მკურნალობის ალგორითმი

მიაქციეთ ყურადღება, რომ ფორმულა/შეყვანის გზა და დოზა შეიძლება განსხვავებული იყოს მედიკამენტების დასახელების და ბრენდის, ფორმულარის ან გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. მკურნალობის შესახებ რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტის ჯგუფების მიხედვით: იხილეთ გაფრთხილება

მწვავე

შიდსთან დაკავშირებული ეპიდემიური კაპოშის სარკომა

1-ლი რიგის – ანტირეტროვირუსული თერაპია (ART)

Back
მწვავე
|
შიდსთან დაკავშირებული ეპიდემიური კაპოშის სარკომა
|
ლოკალიზებული დაზიანებ(ებ)ით
1-ლი რიგის – 

ანტირეტროვირუსული თერაპია (ART)

ანტირეტროვირუსული თერაპიის (ART) დაწყება მკაცრად არის რეკომენდებული შიდსის მქონე ყველა პაციენტში, მიუხედავად CD4 უჯრედების რაოდენობისა.[48]​​[49] აივ ინფექციის ოპტიმალური კონტროლი ანტირეტროვირუსული თერაპიის გამოყენებით არის ძირითადი კომპონენტი ეპიდემიური (შიდსთან დაკავშირებული) კაპოშის სარკომის მკურნალობისას.

აივ-ის სამკურნალო დანიშნულების ინდივიდუალიზება ყველაზე უკეთ შეუძლია აივ-ის გამოცდილ მკურნალ ექიმს. იხ. აივ ინფექცია.

განიხილე – ქირურგიული ამოკვეთა ± კრიოთერაპია ± ლაზერული თერაპია

Back
მწვავე
|
შიდსთან დაკავშირებული ეპიდემიური კაპოშის სარკომა
|
ლოკალიზებული დაზიანებ(ებ)ით
განიხილე – 

ქირურგიული ამოკვეთა ± კრიოთერაპია ± ლაზერული თერაპია

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

კაპოშის სარკომის ქირურგიული ამოკვეთა არის სიმპტომური ან კოსმეტიკურად შემაწუხებელი კანის ზედაპირული დაავადების ვარიანტი.[2][3][5]

კრიოთერაპია და ლაზერული თერაპია წარმოადგენს ქირურგიული ჩარევის ალტერნატივას, ან ის შეიძლება, საჭიროების შემთხვევაში, ქირურგიულ ჩარევასთან ერთად გამოვიყენოთ. ამოკვეთა და კრიოთერაპია, როგორც წესი, გადანახულია მცირე დაზიანებებისთვის (≤1 სმ²).[2][5]

განიხილე – ადგილობრივი რადიოთერაპია ± ტოპიკური თერაპია ± ადგილობრივი ქიმიოთერაპია

Back
მწვავე
|
შიდსთან დაკავშირებული ეპიდემიური კაპოშის სარკომა
|
ლოკალიზებული დაზიანებ(ებ)ით
განიხილე – 

ადგილობრივი რადიოთერაპია ± ტოპიკური თერაპია ± ადგილობრივი ქიმიოთერაპია

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

ლოკალიზებული მასიური წარმონაქმნები, განსაკუთრებით დაწყლულებულ ან ინფიცირებული, შეიძლება იმკურნალოს ადგილობრივი გარე სხივური რადიოთერაპიით.[60] გამოყენებულია რადიოთერაპიის სხვადასხვა დოზირების რეჟიმი.[2]

ასევე შეიძლება გამოვიყენოთ ტოპიკური ალიტრეტინოინი ან იმიქვიმოდი, ან ვინბლასტინი კერის შიგნით.[2][3][5]

ალიტრეტინოინი თვითადმინისტრირებადი პრეპარატია და პაციენტებს ჩვეულებრივ 4-დან 8 კვირამდე მკურნალობა ესაჭიროებათ. ხშირი გვერდითი ეფექტია კანის გაღიზიანება გელის წასმის ადგილას.

იმიქვიმოდი ასევე თვითადმინისტრირებადი პრეპარატია. ის სულ მცირე 24-კვირიან მკურნალობას მოითხოვს და ჩვეულებრივ ოკლუზიის ქვეშ გამოიყენება ერთ ჯერზე 10-დან 12 საათის განმავლობაში. ხშირი გვერდითი ეფექტია კანის გაღიზიანება გელის წასმის ადგილას.

პირველადი პარამეტრები

ალიტრეტინოინი: (0.1%) დაზიანებულ ადგილებში დღეში ორჯერ

ან

ტოპიკური იმიქვიმოდი: (5%-იანი მალამო) წაუსვით დაზიანებულ არე(ებ)ს სამჯერ კვირაში დაძინების წინ

ან

ვინბლასტინი: იხ. ადგილობრივი სპეციალური პროტოკოლი დაზიანების შიდა დოზირების გაიდლაინებისათვის

1-ლი რიგის – სისტემური თერაპია

Back
მწვავე
|
შიდსთან დაკავშირებული ეპიდემიური კაპოშის სარკომა
|
ფართოდ გავრცელებული დაზიანებები ± სისტემური ჩართულობა
1-ლი რიგის – 

სისტემური თერაპია

სისტემური ქიმიოთერაპიის ჩვენებებია: კანის ფართოდ გავრცელებული დაზიანება, ლორწოვანის გავრცობილი დაავადება, სიმპტომური შეშუპება, სწრაფად პროგრესირებადი დაავადება, სიმპტომური ვისცერული დაავადება და კაპოშის სარკომის გამწვავება.[5]

ლიპოსომული დოქსორუბიცინი გამოიყენება, როგორც პირველი რიგის მკურნალობა.[2][3][5] მიელოსუპრესია ყველაზე მნიშვნელოვან დოზის შემზღუდველ ტოქსიკურ ეფექტს წარმოადგენს დოქსორუბიცინის მიღებისას, მაშინ როცა ნეიროპათია და ალოპეცია იშვიათია. ანთრაციკლინებით გამოწვეული კარდიოტოქსიკურობა ძალიან იშვიათია, მაღალი კუმულაციური დოზების შემთხვევაშიც კი. მწვავე ინფუზიური რეაქციები ხასიათდება ზურგის ტკივილით, სუნთქვის უკმარისობითა და ინტენსიური წამოწითლებით. აღნიშნული რეაქციები გვხვდება ინფუზიის დაწყებისთანავე და სწრაფად ქრება მედიკამენტის მოხსნისას. ზოგჯერ შესაძლებელია ინფუზიის შედარებით ნაკლები სიჩქარით გაგრძელება.

პაკლიტაქსელი ეფექტური მეორე რიგის პრეპარატია. თუმცა, აღინიშნება ალოპეციის, მიალგიისა და ართრალგიის მომატებული სიხშირე და არსებული ნეიროპათიის დამძიმების ალბათობა. უნდა გამოვიყენოთ კორტიკოსტეროიდების მცირე დოზებით პრემედიკაცია და აივ დადებით პირებში თვალყური ვადევნოთ ანტირეტროვირუსული პრეპარატების შესაძლო ტოქსიკურ რეაქციებს.

როგორც ჩანს, სასარგებლოა ეპიდემიური (შიდსთან დაკავშირებული) კაპოშის სარკომის მქონე პაციენტების მართვის სტადიაზე დამოკიდებული სტრატიფიცირებული მიდგომა; კოქრეინის ერთ-ერთ მიმოხილვაში ნათქვამია, რომ პაციენტებში, რომელთაც აქვთ პროგრესირებადი ან მძიმე კაპოშის სარკომა, ანტირეტროვირუსულმა თერაპიამ პლუს ქიმიოთერაპიამ შეიძლება შეამციროს დაავადების პროგრესირება მხოლოდ ანტირეტროვირუსულ თერაპიასთან შედარებით.[50]

იხილეთ ადგილობრივი სპეციალისტების პროტოკოლი დოზირების გაიდლაინებისთვის.

პირველადი პარამეტრები

ლიპოსომური დოქსორუბიცინი

მეორეული ვარიანტები

პაკლიტაქსელი

პლიუს – დამხმარე მკურნალობა

Back
მწვავე
|
შიდსთან დაკავშირებული ეპიდემიური კაპოშის სარკომა
|
ფართოდ გავრცელებული დაზიანებები ± სისტემური ჩართულობა
პლიუს – 

დამხმარე მკურნალობა

მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში

კაპოშის სარკომის სისტემური ფორმა, განსაკუთრებით ვისცერული და ლიმფური კვანძების ჩართულობა, ატარებს ცუდ პროგნოზს. დამხმარე მოვლა შეიძლება საჭირო გახდეს პაციენტის კვების, მოძრაობის, სოციალური და ფსიქოლოგიური მდგომარეობის, ტკივილის კონტროლის გათვალისწინებით. მნიშვნელოვანია დაავადების მონიტორინგი და გართულებების მკურნალობა.

1-ლი რიგის – სისტემური თერაპია

Back
მწვავე
|
შიდსთან დაკავშირებული ეპიდემიური კაპოშის სარკომა
|
რეფრაქტორული ან მორეციდივე კაპოშის სარკომის დროს
1-ლი რიგის – 

სისტემური თერაპია

რეფრაქტორული/მორეციდივე კაპოშის სარკომის მქონე პაციენტებისთვის რეკომენდებულია პომალიდომიდი პირველი რიგის პრეპარადად.[2] აშშ-ში, პომალიდომიდს დაჩქარებული წესით მინიჭა გამოყენების ნებართვა პაციენტებში, რომლებსაც აღენიშნებათ ART რეზისტენტულ შიდსთან დაკავშირებული კაპოშის სარკომა, ან პაციენტებში კაპოშის სარკომით, რომლებიც არიან აივ-უარყოფითი.[52][53]შეიძლება განვითარდეს მიელოსუპრესია და თრომბოემბოლიური გართულებები. პაციენტებმა უნდა დაიცვან მკაცრი კონტრაცეპტული პრაქტიკა, რადგან პრეპარატი ტერატოგენულია. პაციენტები და სამედიცინო პერსონალი უნდა მიყვეს რისკების შეფასების და შემცირების სტრატეგიას (REMS), რათა დარწმუნდნენ, რომ მედიკამენტის სარგებელი აღემატება მის რისკებს.

ბორტეზომიბი, გემციტაბინი, ლენალიდომიდი და ვინორელბინი შეიძლება გამოყენებული იყოს რეფრაქტერული/მორეციდივე კაპოშის სარკომასთვის და შეიძლება ჩაითვალოს მეორე რიგის თერაპიად ამ პოპულაციაში.[2][54][55]​ რეციდივის/რეფრაქტერულ პერიოდში კონკრეტული პაციენტებისთვის შესაძლო სარგებელის მქონე თერაპიული აგენტები ასევე მოიცავს: ეტოპოზიდს (გაღრმავებული ან რეფრაქტერული ეპიდემიური ან კლასიკური KS-ის მქონე პაციენტებისთვის) და ნანონაწილაკოვან ალბუმინთან შეჭიდული (nab)-პაკლიტაქსელი (თუ პაციენტი ვერ იტანს პაკლიტაქსელს).[2][56][57][58][59]

იხილეთ ადგილობრივი სპეციალისტების პროტოკოლი დოზირების გაიდლაინებისთვის.

პირველადი პარამეტრები

პომალიდომიდი

მეორეული ვარიანტები

ბორტეზომიბი

ან

გემციტაბინი

ან

ლენალიდომიდი

ან

ვინორელბინი

ან

პაკლიტაქსელის ნანონაწილაკები, ალბუმინთან შეჭიდული

ან

ეტოპოსიდი

პლიუს – დამხმარე მკურნალობა

Back
მწვავე
|
შიდსთან დაკავშირებული ეპიდემიური კაპოშის სარკომა
|
რეფრაქტორული ან მორეციდივე კაპოშის სარკომის დროს
პლიუს – 

დამხმარე მკურნალობა

მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში

კაპოშის სარკომის სისტემური ფორმა, განსაკუთრებით ვისცერული და ლიმფური კვანძების ჩართულობა, ატარებს ცუდ პროგნოზს. დამხმარე მოვლა შეიძლება საჭირო გახდეს პაციენტის კვების, მოძრაობის, სოციალური და ფსიქოლოგიური მდგომარეობის, ტკივილის კონტროლის გათვალისწინებით. მნიშვნელოვანია დაავადების მონიტორინგი და გართულებების მკურნალობა.

კლასიკური სპორადული კაპოშის სარკომა

1-ლი რიგის – ქირურგიული ამოკვეთა ± კრიოთერაპია ± ლაზერული თერაპია

Back
მწვავე
|
კლასიკური სპორადული კაპოშის სარკომა
|
ლოკალიზებული დაზიანებ(ებ)ით
1-ლი რიგის – 

ქირურგიული ამოკვეთა ± კრიოთერაპია ± ლაზერული თერაპია

კლასიკური კაპოშის სარკომის შემთხვევაში სტანდარტული თერაპია არ არსებობს. მკურნალობა უნდა მოერგოს ინდივიდუალურ პაციენტს.

კაპოშის სარკომის ქირურგიული ამოკვეთა არის სიმპტომური ან კოსმეტიკურად შემაწუხებელი კანის ზედაპირული დაავადების ვარიანტი.[2][3][5]

კრიოთერაპია და ლაზერული თერაპია წარმოადგენს ქირურგიული ჩარევის ალტერნატივას, ან ის შეიძლება, საჭიროების შემთხვევაში, ქირურგიულ ჩარევასთან ერთად გამოვიყენოთ. ამოკვეთა და კრიოთერაპია, როგორც წესი, გადანახულია მცირე დაზიანებებისთვის (≤1 სმ²).[2][5]

განიხილე – ადგილობრივი რადიოთერაპია ± ტოპიკური თერაპია ± ადგილობრივი ქიმიოთერაპია

Back
მწვავე
|
კლასიკური სპორადული კაპოშის სარკომა
|
ლოკალიზებული დაზიანებ(ებ)ით
განიხილე – 

ადგილობრივი რადიოთერაპია ± ტოპიკური თერაპია ± ადგილობრივი ქიმიოთერაპია

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

ლოკალიზებული მასიური წარმონაქმნები, განსაკუთრებით დაწყლულებულ ან ინფიცირებული, შეიძლება იმკურნალოს ადგილობრივი გარე სხივური რადიოთერაპიით.[60] გამოყენებულია რადიოთერაპიის სხვადასხვა დოზირების რეჟიმი.[2]

ასევე შეიძლება გამოვიყენოთ ტოპიკური ალიტრეტინოინი ან იმიქვიმოდი, ან ვინბლასტინი კერის შიგნით.[2][3][5]

ალიტრეტინოინი თვითადმინისტრირებადი პრეპარატია და პაციენტებს ჩვეულებრივ 4-დან 8 კვირამდე მკურნალობა ესაჭიროებათ. ხშირი გვერდითი ეფექტია კანის გაღიზიანება გელის წასმის ადგილას.

იმიქვიმოდი ასევე თვითადმინისტრირებადი პრეპარატია. ის სულ მცირე 24-კვირიან მკურნალობას მოითხოვს და ჩვეულებრივ ოკლუზიის ქვეშ გამოიყენება ერთ ჯერზე 10-დან 12 საათის განმავლობაში. ხშირი გვერდითი ეფექტია კანის გაღიზიანება გელის წასმის ადგილას.

პირველადი პარამეტრები

ალიტრეტინოინი: (0.1%) დაზიანებულ ადგილებში დღეში ორჯერ

ან

ტოპიკური იმიქვიმოდი: (5%-იანი მალამო) წაუსვით დაზიანებულ არე(ებ)ს სამჯერ კვირაში დაძინების წინ

ან

ვინბლასტინი: იხ. ადგილობრივი სპეციალური პროტოკოლი დაზიანების შიდა დოზირების გაიდლაინებისათვის

1-ლი რიგის – სისტემური თერაპია

Back
მწვავე
|
კლასიკური სპორადული კაპოშის სარკომა
|
ფართოდ გავრცელებული დაზიანებები ± სისტემური ჩართულობა
1-ლი რიგის – 

სისტემური თერაპია

სისტემური ქიმიოთერაპიის ჩვენებებია: კანის ფართოდ გავრცელებული დაზიანება, ლორწოვანის გავრცობილი დაავადება, სიმპტომური შეშუპება, სწრაფად პროგრესირებადი დაავადება, სიმპტომური ვისცერული დაავადება და კაპოშის სარკომის გამწვავება.[5]

ლიპოსომული დოქსორუბიცინი გამოიყენება, როგორც პირველი რიგის მკურნალობა.[2][3][5] მიელოსუპრესია ყველაზე მნიშვნელოვან დოზის შემზღუდველ ტოქსიკურ ეფექტს წარმოადგენს დოქსორუბიცინის მიღებისას, მაშინ როცა ნეიროპათია და ალოპეცია იშვიათია. ანთრაციკლინებით გამოწვეული კარდიოტოქსიკურობა ძალიან იშვიათია, მაღალი კუმულაციური დოზების შემთხვევაშიც კი. მწვავე ინფუზიური რეაქციები ხასიათდება ზურგის ტკივილით, სუნთქვის უკმარისობითა და ინტენსიური წამოწითლებით. აღნიშნული რეაქციები გვხვდება ინფუზიის დაწყებისთანავე და სწრაფად ქრება მედიკამენტის მოხსნისას. ზოგჯერ შესაძლებელია ინფუზიის შედარებით ნაკლები სიჩქარით გაგრძელება.

პაკლიტაქსელი ეფექტური მეორე რიგის პრეპარატია. თუმცა, აღინიშნება ალოპეციის, მიალგიისა და ართრალგიის მომატებული სიხშირე და არსებული ნეიროპათიის დამძიმების ალბათობა. უნდა შემცირდეს კორტიკოსტეროიდებით პრემედიკაცია.

იხილეთ ადგილობრივი სპეციალისტების პროტოკოლი დოზირების გაიდლაინებისთვის.

პირველადი პარამეტრები

ლიპოსომური დოქსორუბიცინი

მეორეული ვარიანტები

პაკლიტაქსელი

პლიუს – დამხმარე მკურნალობა

Back
მწვავე
|
კლასიკური სპორადული კაპოშის სარკომა
|
ფართოდ გავრცელებული დაზიანებები ± სისტემური ჩართულობა
პლიუს – 

დამხმარე მკურნალობა

მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში

კაპოშის სარკომის სისტემური ფორმა, განსაკუთრებით ვისცერული და ლიმფური კვანძების ჩართულობა, ატარებს ცუდ პროგნოზს. დამხმარე მოვლა შეიძლება საჭირო გახდეს პაციენტის კვების, მოძრაობის, სოციალური და ფსიქოლოგიური მდგომარეობის, ტკივილის კონტროლის გათვალისწინებით. მნიშვნელოვანია დაავადების მონიტორინგი და გართულებების მკურნალობა.

1-ლი რიგის – სისტემური თერაპია

Back
მწვავე
|
კლასიკური სპორადული კაპოშის სარკომა
|
რეფრაქტორული ან მორეციდივე კაპოშის სარკომის დროს
1-ლი რიგის – 

სისტემური თერაპია

რეფრაქტორული/მორეციდივე კაპოშის სარკომის მქონე პაციენტებისთვის რეკომენდებულია პომალიდომიდი პირველი რიგის პრეპარადად.[2] აშშ-ში, პომალიდომიდს დაჩქარებული წესით მინიჭა გამოყენების ნებართვა პაციენტებში, რომლებსაც აღენიშნებათ ART რეზისტენტულ შიდსთან დაკავშირებული კაპოშის სარკომა, ან პაციენტებში კაპოშის სარკომით, რომლებიც არიან აივ-უარყოფითი.[52][53]შეიძლება განვითარდეს მიელოსუპრესია და თრომბოემბოლიური გართულებები. პაციენტებმა უნდა დაიცვან მკაცრი კონტრაცეპტული პრაქტიკა, რადგან პრეპარატი ტერატოგენულია. პაციენტები და სამედიცინო პერსონალი უნდა მიყვეს რისკების შეფასების და შემცირების სტრატეგიას (REMS), რათა დარწმუნდნენ, რომ მედიკამენტის სარგებელი აღემატება მის რისკებს.

ბორტეზომიბი, გემციტაბინი, ლენალიდომიდი და ვინორელბინი შეიძლება გამოყენებული იყოს რეფრაქტერული/მორეციდივე კაპოშის სარკომასთვის და შეიძლება ჩაითვალოს მეორე რიგის თერაპიად ამ პოპულაციაში.[2][54]​​[55] ​ თერაპიული აგენტები, რომლებიც შეიძლება სასარგებლო იყოს კონკრეტული პაციენტებისთვის რეციდივის/რეფრაქტერულ პერიოდში, მოიცავს ეტოპოზიდს (გაღრმავებული ან რეფრაქტერული ეპიდემიური ან კლასიკური KS-ის მქონე პაციენტებისთვის) და ნანონაწილაკოვან ალბუმინთან შეჭიდული (nab)-პაკლიტაქსელი (თუ პაციენტი ვერ იტანს პაკლიტაქსელს).[2][56][57][58][59]

იხილეთ ადგილობრივი სპეციალისტების პროტოკოლი დოზირების გაიდლაინებისთვის.

პირველადი პარამეტრები

პომალიდომიდი

მეორეული ვარიანტები

ბორტეზომიბი

ან

გემციტაბინი

ან

ლენალიდომიდი

ან

ვინორელბინი

ან

პაკლიტაქსელის ნანონაწილაკები, ალბუმინთან შეჭიდული

ან

ეტოპოსიდი

პლიუს – დამხმარე მკურნალობა

Back
მწვავე
|
კლასიკური სპორადული კაპოშის სარკომა
|
რეფრაქტორული ან მორეციდივე კაპოშის სარკომის დროს
პლიუს – 

დამხმარე მკურნალობა

მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში

კაპოშის სარკომის სისტემური ფორმა, განსაკუთრებით ვისცერული და ლიმფური კვანძების ჩართულობა, ატარებს ცუდ პროგნოზს. დამხმარე მოვლა შეიძლება საჭირო გახდეს პაციენტის კვების, მოძრაობის, სოციალური და ფსიქოლოგიური მდგომარეობის, ტკივილის კონტროლის გათვალისწინებით. მნიშვნელოვანია დაავადების მონიტორინგი და გართულებების მკურნალობა.

იატროგენული (ტრანსპლანტაციასთან დაკავშირებული) კაპოშის სარკომა

1-ლი რიგის – იმუნოსუპრესანტებით მანიპულაცია

Back
მწვავე
|
იატროგენული (ტრანსპლანტაციასთან დაკავშირებული) კაპოშის სარკომა
1-ლი რიგის – 

იმუნოსუპრესანტებით მანიპულაცია

თირკმლის ტრანსპლანტანტის რეციპიენტებში იმუნოსუპრესიული თერაპიის შეწყვეტა წარმოადგენს ვარიანტს, თუ შესაძლებელია დიალიზის გაკეთება.[16][51] იმუნოსუპრესანტი მედიკამენტების დოზის მოდიფიცირება შეიძლება უფრო პრობლემატური იყოს გულის ან ღვიძლის ტრანსპლანტაციის შემთხვევებში. იმუნოსუპრესიის გამო სიროლიმუსზე გადასვლა შეიძლება საკმარისი იყოს კაპოშის სარკომის კონტროლისა და მკურნალობისთვის.[2][3][5]

განიხილე – ქირურგიული ამოკვეთა ± კრიოთერაპია ± ლაზერული თერაპია

Back
მწვავე
|
იატროგენული (ტრანსპლანტაციასთან დაკავშირებული) კაპოშის სარკომა
|
ლოკალიზებული დაზიანებ(ებ)ით
განიხილე – 

ქირურგიული ამოკვეთა ± კრიოთერაპია ± ლაზერული თერაპია

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

კაპოშის სარკომის ქირურგიული ამოკვეთა არის სიმპტომური ან კოსმეტიკურად შემაწუხებელი კანის ზედაპირული დაავადების ვარიანტი.[2][3][5]

კრიოთერაპია და ლაზერული თერაპია წარმოადგენს ქირურგიული ჩარევის ალტერნატივას, ან ის შეიძლება, საჭიროების შემთხვევაში, ქირურგიულ ჩარევასთან ერთად გამოვიყენოთ. ამოკვეთა და კრიოთერაპია, როგორც წესი, გადანახულია მცირე დაზიანებებისთვის (≤1 სმ²).[2][5]

განიხილე – ადგილობრივი რადიოთერაპია ± ტოპიკური თერაპია ± ადგილობრივი ქიმიოთერაპია

Back
მწვავე
|
იატროგენული (ტრანსპლანტაციასთან დაკავშირებული) კაპოშის სარკომა
|
ლოკალიზებული დაზიანებ(ებ)ით
განიხილე – 

ადგილობრივი რადიოთერაპია ± ტოპიკური თერაპია ± ადგილობრივი ქიმიოთერაპია

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

ლოკალიზებული მასიური წარმონაქმნები, განსაკუთრებით დაწყლულებულ ან ინფიცირებული, შეიძლება იმკურნალოს ადგილობრივი გარე სხივური რადიოთერაპიით.[60] გამოყენებულია რადიოთერაპიის სხვადასხვა დოზირების რეჟიმი.[2]

ასევე შეიძლება გამოვიყენოთ ტოპიკური ალიტრეტინოინი ან იმიქვიმოდი, ან ვინბლასტინი კერის შიგნით.[2][3][5]

ალიტრეტინოინი თვითადმინისტრირებადი პრეპარატია და პაციენტებს ჩვეულებრივ 4-დან 8 კვირამდე მკურნალობა ესაჭიროებათ. ხშირი გვერდითი ეფექტია კანის გაღიზიანება გელის წასმის ადგილას.

იმიქვიმოდი ასევე თვითადმინისტრირებადი პრეპარატია. ის სულ მცირე 24-კვირიან მკურნალობას მოითხოვს და ჩვეულებრივ ოკლუზიის ქვეშ გამოიყენება ერთ ჯერზე 10-დან 12 საათის განმავლობაში. ხშირი გვერდითი ეფექტია კანის გაღიზიანება გელის წასმის ადგილას.

პირველადი პარამეტრები

ალიტრეტინოინი: (0.1%) დაზიანებულ ადგილებში დღეში ორჯერ

ან

ტოპიკური იმიქვიმოდი: (5%-იანი მალამო) წაუსვით დაზიანებულ არე(ებ)ს სამჯერ კვირაში დაძინების წინ

ან

ვინბლასტინი: იხ. ადგილობრივი სპეციალური პროტოკოლი დაზიანების შიდა დოზირების გაიდლაინებისათვის

პლიუს – სისტემური თერაპია

Back
მწვავე
|
იატროგენული (ტრანსპლანტაციასთან დაკავშირებული) კაპოშის სარკომა
|
ფართოდ გავრცელებული დაზიანებები ± სისტემური ჩართულობა
პლიუს – 

სისტემური თერაპია

მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში

სისტემური ქიმიოთერაპიის ჩვენებებია: გავრცელებული დაავადება კანსა და ლორწოვანზე, სიმპტომური დაავადება და სწრაფად პროგრესირებადი შემთხვევები. ის ქიმიოთერაპიული აგენტები, რომლებიც გამოიყენება კლასიკური და ეპიდემიური (შიდსთან დაკავშირებული) კაპოშის სარკომის შემთხვევებში, შეიძლება ასევე გამოვიყენოთ იატროგენული და ტრანსპლანტთან დაკავშირებული კაპოშის სარკომის დროს.

ლიპოსომული დოქსორუბიცინი გამოიყენება, როგორც პირველი რიგის მკურნალობა.[2][3][5] მიელოსუპრესია ყველაზე მნიშვნელოვან დოზის შემზღუდველ ტოქსიკურ ეფექტს წარმოადგენს დოქსორუბიცინის მიღებისას, მაშინ როცა ნეიროპათია და ალოპეცია იშვიათია. ანთრაციკლინებით გამოწვეული კარდიოტოქსიკურობა ძალიან იშვიათია, მაღალი კუმულაციური დოზების შემთხვევაშიც კი. მწვავე ინფუზიური რეაქციები ხასიათდება ზურგის ტკივილით, სუნთქვის უკმარისობითა და ინტენსიური წამოწითლებით. აღნიშნული რეაქციები გვხვდება ინფუზიის დაწყებისთანავე და სწრაფად ქრება მედიკამენტის მოხსნისას. ზოგჯერ შესაძლებელია ინფუზიის შედარებით ნაკლები სიჩქარით გაგრძელება.

პაკლიტაქსელი ეფექტური მეორე რიგის პრეპარატია. თუმცა, აღინიშნება ალოპეციის, მიალგიისა და ართრალგიის მომატებული სიხშირე და არსებული ნეიროპათიის დამძიმების ალბათობა. უნდა შემცირდეს კორტიკოსტეროიდებით პრემედიკაცია.

იხილეთ ადგილობრივი სპეციალისტების პროტოკოლი დოზირების გაიდლაინებისთვის.

პირველადი პარამეტრები

ლიპოსომური დოქსორუბიცინი

მეორეული ვარიანტები

პაკლიტაქსელი

პლიუს – დამხმარე მკურნალობა

Back
მწვავე
|
იატროგენული (ტრანსპლანტაციასთან დაკავშირებული) კაპოშის სარკომა
|
ფართოდ გავრცელებული დაზიანებები ± სისტემური ჩართულობა
პლიუს – 

დამხმარე მკურნალობა

მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში

კაპოშის სარკომის სისტემური ფორმა, განსაკუთრებით ვისცერული და ლიმფური კვანძების ჩართულობა, ატარებს ცუდ პროგნოზს. დამხმარე მოვლა შეიძლება საჭირო გახდეს პაციენტის კვების, მოძრაობის, სოციალური და ფსიქოლოგიური მდგომარეობის, ტკივილის კონტროლის გათვალისწინებით. მნიშვნელოვანია დაავადების მონიტორინგი და გართულებების მკურნალობა.

პლიუს – სისტემური თერაპია

Back
მწვავე
|
იატროგენული (ტრანსპლანტაციასთან დაკავშირებული) კაპოშის სარკომა
|
რეფრაქტორული ან მორეციდივე კაპოშის სარკომის დროს
პლიუს – 

სისტემური თერაპია

მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში

რეფრაქტორული/მორეციდივე კაპოშის სარკომის მქონე პაციენტებისთვის რეკომენდებულია პომალიდომიდი პირველი რიგის პრეპარადად.[2] აშშ-ში, პომალიდომიდს დაჩქარებული წესით მინიჭა გამოყენების ნებართვა პაციენტებში, რომლებსაც აღენიშნებათ ART რეზისტენტულ შიდსთან დაკავშირებული კაპოშის სარკომა, ან პაციენტებში კაპოშის სარკომით, რომლებიც არიან აივ-უარყოფითი.[52][53]შეიძლება განვითარდეს მიელოსუპრესია და თრომბოემბოლიური გართულებები. პაციენტებმა უნდა დაიცვან მკაცრი კონტრაცეპტული პრაქტიკა, რადგან პრეპარატი ტერატოგენულია. პაციენტები და სამედიცინო პერსონალი უნდა მიყვეს რისკების შეფასების და შემცირების სტრატეგიას (REMS), რათა დარწმუნდნენ, რომ მედიკამენტის სარგებელი აღემატება მის რისკებს.

ბორტეზომიბი, გემციტაბინი, ლენალიდომიდი და ვინორელბინი შეიძლება ასევე გამოყენებული იყოს რეფრაქტერული/მორეციდივე კაპოშის სარკომასთვის და შეიძლება ჩაითვალოს მეორე რიგის თერაპიად ამ პოპულაციაში.[2][54]​​[55] ნანონაწილაკოვანი ალბუმინთან შეჭიდული (nab)-პაკლიტაქსელი არის შესაძლო არჩევანი, თუ პაციენტი ვერ იტანს პაკლიტაქსელს.[2][56]

იხილეთ ადგილობრივი სპეციალისტების პროტოკოლი დოზირების გაიდლაინებისთვის.

პირველადი პარამეტრები

პომალიდომიდი

მეორეული ვარიანტები

ბორტეზომიბი

ან

გემციტაბინი

ან

ლენალიდომიდი

ან

ვინორელბინი

ან

პაკლიტაქსელის ნანონაწილაკები, ალბუმინთან შეჭიდული

პლიუს – დამხმარე მკურნალობა

Back
მწვავე
|
იატროგენული (ტრანსპლანტაციასთან დაკავშირებული) კაპოშის სარკომა
|
რეფრაქტორული ან მორეციდივე კაპოშის სარკომის დროს
პლიუს – 

დამხმარე მკურნალობა

მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში

კაპოშის სარკომის სისტემური ფორმა, განსაკუთრებით ვისცერული და ლიმფური კვანძების ჩართულობა, ატარებს ცუდ პროგნოზს. დამხმარე მოვლა შეიძლება საჭირო გახდეს პაციენტის კვების, მოძრაობის, სოციალური და ფსიქოლოგიური მდგომარეობის, ტკივილის კონტროლის გათვალისწინებით. მნიშვნელოვანია დაავადების მონიტორინგი და გართულებების მკურნალობა.

ენდემური (დაფიქსირებული სუბსაჰარის აფრიკაში) კაპოშის სარკომა

1-ლი რიგის – ქირურგიული ამოკვეთა ± კრიოთერაპია ± ლაზერული თერაპია

Back
მწვავე
|
ენდემური (დაფიქსირებული სუბსაჰარის აფრიკაში) კაპოშის სარკომა
|
ლოკალიზებული დაზიანებ(ებ)ით
1-ლი რიგის – 

ქირურგიული ამოკვეთა ± კრიოთერაპია ± ლაზერული თერაპია

კლასიკური კაპოშის სარკომის სამკურნალო სტრატეგიები ასევე გამოიყენება ენდემურ შემთხვევებში.[61]

კაპოშის სარკომის ქირურგიული ამოკვეთა არის სიმპტომური ან კოსმეტიკურად შემაწუხებელი კანის ზედაპირული დაავადების ვარიანტი.[2][3][5]

კრიოთერაპია და ლაზერული თერაპია წარმოადგენს ქირურგიული ჩარევის ალტერნატივას, ან ის შეიძლება, საჭიროების შემთხვევაში, ქირურგიულ ჩარევასთან ერთად გამოვიყენოთ. ამოკვეთა და კრიოთერაპია, როგორც წესი, გადანახულია მცირე დაზიანებებისთვის (≤1 სმ²).[2][5]

განიხილე – ადგილობრივი რადიოთერაპია ± ტოპიკური თერაპია ± ადგილობრივი ქიმიოთერაპია

Back
მწვავე
|
ენდემური (დაფიქსირებული სუბსაჰარის აფრიკაში) კაპოშის სარკომა
|
ლოკალიზებული დაზიანებ(ებ)ით
განიხილე – 

ადგილობრივი რადიოთერაპია ± ტოპიკური თერაპია ± ადგილობრივი ქიმიოთერაპია

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

აფრიკული ენდემური კაპოშის სარკომა ქიმიო და რადიოსენსიტიური სიმსივნეა.

ლოკალიზებული მასიური წარმონაქმნები, განსაკუთრებით დაწყლულებულ ან ინფიცირებული, შეიძლება იმკურნალოს ადგილობრივი გარე სხივური რადიოთერაპიით.[60] გამოყენებულია რადიოთერაპიის სხვადასხვა დოზირების რეჟიმი.[2]

ასევე შეიძლება გამოვიყენოთ ტოპიკური ალიტრეტინოინი ან იმიქვიმოდი, ან ვინბლასტინი კერის შიგნით.[2][3][5]

ალიტრეტინოინი თვითადმინისტრირებადი პრეპარატია და პაციენტებს ჩვეულებრივ 4-დან 8 კვირამდე მკურნალობა ესაჭიროებათ. ხშირი გვერდითი ეფექტია კანის გაღიზიანება გელის წასმის ადგილას.

იმიქვიმოდი ასევე თვითადმინისტრირებადი პრეპარატია. ის სულ მცირე 24-კვირიან მკურნალობას მოითხოვს და ჩვეულებრივ ოკლუზიის ქვეშ გამოიყენება ერთ ჯერზე 10-დან 12 საათის განმავლობაში. ხშირი გვერდითი ეფექტია კანის გაღიზიანება გელის წასმის ადგილას.

პირველადი პარამეტრები

ალიტრეტინოინი: (0.1%) დაზიანებულ ადგილებში დღეში ორჯერ

ან

ტოპიკური იმიქვიმოდი: (5%-იანი მალამო) წაუსვით დაზიანებულ არე(ებ)ს სამჯერ კვირაში დაძინების წინ

ან

ვინბლასტინი: იხ. ადგილობრივი სპეციალური პროტოკოლი დაზიანების შიდა დოზირების გაიდლაინებისათვის

1-ლი რიგის – სისტემური თერაპია

Back
მწვავე
|
ენდემური (დაფიქსირებული სუბსაჰარის აფრიკაში) კაპოშის სარკომა
|
ფართოდ გავრცელებული დაზიანებები ± სისტემური ჩართულობა
1-ლი რიგის – 

სისტემური თერაპია

კლასიკური კაპოშის სარკომის სამკურნალო სტრატეგიები ასევე გამოიყენება ენდემურ შემთხვევებში.[61] აფრიკული ენდემური კაპოშის სარკომა ქიმიო და რადიოსენსიტიური სიმსივნეა.

სისტემური ქიმიოთერაპიის ჩვენებებია: კანის ფართოდ გავრცელებული დაზიანება, ლორწოვანის გავრცობილი დაავადება, სიმპტომური შეშუპება, სწრაფად პროგრესირებადი დაავადება, სიმპტომური ვისცერული დაავადება.[5]

ლიპოსომული დოქსორუბიცინი გამოიყენება, როგორც პირველი რიგის მკურნალობა.[2][3][5] მიელოსუპრესია ყველაზე მნიშვნელოვან დოზის შემზღუდველ ტოქსიკურ ეფექტს წარმოადგენს დოქსორუბიცინის მიღებისას, მაშინ როცა ნეიროპათია და ალოპეცია იშვიათია. ანთრაციკლინებით გამოწვეული კარდიოტოქსიკურობა ძალიან იშვიათია, მაღალი კუმულაციური დოზების შემთხვევაშიც კი. მწვავე ინფუზიური რეაქციები ხასიათდება ზურგის ტკივილით, სუნთქვის უკმარისობითა და ინტენსიური წამოწითლებით. აღნიშნული რეაქციები გვხვდება ინფუზიის დაწყებისთანავე და სწრაფად ქრება მედიკამენტის მოხსნისას. ზოგჯერ შესაძლებელია ინფუზიის შედარებით ნაკლები სიჩქარით გაგრძელება.

პაკლიტაქსელი ეფექტური მეორე რიგის პრეპარატია. თუმცა, აღინიშნება ალოპეციის, მიალგიისა და ართრალგიის მომატებული სიხშირე და არსებული ნეიროპათიის დამძიმების ალბათობა. უნდა შემცირდეს კორტიკოსტეროიდებით პრემედიკაცია.

იხილეთ ადგილობრივი სპეციალისტების პროტოკოლი დოზირების გაიდლაინებისთვის.

პირველადი პარამეტრები

ლიპოსომური დოქსორუბიცინი

მეორეული ვარიანტები

პაკლიტაქსელი

პლიუს – დამხმარე მკურნალობა

Back
მწვავე
|
ენდემური (დაფიქსირებული სუბსაჰარის აფრიკაში) კაპოშის სარკომა
|
ფართოდ გავრცელებული დაზიანებები ± სისტემური ჩართულობა
პლიუს – 

დამხმარე მკურნალობა

მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში

კაპოშის სარკომის სისტემური ფორმა, განსაკუთრებით ვისცერული და ლიმფური კვანძების ჩართულობა, ატარებს ცუდ პროგნოზს. დამხმარე მოვლა შეიძლება საჭირო გახდეს პაციენტის კვების, მოძრაობის, სოციალური და ფსიქოლოგიური მდგომარეობის, ტკივილის კონტროლის გათვალისწინებით. მნიშვნელოვანია დაავადების მონიტორინგი და გართულებების მკურნალობა.

პლიუს – სისტემური თერაპია

Back
მწვავე
|
ენდემური (დაფიქსირებული სუბსაჰარის აფრიკაში) კაპოშის სარკომა
|
რეფრაქტორული ან მორეციდივე კაპოშის სარკომის დროს
პლიუს – 

სისტემური თერაპია

მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში

რეფრაქტორული/მორეციდივე კაპოშის სარკომის მქონე პაციენტებისთვის რეკომენდებულია პომალიდომიდი პირველი რიგის პრეპარადად.[2] აშშ-ში, პომალიდომიდს დაჩქარებული წესით მინიჭა გამოყენების ნებართვა პაციენტებში, რომლებსაც აღენიშნებათ ART რეზისტენტულ შიდსთან დაკავშირებული კაპოშის სარკომა, ან პაციენტებში კაპოშის სარკომით, რომლებიც არიან აივ-უარყოფითი.[52][53]შეიძლება განვითარდეს მიელოსუპრესია და თრომბოემბოლიური გართულებები. პაციენტებმა უნდა დაიცვან მკაცრი კონტრაცეპტული პრაქტიკა, რადგან პრეპარატი ტერატოგენულია. პაციენტები და სამედიცინო პერსონალი უნდა მიყვეს რისკების შეფასების და შემცირების სტრატეგიას (REMS), რათა დარწმუნდნენ, რომ მედიკამენტის სარგებელი აღემატება მის რისკებს.

ბორტეზომიბი, გემციტაბინი, ლენალიდომიდი და ვინორელბინი შეიძლება ასევე გამოყენებული იყოს რეფრაქტერული/მორეციდივე კაპოშის სარკომასთვის და შეიძლება ჩაითვალოს მეორე რიგის თერაპიად ამ პოპულაციაში.[2][54][55] ნანონაწილაკოვანი ალბუმინთან შეჭიდული (nab)-პაკლიტაქსელი არის შესაძლო არჩევანი, თუ პაციენტი ვერ იტანს პაკლიტაქსელს.[2][56]

იხილეთ ადგილობრივი სპეციალისტების პროტოკოლი დოზირების გაიდლაინებისთვის.

პირველადი პარამეტრები

პომალიდომიდი

მეორეული ვარიანტები

ბორტეზომიბი

ან

გემციტაბინი

ან

ლენალიდომიდი

ან

ვინორელბინი

ან

პაკლიტაქსელის ნანონაწილაკები, ალბუმინთან შეჭიდული

პლიუს – დამხმარე მკურნალობა

Back
მწვავე
|
ენდემური (დაფიქსირებული სუბსაჰარის აფრიკაში) კაპოშის სარკომა
|
რეფრაქტორული ან მორეციდივე კაპოშის სარკომის დროს
პლიუს – 

დამხმარე მკურნალობა

მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში

კაპოშის სარკომის სისტემური ფორმა, განსაკუთრებით ვისცერული და ლიმფური კვანძების ჩართულობა, ატარებს ცუდ პროგნოზს. დამხმარე მოვლა შეიძლება საჭირო გახდეს პაციენტის კვების, მოძრაობის, სოციალური და ფსიქოლოგიური მდგომარეობის, ტკივილის კონტროლის გათვალისწინებით. მნიშვნელოვანია დაავადების მონიტორინგი და გართულებების მკურნალობა.

back arrow

აირჩიეთ პაციენტების ჯგუფი ჩვენი რეკომენდაციების სანახავად

მიაქციეთ ყურადღება, რომ ფორმულაცია/შეყვანის გზა და დოზირება შეიძლება განსხვავებული იყოს მედიკამენტების დასახელების და ბრენდების, წამლების ფორმულარის ან გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. მკურნალობის შესახებ რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტის ჯგუფების მიხედვით. იხილეთ გაფრთხილება

ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას