ფილტვის ემბოლია

ფილტვის ემბოლიის სიმძიმის ინდექსი (PESI) და გამარტივებული ფილტვის ემბოლიის სიმძიმის ინდექსი (sPESI) გამოიყენება იმ პაციენტების კლასიფიკაციისთვის, რომელთაც აღენიშნებათ დადასტურებული ფილტვის თრომბოემბოლია, თუმცა არ უვლინდებათ შოკი ან ჰიპოტენზია. აღნიშნული კლასიფიკაცია ტარდება პაციენტების კატეგორიზაციისთვის 30-დღიანი მომატებული სიკვდილობის მიხედვით.[4]Konstantinides SV, Meyer G, Becattini C, et al. 2019 ESC guidelines for the diagnosis and management of acute pulmonary embolism developed in collaboration with the European Respiratory Society (ERS). Eur Heart J. 2020 Jan 21;41(4):543-603. https://www.doi.org/10.1093/eurheartj/ehz405 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31504429?tool=bestpractice.com ​​[95]Konstantinides SV, Barco S, Lankeit M, et al. Management of pulmonary embolism: an update. J Am Coll Cardiol. 2016 Mar 1;67(8):976-90. http://www.onlinejacc.org/content/67/8/976 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26916489?tool=bestpractice.com კვლევებით ნაჩვენებია, რომ PESI და sPESI მსგავსი სიზუსტით ახდენს მოკლევადიანი სიკვდილობის პროგნოზირებას, თუმცა შემოკლებული ვერსია უფრო ადვილი გამოსაყენებელია.[195]Vinson DR, Ballard DW, Mark DG, et al; MAPLE Investigators of the KP CREST Network. Risk stratifying emergency department patients with acute pulmonary embolism: does the simplified Pulmonary Embolism Severity Index perform as well as the original? Thromb Res. 2016 Dec;148:1-8. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27764729?tool=bestpractice.com [196]Zhou XY, Ben SQ, Chen HL, et al. The prognostic value of pulmonary embolism severity index in acute pulmonary embolism: a meta-analysis. Respir Res. 2012 Dec 4;13:111. https://respiratory-research.biomedcentral.com/articles/10.1186/1465-9921-13-111 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23210843?tool=bestpractice.com  sPECI-ის გამოყენებით მაღალი რისკის კატეგორიაში მოხვედრილ პაციენტებს აღენიშიშნებათ ხანმოკლე სიკვდილობა (10.9%), ხოლო დაბალი რისკის ატეგორიაში შემავალი პაციენტები კი 30-დღიანი სიკვდილობის 1%-ს ავლენენ.

სიკვდილობა ხშირად განპირობებულია კარდიოგენური შოკით, მარჯვენა პარკუჭის კოლაფსის შემდგომ განვითარებული. ერთ-ერთი სისტემური მიმოხილვის და მეტა-ანალიზის მიხედვით, რომელშიც მონაწილეობდა ფილტვის მწვავე ემბოლიის მქონე 3283 ჰემოდინამიკურად სტაბილური პაციენტი, გამოვლინდა, რომ ხანმოკლე სიკვდილობის რისკი მნიშვნელოვნად მაღალი იყო მარჯვენა პარკუჭის დისფუნქციის მქონე პაციენტებში იმ პაციენტებთან შედარებით, რომელთაც მარჯვენა პარკუჭის დისფუნქცია არ უვლინდებოდათ (შანსების თანაფარდობა 2.29, 95%, კუმულაციური ინციდენტობა 1.61-დან 3.26-მდე).[212]Cho JH, Kutti Sridharan G, Kim SH, et al. Right ventricular dysfunction as an echocardiographic prognostic factor in hemodynamically stable patients with acute pulmonary embolism: a meta-analysis. BMC Cardiovasc Disord. 2014 May 6;14:64. https://www.doi.org/10.1186/1471-2261-14-64 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24884693?tool=bestpractice.com  ჰოსპიტალური ან 30-დღიანი სიკვდილობა მარჯვენა პარკუჭის დისფუნქციის 1223 პაციენტიდან 167-ს აღენიშნა (13.7%), ხოლო 2060 პაციენტიდან, რომელთაც მარჯვენა პარკუჭის დისფუნქცია არ აღენიშნებოდა, სიკვდილობა 134-ში აღინიშნა (6.5%).[212]Cho JH, Kutti Sridharan G, Kim SH, et al. Right ventricular dysfunction as an echocardiographic prognostic factor in hemodynamically stable patients with acute pulmonary embolism: a meta-analysis. BMC Cardiovasc Disord. 2014 May 6;14:64. https://www.doi.org/10.1186/1471-2261-14-64 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24884693?tool=bestpractice.com

რეესტრის მონაცემები ადასტურებს, რომ ფილტვის მწვავე ემბოლიის მქონე პაციენტებში ჰიპოტენზია (სისტოლური არტერიული წნევა <90 მმ.ვწყ.სვ.) დაკავშირებულია მომატებულ სიკვდილობასთან.[213]Lin BW, Schreiber DH, Liu G, et al. Therapy and outcomes in massive pulmonary embolism from the Emergency Medicine Pulmonary Embolism in the Real World Registry. Am J Emerg Med. 2012 Nov;30(9):1774-81. https://www.doi.org/10.1016/j.ajem.2012.02.012 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22633723?tool=bestpractice.com  იმ 1875 პაციენტიდან, რომლებიც ჩართულნი იყვნენ პროსპექტულ ობსერვაციულ "გადაუდებელი სამედიცინო დახმარების ფილტვის ემბოლია რეალურ მსოფლიო რეესტრში", ნებისმიერი მიზეზით გამოწვეული ჰოსპიტალური სიკვდილობა (13.8% 3.0%-ის წინააღმდეგ, P <0.001) და 30-დღიანი სიკვდილობა (14.0% 1,8%-ის წინააღმდეგ) P<0.001) იყო მნიშვნელოვნად მაღალი ჰიპოტენზიის მქონე 58 პაციენტში, ვიდრე მათში, ვისაც ჰიპოტენზია არ უვლიდნებოდა.[213]Lin BW, Schreiber DH, Liu G, et al. Therapy and outcomes in massive pulmonary embolism from the Emergency Medicine Pulmonary Embolism in the Real World Registry. Am J Emerg Med. 2012 Nov;30(9):1774-81. https://www.doi.org/10.1016/j.ajem.2012.02.012 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22633723?tool=bestpractice.com  საერთაშორისო პროსპექტული "Registro Informatizado de la Enfermedad TromboEmbolica venosa (RIETE)"-ის რეესტრში, ჰიპოტენზიით (სისტოლური არტერიული წნევა <90 მმ.ვწყ.სვ.) თანდართული სიმპტომური ფილტვის ემბოლიის მქონე 248 პაციენტში 90-დღიანი სიკვდილობის დონე აღწევდა 9.27%-ს, ხოლო სიმპტომური არამასიური ფილტვის ემბოლიის მქონე პაციენტებში სიკვდილობა 2.99% იყო.[94]Laporte S, Mismetti P, Décousus H, et al; RIETE Investigators. Clinical predictors for fatal pulmonary embolism in 15,520 patients with venous thromboembolism: findings from the Registro Informatizado de la Enfermedad TromboEmbolica venosa (RIETE) Registry. Circulation. 2008 Apr 1;117(13):1711-6. http://circ.ahajournals.org/content/117/13/1711.long http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18347212?tool=bestpractice.com