფსისის ნიშნები.[61]De Biasi RL, Tyler KL. Viral meningitis and encephalitis. Continuum: Lifelong Learn Neurol. 2006;12:36. ანტირეტროვირუსული მკურნალობა მნიშვნელოვანია აივ-ინფექციასთან ასოცირებული ენცეფალიტის ყველა შემთხვევაში (მიუხედავად იმისა, გამომწვევი თვითონ აივ-ია, თუ ოპორტუნისტული ინფექციით).[70]Portegies P, Solod L, Cinque P, et al. Guidelines for the diagnosis and management of neurological complications of HIV infection. Eur J Neurol. 2004 May;11(5):297-304. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15142222?tool=bestpractice.com
პაციენტებში, რომლებსაც მომატებული აქვთ ქალასშიდა წნევა უნდა გავითვალისწინოთ მკურნალობა კორტიკოსტეროიდებითა და მანიტოლით. საწყის ზომებს მიეკუთქვნება თავის წამოწევა საწოლში 30° - 45°-ზე, საუღლე ვენების კომრესია უნდა ავირიდოთ, და PaCO2-ის ჰიპერვენტილაცია 30-მდე. შემდგომში, ჰიპეროსმოლარული მკურნალობა მანიტოლის დარტყმითი დოზებით ან ჰიპერტონული ხსნარით შესაძლოა გამოვიყენოთ ქალასშიდა წნევის დასაწევად.
შუნტირება ან ქირურგიული დეკომპრესია (კრანექტომიია გზით) ნაჩვენებია ზოგიერთ შემთხვევაში, სადაც მომატებული ქალაშიდა წნევის მედიკამენტებით მკურნალობა (კორტიკოსტეროიდები, მანიტოლი) წარუმატებელი აღმოჩნდა, და კაუჭის თიაქრის დროს.[78]Steiner I, Budka H, Chaudhuri A, et al. Viral meningoencephalitis: a review of diagnostic methods and guidelines for management. Eur J Neurol. 2010 Aug;17(8):999-e57. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1468-1331.2010.02970.x/full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20236175?tool=bestpractice.com ჰერპესის მარტივი ვირუსით (HSV) გამოწვეული ენცეფალიტების ზოგიერთ შემთხვევაში ქირურგიული გზით დეკომპრესიამ გააუმჯობესა გამოსავალი.
დადასტურებული B ჰერპესული ენცეფალიტი
განციკლოვირი, აციკლოვირი ან ვანციკლოვირი
ცნს-ის მწვავე დაავადების დროს შესაძლოა ინტრავენური მკურნალობა უმჯობესი იყოს. თუმცა, ინტრავენური მიდგომის ეფექტურობა არ არის შესწავლილი. განციკლოვირი შესაძლოა უკეთესი იყოს, როგორც პირველი რიგის პრეპარატი ცნს დაავადებების შემთხვევაში.[77]Beckham JD, Tyler KL. Encephalitis. In: Mandell GL, Bennett JE, Dolin R, eds. Mandell, Douglas, and Bennett’s principles and practice of infectious diseases. 7th ed. Philadelphia, PA: Churchill Livingstone; 2010. მკურნალობის ხანგრძლივობა უნდა გადაწყდეს ინფექციური დაავადებების სპეციალსიტთან ერთად.
არსებობს აგრეთვე ექსპერტული მოსაზრება, რომ შესაძლებელია ვალაციკლოვირით ლატენტური ინფექციის სუპრესია მთელი სიცოცხლის განმავლობაში.[77]Beckham JD, Tyler KL. Encephalitis. In: Mandell GL, Bennett JE, Dolin R, eds. Mandell, Douglas, and Bennett’s principles and practice of infectious diseases. 7th ed. Philadelphia, PA: Churchill Livingstone; 2010.
პირველადი პარამეტრები
განვიკლოვირი: 5 მგ/კგ ინტრავენურად ყოველ 12 საათში 14-21 დღის განმავლობაში.
მეორეული ვარიანტები
აციკლოვირი: 10 მგ/კგ ინტრავენურად ყოველ 8 საათში 14-21 დღის განმავლობაში
ან
ვალაციკლოვირი: 1გ პერორალურად ყოველ 8 საათში 14 დღის განმავლობაში
დამხმარე მკურნალობა
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
ენცეფალიტის ყველა შემთხვევის დროს უნდა მოხდეს ჰოსპიტალიზაცია და სრული გამოკვლევა. მსუბუქი სიმპტომებისა და ნიშნების მქონე პაციენტების მართვა შესაძლებელია ჩვეულებრივ პალატაში, საჭიროების შემთხვევაში რეანიმაციულ განყოფილებაში გადაყვანის პერსპექტივით. ყველა სხვა პაციენტი, განსაკუთრებით ვისაც აღენიშნებათ გართულებები (მაგ: მნიშვნელოვანი ელექტროლიტური დარღვევები, ინსულტები, მომატებული ქალასშიდა წნევა, თავის ტვინის შეშუპება, კომა, გულყრები ან ეპილეფსიური სტატუსი), უნდა მოთავსდეს ინტენსიური თერაპიის განყოფილებაში, უმჯობესია ნეიროინტენსიურ განყოფილებაში.[24]Venkatesan A, Geocadin RG. Diagnosis and management of acute encephalitis: a practical approach. Neurol Clin Pract. 2014 Jun;4(3):206-15. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4121461 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25110619?tool=bestpractice.com [69]Greenberg BM. Central nervous system infections in the intensive care unit. Semin Neurol. 2008 Nov;28(5):682-9. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19115174?tool=bestpractice.com
მხარდამჭერი მკურნალობა შესაძლოა მოიცავდეს ენდოტრაქეულ ინტუბაციას და მექანიკურ ვენტილაციას, ცირკულაციის და ელექტროლიტური ბალანსის უზრუნვეყოფას, მეორადი ბაქტერიული ინფექციების , ღრმა ვენების თრომბოზისა (DVT) პრევენციასა და მართვას, და კუჭ-ნაწლავის წყლულის პროფილაქტიკას. ანტირეტროვირუსული მკურნალობა მნიშვნელოვანია აივ-ინფექციასთან ასოცირებული ენცეფალიტის ყველა შემთხვევაში (მიუხედავად იმისა, გამომწვევი თვითონ აივ-ია, თუ ოპორტუნისტული ინფექციით).[70]Portegies P, Solod L, Cinque P, et al. Guidelines for the diagnosis and management of neurological complications of HIV infection. Eur J Neurol. 2004 May;11(5):297-304. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15142222?tool=bestpractice.com
პაციენტებში, რომლებსაც მომატებული აქვთ ქალასშიდა წნევა უნდა გავითვალისწინოთ მკურნალობა კორტიკოსტეროიდებითა და მანიტოლით. საწყის ზომებს მიეკუთქვნება თავის წამოწევა საწოლში 30° - 45°-ზე, საუღლე ვენების კომრესია უნდა ავირიდოთ, და PaCO2-ის ჰიპერვენტილაცია 30-მდე. შემდგომში, ჰიპეროსმოლარული მკურნალობა მანიტოლის დარტყმითი დოზებით ან ჰიპერტონული ხსნარით შესაძლოა გამოვიყენოთ ქალასშიდა წნევის დასაწევად.
შუნტირება ან ქირურგიული დეკომპრესია (კრანექტომიია გზით) ნაჩვენებია ზოგიერთ შემთხვევაში, სადაც მომატებული ქალაშიდა წნევის მედიკამენტებით მკურნალობა (კორტიკოსტეროიდები, მანიტოლი) წარუმატებელი აღმოჩნდა, და კაუჭის თიაქრის დროს.[78]Steiner I, Budka H, Chaudhuri A, et al. Viral meningoencephalitis: a review of diagnostic methods and guidelines for management. Eur J Neurol. 2010 Aug;17(8):999-e57. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1468-1331.2010.02970.x/full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20236175?tool=bestpractice.com
ადამიანის დადასტურებული ჰერპეს 6 ენცეფალიტი
განციკლოვირი ან ფოსკარნეტი
განციკლოვირი ან ფოსკარნეტი უნდა გამოვიყენოთ იმუნოკომპრომისულ პაციენტებში.[92]Tunkel AR, Glaser CA, Bloch KC, et al; Infectious Diseases Society of America. The management of encephalitis: clinical practice guidelines by the Infectious Diseases Society of America. [Archived] Clin Infect Dis. 2008 Aug 1;47(3):303-27. https://academic.oup.com/cid/article/47/3/303/313455/The-Management-of-Encephalitis-Clinical-Practice http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18582201?tool=bestpractice.com იმუნოკომპრომისულ პაციენტებში უნდა გავითვალისწინოთ ამ პრეპარატების გამოყენება, მაგრამ არ არსებობს მონაცემები მათი კარგი ეფექტის შესახებ.[92]Tunkel AR, Glaser CA, Bloch KC, et al; Infectious Diseases Society of America. The management of encephalitis: clinical practice guidelines by the Infectious Diseases Society of America. [Archived] Clin Infect Dis. 2008 Aug 1;47(3):303-27. https://academic.oup.com/cid/article/47/3/303/313455/The-Management-of-Encephalitis-Clinical-Practice http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18582201?tool=bestpractice.com
პირველადი პარამეტრები
განვიკლოვირი: 5 მგ/კგ ინტრავენურად ყოველ 12 საათში 14-21 დღის განმავლობაში.
ან
ფოსკარნეტი: 60 მგ/კგ ინტრავენურად ყოველ 8 საათში; ან 90 მგ/კგ ინტრავენურად ყოველ 12 საათში 14-21 დღის განმავლობაში
დამხმარე მკურნალობა
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
ენცეფალიტის ყველა შემთხვევის დროს უნდა მოხდეს ჰოსპიტალიზაცია და სრული გამოკვლევა. მსუბუქი სიმპტომებისა და ნიშნების მქონე პაციენტების მართვა შესაძლებელია ჩვეულებრივ პალატაში, საჭიროების შემთხვევაში რეანიმაციულ განყოფილებაში გადაყვანის პერსპექტივით. ყველა სხვა პაციენტი, განსაკუთრებით ვისაც აღენიშნებათ გართულებები (მაგ: მნიშვნელოვანი ელექტროლიტური დარღვევები, ინსულტები, მომატებული ქალასშიდა წნევა, თავის ტვინის შეშუპება, კომა, გულყრები ან ეპილეფსიური სტატუსი), უნდა მოთავსდეს ინტენსიური თერაპიის განყოფილებაში, უმჯობესია ნეიროინტენსიურ განყოფილებაში.[24]Venkatesan A, Geocadin RG. Diagnosis and management of acute encephalitis: a practical approach. Neurol Clin Pract. 2014 Jun;4(3):206-15. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4121461 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25110619?tool=bestpractice.com [69]Greenberg BM. Central nervous system infections in the intensive care unit. Semin Neurol. 2008 Nov;28(5):682-9. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19115174?tool=bestpractice.com
მხარდამჭერი მკურნალობა შესაძლოა მოიცავდეს ენდოტრაქეულ ინტუბაციას და მექანიკურ ვენტილაციას, ცირკულაციის და ელექტროლიტური ბალანსის უზრუნვეყოფას, მეორადი ბაქტერიული ინფექციების , ღრმა ვენების თრომბოზისა (DVT) პრევენციასა და მართვას, და კუჭ-ნაწლავის წყლულის პროფილაქტიკას. ანტირეტროვირუსული მკურნალობა მნიშვნელოვანია აივ-ინფექციასთან ასოცირებული ენცეფალიტის ყველა შემთხვევაში (მიუხედავად იმისა, გამომწვევი თვითონ აივ-ია, თუ ოპორტუნისტული ინფექციით).[70]Portegies P, Solod L, Cinque P, et al. Guidelines for the diagnosis and management of neurological complications of HIV infection. Eur J Neurol. 2004 May;11(5):297-304. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15142222?tool=bestpractice.com
პაციენტებში, რომლებსაც მომატებული აქვთ ქალასშიდა წნევა უნდა გავითვალისწინოთ მკურნალობა კორტიკოსტეროიდებითა და მანიტოლით. საწყის ზომებს მიეკუთქვნება თავის წამოწევა საწოლში 30° - 45°-ზე, საუღლე ვენების კომრესია უნდა ავირიდოთ, და PaCO2-ის ჰიპერვენტილაცია 30-მდე. შემდგომში, ჰიპეროსმოლარული მკურნალობა მანიტოლის დარტყმითი დოზებით ან ჰიპერტონული ხსნარით შესაძლოა გამოვიყენოთ ქალასშიდა წნევის დასაწევად.
შუნტირება ან ქირურგიული დეკომპრესია (კრანექტომიია გზით) ნაჩვენებია ზოგიერთ შემთხვევაში, სადაც მომატებული ქალაშიდა წნევის მედიკამენტებით მკურნალობა (კორტიკოსტეროიდები, მანიტოლი) წარუმატებელი აღმოჩნდა, და კაუჭის თიაქრის დროს.[78]Steiner I, Budka H, Chaudhuri A, et al. Viral meningoencephalitis: a review of diagnostic methods and guidelines for management. Eur J Neurol. 2010 Aug;17(8):999-e57. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1468-1331.2010.02970.x/full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20236175?tool=bestpractice.com
დადსტურებული არაჰერპეს ვირუსული ეტიოლოგია
მხარდამჭერი მკურნალობა ± ანტივირუსული მკურნალობა
იმ შემთხვევებისთვის, სადაც სპეციფიკური ვირუსის იზოლირება მოხდა და სპეციფიკური ანტივირუსული მკურნალობა ხელმისაწვდომია, მკურნალობა მიმართლია გამომწვევი ვირუსის მიმართ.
ენცეფალიტის ყველა შემთხვევის დროს უნდა მოხდეს ჰოსპიტალიზაცია და სრული გამოკვლევა. მსუბუქი სიმპტომებისა და ნიშნების მქონე პაციენტების მართვა შესაძლებელია ჩვეულებრივ პალატაში, საჭიროების შემთხვევაში რეანიმაციულ განყოფილებაში გადაყვანის პერსპექტივით. ყველა სხვა პაციენტი, განსაკუთრებით ვისაც აღენიშნებათ გართულებები (მაგ: მნიშვნელოვანი ელექტროლიტური დარღვევები, ინსულტები, მომატებული ქალასშიდა წნევა, თავის ტვინის შეშუპება, კომა, გულყრები ან ეპილეფსიური სტატუსი), უნდა მოთავსდეს ინტენსიური თერაპიის განყოფილებაში, უმჯობესია ნეიროინტენსიურ განყოფილებაში.[24]Venkatesan A, Geocadin RG. Diagnosis and management of acute encephalitis: a practical approach. Neurol Clin Pract. 2014 Jun;4(3):206-15. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4121461 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25110619?tool=bestpractice.com [69]Greenberg BM. Central nervous system infections in the intensive care unit. Semin Neurol. 2008 Nov;28(5):682-9. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19115174?tool=bestpractice.com
მხარდამჭერი მკურნალობა შესაძლოა მოიცავდეს ენდოტრაქეულ ინტუბაციას და მექანიკურ ვენტილაციას, ცირკულაციის და ელექტროლიტური ბალანსის უზრუნვეყოფას, მეორადი ბაქტერიული ინფექციების , ღრმა ვენების თრომბოზისა (DVT) პრევენციასა და მართვას, და კუჭ-ნაწლავის წყლულის პროფილაქტიკას. ანტირეტროვირუსული მკურნალობა მნიშვნელოვანია აივ-ინფექციასთან ასოცირებული ენცეფალიტის ყველა შემთხვევაში (მიუხედავად იმისა, გამომწვევი თვითონ აივ-ია, თუ ოპორტუნისტული ინფექციით).[70]Portegies P, Solod L, Cinque P, et al. Guidelines for the diagnosis and management of neurological complications of HIV infection. Eur J Neurol. 2004 May;11(5):297-304. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15142222?tool=bestpractice.com
პაციენტებში, რომლებსაც მომატებული აქვთ ქალასშიდა წნევა უნდა გავითვალისწინოთ მკურნალობა კორტიკოსტეროიდებითა და მანიტოლით. საწყის ზომებს მიეკუთქვნება თავის წამოწევა საწოლში 30° - 45°-ზე, საუღლე ვენების კომრესია უნდა ავირიდოთ, და PaCO2-ის ჰიპერვენტილაცია 30-მდე. შემდგომში, ჰიპეროსმოლარული მკურნალობა მანიტოლის დარტყმითი დოზებით ან ჰიპერტონული ხსნარით შესაძლოა გამოვიყენოთ ქალასშიდა წნევის დასაწევად.
შუნტირება ან ქირურგიული დეკომპრესია (კრანექტომიია გზით) ნაჩვენებია ზოგიერთ შემთხვევაში, სადაც მომატებული ქალაშიდა წნევის მედიკამენტებით მკურნალობა (კორტიკოსტეროიდები, მანიტოლი) წარუმატებელი აღმოჩნდა, და კაუჭის თიაქრის დროს.[78]Steiner I, Budka H, Chaudhuri A, et al. Viral meningoencephalitis: a review of diagnostic methods and guidelines for management. Eur J Neurol. 2010 Aug;17(8):999-e57. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1468-1331.2010.02970.x/full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20236175?tool=bestpractice.com
არავირუსული ეტიოლოგია
მხარდამჭერი მკურნალობა ± ფონური ეტიოლოგიის მკურნალობა
ეტიოლოგია ხშირად უცნობია და ამიტომ, შემთხვევათა უმრავლესობისთვის რაიმე სპეციფიკური მკურნალობა არ არსებობს. თუმცა, როდესაც დიაგნოზის გარკვეულია, მკურნალობა მიმართულია გამომწვევი აგენტის მიმართ შესაბამისი ანტიინფექციური საშუალებებით ბაქტერიული, სოკოვანი ან პარაზიტული ინფექციების დროს. თუ თავ-ზურგტვინის სითხის კვლევით არ დადასტურდა ინფექციური ეტიოლოგია, განსახილველია იმუნოთერაპიის საჭიროება.[80]Dalmau J, Lancaster E, Martinez-Hernandez E, et al. Clinical experience and laboratory investigations in patients with anti-NMDAR encephalitis. Lancet Neurol. 2011 Jan;10(1):63-74. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3158385 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21163445?tool=bestpractice.com [81]McKeon A. Paraneoplastic and other autoimmune disorders of the central nervous system. Neurohospitalist. 2013 Apr;3(2):53-64. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3726118 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23983888?tool=bestpractice.com ინფექციასთან ბრძოლის ან იმუნური სისტემის დათრგუნვის თაობაზე გადაწყვეტილების მიღებას ესაჭიროება დაბალანსება თითოეული შემთხვევის დროს.
ენცეფალიტის ყველა შემთხვევის დროს უნდა მოხდეს ჰოსპიტალიზაცია და სრული გამოკვლევა. მსუბუქი სიმპტომებისა და ნიშნების მქონე პაციენტების მართვა შესაძლებელია ჩვეულებრივ პალატაში, საჭიროების შემთხვევაში რეანიმაციულ განყოფილებაში გადაყვანის პერსპექტივით. ყველა სხვა პაციენტი, განსაკუთრებით ვისაც აღენიშნებათ გართულებები (მაგ: მნიშვნელოვანი ელექტროლიტური დარღვევები, ინსულტები, მომატებული ქალასშიდა წნევა, თავის ტვინის შეშუპება, კომა, გულყრები ან ეპილეფსიური სტატუსი), უნდა მოთავსდეს ინტენსიური თერაპიის განყოფილებაში, უმჯობესია ნეიროინტენსიურ განყოფილებაში.[24]Venkatesan A, Geocadin RG. Diagnosis and management of acute encephalitis: a practical approach. Neurol Clin Pract. 2014 Jun;4(3):206-15. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4121461 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25110619?tool=bestpractice.com [69]Greenberg BM. Central nervous system infections in the intensive care unit. Semin Neurol. 2008 Nov;28(5):682-9. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19115174?tool=bestpractice.com
შემთხვევათა უმრავლესობისთვის სიმპტომური (მხარდამჭერი) მკურნალობაა მთავარი. ეს შესაძლოა მოიცავდეს ენდოტრაქეულ ინტუბაციას და მექანიკურ ვენტილაციას, ცირკულაციის და ელექტროლიტური ბალანსის უზრუნვეყოფას, მეორადი ბაქტერიული ინფექციების პრევენციასა და მართვას, ღრმა ვენების თრომბოზისა (DVT) და კუჭ-ნაწლავის წყლულის პროფილაქტიკას.
პაციენტებში, რომლებსაც მომატებული აქვთ ქალასშიდა წნევა უნდა გავითვალისწინოთ მკურნალობა კორტიკოსტეროიდებითა და მანიტოლით. საწყის ზომებს მიეკუთქვნება თავის წამოწევა საწოლში 30° - 45°-ზე, საუღლე ვენების კომრესია უნდა ავირიდოთ, და PaCO2-ის ჰიპერვენტილაცია 30-მდე. შემდგომში, ჰიპეროსმოლარული მკურნალობა მანიტოლის დარტყმითი დოზებით ან ჰიპერტონული ხსნარით შესაძლოა გამოვიყენოთ ქალასშიდა წნევის დასაწევად.
შუნტირება ან ქირურგიული დეკომპრესია (კრანექტომიის გზით) ნაჩვენებია ზოგიერთ შემთხვევაში, სადაც მომატებული ქალაშიდა წნევის მედიკამენტებით მკურნალობა (კორტიკოსტეროიდები, მანიტოლი) წარუმატებელი აღმოჩნდა, და კაუჭის თიაქრის დროს.[78]Steiner I, Budka H, Chaudhuri A, et al. Viral meningoencephalitis: a review of diagnostic methods and guidelines for management. Eur J Neurol. 2010 Aug;17(8):999-e57. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1468-1331.2010.02970.x/full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20236175?tool=bestpractice.com აღნიშნული უნდა გავითვალისწინოთ მიუხედავად ეტიოლოგიისა; თუმცა, გამოსავლების მონაცემების უმეტესობა გამოქვეყნდა ვირუსულ ენცეფალიტთან დაკავშირებით.
იმუნომოდულაციური თერაპია
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
თუ თავზურგტვინის სითხის კვლევები არ გვიჩვენებს აშკარა ინფექციურ ეტიოლოგიას ან დაავადების გამოვლინება კლასიკურია აუტოიმუნური ენცეფალიტისთვის, უნდა დავნიშნოთ აგრესიული იმუნოთერაპია ინტრავენური კორტიკოსტეროიდებით, იმუნოგლობულინებით ან პლაზმის ჩანაცვლებით. მენტალური სტატუსის პერსისტენტული დარღვევების შემთხვევაში, როდესაც პირველი რიგის პრეპარატები არაეფექტურია, მკურნალობა უნდა ჩატარდეს რიტუქსიმაბით და/ან ციკლოფოსფამიდით.[80]Dalmau J, Lancaster E, Martinez-Hernandez E, et al. Clinical experience and laboratory investigations in patients with anti-NMDAR encephalitis. Lancet Neurol. 2011 Jan;10(1):63-74. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3158385 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21163445?tool=bestpractice.com [81]McKeon A. Paraneoplastic and other autoimmune disorders of the central nervous system. Neurohospitalist. 2013 Apr;3(2):53-64. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3726118 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23983888?tool=bestpractice.com [37]Titulaer MJ, McCracken L, Gabilondo I, et al. Treatment and prognostic factors for long-term outcome in patients with anti-NMDA receptor encephalitis: an observational cohort study. Lancet Neurol. 2013 Feb;12(2):157-65. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3563251 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23290630?tool=bestpractice.com [39]Dalmau J, Graus F. Antibody-mediated encephalitis. N Engl J Med. 2018 Mar 1;378(9):840-51. http://diposit.ub.edu/dspace/bitstream/2445/147222/1/12474_3406239_antibody-mediated_encephalitis.pdf http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29490181?tool=bestpractice.com [38]Graus F, Titulaer MJ, Balu R, et al. A clinical approach to diagnosis of autoimmune encephalitis. Lancet Neurol. 2016 Apr;15(4):391-404. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5066574 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26906964?tool=bestpractice.com
ახლად დიაგნოსტირებული შემთხვევების უმეტესობაში, სანამ ანტისხეულების შედეგები ხელმისაწვდომი იქნება, ძნელია კლინიკურად დადგინდეს, აუტოიმუნური ენცეფალიტი ჰუმორულია თუ უჯრედული.[82]Stingl C, Cardinale K, Van Mater H. An update on the treatment of pediatric autoimmune encephalitis. Curr Treatm Opt Rheumatol. 2018 Mar;4(1):14-28. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5957495 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29780690?tool=bestpractice.com ზოგიერთი კლინიკური მინიშნება შეიძლება დაეხმაროს კლინიცისტს ეტიოლოგიის შესახებ წინასწარი ჰიპოთეზის გამოტანაში (მაგ., ლეიცინით მდიდარი გლიომა-ინაქტივირებული 1 ანტისხეულები ასოცირდება ფაციობრაქიულ დისტონურ გულყრებთან, როგორიცაა სახის და/ან იპსილატერალური მკლავისა და მხრის სწრაფი რხევები, მაშინ, როდესაც პაციენტებს, კიბოს ცნობილი ან გაზრდილი რისკით, უფრო მეტად აქვთ უჯრედული აუტოიმუნური ენცეფალიტი).[26]Abboud H, Probasco JC, Irani S, et al. Autoimmune encephalitis: proposed best practice recommendations for diagnosis and acute management. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2021 Jul;92(7):757-68. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8223680 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33649022?tool=bestpractice.com ამ მონაცემებზე დაყრდნობით, კლინიცისტებმა შეიძლება გადაწყვეტილება მიიღონ რიტუქსიმაბის ან ციკლოფოსფამიდის, როგორც მეორე რიგის აგენტის გამოიყენებაზე, თუ ანტისხეულის შედეგები დაგვიანებულია, ან თუ ანტისხეულის ტესტირება არ არის ხელმისაწვდომი.[26]Abboud H, Probasco JC, Irani S, et al. Autoimmune encephalitis: proposed best practice recommendations for diagnosis and acute management. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2021 Jul;92(7):757-68. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8223680 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33649022?tool=bestpractice.com
ამჟამად, რიტუქსიმაბი ზოგადად უპირატესია ვიდრე ციკლოფოსფამიდი, თუ მონოთერაპია გამოიყენება ანტისხეულებით გამოწვეული აუტოიმუნობის მაღალი ეჭვის შემთხვევაში (მაგ. N-მეთილ-D-ასპარტატის რეცეპტორების ანტისხეულის ენცეფალიტი).[83]Nosadini M, Thomas T, Eyre M, et al. International consensus recommendations for the treatment of pediatric NMDAR antibody encephalitis. Neurol Neuroimmunol Neuroinflamm. 2021 Jul 22;8(5):e1052. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8299516 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34301820?tool=bestpractice.com რიტუქსიმაბი ნაკლებად ტოქსიკურია, ვიდრე ციკლოფოსფამიდი.[26]Abboud H, Probasco JC, Irani S, et al. Autoimmune encephalitis: proposed best practice recommendations for diagnosis and acute management. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2021 Jul;92(7):757-68. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8223680 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33649022?tool=bestpractice.com [84]Bartolini L, Muscal E. Differences in treatment of anti-NMDA receptor encephalitis: results of a worldwide survey. J Neurol. 2017 Apr;264(4):647-53. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28154970?tool=bestpractice.com ციკლოფოსფამიდი შეიძლება განიხილებოდეს, თუ რიტუქსიმაბი უკუნაჩვენებია ან მიუწვდომელია ამ შემთხვევაში.[83]Nosadini M, Thomas T, Eyre M, et al. International consensus recommendations for the treatment of pediatric NMDAR antibody encephalitis. Neurol Neuroimmunol Neuroinflamm. 2021 Jul 22;8(5):e1052. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8299516 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34301820?tool=bestpractice.com ზოგიერთ პაციენტს შეიძლება მკურნალობდნენ რიტუქსიმაბის და ციკლოფოსფამიდის კომბინაციით.[82]Stingl C, Cardinale K, Van Mater H. An update on the treatment of pediatric autoimmune encephalitis. Curr Treatm Opt Rheumatol. 2018 Mar;4(1):14-28. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5957495 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29780690?tool=bestpractice.com
ციკლოფოსფამიდი შეიძლება განიხილებოდეს უჯრედული აუტოიმუნიტეტის აშკარა ან დიდად საეჭვო შემთხვევაში (მაგ., კლასიკური პარანეოპლასტიკური სინდრომი), ვინაიდან რიტუქსიმაბი შეიძლება არ იყოს ისეთი ეფექტური უჯრედული ანთებისთვის.[26]Abboud H, Probasco JC, Irani S, et al. Autoimmune encephalitis: proposed best practice recommendations for diagnosis and acute management. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2021 Jul;92(7):757-68. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8223680 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33649022?tool=bestpractice.com ზოგიერთ პაციენტს შეიძლება მკურნალობდნენ ციკლოფოსფამიდისა და რიტუქსიმაბის კომბინაციით.[82]Stingl C, Cardinale K, Van Mater H. An update on the treatment of pediatric autoimmune encephalitis. Curr Treatm Opt Rheumatol. 2018 Mar;4(1):14-28. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5957495 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29780690?tool=bestpractice.com
პირველადი პარამეტრები
მეთილპრედნიზოლონ ნატრიუმ სუქცინატი: 1000 მგ ინტრავენურად დღეში ერთხელ 3-5 დღის განმავლობაში
ან
ადამიანის ნორმალური იმუნოგლობულინი: 2გ/კგ ინტრავენურად დაყოფილი დოზებად 4-5 დღის განმავლობაში
მეორეული ვარიანტები
რიტუქსიმაბი: დოზირებასთან დაკავშირებით დაუკავშირდით სპეციალისტს.
და/ან
ციკლოფოსფამიდი: დოზირებასთან დაკავშირებით დაუკავშირდით სპეციალისტს.
ძირითადი ავთვისებიანი სიმსივნის მკურნალობა
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
მალიგინიზაციასთან ასოცირებული აუტოიმუნური ენცეფალიტების (პარანეოპლასტიური ენცეფალიტი) მართვა მოიცავს ავთვისებიანი მდგომარეობების დიაგნოსტიკასა და მკურნალობას. თუმცა, პარანეოპლასტიური სინდრომის მკურნალობა არ უნდა დაყოვნდეს, რადგან არსებობს პერმანენტული გართულებების განვითარების რისკი.
საკვერცხის ტერატომის არსებობის შემთხვევაში ნაჩვენებია გადაუდებელი ოოფორექტომია.[8]Barbadoro P, Marigliano A, Ricciardi A, et al. Trend of hospital utilization for encephalitis. Epidemiol Infect. 2012 Apr;140(4):753-64. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21733247?tool=bestpractice.com სიმსივნის რეზექცია დაკავშირებულია აღდგენის უფრო სწრაფ ტემპთან და რეციდივის შემცირებასთან.[37]Titulaer MJ, McCracken L, Gabilondo I, et al. Treatment and prognostic factors for long-term outcome in patients with anti-NMDA receptor encephalitis: an observational cohort study. Lancet Neurol. 2013 Feb;12(2):157-65. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3563251 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23290630?tool=bestpractice.com [85]Dalmau J, Gleichman AJ, Hughes EG, et al. Anti-NMDA-receptor encephalitis: case series and analysis of the effects of antibodies. Lancet Neurol. 2008 Dec;7(12):1091-8. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2607118 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18851928?tool=bestpractice.com
იმუნომოდულაციური თერაპია
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
მაღალი დოზებით კორტიკოსტეროიდებს მხარს უჭერენ ექსპერტები.
იმ შემთხვევებში, სადაც კორტიკოსტეროიდები არ არის ეფექტური, განიხილება პლაზმის ჩანაცვლება ან იმუნოგლობულინები.[93]Pohl D, Tenembaum S. Treatment of acute disseminated encephalomyelitis. Curr Treat Options Neurol. 2012 Jun;14(3):264-75. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22476745?tool=bestpractice.com [86]Padmanabhan A, Connelly-Smith L, Aqui N, et al. Guidelines on the use of therapeutic apheresis in clinical practice - evidence-based approach from the Writing Committee of the American Society for Apheresis: the eighth special issue. J Clin Apher. 2019 Jun;34(3):171-354. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31180581?tool=bestpractice.com პლაზმის ჩანაცვლება ხორციელდება ჰემატოლოგთან კონსულტაციის გზით. ჩვეულებრივ, 4 -5 ჩანაცვლება ხორციელდება დღეგამოშვებით. იმუნოგლობულინის შემთხვევაში შემცირდა დაავადების ხანგრძლივობა.
პირველადი პარამეტრები
მეთილპრედნიზოლონ ნატრიუმ სუქცინატი: 1000 მგ ინტრავენურად დღეში ერთხელ 3-5 დღის განმავლობაში
მეორეული ვარიანტები
ადამიანის ნორმალური იმუნოგლობულინი: 2გ/კგ ინტრავენურად დაყოფილი დოზებად 4-5 დღის განმავლობაში
ბენზილპენიცილინი
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
ამ ორგანიზმის მიმართ მკურნალობა არის აღწერილი ამ თემაში, ვინაიდან ხელმისაწვდომია მიზანმიმართული მკურნალობა ორგანიზმის იზოლირების შემთხვევაში.
პირველადი პარამეტრები
ნატრიუმ ბენზილპენიცილინი: 1.2 - 2.4 გ ინტრავენურად ყოველ 4 საათში 10 დღის განმავლობაში
ამპიცილინი და გენტამიცინი
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
ამ ორგანიზმის მიმართ მკურნალობა არის აღწერილი ამ თემაში, ვინაიდან ხელმისაწვდომია მიზანმიმართული მკურნალობა ორგანიზმის იზოლირების შემთხვევაში.
ლისტერიული ენცეფალიტი იშვიათია, მაგრამ მაღალი სიკვდილობის მაჩვენებლი აქვს. ლისტერიული მენინგიტი უფრო ხშირია, მაგრამ მაღალი რისკის ქვეშ მყოფ პაციენტებს შესაძლოა აგრეთვე განუვითარდეთ მენინგოენცეფალიტი.
გენტამიცინის ინ ვიტრო კვლევებმა გვიჩვენა, რომ მას აქვს სინერგისტული და ბაქტერიული ეფექტი, როდესაც ამპიცილინთან ერთად ვაძლევთ.
გენტამიცინით მკურნალობის ხანგრძლივობა უნდა განისაზღვროს კლინიკურ სურათზე დაყრდნობით და ამინოგლოკოზიდებით მკურნალობის დადებითი და უარყოფითი მხარეების გათვალისწინებით.
პირველადი პარამეტრები
ამპიცილინიამპიცილინი: 1-2 გ ინტრავენურად ყოველ 4 საათში 21 დღის განმავლობაში
და
გენტამიცინი: 2 მგ/კგ ინტრავენურად დარტყმითი დოზის სახით, რასაც მოსდევს 1.7 მგ/კგ ყოველ 8 საათში
დოქსიციკლინი ან ერითრომიცინი
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
ამ ორგანიზმის მიმართ მკურნალობა არის აღწერილი ამ თემაში, ვინაიდან ხელმისაწვდომია მიზანმიმართული მკურნალობა ორგანიზმის იზოლირების შემთხვევაში.
Mycoplasma pneumoniae იშვიათად გამოიყოფა თავ-ზურგტვინის სითხიდან ამასთან, Mycoplasma pneumoniae ჩვეულებრივ თან ახლავს ზედა და ქვედა სასუნთქი გზების ინფექციებს პედიატრიულ პაციენტებში და ცენტრალური ნერვული სისტემის სიმპტომები შეიძლება წარმოადგენდეს ექსტრაპულმონურ ინფექციების ან ინფექციური ენცეფალიტის შემდგომ პერიოდის ნიშნებს.[94]Meyer Sauteur PM, Jacobs BC, Spuesens EB, et al. Antibody responses to Mycoplasma pneumoniae: role in pathogenesis and diagnosis of encephalitis? PLoS Pathog. 2014 Jun 12;10(6):e1003983. http://journals.plos.org/plospathogens/article?id=10.1371/journal.ppat.1003983 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24945969?tool=bestpractice.com
პირველადი პარამეტრები
დოქსოციკლინი: 100 მგ ინტრავენურად/პერორალურად ყოველ 12 საათში 5-10 დღის განმავლობაში
ან
ერითრომიცინის ტუტე: 500-1000 მგ ინტრავენურად/პერორალურად ყოველ 6 საათში 5-10 დღის განმავლობაში
იმუნომოდულაციური თერაპია
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
ფიქრობენ, რომ იმუნომოდულატორული მკურნალობა სარგებლიანია ამ პაციენტებისთვის პათოგენის მიმართ ანტისხეულებით რეაქციაზე დაყრდნობით. იმუნოთერაპია ინტრავენური კორტიკოსტეროიდებით, იმუნოგლობულინით ან პლაზმის ჩანაცვლებით მიჩნეულია პირველის რიგის მკურნალობად.
გარკვეულ შემთხვევებში აღინიშნა დადებითი შედეგი.
პლაზმის ჩანაცვლება ხორციელდება ჰემატოლოგთან კონსულტაციის გზით. 4 -5 ჩანაცვლება ხორციელდება ტიპურად დღეგამოშვებით.
პირველადი პარამეტრები
მეთილპრედნიზოლონ ნატრიუმ სუქცინატი: 1000 მგ ინტრავენურად დღეში ერთხელ 3-5 დღის განმავლობაში
ან
ადამიანის ნორმალური იმუნოგლობულინი: 2გ/კგ ინტრავენურად დაყოფილი დოზებად 4-5 დღის განმავლობაში
დოქსოციკლინი
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
ამ ორგანიზმის მიმართ მკურნალობა არის აღწერილი ამ თემაში, ვინაიდან ხელმისაწვდომია მიზანმიმართული მკურნალობა ორგანიზმის იზოლირების შემთხვევაში.
პირველადი პარამეტრები
დოქსოციკლინი: 100 მგ ინტრავენურად/პერორალურად ყოველ 12 საათში 5-10 დღის განმავლობაში
გამოჯანმრთელების ფაზა: ყველა ეტიოლოგია
რეაბილიტაცია
იწყება მწვავე, სიცოცხლისათვის საშიში ფაზის გასვლის შემდეგ. შესაძლოა დაიწყოს საწყისი კვლევასთან ერთად მწვავე ჰოსპიტალიზაციის დროს რეაბილიტაციის პერსონალის მიერ და გაგრძელდეს სხვადასხვა ჰოსპიტალურ თუ ამბულატორიულ გარემოში.
რეაბილიტაციის საჭიროება ვარირებს და დამოკიდებულია მიმდინარე ფუნქციურ დარღვევებზე ინდივიდუალურ პაციენტებში. ის შესაძლოა მოიცავდეს კოგნიტიურ/ქცევით რეაბილიტაციას და მოტორულ/ამბულატორიულ რეაბილიტაციას.[88]Christie S, Chan V, Mollayeva T, et al. Systematic review of rehabilitation intervention outcomes of adult and paediatric patients with infectious encephalitis. BMJ Open. 2018 May 14;8(5):e015928. https://bmjopen.bmj.com/content/8/5/e015928.long http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29764868?tool=bestpractice.com
ყველაზე ხშირი არაფარმაკოლოგიური მკურნალობა, რომელიც გამოიყენება ენცეფალიტის შედაგად განვითარებული დემენციისა და აპათიის სამკურნალოდ, არის მუსიკალური თერაპია და კოგნიტიური რეაბილიტაცია.[90]Lane-Brown AT, Tate RL. Apathy after acquired brain impairment: a systematic review of non-pharmacological interventions. Neuropsychol Rehabil. 2009 Aug;19(4):481-516. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19533496?tool=bestpractice.com
აირჩიეთ პაციენტების ჯგუფი ჩვენი რეკომენდაციების სანახავად
მიაქციეთ ყურადღება, რომ ფორმულაცია/შეყვანის გზა და დოზირება შეიძლება განსხვავებული იყოს მედიკამენტების დასახელების და ბრენდების, წამლების ფორმულარის ან გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. მკურნალობის შესახებ რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტის ჯგუფების მიხედვით. იხილეთ გაფრთხილება
ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას