შედეგების გაუმჯობესებისთვის, გადამწყვეტია, სეფსისის ადრეული ამოცნობა და მკურნალობა. სამკურნალო გაიდლაინები შემუშავებულია Surviving Sepsis Campaign (SSC) მიერ და რჩება ყველაზე ფართოდ მიღებულ სტანდარტებად.[69]Evans L, Rhodes A, Alhazzani W, et al. Surviving sepsis campaign: international guidelines for management of sepsis and septic shock 2021. Crit Care Med. 2021 Nov 1;49(11):e1063-143.
https://www.doi.org/10.1097/CCM.0000000000005337
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34605781?tool=bestpractice.com
არსებული საუკეთესო პრაქტიკა სეფსისის მკურნალობის მონაცემებს ეფუძნება.[69]Evans L, Rhodes A, Alhazzani W, et al. Surviving sepsis campaign: international guidelines for management of sepsis and septic shock 2021. Crit Care Med. 2021 Nov 1;49(11):e1063-143.
https://www.doi.org/10.1097/CCM.0000000000005337
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34605781?tool=bestpractice.com
[120]Levy MM, Rhodes A, Phillips GS, et al. Surviving Sepsis Campaign: association between performance metrics and outcomes in a 7.5-year study. Intensive Care Med. 2014 Nov;40(11):1623-33.
https://link.springer.com/article/10.1007/s00134-014-3496-0
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25270221?tool=bestpractice.com
[121]Seymour CW, Gesten F, Prescott HC, et al. Time to treatment and mortality during mandated emergency care for sepsis. N Engl J Med. 2017 Jun 8;376(23):2235-44.
https://www.nejm.org/doi/10.1056/NEJMoa1703058
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28528569?tool=bestpractice.com
[122]Kahn JM, Davis BS, Yabes JG, et al. Association between state-mandated protocolized sepsis care and in-hospital mortality among adults with sepsis. JAMA. 2019 Jul 16;322(3):240-50.
https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2738290
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31310298?tool=bestpractice.com
[123]Levy MM, Evans LE, Rhodes A. The Surviving Sepsis Campaign bundle: 2018 update. Intensive Care Med. 2018 Jun;44(6):925-8.
https://link.springer.com/article/10.1007%2Fs00134-018-5085-0
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29675566?tool=bestpractice.com
SSC რეკომენდაციას უწევს:
სისხლის კულტურის აღებას ანტიბიოტიკების მიღებამდე.
ანტიმიკრობული საშუალებების მიღება დაუყოვნებლივ, იდეალურ შემთხვევაში ამოცნობიდან 1 საათის განმავლობაში (მოზრდილებში შესაძლო სეპტიური შოკით ან სეფსისის მაღალი ალბათობით).
ემპირიული ანტიმიკრობული საშუალებების მიღება მეთიცილინ-რეზისტენტული Staphylococcusaureus (MRSA) დაფარვით პაციენტებში სეფსისით ან სეპტიური შოკით MRSA-ს მაღალი რისკით.
30 მლ/კგ კრისტალოიდის სწრაფი შეყვანა (3 საათის განმავლობაში) ჰიპოტენზიისთვის ან ლაქტატი ≥4 მმოლ/ლ (≥36 მგ/დლ), თუ არ არსებობს უკუჩვენებები.
სისხლის ლაქტატის სერიული განსაზღვრის გაგრძელება.
სეპტიური შოკით დაავადებულ პაციენტებში სამიზნე საშუალო არტერიულ წნევაა (MAP) 65 მმ. ვწყ. სვ.
რეჰიდრატაციის გზამკვლევად გამოიყენეთ დინამიური ზომები მხოლოდ ფიზიკურ გასინჯვაზე ან სტატიკურ ზომებზე მეტად. დინამიური პარამეტრები მოიცავს პასუხს ფეხის პასიურ აწევაზე ან სითხის ბოლუსზე, დარტყმითი მოცულობის (SV), დარტყმითი მოცულობის ცვალებადობის (SVV), პულსური წნევის ცვალებადობის (PPV) ან ექოკარდიოგრაფიის გამოყენებით, სადაც ეს შესაძლებელია.
შესაძლო (ანუ, დაბალი ალბათობით) სეფსისის მქონე მოზრდილებში შოკის გარეშე, თუ ინფექციაზე ეჭვი რჩება, SSC რეკომენდაციას უწევს ანტიბიოტიკების მიღებას 3 საათის განმავლობაში სეფსისის პირველად ამოცნობის მომენტიდან.[69]Evans L, Rhodes A, Alhazzani W, et al. Surviving sepsis campaign: international guidelines for management of sepsis and septic shock 2021. Crit Care Med. 2021 Nov 1;49(11):e1063-143.
https://www.doi.org/10.1097/CCM.0000000000005337
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34605781?tool=bestpractice.com
სეფსისი ექვსი
დადასტურებულია, რომ ერთ-ერთი ასეთი კომპლექსი, რომელიც ითვალისწინებს ძირითად თერაპიას- "სეფსისი ექვსი", უზრუნველყოფს სეფსისის მქონე პაციენტების შედეგების გაუმჯობესებას. სეფსისის ამოცნობიდან პირველი საათის განმავლობაში ექვსი ფაქტორის მოგვარების შემთხვევაში, დაფიქსირებულია, რომ დაავადებასთან დაკავშირებული სიკვდილიანობა მცირდება 50%-ით.[65]Daniels R, Nutbeam I, McNamara G, et al. The sepsis six and the severe sepsis resuscitation bundle: a prospective observational cohort study. Emerg Med J. 2011 Jun;28(6):507-12.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21036796?tool=bestpractice.com
ექვსი ფაქტორი:
გამოიყენეთ მაღალი ნაკადის ჟანგბადი, რათა შენარჩუნდეს ჟანგბადით გაჯერების სამიზნე მაჩვენებელი >94% (ან 88-92% ჰიპერკაპნიული სუნთქვის უკმარისობის რისკის ქვეშ მყოფ პაციენტებში)
აიღეთ სისხლის ნიმუშები კულტურისთვის და სხვა შესაძლო ანალიზებისთვის
ანტიბიოტიკები ინტრავენურად
ინტრავენური ინფუზიური რეანიმაციის დაწყება
სერიულად შეამოწმეთ ლაქტატის დონე
შარდის მოცულობის საათობრივი მოიტორინგი.
პაციენტებს, რომლებიც არ ექვემდებარებიან საწყის მკურნალობას, განსაკუთრებით სეპტიკური შოკის შემთხვევაში, შეიძლება დასჭირდეთ ინვაზიური მონიტორინგი და ორგანოების დამხმარე თერაპია (მაგალითად, ცენტრალური ვენური კათეტერი და ვაზოპრესორები), ასე რომ სავარაუდოდ, აუცილებელი იქნება მკურნალობა ინტენსიური თერაპიის განყოფილებაში (ICU).
ძირითადი ინტერვენციის ერთ-ერთი ასპექტი, ინფუზიური ხსნარის პროვოკაციული დოზა გათვალისწინებულია ქსოვილებში ჟანგბადის მიწოდებასა და მოთხოვნას შორის ბალანსის აღსადგენად. პაციენტები, რომლებიც არ რეაგირებენ ინფუზიური ხსნარის სათანადო პროვოკაციულ დოზაზე, იმყოფებიან სეპტიკურ შოკში. პაციენტების ამ ჯგუფის სასწრაფო პრიორიტეტია სისხლის მიმოქცევის და ჟანგბადით მომარაგების აღდგენა.
არსებითი მნიშვნელობა აქვს სასიცოცხლო ნიშნების და ინფუზიურ თერაპიაზე რეაგირების მონიტორინგს. SSC რეკომენდაციას იძლევა, რომ რეჰიდრატაცია წარიმართოს სეფსისის სტანდარტული საოპერაციო პროცედურებით.[69]Evans L, Rhodes A, Alhazzani W, et al. Surviving sepsis campaign: international guidelines for management of sepsis and septic shock 2021. Crit Care Med. 2021 Nov 1;49(11):e1063-143.
https://www.doi.org/10.1097/CCM.0000000000005337
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34605781?tool=bestpractice.com
შარდის მოცულობასთან ერთად გამოსადეგია ოქსიგენაციის შეფასება, პულსის ოქსიმეტრიის და ლაქტატის სერიული გაზომვების განხორციელება. ლაქტატის დონის გაუმჯობესების თერაპიის წარუმატებლობა ცუდი შედეგების აღმნიშვნელია. დადასტურებულია, რომ ლაქტატის კლირენსი პოზიტიურადაა დაკავშირებული გადარჩენასთან.[88]Nguyen HB, Rivers EP, Knoblich BP, et al. Early lactate clearance is associated with improved outcome in severe sepsis and septic shock. Crit Care Med. 2004 Aug;32(8):1637-42.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15286537?tool=bestpractice.com
ყველა პაციენტს, რომელიც იღებს ვაზოპრესორებს, სჭირდება არტერიული კათეტერის ჩადგმა, რათა შეიძლება მალე დაიწყოს არტერიული სისხლის წნევის უფრო ზუსტი კონტროლი.[69]Evans L, Rhodes A, Alhazzani W, et al. Surviving sepsis campaign: international guidelines for management of sepsis and septic shock 2021. Crit Care Med. 2021 Nov 1;49(11):e1063-143.
https://www.doi.org/10.1097/CCM.0000000000005337
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34605781?tool=bestpractice.com
მწვავედ შეუძლოდ მყოფი ზრდასრული პაციენტების სისტემური მიმოხილვის თანახმად, მათ შორის სეფსისის მქონე პაციენტებში, სიკვდილობა უფრო მაღალია ჟანგბადის ლიბერალური მიწოდების დროს, ვიდრე მიწოდების კონსერვატიული მიდგომების გამოყენების შემთხვევაში. სამიზნე Jangbadis გაჯერების (SpO₂) დიაპაზონი 94% -დან 96% -მდეა კრიტიკული დაავადებების მქონე ყველა პაციენტისთვის.[124]Chu DK, Kim LH, Young PJ, et al. Mortality and morbidity in acutely ill adults treated with liberal versus conservative oxygen therapy (IOTA): a systematic review and meta-analysis. Lancet. 2018 Apr 28;391(10131):1693-705.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29726345?tool=bestpractice.com
ანტიბიოტიკებით მკურნალობა
პათოგენის იდენტიფიკაციამდე საჭიროა ფართო სპექტრის ანტიბიოტიკების ინტრავენურად შეყვანა.[69]Evans L, Rhodes A, Alhazzani W, et al. Surviving sepsis campaign: international guidelines for management of sepsis and septic shock 2021. Crit Care Med. 2021 Nov 1;49(11):e1063-143.
https://www.doi.org/10.1097/CCM.0000000000005337
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34605781?tool=bestpractice.com
[125]Kumar A, Ellis P, Arabi Y, et al. Initiation of inappropriate antimicrobial therapy results in a fivefold reduction of survival in human septic shock. Chest. 2009 Nov;136(5):1237-48.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19696123?tool=bestpractice.com
[126]Kumar A, Roberts D, Wood KE, et al. Duration of hypotension prior to initiation of effective antimicrobial therapy is the critical determinant of survival in human septic shock. Crit Care Med. 2006 Jun;34(6):1589-96.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16625125?tool=bestpractice.com
სეპტიკური შოკის დროს ანტიბიოტიკების ინიცირების დაგვიანება ყოველი ერთი საათით ზრდის სიკვდილობის ალბათობას 7.5-10%-ით.[126]Kumar A, Roberts D, Wood KE, et al. Duration of hypotension prior to initiation of effective antimicrobial therapy is the critical determinant of survival in human septic shock. Crit Care Med. 2006 Jun;34(6):1589-96.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16625125?tool=bestpractice.com
[127]Kalil AC, Johnson DW, Lisco SJ, et al. Early goal-directed therapy for sepsis: a novel solution for discordant survival outcomes in clinical trials. Crit Care Med. 2017 Apr;45(4):607-14.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28067711?tool=bestpractice.com
ანტიბიოტიკოთერაპია უნდა დაიწყოს სეფსისზე ეჭვის მიტანისთანავე, უმჯობესია კულტივირებისთვის ნიმუშის აღების შემდეგ.[5]National Institute for Health and Care Excellence. Sepsis: recognition, diagnosis and early management. Sep 2017 [internet publication].
https://www.nice.org.uk/guidance/ng51
[69]Evans L, Rhodes A, Alhazzani W, et al. Surviving sepsis campaign: international guidelines for management of sepsis and septic shock 2021. Crit Care Med. 2021 Nov 1;49(11):e1063-143.
https://www.doi.org/10.1097/CCM.0000000000005337
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34605781?tool=bestpractice.com
ანტიბიოტიკებით დროულ მკურნალობას კრიტიკული მნიშვნელობა აქვს გადარჩენის ალბათობის მაქსიმუმამდე მისაყვანად.[65]Daniels R, Nutbeam I, McNamara G, et al. The sepsis six and the severe sepsis resuscitation bundle: a prospective observational cohort study. Emerg Med J. 2011 Jun;28(6):507-12.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21036796?tool=bestpractice.com
[128]Gaieski DF, Mikkelsen ME, Band RA, et al. Impact of time to antibiotics on survival in patients with severe sepsis or septic shock in whom early goal-directed therapy was initiated in the emergency department. Crit Care Med. 2010 Apr;38(4):1045-53.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20048677?tool=bestpractice.com
[129]Johnston AN, Park J, Doi SA, et al. Effect of immediate administration of antibiotics in patients with sepsis in tertiary care: a systematic review and meta-analysis. Clin Ther. 2017 Jan;39(1):190-202;e6.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28062114?tool=bestpractice.com
[130]National Institute for Health Research. NIHR Alert: giving immediate antibiotics reduces deaths from sepsis. Apr 2017 [internet publication].
https://evidence.nihr.ac.uk/alert/giving-immediate-antibiotics-reduces-deaths-from-sepsis
[131]Sherwin R, Winters ME, Vilke GM, et al. Does early and appropriate antibiotic administration improve mortality in emergency department patients with severe sepsis or septic shock? J Emerg Med. 2017 Oct;53(4):588-95.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28916120?tool=bestpractice.com
[132]Baghdadi JD, Brook RH, Uslan DZ, et al. Association of a care bundle for early sepsis management with mortality among patients with hospital-onset or community-onset sepsis. JAMA Intern Med. 2020 May 1;180(5):707-16.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32250412?tool=bestpractice.com
[133]Bisarya R, Song X, Salle J, et al. Antibiotic timing and progression to septic shock among patients in the ED with suspected infection. Chest. 2022 Jan;161(1):112-20.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34186038?tool=bestpractice.com
[134]Bassetti M, Rello J, Blasi F, et al. Systematic review of the impact of appropriate versus inappropriate initial antibiotic therapy on outcomes of patients with severe bacterial infections. Int J Antimicrob Agents. 2020 Dec;56(6):106184.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33045353?tool=bestpractice.com
ანტიბიოტიკებით მკურნალობა უნდა მოხდეს მიზნობრივად, ინფიცირების სავარაუდო ლოკალიზაციის მიხედვით. თუ ინფექციის კონკრეტული ადგილი იდენტიფიცირებული არ არის, მაგრამ ეჭვი სეფსისზე მაინც არსებობს, აუცილებელია ფართო სპექტრის ანტიბიოტიკებით მკურნალობა.
ერთი სისტემური მიმოხილვის თანახმად, ანტიფსევდომონური ბეტა-ლაქტამ ანტიბიოტიკების გახანგრძლივებული ინფუზია სულ მცირე 3 საათის განმავლობაში (შედარებით 60-წუთიან ბოლუსთან) ამცირებს სეფსისით სიკვდილობას 30%-ით ინტენსიურ განყოფილებაში.[135]Vardakas KZ, Voulgaris GL, Maliaros A, et al. Prolonged versus short-term intravenous infusion of antipseudomonal β-lactams for patients with sepsis: a systematic review and meta-analysis of randomised trials. Lancet Infect Dis. 2018 Jan;18(1):108-20.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29102324?tool=bestpractice.com
თუმცა, გახანგრძლივებული ინფუზია არ არის მითითებული გამოყენების ინსტრუქციაში; მწარმოებლების უმეტესობა რეკომენდაციას უწევს ბეტა-ლაქტამური ანტიბიოტიკების 15-60 წუთის განმავლობაში შეყვანას.
ლოკალურად გავრცელებული პათოგენების და მათი ანტიბიოტიკების მიმართ რეზისტენტობის კანონზომიერებების ცოდნა მნიშვნელოვანია ემპირიულ თერაპიასთან დაკავშირებული გადაწყვეტილების მისაღებად.[125]Kumar A, Ellis P, Arabi Y, et al. Initiation of inappropriate antimicrobial therapy results in a fivefold reduction of survival in human septic shock. Chest. 2009 Nov;136(5):1237-48.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19696123?tool=bestpractice.com
[136]Angus DC, Linde-Zwirble WT, Lidicker J, et al. Epidemiology of severe sepsis in the United States: analysis of incidence, outcome, and associated costs of care. Crit Care Med. 2001 Jul;29(7):1303-10.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11445675?tool=bestpractice.com
ანტიბიოტიკების ემპირიული რეკომენდაციები აუცილებლად ინდივიდუალური იქნება ინსტიტუციურ დონეზე, ადგილობრივი ანტიბიოტიკების პროტოკოლების საფუძველზე. მას შემდეგ, რაც ხელმისაწვდომი გახდება კულტურისა და მგრძნობელობის ანალიზის შედეგები, შესაძლებელი იქნება პათოგენის შესაბაისი ანტიბიოტიკების დანიშვნა.
კულტურების დათესვა უნდა გამეორდეს (მაგ. 6 ან 8-საათიანი ინტერვალებით) პერსისტენტული ან განმეორებითი ცხელების შემთხვევაში, ან თუ იდენტიფიცირდა ინფექციის ახალი ადგილი.
როგორც კი დადგინდება პათოგენი და მისი მგრძნობელობა, ემპირიული ანტიბიოტიკების სპექტრი უნდა შევიწროვდეს.[69]Evans L, Rhodes A, Alhazzani W, et al. Surviving sepsis campaign: international guidelines for management of sepsis and septic shock 2021. Crit Care Med. 2021 Nov 1;49(11):e1063-143.
https://www.doi.org/10.1097/CCM.0000000000005337
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34605781?tool=bestpractice.com
[137]Paul M, Dickstein Y, Raz-Pasteur A. Antibiotic de-escalation for bloodstream infections and pneumonia: systematic review and meta-analysis. Clin Microbiol Infect. 2016 Dec;22(12):960-7.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27283148?tool=bestpractice.com
ფთორქინოლონის ჯგუფის ანტიბიოტიკები არ უნდა დაინიშნოს როცა ხელმისაწვდომია ეფექტური და შესაბამისი ალტერნატივები. ფტორქინოლონები დაკავშირებულია მნიშვნელოვან მაინვალიდიზებელ და პოტენციურად შეუქცევად გვერდით მოვლენებთან, როგორიცაა ტენდინიტი, მყესის რუპტურა, ართრალგია, ნეიროპათია და კუნთოვანი ან ნერვული სისტემის მხრივი სხვა ეფექტები.[138]European Medicines Agency. Quinolone- and fluoroquinolone-containing medicinal products. Nov 2018 [internet publication].
https://www.ema.europa.eu/en/medicines/human/referrals/quinolone-fluoroquinolone-containing-medicinal-products
[139]US Food and Drug Administration. FDA drug safety communication: FDA updates warnings for oral and injectable fluoroquinolone antibiotics due to disabling side effects. Jul 2016 [internet publication].
https://www.fda.gov/drugs/drug-safety-and-availability/fda-drug-safety-communication-fda-updates-warnings-oral-and-injectable-fluoroquinolone-antibiotics
აშშ-ის სურსათისა და წამლის სააგენტომ (FDA) გამოსცა გაფრთხილებები აორტის აშრევების, მძიმე ჰიპოგლიკემიის და ფსიქიური ჯანმრთელობის მხრივ არასასურველი ეფექტების გაზრდილი რისკის თაობაზე იმ პაციენტებში, რომლებიც იღებენ ფთორქინოლონებს.[140]US Food and Drug Administration. FDA drug safety communication. FDA warns about increased risk of ruptures or tears in the aorta blood vessel with fluoroquinolone antibiotics in certain patients. Dec 2018 [internet publication].
https://www.fda.gov/drugs/drug-safety-and-availability/fda-warns-about-increased-risk-ruptures-or-tears-aorta-blood-vessel-fluoroquinolone-antibiotics
[141]US Food and Drug Administration. FDA drug safety communication. FDA reinforces safety information about serious low blood sugar levels and mental health side effects with fluoroquinolone antibiotics; requires label changes. Jul 2018 [internet publication].
https://www.fda.gov/drugs/drug-safety-and-availability/fda-reinforces-safety-information-about-serious-low-blood-sugar-levels-and-mental-health-side
რესპირატორული წყარო
რესპირატორულ ინფექციებზე მოდის შემთხვევათა დაახლოებით 30%-50%. მკურნალობის რეჟიმები უნდა მოიცავდეს გავრცელებულ რესპირატორულ პათოგენებს და ისეთ ატიპიურ ორგანიზმებს, როგორიცაა Legionella pneumophilia.
ჩამოთვლილი ანტიბიოტიკები მოყვანილია მხოლოდ საორიენტაციოდ. მოძიებული და დაცული უნდა იყოს ადგილობრივი ან ეროვნული პოლიტიკა, რომელიც ითვალისწინებს სპეციალისტების ცოდნას ან მგრძნობელობის ფორმებს.
ამერიკის გულმკერდის საზოგადოების / ამერიკის ინფექციური დაავადებების საზოგადოების (ATS / IDSA) გაიდლაინებით რეკომენდებულია კომბინაციური თერაპია ჰოსპიტალიზებულ პაციენტებში. რეჟიმი უნდა მოიცავდეს ბეტა-ლაქტამს, როგორიცაა ცეფოტაქსიმი, ცეფტრიაქსონი, ცეფტაროლინი ან ამპიცილინი/სულბაქტამი მაკროლიდით, როგორიცაა აზითრომიცინი.[142]Metlay JP, Waterer GW, Long AC, et al. Diagnosis and treatment of adults with community-acquired pneumonia. An official clinical practice guideline of the American Thoracic Society and Infectious Diseases Society of America. Am J Respir Crit Care Med. 2019 Oct 1;200(7):e45-67.
https://www.atsjournals.org/doi/full/10.1164/rccm.201908-1581ST
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31573350?tool=bestpractice.com
მიუხედავად იმისა, რომ ATS / IDSA-ს გაიდლაინებით რეკომენდებულია კლარითრომიცინი ამ პაციენტებში, იგი აშშ-ში ხელმისაწვდომია მხოლოდ პერორალური ფორმით, ამიტომ არ გამოგვადგება ამ პირობებში. ბეტა-ლაქტამისა და რესპირატორული ფთორქინოლონის (მაგ., მოქსიფლოქსაცინის, ლევოფლოქსაცინის) კომბინაცია შეიძლება ასევე დაენიშნოს პაციენტებს, რომლებსაც აქვთ მძიმე პნევმონია (საზოგადოებაში შეძენილი). არსებობს უფრო მყარი მტკიცებულება ბეტა-ლაქტამი პლუს მაკროლიდების კომბინაციის შესახებ.
მრავალი წამლის მიმართ რეზისტენტული Pseudomonas aeruginosa-ს და MRSA-ს არსებობის რისკის ფაქტორები გავლენას მოახდენს ანტიმიკრობული აგენტების არჩევანზე და უნდა შეფასდეს. ეს რისკფაქტორებია: ჰოსპიტალიზაცია, აღნიშნული მიკროორგანიზმების იზოლირება წარსულში (განსაკუთრებით რესპირაციული ტრაქტიდან), ან სისტემური ანტიბიოტიკების გამოყენება უკანასკნელი 90 დღის ფარგლებში.[142]Metlay JP, Waterer GW, Long AC, et al. Diagnosis and treatment of adults with community-acquired pneumonia. An official clinical practice guideline of the American Thoracic Society and Infectious Diseases Society of America. Am J Respir Crit Care Med. 2019 Oct 1;200(7):e45-67.
https://www.atsjournals.org/doi/full/10.1164/rccm.201908-1581ST
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31573350?tool=bestpractice.com
თუ პაციენტს აქვს MRSA (მეთიცილინ-რეზისტენტული სტაფილოკოკი) რისკი და მძიმე პნევმონია, ან წარსულში ამოეთესა MRSA, ბეტა ლაქტამის კომბინაციურ, ემპირიულ რეჟიმს უნდა დაემატოს ვანკომიცინი ან ლინეზოლიდი.[142]Metlay JP, Waterer GW, Long AC, et al. Diagnosis and treatment of adults with community-acquired pneumonia. An official clinical practice guideline of the American Thoracic Society and Infectious Diseases Society of America. Am J Respir Crit Care Med. 2019 Oct 1;200(7):e45-67.
https://www.atsjournals.org/doi/full/10.1164/rccm.201908-1581ST
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31573350?tool=bestpractice.com
პაციენტებში, რომელთაც აღენიშნებათ Pseudomonas-ის ინფექცია და მძიმე პნევმონია ან წარსულში აღენიშნებათ P aeruginosa-ს იზოლირების შემთხვევა, მკურნალობა უნდა მიმდინარეობდეს პიპერაცილინი/ტაზობაქტამით, ცეფეპიმით, ცეფტაზიდიმით, იმიპენემი/ცილასტატინით, მეროპენემით ან აზტრეონამით, ემპირიული ბეტა-ლაქტამის კომბინირებულ რეჟიმთან ერთად. გაფართოებული სპექტრის ბეტა-ლაქტამაზას წარმომქმნელი Enterobacteriaceae-ს დაფარვა უდნა განვიხილოთ პაციენტის ან ადგილობრივი მიკრობიოლოგიური მონაცემების საფუძველზე.[142]Metlay JP, Waterer GW, Long AC, et al. Diagnosis and treatment of adults with community-acquired pneumonia. An official clinical practice guideline of the American Thoracic Society and Infectious Diseases Society of America. Am J Respir Crit Care Med. 2019 Oct 1;200(7):e45-67.
https://www.atsjournals.org/doi/full/10.1164/rccm.201908-1581ST
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31573350?tool=bestpractice.com
საშარდე გზების წყარო
საშარდე გზების ინფექციებზე მოდის შემთხვევათა დაახლოებით 10%-20%. სასიცოცხლო მნიშვნელობა აქვს საშარდე გზების გამტარუნარიანობას. მკურნალობა უნდა ფარავდეს გრამ-უარყოფით კოლიფორმებს და ფსევდომონას. ჩამოთვლილი ანტიბიოტიკები მოყვანილია მხოლოდ საორიენტაციოდ. მოძიებული და დაცული უნდა იყოს ადგილობრივი ან ეროვნული პოლიტიკა, რომელიც ითვალისწინებს სპეციალისტების ცოდნას ან მგრძნობელობის ფორმებს.
შესაფერისი მკურნალობის რეჟიმია ამპიცილინის ან ცეფალოსპორინის, მაგ ცეფლოტაქსიმის გამოყენება გენტამიცნითან კომბინაციაში. ციპროფლოქსაცინი შესაფერისი ალტერნატივაა პენიცილინზე ალერგიის მქონე პაციენტებში; ის ასევე რეკომენდებულია მწვავე პიელონეფრიტის ან საშარდე გზების გართულებული ინფექციის დროს (გაითვალიწინეთ უსაფრთხოების საკითხები).
აბდომინური წყარო
ინფექციებზე აბდომინური წყაროებიდან მოდის შემთხვევათა დაახლოებით 20% - 25%. საჭიროა გრამ-დადებითი და გრამ-უარყოფითი ორგანიზმების, მათ შორის, ანაერობების გადაფარვა. პერიტონიტი ან ინტრაპერიტონეული აბსცესი მოითხოვს სასწრაფო ქირირგიულ დრენაჟს ან კანშიდა დრენაჟს (სადაც საჭიროა).[143]Sartelli M, Coccolini F, Kluger Y, et al. WSES/GAIS/SIS-E/WSIS/AAST global clinical pathways for patients with intra-abdominal infections. World J Emerg Surg. 2021 Sep 25;16(1):49.
https://wjes.biomedcentral.com/articles/10.1186/s13017-021-00387-8
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34563232?tool=bestpractice.com
ჩამოთვლილი ანტიბიოტიკები მოყვანილია მხოლოდ საორიენტაციოდ. მოძიებული და დაცული უნდა იყოს ადგილობრივი ან ეროვნული პოლიტიკა, რომელიც ითვალისწინებს სპეციალისტების ცოდნას ან მგრძნობელობის ფორმებს.
მკურნალობა ამპიცილინით ან ცეფოტაქსიმით, მეტრონიდაზოლთან და გენტამიცინთან ერთად, წარმოადგენს შესაფერის რეჟიმს ან ალტერნატიულად - პიპერაცილინი / ტაზობაქტამი, გენტამიცინთან ერთად. რეჟიმი, რომელშიც შედის ტიგეციკლინი და გენტამიცინი, შესაფერისი არჩევანია, პენიცილინზე ალერგიის შემთხვევაში.[143]Sartelli M, Coccolini F, Kluger Y, et al. WSES/GAIS/SIS-E/WSIS/AAST global clinical pathways for patients with intra-abdominal infections. World J Emerg Surg. 2021 Sep 25;16(1):49.
https://wjes.biomedcentral.com/articles/10.1186/s13017-021-00387-8
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34563232?tool=bestpractice.com
პაციენტები, რომლებსაც მსხვილი ნაწლავის განმეორებითი პერფორაცია აქვთ, იმყოფებიან ინვაზიური ფუნგემიის გაზრდილი რისკის ქვეშ. ანტიბაქტერიულ მკურნალობას უნდა დაემატოს აზოლი, როგორიცაა ფლუკონაზოლი ან ექინოკანდინი, მიკაფუნგინი. თეთრი Candida განსხვავებული სახეობები ხასიათდებიან მზარდი რეზისტენტობით აზოლების მიმართ.[43]Solomkin JS, Mazuski J. Intra-abdominal sepsis: newer interventional and antimicrobial therapies. Infect Dis Clin North Am. 2009 Sep;23(3):593-608.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19665085?tool=bestpractice.com
[44]Montravers P, Dupont H, Gauzit R, et al. Candida as a risk factor for mortality in peritonitis. Crit Care Med. 2006 Mar;34(3):646-52.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16505648?tool=bestpractice.com
[144]Pappas PG, Kauffman CA, Andes DR, et al. Clinical practice guideline for the management of candidiasis: 2016 update by the Infectious Diseases Society of America. Clin Infect Dis. 2016 Feb 15;62(4):e1-50.
https://academic.oup.com/cid/article/62/4/e1/2462830
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26679628?tool=bestpractice.com
რბილი ქსოვილების და სახსრების წყარო
ინფექციების ეს არაერთგვაროვანი ჯგუფი მოიცავს სეპტიკურ ართრიტს, ჭრილობების ინფიცირებას, ცელულიტის და მწვავე სუპერ-ინფექციებს, რომლებსაც იწვევს ქრონიკული დაწყლულება და მათზე მოდის შემთხვევათა დაახლოებით 5%-10%.
ალბათობის მაღალი ინდექსით ხასიათდება ასევე ნეკროზული ფასციტი, რომელსაც სჭირდება გადაუდებელი ქირურგიული ჩარევა (ისევე, როგორც სეპტიკური ართრიტის შემთხვცევაში). ინფექციების უმეტესობა პოლიმიკრობულია და საჭიროებს ფართო სპექტრის მკურნალობას, გრამ-დადებითი და გრამ-უარყოფითი ორგანიზმების, მათ შორის, ანაერობების წინააღმდეგ.
ჩამოთვლილი ანტიბიოტიკები მოყვანილია მხოლოდ საორიენტაციოდ. მოძიებული და დაცული უნდა იყოს ადგილობრივი ან ეროვნული პოლიტიკა, რომელიც ითვალისწინებს სპეციალისტების ცოდნას ან მგრძნობელობის ფორმებს.
შესაფერის რეჟიმს წარმოადგენს ფლუკლოქსაცინის (ან პენიცილინზე ალერგიის მქონე პაციენტებისთვის ტიგეციკლინის) გამოყენება მეტრონიდაზოლთან ერთად. ალტერნატიულად, შესაძლებელია გამოვიყენოთ კლინდამიცინი. თუ პაციენტს აქვს MRSA რისკ ფაქტორები, ამ მედიკამენტებს უნდა დაემატოს ვანკომიცინი (ალტერნატიულად ლინეზოლიდი).
თუ არსებობს ეჭვი ნეკროზულ ფასციტზე, სათანადო არჩევანია კლინდამიცინი, ფლუკლოქსაცილინთან ან ტიგეციკლინთან ერთად.
ცენტრალური ნერვული სისტემის (ცნს) წყარო
CNS ინფექციები შედარებით იშვიათია, მაგრამ წარმოადგენს სეფსისის გამომფიტავ მიზეზს, მასზე მოდის შემთხვევათა 5%-ზე ნაკლები. მენინგოკოკური სეპტიცემია ხასიათდება უაღრესად სწრაფი ლეტალობით და, გადარჩენის შემთხვევაში, განაპირობებს უფრო მაღალ ავადობას, სხვა ფორმებთან შედარებით. არსებითი მნიშვნელობა აქვს გადაუდებელ ანტიბიოტიკურ თერაპიას.
ჩამოთვლილი ანტიბიოტიკები მოყვანილია მხოლოდ საორიენტაციოდ. მოძიებული და დაცული უნდა იყოს ადგილობრივი ან ეროვნული პოლიტიკა, რომელიც ითვალისწინებს სპეციალისტების ცოდნას ან მგრძნობელობის ფორმებს.
მენინგიტის ან მენინგოკოკური სეპტიცემიის ალბათობის შემთხვევაში აუცილებელია სასწრაფო გადაუდებელი მკურნალობა, მესამე თაობის ცეფალოსპორინების, მაგ. ცეფტრიაქსონის ან ცეფოტაქსიმის მეშვეობით. პენიცილინზე ალერგიის შემთხვევაში სათანადო ალტერნატივა არის ვანკომიცინი ქლორამფენიკოლთან ერთად. შეღწევადობის გასაუმჯობესებლად, ზოგჯერ გვთავაზობენ რიფამპიცინის გამოყენებას, რომელიმე რეჟიმთან ერთად.
50 წელზე უფროსი პაციენტებისთვის, ასევე პაციენტებისთვის ალკოჰოლიზმის და სხვა გამომფიტავი დაავადებების ანამნეზით, დაქვეითებული უჯრედული იმუნიტეტით ან Listeria-ით ინფიცირების მაღალი რისკით (მაგ. ორსული ქალებისთვის), მხოლოდ ცეფალოსპორინები არ წარმოადგენს ადეკვატურ მკურნალობას. რეჟიმს უნდა დაემატოს ამპიცილინი, იმ პირობით, რომ პაციენტს არ აქვს ალერგია პენიცილინზე. პენიცილინზე ალერგიის შემთხვევაში შეიძლება მისი ჩანაცვლება ერითრომიცინით ან ტრიმეთოპრიმით/სულფამეტოქსაზოლით.
CNS სიმპტომების უფრო შეუმჩნევლად გამოვლენის შემთხვევაში, სავარაუდოა პაციენტს ჰქონდეს ვირუსული ენცეფალიტი. ვირუსები სეფსისს იწვევს უაღრესად იშვიათად, მაგრამ ისეთი ანტივირუსული პრეპარატების ადრეულ ეტაპზე გამოყენებამ, როგორიცაა აციკლოვირი, შეიძლება გააუმჯობესოს შედეგები.
ბაქტერიული მენინგიტის დროს კორტიკოსტეროიდები აუმჯობესებს ნევროლოგიურ გამოსავალს.[145]Brouwer MC, McIntyre P, Prasad K, et al. Corticosteroids for acute bacterial meningitis. Cochrane Database Syst Rev. 2015 Sep 12;(9):CD004405.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD004405.pub5/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26362566?tool=bestpractice.com
უცნობი წარმოშობის სეფსისი
ინფექციის წყაროს შეფასებისთვის, საჭიროა ინტენსიური ძალისხმევა, მათ შორის, ვიზუალიზაციის მეთოდების გამოყენებით. აუცილებელია გადაუდებელი ფართო სპექტრის მკურნალობა, ყველა გავრცელებული პათოგენის საწინააღმდეგოდ
ჩამოთვლილი ანტიბიოტიკები მოყვანილია მხოლოდ საორიენტაციოდ. მოძიებული და დაცული უნდა იყოს ადგილობრივი ან ეროვნული პოლიტიკა, რომელიც ითვალისწინებს სპეციალისტების ცოდნას ან მგრძნობელობის ფორმებს.
კარბაპენემები სათანადოდ უზრუნველყოფს ფართო სპექტრის მოცვას, ამასთან შესაფერის ვარიანტებს წარმოადგენს იმიპენემი/ცილასტატინი ან მეროპენემი. ალტერნატივას წარმოადგენს პიპერაცილინი / ტაზობაქტამი გენტამიცინთან ერთად. თუ პაციენტი ხასიათდება MRSA რისკ ფაქტორებით, ჩამონათვალს უნდა დაემატოს ვანკომიცინი.
ინფუზიური რეანიმაცია
სეფსისით გამოწვეული ჰიპოპერფუზიის დროს საჭიროა კრისტალოიდური სითხეების ადრეული ინტენსიური გადასხმა (უნდა დაიწყოს სეფსისზე ეჭვის მიტანიდან 1 საათში) პირველი 3 საათის განმავლობაში დოზით 30 მლ/კგ.[123]Levy MM, Evans LE, Rhodes A. The Surviving Sepsis Campaign bundle: 2018 update. Intensive Care Med. 2018 Jun;44(6):925-8.
https://link.springer.com/article/10.1007%2Fs00134-018-5085-0
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29675566?tool=bestpractice.com
შეიძლება საჭირო გახდეს დამატებითი სითხე, მაგრამ ეს გადაწყვეტილება მიიღება პაციენტის ჰემოდინამიკური სტატუსის საგულდაგულო კლინიკური შეფასების საფუძველზე.[69]Evans L, Rhodes A, Alhazzani W, et al. Surviving sepsis campaign: international guidelines for management of sepsis and septic shock 2021. Crit Care Med. 2021 Nov 1;49(11):e1063-143.
https://www.doi.org/10.1097/CCM.0000000000005337
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34605781?tool=bestpractice.com
შეიძლება ეფექტური იყოს კრისტალოიდის განმეორებითი ჭავლური ინფუზია (ტიპიური მოცულობა 500 მლ) 5-30 წუთის განმავლობაში, ჰიპოვოლემიის შედეგად განვითარებული ჰიპოტენზიის კორექციისთვის. შესაძლებელია ალტერნატივის სახით კოლოიდური ხსნარის ბოლუსის შეყვანა (ტიპიური მოცულობა 250-300 მლ), მაგრამ არ არის დამადასტურებელი ფაქტები, რომ კოლოიდების გამოყენება უპირატესია სხვა ხსნარებთან შედარებით, როგორიცაა კრისტალოიდების ან ალბუმინის ხსნარი.[146]Choi PTL, Yip G, Quinonez LG, et al. Crystalloids vs. colloids in fluid resuscitation: a systematic review. Crit Care Med. 1999 Jan;27(1):200-10.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9934917?tool=bestpractice.com
[147]Finfer S, Bellomo R, Boyce N, et al; the SAFE Study Investigators. A comparison of albumin and saline for fluid resuscitation in the intensive care unit. N Engl J Med. 2004 May 27;350(22):2247-56.
https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa040232
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15163774?tool=bestpractice.com
[148]Lewis SR, Pritchard MW, Evans DJ, et al. Colloids versus crystalloids for fluid resuscitation in critically ill people. Cochrane Database Syst Rev. 2018 Aug 3;(8):CD000567.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD000567.pub7/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30073665?tool=bestpractice.com
[149]Roberts I, Blackhall K, Alderson P, et al. Human albumin solution for resuscitation and volume expansion in critically ill patients. Cochrane Database Syst Rev. 2011 Nov 9;(11):CD001208.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD001208.pub4/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22071799?tool=bestpractice.com
[150]Rochwerg B, Alhazzani W, Sindi A, et al. Fluid resuscitation in sepsis: a systematic review and network meta-analysis. Ann Intern Med. 2014 Sep 2;161(5):347-55.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25047428?tool=bestpractice.com
[ 
]
How do colloids compare with crystalloids for fluid resuscitation in critically ill people?/cca.html?targetUrl=https://www.cochranelibrary.com/cca/doi/10.1002/cca.2307/fullსწორი პასუხის ჩვენება
კრისტალოიდების და ალბუმინის გამოყენება მოხდება ადგილობრივი პროტოკოლების შესაბამისად. არსებული ფაქტების საფუძველზე შეიძლება ვივარაუდოთ, რომ ალბუმინის შემცველი ხსნარების გამოყენება უსაფრთხოა, თუმცა, მისი ეფექტურობის მტკიცებულებები არასაკმარისია კრისტალოიდების ნაცვლად მისი გამოყენების რეკომენდაციისთვის.[150]Rochwerg B, Alhazzani W, Sindi A, et al. Fluid resuscitation in sepsis: a systematic review and network meta-analysis. Ann Intern Med. 2014 Sep 2;161(5):347-55.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25047428?tool=bestpractice.com
[151]Patel A, Laffan MA, Waheed U, et al. Randomised trials of human albumin for adults with sepsis: systematic review and meta-analysis with trial sequential analysis of all-cause mortality. BMJ. 2014 Jul 22;349:g4561. [Erratum in: BMJ. 2014;349:g4850.]
https://www.bmj.com/content/349/bmj.g4561
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25099709?tool=bestpractice.com
[152]Delaney AP, Dan A, McCaffrey J, et al. The role of albumin as a resuscitation fluid for patients with sepsis: a systematic review and meta-analysis. Crit Care Med. 2011 Feb;39(2):386-91.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21248514?tool=bestpractice.com
[153]Zou Y, Ma K, Xiong JB, et al. Comparison of the effects of albumin and crystalloid on mortality among patients with septic shock: systematic review with meta-analysis and trial sequential analysis. Sao Paulo Med J. 2018 Sep-Oct;136(5):421-32.
https://www.scielo.br/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S1516-31802018000500421&lng=en&tlng=en
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30570093?tool=bestpractice.com
ინტენსიურ თერაპიის განყოფილებაში მყოფი პაციენტებისთვის, კრიტიკული მდგომარეობით, შესაძლოა უმჯობესი იყოს კრისტალოიდების ბალანსირებული ხსნარი, ფიზიოლოგიურ ხსნართან შედარებით.[154]Semler MW, Self WH, Wanderer JP, et al. Balanced crystalloids versus saline in critically ill adults. N Engl J Med. 2018 Mar 1;378(9):829-39.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29485925?tool=bestpractice.com
Surviving Sepsis Campaign რჩევით. არ გამოიყენოთ ჰიდროქსიეთილის სახამებლის (HES) შემცველი ხსნარები სეფსისისა და სეპტიური შოკის მქონე პაციენტებისთვის.[69]Evans L, Rhodes A, Alhazzani W, et al. Surviving sepsis campaign: international guidelines for management of sepsis and septic shock 2021. Crit Care Med. 2021 Nov 1;49(11):e1063-143.
https://www.doi.org/10.1097/CCM.0000000000005337
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34605781?tool=bestpractice.com
HES-ის შემცველი ხსნარები დაკავშირებულია არასასურველ შედეგებთან, მათ შორის თირკმელების დაზიანებასთან და სიკვდილთან, განსაკუთრებით კრიტიკულად დაავადებულ პაციენტებში და სეფსისით.[148]Lewis SR, Pritchard MW, Evans DJ, et al. Colloids versus crystalloids for fluid resuscitation in critically ill people. Cochrane Database Syst Rev. 2018 Aug 3;(8):CD000567.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD000567.pub7/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30073665?tool=bestpractice.com
[155]Zarychanski R, Abou-Setta AM, Turgeon AF, et al. Association of hydroxyethyl starch administration with mortality and acute kidney injury in critically ill patients requiring volume resuscitation: a systematic review and meta-analysis. JAMA. 2013 Feb 20;309(7):678-88.
https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/1653505
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23423413?tool=bestpractice.com
2022 წლის თებერვალში ევროპის მედიკამენტების სააგენტოს ფარმაკოზედამხედველობის რისკის შეფასების კომიტეტმა, ამ პაციენტებისთვის არსებული სერიოზული რისკების გათვალისწინებით, რეკომენდაცია გაუწია ევროპაში საინფუზიო HES ხსნარების გამოყენების შეჩერებას.[156]European Medicines Agency. PRAC recommends suspending hydroxyethyl-starch solutions for infusion from the market. Feb 2022 [internet publication].
https://www.ema.europa.eu/en/news/prac-recommends-suspending-hydroxyethyl-starch-solutions-infusion-market-0
2021 წლის ივლისში აშშ-ში, სურსათისა და წამლის სააგენტომ (FDA) გამოსცა უსაფრთხოების ეტიკეტირების ცვლილებები HES-ის შემცველი ხსნარებისთვის, სადაც აღნიშნულია, რომ HES პროდუქტები არ უნდა იყოს გამოყენებული, თუ ადეკვატური ალტერნატიული მკურნალობა მიუწვდომელია.[157]Food and Drug Administration. Labeling changes on mortality, kidney injury, and excess bleeding with hydroxyethyl starch products. Jul 2021 [internet publication].
https://www.fda.gov/vaccines-blood-biologics/safety-availability-biologics/labeling-changes-mortality-kidney-injury-and-excess-bleeding-hydroxyethyl-starch-products
ერითროციტების ან პლაზმის გადასხმა შეიძლება განიხილებოდეს კონკრეტული დეფიციტის აღდგენისთვის, მაგრამ არ უნდა გამოიყენებოდეს მოცულობის გასაზრდელად. ერითროციტების აგრესიული გადასხმის მეშვეობით, შედეგების გაუმჯობესების შესაძლებლობა დადასტურებული არ არის.[158]Holst LB, Haase N, Wetterslev J, et al; TRISS Trial Group; Scandinavian Critical Care Trials Group. Lower versus higher hemoglobin threshold for transfusion in septic shock. N Engl J Med. 2014 Oct 9;371(15):1381-91.
https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa1406617
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25270275?tool=bestpractice.com
აუცილებელია პაციენტების მჭიდრო მონიტორინგი, ჰიპერვოლემიის (მაგ. ფილტვის ან სისტემური შეშუპების) თავიდან ასაცილებლად.[159]Hollenberg SM, Ahrens TS, Annane D, et al. Practice parameters for hemodynamic support of sepsis in adult patients; 2004 update. Crit Care Med. 2004 Sep;32(9):1928-48.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15343024?tool=bestpractice.com
SSC რეკომენდაციით, რეჰიდრატაციის გზამკვლევად გამოიყენეთ დინამიური ზომები მხოლოდ ფიზიკურ გასინჯვაზე ან სტატიკურ ზომებზე მეტად. დინამიური პარამეტრები მოიცავს პასუხს ფეხის პასიურ აწევაზე ან სითხის ბოლუსზე, დარტყმითი მოცულობის (SV), დარტყმითი მოცულობის ცვალებადობის (SVV), პულსური წნევის ცვალებადობის (PPV) ან ექოკარდიოგრაფიის გამოყენებით, სადაც ეს შესაძლებელია.[69]Evans L, Rhodes A, Alhazzani W, et al. Surviving sepsis campaign: international guidelines for management of sepsis and septic shock 2021. Crit Care Med. 2021 Nov 1;49(11):e1063-143.
https://www.doi.org/10.1097/CCM.0000000000005337
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34605781?tool=bestpractice.com
კრიტიკული პაციენტების გლიკემიური კონტროლი
შეიცვალა მიდგომა და პრაქტიკა კრიტიკულ მდგომარეობაში მყოფ პაციენტებში გლიკემიური კონტროლის შესახებ. მოწოდებულია გადასვლა მკაცრი გლიკემიური კონტროლიდან უფრო ჩვეულებრივი გლიკემიური სამიზნეებისკენ. მტკიცებულების მიხედვით სავარაუდოა არასასურველი მოვლენების (მაგ. მძიმე ჰიპოგლიკემიის) შემთხვევათა სიხშირის ზრდა იმ პაციენტებში, რომელთაც უტარდებოდათ მკაცრი გლიკემიური კონტროლი (სისხლში გლუკოზის მიზნობრივი მაჩვენებელი 6.1 მმოლ/ლ).[160]Brunkhorst FM, Engel C, Bloos F, et al; German Competence Network Sepsis (SepNet). Intensive insulin therapy and pentastarch resuscitation in severe sepsis. N Engl J Med. 2008 Jan 10;358(2):125-39.
http://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa070716#t=article
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18184958?tool=bestpractice.com
[161]Wiener RS, Wiener DC, Larson RJ. Benefits and risks of tight glucose control in critically ill adults: a meta-analysis. JAMA. 2008 Aug 27;300(8):933-44.
https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/182432
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18728267?tool=bestpractice.com
საერთაშორისო რანდომიზირებულმა კონტროლირებულმა კვლევამ აჩვენა 90 დღის განმავლობაში სიკვდილის აბსოლუტური რისკის ზრდა 2,6 პროცენტული პუნქტით იმ პაციენტების ჯგუფში, რომელთა მართვაც ინტენსიური გლიკემიური კონტროლით ხდებოდა (სისხლში გლუკოზის მიზნობრივი მაჩვენებელი 10 მმოლ/ლ [180 მგ/დლ]).[162]Finfer S, Chittock DR, Yu-Shuo Su S, et al; NICE-SUGAR Study Investigators. Intensive versus conventional glucose control in critically ill patients. N Engl J Med. 2009 Mar 26;360(13):1283-97.
https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa0810625
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19318384?tool=bestpractice.com
ამერიკის დიაბეტის ასოციაციის რეკომენდაციაა საერთო გლუკოზის მიზნობრივი მაჩვენებელი 7.8-დან 10.0 მმოლ/ლ (140-180 მგ/დლ) დიაბეტის მქონე კრიტიკულ მდგომარეობაში მყოფი პაციენტებისთვის, სასურველია ინსულინის ინფუზიის პროტოკოლის მიხედვით.[163]ElSayed NA, Aleppo G, Aroda VR, et al. 16. Diabetes care in the hospital: standards of care in diabetes-2023. Diabetes Care. 2023 Jan 1;46(suppl 1):S267-78.
https://diabetesjournals.org/care/article/46/Supplement_1/S267/148051/16-Diabetes-Care-in-the-Hospital-Standards-of-Care
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/36507644?tool=bestpractice.com
SSC რეკომენდაციას უწევს ინსულინის ინფუზიის დადასტურებული პროტოკოლების გამოყენებას, რომლებიც მიზნად ისახავს სისხლში გლუკოზას დონეს <10 მმოლ/ლ (180 მგ/დლ).[69]Evans L, Rhodes A, Alhazzani W, et al. Surviving sepsis campaign: international guidelines for management of sepsis and septic shock 2021. Crit Care Med. 2021 Nov 1;49(11):e1063-143.
https://www.doi.org/10.1097/CCM.0000000000005337
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34605781?tool=bestpractice.com
პერსისტენტური ჰემოდინამიკური არასტაბილობა
თუ აღინიშნება ჰიპოტენზია და MAP <65 მმ.ვწყ.სვ, საჭიროა ვაზოსუპრესორებით მკურნალობის დაწყება.[66]Yealy DM, Mohr NM, Shapiro NI, et al. Early care of adults with suspected sepsis in the emergency department and out-of-hospital environment: a consensus-based task force report. Ann Emerg Med. 2021 Jul;78(1):1-19.
https://www.annemergmed.com/article/S0196-0644(21)00117-7/fulltext
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33840511?tool=bestpractice.com
[69]Evans L, Rhodes A, Alhazzani W, et al. Surviving sepsis campaign: international guidelines for management of sepsis and septic shock 2021. Crit Care Med. 2021 Nov 1;49(11):e1063-143.
https://www.doi.org/10.1097/CCM.0000000000005337
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34605781?tool=bestpractice.com
შესაბამისი ვაზოაქტიური აგენტების შერჩევა უნდა მოხდეს მხოლოდ კრიტიკული მეთვალყურეობის ქვეშ და შეიძლება განსხვავდებოდეს კლინიკის შესაძლებლობებისა და ადგილობრივი პრაქტიკის გაიდლაინების მიხედვით. მეტიკამენტი, რომელსაც ანიჭებენ უპირატესობას არის ნორადრენალინი (ნორეპინეფრინი) ცენტრალური ვენური კათეტერის მეშვეობით, რამდენადაც ის ზრდის MAP-ს.[69]Evans L, Rhodes A, Alhazzani W, et al. Surviving sepsis campaign: international guidelines for management of sepsis and septic shock 2021. Crit Care Med. 2021 Nov 1;49(11):e1063-143.
https://www.doi.org/10.1097/CCM.0000000000005337
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34605781?tool=bestpractice.com
[164]Avni T, Lador A, Lev S, et al. Vasopressors for the treatment of septic shock: systematic review and meta-analysis. PLoS One. 2015 Aug 3;10(8):e0129305.
https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0129305
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26237037?tool=bestpractice.com
[165]Møller MH, Claudius C, Junttila E, et al. Scandinavian SSAI clinical practice guideline on choice of first-line vasopressor for patients with acute circulatory failure. Acta Anaesthesiol Scand. 2016 Nov;60(10):1347-66.
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/aas.12780
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27576362?tool=bestpractice.com
ვაზოპრესინი შეიძლება დაემატოს ნორადრენალინს, რათა მიაღწიოს სამიზნე MAP-ს (≥65 mmHg).[66]Yealy DM, Mohr NM, Shapiro NI, et al. Early care of adults with suspected sepsis in the emergency department and out-of-hospital environment: a consensus-based task force report. Ann Emerg Med. 2021 Jul;78(1):1-19.
https://www.annemergmed.com/article/S0196-0644(21)00117-7/fulltext
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33840511?tool=bestpractice.com
[69]Evans L, Rhodes A, Alhazzani W, et al. Surviving sepsis campaign: international guidelines for management of sepsis and septic shock 2021. Crit Care Med. 2021 Nov 1;49(11):e1063-143.
https://www.doi.org/10.1097/CCM.0000000000005337
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34605781?tool=bestpractice.com
ვაზოაქტიური მედიკამენტების ყველა ინფუზია შოკის გამოსასწორებლად უნდა ჩატარდეს უსაფრთხო კათეტერის მეშვეობით ცენტრალურ ვენაში მაღალი ნაკადით, მაგალითად, ცენტრალური ვენური კათეტერის მეშვეობით. ვაზოპრესორების გამოყენება შესაძლებელია პერიფერიული ვენური ხაზით, თუ ცენტრალური ვენური წვდომის უზრუნველყოფა დაგვიანებულია.[66]Yealy DM, Mohr NM, Shapiro NI, et al. Early care of adults with suspected sepsis in the emergency department and out-of-hospital environment: a consensus-based task force report. Ann Emerg Med. 2021 Jul;78(1):1-19.
https://www.annemergmed.com/article/S0196-0644(21)00117-7/fulltext
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33840511?tool=bestpractice.com
[69]Evans L, Rhodes A, Alhazzani W, et al. Surviving sepsis campaign: international guidelines for management of sepsis and septic shock 2021. Crit Care Med. 2021 Nov 1;49(11):e1063-143.
https://www.doi.org/10.1097/CCM.0000000000005337
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34605781?tool=bestpractice.com
დამატებითი მკურნალობა
იმ პაციენტების შემთხვევაში, რომელტაც გულის მცირე წუთმოცულობა აქვთ, სათანადო ინფუზიური რეანიმაციის მიუხედავად, შესაძლებელია ინოტროპების (მაგ. დობუტამინის) დამატება. შესაბამისი ვაზოაქტიური აგენტები შეირჩევა მხოლოდ კრიტიკული მეთვალყურეობის ქვეშ და შეიძლება განსხვავდებოდეს კლინიკის შესაძლებლობებისა და ადგილობრივი პრაქტიკის გაიდლაინების მიხედვით. გულის დაბალ წუთმოცულობაზე ეჭვის მიტანა შესაძლებელია კლინიკური გასინჯვით (კაპილარების შევსების გახანგრძლივებული დრო, შარდის მცირე მოცულობა, სუსტი პერიფერიული პერფუზია) და მისი დადასტურება ხდება გულის მოცულობის მონიტორინგის მეშვეობით ან ცენტრალური ვენიდან, ან პულმონური არტერიიდან სისხლის აღებით, სა გასაზომად. საჭიროა გულისცემის სიხშირის შენარჩუნება <100 დარტყმა წუთში, მიოკარდიუმის ჟანგბადზე მოთხოვნილების შესამცირებლად.[166]Rivers PE, McIntyre L, Morro DC, et al. Early and innovative interventions for severe sepsis and septic shock: taking advantage of a window of opportunity. CMAJ. 2005 Oct 25;173(9):1054-65.
https://www.cmaj.ca/content/173/9/1054.full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16247103?tool=bestpractice.com
სეფსისის ან სეპტიური შოკის მქონე პაციენტებისთვის კორტიკოსტეროიდების მიცემის მტკიცებულებები შერეულია და გაიდლაინური რეკომენდაციები განსხვავებულია.[66]Yealy DM, Mohr NM, Shapiro NI, et al. Early care of adults with suspected sepsis in the emergency department and out-of-hospital environment: a consensus-based task force report. Ann Emerg Med. 2021 Jul;78(1):1-19.
https://www.annemergmed.com/article/S0196-0644(21)00117-7/fulltext
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33840511?tool=bestpractice.com
[69]Evans L, Rhodes A, Alhazzani W, et al. Surviving sepsis campaign: international guidelines for management of sepsis and septic shock 2021. Crit Care Med. 2021 Nov 1;49(11):e1063-143.
https://www.doi.org/10.1097/CCM.0000000000005337
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34605781?tool=bestpractice.com
[167]Annane D, Pastores SM, Rochwerg B, et al. Guidelines for the diagnosis and management of critical illness-related corticosteroid insufficiency (CIRCI) in critically ill patients (Part I): Society of Critical Care Medicine (SCCM) and European Society of Intensive Care Medicine (ESICM) 2017. Crit Care Med. 2017 Dec;45(12):2078-88.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28938253?tool=bestpractice.com
[168]Annane D, Bellissant E, Bollaert PE, et al. Corticosteroids for treating sepsis in children and adults. Cochrane Database Syst Rev. 2019 Dec 6;(12):CD002243.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD002243.pub4/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31808551?tool=bestpractice.com
[169]Kalil AC, Sun J. Low-dose steroids for septic shock and severe sepsis: the use of Bayesian statistics to resolve clinical trial controversies. Intensive Care Med. 2011 Mar;37(3):420-9.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21243334?tool=bestpractice.com
[170]Rygård SL, Butler E, Granholm A, et al. Low-dose corticosteroids for adult patients with septic shock: a systematic review with meta-analysis and trial sequential analysis. Intensive Care Med. 2018 Jul;44(7):1003-16.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29761216?tool=bestpractice.com
[ ]
What are the effects of corticosteroids for people with sepsis?/cca.html?targetUrl=https://www.cochranelibrary.com/cca/doi/10.1002/cca.2908/fullსწორი პასუხის ჩვენება[მტკიცებულების დონე A]69fa97b6-fdde-4c97-a6ce-ffbd259a676dccaAრა გავლენას ახდენს კორტიკოსტეროიდები სეფსისით დაავადებულ ადამიანებზე?
კლინიკური პრაქტიკის ერთი გაიდლაინის თანახმად (ეფუძნება მეტა-ანალიზს), კორტიკოსტეროიდები შეიძლება ამცირებდეს სიკვდილობას (დაახლ. 2%-ით) და ზრდიდეს ნერვკუნთოვან სისუსტის რისკს, მაგრამ მტკიცებულება არ არის მყარი.[171]Lamontagne F, Rochwerg B, Lytvyn L, et al. Corticosteroid therapy for sepsis: a clinical practice guideline. BMJ. 2018 Aug 10;362:k3284.
https://www.bmj.com/content/362/bmj.k3284.long
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30097460?tool=bestpractice.com
[172]Rochwerg B, Oczkowski SJ, Siemieniuk RAC, et al. Corticosteroids in sepsis: an updated systematic review and meta-analysis. Crit Care Med. 2018 Sep;46(9):1411-20.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29979221?tool=bestpractice.com
ეს ეფექტი გამოვლინდა სეფსისის დროს, შოკით ან მის ფარეშე; თუმცა, კორტიკოსტეროიდების ყველაზე დიდი სარგებელი აღინიშნებოდა სეპტიკური შოკის დროს. კლინიკური პრაქტიკის გაიდლაინის დასკვნის მიხედვით, როგორც კორდიკოსტეროიდული, ასევე არა-კორტიკოსტეროიდული რეჟიმები შესაბამისია და შეიძლება პაციენტის არჩევანი იყოს გადაწყვეტილების საფუძველი.[171]Lamontagne F, Rochwerg B, Lytvyn L, et al. Corticosteroid therapy for sepsis: a clinical practice guideline. BMJ. 2018 Aug 10;362:k3284.
https://www.bmj.com/content/362/bmj.k3284.long
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30097460?tool=bestpractice.com
პაციენტები, რომლებიც უპირატესობას ანიჭებდნენ სიცოცხლეს ცხოვრების ხარისხთან შედარებით, სავარაუდოდ, აირჩევენ კორტიკოსტეროიდულ მკურნალობას; მაშინ როცა მათ, ვინც უფრო მეტ მნიშვნელობას ანიჭებს ფუნქციური გაუარესების თავიდან აცილებას და ცხოვრების ხარისხის ამაღლებას, ვიდრე სიკვდილის თავიდან აცილებას, შესაძლოა, აირჩიონ კორტიკოსტეროიდების გარეშე მკურნალობა.[171]Lamontagne F, Rochwerg B, Lytvyn L, et al. Corticosteroid therapy for sepsis: a clinical practice guideline. BMJ. 2018 Aug 10;362:k3284.
https://www.bmj.com/content/362/bmj.k3284.long
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30097460?tool=bestpractice.com
[172]Rochwerg B, Oczkowski SJ, Siemieniuk RAC, et al. Corticosteroids in sepsis: an updated systematic review and meta-analysis. Crit Care Med. 2018 Sep;46(9):1411-20.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29979221?tool=bestpractice.com
2021 წლის SSC გაიდლაინი მოიცას სუსტ რეკომენდაციას ინტრავენური კორტიკოსტეროიდების შეყვანის შესახებ სეპტიური შოკით დაავადებულ მოზრდილებში და მუდივ ვაზოპრესორული თერაპიას.[69]Evans L, Rhodes A, Alhazzani W, et al. Surviving sepsis campaign: international guidelines for management of sepsis and septic shock 2021. Crit Care Med. 2021 Nov 1;49(11):e1063-143.
https://www.doi.org/10.1097/CCM.0000000000005337
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34605781?tool=bestpractice.com
BMJ Rapid Recommendations: corticosteroid therapy for sepsis - a clinical practice guideline
Opens in new window
MAGICapp: recommendations, evidence summaries and consultation decision aids
Opens in new window
[Figure caption and citation for the preceding image starts]: BMJ სწრაფი რეკომენდაციები: ინტრავენური კორტიკოსტეროიდები, პლუს სტანდარტული მკურნალობა versus მხოლოდ სტანდარტული მკურნალობაLamontagne F, et al. BMJ 2018;362:k3284 [Citation ends].
ქლორჰექსიდინის შემცველი აბაზანები შეიძლება ამცირებდეს ჰოსპიტალური ინფექციის რისკს.[173]Climo MW, Yokoe DS, Warren DK, et al. Effect of daily chlorhexidine bathing on hospital-acquired infection. N Engl J Med. 2013 Feb 7;368(6):533-42.
https://www.nejm.org/doi/10.1056/NEJMoa1113849
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23388005?tool=bestpractice.com
ინტრავენური N-აცეტილცისტეინი, როგორც დამატებითი თერაპია მძიმე ანთებითი რეაქციის სინდრომის და სეფსისის დროს, არაეფექტური აღმოჩნდა და რეკომენდებული არ არის.[174]Szakmany T, Hauser B, Radermacher P. N-acetylcysteine for sepsis and systemic inflammatory response in adults. Cochrane Database Syst Rev. 2012 Sep 12;(9):CD006616.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD006616.pub2/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22972094?tool=bestpractice.com
სტანდარტული ICU მხარდამჭერი მკურნალობა
სეფსისი მქონე ყველა პაციენტი უნდა მოთავსდეს ინტენსიური თერაპიის ICU განყოფილებაში.[61]Rivers E, Nguyen B, Havstad S, et al. Early goal-directed therapy in the treatment of severe sepsis and septic shock. N Engl J Med. 2001 Nov 8;345(19):1368-77.
https://www.nejm.org/doi/10.1056/NEJMoa010307
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11794169?tool=bestpractice.com
[159]Hollenberg SM, Ahrens TS, Annane D, et al. Practice parameters for hemodynamic support of sepsis in adult patients; 2004 update. Crit Care Med. 2004 Sep;32(9):1928-48.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15343024?tool=bestpractice.com
ზოგადი ინვაზიური სამკურნალო ღონისძიებები მოიცავს სტრესული წყლულების პროფილაქტიკას ჰისტამინ H2 რეცეპტორების ანტაგონისტებით ან პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორებით (გასტროინტესტინური სისხლდენის რისკის მქონე პაციენტებში), ღრმა ვენების თრომბოზის პროფილაქტიკას (ჰეპარინით და კომპრესიული წინდებით), ენტერალური ან პარენტერალური კვებით და გლიკემიური კონტროლით.[69]Evans L, Rhodes A, Alhazzani W, et al. Surviving sepsis campaign: international guidelines for management of sepsis and septic shock 2021. Crit Care Med. 2021 Nov 1;49(11):e1063-143.
https://www.doi.org/10.1097/CCM.0000000000005337
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34605781?tool=bestpractice.com
[175]Trzeciak S, Dellinger RP. Other supportive therapies in sepsis: an evidence-based review. Crit Care Med. 2004 Nov;32(suppl 11):S571-7.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15542966?tool=bestpractice.com
[176]Nguyen HB, Rivers EP, Abrahamian FM, et al; Emergency Department Sepsis Education Program and Strategies to Improve Survival (ED-SEPSIS) Working Group. Severe sepsis and septic shock: review of the literature and emergency department management guidelines. Ann Emerg Med. 2006 Jul;48(1):28-54.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16781920?tool=bestpractice.com
[177]Wang Y, Ye Z, Ge L, et al. Efficacy and safety of gastrointestinal bleeding prophylaxis in critically ill patients: systematic review and network meta-analysis. BMJ. 2020 Jan 6;368:l6744.
https://www.bmj.com/content/368/bmj.l6744
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31907166?tool=bestpractice.com
შეიძლება საჭირო იყოს ერითროციტული მასის გადასხმა; რეკომენდებულია ჰემოგლობინის სამიზნე კონცენტრაცია 70 გ/ლ (7 გ/დლ).[69]Evans L, Rhodes A, Alhazzani W, et al. Surviving sepsis campaign: international guidelines for management of sepsis and septic shock 2021. Crit Care Med. 2021 Nov 1;49(11):e1063-143.
https://www.doi.org/10.1097/CCM.0000000000005337
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34605781?tool=bestpractice.com
[158]Holst LB, Haase N, Wetterslev J, et al; TRISS Trial Group; Scandinavian Critical Care Trials Group. Lower versus higher hemoglobin threshold for transfusion in septic shock. N Engl J Med. 2014 Oct 9;371(15):1381-91.
https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa1406617
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25270275?tool=bestpractice.com
[178]Hébert PC, Wells G, Blajchman MA, et al. A multicenter, randomized, controlled clinical trial of transfusion requirements in critical care. N Engl J Med. 1999 Feb 11;340(6):409-17.
https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJM199902113400601
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9971864?tool=bestpractice.com
ჰემოგლობინის უფრო მაღალი დონე შეიძლება საჭირო გახდეს გარკვეულ პირობებში (მიოკარდიუმის იშემია, მძიმე ჰიპოქსემია ან მწვავე სისხლდენა).[69]Evans L, Rhodes A, Alhazzani W, et al. Surviving sepsis campaign: international guidelines for management of sepsis and septic shock 2021. Crit Care Med. 2021 Nov 1;49(11):e1063-143.
https://www.doi.org/10.1097/CCM.0000000000005337
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34605781?tool=bestpractice.com
საწყის რეანიმაციულ ფაზაში შეიძლება იყოს უფრო მაღალი ჰემატოკრიტი ≥30%-ით.[61]Rivers E, Nguyen B, Havstad S, et al. Early goal-directed therapy in the treatment of severe sepsis and septic shock. N Engl J Med. 2001 Nov 8;345(19):1368-77.
https://www.nejm.org/doi/10.1056/NEJMoa010307
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11794169?tool=bestpractice.com
პაციენტებისთვის, რომლებსაც ხანგრძლივი ვენტილაციური მხარდაჭერა სჭირდებათ, ვენტილაცია უნდა იყოს ფილტვებისთვის უსაფრთხო, მინიმალური პიკური ჩასუნთქვის წნევით (<30 cmH2O) და ჰიპერკაპნიის დაშვებით, ფილტვის დაზიანების შესაზღუდად.[179]Brower RG, Matthay MA, Morris A, et al; Acute Respiratory Distress Syndrome Network. Ventilation with lower tidal volumes as compared with traditional tidal volumes for acute lung injury and the acute respiratory distress syndrome. N Engl J Med. 2000 May 4;342(18):1301-8.
https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJM200005043421801
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10793162?tool=bestpractice.com
საჭიროა ჩასუნთქული ჟანგბადის ფრაქციის ტიტრაცია მინიმალურ ეფექტიან დონეზე, ჟანგვადის ტოქსიკურობის თავიდან ასაცილებლად და ცენტრალური ვენური ჟანგბადის წნევის შესანარჩუნებლად. მწვავედ შეუძლოდ მყოფი ზრდასრული პაციენტების სისტემური მიმოხილვის თანახმად, მათ შორის სეფსისის მქონე პაციენტებში, სიკვდილობა უფრო მაღალია ჟანგბადის ლიბერალური მიწოდების დროს, ვიდრე მიწოდების კონსერვატიული მიდგომების გამოყენების შემთხვევაში. სამიზნე Jangbadis გაჯერების (SpO₂) დიაპაზონი 94% -დან 96% -მდეა კრიტიკული დაავადებების მქონე ყველა პაციენტისთვის.[124]Chu DK, Kim LH, Young PJ, et al. Mortality and morbidity in acutely ill adults treated with liberal versus conservative oxygen therapy (IOTA): a systematic review and meta-analysis. Lancet. 2018 Apr 28;391(10131):1693-705.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29726345?tool=bestpractice.com
