ყველაზე ხშირი ინფექციაა კატის ნაკაწრის დაავადება (CSD), რომელსაც იწვევს Bartonella henselae და გავრცელებულია მთელ მსოფლიოში. აშშ-ში ყოველწლიურად კატის ნაკაწრის დაავადების დაახლოებით 12 000 შემთხვევა ფიქსირდება, რომელთაგან 500 მთავრდება ჰოსპიტალიზაციით.[15]Nelson CA, Saha S, Mead PS. Cat-scratch disease in the United States, 2005-2013. Emerg Infect Dis. 2016 Oct;22(10):1741-6.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5038427
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27648778?tool=bestpractice.com
კატის ნაკაწრის დაავადება ყველაზე ხშირია აშშ-ის სამხრეთ შტატებში და 5-9 წლის ასაკის ბავშვებში.[15]Nelson CA, Saha S, Mead PS. Cat-scratch disease in the United States, 2005-2013. Emerg Infect Dis. 2016 Oct;22(10):1741-6.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5038427
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27648778?tool=bestpractice.com
ინფექცია ძირითადად გადაეცემა კატების, განსაკუთრებით კნუტების მიერ დაკაწვრის ან კბენის მეშვეობით.[16]Nelson CA. Chapter 4 - Travel-related infectious diseases: Bartonella infections. In Brunette GW, Nemhauser JB eds. CDC Yellow Book 2024: health information for international travel. Oxford University Press; 2023.
https://wwwnc.cdc.gov/travel/yellowbook/2024/infections-diseases/bartonella-infections
კატებში გადაცემის ვექტორი არის კატის რწყილი (Ctenocephalides felis). ზომიერი კლიმატის ზონებში CSD ყველაზე ხშირია შემოდგომასა და ზამთარში.[15]Nelson CA, Saha S, Mead PS. Cat-scratch disease in the United States, 2005-2013. Emerg Infect Dis. 2016 Oct;22(10):1741-6.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5038427
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27648778?tool=bestpractice.com
[17]Rodríguez Alonso B, Alonso-Sardón M, Rodrigues Almeida HM, et al. Epidemiological of cat scratch disease among inpatients in the Spanish health system (1997-2015). Eur J Clin Microbiol Infect Dis. 2021 Apr;40(4):849-57.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33118059?tool=bestpractice.com
ტროპიკულ რეგიონებში, სიხშირე შესაძლოა მეტი იყოს უფრო მაღალი მუსონური ქარების სეზონზე.[18]Tay SY, Freeman K, Baird R. Clinical manifestations associated with Bartonella henselae infection in a tropical region. Am J Trop Med Hyg. 2021 Jan;104(1):198-206.
https://www.doi.org/10.4269/ajtmh.20-0088
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33021197?tool=bestpractice.com
კერიონის დაავადება (ოროიას ცხელება და verruga peruana), რომელსაც იწვევს B bacilliformis, გეოგრაფიულად ლოკალიზებულია სამხრეთ ამერიკის ზოგიერთ ნაწილში (პერუ, ეკვადორი, კოლუმბია), ანდების მთებში. ინფექცია გადაეცემა მოსკიტი გადამტანით (Lutzomyia verrucarum).[4]Anderson BE, Neuman MA. Bartonella spp. as emerging human pathogens. Clin Microbiol Rev. 1997 Apr;10(2):203-19.
http://cmr.asm.org/cgi/reprint/10/2/203?view=long&pmid=9105751
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9105751?tool=bestpractice.com
[5]Maguina C, Gotuzzo E. Bartonellosis. New and old. Infect Dis Clin North Am. 2000 Mar;14(1):1-22;vii.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10738670?tool=bestpractice.com
Carrion-ის დაავადებას ახასიათებს სიცოცხლისთვის საშიში ფებრილური ფაზა, რომელიც ცნობილია როგორც ოროიას ცხელება, რასაც მოჰყვება ამოფრქვევის ფაზა - ცნობილი როგორც verruga peruana. 2016 წელს პერუში დაფიქსირდა კარიონის დაავადების 786 შემთხვევა.[19]Gomes C, Ruiz J. Carrion's disease: the sound of silence. Clin Microbiol Rev. 2018 Jan;31(1):e00056-17.
https://www.doi.org/10.1128/CMR.00056-17
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29187394?tool=bestpractice.com
Verruga peruana შეადგენდა Carrion-ის დაავადების ყველა შემთხვევის დაახლოებით 30%-ს.[19]Gomes C, Ruiz J. Carrion's disease: the sound of silence. Clin Microbiol Rev. 2018 Jan;31(1):e00056-17.
https://www.doi.org/10.1128/CMR.00056-17
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29187394?tool=bestpractice.com
B quintana-ს მიერ გამოწვეული სანგრის ცხელების დასახელება გამომდინარეობს I და II მსოფლიო ომის პერიოდში, სანგრებში მილიონზე მეტი პირის დაინფიცირებიდან. აღნიშნული ინფექცია გადაეცემა ადამიანის სხეულის ტილის მეშვეობით (Pediculus humanus) და ადამიანი მათი ერთადერთი ცნობილი რეზერვიუარია. B კვინტანა გავრცელებულია მთელ მსოფლიოში და ყველაზე ხშირად გვხვდება ისეთ პოპულაციებში, რომლებშიც ადეკვატური ჰიგიენური პირობები ხელმიუწვდომელია.[16]Nelson CA. Chapter 4 - Travel-related infectious diseases: Bartonella infections. In Brunette GW, Nemhauser JB eds. CDC Yellow Book 2024: health information for international travel. Oxford University Press; 2023.
https://wwwnc.cdc.gov/travel/yellowbook/2024/infections-diseases/bartonella-infections
[20]McCormick DW, Rowan SE, Pappert R, et al. Bartonella seroreactivity among persons experiencing homelessness during an outbreak of Bartonella quintana in Denver, Colorado, 2020. Open Forum Infect Dis. 2021 Jun;8(6):ofab230.
https://www.doi.org/10.1093/ofid/ofab230
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34239947?tool=bestpractice.com
ეპიდემიები დაფიქსირდა უსახლკარო ადამიანებში აშშ-ში, ევროპასა და იაპონიაში.[20]McCormick DW, Rowan SE, Pappert R, et al. Bartonella seroreactivity among persons experiencing homelessness during an outbreak of Bartonella quintana in Denver, Colorado, 2020. Open Forum Infect Dis. 2021 Jun;8(6):ofab230.
https://www.doi.org/10.1093/ofid/ofab230
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34239947?tool=bestpractice.com
[21]Shepard Z, Vargas Barahona L, Montalbano G, et al. Bartonella quintana infection in people experiencing homelessness in the Denver metropolitan area. J Infect Dis. 2022 Oct 7;226(suppl 3):S315-21.
https://www.doi.org/10.1093/infdis/jiac238
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/35749315?tool=bestpractice.com
[22]Sasaki T, Adachi T, Itoh K, et al. Detection of Bartonella quintana infection among the homeless population in Tokyo, Japan, from 2013-2015. Jpn J Infect Dis. 2021 Sep 22;74(5):411-5.
https://www.doi.org/10.7883/yoken.JJID.2020.505
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33518618?tool=bestpractice.com
აივ ინფექცია, ალკოჰოლისა და სხვა ნივთიერების მოხმარებასთან დაკავშირებული დარღვევები ხშირად ასოცირდება B quintana -ს ინფექციასთან.[20]McCormick DW, Rowan SE, Pappert R, et al. Bartonella seroreactivity among persons experiencing homelessness during an outbreak of Bartonella quintana in Denver, Colorado, 2020. Open Forum Infect Dis. 2021 Jun;8(6):ofab230.
https://www.doi.org/10.1093/ofid/ofab230
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34239947?tool=bestpractice.com
[21]Shepard Z, Vargas Barahona L, Montalbano G, et al. Bartonella quintana infection in people experiencing homelessness in the Denver metropolitan area. J Infect Dis. 2022 Oct 7;226(suppl 3):S315-21.
https://www.doi.org/10.1093/infdis/jiac238
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/35749315?tool=bestpractice.com
1993 წლიდან აღწერილია ბარტონელას 45 სახეობა, რომელთაგან ზოგიერთი იწვევს ადამიანის ინფექციებს.[1]Jacomo V, Kelly PJ, Raoult D. Natural history of Bartonella infections (an exception to Koch's postulate). Clin Diagn Lab Immunol. 2002 Jan;9(1):8-18.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC119901
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11777823?tool=bestpractice.com
[2]Chomel BB, Boulouis HJ, Maruyama S, et al. Bartonella spp. in pets and effect on human health. Emerg Infect Dis. 2006 Mar;12(3):389-94.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3291446
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16704774?tool=bestpractice.com
[3]Okaro U, Addisu A, Casanas B, et al. Bartonella species, an emerging cause of blood-culture-negative endocarditis. Clin Microbiol Rev. 2017 Jul;30(3):709-46.
https://cmr.asm.org/content/30/3/709.long
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28490579?tool=bestpractice.com
ადამიანის ბარტონელას სხვა სახეობებით (მაგ., B vinsonii, B elizabethae, B clarridgeae, B grahamii, B alsatica, B rochalimae, B washoensis და B koehlerae) გამოწვეული ინფექციები გვხვდება, მაგრამ იშვიათია.[5]Maguina C, Gotuzzo E. Bartonellosis. New and old. Infect Dis Clin North Am. 2000 Mar;14(1):1-22;vii.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10738670?tool=bestpractice.com
[6]Brouqui P, Raoult D. Endocarditis due to rare and fastidious bacteria. Clin Microbiol Rev. 2001 Jan;14(1):177-207.
http://cmr.asm.org/cgi/content/full/14/1/177?view=long&pmid=11148009
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11148009?tool=bestpractice.com
[7]Daly JS, Worthington MG, Brenner DJ, et al. Rochalimaea elizabethae sp. nov. isolated from a patient with endocarditis. J Clin Microbiol. 1993 Apr;31(4):872-81.
http://jcm.asm.org/cgi/reprint/31/4/872?view=long&pmid=7681847
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7681847?tool=bestpractice.com
[8]Roux V, Eykyn SJ, Wyllie S, et al. Bartonella vinsonii subsp. berkhoffii as an agent of afebrile blood culture-negative endocarditis in a human. J Clin Microbiol. 2000 Apr;38(4):1698-700.
http://jcm.asm.org/cgi/content/full/38/4/1698?view=long&pmid=10747175
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10747175?tool=bestpractice.com
[9]Avidor B, Graidy M, Efrat G, et al. Bartonella koehlerae, a new cat-associated agent of culture-negative human endocarditis. J Clin Microbiol. 2004 Aug;42(8):3462-8.
http://jcm.asm.org/cgi/content/full/42/8/3462?view=long&pmid=15297484
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15297484?tool=bestpractice.com
[10]Rolain JM, Brouqui P, Koehler JE, et al. Recommendations for treatment of human infections caused by Bartonella species. Antimicrob Agents Chemother. 2004 Jun;48(6):1921-33.
http://aac.asm.org/cgi/content/full/48/6/1921?view=long&pmid=15155180
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15155180?tool=bestpractice.com
[11]Angelakis E, Lepidi H, Canel A, et al. Human case of Bartonella alsatica lymphadenitis. Emerg Infect Dis. 2008 Dec;14(12):1951-3.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2634634
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19046532?tool=bestpractice.com
მიუხედავად იმისა, რომ ცხოველთა სახეობებშ დომინანტურია B vinsonii subsp. დადგენილია, რომ berkhoffii ადამიანის დაავადებებსაც იწვევს.[12]Breitschwerdt EB, Maggi RG, Lantos PM, et al. Bartonella vinsonii subsp. berkhoffii and Bartonella henselae bacteremia in a father and daughter with neurological disease. Parasit Vectors. 2010 Apr 8;3(1):29.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2859367
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20377863?tool=bestpractice.com
B vinsonii ქვესახეობით გამოწვეული ინფექციები arupensis ადამიანებში იწვევს ცხელებით მიმდინარე დაავადებას და დაფიქსირდა საფრანგეთში, რუსეთში და ნეპალში, რაც მიუთითებს მათ ფართო გეოგრაფიულ გავრცელებაზე.[13]Bai Y, Kosoy MY, Diaz MH, et al. Bartonella vinsonii subsp. arupensis in humans, Thailand. Emerg Infect Dis. 2012 Jun;18(6):989-91.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3358162
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22607728?tool=bestpractice.com