B12 ვიტამინის დეფიციტი
- მიმოხილვა
- თეორია
- დიაგნოზი
- მართვა
- მეთვალყურეობა
- წყაროები
მკურნალობის ალგორითმი
მიაქციეთ ყურადღება, რომ ფორმულა/შეყვანის გზა და დოზა შეიძლება განსხვავებული იყოს მედიკამენტების დასახელების და ბრენდის, ფორმულარის ან გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. მკურნალობის შესახებ რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტის ჯგუფების მიხედვით: იხილეთ გაფრთხილება
სიმპტომური
პარენტერული ცანოკობალამინი ან ჰიდროქსი კობალამინი
პაციენტები,B12 ვიტამინის დეფიციტის მძიმე ფორმის ჰემატოლოგიური (პანციტოპენია და გამოხატული სიმპტომური ანემია) ან ნევროლოგიური (ქვემწვავე კომბინირებული სპინალური დეგენრაციით, დემენცია ან კოგნიტიური დარღვევები) სიმპტომებით, საჭიროებენ მწვავე და გადაუდებელ მკურნალობას.[90]Carmel R. How I treat cobalamin (vitamin B12) deficiency. Blood. 2008 Sep 15;112(6):2214-21. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2532799 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18606874?tool=bestpractice.com
პარენტერული ციანოკობალამინის მწვავე რეჟიმში უნდა მივცეთ ყოველდღიურად 1-2 კვირის განმავლობაში და შემდეგ კვირაში ერთხელ 1 თვემდე, სანამ მნიშვნელოვანი რეტიკულოციტოზი არ აღინიშნება ძვლის ტვინში.[91]Butler CC, Vidal-Alaball J, Cannings-John R, et al. Oral vitamin B12 versus intramuscular vitamin B12 for vitamin B12 deficiency: a systematic review of randomized controlled trials. Fam Pract. 2006 Jun;23(3):279-85. https://academic.oup.com/fampra/article/23/3/279/476697 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16585128?tool=bestpractice.com
ძვლის ტვინის გაძლიერებული რეტიკულოციტოზი შესაძლოა გაიზომოს 1-2 კვირაში მკურნალობაზე პასუხის სახით. დეფიციტის სხვა მარკერები, როგორიცაა მეთლმალონილის მჟავა, ჰომოცისტეინი და საშუალო კორპუსკულური მოცულობა, უნდა ნორმალიზდეს 8 კვირაში ადექვატური მკურნალობის შემთხვევაში.
ციანოკობალამინთან შედარებით ჰიდროქსოკობალამინი უფრო მეტად გავრცელებულია ევროპაში. ციანოკობალამინთან შედარებით ჰიდროქსოკობალამინი არის უფრო დიდხანს შენარჩუნებული ორგანიზმში, მაგრამ კვლევებით დადგენილი არ არის უპირატესობა ციანოკობალამინთან.
პირველადი პარამეტრები
ციანოკობალამინი: 1000 მიკროგრამი ინტრამუსკულურად/კანქვეში დღეში ერთხელ 1-2 კვირის განმავლობაში, რასაც მოსდევს 1000 მიკროგრამი კვირაში ერთხელ ერთი თვის განმავლობაში
ან
ჰიდროქსიკობალამინი: 1000 მიკროგრამი კუნთებში კვირაში სამჯერ 2 კვირის განმავლობაში, რასაც მოსდევს 1000 მიკროგრამი 3 თვეში ერთხელ
მიმართვა ნევროლოგთან და/ან ჰემატოლოგთან
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
პაციენტებს, რომლებსაც მძიმე ფორმის ნევროლოგიური სიმპტომები აქვთ, შესაძლოა დასჭირდეთ ნევროლოგიური და ფსიქოგერიატრიული მიმართვა და შეფასება მწვავე პარენტერული მკურნალობის რეჟიმის დაწყებასთან ერთად. ზოგიერთ შემთხვევაში, ნევროლოგიური სიმპტომები შესაძოა შეუქცევადი იყოს მიუხედავად შრატში B12 ვიტამინის დონეების ნორმალიზაციისა.
სიმპტომატური ანემიისა და პანციტოპენიის მქონე პაციენტებს ესაჭიროებათ ჰოსპიტალიზაცია და ჰემატოლოგის კონსულტანტის რეფერირება.
ორსული ქალების მართვა უნდა მოხდეს მათ მეანთან კონსულტაციით.
სისხლის გადასხმა ± დიურეტიკები
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
პაციენტები, რომელბსაც აქვთ სიმპტომური ანემია და პანციტოპენია, საჭიროებენ ჰოსპიტალიზაციას, ჰემატოლოგიურიკონსულტაციას და იშვიათად შესაძლოა, დასჭირდეთ ერითროციტების გადასხმა.
თუ არის გულის შეგუბებითი უკმარისობის ნიშნები, ერითროციტული მასა უნდა მივცეთ დაბალი დოზით დიურეტიკებთან ერთად.
ორსულობის დროს საჭიროა თავი ავარიდოთ დიურეტიკების გამოყენებს, იმ შემთხვევების გარდა როცა მათგან სარგებელი აღემატება რისკს და მხოლოდ კონსულტანტის ხელმძღვანელობით.
პირველადი პარამეტრები
ბუმეთანიდი: 0.5 - 2 მგ პერორulად/ინტრავენურად დღეში ერთხელ ან ორჯერ თავიდან, გაზარდეთ პასუხის შესაბამისად მაქსიმუმ 10 მგ/დღე-მდე.
პერორული ფოლიუმის მჟავა
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
ფოლიუმის მჟავას დამატება შესალოა დამხმარე იყოს ჰემატოლოგიური დარღვევების მოხსნის თვალსაზრისით.
პირველადი პარამეტრები
ფოლიუმმჟავა: 1 მგ პერორალურად, დღეში ერთხელ
მთელი ცხოვრების განმავლობაში პერორული ან პარენტერული ციანოკობალამინი ან პარენტერული ჰიდროქსიკობალამინი
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
პაციენტების უმრავლესობა, რომელსაც აქვს B12 ვიტამინის დეფიციტი საჭიროებს მთელი ცხოვრების განმავლობაში შემანარჩუნებელ თერაპიას დღეში ერთხელ პერორული ციანოკობალამინით ან თვეში ერთხელ პარენტერალური ციანოკობალამინით.
პერორული ციანოკობალამინი მიიჩნევა შემანარჩუნებელი თერაპიისთვის შესაბამისად. პარენტერული ციანოკობალამინი ხშირად ენიშნებათ მთ,რომელთაც არ შეუძლიათ დღიურად აბების მიღება ან, მათთვის, ვისთანაც წარუმტებელი აღმოჩნდა პერორული თერაპია. ის ასევე შეიძლება განიხილოთ, როდესაც არსებობს საფრთხე/შეშფოთება ორალური ვიტამინის B12 ჩანაცვლებითი თერაპიის რეჟიმის დაცვასთან დაკავშირებით.[98]Iacobucci G. Consider intramuscular injections for older people with vitamin B(12) deficiency, says NICE. BMJ. 2023 Jul 11;382:1604. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/37433611?tool=bestpractice.com
ზოგიერთმა კლინიცისტმა შესაძლოა სცადოს პერორული ციანოკობალამინის შემანარჩუნებელი ეფექტური დოზის შემცირება. ჩანაცვლების შემდეგ შესაძლოა აუცილებელი გახდეს პერიოდული მონიტორინგი იმ პაციენტების აღმოსაჩენად, ვინც შრტში დონეს ინარჩუნებს პერორულად <1000 მიკროგრამი/დღე დოზით.[99]Andrès E, Dali-Youcef N, Vogel T, et al. Oral cobalamin (vitamin B(12)) treatment: an update. Int J Lab Hematol. 2009 Feb;31(1):1-8. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1751-553X.2008.01115.x http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19032377?tool=bestpractice.com თუმცა, აბსორბცია შესაძლოა ცვალებადი იყოს და ზოგიერთ პაციენტს შესაძლოა ჰქონდეს უფრო ნაკლები ვიდრე მაქსიმალური კლინიკური და ლაბორატორიული პასუხი პერორული ციანოკობალამინის დოზით <100 მიკროგრამი/დღეში.[100]Rajan S, Wallace JI, Brodkin KI, et al. Response of elevated methylmalonic acid to three dose levels of oral cobalamin in older adults. J Am Geriatr Soc. 2002 Nov;50(11):1789-95. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12410896?tool=bestpractice.com [101]Eussen SJ, de Groot LC, Clarke R, et al. Oral cyanocobalamin supplementation in older people with vitamin B12 deficiency: a dose-finding trial. Arch Intern Med. 2005 May 23;165(10):1167-72. http://archinte.ama-assn.org/cgi/content/full/165/10/1167 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15911731?tool=bestpractice.com [102]Andrès E, Fothergill H, Mecili M. Efficacy of oral cobalamin (vitamin B12) therapy. Expert Opin Pharmacother. 2010 Feb;11(2):249-56. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20088746?tool=bestpractice.com
აბსორბცია შესაძლოა მაქსიმალურად გამოხატული იყოს მშიერ კუჭზე მიღების შემთხვევაში.
დღიური პერორული ციანოკობალამინით მკურნალობაზე ორგანიზმის პასუხი უნდა იყოს 8 კვირაში. თუ ამის შემდეგ შრატში B12 ვიტამინი მნიშვნელოვნად არ იმატებს, კლინიცისტმა უნდა შეცვალოს პარენტერალური ციანოკობალამინით (თუ უკვე არ გამოიყენეს) ან განიხილოს სხვა მიზეზები
ციანოკობალამინთან შედარებით ჰიდროქსოკობალამინი უფრო მეტად გავრცელებულია ევროპაში. ციანოკობალამინთან შედარებით ჰიდროქსოკობალამინი არის უფრო დიდხანს შენარჩუნებული ორგანიზმში, მაგრამ კვლევებით დადგენილი არ არის უპირატესობა ციანოკობალამინთან.
პირველადი პარამეტრები
ციანოკობალამინი: 1000 მიკროგრამ პერორულად დღეში ერთხელ
მეორეული ვარიანტები
ციანოკობალამინი: 1000 მიკროგრამი კუნთებში/კანქვეშ თვეში ერთხელ
ან
ჰიდროქსიკობალამინი: 1000 მიკროგრამი კუნთებში ყოველ 3 თვეში ერთხელ
პერორული ან პარენტერული ციანოკობალამინი ან პარენტერული ჰიდროქსიკობალამინი
B12 ვიტამინის დეფიციტის მსუბუქი ან საშუალო სიმძიმის სიმპტომების მქონე პაციენტების მკურნალობა (მაგ. მსუბუქი ფორმის ანემია; დიზესთეზიები/პასეთეზიები, პოლინეიროპათია, დეპრესია) კლინიკური უპირატესობის გათვალისწინებით არის - დღეში ერთხელ პერორული ციანოკობალამინი ან თვეში ერთხელ პარენტერული ციანოკობალამინი.
პაციენტებთან, რომმლებიც ნამკურნალები არიან პერორული ციანოკობალამინით, პასუხი უნდა შემოწმდეს 8 კვირაში. თუ ამის შემდეგ შრატში B12 ვიტამინი მნიშვნელოვნად არ იმატებს, კლინიცისტმა უნდა შეცვალოს პარენტერალური ციანოკობალამინით (თუ უკვე არ გამოიყენეს) ან განიხილოს სხვა მიზეზები
ციანოკობალამინთან შედარებით ჰიდროქსოკობალამინი უფრო მეტად გავრცელებულია ევროპაში. ციანოკობალამინთან შედარებით ჰიდროქსოკობალამინი არის უფრო დიდხანს შენარჩუნებული ორგანიზმში, მაგრამ კვლევებით დადგენილი არ არის უპირატესობა ციანოკობალამინთან.
პირველადი პარამეტრები
ციანოკობალამინი: 1000 მიკროგრამი პერორულად დღეში ერთხელ; 1000 მიკროგრამი კუნთებში/კანქვეშ თვეში ერთხელ
ან
ჰიდროქსიკობალამინი: 1000 მიკროგრამი კუნთებში ყოველ 3 თვეში ერთხელ
მთელი ცხოვრების განმავლობაში პერორული ან პარენტერული ციანოკობალამინი ან პარენტერული ჰიდროქსიკობალამინი
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
პაციენტების უმრავლესობა, რომელსაც აქვს B12 ვიტამინის დეფიციტი საჭიროებს მთელი ცხოვრების განმავლობაში შემანარჩუნებელ თერაპიას დღეში ერთხელ პერორული ციანოკობალამინით ან თვეში ერთხელ პარენტერალური ციანოკობალამინით.
პერორული ციანოკობალამინი მიიჩნევა შემანარჩუნებელი თერაპიისთვის შესაბამისად. პარენტერული ციანოკობალამინი ხშირად ენიშნებათ მთ,რომელთაც არ შეუძლიათ დღიურად აბების მიღება ან, მათთვის, ვისთანაც წარუმტებელი აღმოჩნდა პერორული თერაპია. ის ასევე შეიძლება განიხილოთ, როდესაც არსებობს საფრთხე/შეშფოთება ორალური ვიტამინის B12 ჩანაცვლებითი თერაპიის რეჟიმის დაცვასთან დაკავშირებით.[98]Iacobucci G. Consider intramuscular injections for older people with vitamin B(12) deficiency, says NICE. BMJ. 2023 Jul 11;382:1604. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/37433611?tool=bestpractice.com
ზოგიერთმა კლინიცისტმა შესაძლოა სცადოს პერორული ციანოკობალამინის შემანარჩუნებელი ეფექტური დოზის შემცირება. ჩანაცვლების შემდეგ შესაძლოა აუცილებელი გახდეს პერიოდული მონიტორინგი იმ პაციენტების აღმოსაჩენად, ვინც შრტში დონეს ინარჩუნებს პერორულად <1000 მიკროგრამი/დღე დოზით.[99]Andrès E, Dali-Youcef N, Vogel T, et al. Oral cobalamin (vitamin B(12)) treatment: an update. Int J Lab Hematol. 2009 Feb;31(1):1-8. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1751-553X.2008.01115.x http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19032377?tool=bestpractice.com თუმცა, აბსორბცია შესაძლოა ცვალებადი იყოს და ზოგიერთ პაციენტს შესაძლოა ჰქონდეს უფრო ნაკლები ვიდრე მაქსიმალური კლინიკური და ლაბორატორიული პასუხი პერორული ციანოკობალამინის დოზით <100 მიკროგრამი/დღეში.[100]Rajan S, Wallace JI, Brodkin KI, et al. Response of elevated methylmalonic acid to three dose levels of oral cobalamin in older adults. J Am Geriatr Soc. 2002 Nov;50(11):1789-95. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12410896?tool=bestpractice.com [101]Eussen SJ, de Groot LC, Clarke R, et al. Oral cyanocobalamin supplementation in older people with vitamin B12 deficiency: a dose-finding trial. Arch Intern Med. 2005 May 23;165(10):1167-72. http://archinte.ama-assn.org/cgi/content/full/165/10/1167 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15911731?tool=bestpractice.com [102]Andrès E, Fothergill H, Mecili M. Efficacy of oral cobalamin (vitamin B12) therapy. Expert Opin Pharmacother. 2010 Feb;11(2):249-56. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20088746?tool=bestpractice.com
აბსორბცია შესაძლოა მაქსიმალურად გამოხატული იყოს მშიერ კუჭზე მიღების შემთხვევაში.
დღიური პერორული ციანოკობალამინით მკურნალობაზე ორგანიზმის პასუხი უნდა იყოს 8 კვირაში. თუ ამის შემდეგ შრატში B12 ვიტამინი მნიშვნელოვნად არ იმატებს, კლინიცისტმა უნდა შეცვალოს პარენტერალური ციანოკობალამინით (თუ უკვე არ გამოიყენეს) ან განიხილოს სხვა მიზეზები
ციანოკობალამინთან შედარებით ჰიდროქსოკობალამინი უფრო მეტად გავრცელებულია ევროპაში. ციანოკობალამინთან შედარებით ჰიდროქსოკობალამინი არის უფრო დიდხანს შენარჩუნებული ორგანიზმში, მაგრამ კვლევებით დადგენილი არ არის უპირატესობა ციანოკობალამინთან.
პირველადი პარამეტრები
ციანოკობალამინი: 1000 მიკროგრამ პერორულად დღეში ერთხელ
მეორეული ვარიანტები
ციანოკობალამინი: 1000 მიკროგრამი კუნთებში/კანქვეშ თვეში ერთხელ
ან
ჰიდროქსიკობალამინი: 1000 მიკროგრამი კუნთებში ყოველ 3 თვეში ერთხელ
უსიმპტომო ან ზღვრული დეფიციტი
საკვები დანამატები + მულტივიტამინები
ხანდაზმულების დაახლოებით 35%ს აქვს B12 ვიტამინის დეფიციტის მტკიცებულება.[11]Sukumar N, Saravanan P. Investigating vitamin B12 deficiency. BMJ. 2019 May 10;365:l1865. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31076395?tool=bestpractice.com [12]Pennypacker LC, Allen RH, Kelly JP, et al. High prevalence of cobalamin deficiency in elderly outpatients. J Am Geriatr Soc. 1992 Dec;40(12):1197-204. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1447433?tool=bestpractice.com [13]Clarke R, Grimley Evans J, Schneede J, et al. Vitamin B12 and folate deficiency in later life. Age Ageing. 2004 Jan;33(1):34-41. http://ageing.oxfordjournals.org/cgi/reprint/33/1/34 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14695861?tool=bestpractice.com [14]Andres E, Loukili NH, Noel E, et al. Vitamin B12 (cobalamin) deficiency in elderly patients. CMAJ. 2004 Aug 3;171(3):251-9. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC490077 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15289425?tool=bestpractice.com [15]Pfisterer KJ, Sharratt MT, Heckman GG, et al. Vitamin B12 status in older adults living in Ontario long-term care homes: prevalence and incidence of deficiency with supplementation as a protective factor. Appl Physiol Nutr Metab. 2016 Feb;41(2):219-22. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26781161?tool=bestpractice.com [16]Wong CW, Ip CY, Leung CP, et al. Vitamin B12 deficiency in the institutionalized elderly: A regional study. Exp Gerontol. 2015 Sep;69:221-5. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26122132?tool=bestpractice.com
შრატში დაბალი ვიტამინი B12 (<148 პიკომოლი/ლ; <200 პიკოგრამი/მლ) შეიძლება არ იყოს დაკავშირებული სიმპტომებთან. მაგრამ დიეტური რჩევები ცხოველური წარმოშობის საკვების (როგორიცაა ხორცი, თევზი, კვერცხი და რძე) მიღების მნიშვნელობაზე და მულტივიტამინის დანამატების მიღებაზე, რეკომენდებულია, როგორც პირველი რიგის მკურნალობა ამ ჯგუფში.
კომბინირებულმა კვებამ და მულტივიტამინებმა უნდა დააკმაყოფილოს დღიური რეკომენდებული რაოდენობა 2.4 მიკროგრამი/დღეში.[58]National Institutes of Health, Office of Dietary Supplements. Dietary supplement fact sheet: vitamin B12. 2022 [internet publication]. https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminB12-HealthProfessional
მთელი ცხოვრების განმავლობაში პერორული ან პარენტერული ციანოკობალამინი ან პარენტერული ჰიდროქსიკობალამინი
თუ საკვები და მულტივიტამინების დანამატები არ გვეხმარება ან თუ დიეტა არ გაუმჯობესდა, რეკომენდებულია ცაინოკობალამინით მკურნალობა.
პაციენტების უმრავლესობა, რომელსაც აქვს B12 ვიტამინის დეფიციტი საჭიროებს მთელი ცხოვრების განმავლობაში შემანარჩუნებელ თერაპიას დღეში ერთხელ პერორული ციანოკობალამინით ან თვეში ერთხელ პარენტერალური ციანოკობალამინით.
პერორული ციანოკობალამინი მიიჩნევა შემანარჩუნებელი თერაპიისთვის შესაბამისად. პარენტერალური ციანოკობალამინი ხშირად გადანახულია იმ პაციენტებისთვის,რომელთაც არ შეუძლიათ ყოველდღიურად აბების მიღება ან მაღალი დოზით პერორული თერაპია წარუმატებელია. ის ასევე შეიძლება განიხილოთ, როდესაც არსებობს საფრთხე/შეშფოთება ორალური ვიტამინის B12 ჩანაცვლებითი თერაპიის რეჟიმის დაცვასთან დაკავშირებით.[98]Iacobucci G. Consider intramuscular injections for older people with vitamin B(12) deficiency, says NICE. BMJ. 2023 Jul 11;382:1604. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/37433611?tool=bestpractice.com
ზოგიერთმა კლინიცისტმა შესაძლოა სცადოს პერორული ციანოკობალამინის შემანარჩუნებელი ეფექტური დოზის შემცირება. ჩანაცვლების შემდეგ შესაძლოა აუცილებელი გახდეს პერიოდული მონიტორინგი იმ პაციენტების აღმოსაჩენად, ვინც შრტში დონეს ინარჩუნებს პერორულად <1000 მიკროგრამი/დღე დოზით.[99]Andrès E, Dali-Youcef N, Vogel T, et al. Oral cobalamin (vitamin B(12)) treatment: an update. Int J Lab Hematol. 2009 Feb;31(1):1-8. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1751-553X.2008.01115.x http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19032377?tool=bestpractice.com თუმცა, აბსორბცია შესაძლოა ცვალებადი იყოს და ზოგიერთ პაციენტს შესაძლოა ჰქონდეს უფრო ნაკლები ვიდრე მაქსიმალური კლინიკური და ლაბორატორიული პასუხი პერორული ციანოკობალამინის დოზით <100 მიკროგრამი/დღეში.[100]Rajan S, Wallace JI, Brodkin KI, et al. Response of elevated methylmalonic acid to three dose levels of oral cobalamin in older adults. J Am Geriatr Soc. 2002 Nov;50(11):1789-95. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12410896?tool=bestpractice.com [101]Eussen SJ, de Groot LC, Clarke R, et al. Oral cyanocobalamin supplementation in older people with vitamin B12 deficiency: a dose-finding trial. Arch Intern Med. 2005 May 23;165(10):1167-72. http://archinte.ama-assn.org/cgi/content/full/165/10/1167 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15911731?tool=bestpractice.com [102]Andrès E, Fothergill H, Mecili M. Efficacy of oral cobalamin (vitamin B12) therapy. Expert Opin Pharmacother. 2010 Feb;11(2):249-56. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20088746?tool=bestpractice.com
აბსორბცია შესაძლოა მაქსიმალურად გამოხატული იყოს მშიერ კუჭზე მიღების შემთხვევაში.
დღიური პერორული ციანოკობალამინით მკურნალობაზე ორგანიზმის პასუხი უნდა იყოს 8 კვირაში. თუ ამის შემდეგ შრატში B12 ვიტამინი მნიშვნელოვნად არ იმატებს, კლინიცისტმა უნდა შეცვალოს პარენტერალური ციანოკობალამინით (თუ უკვე არ გამოიყენეს) ან განიხილოს სხვა მიზეზები
ციანოკობალამინთან შედარებით ჰიდროქსოკობალამინი უფრო მეტად გავრცელებულია ევროპაში. ციანოკობალამინთან შედარებით ჰიდროქსოკობალამინი არის უფრო დიდხანს შენარჩუნებული ორგანიზმში, მაგრამ კვლევებით დადგენილი არ არის უპირატესობა ციანოკობალამინთან.
პირველადი პარამეტრები
ციანოკობალამინი: 1000 მიკროგრამ პერორულად დღეში ერთხელ
მეტი ციანოკობალამინიგაერთიანებულ სამეფოში, გაიდლაინების მიხედვით, უნდა გავითვალისწინოთ ემპირული საცდელი მკურნალობა დაბალი დოზის ციანოკობალამინით (50 მიკროგრამ/დღე) 1 თვის განმავლობაში პაციენტებში, რომელთა შრატში კობალამანის დონე მოსაზღვრეა (სუბკლინიკური) ორ ანალიზში.[1]Devalia V, Hamilton MS, Molloy AM; British Committee for Standards in Haematology. Guidelines for the diagnosis and treatment of cobalamin and folate disorders. Br J Haematol. 2014 Aug;166(4):496-513. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/bjh.12959/full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24942828?tool=bestpractice.com
მეორეული ვარიანტები
ციანოკობალამინი: 1000 მიკროგრამი კუნთებში/კანქვეშ თვეში ერთხელ
ან
ჰიდროქსიკობალამინი: 1000 მიკროგრამი კუნთებში ყოველ 3 თვეში ერთხელ
საკვები დანამატები + მულტივიტამინები
ვეგანებს ან მკაცრი ვეგეტარიანელებს უნდა ურჩიონ, შეავსონ დიეტა შესაბამისი ვიტამინით B12-ით გამდიდრებული საკვებით და მულტივიტამინური დანამატებით, რათა დააკმაყოფილონ რეკომენდებული დიეტური დოზა 2.4 მიკროგრამი/დღეში.[58]National Institutes of Health, Office of Dietary Supplements. Dietary supplement fact sheet: vitamin B12. 2022 [internet publication]. https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminB12-HealthProfessional [93]Del Bo' C, Riso P, Gardana C, et al. Effect of two different sublingual dosages of vitamin B12 on cobalamin nutritional status in vegans and vegetarians with a marginal deficiency: A randomized controlled trial. Clin Nutr. 2019 Apr;38(2):575-583. https://www.clinicalnutritionjournal.com/article/S0261-5614(18)30071-2/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29499976?tool=bestpractice.com
ორსულ და მეძუძურ ქალებს, რომლებსაც აქვთ მკაცრი ვეგეტარიანული ან ვეგანური დიეტა, უნდა მიიღონ კონსულტაცია B12 ვიტამინის ადეკვატური მიღებისა და დანამატების შესახებ.[103]Beyer TL, Dryden RM. Basal cell carcinoma masquerading as ectropion. Case report. Arch Ophthalmol. 1988 Feb;106(2):170-1. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3341967?tool=bestpractice.com ვეგანურ დიეტაზე მყოფი მეძუძური დედის რძე ჩვილს მხოლოდ ადეკვატური რაოდენობით B12 ვიტამინს მიაწვდის იმ შემთხვევაში, თუ დედა დამატებით მიიღებს B12 ვიტამინის საკვებ დანამატებს[97]Procter SB, Campbell CG. Position of the Academy of Nutrition and Dietetics: nutrition and lifestyle for a healthy pregnancy outcome. J Acad Nutr Diet. 2014 Jul;114(7):1099-103. https://www.doi.org/10.1016/j.jand.2014.05.005 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24956993?tool=bestpractice.com
მთელი ცხოვრების განმავლობაში პერორული ან პარენტერული ციანოკობალამინი ან პარენტერული ჰიდროქსიკობალამინი
ურჩიეთ შემანარჩუნებელი მკურნალობა დღეში ერთხელ პერორული ციანოკობალამინით ან თვეში ერთხელ პარენტერული ციანოკობალამინით მთელი ცხოვრების განმავლობაში.
პერორული ციანოკობალამინი მიიჩნევა შემანარჩუნებელი თერაპიისთვის შესაბამისად. პარენტერული ციანოკობალამინი ხშირად ენიშნებათ მთ,რომელთაც არ შეუძლიათ დღიურად აბების მიღება ან, მათთვის, ვისთანაც წარუმტებელი აღმოჩნდა პერორული თერაპია. ის ასევე შეიძლება განიხილოთ, როდესაც არსებობს საფრთხე/შეშფოთება ორალური ვიტამინის B12 ჩანაცვლებითი თერაპიის რეჟიმის დაცვასთან დაკავშირებით.[98]Iacobucci G. Consider intramuscular injections for older people with vitamin B(12) deficiency, says NICE. BMJ. 2023 Jul 11;382:1604. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/37433611?tool=bestpractice.com
ზოგიერთმა კლინიცისტმა შესაძლოა სცადოს პერორული ციანოკობალამინის შემანარჩუნებელი ეფექტური დოზის შემცირება. ჩანაცვლების შემდეგ შესაძლოა აუცილებელი გახდეს პერიოდული მონიტორინგი იმ პაციენტების აღმოსაჩენად, ვინც შრტში დონეს ინარჩუნებს პერორულად <1000 მიკროგრამი/დღე დოზით.[99]Andrès E, Dali-Youcef N, Vogel T, et al. Oral cobalamin (vitamin B(12)) treatment: an update. Int J Lab Hematol. 2009 Feb;31(1):1-8. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1751-553X.2008.01115.x http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19032377?tool=bestpractice.com თუმცა, აბსორბცია შესაძლოა ცვალებადი იყოს და ზოგიერთ პაციენტს შესაძლოა ჰქონდეს უფრო ნაკლები ვიდრე მაქსიმალური კლინიკური და ლაბორატორიული პასუხი პერორული ციანოკობალამინის დოზით <100 მიკროგრამი/დღეში.[100]Rajan S, Wallace JI, Brodkin KI, et al. Response of elevated methylmalonic acid to three dose levels of oral cobalamin in older adults. J Am Geriatr Soc. 2002 Nov;50(11):1789-95. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12410896?tool=bestpractice.com [101]Eussen SJ, de Groot LC, Clarke R, et al. Oral cyanocobalamin supplementation in older people with vitamin B12 deficiency: a dose-finding trial. Arch Intern Med. 2005 May 23;165(10):1167-72. http://archinte.ama-assn.org/cgi/content/full/165/10/1167 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15911731?tool=bestpractice.com [102]Andrès E, Fothergill H, Mecili M. Efficacy of oral cobalamin (vitamin B12) therapy. Expert Opin Pharmacother. 2010 Feb;11(2):249-56. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20088746?tool=bestpractice.com
აბსორბცია შესაძლოა მაქსიმალურად გამოხატული იყოს მშიერ კუჭზე მიღების შემთხვევაში.
დღიური პერორული ციანოკობალამინით მკურნალობაზე ორგანიზმის პასუხი უნდა იყოს 8 კვირაში. თუ ამის შემდეგ შრატში B12 ვიტამინი მნიშვნელოვნად არ იმატებს, კლინიცისტმა უნდა შეცვალოს პარენტერალური ციანოკობალამინით (თუ უკვე არ გამოიყენეს) ან განიხილოს სხვა მიზეზები
ციანოკობალამინთან შედარებით ჰიდროქსოკობალამინი უფრო მეტად გავრცელებულია ევროპაში. ციანოკობალამინთან შედარებით ჰიდროქსოკობალამინი არის უფრო დიდხანს შენარჩუნებული ორგანიზმში, მაგრამ კვლევებით დადგენილი არ არის უპირატესობა ციანოკობალამინთან.
პირველადი პარამეტრები
ციანოკობალამინი: 1000 მიკროგრამ პერორულად დღეში ერთხელ
მეტი ციანოკობალამინიგაერთიანებულ სამეფოში, გაიდლაინების მიხედვით, უნდა გავითვალისწინოთ ემპირული საცდელი მკურნალობა დაბალი დოზის ციანოკობალამინით (50 მიკროგრამ/დღე) 1 თვის განმავლობაში პაციენტებში, რომელთა შრატში კობალამანის დონე მოსაზღვრეა (სუბკლინიკური) ორ ანალიზში.[1]Devalia V, Hamilton MS, Molloy AM; British Committee for Standards in Haematology. Guidelines for the diagnosis and treatment of cobalamin and folate disorders. Br J Haematol. 2014 Aug;166(4):496-513. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/bjh.12959/full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24942828?tool=bestpractice.com
მეორეული ვარიანტები
ციანოკობალამინი: 1000 მიკროგრამი კუნთებში/კანქვეშ თვეში ერთხელ
ან
ჰიდროქსიკობალამინი: 1000 მიკროგრამი კუნთებში ყოველ 3 თვეში ერთხელ
პარენტერული ცანოკობალამინი ან ჰიდროქსი კობალამინი
პაციენტებმა, რომლებსაც გასტროინტესტინური ტრაქტის ქრონიკული დაავადება აქვთ, რამაც შესაძლოა მალაბსორბცია ან არაადეკვატური აბსორბცია გამოიწვიოს,( მაგ. პერნიციოზული ანემია, კრონის დაავადების და ცელიაკია) და პაციენტებმა, რომლებსაც ჩაუტარდათ კუჭის ოპერაცია ან ტერმინალური ილიექტომია, უნდა იმკურნალონ პარენტერული ციანოკობალამინით.[1]Devalia V, Hamilton MS, Molloy AM; British Committee for Standards in Haematology. Guidelines for the diagnosis and treatment of cobalamin and folate disorders. Br J Haematol. 2014 Aug;166(4):496-513. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/bjh.12959/full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24942828?tool=bestpractice.com [94]Bischoff SC, Escher J, Hébuterne X, et al. ESPEN practical guideline: clinical nutrition in inflammatory bowel disease. Clin Nutr. 2020 Mar;39(3):632-53. https://www.doi.org/10.1016/j.clnu.2019.11.002 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32029281?tool=bestpractice.com
ციანოკობალამინთან შედარებით ჰიდროქსოკობალამინი უფრო მეტად გავრცელებულია ევროპაში. ციანოკობალამინთან შედარებით ჰიდროქსოკობალამინი არის უფრო დიდხანს შენარჩუნებული ორგანიზმში, მაგრამ კვლევებით დადგენილი არ არის უპირატესობა ციანოკობალამინთან.
პირველადი პარამეტრები
ციანოკობალამინი: 1000 მიკროგრამი კუნთებში/კანქვეშ თვეში ერთხელ
ან
ჰიდროქსიკობალამინი: 1000 მიკროგრამი კუნთებში ყოველ 3 თვეში ერთხელ
პერორული, პარენტერული ან ინტრანაზალური ციანოკობალამინი ან პარენტერული ჰიდროქსიკობალამინი
პაციენტებმა, რომელთაც გაუკეთდათ ბარიატრიული ოპერაციია, შესაძლოა ვერ შეძლონ შრატის B12 ვიტამინის დონის შესაბამისად შენარჩუნება მულტივიტამინებით; შესაბამისად პერორული, პარენტერული ან ინტრანაზალური ციანოკობალამინი უნდა დაემატოს.[74]Mechanick JI, Apovian C, Brethauer S, et al; American Association of Clinical Endocrinologists; Obesity Society; American Society for Metabolic & Bariatric Surgery. Clinical practice guidelines for the perioperative nutritional, metabolic, and nonsurgical support of the bariatric surgery patient - 2019 update. Endocr Pract. 2019 Dec;25(12):1346-59. https://www.aace.com/disease-state-resources/nutrition-and-obesity/clinical-practice-guidelines/clinical-practice-1 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31682518?tool=bestpractice.com [95]Mahawar KK, Reid A, Graham Y, et al. Oral vitamin B12 supplementation after Roux-en-Y gastric bypass: a systematic review. Obes Surg. 2018 Jul;28(7):1916-23. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29318504?tool=bestpractice.com ბარიატრიული ქირურგიისთვის ოპტიმიზებულმა ორალურმა მულტივიტამინის დანამატმა აჩვენა პოტენციური სარგებელი ვიტამინის დეფიციტის შემცირებაში Roux-en-Y კუჭის შემოვლითი ოპერაციის შემდეგ, მაგრამ მტკიცებულება შეზღუდულია.შეზღუდულია[96]Homan J, Schijns W, Aarts EO, et al. An optimized multivitamin supplement lowers the number of vitamin and mineral deficiencies three years after Roux-en-Y gastric bypass: a cohort study. Surg Obes Relat Dis. 2016 Mar-Apr;12(3):659-67. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26947791?tool=bestpractice.com
ციანოკობალამინთან შედარებით ჰიდროქსოკობალამინი უფრო მეტად გავრცელებულია ევროპაში. ციანოკობალამინთან შედარებით ჰიდროქსოკობალამინი არის უფრო დიდხანს შენარჩუნებული ორგანიზმში, მაგრამ კვლევებით დადგენილი არ არის უპირატესობა ციანოკობალამინთან.
პირველადი პარამეტრები
ციანოკობალამინი: 350-1000 მიკროგრამი პერორულად დღში ერთხელ; ან 1000 მიკროგრამი კუნთებში/კანქვეშ თვეში ერთხელ; ან 3000 მიკროგრამი კუნთებში.კანქვეშ ყოველ 6 თვეში ერთხელ; ან 500 მიკროგრამი ინტრანაზალურად კვირაში ერთხელ
მეტი ციანოკობალამინიგაერთიანებულ სამეფოში, გაიდლაინების მიხედვით, უნდა გავითვალისწინოთ ემპირული საცდელი მკურნალობა დაბალი დოზის ციანოკობალამინით (50 მიკროგრამ/დღე) 1 თვის განმავლობაში პაციენტებში, რომელთა შრატში კობალამანის დონე მოსაზღვრეა (სუბკლინიკური) ორ ანალიზში.[1]Devalia V, Hamilton MS, Molloy AM; British Committee for Standards in Haematology. Guidelines for the diagnosis and treatment of cobalamin and folate disorders. Br J Haematol. 2014 Aug;166(4):496-513. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/bjh.12959/full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24942828?tool=bestpractice.com
ან
ჰიდროქსიკობალამინი: 1000 მიკროგრამი კუნთებში ყოველ 3 თვეში ერთხელ
აირჩიეთ პაციენტების ჯგუფი ჩვენი რეკომენდაციების სანახავად
მიაქციეთ ყურადღება, რომ ფორმულაცია/შეყვანის გზა და დოზირება შეიძლება განსხვავებული იყოს მედიკამენტების დასახელების და ბრენდების, წამლების ფორმულარის ან გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. მკურნალობის შესახებ რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტის ჯგუფების მიხედვით. იხილეთ გაფრთხილება
ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას