კვლევები
1-ად შესაკვეთი გამოკვლევები
კომპიუტერული ტომოგრაფია პანკრეასის პროტოკოლით
ტესტი
CT გამოიყენება პანკრეასის კიბოს დიაგნოსტიკისა და სტადიის დასადგენად და იმის დასადგენად, არის თუ არა სიმსივნე რეზექტირებადი.[1]
პანკრეასის კიბოს ეჭვის მქონე ყველა პაციენტმა უნდა გაიაროს პანკრეასის კომპიუტერული ტომოგრაფია.[1][42]აღნიშნულ მიდგომას ახასიათებს 97%-იანი დიაგნოსტიკური მაჩვენებელი. პაციენტების 80%-90% პროცენტში შეგვიძლია დავადგნიოთ, ექვემდებარება თუ არა პანკრეასის კიბო ქირურგიულ რეზექციას.[17][44][45]
დიდ ბრიტანეთში, გადაუდებელი CT (ან ულტრაბგერა, თუ CT არ არის ხელმისაწვდომი) რეკომენდებულია ≥60 წლის ასაკის პაციენტებისთვის წონის დაკლებით და რომელიმე შემდეგი სიმპტომით: დიარეა, ზურგის ტკივილი, მუცლის ტკივილი, გულისრევა, ღებინება, ყაბზობა ან ახალი სიმპტომები. შაქრიანი დიაბეტი.[38] 40 წელზე უფროსი ასაკის პაციენტები სიყვითლით პირდაპირ უნდა გაიგზავნონ სასწრაფო ჰოსპიტალში.[38]
შედეგი
შეიძლება გამოვლინდეს პანკრეასში წარმონაქმნი და ადგილობრივი ან შორეული გავრცელების მასშტაბი.
მუცლის ღრუს ულტრაბგერითი გამოკვლევა
ტესტი
სასარგებლოა მუცლის ტკივილის ან სიყვითლის საწყისი სამკურნალოდ. პანკრეასის თავის სიმსივნეების მიმართ მაღალმგრძნობიარეა (80-95%); მგრძნობელობა ნაკლებია ადრეული დაავადების შემთხვევაში ან თუ სიმსივნე პანკრეასის სხეულში ან კუდში მდებარეობს.[17] შესაძლოა ძნელი იყოს პანკრეასის ვიზუალიზაცია ნაწლავში გაზის ან სხეულის მახასიათებლების გამო.[46] ნორმალური ექოსკოპია არ გამორიცხავს პანკრეასის კიბოს და ეჭვის არსებობის შემთხვევაში რეკომენდებულია პანკრეასის CT სკანირება.[1][38]
შედეგი
წარმონაქმნი პანკრეასში, სანაღვლე სადინრების დილატაცია, მეტასტაზები ღვიძლში
LFT
ტესტი
ასახავს ობსტრუქციული სიყვითლის ხარისხს, თუმცა ვერ განარჩევს ობსტრუქციული სიყვითლის სხვა მიზეზებს ღვიძლის მეტასტაზებისგან.
შედეგი
ბილირუბინი, ტუტე ფოსფატაზა და გამა გლუტამილ ტრანსპეპტიდაზა მომატებულია ობსტრუქციული სიყვითლის დროს; ამინოტრანსფერაზები (ალანინ ამინოტრანსფერაზა) ნორმაშია ან ოდნავ მომატებულია
გასათვალისწინებელი კვლევები
პროთრომბინის დრო (PT)
ტესტი
K ვიტამინზე დამოკიდებული შემადედებელი ფაქტორების ცვლილება გამოიწვევს პროთრომბინის დროის გახანგრძლივებას. სისხლის საერთო ანალიზი და კოაგულოგრამა უნდა გაკეთდეს ნებისმიერ ინვაზიურ დიაგნოსტიკურ პროცედურამდე.
შედეგი
გახანგრძლივებულია
FBC
ტესტი
სისხლის საერთო ანალიზი და კოაგულოგრამა უნდა შესრულდეს ნებისმიერი ინვაზიური სადიაგნოსტიკო პროცედურის ჩატარებამდე.
შედეგი
თრომბოციტების რაოდენობა დისემინირებული სისხლძარღვშიდა კოაგულაციის დროს დაქვეითებულია; გასტრო-ინტესტინური ტრაქტიდან სისხლდენის დროს ვითარდება ანემია
ბიომარკერი - კიბოს ანტიგენი 19-9
ტესტი
მგრძნობელობა 70-90%-ია, ხოლო სპეციფიკურობა 90%. ხშირია ცრუ დადებითი შედეგები კეთილთვისებიანი ობსტრუქციული სიყვითლის ან ქრონიკული პანკრეატიტის დროს. კიბოს ანტიგენი 19-9-ის მაჩვენებლის მოპოვება განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია კიბოს პრეოპერაციული სტადიის განსაზღვრისთვის, რეზექციის შემდგომ პაციენტებში რეციდივის გამოსავლენად და დაავადების გვიანდელი ეტაპების დროს მკურნალობის მიმართ პასუხის შესაფასებლად.[17]
შედეგი
მოამტებულია
პოზიტრონულ-ემისიური ტომოგრაფია (PET)
ტესტი
ხშირად გამოიყენება კომპიუტერულ-ტომოგრაფიული სკანირების თანხმლებ გამოკვლევად, როდესაც დიაგნოზი კვლავ ბუნდოვანია.
PET/CT შეიძლება გამოყენებულ იქნას როგორც პანკრეასის CT პროტოკოლის დამხმარე საშუალება ექსტრაპანკრეასის მეტასტაზების გამოსავლენად მაღალი რისკის მქონე პაციენტებში. მაღალი რისკის ინდიკატორებს შორისაა მაღალი სიმპტომების დატვირთვა, სასაზღვრო რეზექტირებადი დაავადება, დიდი პირველადი სიმსივნე, დიდი რეგიონალური ლიმფური კვანძები და შესამჩნევად მომატებული CA 19-9 დონე.[1]
შედეგი
შეიძლება გამოვლინდეს პანკრეასში წარმონაქმნი და ადგილობრივი ან შორეული გავრცელების მასშტაბი.
ენდოსკოპიური რეტროგრადული ქოლანგიოპანკრეატოგრაფია (ERCP)
ტესტი
ERCP ხელს უწყობს ნიმუშის შეგროვებას ციტოლოგიური ან ჰისტოლოგიური გამოკვლევისთვის და სტენტის განთავსება პალიატიური ბილიარული ობსტრუქციისთვის, როდესაც ოპერაცია არ არის არჩეული ან უნდა გადაიდოს.[17]
შედეგი
შეიძლება გამოვლინდეს ამპულური ნაწილის სიმსივნე; სხვა დანარჩენი სიმსივნეები მხოლოდ იმ შემთხვევაში გამოვლინდება, თუ ჩართულია პანკრეასის სადინარი.
მუცლის ღრუს მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფია
ტესტი
მუცლის ღრუს მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფია.[1][46] მაღალი ღირებულება და შეზღუდული ხელმისაწვდომობა ნიშნავს, რომ ის ყველაზე ხშირად გამოიყენება, როდესაც CT დასკვნები გაურკვეველია ან პანკრეასის სიმსივნეების საეჭვო ხილვადობა არ არის.[1] მუცლის ღრუს MRI კონტრასტის გარეშე შეიძლება იყოს შესაბამისი, როდესაც CT კონტრასტით შეუძლებელია.[46]
შედეგი
შეუძლია აჩვენოს პანკრეასის საეჭვო სიმსივნეები, რომლებიც არ ჩანს CT-ზე და ახასიათებს ღვიძლის დაზიანება, რომელიც არ ჩანს CT-ზე.
მაგნიტურ-რეზონანსული ქოლანგიოპანკრეატოგრაფია
ტესტი
არაინვაზიური მეთოდია ბილიარული ტრაქტის შესაფასებლად, თუმცა ამ მეთოდის გამოყენებით ამპულა ვერ ფასდება იმავე სიზუსტით, როგორც ენდოსკოპური რეტროგრადული ქოლანგიოპანკრეატოგრაფიის დროს.[51][52][53] გარკვეული როლი აქვს იმ პაციენტებში, რომლებსაც ვერ ენიშნებათ კონტრასტული CT ან ERCP ტექნიკურად ხელმისაწვდომი არ არის.
შედეგი
გვაწვდის დეტალურ ინფორმაციას სადინრის ჩართულობის შესახებ
ენდოსკოპიური ულტრაბგერა
ტესტი
უნდა გავითვალისწინოთ იმ შემთხვევაში, თუ კომპიუტერული ტომოგრაფიით წარმონაქმნი არ ვლინდება და ამის მიუხედავად კლინიკური ეჭვი კვლავ არსებობს. მაღალმგრძნობიარე მეთოდია მცირე ზომის სიმსივნეების აღმოსაჩენად და ძირითადი სისხლძარღვოვანი სტრუქტურების ინვაზიის დასადგენად (თუმცა, ზედა მეზენტერული არტერიის გამოსახვისთვის ნაკლებად ზუსტია), ასევე პანკრეასის ცისტური დაზიანებების დასახასიათებლად.[55]
შეიძლება გამოყენებულ იქნას პანკრეასის და პერივასკულარული მანჟეტის ქსოვილების წვრილი ნემსით ასპირაციისთვის (FNA); ამ უკანასკნელის TPA შესაძლებელს ხდის გამოვლინდეს ექსტრავასკულარული მიგრირებადი მეტასტაზები, რომლებიც არ ჩანს CT ან MRI-ზე.[56][57][58] EUS-FNA-ს რისკები მოიცავს პერფორაციას, ინფექციას, იატროგენულ პანკრეატიტს, სისხლდენას, ბილიარული პერიტონიტს და ავთვისებიან სიმსივნეს.[59]
შედეგი
შესაძლებელია პანკრეასის მცირე ზომის სიმსივნეების აღმოჩენა, ასევე გარკვეული ვენების, მაგ. კარის ვენის ჩართულობის დადგენა
ლაპარასკოპია სტადიის განსაზღვრის მიზნით (ულტრაბგერით)
ტესტი
საშუალებას გაძლევთ გამოავლინოთ ღვიძლისა და მუცლის ღრუს ფარული მეტასტაზური დაზიანებები, რომლებიც არ არის გამოვლენილი სხვა ვიზუალიზაციის მეთოდებით. განსაკუთრებით სასარგებლოა პანკრეასის სხეულის ან კუდის დაზიანებით ან პაციენტებში, რომლებსაც აქვთ გავრცელებული დაავადების მაღალი რისკი (სასაზღვრო რეზექტირებადი, დიდი პირველადი სიმსივნე, მაღალი CA19-9 დონე).[60][61][62]
შედეგი
შეიძლება გამოვლინდეს პერიტონეუმის, კაფსულის ან სეროზული გარსის ჩართულობა ან ღვიძლის მცირე ზომის მეტასტაზები, რომლებიც CT-ზე არ ჩანს
ბიოფსიის
ტესტი
ჰისტოლოგიური დიაგნოზი აუცილებელი არ არის ქირურგიულ რეზექციამდე; არადიაგნოსტიკური ბიოფსია არ უნდა გახდეს სწორი ქირურგიული მკურნალობის დაყოვნების მიზეზი იმ შემთხვევაში, თუ პანკრეასის კიბოზე კლინიკური ეჭვი მაღალია.[1]თუმცა, შორსწასული, არარეზექტაბელური დაავადების მქონე პაციენტებისათვის, ბიოფსიით დადასტურება აუცილებელია პალიატიური მკურნალობის დასაგეგმად.[64]
ნებისმიერი პაციენტი, ბიოფსიის შედეგების ლოდინის გარეშე, უნდა გაიგზავნოს ექსპერტებით დაკომპლექტებულ ცენტრში, სადაც ექნებათ პანკრეასის დაავადებების დიაგნოსტიკის გამოცდილება.
მართვადი ბიოფსია ან EUS-ით მართული წვრილი ნემსით ასპირაცია, პანკრეასის სადინრის კლირენსი ან ERCP-ით მართული ბიოფსია სასურველია, ვიდრე ტრანსპერიტონეალური მიდგომა, რომელიც შესრულებულია პერკუტანულად ულტრაბგერითი ან CT ხელმძღვანელობით პაციენტებში, რომლებსაც აქვთ არამეტასტაზური დაავადება.[1]ტრანსპერიტონეული მიდგომის ორი მთავარი პრობლემაა ცრუ-უარყოფითი შედეგი და სიმსივნური უჯრედების გავრცელება ნემსის გაყოლებით ან პერიტონეუმში.[65]
ავთვისებიანობის დამადასტურებელი ბიოფსია არ არის საჭირო ქირურგიულ რეზექციამდე და არადიაგნოსტიკურმა ბიოფსიამ არ უნდა გადადოს რეზექცია, თუ პანკრეასის კიბოს კლინიკური ეჭვი მაღალია.[1] მეტასტაზური დაავადება იდეალურად უნდა დადასტურდეს ძირითადი ბიოფსიით მეტასტაზის ადგილიდან.[1]
შედეგი
შეიძლება დაადასტუროს პანკრეასის სადინრის ადენოკარცინომა
ახალი ტესტები
გენომის ტესტირება
ტესტი
შეძლებისდაგვარად, მოქმედი გენომის მუტაციების ტესტირება რეკომენდებულია პანკრეასის მეტასტაზური კიბოს მქონე პაციენტებში. შედეგების მეორე რიგის ყველაზე მაღალი შესარჩევად რეკომენდებულია ჩანასახების და სიმსივნის ტესტირება.[43]
შედეგი
საინტერესო გენომური ცვლილებები მოიცავს მიკროსატელიტის არასტაბილურობის/შემთხვევის შეკეთების დეფიციტს, BRCA მუტაციებს და NRTK გენის შერწყმას.
ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას