ბარტონელას ინფექცია
- მიმოხილვა
- თეორია
- დიაგნოზი
- მართვა
- მეთვალყურეობა
- წყაროები
მკურნალობის ალგორითმი
მიაქციეთ ყურადღება, რომ ფორმულა/შეყვანის გზა და დოზა შეიძლება განსხვავებული იყოს მედიკამენტების დასახელების და ბრენდის, ფორმულარის ან გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. მკურნალობის შესახებ რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტის ჯგუფების მიხედვით: იხილეთ გაფრთხილება
საეჭვო ბარტონელური ენდოკარდიტი
ემპირიული ანტიბიოტიკოთერაპია დამხმარე მოვლასთან ერთად
თუ არ ვუმკურნალებთ ბარტონელურ ენდოკარდიტს, შესაძლოა განვითარდეს გულისმიერი გართულებები, მათ შორის სარქვლების დაზიანება, აბსცესები და გულის უკმარისობა
როდესაც ვეჭვობთ, რომ ენდოკარდიტის გამომწვევი არის B henselae ან B quintana და დამადასტურებელი ტესტების მოლოდინში ვართ,გენტამიცინთან ერთად დამატებით ინიშნება ცეფტრიაქსონი დოქსიციკლინთან კომბინაციაში.[10]Rolain JM, Brouqui P, Koehler JE, et al. Recommendations for treatment of human infections caused by Bartonella species. Antimicrob Agents Chemother. 2004 Jun;48(6):1921-33. http://aac.asm.org/cgi/content/full/48/6/1921?view=long&pmid=15155180 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15155180?tool=bestpractice.com [52]Raoult D, Fournier PE, Vandenesch F, et al. Outcome and treatment of Bartonella endocarditis. Arch Intern Med. 2003 Jan 27;163(2):226-30. http://archinte.ama-assn.org/cgi/content/full/163/2/226 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12546614?tool=bestpractice.com თუ შესაძლოა თირკმელების დაზიანება, გენტამიცინის ნაცვლად შესაძლოა გამოვიყენოთ რიფამპიცინი.[54]American Academy of Pediatrics; Committee on Infectious Diseases. Bartonella henselae (Cat-scratch disease). In Kimberlin DW, Barnett ED, Lynfield R, et al, eds. Red Book: 2021–2024 Report of the Committee on Infectious Diseases. 32nd ed. Elk Grove Village, IL: American Academy of Pediatrics; 2021. https://www.publications.aap.org/redbook/book/347/chapter-abstract/5750447/Bartonella-henselae-Cat-Scratch-Disease
ცეფტრიაქსონი ვერ ფარავს ბართონელას სახეობებს, შესაბამისად, როგორც კი დადასტურდება ბართონელათი გამოწვეული ენდოკარდიტის დიაგნოზი, ცეფტრიაქსონი უნდა შეწყდეს.
ვინაიდან ბარტონელათი გამოწვეული ენდოკარდიტის სამართავად ეფექტური ალტერნატიული ანტიბიოტიკები დეფიციტურია და ინფექციის სერიოზული ხასიათის გათვალისწინებით, დოქსიციკლინის გამოყენება მართებულია ყველა ასაკის ბავშვებში. რეკომენდებულია ბავშვთა ინფექციონისტის კონსულტაცია.[54]American Academy of Pediatrics; Committee on Infectious Diseases. Bartonella henselae (Cat-scratch disease). In Kimberlin DW, Barnett ED, Lynfield R, et al, eds. Red Book: 2021–2024 Report of the Committee on Infectious Diseases. 32nd ed. Elk Grove Village, IL: American Academy of Pediatrics; 2021. https://www.publications.aap.org/redbook/book/347/chapter-abstract/5750447/Bartonella-henselae-Cat-Scratch-Disease დიდ ბრიტანეთში დოქსიციკლინი არ არის რეკომენდებული 12 წლამდე ასაკის ბავშვებისთვის, გარდა მძიმე ინფექციებისა, როდესაც არ არსებობს ალტერნატიული ვარიანტები.
ენდოკარდიტის შემთხვევაში დამხმარე მოვლა ანალოგიურია ენდოკარდიტის სხვა ტიპებისა: სითხისა და ელექტროლიტების ბალანსის ზედმიწევნით კონტროლი, ელექტროკარდიოგრამის კონტროლი და გულის უკმარისობის მართვა.
პირველადი პარამეტრები
გენტამიცინი: ბავშვები: მიმართეთ სპეციალისტს დოზირების განსასაზღვრად. მოზრდილები: 3 მგ/კგ ინტრავენურად ყოველ 24 საათში, ან 1 მგ/კგ ინტრავენურად ყოველ 8 საათში
მეტი გენტამიცინიმოარგეთ დოზა შრატში გენტამიცინის დონეს.
და
დოქსოციკლინი: 8 წლამდე ასაკის ბავშვები: 2.2 მგ/კგ ინტრავენურად/პერორალურად ყოველ 12 საათში, მაქსიმუმ 200 მგ/დღეში; ბავშვები ≥8 წელზე და მოზრდილებში: 100 მგ ინტრავენურად/პერორალურად ყოველ 12 საათში
და
ცეფტრიაქსონი: ბავშვები: 100 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად/ინტრამუსკულურად, გაყოფილი დოზებით ყოველ 12 საათში, მაქსიმუმ 4 გ/დღეში; მოზრდილები: 2 გ ინტრავენურად/მუსკულარულად ყოველ 12-24 საათში
ან
რიფამპიცინი: ბავშვები: მიმართეთ სპეციალისტს დოზის მითითებისთვის; მოზრდილები: 300 მგ ინტრავენურად/პერორულად ყოველ 12 საათში
და
დოქსოციკლინი: 8 წლამდე ასაკის ბავშვები: 2.2 მგ/კგ ინტრავენურად/პერორალურად ყოველ 12 საათში, მაქსიმუმ 200 მგ/დღეში; ბავშვები ≥8 წელზე და მოზრდილებში: 100 მგ ინტრავენურად/პერორულად ყოველ 12 საათში
და
ცეფტრიაქსონი: ბავშვები: 100 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად/ინტრამუსკულურად, გაყოფილი დოზებით ყოველ 12 საათში, მაქსიმუმ 4 გ/დღეში; მოზრდილები: 2 გ ინტრავენურად/მუსკულარულად ყოველ 12-24 საათში
კატის ნაკაწრის დაავადება: არ ვლინდება ენდოკარდიტი, ღვიძლის ჩართულობა ან ბაცილით გამოწვეული ანგიომატოზი
მონიტორინგი და დამხმარე მოვლა
იმუნოკომპეტენტურ პაციენტებს აქვთ მსუბუქი და საშუალო სიმძიმის ინფექცია - ანტიბიოტიკები არ არის საჭირო.[10]Rolain JM, Brouqui P, Koehler JE, et al. Recommendations for treatment of human infections caused by Bartonella species. Antimicrob Agents Chemother. 2004 Jun;48(6):1921-33. http://aac.asm.org/cgi/content/full/48/6/1921?view=long&pmid=15155180 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15155180?tool=bestpractice.com [43]Margileth AM. Recent advances in diagnosis and treatment of cat scratch disease. Curr Infect Dis Rep. 2000 Apr;2(2):141-6. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11095849?tool=bestpractice.com სიმპტომები ჩვეულებრივ ქრება რამდენიმე კვირაში.
მტკივნეული ლიმფადენოპათიის შემთხვევაში შეიძლება საჭირო გახდეს ტკივილგამაყუჩებლები. ცხელების მქონე პაციენტებმა უნდა მიიღონ შესაბამისი მედიკამენტები (სიცხის დამწევები).
ნემსით ასპირაცია ნაჩვენებია დაჩირქებული ლიმფური კვანძების შემთხვევაში; შეიძლება საჭირო გახდეს მრავლობითი ასპირაციაც.
მკურნალობის გარეშე მიმდინარე ინფექციებში საჭიროა ინტენსიური მეთვალყურეობა და ხელახალი შეფასება; ანტიბიოტიკოთერაპია უნდა დაიწყოს, თუ სიმპტომები და ნიშნები უარესდება ან პერსისტენტულია.
პირველადი პარამეტრები
პარაცეტამოლი: ბავშვები: 10-15 მგ/კგ პერორალურად, ყოველ 4-6 საათში ერთხელ საჭიროებისამებრ, 75 მგ/კგ/დღეში; მოზრდილები: 500-1000 მგ პერორალურად ყოველ 4-6 საათში ერთხელ საჭიროებისამებრ, მაქსიმუმ 4000 მგ/დღეში
ან
იბუპროფენი: ბავშვები: 10 მგ/კგ პერორალურად, ყოველ 6-8 საათში საჭიროებისამებრ, მაქსიმუმ 40 მგ/კგ/დღე; მოზრდილები: 200-400 მგ პერორალურად ყოველ 4-6 საათში საჭიროებისამებრ, მაქსიმუმ 2400 მგ/დღეში
ანტიბიოტიკთერაპია
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
აზითრომიცინი ინიშნება იმუნოკომპრომისულ (ნებისმიერი სიმძიმის ინფექციით) და იმუნოკომპეტენტურ პაციენტებში, რომელთაც აღენიშნებათ დიდი ზომის ლიმფური კვანძები.[10]Rolain JM, Brouqui P, Koehler JE, et al. Recommendations for treatment of human infections caused by Bartonella species. Antimicrob Agents Chemother. 2004 Jun;48(6):1921-33. http://aac.asm.org/cgi/content/full/48/6/1921?view=long&pmid=15155180 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15155180?tool=bestpractice.com [43]Margileth AM. Recent advances in diagnosis and treatment of cat scratch disease. Curr Infect Dis Rep. 2000 Apr;2(2):141-6. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11095849?tool=bestpractice.com [57]Bass JW, Freitas BC, Freitas AD, et al. Prospective randomized double blind placebo-controlled evaluation of azithromycin for treatment of cat-scratch disease. Pediatr Infect Dis J. 1998 Jun;17(6):447-52. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9655532?tool=bestpractice.com ალტერნატიულად, შეიძლება გამოყენებულ იქნას დოქსიციკლინის კომბინაცია რიფამპიცინთან.
აივ ინფექციის მქონე პაციენტებში რეკომენდებულია დოქსიციკლინით ან ერითრომიცინით მონოთერაპია, როგორც უპირატესი მკურნალობა.[53]Panel on Opportunistic Infections in Adults and Adolescents with HIV. Bartonellosis. Guidelines for the prevention and treatment of opportunistic infections in adults and adolescents with HIV: recommendations from the Centers for Disease Control and Prevention, the National Institutes of Health, and the HIV Medicine Association of the Infectious Diseases Society of America. Jun 2021 [internet publication]. https://clinicalinfo.hiv.gov/en/guidelines/adult-and-adolescent-opportunistic-infection/bartonellosis-0?view=full
მიუხედავად იმისა, რომ კბილების გაუფერულება ზოგადი პრობლემაა 8 წლამდე ასაკის ბავშვებში (<12 წელი დიდ ბრიტანეთში), AAP-ის რეკომენდაციით დოქსიციკლინი შეიძლება გამოვიყენოთ ასაკის მიუხედავად, ხანმოკლე პერიოდით (≤21 დღე).[54]American Academy of Pediatrics; Committee on Infectious Diseases. Bartonella henselae (Cat-scratch disease). In Kimberlin DW, Barnett ED, Lynfield R, et al, eds. Red Book: 2021–2024 Report of the Committee on Infectious Diseases. 32nd ed. Elk Grove Village, IL: American Academy of Pediatrics; 2021. https://www.publications.aap.org/redbook/book/347/chapter-abstract/5750447/Bartonella-henselae-Cat-Scratch-Disease
მკურნალობის კურსი: 5 დღე (აზითრომიცინი), 7-10 დღე (სხვა ანტიბიოტიკები).
აივ ინფიცირებული პაციენტებისთვის რეკომენდებულია ხანგრძლივი მკურნალობა (სულ მცირე, 3 თვე).[53]Panel on Opportunistic Infections in Adults and Adolescents with HIV. Bartonellosis. Guidelines for the prevention and treatment of opportunistic infections in adults and adolescents with HIV: recommendations from the Centers for Disease Control and Prevention, the National Institutes of Health, and the HIV Medicine Association of the Infectious Diseases Society of America. Jun 2021 [internet publication]. https://clinicalinfo.hiv.gov/en/guidelines/adult-and-adolescent-opportunistic-infection/bartonellosis-0?view=full
პირველადი პარამეტრები
აზიტრომიცინი: ბავშვები: 10 მგ/კგ პერორალურად 1-ელ დღეს, რასაც მოსდევს 5 მგ/კგ დღეში ერთხელ; მოზრდილები: 500 მგ პერორალურად 1-ელ დღეს, რასაც მოსდევს 250 მგ დღეში ერთხელ
მეორეული ვარიანტები
დოქსოციკლინი: 8 წლამდე ასაკის ბავშვები: 2.2 მგ/კგ ინტრავენურად/პერორალურად ყოველ 12 საათში, მაქსიმუმ 200 მგ/დღეში; ბავშვები ≥8 წელზე და მოზრდილებში: 100 მგ ინტრავენურად/პერორალურად ყოველ 12 საათში
და
რიფამპიცინი: ბავშვები: 20 მგ/კგ/დღე პერორალურად/ინტრავენურად 2 დაყოფილ დოზად, მაქსიმუმ 600 მგ/დღე; მოზრდილები: 300 მგ პერორალურად/ინტრავენურად დღეში ორჯერ
ან
დოქსოციკლინი: ბავშვები ≥8 წლამდე და მოზრდილები: 100 მგ პერორულად/ინტრავენურად ორჯერ დღეში
ან
ერითრომიცინის ტუტე: ბავშვები: 40 მგ/კგ/დღე პერორალურად 4 დაყოფილ დოზად, მაქსიმუმ 2000 მგ/დღე; მოზრდილებში: 500 მგ პერორალურად დღეში ოთხჯერ
ან
ერითრომიცინის ლაქტობიონატი: ბავშვები: 20 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად, 4 დაყოფილ დოზად, მაქსიმუმ 2000 მგ/დღეში; მოზრდილებში: 500 მგ ინტრავენურად ყოველ 6 სთ-ში ერთხელ
სანგრის ცხელება: არ ვლინდება ენდოკარდიტი ან ბაცილით გამოწვეული ანგიომატოზი
ანტიბიოტიკთერაპია
B quintana ინფექცია მწვავე სტადიაზე ძირითადად იწვევს სანგრის ცხელებას. ინფექცია შეიძლება სპონტანურად ალაგდეს, მაგრამ თუ არ ვუმკურნალეთ, შესალოა გადავიდეს ქრონიკულ ბაქტერიემიასა და ენდოკარდიტში.
მწვავე და ქრონიკულ სტადიაზე პაციენტების მკურნალობა მიმდინარეობს დოქსიციკლინისა და გენტამიცინის კომბინაციით.
მოზრდილ პაციენტებს მკურნალობენ პერორალური დოქსიციკლინით 28 დღის განმავლობაში, ხოლო ინტრავენური გენტამიცინით- 14 დღის განმავლობაში.[10]Rolain JM, Brouqui P, Koehler JE, et al. Recommendations for treatment of human infections caused by Bartonella species. Antimicrob Agents Chemother. 2004 Jun;48(6):1921-33. http://aac.asm.org/cgi/content/full/48/6/1921?view=long&pmid=15155180 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15155180?tool=bestpractice.com [59]Koehler JE, Tappero JW. Bacillary angiomatosis and bacillary peliosis in patients infected with human immunodeficiency virus. Clin Infect Dis. 1993 Oct;17(4):612-24. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8268340?tool=bestpractice.com [60]Angelakis E, Raoult D. Pathogenicity and treatment of Bartonella infections. Int J Antimicrob Agents. 2014 Jul;44(1):16-25. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24933445?tool=bestpractice.com
ერითრომიცინისა და გენტამიცინის გამოყენება შეიძლება მოზრდილებში, რომლებსაც აქვთ დოქსიციკლინის უკუჩვენება.
დოქსიციკლინის გამოყენება 21 დღეზე მეტი ხანგრძლივობით <8 წლის ბავშვებში არ არის რეკომენდებული, კბილების შეფერილობის შეცვლის გამო.[54]American Academy of Pediatrics; Committee on Infectious Diseases. Bartonella henselae (Cat-scratch disease). In Kimberlin DW, Barnett ED, Lynfield R, et al, eds. Red Book: 2021–2024 Report of the Committee on Infectious Diseases. 32nd ed. Elk Grove Village, IL: American Academy of Pediatrics; 2021. https://www.publications.aap.org/redbook/book/347/chapter-abstract/5750447/Bartonella-henselae-Cat-Scratch-Disease დიდ ბრიტანეთში დოქსიციკლინი რეკომენდებული არ არის 12 წლამდე ბავშვებში. სანაცვლოდ, ამ ჯგუფში ალტერნატიულად გამოიყენება გენტამიცინი და ერითრომიცინი.
მკურნალობის კურსი: 28 დღე (დოქსიციკლინი, ერითრომიცინი); 14 დღე (გენტამიცინი).
პირველადი პარამეტრები
დოქსოციკლინი: >8 წლის ასაკის ბავშვები და მოზრდილები: 100 მგ პერორულად/ინტრავენურად დღეში ორჯერ
იყოს
ერითრომიცინის ტუტე: ბავშვები: 40 მგ/კგ/დღე პერორალურად 4 დაყოფილ დოზად, მაქსიმუმ 2000 მგ/დღე; მოზრდილებში: 500 მგ პერორალურად დღეში ოთხჯერ
--და--
გენტამიცინი: ბავშვები და მოზრდილები: 3 მგ/კგ ინტრავენურად ყოველ 24 სთ-ში.
მეტი გენტამიცინიმოარგეთ დოზა შრატში გენტამიცინის დონეს.
პედიკულოზის მკურნალობა
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
ტანის ტილებით ინვაზიის (პედიკულოზის) მართვა ჩვეულებრივ შესაძლებელია პირადი ჰიგიენის გაუმჯობესებით, მათ შორის ტანსაცმლის გამოცვლა კვირაში ერთხელ მაინც და ტანსაცმლის, საწოლებისა და პირსახოცების რეცხვა და გაშრობა ცხელი წყლით (მინიმუმ 54°C [130°). F]).[61]Centers for Disease Control and Prevention. Parasites. Body lice: treatment. Sept 2019 [internet publication]. https://www.cdc.gov/parasites/lice/body/treatment.html თუმცა, ინსექტიციდებით და/ან პედიკულიციდით მკურნალობა შეიძლება მიზანშეწონილინიყოს ბართონელასთან ასოცირებული ინფექციის შემთხვევაში, რეინფიცირების ან შემდგომი გადაცემის თავიდან ასაცილებლად. ინსექტიციდები, როგორიცაა DDT, მალატიონი ან პერმეტრინი, შეიძლება გამოყენებულ იქნას ტანსაცმლისა და თეთრეულის დასამუშავებლად. რეკომენდებული პედიკულიციდები იგივეა, რაც თავის ტილების შემთხვევაში.[61]Centers for Disease Control and Prevention. Parasites. Body lice: treatment. Sept 2019 [internet publication]. https://www.cdc.gov/parasites/lice/body/treatment.html იხ პედიკულოზი კაპიტი (მართვის მიდგომა).
ბაცილით გამოწვეული ანგიომატოზი
ანტიბიოტიკთერაპია
აღნიშნული არის B henselae და B quintana-ით გამოწვეული სისხლძარღვოვანი პროლიფერაციული დაავადება იმუნოკომპრომისულ პაციენტებში, განსაკუთრებით აივ ინფიცირებულებში.[4]Anderson BE, Neuman MA. Bartonella spp. as emerging human pathogens. Clin Microbiol Rev. 1997 Apr;10(2):203-19. http://cmr.asm.org/cgi/reprint/10/2/203?view=long&pmid=9105751 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9105751?tool=bestpractice.com [5]Maguina C, Gotuzzo E. Bartonellosis. New and old. Infect Dis Clin North Am. 2000 Mar;14(1):1-22;vii. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10738670?tool=bestpractice.com ბაცილური ანგიომატოზი ვითარდება აივ ინფექციის მოგვიანებით ეტაპზე, როცა CD4 უჯრედების რაოდენობა ნაკლებია 50 უჯრედი/მიკროლიტრზე.[53]Panel on Opportunistic Infections in Adults and Adolescents with HIV. Bartonellosis. Guidelines for the prevention and treatment of opportunistic infections in adults and adolescents with HIV: recommendations from the Centers for Disease Control and Prevention, the National Institutes of Health, and the HIV Medicine Association of the Infectious Diseases Society of America. Jun 2021 [internet publication]. https://clinicalinfo.hiv.gov/en/guidelines/adult-and-adolescent-opportunistic-infection/bartonellosis-0?view=full სწორი თერაპია უმნიშვნელოვანესია ინფექციის გავრცელების საპრევენციოდ, რასაც შესაძლო ფატალური შედეგები შეიძლება მოჰყვეს.
ბაცილარული ანგიომატოზის სამკურნალოდ არჩევის ანტიბიოტიკებია ერითრომიცინი ან დოქსიციკლინი, ინიშნება 3 ან მეტი თვის განმავლობაში.[53]Panel on Opportunistic Infections in Adults and Adolescents with HIV. Bartonellosis. Guidelines for the prevention and treatment of opportunistic infections in adults and adolescents with HIV: recommendations from the Centers for Disease Control and Prevention, the National Institutes of Health, and the HIV Medicine Association of the Infectious Diseases Society of America. Jun 2021 [internet publication]. https://clinicalinfo.hiv.gov/en/guidelines/adult-and-adolescent-opportunistic-infection/bartonellosis-0?view=full დოქსიციკლინის გამოყენება 21 დღეზე მეტი ხანგრძლივობით <8 წლის ბავშვებში არ არის რეკომენდებული, კბილების შეფერილობის შეცვლის გამო.[54]American Academy of Pediatrics; Committee on Infectious Diseases. Bartonella henselae (Cat-scratch disease). In Kimberlin DW, Barnett ED, Lynfield R, et al, eds. Red Book: 2021–2024 Report of the Committee on Infectious Diseases. 32nd ed. Elk Grove Village, IL: American Academy of Pediatrics; 2021. https://www.publications.aap.org/redbook/book/347/chapter-abstract/5750447/Bartonella-henselae-Cat-Scratch-Disease დიდ ბრიტანეთში დოქსიციკლინი არ არის რეკომენდებული 12 წლამდე ასაკის ბავშვებისთვის.
მიუხედავად იმისა, რომ გამოქვეყნებული მონაცემები არასაკმარისია, აზითრომიცინის 3-თვიანი კურსი ასევე წარმატებით გამოიყენება.[62]Guerra LG, Neira CJ, Boman D,et al. Rapid response of AIDS-related bacillary angiomatosis to azithromycin. Clin Infect Dis. 1993 Aug;17(2):264-6. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8399879?tool=bestpractice.com ვინადიან აზითრომიცინი კარგად ფარავს B quintana და B henselae-ს, იგი შესაძლოა გამოივიყენოთ ერითრომიცინის ან დოქსიციკლინის ალტერნატივად.[53]Panel on Opportunistic Infections in Adults and Adolescents with HIV. Bartonellosis. Guidelines for the prevention and treatment of opportunistic infections in adults and adolescents with HIV: recommendations from the Centers for Disease Control and Prevention, the National Institutes of Health, and the HIV Medicine Association of the Infectious Diseases Society of America. Jun 2021 [internet publication]. https://clinicalinfo.hiv.gov/en/guidelines/adult-and-adolescent-opportunistic-infection/bartonellosis-0?view=full კლარითრომიცინი ასევე შეიძლება ჩაითვალოს ალტერნატივად, თუმცა, მწირია მტკიცებულება მისი გამოყენების მხარდასაჭერად.[53]Panel on Opportunistic Infections in Adults and Adolescents with HIV. Bartonellosis. Guidelines for the prevention and treatment of opportunistic infections in adults and adolescents with HIV: recommendations from the Centers for Disease Control and Prevention, the National Institutes of Health, and the HIV Medicine Association of the Infectious Diseases Society of America. Jun 2021 [internet publication]. https://clinicalinfo.hiv.gov/en/guidelines/adult-and-adolescent-opportunistic-infection/bartonellosis-0?view=full
მკურნალობის კურსი: 3 თვე.
პირველადი პარამეტრები
ერითრომიცინის ტუტე: ბავშვები: 40 მგ/კგ/დღე პერორალურად 4 დაყოფილ დოზად, მაქსიმუმ 2000 მგ/დღე; მოზრდილებში: 500 მგ პერორალურად დღეში ოთხჯერ
ან
დოქსოციკლინი: >8 წლის ასაკის ბავშვები და მოზრდილები: 100 მგ პერორალურად/ინტრავენურად დღეში ორჯერ
მეორეული ვარიანტები
აზიტრომიცინი: ბავშვები: 10 მგ/კგ პერორალურად დღეში ერთხელ; მოზრდილები: 500 მგ პერორალურად დღეში ერთხელ
ან
კლარითრომიცინი: ბავშვები: 7.5 მგ/კგ პერორალურად, ორჯერ დღეში, მაქსიმუმ 1000 მგ/დღეში; მოზრდილები: 500 მგ პერორალურად, ორჯერ დღეში
დამხმარე მკურნალობა
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
დამხმარე თერაპია მოიცავს: შესაბამის ანტიპირეტულ პრეპარატებს ცხელების კონტროლისთვის; იმუნოკომპრომისულ პაციენტებში იმუნიტეტის გამაძლიერებელ ზომებს (მაგ., ანტირეტროვირუსული თერაპია აივ/შიდსის შემთხვევაში ან იმუნოსუპრესიული აგენტების შემცირება ტრანსპლანტის მიმღებ პაციენტებში).
პირველადი პარამეტრები
პარაცეტამოლი: ბავშვები: 10-15 მგ/კგ პერორალურად, ყოველ 4-6 საათში ერთხელ საჭიროებისამებრ, 75 მგ/კგ/დღეში; მოზრდილები: 500-1000 მგ პერორალურად ყოველ 4-6 საათში ერთხელ საჭიროებისამებრ, მაქსიმუმ 4000 მგ/დღეში
ან
იბუპროფენი: ბავშვები: 10 მგ/კგ პერორალურად, ყოველ 6-8 საათში საჭიროებისამებრ, მაქსიმუმ 40 მგ/კგ/დღე; მოზრდილები: 200-400 მგ პერორალურად ყოველ 4-6 საათში საჭიროებისამებრ, მაქსიმუმ 2400 მგ/დღეში
პედიკულოზის მკურნალობა
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
ტანის ტილებით ინვაზიის (პედიკულოზის) მართვა ჩვეულებრივ შესაძლებელია პირადი ჰიგიენის გაუმჯობესებით, მათ შორის ტანსაცმლის გამოცვლა კვირაში ერთხელ მაინც და ტანსაცმლის, საწოლებისა და პირსახოცების რეცხვა და გაშრობა ცხელი წყლით (მინიმუმ 54°C [130°). F]).[61]Centers for Disease Control and Prevention. Parasites. Body lice: treatment. Sept 2019 [internet publication]. https://www.cdc.gov/parasites/lice/body/treatment.html თუმცა, ინსექტიციდებით და/ან პედიკულიციდით მკურნალობა შეიძლება მიზანშეწონილინიყოს ბართონელასთან ასოცირებული ინფექციის შემთხვევაში, რეინფიცირების ან შემდგომი გადაცემის თავიდან ასაცილებლად. ინსექტიციდები, როგორიცაა DDT, მალატიონი ან პერმეტრინი, შეიძლება გამოყენებულ იქნას ტანსაცმლისა და თეთრეულის დასამუშავებლად. რეკომენდებული პედიკულიციდები იგივეა, რაც თავის ტილების შემთხვევაში.[61]Centers for Disease Control and Prevention. Parasites. Body lice: treatment. Sept 2019 [internet publication]. https://www.cdc.gov/parasites/lice/body/treatment.html იხ პედიკულოზი კაპიტი (მართვის მიდგომა).
ღვიძლისმიერი პელიოზი ან ღვიძლ-ელენთის მიკროაბსცესები
ანტიბიოტიკთერაპია
იმუნოკომპრომისულ პაციენტებსა და ბავშვებში გვხვდება ღვიძლის პელიოზი, რომელსაც დილატირებული კაპილარები და ღვიძლში სისხლით სავსე კავერნოზული სივრცეების განვითარება ახასიათებს. პაციენტებს უვლინდებათ ცხელება, შეციება, გასტროინტესტინური სიმპტომები და ჰეპატოსპლენომეგალია.
ღვიძლისმიერი პელიოზის მკურნალობა ტარდება ერითრომიცინით ან დოქსიციკლინით, 3 ან მეტი თვის განმავლობაში.[53]Panel on Opportunistic Infections in Adults and Adolescents with HIV. Bartonellosis. Guidelines for the prevention and treatment of opportunistic infections in adults and adolescents with HIV: recommendations from the Centers for Disease Control and Prevention, the National Institutes of Health, and the HIV Medicine Association of the Infectious Diseases Society of America. Jun 2021 [internet publication]. https://clinicalinfo.hiv.gov/en/guidelines/adult-and-adolescent-opportunistic-infection/bartonellosis-0?view=full დოქსიციკლინის გამოყენება 21 დღეზე მეტი ხანგრძლივობით <8 წლის ბავშვებში არ არის რეკომენდებული, კბილების შეფერილობის შეცვლის გამო.[54]American Academy of Pediatrics; Committee on Infectious Diseases. Bartonella henselae (Cat-scratch disease). In Kimberlin DW, Barnett ED, Lynfield R, et al, eds. Red Book: 2021–2024 Report of the Committee on Infectious Diseases. 32nd ed. Elk Grove Village, IL: American Academy of Pediatrics; 2021. https://www.publications.aap.org/redbook/book/347/chapter-abstract/5750447/Bartonella-henselae-Cat-Scratch-Disease დიდ ბრიტანეთში დოქსიციკლინი რეკომენდებული არ არის 12 წლამდე ბავშვებში.
იმუნოკომპეტენტურ ბავშვებს შესაძლოა ჰქონდეთ B henselae-ს ინფექციის შედეგად განვითარებული ღვიძლისა და ელენთის მიკროაბსცესები, აღნიშნული მდგომარეობის მკურნალობა საჭიროა მხოლოდ რიფამპიცინის 2-კვირიანი კურსით ან რიფამპიცინისა და გენტამიცინის ან ტრიმეთოპრიმ/სულფამეთოქსაზოლის კომბინაციით.[63]Bryant K, Marshall GS. Hepatosplenic cat scratch disease treated with corticosteroids. Arch Dis Child. 2003 Apr;88(4):345-6. http://adc.bmj.com/content/88/4/345.long http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12651767?tool=bestpractice.com
მკურნალობის კურსი: ≥3 თვე ღვიძლისმიერი პელიოზის დროს. 10-14 დღე ღვიძლ-ელენთის მიკროაბსცესებისთვის
პირველადი პარამეტრები
ღვიძლის პელიოზი
ერითრომიცინის ტუტე: ბავშვები: 40 მგ/კგ/დღე პერორალურად 4 დაყოფილ დოზად, მაქსიმუმ 2000 მგ/დღე; მოზრდილებში: 500 მგ პერორალურად დღეში ოთხჯერ
ან
ღვიძლის პელიოზი
დოქსოციკლინი: >8 წლის ასაკის ბავშვები და მოზრდილები: 100 მგ პერორალურად/ინტრავენურად დღეში ორჯერ
ან
ღვიძლ-ელენთის მიკროაბსცესები
რიფამპიცინი: ბავშვები: 20 მგ/კგ/დღეში პერორალურად/ინტრავენურად 2 დაყოფილ დოზად, მაქსიმუმ 600 მგ/დღე
ან
ღვიძლ-ელენთის მიკროაბსცესები
რიფამპიცინი: ბავშვები: 20 მგ/კგ/დღეში პერორალურად/ინტრავენურად 2 დაყოფილ დოზად, მაქსიმუმ 600 მგ/დღე
--და--
გენტამიცინი: ბავშვები: 3 მგ/კგ ინტრავენურად ყოველ 24 სთ-ში
მეტი გენტამიცინიმოარგეთ დოზა შრატში გენტამიცინის დონეს.
იყოს
ტრიმეთოპრიმ/სულფამეტოქსაზოლი: >2 თვის ასაკის ბავშვები: 8-10 მგ/კგ/დღე ინტრავენურად/პერორალურად დაყოფილი დოზებით ყოველ 6-12 სთ-ში
მეტი ტრიმეთოპრიმ/სულფამეტოქსაზოლიდოზა მიეკუთვნება ტრიმეტოპრიმის კომპონენტს.
დამხმარე მკურნალობა
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
დამხმარე თერაპია მოიცავს: შესაბამის ანტიპირეტულ პრეპარატებს ცხელების კონტროლისთვის; იმუნოკომპრომისულ პაციენტებში იმუნიტეტის გამაძლიერებელ ზომებს (მაგ., ანტირეტროვირუსული თერაპია აივ/შიდსის შემთხვევაში ან იმუნოსუპრესიული აგენტების შემცირება ტრანსპლანტის მიმღებ პაციენტებში).
პირველადი პარამეტრები
პარაცეტამოლი: ბავშვები: 10-15 მგ/კგ პერორალურად, ყოველ 4-6 საათში ერთხელ საჭიროებისამებრ, 75 მგ/კგ/დღეში; მოზრდილები: 500-1000 მგ პერორალურად ყოველ 4-6 საათში ერთხელ საჭიროებისამებრ, მაქსიმუმ 4000 მგ/დღეში
ან
იბუპროფენი: ბავშვები: 10 მგ/კგ პერორალურად, ყოველ 6-8 საათში საჭიროებისამებრ, მაქსიმუმ 40 მგ/კგ/დღე; მოზრდილები: 200-400 მგ პერორალურად ყოველ 4-6 საათში საჭიროებისამებრ, მაქსიმუმ 2400 მგ/დღეში
დადასტურებული Bartonella endocarditis
ანტიბიოტიკოთერაპია + დამხმარე მოვლა
თუ დადასტურდა, რომ ენდოკარდიტის გამომწვევი ბართონელაა, უპირატესია მკურნალობა გენტამიცინით (14 დღის განმავლობაში) პერორალურ დოქსიციკლინთან კომბინაციაში (6 კვირის განმავლობაში).[10]Rolain JM, Brouqui P, Koehler JE, et al. Recommendations for treatment of human infections caused by Bartonella species. Antimicrob Agents Chemother. 2004 Jun;48(6):1921-33. http://aac.asm.org/cgi/content/full/48/6/1921?view=long&pmid=15155180 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15155180?tool=bestpractice.com [52]Raoult D, Fournier PE, Vandenesch F, et al. Outcome and treatment of Bartonella endocarditis. Arch Intern Med. 2003 Jan 27;163(2):226-30. http://archinte.ama-assn.org/cgi/content/full/163/2/226 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12546614?tool=bestpractice.com თუ მოსალოდმელია თირკმელების დაზიანება, გამოყენებულ უნდა იქნას რიფამპიცინისა და დოქსიციკლინის კომბინაცია (6 კვირა).[53]Panel on Opportunistic Infections in Adults and Adolescents with HIV. Bartonellosis. Guidelines for the prevention and treatment of opportunistic infections in adults and adolescents with HIV: recommendations from the Centers for Disease Control and Prevention, the National Institutes of Health, and the HIV Medicine Association of the Infectious Diseases Society of America. Jun 2021 [internet publication]. https://clinicalinfo.hiv.gov/en/guidelines/adult-and-adolescent-opportunistic-infection/bartonellosis-0?view=full [54]American Academy of Pediatrics; Committee on Infectious Diseases. Bartonella henselae (Cat-scratch disease). In Kimberlin DW, Barnett ED, Lynfield R, et al, eds. Red Book: 2021–2024 Report of the Committee on Infectious Diseases. 32nd ed. Elk Grove Village, IL: American Academy of Pediatrics; 2021. https://www.publications.aap.org/redbook/book/347/chapter-abstract/5750447/Bartonella-henselae-Cat-Scratch-Disease
იქიდან გამომდინარე, რომ ბართონელათი გამოწვეული ენდოკარდიტის დროს დეფიციტურია ეფექტური ალტერნატიული ანტიბიოტიკები და ინფექციის სერიოზული ხასიათიდან გამომდინარე, დოქსიციკლინის გამოყენება გამართლებულია ყველა ასაკის ბავშვებში, ხანგრძლივი მკურნალობის კურსის მიუხედავად (>21 დღე). რეკომენდებულია ბავშვთა ინფექციონისტის კონსულტაცია.[54]American Academy of Pediatrics; Committee on Infectious Diseases. Bartonella henselae (Cat-scratch disease). In Kimberlin DW, Barnett ED, Lynfield R, et al, eds. Red Book: 2021–2024 Report of the Committee on Infectious Diseases. 32nd ed. Elk Grove Village, IL: American Academy of Pediatrics; 2021. https://www.publications.aap.org/redbook/book/347/chapter-abstract/5750447/Bartonella-henselae-Cat-Scratch-Disease დიდ ბრიტანეთში დოქსიციკლინი არ არის რეკომენდებული 12 წლამდე ასაკის ბავშვებისთვის, გარდა მძიმე ინფექციებისა, როდესაც არ არსებობს ალტერნატიული ვარიანტები.
მიმართეთ ინფექციონისტს, თუ პაციენტს დაუდასტურდება ბართონელას ატიპური სახეობით(მაგ., B baciliformis) გამოწვეული ენდოკარდიტი, მიმართეთ ინფექციონისტს.[10]Rolain JM, Brouqui P, Koehler JE, et al. Recommendations for treatment of human infections caused by Bartonella species. Antimicrob Agents Chemother. 2004 Jun;48(6):1921-33. http://aac.asm.org/cgi/content/full/48/6/1921?view=long&pmid=15155180 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15155180?tool=bestpractice.com [16]Nelson CA. Chapter 4 - Travel-related infectious diseases: Bartonella infections. In Brunette GW, Nemhauser JB eds. CDC Yellow Book 2024: health information for international travel. Oxford University Press; 2023. https://wwwnc.cdc.gov/travel/yellowbook/2024/infections-diseases/bartonella-infections [45]Peñafiel-Sam J, Alarcón-Guevara S, Chang-Cabanillas S, et al. Infective endocarditis due to Bartonella bacilliformis associated with systemic vasculitis: a case report. Rev Soc Bras Med Trop. 2017 Sep-Oct;50(5):706-8. https://www.doi.org/10.1590/0037-8682-0042-2017 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29160523?tool=bestpractice.com
შესაბამის შემთხვევებში შეიძლება დაგვეხმაროს განმეორებითი ექოკარდიოგრამა, რათა დავინახოთ, ალაგდა თუ არა სარქველზე ვეგეტაციები.
ენდოკარდიტის შემთხვევაში დამხმარე მოვლა ანალოგიურია ენდოკარდიტის სხვა ტიპებისა: სითხისა და ელექტროლიტების ბალანსის ზედმიწევნით კონტროლი, ელექტროკარდიოგრამის კონტროლი და გულის უკმარისობის მართვა.
მკურნალობის კურსი: 14 დღე (გენტამიცინი); 6 კვირა (ცეფტრიაქსონი, დოქსიციკლინი).
პირველადი პარამეტრები
გენტამიცინი: ბავშვები: დოზირების განსასაზღვრად მიმართეთ სპეციალისტს. მოზრდილები: 3 მგ/კგ ინტრავენურად ყოველ 24 საათში, ან 1 მგ/კგ ინტრავენურად ყოველ 8 საათში
მეტი გენტამიცინიმოარგეთ დოზა შრატში გენტამიცინის დონეს.
და
დოქსოციკლინი: 8 წლამდე ასაკის ბავშვები: 2.2 მგ/კგ ინტრავენურად/პერორალურად ყოველ 12 საათში, მაქსიმუმ 200 მგ/დღეში; ბავშვები ≥8 წელზე და მოზრდილებში: 100 მგ ინტრავენურად/პერორალურად ყოველ 12 საათში
ან
რიფამპიცინი: ბავშვები: მიმართეთ სპეციალისტს დოზის მითითებისთვის; მოზრდილები: 300 მგ ინტრავენურად/პერორულად ყოველ 12 საათში
და
დოქსოციკლინი: 8 წლამდე ასაკის ბავშვები: 2.2 მგ/კგ ინტრავენურად/პერორალურად ყოველ 12 საათში, მაქსიმუმ 200 მგ/დღეში; ბავშვები ≥8 წელზე და მოზრდილებში: 100 მგ ინტრავენურად/პერორალურად ყოველ 12 საათში
სარქვლის შეცვლა
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
თუ პაციენტს სარქველი ძლიერად აქვს დაზიანებული და ვლინდება გაჟონვა, რაც იწვევს გულის შეგუბებით უკმარისობას ან ემბოლიას, შეიძლება საჭირო გახდეს სარქვლის ჩანაცვლება. აუცილებელია ყველა პაციენტის კლინიკური მეთვალყურეობა და ზედმიწევნითი დაკვირვება, რათა დროულად ამოვიცნოთ გართულებები, როგორიცაა ემბოლია და გულის შეგუბებითი უკმარისობა. შესაბამის შემთხვევებში შეიძლება დაგვეხმაროს განმეორებითი ექოკარდიოგრამა, რათა დავინახოთ, ალაგდა თუ არა სარქველზე ვეგეტაციები.
ანტიბიოტიკოთერაპია + დამხმარე მოვლა
Bartonella-თი გამოწვეული ენდოკარდიტის მკურნალობა იმუნოკომპრომისულ პაციენტებში უნდა შეირჩეს ინდივიდუალურად, ვინაიდან შესაძლოა საჭირო გახდეს ხანგრძლივი მკურნალობა.
ბარტონელას დადასტურებული ენდოკარდიტის რეკომენდებული მკურნალობა აივ-ის მქონე მოზრდილებში არის ინტრავენური დოქსიციკლინი პლუს ინტრავენური ან პერორალური რიფამპიცინი 6 კვირის განმავლობაში, რასაც მოჰყვება ინტრავენური ან პერორალური დოქსიციკლინით მონოთერაპია ≥3 თვის მანძილზე. ალტერნატიული ვარიანტია დოქსიციკლინი პლუს გენტამიცინი, ორივე ინტრავენური ფორმით, 14 დღის განმავლობაში, რასაც მოჰყვება ინტრავენური ან პერორალური დოქსიციკლინის მონოთერაპია ≥3 თვის განმავლობაში, მაგრამ ნაკლებად სასურველია გენტამიცინის შესაძლო ნეფროტოქსიკურობის გამო.[53]Panel on Opportunistic Infections in Adults and Adolescents with HIV. Bartonellosis. Guidelines for the prevention and treatment of opportunistic infections in adults and adolescents with HIV: recommendations from the Centers for Disease Control and Prevention, the National Institutes of Health, and the HIV Medicine Association of the Infectious Diseases Society of America. Jun 2021 [internet publication]. https://clinicalinfo.hiv.gov/en/guidelines/adult-and-adolescent-opportunistic-infection/bartonellosis-0?view=full აივ ინფექციის მქონე ბავშვების მართვა უნდა მოხდეს სპეციალისტის მეთვალყურეობის ქვეშ.
მიმართეთ ინფექციონისტს, თუ პაციენტს დაუდასტურდება ბართონელას ატიპური სახეობით(მაგ., B baciliformis) გამოწვეული ენდოკარდიტი, მიმართეთ ინფექციონისტს.[10]Rolain JM, Brouqui P, Koehler JE, et al. Recommendations for treatment of human infections caused by Bartonella species. Antimicrob Agents Chemother. 2004 Jun;48(6):1921-33. http://aac.asm.org/cgi/content/full/48/6/1921?view=long&pmid=15155180 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15155180?tool=bestpractice.com [16]Nelson CA. Chapter 4 - Travel-related infectious diseases: Bartonella infections. In Brunette GW, Nemhauser JB eds. CDC Yellow Book 2024: health information for international travel. Oxford University Press; 2023. https://wwwnc.cdc.gov/travel/yellowbook/2024/infections-diseases/bartonella-infections [45]Peñafiel-Sam J, Alarcón-Guevara S, Chang-Cabanillas S, et al. Infective endocarditis due to Bartonella bacilliformis associated with systemic vasculitis: a case report. Rev Soc Bras Med Trop. 2017 Sep-Oct;50(5):706-8. https://www.doi.org/10.1590/0037-8682-0042-2017 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29160523?tool=bestpractice.com
შესაბამის შემთხვევებში შეიძლება დაგვეხმაროს განმეორებითი ექოკარდიოგრამა, რათა დავინახოთ, ალაგდა თუ არა სარქველზე ვეგეტაციები.
ენდოკარდიტის შემთხვევაში დამხმარე მოვლა ანალოგიურია ენდოკარდიტის სხვა ტიპებისა: სითხისა და ელექტროლიტების ბალანსის ზედმიწევნით კონტროლი, ელექტროკარდიოგრამის კონტროლი და გულის უკმარისობის მართვა.
პირველადი პარამეტრები
დოქსოციკლინი: მოზრდილები: 100 მგ ინტრავენურად ყოველ 12 საათში 6 კვირის განმავლობაში, შემდეგ 100 მგ ინტრავენურად/პერორულად ყოველ 12 საათში ≥3 თვის განმავლობაში
და
რიფამპიცინი: მოზრდილები: 300 მგ ინტრავენურად/პერორულად ყოველ 12 საათში 6 კვირის განმავლობაში
მეორეული ვარიანტები
დოქსოციკლინი: მოზრდილები: 100 მგ ინტრავენურად ყოველ 12 საათში 2 კვირის განმავლობაში, შემდეგ 100 მგ ინტრავენურად/პერორულად ყოველ 12 საათში ≥3 თვის განმავლობაში
და
გენტამიცინი: მოზრდილები: 1 მგ/კგ ინტრავენურად ყოველ 8 საათში 2 კვირის განმავლობაში
მეტი გენტამიცინიმოარგეთ დოზა შრატში გენტამიცინის დონეს.
სარქვლის შეცვლა
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
თუ პაციენტს სარქველი ძლიერად აქვს დაზიანებული და ვლინდება გაჟონვა, რაც იწვევს გულის შეგუბებით უკმარისობას ან ემბოლიას, შეიძლება საჭირო გახდეს სარქვლის ჩანაცვლება. აუცილებელია ყველა პაციენტის კლინიკური მეთვალყურეობა და ზედმიწევნითი დაკვირვება, რათა დროულად ამოვიცნოთ გართულებები, როგორიცაა ემბოლია და გულის შეგუბებითი უკმარისობა. შესაბამის შემთხვევებში შეიძლება დაგვეხმაროს განმეორებითი ექოკარდიოგრამა, რათა დავინახოთ, ალაგდა თუ არა სარქველზე ვეგეტაციები.
კერიონის დაავადება: ოროიას ცხელება
ანტიბიოტიკთერაპია
მკურნალობა უნდა დაიწყოს დიაგნოზის დადგენისთანავე.
პერუს მთავრობის ეროვნული გაიდლაინებით რეკომენდებულია მკურნალობის შემდგომი რეჟმები:[19]Gomes C, Ruiz J. Carrion's disease: the sound of silence. Clin Microbiol Rev. 2018 Jan;31(1):e00056-17. https://www.doi.org/10.1128/CMR.00056-17 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29187394?tool=bestpractice.com
მოზრდილებს და მოზარდებს (ანუ ≥14 წელი და ≥45 კგ), გაურთულებელ შემთხვევებში მკურნალობენ ორალური ციპროფლოქსაცინით 14 დღის განმავლობაში. ალტერნატივები მოიცავს ამოქსიცილინს/კლავულანატს და ტრიმეთოპრიმს/სულფამეთოქსაზოლს. მძიმე შემთხვევებში მკურნალობა მიმდინარეობს ციპროფლოქსაცინითა და ცეფტრიაქსონით 7-14 დღის განმავლობაში. მძიმე შემთხვევების ალტერნატიული რეჟიმები მოიცავს ციპროფლოქსაცინის ცეფტაზიდიმთან ან ამიკაცინთან კომბინაციას.[19]Gomes C, Ruiz J. Carrion's disease: the sound of silence. Clin Microbiol Rev. 2018 Jan;31(1):e00056-17. https://www.doi.org/10.1128/CMR.00056-17 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29187394?tool=bestpractice.com
ორსულობის ან მეძუძურობის პერიოდში ამოქსიცილინი/კლავულანატი რეკომენდებულია გაურთულებელი შემთხვევებისთვის, ხოლო მძიმე შემთხვევებისათვის - ცეფტრიაქსონისა და ქლორამფენიკოლის კომბინაცია.[19]Gomes C, Ruiz J. Carrion's disease: the sound of silence. Clin Microbiol Rev. 2018 Jan;31(1):e00056-17. https://www.doi.org/10.1128/CMR.00056-17 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29187394?tool=bestpractice.com
14 წლამდე ასაკის ბავშვებში რეკომენდებულია ამოქსიცილინი/კლავულანატი, როგორც პირველი რიგის მკურნალობა გაურთულებელი შემთხვევებისთვის, ხოლო ციპროფლოქსაცინი პლუს ცეფტრიაქსონი მძიმე შემთხვევებში.[19]Gomes C, Ruiz J. Carrion's disease: the sound of silence. Clin Microbiol Rev. 2018 Jan;31(1):e00056-17. https://www.doi.org/10.1128/CMR.00056-17 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29187394?tool=bestpractice.com
პირველადი პარამეტრები
მოზარდები და მოზრდილები: გაურთულებელი
ციპროფლოქსაცინი: მოზარდები და მოზრდილები: 500 მგ პერორულად ორჯერ დღეში 14 დღის განმავლობაში
ან
ბავშვები, მოზარდები და მოზრდილები (მათ შორის ორსულები ან მეძუძურები): გაურთულებელი
ამოქსიცილინ/კლავულანატი: ბავშვები: 15 მგ/კგ პერორულად ორჯერ დღეში 3 დღის განმავლობაში, მაქსიმალური 500 მგ/დოზა; მოზრდილები: 500 მგ პერორულად ორჯერ დღეში 3 დღის განმავლობაში
მეტი ამოქსიცილინ/კლავულანატიდოზა მიეკუთვნება ამოქსიცილინის კომპონენტს.
მეორეული ვარიანტები
მოზარდები და მოზრდილები: გაურთულებელი
ტრიმეთოპრიმ/სულფამეტოქსაზოლი: მოზარდები და მოზრდილები: 160 მგ პერორუად ორჯერ დღეში 14 დღის განმავლობაში
მეტი ტრიმეთოპრიმ/სულფამეტოქსაზოლიდოზა მიეკუთვნება ტრიმეტოპრიმის კომპონენტს.
ან
მოზარდები და მოზრდილები: გაურთულებელი
ქლორამფენიკოლი: ბავშვები და მოზრდილები: დოზირების განსასაზღვრად გაიარეთ სპეციალისტის კონსულტაცია
მესამე ვარიანტები
ბავშვები, მოზარდები და მოზრდილები: მძიმე
ციპროფლოქსაცინი: ბავშვები: 10-15 მგ/კგ ინტრავენურად ყოველ 12 საათში 14 დღის განმავლობაში, მაქსიმალური 400 მგ/დოზა; მოზარდები და მოზრდილები: 400 მგ ინტრავენურად ყოველ 12 საათში 3 დღის განმავლობაში, შემდეგ 200 მგ ყოველ 12 საათში 11 დღის განმავლობაში
და
ცეფტრიაქსონი: ბავშვები: 70 მგ/კგ ინტრავენურად ყოველ 24 საათში 7-10 დღის განმავლობაში, მაქსიმალური 2 გ/დოზა; მოზარდები და მოზრდილები: 2 გ ინტრავენურად ყოველ 24 საათში 7-10 დღის განმავლობაში
ან
მოზარდები და მოზრდილები: მძიმე
ციპროფლოქსაცინი: მოზარდები და მოზრდილები: 400 მგ ინტრავენურად ყოველ 12 საათში 3 დღის განმავლობაში, შემდეგ 200 მგ ყოველ 12 საათში 11 დღის განმავლობაში
--და--
ცეფტაზიდიმი: მოზარდები და მოზრდილები: 1 გ ინტრავენურად ყოველ 8 საათში 7 დღის განმავლობაში
იყოს
ამიკაცინი: მოზარდები და მოზრდილები: 7.5 მგ/კგ ინტრავენურად/კგ-ში ყოველ 12 საათში 7-10 დღის განმავლობაში
მეტი ამიკაცინიმოარგეთ დოზა შრატში ამიკაცინის დონეს.
ან
ორსულები ან მეძუძურები: მძიმე
ცეფტრიაქსონი: მოზრდილები: 1 გ ინტრავენურად ყოველ 24 საათში 10 დღის განმავლობაში
და
ქლორამფენიკოლი: მოზრდილები: დოზირებასთან დაკავშირებით მიმართეთ სპეციალისტს
დექსამეთაზონი
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
ნევროლოგიური გამოვლინებების მქონე პაციენტებმა ასევე უნდა მიიღონ ინტრავენური დექსამეტაზონი.
მკურნალობის კურსი: 3-4 დღე.
პირველადი პარამეტრები
დექსამეტაზონის ნატრიუმის ფოსფატი: ბავშვებში: 1 - 2 მგ/კგ/დღე ინტრავენურად დაყოფილი დოზებით ყოველ 4 - 6 საათში ერთხელ, მაქსიმუმ 16 მგ/დღე; მოზრდილებში: 4 მგ ინტრავენურად ყოველ 6 - 8 საათში ერთხელ
სისხლის გადასხმა
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
დამხმარე ზომები მოიცავს სისხლის გადასხმას მძიმე ანემიის მქონე პაციენტებისთვის.
პერიკარდიოცენტეზი
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
დამხმარე ზომები მიოცავს პერიკარდიოცენტეზს გამონაჟონით მიმდინარე პერიკარდიტის შემთხვევაში.
კერიონის დაავადება: პერუს მეჭეჭი
ანტიბიოტიკთერაპია
აზითრომიცინი არის რეკომენდებული არჩევის პრეპარატი ვერუგა პერუანას სამკურნალოდ როგორც მოზრდილებში, ასევე ბავშვებში. ინიშნება პერორულად 7 დღის განმავლობაში.[19]Gomes C, Ruiz J. Carrion's disease: the sound of silence. Clin Microbiol Rev. 2018 Jan;31(1):e00056-17. https://www.doi.org/10.1128/CMR.00056-17 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29187394?tool=bestpractice.com ორსულობისა და მეძუძურობის დროს ასევე რეკომენდებულია აზითრომიცინი, მაგრამ დოზა და მკურნალობის კურსი შეიძლება განსხვავდებოდეს.[19]Gomes C, Ruiz J. Carrion's disease: the sound of silence. Clin Microbiol Rev. 2018 Jan;31(1):e00056-17. https://www.doi.org/10.1128/CMR.00056-17 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29187394?tool=bestpractice.com ალტერნატივები მოიცავს რიფამპიცინს, ციპროფლოქსაცინს ან ერითრომიცინს.[5]Maguina C, Gotuzzo E. Bartonellosis. New and old. Infect Dis Clin North Am. 2000 Mar;14(1):1-22;vii. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10738670?tool=bestpractice.com [19]Gomes C, Ruiz J. Carrion's disease: the sound of silence. Clin Microbiol Rev. 2018 Jan;31(1):e00056-17. https://www.doi.org/10.1128/CMR.00056-17 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29187394?tool=bestpractice.com [46]Maguina C, Guerra H, Ventosilla P. Bartonellosis. Clin Dermatol. May-Jun 2009;27(3):271-80. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19362689?tool=bestpractice.com [65]Maguina C, Garcia PJ, Gotuzzo E, et al. Bartonellosis (Carrion's disease) in the modern era. Clin Infect Dis. 2001 Sep 15;33(6):772-9. https://academic.oup.com/cid/article/33/6/772/328820 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11512081?tool=bestpractice.com ორსულობის დროს ციპროფლოქსაცინი არ არის რეკომენდებული.
პირველადი პარამეტრები
აზიტრომიცინი: ბავშვები: 10 მგ/კგ პერორალურად ერთხელ დღეში 7 დღის განმავლობაში, მაქსიმალური 500 მგ/დოზა; მოზრდილები: 500 მგ პერორალურად დღეში ერთხელ 7 დღის განმავლობაში
მეტი აზიტრომიცინიასევე შეიძლება გამოყენებულ იქნას ორსულებსა და მეძუძურ ქალებში. თუმცა, დოზა და მკურნალობის ხანგრძლივობა შეიძლება განსხვავდებოდეს. გაეცანით ადგილობრივ გაიდლაინებს.
მეორეული ვარიანტები
რიფამპიცინი: ბავშვები: 10 მგ/კგ პერორულად ერთხელ დღეში 21-28 დღის განმავლობაში, მაქსიმალური 600 მგ/დოზა; მოზრდილები: 600 მგ პერორულად დღეში ერთხელ 21-28 დღის განმავლობაში
ან
ციპროფლოქსაცინი: ბავშვები: 10-20 მგ/კგ პერორულად ორჯერ დღეში 14 დღის განმავლობაში, მაქსიმალური 500 მგ/დოზა; მოზრდილები: 500 მგ პერორულად ორჯერ დღეში 14 დღის განმავლობაში
ან
ერითრომიცინის ტუტე: ბავშვები: 7,5-12,5 მგ/კგ პერორულად ოთხჯერ დღეში 14 დღის განმავლობაში, მაქსიმალური 500 მგ/დოზა; მოზრდილები: 500 მგ პერორულად ოთხჯერ დღეში 14 დღის განმავლობაში
Bartonella vinsonii ინფექცია
ანტიბიოტიკთერაპია
არსებობს შემთხვევათა აღწერა დოქსიციკლინით და რიფამპიცინით ხანგრძლივად მკურნალობის წარმატებით გამოყენებასთან დაკავშირებით, რომლის დროსაც აღინიშნებოდა სიმპტომების ალაგება რეციდივების გარეშე B vinsonii-ით დაინფიცირებულ პაციენტებში.[12]Breitschwerdt EB, Maggi RG, Lantos PM, et al. Bartonella vinsonii subsp. berkhoffii and Bartonella henselae bacteremia in a father and daughter with neurological disease. Parasit Vectors. 2010 Apr 8;3(1):29. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2859367 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20377863?tool=bestpractice.com ერთ პედიატრიულ შემთხვევაში, აზითრომიცინის ფონზე კლინიკური გაუმჯობესების მიუხედავად, პაციენტს აღენიშნა რეციდივი და წარმატებით უმკურნალეს დოქსიციკლინით. მცირეწლოვანი ბავშვების მკურნალობის შესახებ გაიარეთ კონსულტაცია პედიატრიული ინფექციური დაავადებების ექსპერტთან. დოქსიციკლინი, კბილების შეფერილობის შეცვლის გამო, არ არის რეკომენდებული 8 წელზე უმცროს ბავშვებში, გარდა ისეთი მძიმე ინფექციებისა, როდესაც ეფექტური ალტერნატივა არ არსებობს.[54]American Academy of Pediatrics; Committee on Infectious Diseases. Bartonella henselae (Cat-scratch disease). In Kimberlin DW, Barnett ED, Lynfield R, et al, eds. Red Book: 2021–2024 Report of the Committee on Infectious Diseases. 32nd ed. Elk Grove Village, IL: American Academy of Pediatrics; 2021. https://www.publications.aap.org/redbook/book/347/chapter-abstract/5750447/Bartonella-henselae-Cat-Scratch-Disease დიდ ბრიტანეთში დოქსიციკლინი არ არის რეკომენდებული 12 წლამდე ასაკის ბავშვებისთვის.
შემთხვევათა მოხსენებების თანახმად, თერაპიული პროგრესის მეთვალყურეობა შესაძლებელია განმეორებითი სეროლოგიური ტესტირებით.[12]Breitschwerdt EB, Maggi RG, Lantos PM, et al. Bartonella vinsonii subsp. berkhoffii and Bartonella henselae bacteremia in a father and daughter with neurological disease. Parasit Vectors. 2010 Apr 8;3(1):29. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2859367 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20377863?tool=bestpractice.com
პირველადი პარამეტრები
დოქსოციკლინი: ბავშვები ≥8 წლამდე და მოზრდილები: 100 მგ პერორულად/ინტრავენურად ორჯერ დღეში
და
რიფამპიცინი: ბავშვები: 20 მგ/კგ/დღე პერორალურად/ინტრავენურად 2 დაყოფილ დოზად, მაქსიმუმ 600 მგ/დღე; მოზრდილები: 300 მგ პერორალურად/ინტრავენურად დღეში ორჯერ
აირჩიეთ პაციენტების ჯგუფი ჩვენი რეკომენდაციების სანახავად
მიაქციეთ ყურადღება, რომ ფორმულაცია/შეყვანის გზა და დოზირება შეიძლება განსხვავებული იყოს მედიკამენტების დასახელების და ბრენდების, წამლების ფორმულარის ან გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. მკურნალობის შესახებ რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტის ჯგუფების მიხედვით. იხილეთ გაფრთხილება
ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას