მიკობაქტერია ავიუმ კომპლექსი

Mycobacterium avium კომპლექსის (MAC) ფილტვის დაავადებისთვის, მკურნალობის რეკომენდაციებში გათვალისწინებულია დაავადების სიმძიმე, ისევე როგორც რენტგენოგრაფიული სურათი.

კვანძოვანი ბრონქოექტაზიური დაავადების დროს მსუბუქი და საშუალო სიმძიმის მიმდინარეობით. რეკომენდებულია წყვეტილი მიღება- კლარითრომიცინი კვირაში სამჯერ ან აზითრომიცინი პლუს ეთამბუტოლი პლუს რიფამპიცინი ან რიფაბუტინი აზითრომიცინს აქვს ნაკლები წამალთაშორისი ურთიერთქმედება და შეიძლება უკეთესი ამტანობით ხასიათდებოდეს, ვიდრე კლარითრომიცინი.[39]Daley CL, Iaccarino JM, Lange C, et al. Treatment of nontuberculous mycobacterial pulmonary disease: an official ATS/ERS/ESCMID/IDSA clinical practice guideline. Clin Infect Dis. 2020 Aug 14;71(4):e1-36. https://academic.oup.com/cid/article/71/4/e1/5867961 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32628747?tool=bestpractice.com [40]Haworth CS, Banks J, Capstick T, et al. British Thoracic Society guidelines for the management of non-tuberculous mycobacterial pulmonary disease (NTM-PD). Thorax. 2017 Nov;72(suppl 2):ii1-64. https://thorax.bmj.com/content/72/Suppl_2/ii1.long

პაციენტებს დასჭირდება მკურნალობა სანამ ნახველის კულტურები 12 თვის განმავლობაში არ იქნება უარყოფითი თანმიმდევრულად.[39]Daley CL, Iaccarino JM, Lange C, et al. Treatment of nontuberculous mycobacterial pulmonary disease: an official ATS/ERS/ESCMID/IDSA clinical practice guideline. Clin Infect Dis. 2020 Aug 14;71(4):e1-36. https://academic.oup.com/cid/article/71/4/e1/5867961 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32628747?tool=bestpractice.com

ხანდაზმულ პაციენტებში ან ხანგრძლივი თერაპიის (6 თვე ან მეტი საჭიროების შემთხვევაში რეკომენდებულია დაბალი დოზების გამოყენება.

მაკროლიდისადმი რეზისტენტული MAC დაავადების მკურნალობა უნდა მოხდეს მხოლოდ სპეციალისტის კონსულტაციით, რადგან ამ პაციენტების მართვა რთულია. გაიდლაინების მიხედვით დამატებითი აგენტების გამოყენებამ სპეციალისტთან მისვლამდე, შეიძლება დააზიანოს პაციენტის შანსი ოპტიმალური თერაპიული რეაგირებისთვის; შესაბამისად, მნიშვნელოვანია სასწრაფო გადაცემა.[39]Daley CL, Iaccarino JM, Lange C, et al. Treatment of nontuberculous mycobacterial pulmonary disease: an official ATS/ERS/ESCMID/IDSA clinical practice guideline. Clin Infect Dis. 2020 Aug 14;71(4):e1-36. https://academic.oup.com/cid/article/71/4/e1/5867961 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32628747?tool=bestpractice.com

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

შეიძლება საჭირო იყოს ლოკალიზებული დაავადების მქონე პაციენტებში, განსაკუთრებით ზედა წილის კავერნოზული დაზიანებების დროს; აგრეთვე პაციენტებში, რომლებშიც 6 თვიანი უწყვეტი მკურნალობის მიუხედავად ნახველის კულტურა მაინც დადებითია; ან პაციენტებში, რომლებიც ვერ იტანენ მედიკამენტურ თერაპიას.

Mycobacterium avium კომპლექსის (MAC) ფილტვის დაავადებისთვის, მკურნალობის რეკომენდაციებში გათვალისწინებულია დაავადების სიმძიმე, ისევე როგორც რენტგენოგრაფიული სურათი.

კავერნოზული დაავადების დროს რეკომენდებულია ყოველდღიური თერაპია აზითრომიცინით ან კლარითრომიცინი პლუს ეთამბუტოლი პლიუს რიფამპიცინით ან რიფაბუტინით. აზითრომიცინს აქვს ნაკლები წამალთაშორისი ურთიერთქმედება და შეიძლება უკეთესი ამტანობით ხასიათდებოდეს, ვიდრე კლარითრომიცინი.

აშშ-ს ამჟამინდელი გაიდლაინები ასევე რეკომენდაციას უწევს პარენტერალური ამიკაცინის ან სტრეპტომიცინის დამატებას კავერნოზული დაავადების დროს საწყისი 2-3 თვის განმავლობაში. მათი მიღება შეიძლება კვირაში სამჯერ (ოტოტოქსიურობის რისკის გათვალისწინებით).[39]Daley CL, Iaccarino JM, Lange C, et al. Treatment of nontuberculous mycobacterial pulmonary disease: an official ATS/ERS/ESCMID/IDSA clinical practice guideline. Clin Infect Dis. 2020 Aug 14;71(4):e1-36. https://academic.oup.com/cid/article/71/4/e1/5867961 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32628747?tool=bestpractice.com [40]Haworth CS, Banks J, Capstick T, et al. British Thoracic Society guidelines for the management of non-tuberculous mycobacterial pulmonary disease (NTM-PD). Thorax. 2017 Nov;72(suppl 2):ii1-64. https://thorax.bmj.com/content/72/Suppl_2/ii1.long

პაციენტებს დასჭირდება მკურნალობა სანამ ნახველის კულტურები 12 თვის განმავლობაში არ იქნება უარყოფითი თანმიმდევრულად.[39]Daley CL, Iaccarino JM, Lange C, et al. Treatment of nontuberculous mycobacterial pulmonary disease: an official ATS/ERS/ESCMID/IDSA clinical practice guideline. Clin Infect Dis. 2020 Aug 14;71(4):e1-36. https://academic.oup.com/cid/article/71/4/e1/5867961 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32628747?tool=bestpractice.com

ხანდაზმულ პაციენტებში ან ხანგრძლივი თერაპიის (6 თვე ან მეტი საჭიროების შემთხვევაში რეკომენდებულია დაბალი დოზების გამოყენება.

მაკროლიდისადმი რეზისტენტული MAC დაავადების მკურნალობა უნდა მოხდეს მხოლოდ სპეციალისტის კონსულტაციით, რადგან ამ პაციენტების მართვა რთულია. გაიდლაინების მიხედვით დამატებითი აგენტების გამოყენებამ სპეციალისტთან მისვლამდე, შეიძლება დააზიანოს პაციენტის შანსი ოპტიმალური თერაპიული რეაგირებისთვის; შესაბამისად, მნიშვნელოვანია სასწრაფო გადაცემა.[39]Daley CL, Iaccarino JM, Lange C, et al. Treatment of nontuberculous mycobacterial pulmonary disease: an official ATS/ERS/ESCMID/IDSA clinical practice guideline. Clin Infect Dis. 2020 Aug 14;71(4):e1-36. https://academic.oup.com/cid/article/71/4/e1/5867961 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32628747?tool=bestpractice.com

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

შეიძლება საჭირო იყოს ლოკალიზებული დაავადების მქონე პაციენტებში, განსაკუთრებით ზედა წილის კავერნოზული დაზიანებების დროს; აგრეთვე პაციენტებში, რომლებშიც 6 თვიანი უწყვეტი მკურნალობის მიუხედავად ნახველის კულტურა მაინც დადებითია; ან პაციენტებში, რომლებიც ვერ იტანენ მედიკამენტურ თერაპიას.

Mycobacterium avium კომპლექსის (MAC) ფილტვის დაავადებისთვის, მკურნალობის რეკომენდაციებში გათვალისწინებულია დაავადების სიმძიმე, ისევე როგორც რენტგენოგრაფიული სურათი.

შორსწასული (მძიმე) დაავადების დროს რეკომენდებულია ყოველდღიური თერაპია აზითრომიცინით ან კლარითრომიცინით, პლიუს ეთამბუტოლით პლიუს რიფამპიცინით ან რიფაბუტინით. აზითრომიცინს აქვს ნაკლები წამალთაშორისი ურთიერთქმედება და შეიძლება უკეთესი ამტანობით ხასიათდებოდეს, ვიდრე კლარითრომიცინი. პაციენტებისათვის პროგრესირებადი (მძიმე) დაავადებით, ან წინა მედიკამენტოზური თერაპიის არაეფექტურობისას, უნდა განიხილებოდეს ამიკაცინის ან სტრეპტომიცინის დამატების შესაძლებლობა ინტერმისიული/წყვეტილი რეჟიმით კომბინირებული ანტიმიკობაქტერიული თერაპიის პირველი 2-3 თვის განმავლობაში. მათი მიღება შეიძლება კვირაში სამჯერ (ოტოტოქსიურობის რისკის გათვალისწინებით).[39]Daley CL, Iaccarino JM, Lange C, et al. Treatment of nontuberculous mycobacterial pulmonary disease: an official ATS/ERS/ESCMID/IDSA clinical practice guideline. Clin Infect Dis. 2020 Aug 14;71(4):e1-36. https://academic.oup.com/cid/article/71/4/e1/5867961 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32628747?tool=bestpractice.com [40]Haworth CS, Banks J, Capstick T, et al. British Thoracic Society guidelines for the management of non-tuberculous mycobacterial pulmonary disease (NTM-PD). Thorax. 2017 Nov;72(suppl 2):ii1-64. https://thorax.bmj.com/content/72/Suppl_2/ii1.long

პაციენტებს დასჭირდება მკურნალობა სანამ ნახველის კულტურები 12 თვის განმავლობაში არ იქნება უარყოფითი თანმიმდევრულად.

ხანდაზმულ პაციენტებში ან ხანგრძლივი თერაპიის (6 თვე ან მეტი საჭიროების შემთხვევაში რეკომენდებულია დაბალი დოზების გამოყენება.

მაკროლიდისადმი რეზისტენტული MAC დაავადების მკურნალობა უნდა მოხდეს მხოლოდ სპეციალისტის კონსულტაციით, რადგან ამ პაციენტების მართვა რთულია. გაიდლაინების მიხედვით დამატებითი აგენტების გამოყენებამ სპეციალისტთან მისვლამდე, შეიძლება დააზიანოს პაციენტის შანსი ოპტიმალური თერაპიული რეაგირებისთვის; შესაბამისად, მნიშვნელოვანია სასწრაფო გადაცემა.[39]Daley CL, Iaccarino JM, Lange C, et al. Treatment of nontuberculous mycobacterial pulmonary disease: an official ATS/ERS/ESCMID/IDSA clinical practice guideline. Clin Infect Dis. 2020 Aug 14;71(4):e1-36. https://academic.oup.com/cid/article/71/4/e1/5867961 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32628747?tool=bestpractice.com

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

თუ პაციენტებმა ვერ მიაღწიეს ნახველის კულტურის უარყოფით პასუხს გაიდლაინზე დაფუძნებული თერაპიის მინიმუმ 6 თვის განმავლობაში, მკურნალობის სქემას შეიძლება დაემატოს ამიკაცინის ლიპოსომური ინჰალაცია (ანუ ყოველდღიური თერაპია აზითრომიცინით ან კლარითრომიცინით პლუს ეტამბუტოლით პლუს რიფამპიცინით ან რიფაბუტინით, როგორც ზემოთაა აღწერილი).[39]Daley CL, Iaccarino JM, Lange C, et al. Treatment of nontuberculous mycobacterial pulmonary disease: an official ATS/ERS/ESCMID/IDSA clinical practice guideline. Clin Infect Dis. 2020 Aug 14;71(4):e1-36. https://academic.oup.com/cid/article/71/4/e1/5867961 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32628747?tool=bestpractice.com

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

შეიძლება საჭირო იყოს ლოკალიზებული დაავადების მქონე პაციენტებში, განსაკუთრებით ზედა წილის კავერნოზული დაზიანებების დროს; აგრეთვე პაციენტებში, რომლებშიც 6 თვიანი უწყვეტი მკურნალობის მიუხედავად ნახველის კულტურა მაინც დადებითია; ან პაციენტებში, რომლებიც ვერ იტანენ მედიკამენტურ თერაპიას.

მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში

მძიმე იმუნოსუპრესიის (CD4 <50 უჯრ/მკ), მიკობაქტერიების მაღალი რაოდენობის ან უშედეგო ანტირეტროვირუსული თერაპიის შემთხვევაში, რიფაბუტინი შეიძლება დაემატოს, როგორც მესამე ან მეოთხე პრეპარატი. მესამე ან მეოთხე წამლის ვარიანტები შეიძლება შეიცავდეს რიფაბუტინს, ფთორქინოლონს (მაგ. ლევოფლოქსაცინი ან მოქსიფლოქსაცინი), ან ინექციური ამინოგლიკოზიდი (მაგალითად, ამიკაცინი ან სტრეპტომიცინი).[30]National Institutes of Health, Centers for Disease Control and Prevention, HIV Medicine Association, and Infectious Diseases Society of America. Panel on Guidelines for the Prevention and Treatment of Opportunistic Infections in Adults and Adolescents with HIV. Guidelines for the prevention and treatment of opportunistic infections in adults and adolescents with HIV: Disseminated mycobacterium avium complex disease. 2019 [internet publication] https://clinicalinfo.hiv.gov/en/guidelines/hiv-clinical-guidelines-adult-and-adolescent-opportunistic-infections/disseminated

სისტემურმა ფტორქინოლონურმა ანტიბიოტიკებმა შეიძლება გამოიწვიოს სერიოზული, უნარშემზღუდველ და პოტენციურად ხანგრძლივი ან შეუქცევადი გვერდითი მოვლენები. ეს მოიცავს (მაგრამ არ შემოიფარგლება ): ტენდინოპათია/მყესების გაწყვეტა, გაგლეჯა, გახევა; პერიფერიული ნეიროპათია; ართროპათია/ართრალგია; აორტის ანევრიზმა და დისექცია; გულის სარქვლის რეგურგიტაცია; დისგლიკემია; და ცენტრალური ნერვული სისტემის მხრივ ეფექტები, მათ შორის კრუნჩხვები, დეპრესია, ფსიქოზი და სუიციდური აზრები და ქცევა;[41]Rusu A, Munteanu AC, Arbănași EM, et al. Overview of side-effects of antibacterial fluoroquinolones: new drugs versus old drugs, a step forward in the safety profile? Pharmaceutics. 2023 Mar 1;15(3):804. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10056716 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/36986665?tool=bestpractice.com დანიშნულების შეზღუდვები ვრცელდება ფტორქინოლონების გამოყენებაზე და ეს შეზღუდვები შეიძლება განსხვავდებოდეს ქვეყნებს შორის. ზოგადად, ფტორქინოლონები უნდა შეიზღუდოს, გამოყენებული იქნას მხოლოდ სერიოზული, სიცოცხლისათვის საშიში ბაქტერიული ინფექციებისას. ზოგიერთმა მარეგულირებელმა სააგენტომ შეიძლება ასევე გირჩიოს მათი გამოყენება მხოლოდ იმ სიტუაციებში, როდესაც სხვა ანტიბიოტიკები, რომლებიც ჩვეულებრივ რეკომენდებულია ინფექციისთვის, შეუსაბამოა (მაგ., რეზისტენტობა, უკუჩვენებები, მკურნალობის წარუმატებლობა, მიუწვდომლობა). ვარგისიანობის/მიზანშეწონილობის, უკუჩვენებებისა და სიფრთხილის ზომების შესახებ დამატებითი ინფორმაციისთვის მიმართეთ თქვენს ადგილობრივ გაიდლაინებსა და წამლების ფორმულარს.

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

აივ ინფიცირებულ პაციენტებში ინიშნება ან უნდა გაგრძელდეს ანტირეტროვირუსული თერაპია (ART).[30]National Institutes of Health, Centers for Disease Control and Prevention, HIV Medicine Association, and Infectious Diseases Society of America. Panel on Guidelines for the Prevention and Treatment of Opportunistic Infections in Adults and Adolescents with HIV. Guidelines for the prevention and treatment of opportunistic infections in adults and adolescents with HIV: Disseminated mycobacterium avium complex disease. 2019 [internet publication] https://clinicalinfo.hiv.gov/en/guidelines/hiv-clinical-guidelines-adult-and-adolescent-opportunistic-infections/disseminated

ლიმფური კვანძის სრული ამოკვეთა იწვევს დაავადების სრულ კუპირებას შემთხვევათა 80%-96%-ში.[42]Mandell DL, Wald ER, Michaels MG, et al. Management of nontuberculous mycobacterial cervical lymphadenitis. Arch Otolaryngol Head Neck Surg. 2003 Mar;129(3):341-4. http://archotol.ama-assn.org/cgi/content/full/129/3/341 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12622546?tool=bestpractice.com

იმ შემთხვევაში, თუ დაავადება ექსტენსიური (გავრცობილია) ან არ რეაგირებს ქირურგიულ ამოკვეთაზე, ანტიმიკობაქტერიული მკურნალობა შეიძლება დაიწყოს.[29]Griffith DE, Aksamit T, Brown-Elliott BA, et al. An official ATS/IDSA statement: diagnosis, treatment, and prevention of nontuberculous mycobacterial diseases. Am J Respir Crit Care Med. 2007 Feb 15;175(4):367-416. https://www.atsjournals.org/doi/full/10.1164/rccm.200604-571ST http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17277290?tool=bestpractice.com

avium კომპლექსის დაავადების მკურნალობა უნდა მოხდეს მხოლოდ სპეციალისტთან კონსულტაციის შემდეგ, რადგან ამ პაციენტების მართვა რთულია. გაიდლაინების მიხედვით დამატებითი სამკურნალწამლო საშუალებების გამოყენებამ სპეციალისტთან მისვლამდე, შეიძლება დააზიანოს პაციენტის შანსი ოპტიმალური თერაპიული რეაგირებისთვის; შესაბამისად, მნიშვნელოვანია სასწრაფო გადაცემა.[29]Griffith DE, Aksamit T, Brown-Elliott BA, et al. An official ATS/IDSA statement: diagnosis, treatment, and prevention of nontuberculous mycobacterial diseases. Am J Respir Crit Care Med. 2007 Feb 15;175(4):367-416. https://www.atsjournals.org/doi/full/10.1164/rccm.200604-571ST http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17277290?tool=bestpractice.com