მიდგომა
სპონტანური პნევმოთორაქსის მკურნალობის ძირითადი მიზანია პლევრის ღრუდან ჰაერის ამოტუმბვა და რეციდივის რისკის შემცირება. თუ ეჭვია დაძაბულობის პნევმოთორაქსზე, საჭიროა სწრაფი ჩარევა გულმკერდის შესაბამის ნაწილზე კომპრესიის მოსახსნელად (ნემსით ან ღია წესით).[1]
პირველადი მკურნალობა მოიცავს დაკვირვებას ჟანგბადის დამატებითი თერაპიით, პლევრის სივრცეში ჰაერის პერკუტანული ასპირაციით და გულმკერდის მილის თორაკოსტომიით, რაც დამოკიდებულია პნევმოთორაქსის ტიპსა და ზომაზე.
[ 
]
ვიდეო თორაკოსკოპიული ოპერაცია (VATS) ან თორაკოტომია შესაძლოა საჭირო გახდეს ჰაერის გაჟონვის ადგილის აღმოსაფხვრელად, თუ ჰაერი კვლავ რჩება ან თუ პაციენტს აქვს რეციდივი.[24][34][50][51]
რეციდივის ალბათობის შესამცირებლად გამოიყენება პლევროდეზი. ეს შეიძლება განხორციელდეს როგორც VATS-ის გამოყენებით პლევრის მექანიკური აბრაზიით, ისე პლევრის ღრუში სპეციალური ნივთიერების (მაგ., ტალკის) შეყვანით, რაც პლევრის ფურლების ზედაპირების გაღიზიანების შედეგად პარიეტალური და ვისცერული პლევრის ადჰეზიას იწვევს. უპირატესი პროცედურა დამოკიდებულია პაციენტის მახასიათებლებსა და კლინიკურ გარემოებებზე.[24][50][52]
გულმკერდის პოსტერიორულ-ანტერიორული რენტგენოგრაფიით პნევმოთორაქსის ზომის დადგენის რამდენიმე მეთოდი არსებობს. სამწუხაროდ, ყველა ეს მეთოდი არაზუსტია და/ან ვალიდაცია აკლია.[53] ბრიტანეთის გულმკერდის საზოგადოების (BTS) 2023 წლის გაიდლაინის მიხედვით, პნევმოთორაქსის ზომა ინვაზიური მართვის ჩვენება აღარ არის, თუმცა კარნახობს ინტერვენციის ჩატარების უსაფრთხოებას. ამჟამად BTS ახლა თავის მკურნალობის რეკომენდაციებს კლინიკურ სცენარზე და პაციენტის პრეფერენციებზე დაყრდნობით აყალიბებს.[24]
აშშ-ში არ არსებობს უახლესი გაიდლაინები პნევმოთორაქსის მართვის შესახებ და კლინიკურ პრაქტიკაში კვლავ პნევმოთორაქსის მოცულობის მიხედვით მიიღება გადაწყვეტილება მართვის შესახებ; თუმცა, ეს ნაკლებად მნიშვნელოვანია კლინიკური კომპრომისის ხარისხთან შედარებით.[54] ზოგადად ≥2 სმ ლატერალურად ან აპიკალურად გულმკერდის რენტგენოგრამაზე (CXR) ითვლება საკმარის ზომად ინტერვენციისთვის.[24] პნევმოთორაქსი შეიძლება იყოს მცირე (<2 სმ-ის ხილული რკალი ფილტვის კიდესა და გულმკერდის კედელს შორის) ან დიდი (მინიმუმ 2 სმ-ის ზომის ფილტვის კიდესა და გულმკერდის კედელს შორის).[24]
დაჭიმული პნევმოთორაქსი
დაჭიმული პნევმოთორაქსი არის გადაუდებელი სამედიცინო მდგომარეობა.
არა ტრამვის შემდგომი დაჭიმული პნევმოთორაქსის დეკომპრესია მიიღწევა პლევრის ღრუში მსხვილკალიბრიანი კათეტერის (მაგ., 14-Fr ანგიოკათი) დაუყოვნებელი ჩასმით მეორე ნეკნთაშუა სივრცის შუა კლავიკულურ ხაზში ან მეოთხე ან მეხუთე ნეკნთაშუა სივრცის შუა აქსილარულ ხაზში.[55] ჰაერის "შუილი" ადასტურებს დიაგნოზს. დაჭიმული პნევმოთორაქსის დროს ჩარევა მის რენტგენოლოგიურ დადასტურებამდე არ უნდა გადაიდოს. სამედიცინო დახმარების ცადგილზე ჩატარებული ულტრაბგერითი კვლევა (POCUS) შეიძლება სასარგებლო იყოს ფილტვის წერტილის იდენტიფიცირებისთვის და ფილტვის გაშლის ნაკლებობის დასადგენად, რაც შეიძლება სწრაფად გაკეთდეს საწოლთან, რათა დაეხმაროს პაციენტის მართვას.
როგორ მოვახდინოთ დაჭიმული პნევმოთორაქსის დეკომპრესია. გვიჩვენებს მოზრდილი ადამიანის მეოთხე ნეკნთაშუა სივრცეში მსხვილი კალიბრის ინტრავენური კანულის შეყვანას.
თუ დაჭიმული პნევმოთორაქსი ტრავმის შემდგომია, დეკომპრესიისთვის რეკომენდებულია ღია თორაკოტომია, თუ ექსპერტიზა ხელმისაწვდომია.[56]ტრავმის პროტოკოლი Advanced Trauma Life Support გირჩევთ გამოიყენოთ მეოთხე ან მეხუთე ნეკნთაშუა სივრცე მიდაქსილარულ ხაზში, როგორც პირველი რიგის ჩარევა, თუ საჭიროა ნემსით დეკომპრესია.[57] ჰემოთორაქსის ხშირი შემთხვევის გათვალისწინებით ტრავმით გამოწვეული პნევმოთორაქსის დროს, POCUS-ს შეუძლია დაეხმაროს მართვას, გულმკერდის მილის მოთავსებით ამ სიტუაციებში უპირატესად ჰაერისა და სისხლის ევაკუაციის მიზნით.[58]
პირველადი სპონტანური პნევმოთორაქსი
მცირე პირველადი სპონტანური პნევმოთორაქსის მქონე სტაბილური პაციენტების მკურნალობა შესაძლებელია კონსერვატიულად, დამატებითი მაღალი კონცენტრაციის (10 ლ/წუთში) ჟანგბადის მიწოდებით, ხოლო დაკვირვება ინვაზიური ჩარევების გარეშეა შესაძლებელი.[24][50][51][59] მაღალი კონცენტრაციით ჟანგბადის თერაპიის დამატებამ აჩვენა, რომ ამ დროს პნევმოთორაქსის გაწოვის მაჩვენებელი ოთხჯერ იზრდება.[60]
თუ პნევმოთორაქსი დიდია, ნემსით ასპირაცია ზოგადად უსაფრთხო და ეფექტურია. ხშირად პროცედურა შეიძლება განხორციელდეს გადაუდებელი დახმარების განყოფილებაში პაციენტის ჰოსპიტალიზაციის გარეშე.[24][61][62] თუ ჩარევა საჭიროდ ჩაითვალა, ეს შეიძლება განხორციელდეს ინტრავენური კათეტერის მოთავსებით პლევრის ღრუში შუაკლავიკულური ხაზისა და მეორე ან მესამე ნეკნთაშუა სივრცის გადაკვეთაზე. პლევრის ღრუდან ჰაერის გამოსადევნად შეიძლება დიდი შპრიცი იყოს გამოყენებული. სიფრთხილეა საჭირო, რომ კათეტერის მეშვეობით ჰაერმა პლევრის ღრუში არ შეაღწიოს. თუ პაციენტს ასწავლით რომ გაახანგრძლივოს ამოსუნთქვა მანამ, სანამ შპრიცი კათეტერიდან ამოგაქვთ, ამის თავიდან აცილება შესაძლებელია. კათეტერის ჩამკეტი ატმოსფეროდან პლევრის სივრცის ჰერმეტიზაციის საშუალებას იძლევა, როცა შპრიცი ჩამკეტთან კავშირში არ არის. როცა მეტი ჰაერის ასპირაცია შეუძლებელია კათეტერი ამოღებული უნდა იყოს და გულმკერდის რენტგენოგრაფია უნდა ჩატარდეს.
სწრაფი ალაგების თვალსაზრისით ნეკნთაშუა მილით ასპირაცია შეიძლება უპირატესი იყოს ნემსით ასპირაციასთან შედარებით (დაბალი ან საშუალო ხარისხის მტკიცებულებით), მაგრამ 1 წლის განმავლობაში რეციდივების თვალსაზრისით, არსებული მონაცემების თანახმად, სხვაობა არ არის.[63][64]ერთ-ერთი რანდომიზებული კვლევით შედარდა რა ნემსით ასპირაცია და გულმკერდის დრენირება სპონტანური პნევმოთორაქსის (როგორც პირველადის, ისე მეორადის) დროს გამოვლინდა, რომ ნემსით ასპირაცია უფრო ხანმოკლე ჰოსპიტალიზაციასთან და წარმატების უფრო მაღალ მაჩვენებელთან ასოცირდებოდა გულმკერდის დრენირებასთან შედარებით.[65] ნემსით ასპირაცია პირველი რიგის მკურნალობად რჩება პირველადი სპონტანური პნევმოთორაქსის დროს, პროცედურის სიმარტივისა და უფრო ხანმოკლე ჰოსპიტალიზაციის გამო.[63] თუმცა, ბოლოდროინდელ ლიტერატურაზე დაყრდნობით კონსერვატიული მართვით არანაკლები შედეგის მიღწევა შეიძლება მჭიდრო მიდევნების პირობებში, ამიტომ თერაპია პაციენტის სიმპტომების მიხედვით უნდა იმართოს და არა ზომის თვითნებური შემცირებით.[66] კონსერვატიული მართვა შეიძლება განიხილებოდეს თუ პაციენტი ასიმპტომურია ნორმალური სასიცოცხლო ნიშნებით.[66][67][68] თუ ასპირაცია წარუმატებლი იქნება, პლევრის ღრუში უნდა ჩაიდგას გულმკერდის მილი ან მცირე დიამეტრის კათეტერი. მცირე დიამეტრისკათეტერი შეიძლება დაუმაგრდეს ცალმხრივ ფლატერალურ სარქველს და, როგორც წესი, ის უარყოფითი წნევისთ ამოტუმბვას არ საჭიროებს.[24][52]
შემთხვევათა სერიის მონაცემები აჩვენებს, რომ 50 წელზე უფროსი ასაკის პაციენტები შეიძლება განსხვავებულად რეაგირებდნენ ნემსით ასპირაციაზე.[24] ძირითადად მიჩნეულია, რომ ამ ასაკობრივ ჯგუფში ეს ფილტვების ამოუცნობი ძირითადი დაავადების შედეგია. ამიტომ, რეკომენდირებულია, რომ 50 წელზე უფროსი ასაკის პაციენტებს, განსაკუთრებით მათ ვისაც მწეველობის საგულისხმო ისტორია აქვთ, მკურნალობა ჩაუტარდეთ იმ ვარაუდით, რომ მათ ძირითადი რესპირატორული დაავადება აქვთ (ანუ მკურნალობა როგორც მეორადი სპონტანური პნევმოთორაქსის წინააღმდეგ არის საჭირო).[24]
მოზრდილებთან პნევმოთორაქსისა და ჰაერის მუდმივი გაჟონვის საუკეთესო მეთოდით მკურნალობის რეკომენდაციების შესაქმნელად მტკიცებულებები არასაკმარისია.[24] მიუხედავად იმისა, რომ მტკიცებულება პნევმოთორაქსის მართვაში გაწოვის რუტინული გამოყენების მხარდასაჭერად არ არსებობს, ითვლება, რომ პაციენტთა შერჩეულ ჯგუფში ის ხელს უწყობს პლევრის ვისცერული და პარიეტალური ფურცლების ერთმანეთზე მიხორცებას, რითაც ჰაერის გაჟონვა ლაგდება.[52] გამწოვი მოწყობილობების უმეტესობას აქვს წყლით სავსე კამერა, რომლის მეშვეობითაც ჰაერი გამოდის პლევრის სივრციდან. ჰაერის მუდმივი გამოდევნა ადვილად იდენტიფიცირებადია დრენაჟში ბუშტუკების დანახვით.
VATS-ი ჰაერის გაჟონვის ადგილის დახურვით (ან ბლებექტომია თუ შესაძლებელია) და პლევროდეზი შეიძლება ასევე შესაფერისი იყოს ზოგიერთ შემთხვევაში. პირველადი სპონტანური პნევმოთორაქსის დროს ღია პლევრექტომიასთან შედარებით, VATS-ი განაპირობებს ჰოსპიტალიზაციის ხანგრძლივობის შემცირებას და ტკივილგამაყუჩებლის მოთხოვნას ტკივილის კონტროლისთვის. თუმცა, რეციდივის სიხშირე VATS პლევრექტომიის შემდეგ უფრო მაღალია, ვიდრე ღია პლევრექტომიის შემდეგ.[69][70]
თუ ჰაერის გაჟონვა გრძელდება, ალტერნატიულ პროცედურას წარმოადგენს სოლისებრი რეზექცია თორაკოსკოპიით. ის ხშირად კეთდება მექანიკურ პლევროდეზთან ერთად, პნევოთორაქსის რეციდივის პრევენციისთვის. თუმცა, აღმოჩნდა, რომ მექანიკური პლევროდეზის დამატება არ ამცირებს რეციდივის მაჩვენებელს ცალკე გაკეთებულ სოლისებურ რეზექციათან შედარებით.[71] გარდა ამისა, პაციენტებს, რომელთაც გაუკეთდათ სოლისებრი რეზექცია და მექანიკურ პლევროდეზთან ერთად, ინტრაოპერაციული სისხლდენებისა და პოსტოპერაციული პლევრალური დრენირების უფრო მაღალი მაჩვენებელი ახასიათებთ.[71] არსებობს გარკვეული მტკიცებულება, რომ სოლისებრ რეზექციათან ერთად მექანიკური პლევროდეზის გაკეთების ნაცვლად უმჯობესია, ვისცერალური პლევრის ნაკერის ხაზის დაფარვა აბსორბირებადი ცელულოზური ბადით და ფიბრინული წებოთი, რაც მექანიკური პლევროდეზის ეკვივალენტურია, თანდართული შესაძლო გართულებების გარეშე.[72] არაოპერირებად კანდიდატებში შეიძლება განხილულ იქნას აუტოლოგიური სისხლის პლასტირი, პლევროდეზი ტალკით (ან სხვა ნივთიერებით), ან ენდობრონქული ცალმხრივი სარქვლის ჩადგმა.[73][74][75]
როგორ ჩავდგათ ნეკნთაშუა (გულმკერდის) დრენაჟი სელდინგერის ტექნიკით. ვიდეო გვიჩვენებს: როგორ ამოვიცნოთ უსაფრთხო ადგილი ჩასადგამად; გამოიყენეთ გზამკვლევი ნემსი, მიმმართველი მავთული, გამაგანიერებელი და ნეკნთაშუა დრენაჟი; როგორ დავადასტუროთ სადრენაჟო პოზიცია; და პროცედურის შემდგომი მოვლა.
მეორადი სპონტანური პნევმოთორაქსი
მეორადი სპონტანური პნევმოთორაქსის ზომა შეიძლება მის კლინიკურ გამოვლინებასთან ზუსტ კორელაციაში არ იყოს, ვინაიდან ის ფონური დაავადების გავრცელებასა და სუნთქვით რეზერვზეა დამოკიდებული. ზოგადად, კლინიკური სიმპტომები, რომლებიც დაკავშირებულია მეორად სპონტანურ პნევმოთორაქსთან, უფრო მძიმეა, ვიდრე პირველადი სპონტანურ პნევმოთორაქსთან ასოცირებული; ამიტომ, ამ პაციენტებს, როგორც წესი, ესაჭიროებათ ჰოსპიტალიზაცია.[24] უფრო მეტიც, ფილტვის დაავადებების მქონე პაციენტებში რეციდივის სიხშირე გარკვეულწილად უფრო მაღალია, ვიდრე პირველადი სპონტანური პნევმოთორაქსის მქონე პაციენტებთან.
მეორადი სპონტანური პნევმოთორაქსის მქონე კლინიკურად სტაბილურ პაციენტებში, როცა პნევმოთორაქსი ძალიან მცირეა გულმკერდის მილის უსაფრთხოდ დასაყენებლად ( < 1 სმ), მკურნალობა უნდა მოიცავდეს დამატებით მაღალი კონცენტრაციით (10 ლ / წუთი) ჟანგბადის მიწოდებას და დაკვირვებას.[60] ჟანგბადი სიფრთხილით უნდა გამოვიყენოთ ფილტვის ქრონიკული დაავადებისა და ჰიპერკაპნიური რესპირატორული უკმარისობის მქონე პაციენტებში (მაგ., COPD).
საშუალო ზომის პნევმოთორაქსის დროს (1 სმ-დან 2 სმ-მდე) შეიძლება განხორციელდეს ნემსით ასპირაციის მცდელობა. თუ ნემსით ასპირაციის დროს ვერ ხერხდება პნევმოთორაქსის ზომის მნიშვნელოვანი შემცირება (<1 სმ), უნდა ჩაიდგას გულმკერდის მილი ან მცირე ზომის კათეტერი.[24]
მაღალი რისკის მქონე სიმპტომურ პაციენტებთან შეიძლება გულმკერდის დრენაჟი ჩაიდგას.[24] მეორადი სპონტანური პნევმოთორაქსის მქონე პაციენტების უმეტესობას სჭირდება გულმკერდის მილაკი ან მცირე კალიბრიანი კათეტერი, ფილტვის ძირითად დაავადებასთან ასოცირებული ცუდი შეხორცების გამო.
თუ დაავადების რეციდივის პრევენცია მნიშვნელოვანია (მაგ. დაჭიმული პნევმოთორაქსის მქონე, ან პროფესიული რისკის მქონე პაციენტებთან) თორაკალური ქირურგიის ჩატარების შესაძლებლობა პირველივე მომართვიანობისას უნდა იყოს განხილული.[24]
თუ პნევმოთორაქსი ზემოაღნიშნული მკურნალობის მიუხედავად ვერ ლაგდება, პაციენტს შეიძლება დასჭირდეს VATS-ი ჰაერის გაჟონვის ადგილის დახურვით და პლევროდეზით. ეს უფრო ეფექტური პროცედურაა, ვიდრე ქიმიური პლევროდეზი. თუმცა, VATS-ის პერიოპერაციული ავადობა და სიკვდილიანობა შეიძლება იყოს ძალიან მაღალი მეორადი სპონტანური პნევმოთორაქსის მქონე პაციენტებთან.[24][50][52] VATS-ის ან ღია თორაკოტომიის შემდეგ ავადობის და სიკვდილიანობის მნიშვნელოვანი რისკის გათვალისწინებით, ნაკლებად ინვაზიური ზომების გამოყენება შეიძლება, განსაკუთრებით პაციენტებში, რომლებსაც აქვთ მძიმე ფილტვის დაავადება, როგორიცაა COPD, ცისტური ფიბროზი ან სხვა რესპირატორული დარღვევა. არაოპერირებად კანდიდატებში შეიძლება განხილულ იქნას აუტოლოგიური სისხლის პლასტირი, პლევროდეზი ტალკით (ან სხვა ნივთიერებით), ან ენდობრონქული ცალმხრივი სარქვლის ჩადგმა.[73][74][75] ტალკით პლევროდეზი ასევე გასათვალისწინებელია პნევმოთორაქსის პირველ ეპიზოდზე მაღალი რისკის მქონე პაციენტებთან, ვისთანაც განმეორებითი პნევმოთორაქსი შეიძლება სახიფათო იყოს (მაგ., მძიმე COPD-ის შემთხვევაში).[24]
შემდგომი ჩარევები მიზნად ისახავს რეციდივების თავიდან აცილებას. ზოგადად, გულმკერდის მილი უნდა დარჩეს ადგილზე, სანამ არ ჩატარდება პროცედურა პნევმოთორაქსის რეციდივის თავიდან ასაცილებლად.[24][50][52]
მართალია მეორადი სპონტანური პნევმოთორაქსის მქონე ყველა პაციენტთან პრევენციული ჩარევის საჭიროება უნდა იქნას განხილული, თუმცა ფილტვის ტრანსპლანტაციის კანდიდატები განსაკუთრებულ ყურადღებას საჭიროებენ. დიფუზური პლევროდეზი VATS-ით ან ინტრაპლევრალური ქიმიური ინსტილაციით თავიდან უნდა იქნას აცილებული პაციენტებში ცისტური ფიბროზით ან ალფა-1 ანტიტრიფსინის დეფიციტით, და ახალგაზრდა პაციენტებში მოწევასთან ასოცირებული COPD-ით, ვისთანაც ფილტვის ტრანსპლანტაცია განიხილება. წარსულში ჩატარებული დიფუზური პლევროდეზის შედეგად ფილტვის ტრანსპლანტაციის დროს დისსექცია უფრო რთული და სისხლიანია. კონსერვატიული ზომები და დაკვირვება ან VATS-ი მიზანმიმართული მექანიკური აბრაზიის გარეშე პაციენტების ამ ქვეჯგუფში უპირატესია.
ქიმიურმა პლევროდეზმა შეიძლება თავისი როლი ითამაშოს სპონტანური პნევმოთორაქსის რეციდივის რისკის შემცირებაში ქირურგიული ჩარევის შემდეგ.[24] 50 აბსტრაქტის ერთი სისტემური მიმოხილვა, რომელიც როგორც მეორადი, ისე პირველადი სპონტანური პნევმოთორაქსის მქონე შერეულ პოპულაციას ფარავდა, იტყობინება, რომ პოსტოპერაციული ან პოსტ-თორაკოსკოპიული ქიმიური პლევროდეზი (ტალკით ან მინოციკლინით) ასოცირებული იყო პნევმოთორაქსის რეციდივის დაბალ მაჩვენებლებთან (0% -დან 3.2% -მდე და 2.5%-დან 10.2%-მდე შესაბამისად). მიმოხილვის მიხედვით პნევმოთორაქსის რეციდივის უფრო მაღალი მაჩვენებლები დაფიქსირდა მხოლოდ გულმკერდის დრენაჟის ან გულმკერდის დრენაჟის გზით ქიმიური პლევროდეზის გამოყენებისას (26.1%-დან 50.1%-მდე და 13%-დან 18.2%-მდე შესაბამისად). ამ მონაცემების განზოგადება ძნელია, ვინაიდან რანდომიზებული კვლევების ან თითოეული აგენტის შესაფასებლად ჩატარებული შედარებითი კვლევების რაოდენობა შეზღუდულია.[80]
როგორ ჩავდგათ ნეკნთაშუა (გულმკერდის) დრენაჟი სელდინგერის ტექნიკით. ვიდეო გვიჩვენებს: როგორ ამოვიცნოთ უსაფრთხო ადგილი ჩასადგამად; გამოიყენეთ გზამკვლევი ნემსი, მიმმართველი მავთული, გამაგანიერებელი და ნეკნთაშუა დრენაჟი; როგორ დავადასტუროთ სადრენაჟო პოზიცია; და პროცედურის შემდგომი მოვლა.
კატამენიური პნევმოთორაქსი
კატამენიური პნევმოთორაქსის მწვავე მკურნალობა უნდა მოიცავდეს ჰორმონალურ მკურნალობას ან ქირურგიას VATS-ით.[24]
კატამენიური პნევმოთორაქსის მქონე ზოგიერთ პაციენტს ასევე უვითარდება ჰემოთორაქსი, რასაც შედეგად მოჰყვება ჰემოპნევმოთორაქსი, როგორც თორაკალური ენდომეტრიოზის გართულება. პლევრის ღრუში სისხლი, როგორც წესი, მსხვილ კალიბრიანი მილით თორაკოსტომიის დრენაჟს საჭიროებს, თუმცა ჰემოთორაქსის მართვა შესაძლებელია უფრო მცირე კალიბრიანი მილებით.[81] იმის გამო, რომ კატამენიური პნევმოთორაქსის მქონე პაციენტები, როგორც წესი, ახალგაზრდები არიან და ფილტვის პარენქიმული დაავადება არ აქვთ, მაღალი კონცენტრაციის ჟანგბადის შეყვანა შესაძლებელია ჰიპერკაპნიური სუნთქვის უკმარისობის შიშის გარეშე.
კატამენიალური პნევმოთორაქსის ხანგრძლივი მკურნალობა წარმოადგენს ექტოპიური ენდომეტრიუმის დათრგუნვას საკვერცხის ესტროგენის სეკრეციაში ჩარევის გზით. ამის მიღწევა შესაძლებელია პერორალური კონტრაცეპტივებით, გონადოტროპინის გამათავისუფლებელი ჰორმონის ანალოგებით და დანაზოლით. კატამენიური პნევმოთორაქსის მქონე ბევრ პაციენტს არ განუვითარდება რეციდივი, თუ ოვულაცია და მენსტრუაცია დათრგუნულია.[82]
თუ პაციენტს არ შეუძლია ოვულაციის დამთრგუნველი მედიკამენტების მიღება, სურს თერაპიის შეწყვეტა და დაორსულება, ან ჰორმონული მანიპულაცია უშედეგოა, განმეორებითი კატამენიური პნევმოთორაქსის პრევენციის მიზნით უნდა განვიხილოთ ინვაზიური პროცედურა. შეიძლება ჩატარდეს VATS-ი ან ღია თორაკოტომია. საჭიროა პლევრის დათვალიერება ენდომეტრიულ იმპლანტებზე და დიაფრაგმის გამოკვლევა პერფორაციებზე. იმპლანტები უნდა ამოვიღოთ, ხოლო დიაფრაგმის დეფექტები შევავსოთ. რეციდივის თავიდან ასაცილებლად ასევე უნდა გაკეთდეს ქიმიური ან მექანიკური პლევროდეზი.
ტრავმული პნევმოთორაქსი
პირველი რიგის მკურნალობა მოიცავს ნემსით ასპირაციას კანიდან. თუ ასპირაცია წარუმატებლად ჩატარდა ან თუ პნევმოთორაქსი დიდია, საჭიროა გულმკერდის მილის ჩადგმა.
ტრავმულ პნევმოთორაქსს შეიძლება თან ახლდეს და/ან გართულდეს ჰემოთორაქსით. ჰემოთორაქსის შემთხვევაში აუცილებელია გულმკერდის მილის ჩადგმა.[24] თუ სისხლდენა გრძელდება, შესაძლოა საჭირო გახდეს გულმკერდის ღრუს გამოკვლევა ჰემოსტაზის მისაღწევად.
თუ ფილტვის ხელახლა გაფართოება არ ხდება ან 72 საათის შემდეგ ჰაერის მუდმივი გაჟონვა ხდება, პაციენტს სავარაუდოდ დასჭირდება VATS-ი ან თორაკოტომია.[44]
როგორ ჩავდგათ ნეკნთაშუა (გულმკერდის) დრენაჟი სელდინგერის ტექნიკით. ვიდეო გვიჩვენებს: როგორ ამოვიცნოთ უსაფრთხო ადგილი ჩასადგამად; გამოიყენეთ გზამკვლევი ნემსი, მიმმართველი მავთული, გამაგანიერებელი და ნეკნთაშუა დრენაჟი; როგორ დავადასტუროთ სადრენაჟო პოზიცია; და პროცედურის შემდგომი მოვლა.
პნევმოთორაქსი ex vacuo
პნევმოთორაქსი ex vacuo-ს შემთხვევაში პაციენტს უნდა მიეცეს ჟანგბადი მაღალი კონცენტრაციით (ვინაიდან ამ შემთხვევაში არ არსებობს ჰიპერკაპნიური სუნთქვითი უკმარისობის რისკი), თუმცა ენდობრონქული ობსტრუქციის მოსაშორებლად შეიძლება საჭირო გახდეს ბრონქოსკოპია. მილით თორაკოსტომია არ არის ნაჩვენები როგორც ენდობრონქული ობსტრუქციისთვის, ასევე ფილტვის არგაშლის შემთხვევაში, რადგან არ არის ვისცერული პლევრის დაზიანება ან მიმდინარე ჰაერის გაჟონვა.[4]
როგორ მოვახდინოთ დაჭიმული პნევმოთორაქსის დეკომპრესია. გვიჩვენებს მოზრდილი ადამიანის მეოთხე ნეკნთაშუა სივრცეში მსხვილი კალიბრის ინტრავენური კანულის შეყვანას.
როგორ ჩავდგათ ნეკნთაშუა (გულმკერდის) დრენაჟი სელდინგერის ტექნიკით. ვიდეო გვიჩვენებს: როგორ ამოვიცნოთ უსაფრთხო ადგილი ჩასადგამად; გამოიყენეთ გზამკვლევი ნემსი, მიმმართველი მავთული, გამაგანიერებელი და ნეკნთაშუა დრენაჟი; როგორ დავადასტუროთ სადრენაჟო პოზიცია; და პროცედურის შემდგომი მოვლა.
როგორ ჩასვათ ნეკნთაშუა (გულმკერდის) დრენაჟი ღია ტექნიკით. ვიდეო გვიჩვენებს: მილის შერჩევა, როგორ ამოვიცნოთ დრენაჟის ჩადგმის ადგილი, როგორ გავაკეთოთ სწორი ჭრილობა, როგორ ჩავდგათ ნეკნთაშუა დრენაჟი, როგორ დავიცვათ დრენაჟის უსაფრთხოება, და პროცედურის შემდგომი მოვლა.
ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას