კვლევები
1-ად შესაკვეთი გამოკვლევები
შრატის აივ ენზიმშეკავშირებული იმუნოფერმენტული ანალიზი (ELISA)
ტესტი
რეკომენდებულია მოვლაში ჩართვისასვე, თუ ნაჩვენებია.[71]შეიძლება შედეგი იყოს ცრუ-უარყოფითი ფანჯრის პერიოდში-ინფიცირებისთანავე, სანამ აივ-ანტისხეულები წარმოიქმნება. დადებითი შედეგი უნდა დადასტურდეს ვესტერნტ ბლოტ ან მეორე ELISA ანალიზით. ფანჯრის პერიოდი შესაძლოა შემცირდეს 2-4 კვირამდე მეოთხე თაობის ანალიზების გამოყენებით, რომლებიც მოიცავს აივ-ის საწინააღმდეგო IgM ანტოსხეულებს.[80][89]
შედეგი
დადებითი
აივ სწრაფი ტესტი შრატზე
ტესტი
რეკომენდებულია მოვლაში ჩართვისასვე, თუ ნაჩვენებია.[71] მოვლის წერტილის ტესტი. ცრუ-უარყოფითი შეიძლება მოხდეს ფანჯრის პერიოდში ინფექციის შემდეგ, აივ-ის ანტისხეულების გაჩენამდე. დადებითი შედეგი უნდა გადამოწმდეს და დადასტურდეს მეორედ ჩატარებული სწრაფი ტესტით.
შედეგი
დადებითი
აივ-ის არაინვაზიური ტესტი
ტესტი
ყველაზე ხშირად გამოიყენება დაკვირვების დროს. ყველაზე ხშირად გამოყენებული ნიმუშია ნერწყვი ლოყის არიდან. ორივე, ELISA და სწრაფი ტესტები ხელმისაწვდომია.
შედეგი
დადებითი
შრატის Western blot
ტესტი
ძვირადღირებული მეთოდია და ძირითადად გამოიყენება, როგორც დამადასტურებელი ანალიზი ELISA ან სწრაფი ტესტის შემდეგ. "ფანჯარა პერიოდის" განმავლობაში შედეგი შეიძლება ცრუ-უარყოფითი ან განუსაზღვრელი იყოს.
შედეგი
დადებითი
შრატში p24 ანტიგენი
ტესტი
p24 ანტიგენი: ეს არის აივ-ის გულოვანი ცილა, რომელიც წარმოდგენილია ვირუსის აქტიური რეპლიკაციის დროს და მისი განსაზღვრა სისხლში შესაძლებელია ინფექციის მწვავე და გვიანდელ სტადიაზე. ის გამოიყენება დამატებითი ტესტის სახით ფანჯრის პერიოდში და ახლა წარმოადგენს მეოთხე თაობის ანალიზის ნაწილს, რომელიც ნაჩვენებია აშშ-ს დაავადებათა კონტროლისა და პრევენციის ცენტრის მიერ რუტინული აივ ტესტირებისთვის.[80]
შედეგი
დადებითი
შრატის აივ დნმ-ის პოლიმერაზას ჯაჭვური რეაქცია
ტესტი
აივ დნმ PCR- ის მეშვეობით, პერიფერული სისხლის მონონუკლიალური უჯრედების თვისებრივი პროვირუსული დნმ-ის გამოყენებით შესაძლებელია აივ-ის დიაგნოზის დასმა, განსაკუთრებით ფანჯრის პერიოდში. ეს უფრო ღირებულია, ვიდრე ანტისხეულზე დაფუძნებული აივ სადიაგნოსტიკო ტესტი და ძირითადად გამოიყენება ახალშობილებში აივ-ის დიაგნოზის დასასმელად. CD4 უჯრედების რაოდენობა
შედეგი
დადებითი
CD4-ის რაოდენობა
ტესტი
რეკომენდებულია პროგრამაში შესვლისას და ანტირეტროვირუსული თერაპიის დაწყებამდე.[71] თუ ანტირეტროვირუსული თერაპია დაგვიანებულია, ტესტირება რეკომენდებულია ყოველ 3-6 თვეში ერთხელ. მეთვალყურეობა მკურნალობის დროს მიუთითებს იმუნურ სტატუსს და ხელს უწყობს პროცესის ეტაპირებას.
შედეგი
CD4 უჯრედების რაოდენობა >500 უჯრედი/მიკროლიტრი: პაციენტები ჩვეულებრივ ასიმპტომურნი არიან; CD4 უჯრედების რაოდენობა <350 უჯრედი/მიკროლიტრი: გულისხმობს მნიშვნელოვან იმუნოსუპრესიას; CD4 უჯრედების რაოდენობა <200 უჯრედი/მიკროლიტრი: პაციენტს აყენებს ყველაზე მეტად ოპორტუნისტული ინფექციების რისკის ქვეშ
შრატში ვირუსული დატვირთვა (აივ რნმ)
ტესტი
რეკომენდებულია პროგრამაში შესვლისას და ანტირეტროვირუსული თერაპიის დაწყებამდე. თუ ART დაგვიანებულია, გაიმეორეთ ვირუსული დატვირთვის ტესტირება ART-ის დაწყებამდე. განმეორებითი ტესტირება არჩევითია იმ პაციენტებში, რომლებიც არ იწყებენ მკურნალობას. მეთვალყურეობა მკურნალობის დროს[71]
მნიშვნელოვანი ტესტი საწყისი ვირუსული დატვირთვის განსასაზღვრად და ანტირეტროვირუსული თერაპიის შედეგის მონიტორინგისათვის. განვითარებულ ქვეყნებში, თერაპიის მიმართ პაციენტის გამომდინარე, რეკომენდებულია საწყისი ვირუსული დატვირთვის განსაზღვრის შემდეგ მისი რეგულარული ინტერვალებით შემოწმება პაციენტში.[71] თუმცა აღნიშნულის ხშირი პრაქტიკა რესურსებით ღარიბ გარემოში არ არის, რადგან აივ რნმ-ის ტესტი ნაკლებად ხელმისაწვდომია.
მწვავე ინფექციის დროს აივ რნმ-ის დონე ზოგადად ძალიან მაღალია (მაგ. >100000 ასლი/მლ). თუმცა, ვირუსული დატვირთვის მატებასთან ერთად, დონე შეიძლება იყოს <3000 ასლი/მლ ინფექციის შემდეგ ყველაზე ადრეულ კვირებში. იშვიათ შემთხვევებში, დონე <3000 ასლი/მლ უარყოფითი ან განუსაზღვრელი ანტისხეულების ტესტის შედეგის ფონზე, შეიძლება იყოს ცრუ დადებითი შედეგი. როდესაც ამ დონეზე არის დაბალი დადებითი რაოდენობრივი აივ რნმ ტესტის შედეგი, დიაგნოზის დასადასტურებლად აივ რნმ ტესტი უნდა განმეორდეს სისხლის ახალ ნიმუშზე. განმეორებითი ცრუ დადებითი ტესტის შედეგები ნაკლებად სავარაუდოა.[71]
აღმოჩნდა, რომ მოვლის პროგრამის ფარგლებში არსებულ დაწესებულებებში ვირუსული დატვირთვის ტესტებს, ცენტრალურ ლაბორატორიულ ანალიზებთან შედარებით, აქვთ მაღალი მგრძნობელობა და სპეციფიკურობა მაღალი ვირუსული დატვირთვის დიაგნოზისთვის (≥1000 ასლი/მლ) აივ-ით დაავადებულ ადამიანებში.[93]
შედეგი
ახლად ინფიცირებულ პაციენტებში შეიძლება მათი რიცხვი მიკროლიტრში მილიონებით გაიზარდოს; ინფექციის კონტროლის პირობებში ვირუსული დატვირთვა შეიძლება იყოს ათასებიდან ათი ათასებამდე; ინფექციის ბოლო სტადიაზე ვირუსული დატვირთვა კვლავ მილიონებით იზრდება
წამლის მიმართ რეზისტენტობის შემოწმება
ტესტი
რეკომენდებულია პროგრამაში შესვლისას და ანტირეტროვირუსული თერაპიის დაწყებამდე. თუ ART გადაიდო, განმეორებითი ტესტირება არჩევითია და შეიძლება დაინიშნოს ART დაწყების დროს.[71]
ტესტირება ასევე რეკომენდებულია ანტირეტროვირუსული თერაპიის შერჩევის მიზნით, როდესაც იცვლება რეჟიმი ვირუსოლოგიური უკმარისობის მქონე პაციენტებში, რომლებსაც აქვთ ვირუსული უკმარისობა და აივ რნმ-ის დონე >200 ასლი/მლ (წამლის რეზისტენტობის ტესტირება შეიძლება წარუმატებელი იყოს აივ რნმ-ის მქონე პაციენტებში 200-დან 500 ასამდე/ მლ, მაგრამ მაინც გასათვალისწინებელია) ან ვირუსული დატვირთვის არაოპტიმალური შემცირებით.[71]
მკურნალობა არ უნდა დაყოვნდეს შედეგების ლოდინით, რადგან რეჟიმის ცვლილება შესაძლებელია შედეგების მიღების შემდეგაც.[71]
გენოტიპის სტანდარტული ტესტირება გულისხმობს საპირისპირო ტრანსკრიპტაზასა და პროტეაზას გენებში მუტაციების ტესტირებას. ტესტირება ასევე უნდა მოიცავდეს ინტეგრაზას გენს, თუ პაციენტი განიცდის ვირუსოლოგიურ უკმარისობას ინტეგრაზას ჯაჭვის გადაცემის ინჰიბიტორზე (INSTI), თუ მანამდე მიიღო ხანგრძლივი მოქმედების კაბოტეგრავირი პრე-ექსპოზიციური პროფილაქტიკისთვის, ან თუ ეჭვი გვაქვს გადააცემული INSTI რეზისტენტობაზე. ინტეგრაზას გენის ტესტირება, როგორც წესი, ცალკეა დანიშნული. ტესტირება რეკომენდირებულია სანამ პაციენტი ჯერ კიდევ იღებს ART რეჟიმს, ან რეჟიმის შეწყვეტიდან 4 კვირის განმავლობაში, არახანგრძლივმოქმედი აგენტების შემთხვევაში. ხანგრძლივმოქმედი საინექციო პრეპარატების მიღების შემთხვევაში, ტესტირება რეკომენდირებულია მკურნალობის შეწყვეტიდან გასული დროის მიუხედავად.[71]
გენოტიპური ტესტირება ფენოტიპურ ტესტირებასთან შედარებით უპირსტესია, ART-ის მართვის თვალსაზრისით მკურნალობისადმი დამყოლ პაციენტებში, ან სუბოპტიმალური ვირუსოლოგიური პასუხის ან ვირუსოლოგიური უკმარისობის მქონე პირებში, რომლებიც იმყოფებიან პირველი და მეორე რიგის რეჟიმებზე. კომბინირებული გენოტიპური და ფენოტიპური რეზისტენტობის ტესტირება რეკომენდირებულია იმ პაციენტებში, რომელთაც აქვთ უკვე ცნობილი ან საეჭვო წამლისადმი რეზისტენტული კომპლექსური მუტაციის ნიშნები.[71]
ტროპიზმის ტესტირება (თუ განიხილება CCR5 ანტაგონისტი)[71]
კოქრეინის მიმოხილვის თანახმად, მედიკამენტური რეზისტენტობის ტესტირებას (გენოტიპური ან ფენოტიპური) მცირე ეფექტი აქვს ან საერთოდ არ აქვს ეფექტი სიკვდილობაზე, შიდსის განვითარებაზე ან CD4-ის რაოდენობაზე. თუმცა, შეიძლება შემცირდეს ვირუსოლოგიური უკმარისობის რისკი და ვირუსული დატვირთვა პაციენტებში, რომლებთანაც მკურნალობა წარუმატებელია. უცნობია, იქნება თუ არა რეზისტენტობის ტესტირება სასარგებლო არანამკურნალებ პაციენტებში. უცნობია, იქნება თუ არა რეზისტენტობის ტესტირება სასარგებლო არანამკურნალებ პაციენტებში.[91]
გამშრალი სისხლის ლაქების ნიმუშები შეიძლება გამოყენებულ იქნას წამლისადმი რეზისტენტობის ტესტირებისთვის ზოგიერთ ადგილას (მაგ., დაბალი და საშუალო შემოსავლის მქონე ქვეყნებში, სოფლად ან შორეულ რაიონებში), ვინაიდან არ საჭიროებს სპეციალურ ლაბორატორიულ დამუშავებას.[94]
შედეგი
ცვალებადია
ორსულობის ტესტი
ტესტი
რეკომენდებულია პროგრამაში შესვლისას და ანტირეტროვირუსული თერაპიის დაწყებამდე.[71] ორსულობის დროს ზოგიერთი წამლის მიღება არ არის რეკომენდებული. შარდში ადამიანის ქორიონული გონადოტროპინი (hCG)- დადებითი.
შედეგი
დადებითი ფეხმძიმე ქალებში
შრატში В ჰეპატიტის სეროლოგია
ტესტი
რეკომენდებულია პროგრამაში შესვლისას და ანტირეტროვირუსული თერაპიის დაწყებამდე. მონიტორინგი მკურნალობის განმავლობაში, თუ ეს კლინიკურად ნაჩვენებია. ამასთან, რეკომენდებულია მისი ჩატარება C ჰეპატიტისთვის განკუთვნილ პირდაპირი მოქმედების ანტივირუსულ თერაპიამდე, ვინაიდან არსებობს B ჰეპატიტის რეაქტივაციის რისკი.[71]
შედეგი
დადებითი ზედაპირული ანტიგენი B ჰეპატიტით ინფიცირებულ პაციენტებში
შრატში C ჰეპატიტის სეროლოგია
ტესტი
რეკომენდებულია მოვლის პროგრამაში შესვლისას. მონიტორინგი მკურნალობის განმავლობაში, რისკის ჯგუფის პაციენტებში, თუ ეს კლინიკურად ნაჩვენებია.[71]
შედეგი
დადებითი ანტისხეული C ჰეპატიტით ინფიცირებულ პაციენტებში.
სისხლის საერთო ანალიზი
ტესტი
რეკომენდებულია პროგრამაში შესვლისას და ანტირეტროვირუსული თერაპიის დაწყებამდე/შეცვლამდე. მონიტორირდება მკურნალობის დროს.[71]
ანემიის საერთო პრევალენსი კვლევებში იყო 7.2%-დან 84%-მდე, ხოლო თრომბოციტოპენიის საერთო პრევალენსი იყო 4.5%-დან 26.2%-მდე. არსებობს გაზრდილი რისკი პაციენტებში CD4-ის რაოდენობით <200 უჯრედი/მიკროლიტრი, გაზრდილი ვირუსული დატვირთვა და კოინფექციები ან ოპორტუნისტული ინფექციები.[95]
შედეგი
შეიძლება იყოს ნორმალური ან ჩანდეს ანემია ან თრომბოციტოპენია
მეტაბოლური ცვლის კვლევების ბაზისური პანელი
ტესტი
რეკომენდებულია პროგრამაში შესვლისას და ანტირეტროვირუსული თერაპიის დაწყებამდე/შეცვლამდე. მონიტორირდება მკურნალობის დროს.[71]
შედეგი
ელექტროლიტები შეიძლება იყოს ნორმის ფარგლებში ან - დისბალანსში; კრეატინინი შეიძლება იყოს ნორმალური ან მომატებული რენული დაავადებების თანაარსებობისას.
შარდის საერთო ანალიზი
ტესტი
ინიშნება მოვლის პროგრამაში შესვლისასვე. მონიტორინგი მკურნალობის განმავლობაში, თუ ეს კლინიკურად ნაჩვენებია.[71]
შედეგი
შეიძლება იყოს ნორმალური ან გამოავლინოს პროტეინურია თირკმლის დაავადებების შემთხვევაში, შარდში ასევე შესაძლებელია გამოვლინდეს ლეიკოციტები და ნიტრიტები - საშარდე გზების ინფექციების შემთხვევაში.
ღვიძლის ფუნქციური სინჯები
ტესტი
რეკომენდებულია პროგრამაში შესვლისას და ანტირეტროვირუსული თერაპიის დაწყებამდე/შეცვლამდე. მონიტორირდება მკურნალობის დროს.[71]
შედეგი
შეიძლება იყოს ნორმალური; ძირითადი ანორმალური LFT შეიძლება ასახავდეს ქრონიკულ B ჰეპატიტს, ქრონიკულ C ჰეპატიტს ან ალკოჰოლიზმს
პლაზმის გლუკოზა რანდომულად ან უზმოდ
ტესტი
რეკომენდებულია პროგრამაში შესვლისას და ანტირეტროვირუსული თერაპიის დაწყებამდე/შეცვლამდე. მიმდინარეობს მონიტორინგი მკურნალობის განმავლობაში, თუ ეს კლინიკურად ნაჩვენებია, ან თუ მკურნალობა წარუმატებელია.[71]
შედეგი
შეიძლება გაიზარდოს ანტირეტროვირუსულ თერაპიაზე მყოფ პაციენტებში
ლიპიდური პროფილი
ტესტი
ინიშნება მოვლის პროგრამაში შესვლისასვე. მონიტორირდება მკურნალობის დროს.[71]
შედეგი
დიაგნოსტირებისას ქოლესტეროლის დონე შეიძლება იყოს დაბალი; ანტირეტროვირუსული თერაპია შეიძლება დაკავშირებული იყოს ქოლესტეროლის დონის მატებასთან.
გასათვალისწინებელი კვლევები
გულმკერდის რენტგენი
ტესტი
დაგეგმეთ, თუ სახეზეა ტუბერკულოზის (ტუბერკულოზის), P jirovecii პნევმონიის ან ფილტვის სხვა დაავადების სიმპტომები ან ნიშნები.[3]
შედეგი
ინტერსტიციალური ან ექსტენსიური ალვეოლური დაჩრდილვა; ტუბერკულოზი: ბევრი შესაძლო პათოლოგია, მათ შორის - აპიკალური ფიბროზი/დანაწიბურება; პლევრალური ეფუზია, ჰილარული ადენოპათია, მილიური, წილოვანი ან კეროვანი კონტრასტირება; ბაქტერიული პნევმონია:
A ჰეპატიტის სეროლოგია (Ig G)
ტესტი
უნდა გაუკეთდეს ყველა პაციენტს. თუ შედეგი უარყოფითია, პაციენტი უნდა აიცრას A ჰეპატიტის წინააღმდეგ.
შედეგი
შესაძლოა იყოს დადებითი ან უარყოფითი
ტოქსოპლაზმას სეროლოგია (IgG)
ტესტი
უნდა გაუკეთდეს, როგორც საბაზისო ტესტი, ყველა აივ-ინფიცირებულ პაციენტს, განსაკუთრებით მათ რომელთა CD4 რაოდენობა მიკროლიტრში 200 უჯრედზე ნაკლებია.
თუ შედეგი დადებითია და მიკროლიტრში 50-ზე ნაკლები CD4 უჯრედია, უნდა დაიწყოს პროფილაქტიკური მკურნალობა.
შედეგი
შესაძლოა იყოს დადებითი ან უარყოფითი
სქესობრივი გზით გადამდები ინფექციების ტესტირება.
ტესტი
შეუკვეთეთ სქესობრივი გზით გადამდები ინფექციების ტესტები, მათ შორის გონორეა, ქლამიდია და სიფილისი ადგილობრივი პროტოკოლების მიხედვით. შეიძლება საჭირო გახდეს მკურნალობა.
შედეგი
შესაძლოა იყოს დადებითი ან უარყოფითი
კანის ტუბერკულინური სინჯი
ტესტი
ნაჩვენებია ტუბერკულოზთან ექსპოზიციის ან ინფიცირების სტატუსის დასადგენად. ცრუ-უარყოფითი შეიძლება იყოს პაციენტებში, რომლებსაც აქვთ შორს წასული აივ.
შედეგი
5 მმ-ზე მეტი ინდურაციის შემთხვევაში პაციენტს, რომელსაც ჩატარებული აქვს ტუბერკულოზის სკრინინგი, შეიძლება დასჭრდეს TB-ის პროფილაქტიკა.
ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას