კვლევები
1-ად შესაკვეთი გამოკვლევები
ნახველის დათესვა
ტესტი
დამადასტურებელი ანალიზი. დადებითი კულტურა განსაზღვრავს კოქციდიოიდომიკოზის დასკვნით დიაგნოზს, ვინაიდან არ არსებობს კოლონიზებული მდგომარეობა; თუმცა, კულტურისთვის ნახველის მოპოვება ზოგჯერ რთულია, რადგან პაციენტების ხველა, ჩვეულებრივ, არაპროდუქტიულია.[27]
შედეგი
Coccidioides სახეობების ზრდა
სეროლოგიური იმუნოფერმენტული ანალიზი კოკციდიოიდომიკოზისათვის
ტესტი
იმუნოფერმენტული ანალიზი ფართოდ ხელმისაწვდომია და გააჩნია ყველაზე მაღალი ადრეული (პრეზენტაციიდან 1-დან 2 თვემდე) სენსიტიურობა სხვა მეთოდებთან შედარებით. ამდენად, ხშირად გამოიყენება საწყისი სკრინინგისთვის.[5][28] ეს მეთოდი გამოავლენს Coccidioides-ის საწინააღმდეგო სპეციფიკურ IgM და IgG ანტისხეულებს. როგორც წესი, იმუნოფერმენტული ანალიზით IgM დადებითია დაავადების ადრეულ ეტაპზე, ხოლო IgG ჩნდება მოგვიანებით. მიუხედავად იმისა, რომ იმუნოფერმენტული ანალიზით ანტისხეულებზე ტესტირება უფრო მგრძნობიარეა, ვიდრე დაავადების ადრეული გამოვლენისთვის ხელმისაწვდომი სხვა ტესტები (იმუნოდიფუზური მილის პრეციპიტინის ტესტი (IDTP), კომპლემენტის ფიქსაციის ტიტრები), ის ნაკლებად სპეციფიკურია.[28] გარდა ამისა, იზოლირებული დადებითი IgM საჭიროებს სხვა სეროლოგიური კვლევით (IgG-ზე დადებითი იმუნოფერმენტული ანალიზი, იმუნოდიფუზია ან კომპლემენტის ფიქსირება) დადასტურებას, ვინაიდან არსებობს ცრუ დადებითი შედეგების ალბათობა.[23][24][26][31] იმუნოფერმენტული ანალიზის მგრძნობელობა იმუნოკოპმეტენტურ პაციენტებში შეადგენს 87%-ს, ხოლო იმუნოსუპრესიულ პირებში - მხოლოდ 67%-ს.[32] თუ სხვა სეროლოგიური მეთოდები (იმუნოდიფუზია ან კომპლემენტის ფიქსაცია) დადებითია, შემდგომი კვლევა საჭირო აღარ არის. თუ სხვა მეთოდები უარყოფითია, გაიმეორეთ სეროლოგია 1-დან 2 კვირამდე პერიოდში, რათა შეამოწმოთ სეროკონვერსია მწვავე სიმპტომებიან პაციენტებში.[23]
შედეგი
ჩამოთვლილი კომბინაციებიდან ნებისმიერი ითვლება ტესტის დადებით შედეგად: დადებითი IgM და დადებითი IgG, ან უარყოფითი IgM და დადებითი IgG; როცა IgM დადებითია, მაგრამ IgG უარყოფითია, არსებობს ცრუ დადებითი შედეგის მიღების ალბათობაც
იმუნოდიფუზური სეროლოგია კოკციდიოიდომიკოზისთვის
ტესტი
იმუნოფერმენტულ ანალიზთან შედარებით იმუნოდიფუზია ნაკლებად მგრძნობიარე, თუმცა მეტად სპეციფიკურია.[33] სპეციფიკურობიდან გამომდინარე, იგი ტარდება დადებითი იმუნოფერმენტული ანალიზისა და კომპლემენტის ფიქსაციის დადასტურების მიზნით.[1][23] მილის პრეციპიტინების იმუნოდიფუზიის (IDTP) ანალიზი განსაზღვრავს IgM ანტისხეულების არსებობას, რომლებიც მიმართულია მილის პრეციპიტინის (TP), სოკოს უჯრედის კედლის შემადგენელი სითბომდგრადი ნახშირწყლების, ანტიგენის წინააღმდეგ. ეს ანტისხეულები ყალიბდება ინფექციის ადრეულ ეტაპზე. პაციენტების დაახლოებით 90%-ში ისინი ჩნდება სიმპტომური დაავადების პირველ 3 კვირაში.[34]
იმუნოდიფუზიური კომპლემენტის ფიქსაციის (IDCF) ანალიზი აღმოაჩენს IgG ანტისხეულებს, რომლებიც მიმართულია ქიტინაზას ანტიგენის (სოკოს უჯრედის კედლის ფერმენტი) წინააღმდეგ, რომლებიც ხშირად ვლინდება დაავადების აქტიურ ფაზაში.[35] ეს ანტისხეულები ჩნდება მოგვიანებით (ჩვეულებრივ, სიმპტომების დაწყებიდან 8-10 კვირის შემდეგ) და IgM ანტისხეულებზე უფრო დიდი ხნით რჩება დადებითი.[36]თუ IDCF დადებითია, საჭიროა რაოდენობრივი ანალიზი; ტიტრის განსაზღვრა შესაძლებელია იმუნოდიფუზიის რაოდენობრივი ტესტით ან ჩვეულებრივი კომპლემენტის ფიქსაციის გამოყენებით.[35]
შედეგი
დადებითია ადრეული IgM (IDTP) ან გვიანი IgG (IDCF) ანტისხეულებისათვის.
კომპლემენტის ფიქსაციის სეროლოგია კოკციდიოიდომიკოზისთვის
ტესტი
კომპლემენტის ფიქსაცია გამოავლენს კომპლემენტთან დამაკავშირებელ IgG ანტისხეულებს. რაოდენობრივია და მისი ჩატარება შესაძლებელია შრატის გარდა სხვა ბიოლოგიურ სითხეებზე. კომპლემენტის ფიქსაციის ტიტრი უნდა განისაზღვროს კოქციდიოიდომიკოზის ყველა შემთხვევაში და მნიშვნელოვანია როგორც სოკოვანი ინფექციის ტვირთის, ასევე მკურნალობის ეფექტურობის შეფასებისთვის.[28] ინფექციის პირველი 2 თვის მანძილზე IgG ანტისხეულების დონე იმატებს, შემდგომ კი თანდათანობით იკლებს, რაც ასახავს გამოჯანმრთელების პროგრესს. ტიტრი ინფექციის სიმძიმის პროპორციულია.[1] თუ ტიტრი არის ≥1:16, უნდა შემოწმდეს, ხომ არ არის დისემინირებული (ფილტვგარე) ინფექცია.[1]იმუნოკომპეტენტურ მასპინძელში სენსიტიურობა არის 75%.[32] კომპლემენტის ფიქსაციის დონე 1:2-დან 1:4-მდე შეიძლება იყოს ჯვარედინი რეაქციის მქონე ანტისხეულების შედეგი; შესაბამისად, სეროლოგიური კვლევები უნდა დადასტურდეს სხვა მეთოდებით (უმეტესად, იმუნოდიფუზიით, თუმცა ასევე მისაღებია იმუნოფერმენტული ანალიზი).[1][23] კოქციდიოიდომიკოზით დაავადებულ პაციენტს კომპლემენტის ფიქსაციის საკონტროლო ტესტი უტარდება ყოველ რამდენიმე თვეში, რათა დავრწმუნდეთ ტიტრის კლებაში.
შედეგი
მოგვიანებითი ფაზის IgG ანტისხეულების ანალიზი; ნებისმიერი დადებითი შედეგი მიუთითებს მიმდინარე ან ბოლოდროინდელ ინფექციაზე; ტიტრი >1:16 განაპირობებს დაუყოვნებელ შეფასებას შესაძლო დისემინირებულ კოქციდიოიდომიკოზზე.
FBC
ტესტი
არასპეციფიური ტესტი.
შედეგი
ეოზინოფილია
გულმკერდის რენტგენოგრაფია (რენტგენი)
ტესტი
შეიძლება გამოავლინოს სხვადასხვა შედეგები, ერთი ან რამდენიმე წილის კონსოლიდაცია, მასური წარმონაქმნები, კვანძები ან, უფრო იშვიათად, მილიური ინფილტრატები კავერნასთან ერთად ან მის გარეშე.[24]
შესაძლებელია გამოვლინდეს კარის, პარატრაქეული და შუასაყრის ადენოპათია.[24]
ფილტვების ძლიერი ინფილტრატები (ორმხრივი დაავადება, კარის მდგრადი ადენოპათია) მიუთითებს მძიმე დაავადებაზე.
შედეგი
წილოვანი პნევმონია (ფოკალური ან მულტიკეროვანი); კეროვანი ან მულტიფოკალური კვანძოვანი ინფილტრატი; ცალკეული ან მრავლობით ღრუები; კალციფიცირებული ან არაკალციფიცირებული კვანძი; ჰილარული ან შუასაყრის ადენოპათია
გასათვალისწინებელი კვლევები
ანტიგენის კვლევა
ტესტი
კოქციდიოიდური ანტიგენის ტესტი გამოსადეგია დისემინირებული ინფექციის მქონე იმუნოსუპრესიულ პაციენტებში, ან კოქციდოიდურ მენინგიტზე ეჭვის შემთხვევაში დამხმარე სახით თავზურგტვინის სითხის ტესტირების დროს.[23][26] შეიძლება ჩატარდეს ბიოლოგიური სითხის ნიმუშებზე, მ.შ. შარდზე, შრატსა და თავზურგტვინის სითხეზე.[23]
შედეგი
დადებითი კოქციდიოიდურ ანტიგენზე
პოლიმერაზული ჯაჭვური რეაქცია (PCR)
ტესტი
უშუალოდ ქვედა სასუნთქი გზების ნიმუშებში Coccidioides-ის აღმოჩენა რეალურ დროში PCR-ით დამტკიცებულია აშშ-ს სურსათისა და წამლის ადმინისტრაციის მიერ.[27] შედეგს იძლევა დაახლოებით 1,5 საათში (სოკოს კულტივირების ტრადიციული მეთოდისგან განსხვავებით, რომელსაც შეიძლება 3 კვირამდე პერიოდი დასჭირდეს). სოკოს კულტივირებასთან შედარებით, სენსიტირულობა 100%-ს აღწევს, ხოლო სპეციფიურობა მერყეობს 93.8%-დან 100%-მდე.[37]
შედეგი
დადებითი კოქციდიოიდურ დნმ-ზე
ფილტვის ბიოფსია
ტესტი
დამადასტურებელი ანალიზი. ფილტვის ბიოფსია მიზანშეწონილია მაშინ, როდესაც კლინიკური, რადიოლოგიური და სეროლოგიური კვლევები არასაკმარისია, ან როდესაც წინასწარ დიაგნოზზე მკურნალობის ან დაკვირვების (მაგალითად, სეროპოზიტიურ პაციენტებში) შედეგი არ არის მდგომარეობის გაუმჯობესება. ჰისტოპათოლოგიის დადებითი პასუხი განსაზღვრავს კოქციდიოიდომიკოზის დასკვნით დიაგნოზს, რადგანაც არ არსებობს კოლონიზებული მდგომარეობა.
შედეგი
სფერულების იდენტიფიკაცია მიკროსკოპით
ხერხემლის პუნქცია
ტესტი
მენინგიტის სიმპტომების ან ნიშნების მქონე ნებისმიერი პაციენტისთვის რეკომენდებულია ლუმბარული პუნქცია და თავზურგტვინის სითხის ანალიზი.[4] დადებით სეროლოგიასთან ერთად მიუთითებს კოქციდიოდურ მენინგიტზე.[23]
შედეგი
გლუკოზის დაბალი დონე, ცილის მომატებული დონე, ლეიკოციტოზი; დადებითია კომპლემენტის ფიქსაციის (CF) სეროლოგიური კვლევა კოქციდიოიდომიკოზისთვის
ერითროციტების დალექვის სიჩქარე
ტესტი
არასპეციფიური ტესტი.
შედეგი
მომატებული
გულმკერდის CT
ტესტი
შესაძლოა იყოს მეტად სენსიტიური პათოლოგიის გამოსავლენად და ნაჩვენებია, როცა გულმკერდის რენტგენით საკმარისი ინფორმაცია ვერ მოიპოვება (მაგალითად, როდესაც კვანძის ან ღრუს ზომის ვიზუალიზაცია გულმკერდის რენტგენოგრაფიით შეუძლებელია, ან საჭიროა ისეთი მახასიათებლების ძიება, რითაც განვასხვავებთ ინფექციასა და სიმსივნეს).[42]
შედეგი
ფილტვების მწვავე კოკციდიოდომიკოზი: კონსოლიდაცია, შრეებიანი გამკვრივებები, კვანძოვანი ან კეროვანი ჩრდილები, კარის და/ან შუასაყრის ადენოპათია, პლევრული ეფუზია. ფილტვების ქრონიკული კოკციდიოდომიკოზი: კვანძები, ღრუები, პერსისტენტული პნევმონია, ქრონიკული პროგრესირებადი პნევმონია, ადენოპათია, პლევრული ეფუზია. ბოლო სტადიის რეგრესირებადი დაავადება: ფიბროზი, ბრონქოექტაზია, კალციფიკაცია.
ძვლების სკანირება
ტესტი
შეიძლება გამოვლინდეს დარღვევები ჩონჩხის ინფექციების დროს.[43]
შედეგი
ერთეული ან მულტიფოკალური დაზიანებები, უფრო გავრცელებულია ღერძულ ჩონჩხში, მაგრამ შეიძლება აღინიშნებოდეს სხეულის ნებისმიერ ძვალში; დაზიანებები შეიძლება აღწერილ იქნას, როგორც ამოგლეჯილი, ლიზისური, შეღწევადი / დესტრუქციული, ან გაერთიანებული და/ან დისკური სივრცის ჩართულობით; ზოგადად, დაზიანებებს გააჩნიათ მკვეთრი საზღვრები, მაგრამ ზოგჯერ ძვლის დაზიანებას შეიძლება ჰქონდეს არამკვეთრი საზღვრები და ძვლების დიფუზური ფორმის დესტრუქცია.
მაგნიტურ რეზონანსული გამოსახვა (MRI)
ტესტი
შეიძლება განისაზღვროს ძვლისა და რბილი ქსოვილების ანომალიები რბილი ქსოვილების ინფექციების დროს.
შედეგი
ძვლებში შესაძლებელია აღმოჩნდეს ეროზიები, აბსცესები, მასური წარმონაქმნები; რბილ ქსოვილებში შეიძლება აღმოჩნდეს რბილი ქსოვილების არასპეციფიური ანთება, შეშუპება, აბსცესი, მასური წარმონაქმნები, ლიმფადენოპათია, ცხიმოვანი ქსოვილის გამკვრივება.
ახალი ტესტები
გვერდითი ნაკადის ანალიზი (LFA)
ტესტი
Coccidioides სახეობის საწინააღმდეგო საერთო ანტისხეულების (IgM ან IgG) შრატში აღმოსაჩენად გვერდითი ნაკადის ანალიზი (LFA) კომერციულად ხელმისაწვდომია 2018 წლიდან, თუმცა ფართოდ ჯერ კიდევ არ არის გავრცელებული.[8] მიუხედავად იმისა, რომ გვერდითი ნაკადის ანალიზი იძლევა სწრაფ შედეგს პაციენტის საწოლთანვე, მისი გამოყენების ნაკლოვანებას წარმოადგენს დაბალი მგრძნობელობა; პროსპექტულ კვლევაში გვერდითი ნაკადის ანალიზმა აჩვენა მხოლოდ 31% მგრძნობელობა იმუნოფერმენტულ ანალიზთან შედარებით.[38]
შედეგი
დადებითი IgG ან IgM-ზე.
ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას