ახალი ტიპის მკურნალობა

არიპიპრაზოლი

არიპიპრაზოლი არის დოფამინის D2 ნაწილობრივი აგონისტი სუსტი 5-HT1A ნაწილობრივი აგონისტით და 5-HT2A რეცეპტორების ანტაგონიზმით. ვარაუდობენ, რომ დოფამინის მამოდულირებელი მედიკამენტები, როგორიცაა არიპიპრაზოლი, იწვევს ME/CFS-ში დაღლილობისა და კოგნიტური სიმპტომების კლინიკურ გაუმჯობესებას. რეტროსპექტული კვლევის მიხედვით,ც რომლის ფარგლებშიც მიმოიხილა ME/CFS-ით დაავადებული 101 ადამიანის სამედიცინო ჩანაწერი, მოხსენებული იყო არიპიპრაზოლის დაბალი დოზების გამოყენების ეფექტები.[230] უმრავლესობას (74%) გაუუმჯობესდა ერთი ან მეტი სიმპტომი, მათ შორის დაღლილობა, ტვინის დაბინდვა, არანაყოფიერი ძილი და ვარჯიშის შემდგომი სისუსტე. ცვლილება 12%-ში, ხოლო 14%-ს ჰქონდა სიმპტომების გაუარესება. რანდომიზებული ორმაგად ბრმა პლაცებო-კონტროლირებადი კვლევები ჯერ არ ჩატარებულა.

ოქსალოაცეტატი

ოქსალოაცეტატი არის მეტაბოლური შუალედური პროდუქტი ცხოველებში, მათ შორის კრებსის ციკლისა და გლუკონეოგენეზის პროცესში. ღია ეტიკეტის არარანდომიზირებული დოზის გაზრდის "კონცეფციის დამადასტურებელი" ცდა უწყლო ენოლ-ოქსალოაცეტატის კაფსულებით, რომელშიც ჩართული იყო 76 ადამიანი ME/CFS-ით. ჩალდერის დაღლილობის სკალის გაუმჯობესება შედარებული იყო ისტორიული ME/CFS ჯგუფთან: 76 პაციენტიდან 22.5%-მა აღნიშნა ფიზიკური და გონებრივი დაღლილობის გაუმჯობესება 6 კვირის შემდეგ, ისტორიულ საკონტროლო ჯგუფში 5.9%-თან შედარებით.[231] თუმცა, მეთოდოლოგიური მიზეზების გამო, კვლევის დიზაინი ზღუდავს კვლევის ინტერპრეტაციის უნარს.  

ციკლოფოსფამიდი

ციკლოფოსფამიდი გამოკვლეული იყო ღია ფაზის 2 კვლევაში 40 პაციენტზე ME/CFS-ით. მიუხედავად იმისა, რომ შედეგები იმედისმომცემი იყო, საჭიროა სიფრთხილე მონაცემთა ინტერპრეტაციისას საკონტროლო ჯგუფის არარსებობის გამო და საჭიროა დამატებითი მტკიცებულებები რანდომიზებული კონტროლირებადი კვლევებიდან (RCTs) ამ მკურნალობის უსაფრთხოებისა და ეფექტურობის პროფილის გასარკვევად.[232]

KPAX002

მეთილფენიდატისა და მიტოქონდრიის დამხმარე ნუტრიენტების საკვლევმა კომბინაციამ, KPAX002-მა გააუმჯობესა საკონტროლო სიის ინდივიდუალური სიძლიერე 34%-ით 12 კვირაში (P <0.0001).[233] 50%-ზე მეტ შემთხვევაში ვლინდება დაღლილობისა და კონცენტრაციის გაუმჯობესება.

რინტატოლიმოდი

რინტატოლიმოდი (polyI:polyC12U), საკვლევი იმუნომოდულატორული პოლი I:C ორჯაჭვიანი რნმ-ის პრეპარატი, რომელსაც აქვს 3 რეცეპტორის მსგავსი აგონისტური თვისებები, აქვს დაბალი ხარისხის მტკიცებულება ME/CFS-ის მქონე პაციენტებში ვარჯიშის გასაუმჯობესებლად.[234][235][236][237]​ თუმცა, ერთი პოსტ-ჰოკ ქვეჯგუფის ანალიზის ვარაუდით, პაციენტებს, რომლებსაც ჰქონდათ ME/CFS 2-8 წლის განმავლობაში, შეიძლება ჰქონდეთ მნიშვნელოვნად უკეთესი პასუხი, ვიდრე უფრო ხანგრძლივი დაავადების მქონე პაციენტებს.[238] სარბენ ბილიკზე ყოფნის დრო გაიზარდა 27.8%-ით რინტატოლიმოდთან შედარებით 4.2%-თან შედარებით პლაცებოსთან შედარებით, ხოლო მათ,<2 year or >ვისაც <2 წელი ან >8 წელი გაგრძელდა, არ ჰქონდათ რეაგირება წამალზე (9.8%) ან პლაცებოზე (5.1%).[238] ეს შედეგები მიუთითებს ადრეული დიაგნოსტიკისა და იმუნომოდულატორული თერაპიის დაწყების აუცილებლობაზე. ყველა პაციენტს აღენიშნებოდა ვარჯიშის შემდგომი სისუსტე, რომელიც გაგრძელდა >24 საათის განმავლობაში, რაც აძლიერებს ფრთხილად ჩართვის კრიტერიუმების საჭიროებას კლინიკურ კვლევებში ME/CFS პაციენტების შესარჩევად და ქრონიკული იდიოპათიური დაღლილობის და სხვა პირობების დიფერენციალურ დიაგნოზში გამორიცხვის მიზნით.

ნალტრექსონი

არსებობს შემთხვევითი მხარდაჭერა ნალტრექსონის დაბალი დოზით (ოპიოიდური ანტაგონისტი) გამოყენებისთვის ქრონიკული ტკივილისა და ჰიპერალგეზიის მართვისთვის, რომელიც დაკავშირებულია ME/CFS-თან, თუმცა არ არსებობს ME/CFS სპეციფიკური RCT მტკიცებულება. ME/CFS-ის დროს, ზპეციალისტები ზოგჯერ ნიშნავენ ნალტრექსონის დაბალ დოზას. ნალტრექსონის დაბალი დოზა ეფექტურია ქრონიკული ტკივილისთვის, რომელიც დაკავშირებულია გარკვეულ ანთებით პირობებთან, მათ შორის ნაწლავის ანთებით დაავადებასთან და გაფანტულ სკლეროზთან.[239] ის ასევე ზოგჯერ ინიშნება ფიბრომიალგიის დროს არალეგალურად, და არსებობს გარკვეული წინასწარი მტკიცებულება, რომ ეს მიდგომა ეფექტური და კარგად ატანადია, თუმცა აკლია უფრო ფართომასშტაბიანი მტკიცებულება.[240][241] RCT მტკიცებულება საჭიროა ME/CFS-ისთვის ნალტრექსონის დაბალი დოზის უსაფრთხოებისა და ეფექტურობის გასარკვევად; შემდგომმა კვლევამ შეიძლება ასევე განსაზღვროს, ეხმარება თუ არა ნალტრექსონი დაბალი დოზით ME/CFS-ის სხვა მახასიათებლებს, როგორიცაა შემეცნება და დაღლილობა.

სხვა მედიკამენტური თერაპიები

ანტივირუსული საშუალებები (მარტო ან ინტრავენური იმუნოგლობულინით), მხოლოდ ინტრავენური იმუნოგლობულინი, კლონიდინი, ციტალოპრამი (პაციენტებში დეპრესიის გარეშე), ჰიდროკორტიზონი, ფლუდროკორტიზონი, მეთილფენიდატი, მელატონინი, გალანტამინი, ნიკოტინამიდი ადენინ დინუკლეოტიდი მარტო და კომბინირებული Q10- ტოკალეოიდთან, 10-ტოკალეოიდთან ერთად რეცეპტორების ინჰიბიტორი ანაკინრა, გუანინოძმარმჟავა, ადამიანის კანქვეშა პლაცენტის ექსტრაქტი, ვალგანციკლოვირი, ვალაციკლოვირი, ინოზინ პრანობექსი და სხვადასხვა დამატებითი მედიკამენტები შესწავლილი იყო ME/CFS-ში, მაგრამ შედეგები იყო ორაზროვანი, გამოვლინდა შეზღუდული ან არანაირი ეფექტი.[12][40][53][54][242][243][244][245][246][247][248][249][250][251][252][253][254][255][256][257][258][259][260][261][262][263] ამ კვლევების შედეგებმა შესაძლოა შეცდომაში შეგვიყვანოს შერჩეული ჯგუფის მცირე ზომის და კვლევის ცუდი დიზაინის გამო; შესაბამისად საჭიროა შედეგების ყურადღებით გაანალიზება.

დაბალი ინტენსივობის ქცევითი მკურნალობები

მტკიცებულებაზე დაფუძნებული მკურნალობების დაბალი ინტენსივობით, ალტერნატიული მეთოდებით მიწოდება (მაგ. ტელეფონით, ინტერნეტით, პირველადი ჯანდაცვის დონეზე ხანმოკლე ვიზიტებით, თვით-ინსტრუქციებით კოგნიტური ქცევითი თერაპიის პროგრამებით) მსგავსად ეფექტურია ფიზიკური ფუნქციის, დაღლილობის და პაციენტის კმაყოფილების კუთხით.[264][265] ზრდასრულების კვლევის თანახმად, სახლში მიწოდებული (ექთნის ვიზიტი ან ტელეფონით ქოუჩინგი) "პრაგმატული რეაბილიტაციის" ინტერვენციები მე-20 კვირაზე ამცირებდა დაღლილობის დონეს, სტანდარტულ ან მხარდაჭერით მკურნალობასთან მხოლოდ სმენით თერაპიასთან შედარებით.[266] თუმცა, ჯგუფებს შორის განსხვავება არ დაფიქსირდა 70-ე კვირაზე. პირველადი ჯანდაცვის განყოფილებაში ჩატარებული ერთ-ერთი რანდომიზებული კვლევით გამოვლინდა, რომ დაღლილობის თვითმართვის 2 სესიის ჩარევამ გააუმჯობესა თვითშეხსენებული დაღლილობა 2 სესიის სიმპტომების მონიტორინგთან ან ჩვეულებრივ მკურნალობასთან შედარებით. თუმცა, გამოთიშული პაციენტების დიდი რაოდენობა ზღუდავს კვლევის ინტერპრეტირების საშუალებას.[267] შემდგომმა კვლევებმა უნდა განსაზღვრონ განსხვავებული მკურნალობების მიწოდების საშუალებების ეფექტიანობა ქცევით ინტერვენციებთან ხელმისაწვდომობის გაუმჯობესების მიმართულებით.

ალტერნატიული და დამატებითი მიდგომები

ვიტამინი D, აუცილებელი ცხიმოვანი მჟავების და მაგნიუმის დანამატები, პოლინუტრიენტები, ტრადიციული ჩინური მედიკამენტები, იზომეტრიული იოგა, ფოტოთერაპია, ტრიპტოფანის დაქვეითება, Qigong თერაპია და ჰომეოპათიური ინტერვენციები იყო ორაზროვანი, გამოვლინდა შეზღუდული ან არანაირი ეფექტი. ეს ინტერვენციები ზოგადად არ არის რეკომენდებული ME/CFS-ს დროს, რადგან მათ არ გააჩნიათ საკმარისი მტკიცებულება. გარდა ამისა, ამ კვლევებმა შეიძლება გამოიწვიოს შეცდომაში შემყვანი შედეგები მცირე ნიმუშის ზომისა და კვლევის ცუდი დიზაინის გამო; ამიტომ, შედეგები უნდა იქნას ინტერპრეტირებული სიფრთხილით.[225][253][268][269][270][271][272][273][274][275][276]

ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას