მტკიცებულება
ეს გვერდი შეიცავს გამორჩეული შინაარსის კადრს, რომელიც ხაზს უსვამს მტკიცებულებებს ძირითადი კლინიკური, მათ შორის გაურკვეველი საკითხების შესახებ. იხილეთ ძირითადი ლიტერატურის სია ამ თემასთან დაკავშირებული ყველა წყაროს დეტალებისთვის.
BMJ Best Practice-ის მტკიცებულებათა ცხრილები
მტკიცებულებათა ცხრილები იძლევა მტკიცებულებათა ადვილად ნავიგაციის საშუალებას სპეციფიკური კლინიკური საკითხების კონტექსტში,GRADE დაBMJ Best Practice ეფექტურობის რეიტინგის გამოყენებით. მიჰყევით ბმულებს ცხრილის ქვემოთ მტკიცებულებათა ქულის ძირითად ტექსტში სანახავად, კლინიკურ კითხვასთან დაკავშირებითი დამატებითი კონტექსტის მიცემით. გაიგეთ მეტი ჩვენი მტკიცებულებათა ცხრილების შესახებ.
ეს ცხრილი ზემოთ მოცემულ მნიშვნელოვან კლინიკურ შეკითხვაზე ფოკუსირებულ გაიდლაინში (და მის საფუძვლად აღებული სისტემატური მიმოხილვაში) მოხსენებული ანალიზის შეჯამებაა.
მტკიცებულებების სარწმუნოება არის ზომიერი ან დაბალიდან საშუალომდე სადაც GRADE სისტემით შეფასება ჩატარებულია. ძირითადი შედეგების ეფექტიანობის მიხედვით, მკურნალობის ჯგუფში გამოსავალი უკეთესია, ვიდრე შესადარებელ ჯგუფში.
პოპულაცია: თირკმლის ქრონიკული დაავადების და ტიპი 2 დიაბეტის მქონე მოზრდილები, რომლებიც იღებენ ანგიოტენზინ-II რეცეპტორის ანტაგონისტს ან აგფ ინჰიბიტორს.
ინტერვენცია: არსებული თერაპია პლუს SGLT2 ინჰიბიტორი (მაგ., კანაგლიფლოზინი, დაპაგლიფლოზინი, ერტუგლიფლოზინი, ემპაგლიფლოზინი)
შედარება: არსებული თერაპია პლუს პლაცებო
| შედეგები | ეფექტიანობა (BMJ შეფასება)? | მტკიცებულების სარწმუნოება (GRADE)? |
|---|---|---|
თირკმლის კომპოზიტი – თირკმელების დაავადების ბოლო სტადია, შრატის კრეატინინის გაორმაგება, თირკმლის მიზეზით სიკვდილი | უპირატესობას ანიჭებს ინტერვენციას | ზომიერი ᵇ |
გულ-სისხლძარღვთა კომპოზიტური ქულა: 3-ქულიანი MACE | უპირატესობას ანიჭებს ინტერვენციას | ზომიერი ᵇ |
ნებისმიერი მიზეზით სიკვდილობა | უპირატესობას ანიჭებს ინტერვენციას | მაღალია |
გულ-სისხლძარღვთა მიზეზით სიკვდილობა | უპირატესობას ანიჭებს ინტერვენციას | მაღალია |
არაფატალური მიოკარდიუმის ინფარქტი | სტატისტიკურად მნიშვნელოვანი განსხვავება არ არის | ზომიერი |
არაფატალური ინსულტი | სტატისტიკურად მნიშვნელოვანი განსხვავება არ არის | ზომიერი |
ფატალური/არაფატალური მიოკარდიუმის ინფარქტი | სტატისტიკურად მნიშვნელოვანი განსხვავება არ არის | ზომიერი |
ფატალური/არაფატალური ინსულტი | უპირატესობას ანიჭებს ინტერვენციას | მაღალია |
ჰოსპიტალიზაცია გულის უკმარისობისთვის | უპირატესობას ანიჭებს ინტერვენციას | მაღალია |
ტერმინალური სტადიის თირკმლის დაავადება | უპირატესობას ანიჭებს ინტერვენციას | მაღალია |
შრატში კრეატინინის გაორმაგება | უპირატესობას ანიჭებს ინტერვენციას | მაღალია |
გამოთვლილი გორგლოვანი ფილტრაციის სიჩქარის (eGFR) შემცირება >50% | უპირატესობას ანიჭებს ინტერვენციას | მაღალია |
დიალიზი | უპირატესობას ანიჭებს ინტერვენციას | მაღალია |
გამოთვლილი გორგლოვანი ფილტრაციის სიჩქარე (eGFR) 6 თვის ვადაში | უპირატესობას ანიჭებს შესადარებელ ჯგუფს | მაღალია |
გამოთვლილი გორგლოვანი ფილტრაციის სიჩქარე (eGFR) >2 წლის განმავლობაში | უპირატესობას ანიჭებს ინტერვენციას | ზომიერი |
პროცენტული ცვლილება საწყისიდან შარდის ალბუმინის კრეატინინის კოეფიციენტი (UACR): 6 თვეში და ბოლო ხელმისაწვდომი მონაცემები >2 წლის განმავლობაში | სტატისტიკურად მნიშვნელოვანი განსხვავება არ არის | მაღალია |
დიაბეტური კეტოაციდოზი | სტატისტიკურად მნიშვნელოვანი განსხვავება არ არის | ძალიან დაბალი |
კიდურის ამპუტაცია | სტატისტიკურად მნიშვნელოვანი განსხვავება არ არის | დაბალი |
მოტეხილობა | სტატისტიკურად მნიშვნელოვანი განსხვავება არ არის | ზომიერი |
თირკმლის მწვავე დაზიანება | სტატისტიკურად მნიშვნელოვანი განსხვავება არ არის | ზომიერი |
ჰიპოგლიკემია | სტატისტიკურად მნიშვნელოვანი განსხვავება არ არის | დაბალი |
შარდსასქესო სისტემის ინფექცია | უფრო ხშირად გვხვდება SGLT2 ინჰიბიტორების შემთხვევაში, პლაცებოსთან შედარებით (უპირატესობას ანიჭებს შედარებას) | დაბალი |
რეკომენდაციები წყარო გაიდლაინის მიხედვით ტიპი 2 დიაბეტის და თირკმლის ქრონიკული დაავადების მქონე მოზრდილებს, რომლებიც იღებენ ანგიოტენზინ-II რეცეპტორის ანტაგონისტს ან აგფ ინჰიბიტორს (ტიტრირებული უმაღლეს ლიცენზირებულ დოზამდე, რომელიც მათ შეუძლიათ აიტანონ), შესთავაზეთ SGLT2 ინჰიბიტორი (ანგიოტენზინ-II რეცეპტორის ანტაგონისტის ან აგფ-ის ინჰიბიტორთან დამატებით) თუ: ACR არის 30 მგ/მმოლზე მეტი და პაციენტი აკმაყოფილებს მედიკამენტის ავტორიზაციის კრიტერიუმებს (მათ შორის, გორგლოვანი ფილტრაციის შეფასების შესაბამისი ზღურბლები). ტიპი 2 დიაბეტის და თირკმლის ქრონიკული დაავადების მქონე მოზრდილებს, რომლებიც იღებენ ანგიოტენზინ-II რეცეპტორის ანტაგონისტს ან აგფ ინჰიბიტორს (ტიტრირებული უმაღლეს ლიცენზირებულ დოზამდე, რომელიც მათ შეუძლიათ აიტანონ), განიხილეთ SGLT2 ინჰიბიტორი (ანგიოტენზინ-II რეცეპტორის ანტაგონისტის ან აგფ-ის ინჰიბიტორთან დამატებით) თუ: ACR არის 3-დან 30 მგ/მმოლ-მდე და პაციენტი აკმაყოფილებს მედიკამენტის ავტორიზაციის კრიტერიუმებს (მათ შორის, გორგლოვანი ფილტრაციის შეფასების შესაბამისი ზღურბლები).
შენიშვნა: გაიდლაინების კომიტეტმა გამოაქვეყნა კვლევის რეკომენდაცია SGLT2 ინჰიბიტორებისთვის სხვადასხვა ეთნიკური წარმომავლობის ადამიანებისთვის მაკრო/მიკროვასკულარული გართულებების რისკის ცვალებადობის გამო eGFR მოცემული დონისთვის. სადაც ეს შესაძლებელია, გაიდლაინმა სტრატიფიცირება მოახდინა eGFR დონის და ACR საწყისი მაჩვენებლის მიხედვით. გაიდლაინების კომიტეტმა აღნიშნა არსებითი განსხვავებები კვლევებს შორის საწყის ACR დონეებში, მაგრამ კვლევების უმეტესობა იყო A3 პროტეინურიის მქონე პოპულაციაში (ACR >30 მგ/მმოლ). საერთო ჯამში, მათ დაადგინეს, რომ მტკიცებულების ხარისხი, GRADE-ს მიერ შეფასებული, საკმარისი იყო ძლიერი რეკომენდაციის გასაცემად SGLT2 ინჰიბიტორების შეთავაზების შესახებ 2 ტიპის დიაბეტით და A3 პროტეინურიით დაავადებულთათვის, მაგრამ მხოლოდ სუსტი რეკომენდაცია გაიცემა მათთვის, ვისაც აქვს A2 პროტეინურია (ACR 3-30 მგ/მმოლი). ᵃ გაიდლაინის კომიტეტმა ასევე მოიძია მტკიცებულებები თირკმლის ქრონიკული დაავადების და ტიპი 2 შაქრიანი დიაბეტის მქონე ბავშვებში და ახალგაზრდებში, მაგრამ მხოლოდ მოზრდილებში იპოვა მტკიცებულება. ᵇ ამ შედეგის ინტერპრეტაცია შესუსტდა მისი კომპოზიტური განსაზღვრების გამო, რაც გაიდლაინების პანელმა მიიჩნია კლინიკური გადაწყვეტილებების მიღებისას ნაკლებად გამოსადეგად.
მტკიცებულებების ეს ცხრილი უკავშირდება შემდეგ სექციას (სექციებს):
ეს ცხრილი ზემოთ მოცემულ მნიშვნელოვან კლინიკურ შეკითხვაზე ფოკუსირებულ გაიდლაინში (და მის საფუძვლად აღებული სისტემატური მიმოხილვაში) მოხსენებული ანალიზის შეჯამებაა.
იმ შემთხვევებში, სადაც GRADE სისტემით შეფასება ჩატარებულია, მტკიცებულებების სარწმუნოობა ძალიან დაბალი, ან დაბალია და საკვანძო შედეგების მიხედვით ინტერვენციების ეფექტურობა/სარგებლიანობა საკონტროლო ჯგუფთან შედარებით მაღალია. თუმცა, ეს დაზუსტებული არ არის და ახალმა მტკიცებულებებმა მომავალში შესაძლოა რეკომენდაცია შეცვალოს.
პოპულაცია: გესტაციური დიაბეტის მქონე ორსული ქალები ᵃ
ინტერვენცია: გლუკოზის უფრო მკაცრი კონტროლი
შედარება: გლუკოზის ნაკლებად მკაცრი კონტროლი
| შედეგები | ეფექტიანობა (BMJ შეფასება)? | მტკიცებულების სარწმუნოება (GRADE)? |
|---|---|---|
უზმოზე სისხლში გლუკოზა < 5,3 მმოლ/ლ და ≥ 5,3 მმოლ/ლ გესტაციური დიაბეტის მქონე ქალებში | ||
პრეეკლამფსია | უპირატესობას ანიჭებს ინტერვენციას | ძალიან დაბალი |
დიდი გესტაციური ასაკისთვის | უპირატესობას ანიჭებს ინტერვენციას | ძალიან დაბალი |
ჭამის შემდეგ სისხლში გლუკოზის (< 6,7 მმოლ/ლ) 1,5 საათის განმავლობაში მკაცრი კონტროლი და ჩვეულებრივი კონტროლი (<7,8 მმოლ/ლ) ქალებში, რომლებსაც აქვთ ტიპი 1 დიაბეტი ᵃ | ||
საშუალო HbA1c (ტრიმესტრის მიხედვით) ᵇ | სტატისტიკურად მნიშვნელოვანი განსხვავება არ არის | ძალიან დაბალი |
ჭამის შემდეგ 1-დან 2 საათამდე სისხლში გლუკოზა ≤7.8 მმოლ/ლ და >7.8 მმოლ/ლ დიაბეტის მქონე ქალებში ᵃ | ||
მაკროსომია გესტაციის 29-დან 32 კვირამდე | უპირატესობას ანიჭებს ინტერვენციას | ძალიან დაბალი |
ჭამიდან 2 საათის შემდეგ სისხლში გლუკოზა <6.4 მმოლ/ლ და ≥6.4 მმოლ/ლ ქალებში, რომელთაც აღენიშნებათ გესტაციური დიაბეტი | ||
პრეეკლამფსია | უპირატესობას ანიჭებს ინტერვენციას | ძალიან დაბალი |
დიდი გესტაციური ასაკისთვის | უპირატესობას ანიჭებს ინტერვენციას | ძალიან დაბალი |
რეკომენდაციები წყარო გაიდლაინის მიხედვით ბრიტანეთის ჯანმრთელობისა და კლინიკური დახელოვნების ნაციონალური ინსტიტუტი (NICE) ორსულობის დროს დიაბეტის შესახებ 2015 წლის გაიდლაინში გასცემს შემდეგ რეკომენდაციებს: ურჩიეთ ორსულ ქალებს, რომლებსაც აქვთ დიაბეტის ნებისმიერი ფორმა, შეინარჩუნონ კაპილარული პლაზმური გლუკოზა ჩამოთვლილ სამიზნე დონეზე ქვემოთ, თუ ეს მიიღწევა პრობლემური ჰიპოგლიკემიის გამოწვევის გარეშე: უზმოდ: 5,3 მმოლ/ლიტრი და ჭამიდან 1 საათის შემდეგ: 7,8 მმოლ/ლ ან ჭამიდან 2 საათის შემდეგ: 6,4 მმოლ/ლ.
შენიშვნა: გაიდლაინის კომიტეტმა აღნიშნა, რომ ზოგიერთ კვლევაში გამოიყენეს ძალიან მოკლე გესტაციური ინტერვალები და რომ სისხლში გლუკოზის კონტროლი შეიძლება მოითხოვდეს ქალებისთვის კორექტირებას მათი პირადი გარემოებებისა და მკურნალობის მიხედვით. ᵃ გაიდლაინის კომიტეტმა გაითვალისწინა მტკიცებულებები 1-ლი ტიპის დიაბეტის, მე-2 ტიპის დიაბეტის ან გესტაციური დიაბეტის მქონე ორსულთათვის. მათ ეს მტკიცებულებები განაზოგადეს ორსულობის დროს დიაბეტის მქონე ყველა ქალზე, ვინაიდან სისხლში გლუკოზის იდეალური დონე ორსულობის დროს ნორმასთან რაც შეიძლება მეტად უნდა იყოს მიახლოებული, ჰიპოგლიკემიის რისკის გაზრდის გარეშე, დედის სისხლში გლუკოზასა და გართულებებს, მაგ. მაკროსომიას შორის ხაზოვანი კავშირის გამო. ამრიგად, ეს ცხრილი ასახავს მტკიცებულებებს გესტაციური დიაბეტის მქონე ქალებში და დიაბეტის მქონე ორსული ქალების ყველა შესაბამის არაპირდაპირ მტკიცებულებას, რომელიც შეტანილია გაიდლაინის რეკომენდაციაში, სადაც პირდაპირი მტკიცებულება არ იყო ხელმისაწვდომი. ᵇ გაიდლაინის კომიტეტმა ჩართო მონაცემები პირველი, მეორე და მესამე ტრიმესტრის შესახებ, რომელთაგან არცერთი არ აჩვენებს სტატისტიკურად მნიშვნელოვან განსხვავებას მკურნალობის ჯგუფებს შორის, რაც ემყარება ძალიან დაბალი ხარისხის მტკიცებულებებს.
მტკიცებულებების ეს ცხრილი უკავშირდება შემდეგ სექციას (სექციებს):
ეს ცხრილი ზემოთ მოცემულ მნიშვნელოვან კლინიკურ შეკითხვაზე ფოკუსირებულ გაიდლაინში (და მის საფუძვლად აღებული სისტემატური მიმოხილვაში) მოხსენებული ანალიზის შეჯამებაა.
მტკიცებულებებისადმი ნდობა ძალიან დაბალი ან დაბალია იქ, სადაც შესრულდა GRADE და არსებობს ურთიერთგაცვლა ინტერვენციის სარგებელსა და ზიანს შორის.
პოპულაცია: მე-2 ტიპის დიაბეტის მქონე ზრდასრული პაციენტები
ინტერვენცია: სისხლში გლუკოზის თვით-მონიტორინგი
შედარება: სისხლში გლუკოზის თვით-მონიტორინგის გარეშე (მოიცავს სტანდარტულ მოვლას და გლუკოზის თვით-მონიტორინგს შარდში)
| შედეგები | ეფექტიანობა (BMJ შეფასება)? | მტკიცებულების სარწმუნოება (GRADE)? |
|---|---|---|
ჰემოგლობინი A1c (HbA1c) (დაკვირვების შემდეგი პერიოდი: 24-52 კვირა) | უპირატესობას ანიჭებს ინტერვენციას | დაბალი |
უზმოზე სისხლში გლუკოზა (მმოლ/ლ) (დაკვირვების შემდეგი პერიოდი: 26-52 კვირა) | უპირატესობას ანიჭებს ინტერვენციას | დაბალი |
ჭამის შემდეგ სისხლში გლუკოზა (მგ/დლ) 26 კვირაზე მე-2 ტიპის დიაბეტის მქონე ზრდასრულებში დიეტის დაწყების, დიაბეტის საწინააღმდეგო და/ან ინსულინის პრეპარატების მიღებისას (დაკვირვების შემდეგი პერიოდი: 6 თვე) | უპირატესობას ანიჭებს ინტერვენციას | დაბალი |
ნებისმიერი ჰიპოგლიკემია 26-52 კვირიდან (დაკვირვების შემდეგი პერიოდი: 6-12 თვე) | უპირატესობას ანიჭებს შესადარებელ ჯგუფს | დაბალი |
მძიმე ჰიპოგლიკემია 26-52 კვირიდან (დაკვირვების შემდეგი პერიოდი: 6-12 თვე) | სტატისტიკურად მნიშვნელოვანი განსხვავება არ არის | დაბალი |
გვერდითი მოვლენები მე-2 ტიპის დიაბეტის მქონე ზრდასრულებში პერორალური დიაბეტის საწინააღმდეგო პრეპარატების მიღების დაწყებიდან 6 თვის შემდეგ (დაკვირვების შემდეგი პერიოდი: 6 თვე) | სტატისტიკურად მნიშვნელოვანი განსხვავება არ არის | ზომიერი |
რეკომენდაციები წყარო გაიდლაინის მიხედვით გაიდლაინის შემუშავების ჯგუფი აღნიშნავს: არ შესთავაზოთ სისხლში გლუკოზის დონის რეგულარული თვით-მონიტორინგი მე-2 ტიპის დიაბეტის მქონე ზრდასრულებს, თუ: პაციენტი ინსულინზეა ან არსებობს ჰიპოგლიკემიური ეპიზოდების მტკიცებულება, ან პაციენტი იღებს პერორალურ მედიკამენტს, რომელმაც შეიძლება გამოიწვიოს ჰიპოგლიკემია მანქანის ტარების ან მძიმე ტექნიკის მართვის დროს, ან პაციენტი ორსულადაა ან გეგმავს დაორსულებას.
შენიშვნა: გაიდლაინის შემუშავების ჯგუფმა აღნიშნა, რომ სისხლში გლუკოზის თვითკონტროლი უზრუნველყოფს გლიკემიის მჭიდრო კონტროლის პოტენციალს, რაც ამცირებს დიაბეტთან დაკავშირებული გართულებების რისკს. თუმცა, გავლენა ჰიპოგლიკემიურ მოვლენებზე მნიშვნელოვანია უსაფრთხოების და პაციენტების მიერ მიმღებლობის განსასჯელად.
მტკიცებულებების ეს ცხრილი უკავშირდება შემდეგ სექციას (სექციებს):
კოქრეინის კლინიკური პასუხები
კოჰრეინის კლინიკური პასუხები (Cochrane Clinical Answers - CCAs) აწვდის ადვილად წასაკითხ და გასაგებ, კლინიკურად ფოკუსირებულ კავშირებს მაღალი ხარისხის კვლევებთან - კოჰრეინის სისტემატური მიმოხილვებთან. მათი მიზანია იყოს ქმედითი და მოახდინოს გადაწყვეტილების მიღების ინფორმირება პაციენტის მოვლის ადგილზე. ისინი დამატებულია Best Practice-ის ძირითადი ტექსტის შესაბამის სექციებში.
- What are the effects of diet, physical activity, or both in people at increased risk of developing type 2 diabetes mellitus?
- In people with increased risk of developing type 2 diabetes mellitus, what are the preventative effects of alpha‐glucosidase inhibitors compared with exercise/diet or placebo or metformin?
- Can glucagon‐like peptide (GLP)‐1 analogs prevent or delay the development of type 2 diabetes?
- For people at risk for developing type 2 diabetes mellitus, how does metformin compare with diet and exercise?
- For adults with inadequately controlled type 2 diabetes (T2DM), how does metformin‐sulfonylurea compare with alternative metformin combinations?
ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას