მკურნალობის ალგორითმი

მიაქციეთ ყურადღება, რომ ფორმულა/შეყვანის გზა და დოზა შეიძლება განსხვავებული იყოს მედიკამენტების დასახელების და ბრენდის, ფორმულარის ან გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. მკურნალობის შესახებ რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტის ჯგუფების მიხედვით: იხილეთ გაფრთხილება

მწვავე

მწვავე სიმპტომები: იმუნოკომპეტენტურ პირებში

Back
1-ლი რიგის – 

პერორალური ანტივირუსული თერაპია

ანტივირუსული წამლები ამცირებენ ვირუსის გამოყოფის ხანგრძლივობას, აჩერებენ ახალი დაზიანებების წარმოქმნას და ამსუბუქებენ ტკივილს. მკურნალობა, როგორც წესი, მოიცავს პერორალურად დანიშნულ ანტივირუსულ საშუალებებს, როგორიცაა აციკლოვირი, ფამციკლოვირი და ვალაციკლოვირი. მკურნალობა დაიწყეთ გამონაყარის გამოვლენიდან 48-72 საათში და გააგრძელეთ 7 დღე ( თვალის დაზიანების არსებობის შემთხვევაში თერაპია 10 დღე უნდა გაგრძელდეს). მაღალი ხარისხის კვლევების სისტემური მიმოხილვის შედეგად გამოვლინდა, რომ ფამციკლოვირი და ვალაციკლოვირი აღემატებიან აციკლოვირს, გახანგრძლივებული ტკივილის შემცირების თვალსაზრისით.[84]

პირველადი პარამეტრები

ფამციკლოვირი: 500 მგ პერორალურად ყოველ 8 საათში 7 დღის განმავლობაში

ან

ვალაციკლოვირი: 1000 მგ პერორალურად ყოველ 8 საათში 7 დღის განმავლობაში

მეორეული ვარიანტები

აციკლოვირი: 800 მგ პერორალურად დღეში 5-ჯერ 7-10 დღის განმავლობაში; 10მგ/კგ ინტრავენურად ყოველ 8 საათში 7 დღის განმავლობაში

Back
პლიუს – 

მარტივი ანალგეზიური საშუალებები ± კალამინის ლოსიონი

მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში

კონკრეტული ტკივილგამაყუჩებელი საშუალების შერჩევა ეფუძნება ტკივილის სიმძიმეს.

პირველადი პარამეტრები

პარაცეტამოლი: 500-1000 მგ პერორალურად ყოველ 4-6 საათში ერთხელ საჭიროების მიხედვით, მაქსიმალური დოზა შეადგენს 4000 მგ-ს/დღეში

ან

იბუპროფენი: 200-400 მგ პერორალურად ყოველ 4-6 საათში ერთხელ საჭიროების მიხედვით, მაქსიმალური დოზა შეადგენს 2400 მგ-ს/დღეში

მეორეული ვარიანტები

პარაცეტამოლი: 500-1000 მგ პერორალურად ყოველ 4-6 საათში ერთხელ საჭიროების მიხედვით, მაქსიმალური დოზა შეადგენს 4000 მგ-ს/დღეში

იყოს

იბუპროფენი: 200-400 მგ პერორალურად ყოველ 4-6 საათში ერთხელ საჭიროების მიხედვით, მაქსიმალური დოზა შეადგენს 2400 მგ-ს/დღეში

--და--

კალამინის ლოსიონი ტოპიკური: საჭიროებისამებრ წაისვით დაზიანებულ ადგილებში მაქსიმუმ დღეში 4-ჯერ

Back
განიხილე – 

ოპიოიდური ჯგუფის ტკივილგამაყუჩებლები ± ტოპიკური ტკივილგამაყუჩებლები

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

კონკრეტული ტკივილგამაყუჩებელი საშუალების შერჩევა ეფუძნება ტკივილის სიმძიმეს.

პირველადი პარამეტრები

ოქსიდოკონი: 5 მგ პერორალურად (დაუყოვნებლივი გამოდევნით) ყოველ 4-6 საათში საჭიროების დროს

მეორეული ვარიანტები

ოქსიდოკონი: 5 მგ პერორალურად (დაუყოვნებლივი გამოდევნით) ყოველ 4-6 საათში საჭიროების დროს

--და--

ლიდოკაინი - ტოპიკალური (ადგილობრივი): (5%-იანი მალამო) წაუსვით დაზიანებულ არე(ებ)ს ორ- ან სამჯერ დღეში საჭიროების შემთხვევაში

იყოს

კალამინის ლოსიონი ტოპიკური: საჭიროებისამებრ წაისვით დაზიანებულ ადგილებში მაქსიმუმ დღეში 4-ჯერ

Back
პლიუს – 

დაუყოვნებლივ რეფერალი ოფთალმოლოგთან

მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში

ოფთალმოლოგთან დაუყოვნებლივ გაგზავნა საჭიროა თითოეული იმ პაციენტისთვის, რომელსაც აღენიშნება გამოვლინებები თვალზე.[3]

მკურნალობა მოიცავს ისეთი ანტივირუსული წამლების გამოყენებას, როგორიცაა აციკლოვირი, ფამციკლოვირი ან ვალაციკლოვირი 7-10 დღის განმავლობაში. მკურნალობის დაწყება უმჯობესია გამონაყრის გამოვლინებიდან პირველი 72 საათის განმავლობაში. ინტრავენური აციკლოვირი საჭიროებისამსებრ ინიშნება რეტინიტის შემთხვევაში. პერორალური ანტივირუსული წამლები აცხრობენ მწვავე დაავადებას და აჩერებენ ანთების ხელახალ განვითარებას.[82]​​[115] სამკურნალოდ ასევე გამოიყენება: ტკივილგამაყუჩებელი პრეპარატები, თვალის ანტიბიოტიკური მალამო თვალის ზედაპირის დასაცავად და ტოპიკური კორტიკოსტეროიდები. სისტემური კორტიკოსტეროიდების შესაძლოა დაინიშნოს საშუალო ან მძიმე ხარისხის ტკივილის დროს, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც აღინიშნება შეშუპება თვალის ორბიტის ირგვლივ.[3]

ქრონიკული პრობლემების დროს გამოყენებული თერაპიის საშუალებები: ლუბრიკანტის შემცველი, ხელოვნური ცრემლების გელები ან ცრემლები (კონსერვანტების გარეშე); ანტიბიოტიკის შემცველი მალამო; ლატერალური ტარსორაფია რქოვანების (რომლებსაც აღენიშნებათ ჰიპესთეზიურობა/ანესთეზიურობა ნეირონული დაზიანების შედეგად) ჩამოშლისგან დასაცავად; უწყვეტი რეჟიმის, თერაპიული რბილი კონტაქტური ლინზები და ანტიბიოტიკის წვეთები ტოპიკური კორტიკოსტეროიდები და ანტიბიოტიკები ანთებითი დაავადებებისთვის (ირიტი, ეპისკლერიტი, სკლერიტი და იმუნური კერატიტი); დილატაცია ირიტის შემთხვევაში; გლაუკომის თერაპია საჭიროებისამებრ.

ქირურგიული მართვა საჭიროებისამებრ: მაგ. ამნიოტური მემბრანის ტრანსპლანტაცია, ქსოვილთა ადჰეზიური წებო წყლულებისათვის, კერატოპროთეზირება და ტრაბეკულექტომია გლაუკომის დროს. ქრონიკული ტკივილის მართვა, როგორც წესი, მსგავისა პოსტჰერპესული ნევრალგიის მართვისა.[3]

მწვავე სიმპტომები: იმუნოკომპრომისულ პირებში

Back
1-ლი რიგის – 

პერორალური ანტივირუსული თერაპია

იმუნოკომპრომისული (სუსტი იმუნიტეტის მქონე) პაციენტებში საჭიროა ანტივირუსული თერაპიის სასწრაფოდ დაწყება გამონაყარის გამოვლინებიდან 1 კვირის ფარგლებში ან ნებისმიერ დროს დაზიანებების სრულად ფუფხით დაფარვამდე. ლოკალიზებულ დაავადებას უნდა უმკურნალოთ პერორალური ვალაციკლოვირით, ფამციკლოვირით ან აციკლოვირით, შემდგომი ამბულატორიული მეთვალყურეობით.

პირველადი პარამეტრები

აციკლოვირი: 800 მგ პერორალურად დღეში 5-ჯერ 7-10 დღის განმავლობაში; 10მგ/კგ ინტრავენურად ყოველ 8 საათში 7 დღის განმავლობაში

ან

ფამციკლოვირი: 500 მგ პერორალურად ყოველ 8 საათში 7 დღის განმავლობაში

ან

ვალაციკლოვირი: 1000 მგ პერორალურად ყოველ 8 საათში 7 დღის განმავლობაში

Back
პლიუს – 

მარტივი ანალგეზიური საშუალებები ± კალამინის ლოსიონი

მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში

კონკრეტული ტკივილგამაყუჩებელი საშუალების შერჩევა ეფუძნება ტკივილის სიმძიმეს.

პირველადი პარამეტრები

პარაცეტამოლი: 500-1000 მგ პერორალურად ყოველ 4-6 საათში ერთხელ საჭიროების მიხედვით, მაქსიმალური დოზა შეადგენს 4000 მგ-ს/დღეში

ან

იბუპროფენი: 200-400 მგ პერორალურად ყოველ 4-6 საათში ერთხელ საჭიროების მიხედვით, მაქსიმალური დოზა შეადგენს 2400 მგ-ს/დღეში

მეორეული ვარიანტები

პარაცეტამოლი: 500-1000 მგ პერორალურად ყოველ 4-6 საათში ერთხელ საჭიროების მიხედვით, მაქსიმალური დოზა შეადგენს 4000 მგ-ს/დღეში

იყოს

იბუპროფენი: 200-400 მგ პერორალურად ყოველ 4-6 საათში ერთხელ საჭიროების მიხედვით, მაქსიმალური დოზა შეადგენს 2400 მგ-ს/დღეში

--და--

კალამინის ლოსიონი ტოპიკური: საჭიროებისამებრ წაისვით დაზიანებულ ადგილებში მაქსიმუმ დღეში 4-ჯერ

Back
განიხილე – 

ოპიოიდური ჯგუფის ტკივილგამაყუჩებლები ± ტოპიკური ტკივილგამაყუჩებლები

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

კონკრეტული ტკივილგამაყუჩებელი საშუალების შერჩევა ეფუძნება ტკივილის სიმძიმეს.

პირველადი პარამეტრები

ოქსიდოკონი: 5 მგ პერორალურად (დაუყოვნებლივი გამოდევნით) ყოველ 4-6 საათში საჭიროების დროს

მეორეული ვარიანტები

ოქსიდოკონი: 5 მგ პერორალურად (დაუყოვნებლივი გამოდევნით) ყოველ 4-6 საათში საჭიროების დროს

--და--

ლიდოკაინი - ტოპიკალური (ადგილობრივი): (5%-იანი მალამო) წაუსვით დაზიანებულ არე(ებ)ს ორ- ან სამჯერ დღეში საჭიროების შემთხვევაში

იყოს

კალამინის ლოსიონი ტოპიკური: საჭიროებისამებრ წაისვით დაზიანებულ ადგილებში მაქსიმუმ დღეში 4-ჯერ

Back
მე-2 რიგის – 

ინტრავენური აციკლოვირი

თუ პაციენტს არ შეუძლია მედიკამენტების პერორალურად მიღება შესაძლებელია აციკლოვირის ინტრავენურად დანიშვნა.

პირველადი პარამეტრები

აციკლოვირი: 10 მგ/კგ ინტრავენურად ყოველ 8 საათში 7 დღის განმავლობაში.

Back
პლიუს – 

მარტივი ანალგეზიური საშუალებები ± კალამინის ლოსიონი

მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში

კონკრეტული ტკივილგამაყუჩებელი საშუალების შერჩევა ეფუძნება ტკივილის სიმძიმეს.

პირველადი პარამეტრები

პარაცეტამოლი: პერორალურად/რექტალურად: 500-1000 მგ ყოველ 4-6 საათში, საჭიროებისამებრ, მაქსიმალური დოზა 4000 მგ/დღეში; ინტრავენურად (წონა <50 კგ): 15 მგ/კგ ყოველ 4-6 საათში საჭიროებისამებრ, მაქსიმალური დოზაა 60 მგ/კგ/დღეში; ინტრავენურად (წონა ≥50 კგ): 1000 მგ ყოველ 4-6 საათში საჭიროებისამებრ, მაქსიმალური დოზაა 4000 მგ/დღეში (3000 მგ/დღეში ჰეპატოტოქსიკურობის რისკფაქტორების შემთხვევაში)

ან

დიკლოფენაკის ნატრიუმის მარილი: 37.5 მგ ინტრავენურად ყოველ 6 საათში საჭიროებისამებრ, მაქსიმალური დოზაა 150 მგ/დღეში

მეორეული ვარიანტები

პარაცეტამოლი: პერორალურად/რექტალურად: 500-1000 მგ ყოველ 4-6 საათში, საჭიროებისამებრ, მაქსიმალური დოზა 4000 მგ/დღეში; ინტრავენურად (წონა <50 კგ): 15 მგ/კგ ყოველ 4-6 საათში საჭიროებისამებრ, მაქსიმალური დოზაა 60 მგ/კგ/დღეში; ინტრავენურად (წონა ≥50 კგ): 1000 მგ ყოველ 4-6 საათში საჭიროებისამებრ, მაქსიმალური დოზაა 4000 მგ/დღეში (3000 მგ/დღეში ჰეპატოტოქსიკურობის რისკფაქტორების შემთხვევაში)

იყოს

დიკლოფენაკის ნატრიუმის მარილი: 37.5 მგ ინტრავენურად ყოველ 6 საათში საჭიროებისამებრ, მაქსიმალური დოზაა 150 მგ/დღეში

--და--

კალამინის ლოსიონი ტოპიკური: საჭიროებისამებრ წაისვით დაზიანებულ ადგილებში მაქსიმუმ დღეში 4-ჯერ

Back
განიხილე – 

ოპიოიდური ჯგუფის ტკივილგამაყუჩებლები ± ტოპიკური ტკივილგამაყუჩებლები

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

კონკრეტული ტკივილგამაყუჩებელი საშუალების შერჩევა ეფუძნება ტკივილის სიმძიმეს.

პირველადი პარამეტრები

ოქსიდოკონი: 5 მგ პერორალურად (დაუყოვნებლივი გამოდევნით) ყოველ 4-6 საათში საჭიროების დროს

მეორეული ვარიანტები

ოქსიდოკონი: 5 მგ პერორალურად (დაუყოვნებლივი გამოდევნით) ყოველ 4-6 საათში საჭიროების დროს

--და--

ლიდოკაინი - ტოპიკალური (ადგილობრივი): (5%-იანი მალამო) წაუსვით დაზიანებულ არე(ებ)ს ორ- ან სამჯერ დღეში საჭიროების შემთხვევაში

იყოს

კალამინის ლოსიონი ტოპიკური: საჭიროებისამებრ წაისვით დაზიანებულ ადგილებში მაქსიმუმ დღეში 4-ჯერ

Back
1-ლი რიგის – 

ინტრავენური აციკლოვირი

ინტრავენური აციკლოვირი უნდა დავნიშნოთ პაციენტებში რომელთაც აღენიშნებათ: დისემინირებული ინფექცია, თვალის ჩართულობა ან ძალიან მძიმე იმუნოსუპრესია.

პირველადი პარამეტრები

აციკლოვირი: 10 მგ/კგ ინტრავენურად ყოველ 8 საათში 7 დღის განმავლობაში.

Back
განიხილე – 

ოპიოიდური ჯგუფის ტკივილგამაყუჩებლები ± ტოპიკური ტკივილგამაყუჩებლები

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

კონკრეტული ტკივილგამაყუჩებელი საშუალების შერჩევა ეფუძნება ტკივილის სიმძიმეს.

პირველადი პარამეტრები

ოქსიდოკონი: 5 მგ პერორალურად (დაუყოვნებლივი გამოდევნით) ყოველ 4-6 საათში საჭიროების დროს

მეორეული ვარიანტები

ოქსიდოკონი: 5 მგ პერორალურად (დაუყოვნებლივი გამოდევნით) ყოველ 4-6 საათში საჭიროების დროს

--და--

ლიდოკაინი - ტოპიკალური (ადგილობრივი): (5%-იანი მალამო) წაუსვით დაზიანებულ არე(ებ)ს ორ- ან სამჯერ დღეში საჭიროების შემთხვევაში

იყოს

კალამინის ლოსიონი ტოპიკური: საჭიროებისამებრ წაისვით დაზიანებულ ადგილებში მაქსიმუმ დღეში 4-ჯერ

მიმდინარე

პოსტჰერპესული ტკივილი

Back
1-ლი რიგის – 

პარაცეტამოლი ან არასტეროიდული ანთების საწინააღმდეგო პრეაპრატები

მსუბუქი-საშუალო ტკივილის მქონე პაციენტებში თერაპია ხორციელდება ანთების საწინააღმდეგო არასტეროიდული პრეპარატებით ან პარაცეტამოლით და გამოიყენება ცალკე ან სუსტ ოპიოდურ ტკივილგამაყუჩებელთან კომბინაციაში.[100][101][102][103][104]

პირველადი პარამეტრები

პარაცეტამოლი: 500-1000 მგ პერორალურად ყოველ 4-6 საათში ერთხელ საჭიროების მიხედვით, მაქსიმალური დოზა შეადგენს 4000 მგ-ს/დღეში

ან

იბუპროფენი: 200-400 მგ პერორალურად ყოველ 4-6 საათში ერთხელ საჭიროების მიხედვით, მაქსიმალური დოზა შეადგენს 2400 მგ-ს/დღეში

Back
განიხილე – 

ოპიოიდური ჯგუფის მსუბუქი ანალგეზიური საშუალება

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

მსუბუქი-საშუალო ტკივილის მქონე პაციენტებში თერაპია ხორციელდება ანთების საწინააღმდეგო არასტეროიდული პრეპარატებით ან პარაცეტამოლით და გამოიყენება ცალკე ან სუსტ ოპიოდურ ტკივილგამაყუჩებელთან კომბინაციაში.[100][101][102][103][104]

პირველადი პარამეტრები

კოდეინ ფოსფატი: 15-60 მგ პერორალურად ყოველ 4-6 საათში ერთხელ საჭიროებისამებრ, მაქსიმუმ 240 მგ/დღეში

Back
მე-2 რიგის – 

ტოპიკური კაპსაიცინი

აღმოჩნდა, რომ ტოპიკური კაპსაიცინი აგრეთვე ასუსტებს ტკივილს.[105][106][107][108]

პირველადი პარამეტრები

კაფსაიცინი ტოპიკურად: (0.025-0.075%) წაისვით დაზიანებულ მიდამოებში 3-4-ჯერ დღეში

Back
1-ლი რიგის – 

ძლიერი ოპიოიდი, ამიტრიპტილინი ან ანტიკონვულსანტი

საშუალო- მძიმე ფორმის ტკივილის მქონე პაციენტებში შესაძლოა განვიხილოთ მძიმე ოპიოიდური ჯგუფის ტკივილგამაყუჩებლები. მკურნალობა შესაძლებელია ტრიციკლური ანტიდეპრესანტებით, როგორიცაა ამიტრიპტილინი ან ასევე ეფექტურია ანტიკონვულსანტები, როგორიცაა გაბაპენტინი ან პრეგაბალინი.[109][110][111][112] [ Cochrane Clinical Answers logo ] [ Cochrane Clinical Answers logo ] ტკივილის შემსუბუქების თვალსაზრისით გაბაპენტინსა და ტრიციკლურ ანტიდეპრესანტებს შორის ერთ-ერთი მეტა-ანალიზის მიხედვით განსხვავება არ გამოვლინდა.[113] ოპიოდების აუტანლობის ან დამოკიდებულების განვითარების მაღალი რისკის მქონე პაციენტებში გამოიყენება ცალკე ან კომბინაციაში ანტიკონვულსანტები, ტრიციკლური ანტიდეპრესანტები ან კორტიკოსტეროიდები.

პირველადი პარამეტრები

ტრამადოლი: 500-1000 მგ პერორალურად ყოველ 4-6 საათში საჭიროებისამებრ, მაქსიმუმ 400 მგ/დღეში

ან

ოქსიდოკონი: 5 მგ პერორალურად (დაუყოვნებლივი გამოდევნით) ყოველ 4-6 საათში საჭიროების დროს

მეორეული ვარიანტები

ამიტრიპტილინი: 0.5-დან 2მგ/კგ-მდე პერორალურად დღეში 1-ხელ ძილის წინ (თავდაპირველად), გაზარდეთ დოზა მედიკამენტზე რეაქციის მიხედვით, მაქსიმუმ 150 მგ/დღეში

ან

გაბაპენტინი: 300 მგ პერორალურად დღეში 3-ჯერ თავდაპირველად, გაზარდეთ დოზა მედიკამენტზე რეაქციის მიხედვით, მაქსიმუმ 1800 მგ/დღეში

ან

პრეგაბალინი: 300 მგ/დღეში პერორალურად, დაყოფილ დოზად 2-3 მიღებაზე

back arrow

აირჩიეთ პაციენტების ჯგუფი ჩვენი რეკომენდაციების სანახავად

მიაქციეთ ყურადღება, რომ ფორმულაცია/შეყვანის გზა და დოზირება შეიძლება განსხვავებული იყოს მედიკამენტების დასახელების და ბრენდების, წამლების ფორმულარის ან გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. მკურნალობის შესახებ რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტის ჯგუფების მიხედვით. იხილეთ გაფრთხილება

ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას