მკურნალობის ალგორითმი

მიაქციეთ ყურადღება, რომ ფორმულა/შეყვანის გზა და დოზა შეიძლება განსხვავებული იყოს მედიკამენტების დასახელების და ბრენდის, ფორმულარის ან გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. მკურნალობის შესახებ რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტის ჯგუფების მიხედვით: იხილეთ გაფრთხილება

საწყისი

საეჭვო ინფექციური ენდოკარდიტი

1-ლი რიგის – დამხმარე მკურნალობა

Back
საწყისი
|
საეჭვო ინფექციური ენდოკარდიტი
1-ლი რიგის – 

დამხმარე მკურნალობა

საწყისი მართვა მოიცავს სასუნთქი გზების, სუნთქვის და ცირკულაციის კონტროლს. პაციენტებს შეიძლება დაჭირდეთ რეანიმაცია, ოქსიგენოთერაპია და სხვა დამხმარე ღონისძიებები.

მწვავე ავადმყოფები, რომელთაც უვლინდებათ დეკომპენსირებული გულის უკმარისობა, ჩვეულებრივ, საჭიროებენ ქირურგიულ ჩარევას, ფილტვების შეშუპება ოპერაციამდე უნდა იმართებოდეს ინტრავენური შარდმდენებით.

ანტიმიკრობული თერაპიის დაწყებამდე უნდა მოხდეს კულტურისთვის სისხლის ნიმუშის აღება და ჩატარდეს გადაუდებელი ექოკარდიოგრაფია.[22][25]

აშშ-ის გაიდლაინების მიხედვით, რეკომენდებულია ანტიკოაგულაციის დროებით შეწყვეტა ინფექციური ენდოკარდიტის მქონე პაციენტებში, რომელთაც აღენიშნებათ ცერებრული ემბოლიის ან ინსულტის მტკიცებულებები. ვარფარინის ან K ვიტამინის სხვა ანტაგონისტების მიმღებ პაციენტებში ინფექციური ენდოკარდიტის დიაგნოზის დროს, გასათვალისწინებელია ანტიკოაგულაციის დროებითი შეწყვეტა. ამ გაიდლაინებში ნათქვამია, რომ ანტიკოაგულაციური და ანტიაგრეგაციული თერაპიის გაგრძელების შესახებ საბოლოო გადაწყვეტილება უნდა მიიღოს კარდიოლოგმა და კარდიო-თორაკო ქირურგმა, ნევროლოგთან ერთად, თუ კლინიკურად ან რადიოლოგიური კვლევებით ვლიდნება ნევროლოგიური ნიშნები.[22] ევროპული გაიდლაინების მიხედვით, ანტითრომბოციტული თერაპია შეიძლება გაგრძელდეს, თუ არ აღინიშნება სისხლდენა. პერორული ანტიკოაგულანტები უნდა შეიცვალოს არაფრაქციული ჰეპარინით, თუ განვითარდა იშემიური ინსულტი და ანტიკოაგულაციური საშუალებებისგან თავი უნდა შევიკავოთ, თუ განვითარდა ინტრაკრანიული სისხლდენა.[10]

საეჭვო ან დადასტურებული იე-ს ყველა შემთხვევაში შეფასება უნდა მოხდეს მულტიდისციპლინური გუნდის მიერ: ინფექციონისტი, კარდიოლოგი და კარდიოქირურგი.[22][39]

პლიუს – ემპირიული მკურნალობა ფართო სპექტრის ანტიბიოტიკებით

Back
საწყისი
|
საეჭვო ინფექციური ენდოკარდიტი
პლიუს – 

ემპირიული მკურნალობა ფართო სპექტრის ანტიბიოტიკებით

მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში

სისხლის კულტურის მოპოვების შემდეგ უნდა დაიწყოს და გაგრძელდეს შესაბამისი ანტიმიკრობული თერაპია, ანტიბიოტიკების მიმართ მგრძნობელობის მონაცემებისა დამულტიდისციპლინური გუნდის ინფექციური დაავადებების ექსპერტების ხელმძღვანელობით.[22] კულტურის კვლევისას სასიცოცხლო მნიშვნელობისაა სისხლის ნიმუშის აღება ანტიმიკრობული თერაპიის დაწყებამდე, ვინაიდან ხშირად ანტიბიოტიკის ერთი დოზაც კი ნიღბავს ბაქტერიემიას და აყოვნებს სათანადო მკურნალობას. ფართო სპექტრის ანტიბიოტიკებით ემპირიული თერაპია საჭიროა სეპტიკური შოკის მქონე პაციენტებში, ან მათთვის, ვისაც მოსვლის დროს აღენიშნება მაღალი რისკის ნიშნები.[22]

შემდეგი ფაქტორების გათვალისწინება გვეხმარება ემპირიული მკურნალობის არჩევაში: წინმსწრები ანტიბიოტიკოთერაპია; ბუნებრივი ან ხელოვნური სარქვლის დაზიანება; ადგილობრივი ეპიდემიოლოგია და ანტიბიოტიკისადმი რეზისტენტობის და კულტურა-უარყოფითი პათოგენების ცოდნა და საზოგადოებრივი, ნოზოკომური, ან არანოზოკომური ჯანდაცვასთან ასოცირებული ინფექცია.[26]

რეკომენდებული ანტიბიოტიკის სქემები შეიძლება განსხვავდებოდეს ქვეყნებს შორის და გათვალისწინებული უნდა იყოს ლოკალური რეკომენდაციები.

განიხილე – ქირურგიული ჩარევა

Back
საწყისი
|
საეჭვო ინფექციური ენდოკარდიტი
განიხილე – 

ქირურგიული ჩარევა

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

ქირურგიული ჩარევის მიზანია დაინფიცირებული ქსოვილის სრულად მოცილება, დაზიანებული სარქვლების აღდგენა ან შეცვლა და ამ გზით გულის ანატომიის აღდგენა.

ქირურგიული ჩარევის ჩვენებებია:

გულის უკმარისობა, განსაკუთრებით კარდიოგენური შოკი ან ფილტვის შეშუპება (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას), ან ცუდი ჰემოდინამიკური ტოლერანტობა (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას)

2)არაკონტროლირებული ინფექცია ადგილობრივი გართულებებით (მაგ., აბსცესი, ცრუ ანევრიზმა, ფისტულა და გადიდებული მოცულობა); მუდმივი დადებითი სისხლის კულტურები (მიუხედავად შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიისა ერთ კვირაზე მეტი ხნის განმავლობაში და სეპტიური ემბოლიის კონტროლისა); რეზისტენტული ბაქტერიები ან სოკოები; ან ხელოვნური სარქვლის ენდოკარდიტი გამოწვეული Staphylococcus aureus ან არა- HACEK გრამუარყოფითი ბაცილებით.

3) ემბოლიის მაღალი რისკი ან დადგენილი ემბოლია ≥10 მმ ვეგეტაციით და ემბოლიით, შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიის, ვეგეტაცია ≥10 მმ-ის და ოპერაციის სხვა მიზეზის მიუხედავად (მაგ. პაციენტები მნიშვნელოვანი სარქვლოვანი დისფუნქციით [იქნება ეს ენდოკარდიტის პროცესის პირდაპირი შედეგი თუ არა]) ან ვეგეტაცია ≥10 მმ და ემბოლიის ნიშნები არ არის.[10][39][51]

2023 წლის ევროპის კარდიოლოგთა საზოგადოების და 2020 წლის ამერიკის გულის ასოციაციის/ამერიკის კარდიოლოგთა კოლეჯის გაიდლაინები რეკომენდაციას გასცემს, რომ ქირურგიული ჩარევის დრო განისაზღვროს ენდოკარდიტის მულტიდისციპლინური გუნდის მიერ.[10][22]ანტიბიოტიკოთერაპიასთან ერთად, პაციენტთა დაახლოებით 50%-ს ესაჭიროება ადრეული ქირურგიული ჩარევა.[22] ადრეული ქირურგიული ჩარევა (საწყისი ჰოსპიტალიზაციის დროს და ანტიბიოტიკების სრული კურსის დასრულების შემდეგ) რეკომენდებულია პაციენტებში, რომელთაც ჩამოთვლილთაგან აღენიშნებათ რომელიმე: გულის უკმარისობის სიმპტომები: მარცხენამხრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, რომელიც გამოწვეულია S aureus-ით, სოკოვანი ორგანიზმით ან სხვა მაღალრეზისტენტული პათოგენით; გულის ბლოკადით გართულებული ინფექციური ენდოკარდიტი, ანუარული ან აორტის აბსცესი ან დესტრუქციული პენეტრაციული დაზიანებები; მუდმივი ბაქტერემია ან ცხელება >5 დღის განმავლობაში, შესაბამისი ანტიმიკრობული თერაპიის მიუხედავად. ადრეული ქირურგიული ჩარევა ასევე უნდა გავითვალისწინოთ პაციენტებში, რომელთაც აღენიშნებათ: განმეორებითი ემბოლიები და მუდმივი ვეგეტაცია; სარქვლის მარცხენამხრივი ბუნებრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, >10 მმ სიგრძის მოძრავი ვეგეტაციით.[22]

მწვავე

ბუნებრივი სარქველი: დადასტურებული ენდოკარდიტი

1-ლი რიგის – ბეტალაქტამური± გენტამიცინი; ან ვანკომიცინი

Back
მწვავე
|
ბუნებრივი სარქველი: დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
პენიცილინ-მგრძნობიარე ვირიდანს ჯგუფის სტრეპტოკოკი ან Streptococcus bovis
1-ლი რიგის – 

ბეტალაქტამური± გენტამიცინი; ან ვანკომიცინი

პენიცილინისადმი მაღალმგრძნობიარე სტრეპტოკოკების მკურნალობა ხშირად ხდება მინიმალური მაინჰიბირებელი კონცენტრაციის საფუძველზე (MIC).

პაციენტებში, რომლებშიც MIC ≤0.12 მკგ/მლ, მკურნალობა შედგება ან ბეტალაქტამური (მაგ., ბენზილპენიცილინი, ამპიცილინი ან ცეფტრიაქსონი) მონოთერაპიისგან 4 კვირის განმავლობაში ან ბეტალაქტამურ საშუალება + გენტამიცინისგან 2 კვირის განმავლობაში. 2 კვირიანი სქემა რეკომენდებულია მხოლოდ გაურთულებელი ბუნებრივი სარქველის ენდოკარდიტის და თირკმელების ნორმალურ ფუნქციის მქონე პაციენტებში. 4 კვირიანი სქემა გამოყენებული უნდა იყოს 65 წელზე მეტი ასაკის პაციენტებში თირკემლების ფუნქციის დარღვევით ან VIII კრანიული ნერვის დაზიანებით.[26]

ზოგიერთ ქვეყანაში ამოქსიცილინი შეიძლება მიიჩნეოდეს ალტერნატიულ ბეტალაქტამური საშუალებად . ასევე, ზოგიერთ ქვეყანაში ნეტილმიცინი შეიძლება გამოყენებული იყოს, როგორც გენტამიცინის ალტერნატივა; თუმცა ის არ არის ყველგან ხელმისაწვდომი.[10]

ვანკომიცინი (4 კვირით) რეკომენდებულია მხოლოდ იმ პაციენტებში, რომლებიც ვერ მოიხმარენ პენიცილინს (I ტიპის ჰიპერმგრძნობელობის რეაქცია).[26]

2020 წლის ამერიკის გულის ასოციაციის/კარდიოლოგიის ამერიკული კოლეჯის გაიდლაინში ნათქვამია, რომ streptococcus-ის, E faecalis-ის, S aureus-ის ან კოაგულაზაზე უარყოფითი staphylococci-ის მიერ გამოწვეული მარცხენამხრივი ინფქეციური ენდოკარდიტის შემთხვევაში, პაციენტებში, რომლებთანაც ტრანსეზოფაგური ექოსკოპიით არ ვლინდება პარავულვარული ინფქეცია, შეგვიძლია განვიხილოთ პერორული ანტიბიოტიკოთერაპია, საწყისი ინტრავენური თერაპიის შემდეგ. საჭიროა მულტიდისციპლინური გუნდის მიერ ხშირი მონიტორინგი, ხოლო შემდგომი ტრანსეზოფაგური ექოკარდიოგრამა უნდა ჩატარდეს ანტიბიოტიკოთერაპიის კურსის დამთავრებამდე 1-3 დღით ადრე.[22]

პირველადი პარამეტრები

ნატრიუმ ბენზილპენიცილინი: 7.2-დან 14,4 გ-მდე/დღეში ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად ,ყოველ 4 საათში, 4 კვირის განმავლობაში

ან

ამპიცილინიამპიცილინი: 2 გ ინტრავენურად, ყოველ 4 საათში, 4 კვირის განმავლობაში

ან

ცეფტრიაქსონი: 2 გ ინტრავენურად/ინტრამუსკულურად, ერთხელ დღეში 4 კვირით

ან

ამოქსიცინილი: 100-200 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად, გაყოფილი დოზებად, ყოველ 4-6 საათში, 4 კვირის განმავლობაში

ან

ნატრიუმ ბენზილპენიცილინი: 7.2-დან 14,4 გ-მდე/დღეში ინტრავენურად გაყოფილ დ,ოზებად, ყოველ 4 საათში 2 კვირის განმავლობაში

იყოს

ცეფტრიაქსონი: 2 გ ინტრავენურად/ინტრამუსკულურად, ერთხელ დღეში 2 კვირა

იყოს

ამოქსიცინილი: 100-200 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად, ყოველ 4-6 საათში 2 კვირის განმავლობაში

--და--

გენტამიცინი: 3 მგ/კგ ინტრავენურად/ინტრამუსკულურად, დღეში ერთხელ 2 კვირის განმავლობაში

მეტი

მეორეული ვარიანტები

ვანკომიცინი: 30 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად ყოველ 12 საათში, 4 კვირის განმავლობაში

მეტი

განიხილე – ქირურგიული ჩარევა

Back
მწვავე
|
ბუნებრივი სარქველი: დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
პენიცილინ-მგრძნობიარე ვირიდანს ჯგუფის სტრეპტოკოკი ან Streptococcus bovis
განიხილე – 

ქირურგიული ჩარევა

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

ქირურგიული ჩარევის ჩვენებებია:

გულის უკმარისობა, განსაკუთრებით კარდიოგენური შოკი ან ფილტვის შეშუპება (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას), ან ცუდი ჰემოდინამიკური ტოლერანტობა (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას)

2)არაკონტროლირებული ინფექცია ადგილობრივი გართულებებით (მაგ., აბსცესი, ცრუ ანევრიზმა, ფისტულა და გადიდებული მოცულობა); მუდმივი დადებითი სისხლის კულტურები (მიუხედავად შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიისა ერთ კვირაზე მეტი ხნის განმავლობაში და სეპტიური ემბოლიის კონტროლისა); რეზისტენტული ბაქტერიები ან სოკოები; ან ხელოვნური სარქვლის ენდოკარდიტი გამოწვეული Staphylococcus aureus ან არა- HACEK გრამუარყოფითი ბაცილებით.

3) ემბოლიის მაღალი რისკი ან დადგენილი ემბოლია ≥10 მმ ვეგეტაციით და ემბოლიით, შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიის, ვეგეტაცია ≥10 მმ-ის და ოპერაციის სხვა მიზეზის მიუხედავად (მაგ. პაციენტები მნიშვნელოვანი სარქვლოვანი დისფუნქციით [იქნება ეს ენდოკარდიტის პროცესის პირდაპირი შედეგი თუ არა]) ან ვეგეტაცია ≥10 მმ და ემბოლიის ნიშნები არ არის.[10][39][51]

ხელოვნური სარქველის დროს ქირურგიული ჩარევა ხშირად საჭიროა დაავადების განსაკურნად.

დროებითი კარდიოსტიმულაცია რეკომენდებულია პაციენტებში აორტის ფუძის სოკოვანი აბსცესის შედეგად განვითარებული ატრიოვენტრიკულური ბლოკადის დროს.

2023 წლის ევროპის კარდიოლოგთა საზოგადოების და 2020 წლის ამერიკის გულის ასოციაციის/ამერიკის კარდიოლოგთა კოლეჯის გაიდლაინები რეკომენდაციას გასცემს, რომ ქირურგიული ჩარევის დრო განისაზღვროს ენდოკარდიტის მულტიდისციპლინური გუნდის მიერ.[10][22]ანტიბიოტიკოთერაპიასთან ერთად, პაციენტთა დაახლოებით 50%-ს ესაჭიროება ადრეული ქირურგიული ჩარევა.[22] ადრეული ქირურგიული ჩარევა (საწყისი ჰოსპიტალიზაციის დროს და ანტიბიოტიკების სრული კურსის დასრულების შემდეგ) რეკომენდებულია პაციენტებში, რომელთაც ჩამოთვლილთაგან აღენიშნებათ რომელიმე: გულის უკმარისობის სიმპტომები: მარცხენამხრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, რომელიც გამოწვეულია S aureus-ით, სოკოვანი ორგანიზმით ან სხვა მაღალრეზისტენტული პათოგენით; გულის ბლოკადით გართულებული ინფექციური ენდოკარდიტი, ანუარული ან აორტის აბსცესი ან დესტრუქციული პენეტრაციული დაზიანებები; მუდმივი ბაქტერემია ან ცხელება >5 დღის განმავლობაში, შესაბამისი ანტიმიკრობული თერაპიის მიუხედავად. ადრეული ქირურგიული ჩარევა ასევე უნდა გავითვალისწინოთ პაციენტებში, რომელთაც აღენიშნებათ: განმეორებითი ემბოლიები და მუდმივი ვეგეტაცია; სარქვლის მარცხენამხრივი ბუნებრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, >10 მმ სიგრძის მოძრავი ვეგეტაციით.[22]

1-ლი რიგის – ბეტალაქტამური + გენტამიცინი; ან ვანკომიცინი ± გენტამიცინი

Back
მწვავე
|
ბუნებრივი სარქველი: დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
შედარებით პენიცილინ-რეზისტენტული სტრეპტოკოკები
1-ლი რიგის – 

ბეტალაქტამური + გენტამიცინი; ან ვანკომიცინი ± გენტამიცინი

ზოგიერთი ვირიდანს შტამი პენიცილინისადმი ან სხვა ანტიმიკრობულებისადმი შედარებით რეზისტენტულია, მინიმალური მაინჰიბირებელი კონცენტრაციის (MIC) მნიშვნელობით (მაგ, 0.12-0.5 მკგ/მლ).[26]

რეკომენდებული სქემაა ბეტალაქტამური (ბენზილპენიცილინი ან ცეფტრიაქსონი) 4 კვირით დამატებით გენტამიცინი 2 კვირით.[26] ზოგიერთ ქვეყანაში ამოქსიცილინი შეიძლება ითვლებოდეს ალტერნატიულ ბეტალაქტამურ საშუალებად .[10]

ვანკომიცინი (4 კვირით) რეკომენდებულია მხოლოდ იმ პაციენტებში, რომლებიც ვერ მოიხმარენ პენიცილინს (I ტიპის ჰიპერმგრძნობელობის რეაქცია).[26] ზოგიერთ ქვეყანაში გენტამიცინი (2 დღით) შეიძლება დაემატოს ვანკომიცინს.[10]

პენიცილინ რეზისტენტული სტრეპტოკოკის (MIC ≥0.5 მკგ/მლ) მქონე პაციენტების მკურნალობა მიზანშეწონილია ამპიცილინს ან ბენზილპენიცილინს დამატებით გენტამიცინით ინფექციონისტთან კონსულტაციის შესაბამისად.[26]

2020 წლის ამერიკის გულის ასოციაციის/კარდიოლოგიის ამერიკული კოლეჯის გაიდლაინში ნათქვამია, რომ streptococcus-ის, E faecalis-ის, S aureus-ის ან კოაგულაზაზე უარყოფითი staphylococci-ის მიერ გამოწვეული მარცხენამხრივი ინფქეციური ენდოკარდიტის შემთხვევაში, პაციენტებში, რომლებთანაც ტრანსეზოფაგური ექოსკოპიით არ ვლინდება პარავულვარული ინფქეცია, შეგვიძლია განვიხილოთ პერორული ანტიბიოტიკოთერაპია, საწყისი ინტრავენური თერაპიის შემდეგ. საჭიროა მულტიდისციპლინური გუნდის მიერ ხშირი მონიტორინგი, ხოლო შემდგომი ტრანსეზოფაგური ექოკარდიოგრამა უნდა ჩატარდეს ანტიბიოტიკოთერაპიის კურსის დამთავრებამდე 1-3 დღით ადრე.[22]

პირველადი პარამეტრები

ნატრიუმ ბენზილპენიცილინი: 7.2-დან 14,4 გ-მდე/დღეში ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად ,ყოველ 4 საათში, 4 კვირის განმავლობაში

იყოს

ამპიცილინიამპიცილინი: 2 გ ინტრავენურად, ყოველ 4 საათში, 4 კვირის განმავლობაში

იყოს

ცეფტრიაქსონი: 2 გ ინტრავენურად/ინტრამუსკულურად, ერთხელ დღეში 4 კვირით

იყოს

ამოქსიცინილი: 200 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად, ყოველ 4-6 საათში, 4 კვირის განმავლობაში

--და--

გენტამიცინი: 3 მგ/კგ ინტრავენურად/ინტრამუსკულურად, დღეში ერთხელ 2 კვირის განმავლობაში

მეტი

მეორეული ვარიანტები

ვანკომიცინი: 30 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად ყოველ 12 საათში, 4 კვირის განმავლობაში

მეტი

ან

ვანკომიცინი: 30 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად ყოველ 12 საათში, 4 კვირის განმავლობაში

მეტი

და

გენტამიცინი: 3 მგ/კგ ინტრავენურად/ინტრამუსკულურად, დღეში ერთხელ 2 კვირის განმავლობაში

მეტი

განიხილე – ქირურგიული ჩარევა

Back
მწვავე
|
ბუნებრივი სარქველი: დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
შედარებით პენიცილინ-რეზისტენტული სტრეპტოკოკები
განიხილე – 

ქირურგიული ჩარევა

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

ქირურგიული ჩარევის ჩვენებებია:

გულის უკმარისობა, განსაკუთრებით კარდიოგენური შოკი ან ფილტვის შეშუპება (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას), ან ცუდი ჰემოდინამიკური ტოლერანტობა (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას)

2)არაკონტროლირებული ინფექცია ადგილობრივი გართულებებით (მაგ., აბსცესი, ცრუ ანევრიზმა, ფისტულა და გადიდებული მოცულობა); მუდმივი დადებითი სისხლის კულტურები (მიუხედავად შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიისა ერთ კვირაზე მეტი ხნის განმავლობაში და სეპტიური ემბოლიის კონტროლისა); რეზისტენტული ბაქტერიები ან სოკოები; ან ხელოვნური სარქვლის ენდოკარდიტი გამოწვეული Staphylococcus aureus ან არა- HACEK გრამუარყოფითი ბაცილებით.

3) ემბოლიის მაღალი რისკი ან დადგენილი ემბოლია ≥10 მმ ვეგეტაციით და ემბოლიით, შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიის, ვეგეტაცია ≥10 მმ-ის და ოპერაციის სხვა მიზეზის მიუხედავად (მაგ. პაციენტები მნიშვნელოვანი სარქვლოვანი დისფუნქციით [იქნება ეს ენდოკარდიტის პროცესის პირდაპირი შედეგი თუ არა]) ან ვეგეტაცია ≥10 მმ და ემბოლიის ნიშნები არ არის.[10][39][51]

ხელოვნური სარქველის დროს ქირურგიული ჩარევა ხშირად საჭიროა დაავადების განსაკურნად.

დროებითი კარდიოსტიმულაცია რეკომენდებულია პაციენტებში აორტის ფუძის სოკოვანი აბსცესის შედეგად განვითარებული ატრიოვენტრიკულური ბლოკადის დროს.

2023 წლის ევროპის კარდიოლოგთა საზოგადოების და 2020 წლის ამერიკის გულის ასოციაციის/ამერიკის კარდიოლოგთა კოლეჯის გაიდლაინები რეკომენდაციას გასცემს, რომ ქირურგიული ჩარევის დრო განისაზღვროს ენდოკარდიტის მულტიდისციპლინური გუნდის მიერ.[10][22]ანტიბიოტიკოთერაპიასთან ერთად, პაციენტთა დაახლოებით 50%-ს ესაჭიროება ადრეული ქირურგიული ჩარევა.[22] ადრეული ქირურგიული ჩარევა (საწყისი ჰოსპიტალიზაციის დროს და ანტიბიოტიკების სრული კურსის დასრულების შემდეგ) რეკომენდებულია პაციენტებში, რომელთაც ჩამოთვლილთაგან აღენიშნებათ რომელიმე: გულის უკმარისობის სიმპტომები: მარცხენამხრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, რომელიც გამოწვეულია S aureus-ით, სოკოვანი ორგანიზმით ან სხვა მაღალრეზისტენტული პათოგენით; გულის ბლოკადით გართულებული ინფექციური ენდოკარდიტი, ანუარული ან აორტის აბსცესი ან დესტრუქციული პენეტრაციული დაზიანებები; მუდმივი ბაქტერემია ან ცხელება >5 დღის განმავლობაში, შესაბამისი ანტიმიკრობული თერაპიის მიუხედავად. ადრეული ქირურგიული ჩარევა ასევე უნდა გავითვალისწინოთ პაციენტებში, რომელთაც აღენიშნებათ: განმეორებითი ემბოლიები და მუდმივი ვეგეტაცია; სარქვლის მარცხენამხრივი ბუნებრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, >10 მმ სიგრძის მოძრავი ვეგეტაციით.[22]

1-ლი რიგის – ბეტალაქტამური; ან ვანკომიცინი; ან დაპტომიცინი; ან ტრიმეტოპრიმ/სულფამეტოქსაზოლი +კლინდამიცინი

Back
მწვავე
|
ბუნებრივი სარქველი: დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
მეტიცილინ-მგრძნობიარე სტაფილოკოკი
1-ლი რიგის – 

ბეტალაქტამური; ან ვანკომიცინი; ან დაპტომიცინი; ან ტრიმეტოპრიმ/სულფამეტოქსაზოლი +კლინდამიცინი

სტაფილოკოკური ენდოკარდიტი უფრო და უფრო ხშირად გვხვდება საავადმყოფოში ხშირი ექსპოზიციისა და რეზისტენტული მიკროორგანიზმების განვითარების გამო.

ბეტალაქტამური მედიკამენტი (ოქსაცილინი ან ნაფცილინი) არჩევის პრეპარატია ოქსიცილინ-მგრძნობიარე შტამების შემთხვევაში. ცეფაზოლინი შეიძლება იყოს გამოყენებული როგორც ალტერნატივა პენიცილინისადმი ალერგიულ (არა-ანაფილაქტოიდური ტიპი) პაციენტებში. ვანკომიცინი და დაპტომიცინი რეკომენდებულია პაციენტებში ოქსაცილინ-რეზისტენტული შტამებით ან პაციენტებში რომლებიც ვერ მოიხმარენ პენიცილინს (I ტიპის ჰიპერმგრძნობელობის რეაქცია). მკურნალობის რეკომენდებული კურსია 6 კვირა.[26]

სხვა სქემები Staphylococcus aureus -ის მკურნალობისთვის (მაგ., ტრიმეტოპრიმ/სულფამეტოქსაზოლი დამატებით კლინდამიცინი) ასევე გამოიყენება და მკურნალობის ხანგრძლივობა შეიძლება განსხვავებული (მაგ., 4-6 კვირა) იყოს ზოგიერთ ქვეყანაში.[10]

S aureus ენდოკარდიტის ყველაზე ხშირი გამომწვევია ინტრავენური ნარკოტიკის მომხმარებელ პოპულაციაში.

მარჯვენახრივი ენდოკარდიტის მქონე ინტრავენური ნარკოტიკების მომხმარებლებში გენტამიცინის და ბეტალაქტამური საშუალებების კომბინაცია ხასიათდება მაღალი ბაქტერიოციდული მაჩვენებლით. მიუხედავად ამისა, ამინოგლიკოზიდები აღარ არის რეკომენდებული ასეთ დროს ნეფროტოქსიკურობის მომატებული რისკის გამო.[43][44]ამერიკის გულის ასოციაცია გვირჩევს, რომ ინტრავენური ნარკოტიკების მომხმარებლებს IE-ით უნდა შესთავაზონ ინტრავენური ანტიბიოტიკები 6 კვირის განმავლობაში. თუ ეს არ არის მიღწეული (მაგ. პაციენტის გადაწყვეტილება ან დაუგეგმავი გაწერა), საწყისი ინტრავენური თერაპია უნდა გაგრძელდეს შესაბამისი პერორალური მკურნალობით, ამბულატორიული მეთვალყურეობით დამოკიდებულების მედიცინისა და ინფექციონისტების მიერ.[3]

პირველადი პარამეტრები

ოქსაცილინი: 12 გ/დღეში ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად ყოველ 4-6 საათში ერთხელ, 6 კვირის განმავლობაში

ან

ნაფცილინი: 12 გ/დღეში ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად ყოველ 4-6 საათში ერთხელ, 6 კვირის განმავლობაში

მეორეული ვარიანტები

ცეფაზოლინი: 6 გ/დღეში ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად ყოველ 8 საათში 6 კვირის განმავლობაში

ან

ვანკომიცინი: 30 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად ყოველ 12 საათში 6 კვირის განმავლობაში

მეტი

ან

დაპტომიცინი: 8-10 მგ/კგ ინტრავენურად, დღეში ერთხელ 6 კვირის განმავლობაში

ან

ტრიმეთოპრიმ/სულფამეტოქსაზოლი: 960 მგ/დღეში ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად ყოველ 4-6 საათში ერთი კვირის განმავლობაში, შემდეგ გადართვა პერორულ მკურნალობაზე 5 კვირის განმავლობაში

მეტი

და

კლინდამიცინი: 1800 მგ/დღეში ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად ყოველ 8 საათში ერთი კვირის განმავლობაში

განიხილე – ქირურგიული ჩარევა

Back
მწვავე
|
ბუნებრივი სარქველი: დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
მეტიცილინ-მგრძნობიარე სტაფილოკოკი
განიხილე – 

ქირურგიული ჩარევა

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

ქირურგიული ჩარევის ჩვენებებია:

გულის უკმარისობა, განსაკუთრებით კარდიოგენური შოკი ან ფილტვის შეშუპება (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას), ან ცუდი ჰემოდინამიკური ტოლერანტობა (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას)

2)არაკონტროლირებული ინფექცია ადგილობრივი გართულებებით (მაგ., აბსცესი, ცრუ ანევრიზმა, ფისტულა და გადიდებული მოცულობა); მუდმივი დადებითი სისხლის კულტურები (მიუხედავად შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიისა ერთ კვირაზე მეტი ხნის განმავლობაში და სეპტიური ემბოლიის კონტროლისა); რეზისტენტული ბაქტერიები ან სოკოები; ან ხელოვნური სარქვლის ენდოკარდიტი გამოწვეული Staphylococcus aureus ან არა- HACEK გრამუარყოფითი ბაცილებით.

3) ემბოლიის მაღალი რისკი ან დადგენილი ემბოლია ≥10 მმ ვეგეტაციით და ემბოლიით, შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიის, ვეგეტაცია ≥10 მმ-ის და ოპერაციის სხვა მიზეზის მიუხედავად (მაგ. პაციენტები მნიშვნელოვანი სარქვლოვანი დისფუნქციით [იქნება ეს ენდოკარდიტის პროცესის პირდაპირი შედეგი თუ არა]) ან ვეგეტაცია ≥10 მმ და ემბოლიის ნიშნები არ არის.[10][39][51]

ხელოვნური სარქველის დროს ქირურგიული ჩარევა ხშირად საჭიროა დაავადების განსაკურნად.

დროებითი კარდიოსტიმულაცია რეკომენდებულია პაციენტებში აორტის ფუძის სოკოვანი აბსცესის შედეგად განვითარებული ატრიოვენტრიკულური ბლოკადის დროს.

2023 წლის ევროპის კარდიოლოგთა საზოგადოების და 2020 წლის ამერიკის გულის ასოციაციის/ამერიკის კარდიოლოგთა კოლეჯის გაიდლაინები რეკომენდაციას გასცემს, რომ ქირურგიული ჩარევის დრო განისაზღვროს ენდოკარდიტის მულტიდისციპლინური გუნდის მიერ.[10][22]ანტიბიოტიკოთერაპიასთან ერთად, პაციენტთა დაახლოებით 50%-ს ესაჭიროება ადრეული ქირურგიული ჩარევა.[22] ადრეული ქირურგიული ჩარევა (საწყისი ჰოსპიტალიზაციის დროს და ანტიბიოტიკების სრული კურსის დასრულების შემდეგ) რეკომენდებულია პაციენტებში, რომელთაც ჩამოთვლილთაგან აღენიშნებათ რომელიმე: გულის უკმარისობის სიმპტომები: მარცხენამხრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, რომელიც გამოწვეულია S aureus-ით, სოკოვანი ორგანიზმით ან სხვა მაღალრეზისტენტული პათოგენით; გულის ბლოკადით გართულებული ინფექციური ენდოკარდიტი, ანუარული ან აორტის აბსცესი ან დესტრუქციული პენეტრაციული დაზიანებები; მუდმივი ბაქტერემია ან ცხელება >5 დღის განმავლობაში, შესაბამისი ანტიმიკრობული თერაპიის მიუხედავად. ადრეული ქირურგიული ჩარევა ასევე უნდა გავითვალისწინოთ პაციენტებში, რომელთაც აღენიშნებათ: განმეორებითი ემბოლიები და მუდმივი ვეგეტაცია; სარქვლის მარცხენამხრივი ბუნებრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, >10 მმ სიგრძის მოძრავი ვეგეტაციით.[22]

1-ლი რიგის – ვანკომიცინი; ან დაპტომიცინი; ან ტრიმეტოპრიმ/სულფომეტოქსაზოლი + კლინდამიცინი

Back
მწვავე
|
ბუნებრივი სარქველი: დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
მეტიცილინ რეზისტენტული სტაფილოკოკი
1-ლი რიგის – 

ვანკომიცინი; ან დაპტომიცინი; ან ტრიმეტოპრიმ/სულფომეტოქსაზოლი + კლინდამიცინი

ვანკომიცინი არჩევის მკურნალობაა. დაპტომიცინის გამოყენება შეიძლება ვანკომიცინის რეზისტენტობის შემთხვევაში.[26]

სხვა სქემები Staphylococcus aureus -ის მკურნალობისთვის (მაგ., ტრიმეტოპრიმ/სულფამეტოქსაზოლი დამატებით კლინდამიცინი) ასევე გამოიყენება და მკურნალობის ხანგრძლივობა შეიძლება განსხვავებული (მაგ., 4-6 კვირა) იყოს ზოგიერთ ქვეყანაში.[10]

პირველადი პარამეტრები

ვანკომიცინი: 30 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად ყოველ 12 საათში 6 კვირის განმავლობაში

მეტი

მეორეული ვარიანტები

დაპტომიცინი: 8-10 მგ/კგ ინტრავენურად, დღეში ერთხელ 6 კვირის განმავლობაში

ან

ტრიმეთოპრიმ/სულფამეტოქსაზოლი: 960 მგ/დღეში ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად ყოველ 4-6 საათში ერთი კვირის განმავლობაში, შემდეგ გადართვა პერორულ მკურნალობაზე 5 კვირის განმავლობაში

მეტი

და

კლინდამიცინი: 1800 მგ/დღეში ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად ყოველ 8 საათში ერთი კვირის განმავლობაში

განიხილე – ქირურგიული ჩარევა

Back
მწვავე
|
ბუნებრივი სარქველი: დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
მეტიცილინ რეზისტენტული სტაფილოკოკი
განიხილე – 

ქირურგიული ჩარევა

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

ქირურგიული ჩარევის ჩვენებებია:

გულის უკმარისობა, განსაკუთრებით კარდიოგენური შოკი ან ფილტვის შეშუპება (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას), ან ცუდი ჰემოდინამიკური ტოლერანტობა (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას)

2)არაკონტროლირებული ინფექცია ადგილობრივი გართულებებით (მაგ., აბსცესი, ცრუ ანევრიზმა, ფისტულა და გადიდებული მოცულობა); მუდმივი დადებითი სისხლის კულტურები (მიუხედავად შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიისა ერთ კვირაზე მეტი ხნის განმავლობაში და სეპტიური ემბოლიის კონტროლისა); რეზისტენტული ბაქტერიები ან სოკოები; ან ხელოვნური სარქვლის ენდოკარდიტი გამოწვეული Staphylococcus aureus ან არა- HACEK გრამუარყოფითი ბაცილებით.

3) ემბოლიის მაღალი რისკი ან დადგენილი ემბოლია ≥10 მმ ვეგეტაციით და ემბოლიით, შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიის, ვეგეტაცია ≥10 მმ-ის და ოპერაციის სხვა მიზეზის მიუხედავად (მაგ. პაციენტები მნიშვნელოვანი სარქვლოვანი დისფუნქციით [იქნება ეს ენდოკარდიტის პროცესის პირდაპირი შედეგი თუ არა]) ან ვეგეტაცია ≥10 მმ და ემბოლიის ნიშნები არ არის.[10][39][51]

ხელოვნური სარქველის დროს ქირურგიული ჩარევა ხშირად საჭიროა დაავადების განსაკურნად.

დროებითი კარდიოსტიმულაცია რეკომენდებულია პაციენტებში აორტის ფუძის სოკოვანი აბსცესის შედეგად განვითარებული ატრიოვენტრიკულური ბლოკადის დროს.

2023 წლის ევროპის კარდიოლოგთა საზოგადოების და 2020 წლის ამერიკის გულის ასოციაციის/ამერიკის კარდიოლოგთა კოლეჯის გაიდლაინები რეკომენდაციას გასცემს, რომ ქირურგიული ჩარევის დრო განისაზღვროს ენდოკარდიტის მულტიდისციპლინური გუნდის მიერ.[10][22]ანტიბიოტიკოთერაპიასთან ერთად, პაციენტთა დაახლოებით 50%-ს ესაჭიროება ადრეული ქირურგიული ჩარევა.[22] ადრეული ქირურგიული ჩარევა (საწყისი ჰოსპიტალიზაციის დროს და ანტიბიოტიკების სრული კურსის დასრულების შემდეგ) რეკომენდებულია პაციენტებში, რომელთაც ჩამოთვლილთაგან აღენიშნებათ რომელიმე: გულის უკმარისობის სიმპტომები: მარცხენამხრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, რომელიც გამოწვეულია S aureus-ით, სოკოვანი ორგანიზმით ან სხვა მაღალრეზისტენტული პათოგენით; გულის ბლოკადით გართულებული ინფექციური ენდოკარდიტი, ანუარული ან აორტის აბსცესი ან დესტრუქციული პენეტრაციული დაზიანებები; მუდმივი ბაქტერემია ან ცხელება >5 დღის განმავლობაში, შესაბამისი ანტიმიკრობული თერაპიის მიუხედავად. ადრეული ქირურგიული ჩარევა ასევე უნდა გავითვალისწინოთ პაციენტებში, რომელთაც აღენიშნებათ: განმეორებითი ემბოლიები და მუდმივი ვეგეტაცია; სარქვლის მარცხენამხრივი ბუნებრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, >10 მმ სიგრძის მოძრავი ვეგეტაციით.[22]

1-ლი რიგის – ბეტალაქტამურები ან ვანკომიცინი + ამინოგლიკოზიდი; ან ორმაგი ბეტალაქტამური ენტეროკოკების სახეობები არსებითად შეუღწევადია ამინოგლიკოზიდური მედიკამენტებისთვის, მაგრამ, როდესაც ამინოგლიკოზიდები გამოიყენება პენიცილინთან კომბინაციაში, ბაქტერიოციდული კონცენტრაცია მიიღწევა.

Back
მწვავე
|
ბუნებრივი სარქველი: დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
პენიცილინ-მგრძნობიარე ენტეროკოკი
1-ლი რიგის – 

ბეტალაქტამურები ან ვანკომიცინი + ამინოგლიკოზიდი; ან ორმაგი ბეტალაქტამური ენტეროკოკების სახეობები არსებითად შეუღწევადია ამინოგლიკოზიდური მედიკამენტებისთვის, მაგრამ, როდესაც ამინოგლიკოზიდები გამოიყენება პენიცილინთან კომბინაციაში, ბაქტერიოციდული კონცენტრაცია მიიღწევა.

ენტეროკოკური პათოგენები არ ექვემდებარება მკურნალობას ამინოგლიკოზიდებით, მაგრამ თუ ამინოგლიკოზიდებს დავუმატებთ პენიცილინს (კომბინაციაში), შესაძლებელია ბაქტერიოციდული კონცეტრაციის მიღწევა.

ბუნებრივი სარქველის დაზიანების დროს ენტეროკოკის პენიცილინ-მგრძნობიარე შტამების მკურნალობა ხდება პენიცილინს (ამპიცილინი ან ბენზილპენიცილინი) დამატებით ამინოგლიკოზიდით (გენტამიცინი ან სტრეპტომიცინი, თუ გენტამიცინ-რეზისტენტულია და სტრეპტომიცინ-მგრძნობიარეა) 4-6 კვირის განმავლობაში. ზოგიერთ ქვეყანაში ამოქსიცილინი შეიძლება მიიჩნეოდეს ბეტალაქტამური საშუალებების ალტერნატივად. ზოგიერთ ქვეყანაში ამოქსიცილინი შეიძლება მიიჩნეოდეს ალტერნატიულ ბეტალაქტამური საშუალებად. ამოქსიცილინთან კომბინაციაში გენტამიცინის გამოყენების რეკომენდებული ხანგრძლივობაა 2 კვირა.[10]

თუ სიმპტომები სახეზეა 3 თვეზე ნაკლები დროის განმავლობაში, მკურნალობა უნდა გაგრძელდეს 4 კვირა, მაშინ როდესაც, თუ სიმპტომები ვლინდება 3 თვეზე მეტ ხანს, მკურნალობის ხანგრძლივობა უნდა იყოს 6 კვირა.[26]

ორმაგი ბეტა-ლაქტამის რეჟიმი (ამპიცილინი + ცეფტრიაქსონი) 6 კვირით შეიძლება გამოიყენოთ თირკმლის უკმარისობის მქონე პაციენტებში (მაგ. კრეატინინის კლირენსი <50 მლ/წთ), VIII კრანიული ნერვის ფუნქციის დარღვევის დროს, ან ამინოგლიკოზიდების მიმართ რეზისტენტული შტამების სამკურნალოდ.[26] აღნიშნული კომბინაცია უპირატესია Enterococcus faecalis შტამის წინააღმდეგ, რომელთაც მაღალი დონის ამინოგლიკოზიდური რეზისტენტობა ახასიათებს, მაგრამ არ არის აქტიური Enterococcus faecium-ის წინააღმდეგ.[10]

ვანკომიცინს + გენტამიცინი (6 კვირით) რეკომენდებულია პაციენტებში, რომლებიც ვერ მოიხმარენ პენიცილინს (I ტიპის ჰიპერმგრძნობელობის რეაქცია).[26]

თირკმელების ფუნქციის და შესაძლო ოტოტოქსიკურობის მკაცრი მონიტორინგი მნიშვნელოვანია პაციენტებში, რომლებიც იღებენ ამინოგლიკოზიდების გახანგრძლივებულ კურსს.[26]

პირველადი პარამეტრები

ამპიცილინიამპიცილინი: 2 გ ინტრავენურად, ყოველ 4 საათში ერთხელ, 4-6 კვირის განმავლობაში

იყოს

ნატრიუმ ბენზილპენიცილინი: 7.2-დან 14,4გ-მდე/დღეში ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად, ყოველ 4 საათში 4-6 კვირის განმავლობაში

იყოს

ამოქსიცინილი: 200 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად, ყოველ 4-6 საათში 4-6 კვირის განმავლობაში

--და--

გენტამიცინი: 3 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად/ინტრამუსკულურად, გაყოფილ დოზებად, ყოველ 8-12 საათში 4-6 კვირის განმავლობაში

მეტი

იყოს

სტრეპტომიცინი: 15 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად/კუნთში, გაყოფილ 2 დოზად, 4- 6 კვირის განმავლობაში

მეტი

ან

ამპიცილინიამპიცილინი: 2 გ ინტრავენურად, ყოველ 4 საათში 6 კვირის განმავლობაში

და

ცეფტრიაქსონი: 2 გ ინტრავენურად, ყოველ 12 საათში ერთხელ, 6 კვირის განმავლობაში

მეორეული ვარიანტები

ვანკომიცინი: 30 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად ყოველ 12 საათში 6 კვირის განმავლობაში

მეტი

და

გენტამიცინი: 3 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად/ინტრამუსკულურად, გაყოფილ დოზებად, ყოველ 8 საათში 6 კვირის განმავლობაში

მეტი

განიხილე – ქირურგიული ჩარევა

Back
მწვავე
|
ბუნებრივი სარქველი: დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
პენიცილინ-მგრძნობიარე ენტეროკოკი
განიხილე – 

ქირურგიული ჩარევა

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

ქირურგიული ჩარევის ჩვენებებია:

გულის უკმარისობა, განსაკუთრებით კარდიოგენური შოკი ან ფილტვის შეშუპება (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას), ან ცუდი ჰემოდინამიკური ტოლერანტობა (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას)

2)არაკონტროლირებული ინფექცია ადგილობრივი გართულებებით (მაგ., აბსცესი, ცრუ ანევრიზმა, ფისტულა და გადიდებული მოცულობა); მუდმივი დადებითი სისხლის კულტურები (მიუხედავად შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიისა ერთ კვირაზე მეტი ხნის განმავლობაში და სეპტიური ემბოლიის კონტროლისა); რეზისტენტული ბაქტერიები ან სოკოები; ან ხელოვნური სარქვლის ენდოკარდიტი გამოწვეული Staphylococcus aureus ან არა- HACEK გრამუარყოფითი ბაცილებით.

3) ემბოლიის მაღალი რისკი ან დადგენილი ემბოლია ≥10 მმ ვეგეტაციით და ემბოლიით, შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიის, ვეგეტაცია ≥10 მმ-ის და ოპერაციის სხვა მიზეზის მიუხედავად (მაგ. პაციენტები მნიშვნელოვანი სარქვლოვანი დისფუნქციით [იქნება ეს ენდოკარდიტის პროცესის პირდაპირი შედეგი თუ არა]) ან ვეგეტაცია ≥10 მმ და ემბოლიის ნიშნები არ არის.[10][39][51]

ხელოვნური სარქველის დროს ქირურგიული ჩარევა ხშირად საჭიროა დაავადების განსაკურნად.

დროებითი კარდიოსტიმულაცია რეკომენდებულია პაციენტებში აორტის ფუძის სოკოვანი აბსცესის შედეგად განვითარებული ატრიოვენტრიკულური ბლოკადის დროს.

2023 წლის ევროპის კარდიოლოგთა საზოგადოების და 2020 წლის ამერიკის გულის ასოციაციის/ამერიკის კარდიოლოგთა კოლეჯის გაიდლაინები რეკომენდაციას გასცემს, რომ ქირურგიული ჩარევის დრო განისაზღვროს ენდოკარდიტის მულტიდისციპლინური გუნდის მიერ.[10][22]ანტიბიოტიკოთერაპიასთან ერთად, პაციენტთა დაახლოებით 50%-ს ესაჭიროება ადრეული ქირურგიული ჩარევა.[22] ადრეული ქირურგიული ჩარევა (საწყისი ჰოსპიტალიზაციის დროს და ანტიბიოტიკების სრული კურსის დასრულების შემდეგ) რეკომენდებულია პაციენტებში, რომელთაც ჩამოთვლილთაგან აღენიშნებათ რომელიმე: გულის უკმარისობის სიმპტომები: მარცხენამხრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, რომელიც გამოწვეულია S aureus-ით, სოკოვანი ორგანიზმით ან სხვა მაღალრეზისტენტული პათოგენით; გულის ბლოკადით გართულებული ინფექციური ენდოკარდიტი, ანუარული ან აორტის აბსცესი ან დესტრუქციული პენეტრაციული დაზიანებები; მუდმივი ბაქტერემია ან ცხელება >5 დღის განმავლობაში, შესაბამისი ანტიმიკრობული თერაპიის მიუხედავად. ადრეული ქირურგიული ჩარევა ასევე უნდა გავითვალისწინოთ პაციენტებში, რომელთაც აღენიშნებათ: განმეორებითი ემბოლიები და მუდმივი ვეგეტაცია; სარქვლის მარცხენამხრივი ბუნებრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, >10 მმ სიგრძის მოძრავი ვეგეტაციით.[22]

1-ლი რიგის – ამპიცილინ/სულბაქტამი ან ვანკომიცინი + გენტამიცინი

Back
მწვავე
|
ბუნებრივი სარქველი: დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
პენიცილინ-რეზისტენტული ენტეროკოკი (ბეტა-ლაქტამაზას წარმომქმნელი)
1-ლი რიგის – 

ამპიცილინ/სულბაქტამი ან ვანკომიცინი + გენტამიცინი

ენტეროკოკური ენდოკარდიტის მკურნალობა, Viridans ჯგუფის სტრეპტოკოკების მსგავსად, დამოკიდებულია პენიცილინისადმი მგრძნობელობაზე. ენტეროკოკები, ვირიდანს ჯგუფისგან განსხვავებით, არ კვდება ანტიმიკრობული პრეპარატების ფონზე, არამედ ინჰიბირდება. ენტეროკოკური პათოგენები არ ექვემდებარება მკურნალობას ამინოგლიკოზიდებით, მაგრამ თუ ამინოგლიკოზიდებს დავუმატებთ პენიცილინს (კომბინაციაში), შესაძლებელია ბაქტერიოციდული კონცეტრაციის მიღწევა.

იშვიათად, შტამებს, როგორიცაა Enterococcus faecalis შეუძლიათ აწარმოონ ადაპტური ბეტა-ლაქტამაზა. ამ პაციენტებს მკურნალობა უნდა ჩაუტარდეთ ამპიცილინ/სულბაქტამს დამატებით გენტამიცინით.[26]

ვანკომიცინს + გენტამიცინი (6 კვირით) რეკომენდებულია პაციენტებში, რომლებიც ვერ მოიხმარენ პენიცილინს (I ტიპის ჰიპერმგრძნობელობის რეაქცია).[26]

თირკმელების ფუნქციის და შესაძლო ოტოტოქსიკურობის მკაცრი მონიტორინგი მნიშვნელოვანია პაციენტებში, რომლებიც იღებენ ამინოგლიკოზიდების გახანგრძლივებულ კურსს.[26]

პირველადი პარამეტრები

ამპიცილინ/სულბაქტამი: 3 გ ინტრავენურად, ყოველ 6 საათში 6 კვირის განმავლობაში

მეტი

და

გენტამიცინი: 3 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად/ინტრამუსკულურად, გაყოფილ დოზებად, ყოველ 8 საათში 6 კვირის განმავლობაში

მეტი

მეორეული ვარიანტები

ვანკომიცინი: 30 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად ყოველ 12 საათში 6 კვირის განმავლობაში

მეტი

და

გენტამიცინი: 3 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად/ინტრამუსკულურად, გაყოფილ დოზებად, ყოველ 8 საათში 6 კვირის განმავლობაში

მეტი

განიხილე – ქირურგიული ჩარევა

Back
მწვავე
|
ბუნებრივი სარქველი: დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
პენიცილინ-რეზისტენტული ენტეროკოკი (ბეტა-ლაქტამაზას წარმომქმნელი)
განიხილე – 

ქირურგიული ჩარევა

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

ქირურგიული ჩარევის ჩვენებებია:

გულის უკმარისობა, განსაკუთრებით კარდიოგენური შოკი ან ფილტვის შეშუპება (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას), ან ცუდი ჰემოდინამიკური ტოლერანტობა (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას)

2)არაკონტროლირებული ინფექცია ადგილობრივი გართულებებით (მაგ., აბსცესი, ცრუ ანევრიზმა, ფისტულა და გადიდებული მოცულობა); მუდმივი დადებითი სისხლის კულტურები (მიუხედავად შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიისა ერთ კვირაზე მეტი ხნის განმავლობაში და სეპტიური ემბოლიის კონტროლისა); რეზისტენტული ბაქტერიები ან სოკოები; ან ხელოვნური სარქვლის ენდოკარდიტი გამოწვეული Staphylococcus aureus ან არა- HACEK გრამუარყოფითი ბაცილებით.

3) ემბოლიის მაღალი რისკი ან დადგენილი ემბოლია ≥10 მმ ვეგეტაციით და ემბოლიით, შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიის, ვეგეტაცია ≥10 მმ-ის და ოპერაციის სხვა მიზეზის მიუხედავად (მაგ. პაციენტები მნიშვნელოვანი სარქვლოვანი დისფუნქციით [იქნება ეს ენდოკარდიტის პროცესის პირდაპირი შედეგი თუ არა]) ან ვეგეტაცია ≥10 მმ და ემბოლიის ნიშნები არ არის.[10][39][51]

ხელოვნური სარქველის დროს ქირურგიული ჩარევა ხშირად საჭიროა დაავადების განსაკურნად.

დროებითი კარდიოსტიმულაცია რეკომენდებულია პაციენტებში აორტის ფუძის სოკოვანი აბსცესის შედეგად განვითარებული ატრიოვენტრიკულური ბლოკადის დროს.

2023 წლის ევროპის კარდიოლოგთა საზოგადოების და 2020 წლის ამერიკის გულის ასოციაციის/ამერიკის კარდიოლოგთა კოლეჯის გაიდლაინები რეკომენდაციას გასცემს, რომ ქირურგიული ჩარევის დრო განისაზღვროს ენდოკარდიტის მულტიდისციპლინური გუნდის მიერ.[10][22]ანტიბიოტიკოთერაპიასთან ერთად, პაციენტთა დაახლოებით 50%-ს ესაჭიროება ადრეული ქირურგიული ჩარევა.[22] ადრეული ქირურგიული ჩარევა (საწყისი ჰოსპიტალიზაციის დროს და ანტიბიოტიკების სრული კურსის დასრულების შემდეგ) რეკომენდებულია პაციენტებში, რომელთაც ჩამოთვლილთაგან აღენიშნებათ რომელიმე: გულის უკმარისობის სიმპტომები: მარცხენამხრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, რომელიც გამოწვეულია S aureus-ით, სოკოვანი ორგანიზმით ან სხვა მაღალრეზისტენტული პათოგენით; გულის ბლოკადით გართულებული ინფექციური ენდოკარდიტი, ანუარული ან აორტის აბსცესი ან დესტრუქციული პენეტრაციული დაზიანებები; მუდმივი ბაქტერემია ან ცხელება >5 დღის განმავლობაში, შესაბამისი ანტიმიკრობული თერაპიის მიუხედავად. ადრეული ქირურგიული ჩარევა ასევე უნდა გავითვალისწინოთ პაციენტებში, რომელთაც აღენიშნებათ: განმეორებითი ემბოლიები და მუდმივი ვეგეტაცია; სარქვლის მარცხენამხრივი ბუნებრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, >10 მმ სიგრძის მოძრავი ვეგეტაციით.[22]

1-ლი რიგის – ვანკომიცინი + გენტამიცინი

Back
მწვავე
|
ბუნებრივი სარქველი: დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
პენიცილინ-რეზისტენტული ენტეროკოკი (თანდაყოლილი)
1-ლი რიგის – 

ვანკომიცინი + გენტამიცინი

ენტეროკოკური ენდოკარდიტის მკურნალობა, Viridans ჯგუფის სტრეპტოკოკების მსგავსად, დამოკიდებულია პენიცილინისადმი მგრძნობელობაზე. ენტეროკოკები, ვირიდანს ჯგუფისგან განსხვავებით, არ კვდება ანტიმიკრობული პრეპარატების ფონზე, არამედ ინჰიბირდება. ენტეროკოკური პათოგენები არ ექვემდებარება მკურნალობას ამინოგლიკოზიდებით, მაგრამ თუ ამინოგლიკოზიდებს დავუმატებთ პენიცილინს (კომბინაციაში), შესაძლებელია ბაქტერიოციდული კონცეტრაციის მიღწევა.

თანდაყოლილი პენიცილინ-რეზისტენტობა იშვიათია Enterococcus faecalis თუმცა ხშირია Enterococcus faecium. ამ პაციენტებს მკურნალობა უნდა ჩაუტარდეთ ვანკომიცინს დამატებით გენტამიცინით.[26]

თირკმელების ფუნქციის და შესაძლო ოტოტოქსიკურობის მკაცრი მონიტორინგი მნიშვნელოვანია პაციენტებში, რომლებიც იღებენ ამინოგლიკოზიდების გახანგრძლივებულ კურსს.[26]

პირველადი პარამეტრები

ვანკომიცინი: 30 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად ყოველ 12 საათში 6 კვირის განმავლობაში

მეტი

და

გენტამიცინი: 3 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად/ინტრამუსკულურად, გაყოფილ დოზებად, ყოველ 8 საათში 6 კვირის განმავლობაში

მეტი

განიხილე – ქირურგიული ჩარევა

Back
მწვავე
|
ბუნებრივი სარქველი: დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
პენიცილინ-რეზისტენტული ენტეროკოკი (თანდაყოლილი)
განიხილე – 

ქირურგიული ჩარევა

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

ქირურგიული ჩარევის ჩვენებებია:

გულის უკმარისობა, განსაკუთრებით კარდიოგენური შოკი ან ფილტვის შეშუპება (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას), ან ცუდი ჰემოდინამიკური ტოლერანტობა (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას)

2)არაკონტროლირებული ინფექცია ადგილობრივი გართულებებით (მაგ., აბსცესი, ცრუ ანევრიზმა, ფისტულა და გადიდებული მოცულობა); მუდმივი დადებითი სისხლის კულტურები (მიუხედავად შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიისა ერთ კვირაზე მეტი ხნის განმავლობაში და სეპტიური ემბოლიის კონტროლისა); რეზისტენტული ბაქტერიები ან სოკოები; ან ხელოვნური სარქვლის ენდოკარდიტი გამოწვეული Staphylococcus aureus ან არა- HACEK გრამუარყოფითი ბაცილებით.

3) ემბოლიის მაღალი რისკი ან დადგენილი ემბოლია ≥10 მმ ვეგეტაციით და ემბოლიით, შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიის, ვეგეტაცია ≥10 მმ-ის და ოპერაციის სხვა მიზეზის მიუხედავად (მაგ. პაციენტები მნიშვნელოვანი სარქვლოვანი დისფუნქციით [იქნება ეს ენდოკარდიტის პროცესის პირდაპირი შედეგი თუ არა]) ან ვეგეტაცია ≥10 მმ და ემბოლიის ნიშნები არ არის.[10][39][51]

ხელოვნური სარქველის დროს ქირურგიული ჩარევა ხშირად საჭიროა დაავადების განსაკურნად.

დროებითი კარდიოსტიმულაცია რეკომენდებულია პაციენტებში აორტის ფუძის სოკოვანი აბსცესის შედეგად განვითარებული ატრიოვენტრიკულური ბლოკადის დროს.

2023 წლის ევროპის კარდიოლოგთა საზოგადოების და 2020 წლის ამერიკის გულის ასოციაციის/ამერიკის კარდიოლოგთა კოლეჯის გაიდლაინები რეკომენდაციას გასცემს, რომ ქირურგიული ჩარევის დრო განისაზღვროს ენდოკარდიტის მულტიდისციპლინური გუნდის მიერ.[10][22]ანტიბიოტიკოთერაპიასთან ერთად, პაციენტთა დაახლოებით 50%-ს ესაჭიროება ადრეული ქირურგიული ჩარევა.[22] ადრეული ქირურგიული ჩარევა (საწყისი ჰოსპიტალიზაციის დროს და ანტიბიოტიკების სრული კურსის დასრულების შემდეგ) რეკომენდებულია პაციენტებში, რომელთაც ჩამოთვლილთაგან აღენიშნებათ რომელიმე: გულის უკმარისობის სიმპტომები: მარცხენამხრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, რომელიც გამოწვეულია S aureus-ით, სოკოვანი ორგანიზმით ან სხვა მაღალრეზისტენტული პათოგენით; გულის ბლოკადით გართულებული ინფექციური ენდოკარდიტი, ანუარული ან აორტის აბსცესი ან დესტრუქციული პენეტრაციული დაზიანებები; მუდმივი ბაქტერემია ან ცხელება >5 დღის განმავლობაში, შესაბამისი ანტიმიკრობული თერაპიის მიუხედავად. ადრეული ქირურგიული ჩარევა ასევე უნდა გავითვალისწინოთ პაციენტებში, რომელთაც აღენიშნებათ: განმეორებითი ემბოლიები და მუდმივი ვეგეტაცია; სარქვლის მარცხენამხრივი ბუნებრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, >10 მმ სიგრძის მოძრავი ვეგეტაციით.[22]

1-ლი რიგის – ლინეზოლიდი ან დაპტომიცინი

Back
მწვავე
|
ბუნებრივი სარქველი: დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
ვანკომიცინ-რეზისტენტული Enterococcus faecium (VREF)
1-ლი რიგის – 

ლინეზოლიდი ან დაპტომიცინი

ვანკომიცინ-რეზისტენტული ენტეროკოკული ენდოკარდიტი რთული სამართავია და პაციენტებს უნდა უმკურნალოს კონსულტანტმა.

ლინეზოლიდი ან დაპტომიცინი რეკომენდებულია როგორც პირველი რიგის საშუალებები.[26]

ალტერნატიული სქემები (მაგ., ქინუპრისტინ/დალფოპრისტინი, ცეფტაროლინი) უნდა გამოიყენოთ ინფექციონისტის ხელმძღვანელობით.[26]

პირველადი პარამეტრები

ლინეზოლიდი: 600 მგ ინტრავენურად/პერორულად, ყოველ 12 საათში მინუმუმ 6 კვირის განმავლობაში

ან

დაპტომიცინი: 10-12 მგ/კგ ინტრავენურად, დღეში ერთხელ 6 კვირის განმავლობაში

განიხილე – ქირურგიული ჩარევა

Back
მწვავე
|
ბუნებრივი სარქველი: დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
ვანკომიცინ-რეზისტენტული Enterococcus faecium (VREF)
განიხილე – 

ქირურგიული ჩარევა

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

ქირურგიული ჩარევის ჩვენებებია:

გულის უკმარისობა, განსაკუთრებით კარდიოგენური შოკი ან ფილტვის შეშუპება (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას), ან ცუდი ჰემოდინამიკური ტოლერანტობა (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას)

2)არაკონტროლირებული ინფექცია ადგილობრივი გართულებებით (მაგ., აბსცესი, ცრუ ანევრიზმა, ფისტულა და გადიდებული მოცულობა); მუდმივი დადებითი სისხლის კულტურები (მიუხედავად შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიისა ერთ კვირაზე მეტი ხნის განმავლობაში და სეპტიური ემბოლიის კონტროლისა); რეზისტენტული ბაქტერიები ან სოკოები; ან ხელოვნური სარქვლის ენდოკარდიტი გამოწვეული Staphylococcus aureus ან არა- HACEK გრამუარყოფითი ბაცილებით.

3) ემბოლიის მაღალი რისკი ან დადგენილი ემბოლია ≥10 მმ ვეგეტაციით და ემბოლიით, შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიის, ვეგეტაცია ≥10 მმ-ის და ოპერაციის სხვა მიზეზის მიუხედავად (მაგ. პაციენტები მნიშვნელოვანი სარქვლოვანი დისფუნქციით [იქნება ეს ენდოკარდიტის პროცესის პირდაპირი შედეგი თუ არა]) ან ვეგეტაცია ≥10 მმ და ემბოლიის ნიშნები არ არის.[10][39][51]

ხელოვნური სარქველის დროს ქირურგიული ჩარევა ხშირად საჭიროა დაავადების განსაკურნად.

დროებითი კარდიოსტიმულაცია რეკომენდებულია პაციენტებში აორტის ფუძის სოკოვანი აბსცესის შედეგად განვითარებული ატრიოვენტრიკულური ბლოკადის დროს.

2023 წლის ევროპის კარდიოლოგთა საზოგადოების და 2020 წლის ამერიკის გულის ასოციაციის/ამერიკის კარდიოლოგთა კოლეჯის გაიდლაინები რეკომენდაციას გასცემს, რომ ქირურგიული ჩარევის დრო განისაზღვროს ენდოკარდიტის მულტიდისციპლინური გუნდის მიერ.[10][22]ანტიბიოტიკოთერაპიასთან ერთად, პაციენტთა დაახლოებით 50%-ს ესაჭიროება ადრეული ქირურგიული ჩარევა.[22] ადრეული ქირურგიული ჩარევა (საწყისი ჰოსპიტალიზაციის დროს და ანტიბიოტიკების სრული კურსის დასრულების შემდეგ) რეკომენდებულია პაციენტებში, რომელთაც ჩამოთვლილთაგან აღენიშნებათ რომელიმე: გულის უკმარისობის სიმპტომები: მარცხენამხრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, რომელიც გამოწვეულია S aureus-ით, სოკოვანი ორგანიზმით ან სხვა მაღალრეზისტენტული პათოგენით; გულის ბლოკადით გართულებული ინფექციური ენდოკარდიტი, ანუარული ან აორტის აბსცესი ან დესტრუქციული პენეტრაციული დაზიანებები; მუდმივი ბაქტერემია ან ცხელება >5 დღის განმავლობაში, შესაბამისი ანტიმიკრობული თერაპიის მიუხედავად. ადრეული ქირურგიული ჩარევა ასევე უნდა გავითვალისწინოთ პაციენტებში, რომელთაც აღენიშნებათ: განმეორებითი ემბოლიები და მუდმივი ვეგეტაცია; სარქვლის მარცხენამხრივი ბუნებრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, >10 მმ სიგრძის მოძრავი ვეგეტაციით.[22]

1-ლი რიგის – ცეფტრიაქსონი; ან ამპიცილინ/სულბაქტამი ± გენტამიცინი; ან ციპროფლოქსაცინი; ან ამპიცილინი

Back
მწვავე
|
ბუნებრივი სარქველი: დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
HACEK მიკროორგანიზმები
1-ლი რიგის – 

ცეფტრიაქსონი; ან ამპიცილინ/სულბაქტამი ± გენტამიცინი; ან ციპროფლოქსაცინი; ან ამპიცილინი

სულ უფრო მეტი Haemophilus სახეობები, Actinobacillus actinomycetemcomitans, Cardiobacterium hominis, Eikenella corrodens და Kingella შტამების (HACEK) ორგანიზმები გახდნენ ამპიცილინ-რეზისტენტული და, შესაბამისად ამპიცილინი არასდროს არ უნდა გამოვიყენოთ, როგორც პირველი რიგის მკურნალობა HACEK ორგანიზმებით გამოწვეული ენდოკარდიტის დროს.

ეს შტამები მგრძნობიარეა მესამე და მეოთხე თაობის ცეფალოსპორინების (მაგ., ცეფტრიაქსონი) და შესაძლოა ამპიცილინ/სულბაქტამის მიმართ. მკურნალობის კურსი 4 კვირა გრძელდება.[26]

ეს შტამები ასევე მგრძნობიარეა ფტორქინოლონებისადმი. ფტორქინოლონები არ არის ფართოდ შესწავლილი იე-ს მკურნალობაში და შესაბამისად, უნდა გამოვიყენოთ მხოლოდ როგორც ალტერნატივა იმ პაციენტებში, რომლებიც ვერ მოიხმარენ ცეფალოსპორინებს ან ამპიცილინ/სულბაქტამს.[26] კლინიცისტებმა უნდა იცოდნენ, რომ ფტორქინოლონები დაკავშირებულია უნარშემზღუდველ და პოტენციურად შეუქცევად ძვალ-კუნთოვან ან ნერვული სისტემის მხრივ გვერდით მოვლენებთან.[46][47] ასევე, აშშ სურსათისა და წამლის სააგენტომ გაავრცელა გაფრთხილებები აორტის განშრევების, მნიშვნელოვანი ჰიპოგლიკემიის და ფსიქიური ჯანმრთელობის მხრივ უარყოფითი გვერდითი მოვლენების გაზრდილი რისკის შესახებ იმ პაციენტებში, რომლებიც იღებენ ფტორქინოლონებს.[48][49]

ამპიცინილი არის არჩევის პრეპარატი, თუ კულტურის ზრდა საკმარისია ინ-ვიტრო მგრძნობელობის შედეგების მისაღებად.[26]

ამპიცილინ/სულბაქტამს დამატებით გენტამიცინი 4-6 კვირით შეიძლება იყოს რეკომენდებული ზოგიერთ ქვეყანაში.[10]

თირკმელების ფუნქციის და შესაძლო ოტოტოქსიკურობის მკაცრი მონიტორინგი მნიშვნელოვანია პაციენტებში, რომლებიც იღებენ ამინოგლიკოზიდების გახანგრძლივებულ კურსს.[26]

პირველადი პარამეტრები

ცეფტრიაქსონი: 2 გ ინტრავენურად/ინტრამუსკულურად, ერთხელ დღეში 4 კვირით

ან

ამპიცილინ/სულბაქტამი: 3 გ ინტრავენურად, ყოველ 6 საათში ერთხელ, 4 კვირის განმავლობაში

მეტი

მეორეული ვარიანტები

ციპროფლოქსაცინი: 400 მგ ინტრავენურად, ყოველ 12 საათში 4 კვირით; 1000 მგ პერორულად (გახანგრძლივებული მოქმედების) დღეში ერთხელ 4 კვირის განმავლობაში

ან

ამპიცილინიამპიცილინი: 2 გ ინტრავენურად, ყოველ 4 საათში, 4 კვირის განმავლობაში

ან

ამპიცილინ/სულბაქტამი: 3 გ ინტრავენურად, ყოველ 6 საათში ერთხელ, 4-6 კვირის განმავლობაში

მეტი

და

გენტამიცინი: 3 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად/კუნთში, გაყოფილ დოზებად, ყოველ 8 საათში ერთხელ, 4-6 კვირის განმავლობაში

მეტი

განიხილე – ქირურგიული ჩარევა

Back
მწვავე
|
ბუნებრივი სარქველი: დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
HACEK მიკროორგანიზმები
განიხილე – 

ქირურგიული ჩარევა

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

ქირურგიული ჩარევის ჩვენებებია:

გულის უკმარისობა, განსაკუთრებით კარდიოგენური შოკი ან ფილტვის შეშუპება (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას), ან ცუდი ჰემოდინამიკური ტოლერანტობა (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას)

2)არაკონტროლირებული ინფექცია ადგილობრივი გართულებებით (მაგ., აბსცესი, ცრუ ანევრიზმა, ფისტულა და გადიდებული მოცულობა); მუდმივი დადებითი სისხლის კულტურები (მიუხედავად შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიისა ერთ კვირაზე მეტი ხნის განმავლობაში და სეპტიური ემბოლიის კონტროლისა); რეზისტენტული ბაქტერიები ან სოკოები; ან ხელოვნური სარქვლის ენდოკარდიტი გამოწვეული Staphylococcus aureus ან არა- HACEK გრამუარყოფითი ბაცილებით.

3) ემბოლიის მაღალი რისკი ან დადგენილი ემბოლია ≥10 მმ ვეგეტაციით და ემბოლიით, შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიის, ვეგეტაცია ≥10 მმ-ის და ოპერაციის სხვა მიზეზის მიუხედავად (მაგ. პაციენტები მნიშვნელოვანი სარქვლოვანი დისფუნქციით [იქნება ეს ენდოკარდიტის პროცესის პირდაპირი შედეგი თუ არა]) ან ვეგეტაცია ≥10 მმ და ემბოლიის ნიშნები არ არის.[10][39][51]

ხელოვნური სარქველის დროს ქირურგიული ჩარევა ხშირად საჭიროა დაავადების განსაკურნად.

დროებითი კარდიოსტიმულაცია რეკომენდებულია პაციენტებში აორტის ფუძის სოკოვანი აბსცესის შედეგად განვითარებული ატრიოვენტრიკულური ბლოკადის დროს.

2023 წლის ევროპის კარდიოლოგთა საზოგადოების და 2020 წლის ამერიკის გულის ასოციაციის/ამერიკის კარდიოლოგთა კოლეჯის გაიდლაინები რეკომენდაციას გასცემს, რომ ქირურგიული ჩარევის დრო განისაზღვროს ენდოკარდიტის მულტიდისციპლინური გუნდის მიერ.[10][22]ანტიბიოტიკოთერაპიასთან ერთად, პაციენტთა დაახლოებით 50%-ს ესაჭიროება ადრეული ქირურგიული ჩარევა.[22] ადრეული ქირურგიული ჩარევა (საწყისი ჰოსპიტალიზაციის დროს და ანტიბიოტიკების სრული კურსის დასრულების შემდეგ) რეკომენდებულია პაციენტებში, რომელთაც ჩამოთვლილთაგან აღენიშნებათ რომელიმე: გულის უკმარისობის სიმპტომები: მარცხენამხრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, რომელიც გამოწვეულია S aureus-ით, სოკოვანი ორგანიზმით ან სხვა მაღალრეზისტენტული პათოგენით; გულის ბლოკადით გართულებული ინფექციური ენდოკარდიტი, ანუარული ან აორტის აბსცესი ან დესტრუქციული პენეტრაციული დაზიანებები; მუდმივი ბაქტერემია ან ცხელება >5 დღის განმავლობაში, შესაბამისი ანტიმიკრობული თერაპიის მიუხედავად. ადრეული ქირურგიული ჩარევა ასევე უნდა გავითვალისწინოთ პაციენტებში, რომელთაც აღენიშნებათ: განმეორებითი ემბოლიები და მუდმივი ვეგეტაცია; სარქვლის მარცხენამხრივი ბუნებრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, >10 მმ სიგრძის მოძრავი ვეგეტაციით.[22]

1-ლი რიგის – კონსულტაცია ინფექციონისტთან

Back
მწვავე
|
ბუნებრივი სარქველი: დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
ქირურგიული ჩარევა
1-ლი რიგის – 

კონსულტაცია ინფექციონისტთან

გამომწვევი შეიძლება იყოს სხვაფასხვა პათოგენი, როგორიცაა: Chlamydia spp; Coxiella spp; Bartonella spp; Brucella spp; და Legionella spp.

არა-HACEK ორგანიზმების ანტიბიოტიკების მიმართ რეზისტენტობის განსხვავებული მექანიზმების აღმოჩენის გამო, რეკომენდებულია, ინფექციონისტის კონსულტაცია. კომბინირებული ანტიბიოტიკოთერაპია ბეტა-ლაქტამურებს დამატებით ან ამინოგლიკოზიდი, ან ფტორქინოლონი 6 კვირის განმავლობაში შეიძლება იყოს გონივრული ვარიანტი.[26] კულტურა-ნეგატიური მიკროორგანიზმები (არა HACEK)[10]

განიხილე – ქირურგიული ჩარევა

Back
მწვავე
|
ბუნებრივი სარქველი: დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
ქირურგიული ჩარევა
განიხილე – 

ქირურგიული ჩარევა

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

ქირურგიული ჩარევის ჩვენებებია:

გულის უკმარისობა, განსაკუთრებით კარდიოგენური შოკი ან ფილტვის შეშუპება (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას), ან ცუდი ჰემოდინამიკური ტოლერანტობა (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას)

2)არაკონტროლირებული ინფექცია ადგილობრივი გართულებებით (მაგ., აბსცესი, ცრუ ანევრიზმა, ფისტულა და გადიდებული მოცულობა); მუდმივი დადებითი სისხლის კულტურები (მიუხედავად შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიისა ერთ კვირაზე მეტი ხნის განმავლობაში და სეპტიური ემბოლიის კონტროლისა); რეზისტენტული ბაქტერიები ან სოკოები; ან ხელოვნური სარქვლის ენდოკარდიტი გამოწვეული Staphylococcus aureus ან არა- HACEK გრამუარყოფითი ბაცილებით.

3) ემბოლიის მაღალი რისკი ან დადგენილი ემბოლია ≥10 მმ ვეგეტაციით და ემბოლიით, შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიის, ვეგეტაცია ≥10 მმ-ის და ოპერაციის სხვა მიზეზის მიუხედავად (მაგ. პაციენტები მნიშვნელოვანი სარქვლოვანი დისფუნქციით [იქნება ეს ენდოკარდიტის პროცესის პირდაპირი შედეგი თუ არა]) ან ვეგეტაცია ≥10 მმ და ემბოლიის ნიშნები არ არის.[10][39][51]

ხელოვნური სარქველის დროს ქირურგიული ჩარევა ხშირად საჭიროა დაავადების განსაკურნად.

დროებითი კარდიოსტიმულაცია რეკომენდებულია პაციენტებში აორტის ფუძის სოკოვანი აბსცესის შედეგად განვითარებული ატრიოვენტრიკულური ბლოკადის დროს.

2023 წლის ევროპის კარდიოლოგთა საზოგადოების და 2020 წლის ამერიკის გულის ასოციაციის/ამერიკის კარდიოლოგთა კოლეჯის გაიდლაინები რეკომენდაციას გასცემს, რომ ქირურგიული ჩარევის დრო განისაზღვროს ენდოკარდიტის მულტიდისციპლინური გუნდის მიერ.[10][22]ანტიბიოტიკოთერაპიასთან ერთად, პაციენტთა დაახლოებით 50%-ს ესაჭიროება ადრეული ქირურგიული ჩარევა.[22] ადრეული ქირურგიული ჩარევა (საწყისი ჰოსპიტალიზაციის დროს და ანტიბიოტიკების სრული კურსის დასრულების შემდეგ) რეკომენდებულია პაციენტებში, რომელთაც ჩამოთვლილთაგან აღენიშნებათ რომელიმე: გულის უკმარისობის სიმპტომები: მარცხენამხრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, რომელიც გამოწვეულია S aureus-ით, სოკოვანი ორგანიზმით ან სხვა მაღალრეზისტენტული პათოგენით; გულის ბლოკადით გართულებული ინფექციური ენდოკარდიტი, ანუარული ან აორტის აბსცესი ან დესტრუქციული პენეტრაციული დაზიანებები; მუდმივი ბაქტერემია ან ცხელება >5 დღის განმავლობაში, შესაბამისი ანტიმიკრობული თერაპიის მიუხედავად. ადრეული ქირურგიული ჩარევა ასევე უნდა გავითვალისწინოთ პაციენტებში, რომელთაც აღენიშნებათ: განმეორებითი ემბოლიები და მუდმივი ვეგეტაცია; სარქვლის მარცხენამხრივი ბუნებრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, >10 მმ სიგრძის მოძრავი ვეგეტაციით.[22]

1-ლი რიგის – ქირურგია + სოკოს საწინააღმდეგო თერაპია

Back
მწვავე
|
ბუნებრივი სარქველი: დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
სოკოვანი ენდოკარდიტი
1-ლი რიგის – 

ქირურგია + სოკოს საწინააღმდეგო თერაპია

სოკოვანი ინფექცია ყველაზე ხშირად გვხვდება ხელოვნური სარქველის მქონე ან იმუნოკომპრომეტირებულ პაციენტებში. ინტრავენური ნარკოტიკის მომხმარებლები ასევე იმყოფებიან სოკოვანი იე-ს გაზრდილი რისკის ქვეშ. ყველაზე ხშირი გამომწვევი აგენტებია Candida და Aspergillus, 50%-ზე მაღალი სიკვდილობით. მკურნალობა მოიცავს სარქველის გამოცვლას და სოკოს საწინააღმდეგო თერაპიას.[50]

რეკომენდებულია ადრეული ქირურგიული ჩარევა (საწყისი ჰოსპიტალიზაციის დროს).[22] კანდიდათი გამოწვეული ენდოკარდიტის დროს, ბუნებრივი სარქველის შემთხვევაში, რეკომენდებულია ქირურგიული ჩარევა 1 კვირის განმავლობაში.[68] საჭიროა სპეციალისტთან კონსულტაცია.[68][69] სასურველია, ჩატარდეს სპეციალისტის კონსულტაცია.

დადასტურებული ენდოკარდიტი

1-ლი რიგის – ბეტალაქტამური± გენტამიცინი; ან ვანკომიცინი

Back
მწვავე
|
დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
პენიცილინ-მგრძნობიარე ვირიდანს ჯგუფის სტრეპტოკოკი ან Streptococcus bovis
1-ლი რიგის – 

ბეტალაქტამური± გენტამიცინი; ან ვანკომიცინი

იმ შემთხვევაში, თუ შტამი ძლიერმგრძნობიარეა, მისი მინიმალური მაინჰიბირებელი კონცენტრაციის (MIC) მაჩვენებლიდან (მაგ, ≤0.12 მკგ/მლ) გამომდინარე, პაციენტს შეიძლება გაუკეთდეს ბენზილპენიცილინი, ამპიცილინი ან ცეფტრიაქსონი 6 კვირის განმავლობაში, 2 კვირიან გენტამიცინთან კომბინაციაში ან მის გარეშე.[26] ზოგიერთ ქვეყანაში ამოქსიცილინი შეიძლება ითვლებოდეს ალტერნატიულ ბეტალაქტამურ საშუალებად .[10]

მხოლოდ ვანკომიცინი (6 კვირით) რეკომენდებულია მხოლოდ იმ პაციენტებში, რომლებიც ვერ მოიხმარენ პენიცილინს (I ტიპის ჰიპერმგრძნობელობის რეაქცია).[26]

2020 წლის ამერიკის გულის ასოციაციის/კარდიოლოგიის ამერიკული კოლეჯის გაიდლაინში ნათქვამია, რომ streptococcus-ის, E faecalis-ის, S aureus-ის ან კოაგულაზაზე უარყოფითი staphylococci-ის მიერ გამოწვეული მარცხენამხრივი ინფქეციური ენდოკარდიტის შემთხვევაში, პაციენტებში, რომლებთანაც ტრანსეზოფაგური ექოსკოპიით არ ვლინდება პარავულვარული ინფქეცია, შეგვიძლია განვიხილოთ პერორული ანტიბიოტიკოთერაპია, საწყისი ინტრავენური თერაპიის შემდეგ. საჭიროა მულტიდისციპლინური გუნდის მიერ ხშირი მონიტორინგი, ხოლო შემდგომი ტრანსეზოფაგური ექოკარდიოგრამა უნდა ჩატარდეს ანტიბიოტიკოთერაპიის კურსის დამთავრებამდე 1-3 დღით ადრე.[22]

პირველადი პარამეტრები

ნატრიუმ ბენზილპენიცილინი: 7.2-დან 14,4გ-მდე/დღეში ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად, ყოველ 4 საათში 6 კვირის განმავლობაში

ან

ამპიცილინიამპიცილინი: 2 გ ინტრავენურად, ყოველ 4 საათში 6 კვირის განმავლობაში

ან

ცეფტრიაქსონი: 2 გ ინტრავენურად/ინტრამუსკულურად, ერთხელ დღეში 6 კვირის განმავლობაში

ან

ამოქსიცინილი: 100-200 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად, ყოველ 4-6 საათში 4-6 კვირის განმავლობაში

ან

ნატრიუმ ბენზილპენიცილინი: 7.2-დან 14,4გ-მდე/დღეში ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად, ყოველ 4 საათში 6 კვირის განმავლობაში

იყოს

ამპიცილინიამპიცილინი: 2 გ ინტრავენურად, ყოველ 4 საათში 6 კვირის განმავლობაში

იყოს

ცეფტრიაქსონი: 2 გ ინტრავენურად/ინტრამუსკულურად, ერთხელ დღეში 6 კვირის განმავლობაში

იყოს

ამოქსიცინილი: 100-200 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად, ყოველ 4-6 საათში 4-6 კვირის განმავლობაში

--და--

გენტამიცინი: 3 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად/ინტრამუსკულურად, დღეში ერთხელ 2 კვირის განმავლობაში

მეტი

მეორეული ვარიანტები

ვანკომიცინი: 30 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად ყოველ 12 საათში 6 კვირის განმავლობაში

მეტი

განიხილე – ქირურგიული ჩარევა

Back
მწვავე
|
დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
პენიცილინ-მგრძნობიარე ვირიდანს ჯგუფის სტრეპტოკოკი ან Streptococcus bovis
განიხილე – 

ქირურგიული ჩარევა

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

ქირურგიული ჩარევის ჩვენებებია:

გულის უკმარისობა, განსაკუთრებით კარდიოგენური შოკი ან ფილტვის შეშუპება (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას), ან ცუდი ჰემოდინამიკური ტოლერანტობა (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას)

2)არაკონტროლირებული ინფექცია ადგილობრივი გართულებებით (მაგ., აბსცესი, ცრუ ანევრიზმა, ფისტულა და გადიდებული მოცულობა); მუდმივი დადებითი სისხლის კულტურები (მიუხედავად შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიისა ერთ კვირაზე მეტი ხნის განმავლობაში და სეპტიური ემბოლიის კონტროლისა); რეზისტენტული ბაქტერიები ან სოკოები; ან ხელოვნური სარქვლის ენდოკარდიტი გამოწვეული Staphylococcus aureus ან არა- HACEK გრამუარყოფითი ბაცილებით.

3) ემბოლიის მაღალი რისკი ან დადგენილი ემბოლია ≥10 მმ ვეგეტაციით და ემბოლიით, შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიის, ვეგეტაცია ≥10 მმ-ის და ოპერაციის სხვა მიზეზის მიუხედავად (მაგ. პაციენტები მნიშვნელოვანი სარქვლოვანი დისფუნქციით [იქნება ეს ენდოკარდიტის პროცესის პირდაპირი შედეგი თუ არა]) ან ვეგეტაცია ≥10 მმ და ემბოლიის ნიშნები არ არის.[10][39][51]

ხელოვნური სარქველის დროს ქირურგიული ჩარევა ხშირად საჭიროა დაავადების განსაკურნად.

დროებითი კარდიოსტიმულაცია რეკომენდებულია პაციენტებში აორტის ფუძის სოკოვანი აბსცესის შედეგად განვითარებული ატრიოვენტრიკულური ბლოკადის დროს.

2023 წლის ევროპის კარდიოლოგთა საზოგადოების და 2020 წლის ამერიკის გულის ასოციაციის/ამერიკის კარდიოლოგთა კოლეჯის გაიდლაინები რეკომენდაციას გასცემს, რომ ქირურგიული ჩარევის დრო განისაზღვროს ენდოკარდიტის მულტიდისციპლინური გუნდის მიერ.[10][22]ანტიბიოტიკოთერაპიასთან ერთად, პაციენტთა დაახლოებით 50%-ს ესაჭიროება ადრეული ქირურგიული ჩარევა.[22] ადრეული ქირურგიული ჩარევა (საწყისი ჰოსპიტალიზაციის დროს და ანტიბიოტიკების სრული კურსის დასრულების შემდეგ) რეკომენდებულია პაციენტებში, რომელთაც ჩამოთვლილთაგან აღენიშნებათ რომელიმე: გულის უკმარისობის სიმპტომები: მარცხენამხრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, რომელიც გამოწვეულია S aureus-ით, სოკოვანი ორგანიზმით ან სხვა მაღალრეზისტენტული პათოგენით; გულის ბლოკადით გართულებული ინფექციური ენდოკარდიტი, ანუარული ან აორტის აბსცესი ან დესტრუქციული პენეტრაციული დაზიანებები; მუდმივი ბაქტერემია ან ცხელება >5 დღის განმავლობაში, შესაბამისი ანტიმიკრობული თერაპიის მიუხედავად. ადრეული ქირურგიული ჩარევა ასევე უნდა გავითვალისწინოთ პაციენტებში, რომელთაც აღენიშნებათ: განმეორებითი ემბოლიები და მუდმივი ვეგეტაცია; სარქვლის მარცხენამხრივი ბუნებრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, >10 მმ სიგრძის მოძრავი ვეგეტაციით.[22]

1-ლი რიგის – ბეტალაქტამური + გენტამიცინი; ან ვანკომიცინი ± გენტამიცინი

Back
მწვავე
|
დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
შედარებით პენიცილინ-რეზისტენტული სტრეპტოკოკები
1-ლი რიგის – 

ბეტალაქტამური + გენტამიცინი; ან ვანკომიცინი ± გენტამიცინი

რეკომენდებული სქემაა ბეტალაქტამური მედიკამენტი (ბენზილპენიცილინი ან ცეფტრიაქსონი) და დამატებით გენტამიცინი, თუ შტამი შედარებით რეზისტენტულია პენიცილინის მიმართ. გასათვალიწინებელია მინიმალური მაინჰიბირებელი კონცენტრაციის (MIC) მნიშვნელობა (მაგ, >0.12 მიკროგრამი/მლ).[26] ზოგიერთ ქვეყანაში ამოქსიცილინი შეიძლება ითვლებოდეს ალტერნატიულ ბეტალაქტამურ საშუალებად .[10]

მხოლოდ ვანკომიცინი (6 კვირით) რეკომენდებულია მხოლოდ იმ პაციენტებში, რომლებიც ვერ მოიხმარენ პენიცილინს (I ტიპის ჰიპერმგრძნობელობის რეაქცია).[26] ზოგიერთ ქვეყანაში გენტამიცინი (2 დღით) შეიძლება დაემატოს ვანკომიცინს.[10]

თირკმელების ფუნქციის და შესაძლო ოტოტოქსიკურობის მკაცრი მონიტორინგი მნიშვნელოვანია პაციენტებში, რომლებიც იღებენ ამინოგლიკოზიდების გახანგრძლივებულ კურსს.[26]

2020 წლის ამერიკის გულის ასოციაციის/კარდიოლოგიის ამერიკული კოლეჯის გაიდლაინში ნათქვამია, რომ streptococcus-ის, E faecalis-ის, S aureus-ის ან კოაგულაზაზე უარყოფითი staphylococci-ის მიერ გამოწვეული მარცხენამხრივი ინფქეციური ენდოკარდიტის შემთხვევაში, პაციენტებში, რომლებთანაც ტრანსეზოფაგური ექოსკოპიით არ ვლინდება პარავულვარული ინფქეცია, შეგვიძლია განვიხილოთ პერორული ანტიბიოტიკოთერაპია, საწყისი ინტრავენური თერაპიის შემდეგ. საჭიროა მულტიდისციპლინური გუნდის მიერ ხშირი მონიტორინგი, ხოლო შემდგომი ტრანსეზოფაგური ექოკარდიოგრამა უნდა ჩატარდეს ანტიბიოტიკოთერაპიის კურსის დამთავრებამდე 1-3 დღით ადრე.[22]

პირველადი პარამეტრები

ნატრიუმ ბენზილპენიცილინი: 7.2-დან 14,4გ-მდე/დღეში ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად, ყოველ 4 საათში 6 კვირის განმავლობაში

იყოს

ამპიცილინიამპიცილინი: 2 გ ინტრავენურად, ყოველ 4 საათში 6 კვირის განმავლობაში

იყოს

ცეფტრიაქსონი: 2 გ ინტრავენურად/ინტრამუსკულურად, ერთხელ დღეში 6 კვირის განმავლობაში

იყოს

ამოქსიცინილი: 200 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად, ყოველ 4-6 საათში, 6 კვირის განმავლობაში

--და--

გენტამიცინი: 3 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად/ინტრამუსკულურად, დღეში ერთხელ 6 კვირის განმავლობაში

მეტი

მეორეული ვარიანტები

ვანკომიცინი: 30 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად ყოველ 12 საათში 6 კვირის განმავლობაში

მეტი

ან

ვანკომიცინი: 30 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად ყოველ 12 საათში 6 კვირის განმავლობაში

მეტი

და

გენტამიცინი: 3 მგ/კგ ინტრავენურად/ინტრამუსკულურად, დღეში ერთხელ 2 კვირის განმავლობაში

მეტი

განიხილე – ქირურგიული ჩარევა

Back
მწვავე
|
დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
შედარებით პენიცილინ-რეზისტენტული სტრეპტოკოკები
განიხილე – 

ქირურგიული ჩარევა

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

ქირურგიული ჩარევის ჩვენებებია:

გულის უკმარისობა, განსაკუთრებით კარდიოგენური შოკი ან ფილტვის შეშუპება (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას), ან ცუდი ჰემოდინამიკური ტოლერანტობა (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას)

2)არაკონტროლირებული ინფექცია ადგილობრივი გართულებებით (მაგ., აბსცესი, ცრუ ანევრიზმა, ფისტულა და გადიდებული მოცულობა); მუდმივი დადებითი სისხლის კულტურები (მიუხედავად შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიისა ერთ კვირაზე მეტი ხნის განმავლობაში და სეპტიური ემბოლიის კონტროლისა); რეზისტენტული ბაქტერიები ან სოკოები; ან ხელოვნური სარქვლის ენდოკარდიტი გამოწვეული Staphylococcus aureus ან არა- HACEK გრამუარყოფითი ბაცილებით.

3) ემბოლიის მაღალი რისკი ან დადგენილი ემბოლია ≥10 მმ ვეგეტაციით და ემბოლიით, შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიის, ვეგეტაცია ≥10 მმ-ის და ოპერაციის სხვა მიზეზის მიუხედავად (მაგ. პაციენტები მნიშვნელოვანი სარქვლოვანი დისფუნქციით [იქნება ეს ენდოკარდიტის პროცესის პირდაპირი შედეგი თუ არა]) ან ვეგეტაცია ≥10 მმ და ემბოლიის ნიშნები არ არის.[10][39][51]

ხელოვნური სარქველის დროს ქირურგიული ჩარევა ხშირად საჭიროა დაავადების განსაკურნად.

დროებითი კარდიოსტიმულაცია რეკომენდებულია პაციენტებში აორტის ფუძის სოკოვანი აბსცესის შედეგად განვითარებული ატრიოვენტრიკულური ბლოკადის დროს.

2023 წლის ევროპის კარდიოლოგთა საზოგადოების და 2020 წლის ამერიკის გულის ასოციაციის/ამერიკის კარდიოლოგთა კოლეჯის გაიდლაინები რეკომენდაციას გასცემს, რომ ქირურგიული ჩარევის დრო განისაზღვროს ენდოკარდიტის მულტიდისციპლინური გუნდის მიერ.[10][22]ანტიბიოტიკოთერაპიასთან ერთად, პაციენტთა დაახლოებით 50%-ს ესაჭიროება ადრეული ქირურგიული ჩარევა.[22] ადრეული ქირურგიული ჩარევა (საწყისი ჰოსპიტალიზაციის დროს და ანტიბიოტიკების სრული კურსის დასრულების შემდეგ) რეკომენდებულია პაციენტებში, რომელთაც ჩამოთვლილთაგან აღენიშნებათ რომელიმე: გულის უკმარისობის სიმპტომები: მარცხენამხრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, რომელიც გამოწვეულია S aureus-ით, სოკოვანი ორგანიზმით ან სხვა მაღალრეზისტენტული პათოგენით; გულის ბლოკადით გართულებული ინფექციური ენდოკარდიტი, ანუარული ან აორტის აბსცესი ან დესტრუქციული პენეტრაციული დაზიანებები; მუდმივი ბაქტერემია ან ცხელება >5 დღის განმავლობაში, შესაბამისი ანტიმიკრობული თერაპიის მიუხედავად. ადრეული ქირურგიული ჩარევა ასევე უნდა გავითვალისწინოთ პაციენტებში, რომელთაც აღენიშნებათ: განმეორებითი ემბოლიები და მუდმივი ვეგეტაცია; სარქვლის მარცხენამხრივი ბუნებრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, >10 მმ სიგრძის მოძრავი ვეგეტაციით.[22]

1-ლი რიგის – ნაფცილინი ან ოქსაცილინი ან ცეფაზოლინი ან ვანკომიცინი + რიფამპიცინი + გენტამიცინი

Back
მწვავე
|
დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
მეტიცილინ-მგრძნობიარე სტაფილოკოკი
1-ლი რიგის – 

ნაფცილინი ან ოქსაცილინი ან ცეფაზოლინი ან ვანკომიცინი + რიფამპიცინი + გენტამიცინი

ინფექციები გამოწვეული Staphylococcus aureus -ით ხშირად სწრაფად პროგრესირებადია და სიკვდილობის მაღალი მაჩვენებლით ხასიათდება, აქედან გამომდინარე რეკომენდებულია კომბინირებული თერაპია.[70]

მეტიცილინ-მგრძნობიარე შტამების მკურნალობა უნდა მოიცავდეს ნაფცილინს ან ოქსაცილინს ან ცეფაზოლინს და დამატებით რიფამპიცინი მინიმუმ 6 კვირა. სინერგიისათვის პირველი 2 კვირის განმავლობაში გამოყენებული უნდა იქნას გენტამიცინი.[26]

ვანკომიცინი და რიფამპიცინი (მინიმუმ 6 კვირით) + გენტამიცინი (2 კვირით) რეკომენდებულია პაციენტებში, რომლებიც ვერ მოიხმარენ პენიცილინს (I ტიპის ჰიპერმგრძნობელობის რეაქცია).[26]

თირკმელების ფუნქციის და შესაძლო ოტოტოქსიკურობის მკაცრი მონიტორინგი მნიშვნელოვანია პაციენტებში, რომლებიც იღებენ ამინოგლიკოზიდების გახანგრძლივებულ კურსს.[26]

2020 წლის ამერიკის გულის ასოციაციის/კარდიოლოგიის ამერიკული კოლეჯის გაიდლაინში ნათქვამია, რომ streptococcus-ის, E faecalis-ის, S aureus-ის ან კოაგულაზაზე უარყოფითი staphylococci-ის მიერ გამოწვეული მარცხენამხრივი ინფქეციური ენდოკარდიტის შემთხვევაში, პაციენტებში, რომლებთანაც ტრანსეზოფაგური ექოსკოპიით არ ვლინდება პარავულვარული ინფქეცია, შეგვიძლია განვიხილოთ პერორული ანტიბიოტიკოთერაპია, საწყისი ინტრავენური თერაპიის შემდეგ. საჭიროა მულტიდისციპლინური გუნდის მიერ ხშირი მონიტორინგი, ხოლო შემდგომი ტრანსეზოფაგური ექოკარდიოგრამა უნდა ჩატარდეს ანტიბიოტიკოთერაპიის კურსის დამთავრებამდე 1-3 დღით ადრე.[22]

პირველადი პარამეტრები

ნაფცილინი: 12 გ/დღეში ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად, ყოველ 4 საათში მინიმუმ 6 კვირის განმავლობაში

იყოს

ოქსაცილინი: 12 გ/დღეში ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად, ყოველ 4 საათში მინიმუმ 6 კვირის განმავლობაში

იყოს

ცეფაზოლინი: 6 გ/დღეში ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად ყოველ 8 საათში 6 კვირის განმავლობაში

--და--

რიფამპიცინი: 900 მგ/დღეში პერორულად/ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად ყოველ 8 საათში მინიმუმ 6 კვირის განმავლობაში

--და--

გენტამიცინი: 3 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად/კუნთში, გაყოფილ დოზებად, ყოველ 8-12 საათში, 2 კვირის განმავლობაში

მეტი

მეორეული ვარიანტები

ვანკომიცინი: 30 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად ,გაყოფილ ორად ყოველ 12 საათში მინიმუმ 6 კვირის განმავლობაში

მეტი

და

რიფამპიცინი: 900 მგ/დღეში პერორულად/ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად ყოველ 8 საათში მინიმუმ 6 კვირის განმავლობაში

და

გენტამიცინი: 3 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად/კუნთში, გაყოფილ დოზებად, ყოველ 8-12 საათში, 2 კვირის განმავლობაში

მეტი

განიხილე – ქირურგიული ჩარევა

Back
მწვავე
|
დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
მეტიცილინ-მგრძნობიარე სტაფილოკოკი
განიხილე – 

ქირურგიული ჩარევა

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

ქირურგიული ჩარევის ჩვენებებია:

გულის უკმარისობა, განსაკუთრებით კარდიოგენური შოკი ან ფილტვის შეშუპება (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას), ან ცუდი ჰემოდინამიკური ტოლერანტობა (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას)

2)არაკონტროლირებული ინფექცია ადგილობრივი გართულებებით (მაგ., აბსცესი, ცრუ ანევრიზმა, ფისტულა და გადიდებული მოცულობა); მუდმივი დადებითი სისხლის კულტურები (მიუხედავად შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიისა ერთ კვირაზე მეტი ხნის განმავლობაში და სეპტიური ემბოლიის კონტროლისა); რეზისტენტული ბაქტერიები ან სოკოები; ან ხელოვნური სარქვლის ენდოკარდიტი გამოწვეული Staphylococcus aureus ან არა- HACEK გრამუარყოფითი ბაცილებით.

3) ემბოლიის მაღალი რისკი ან დადგენილი ემბოლია ≥10 მმ ვეგეტაციით და ემბოლიით, შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიის, ვეგეტაცია ≥10 მმ-ის და ოპერაციის სხვა მიზეზის მიუხედავად (მაგ. პაციენტები მნიშვნელოვანი სარქვლოვანი დისფუნქციით [იქნება ეს ენდოკარდიტის პროცესის პირდაპირი შედეგი თუ არა]) ან ვეგეტაცია ≥10 მმ და ემბოლიის ნიშნები არ არის.[10][39][51]

ხელოვნური სარქველის დროს ქირურგიული ჩარევა ხშირად საჭიროა დაავადების განსაკურნად.

დროებითი კარდიოსტიმულაცია რეკომენდებულია პაციენტებში აორტის ფუძის სოკოვანი აბსცესის შედეგად განვითარებული ატრიოვენტრიკულური ბლოკადის დროს.

2023 წლის ევროპის კარდიოლოგთა საზოგადოების და 2020 წლის ამერიკის გულის ასოციაციის/ამერიკის კარდიოლოგთა კოლეჯის გაიდლაინები რეკომენდაციას გასცემს, რომ ქირურგიული ჩარევის დრო განისაზღვროს ენდოკარდიტის მულტიდისციპლინური გუნდის მიერ.[10][22]ანტიბიოტიკოთერაპიასთან ერთად, პაციენტთა დაახლოებით 50%-ს ესაჭიროება ადრეული ქირურგიული ჩარევა.[22] ადრეული ქირურგიული ჩარევა (საწყისი ჰოსპიტალიზაციის დროს და ანტიბიოტიკების სრული კურსის დასრულების შემდეგ) რეკომენდებულია პაციენტებში, რომელთაც ჩამოთვლილთაგან აღენიშნებათ რომელიმე: გულის უკმარისობის სიმპტომები: მარცხენამხრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, რომელიც გამოწვეულია S aureus-ით, სოკოვანი ორგანიზმით ან სხვა მაღალრეზისტენტული პათოგენით; გულის ბლოკადით გართულებული ინფექციური ენდოკარდიტი, ანუარული ან აორტის აბსცესი ან დესტრუქციული პენეტრაციული დაზიანებები; მუდმივი ბაქტერემია ან ცხელება >5 დღის განმავლობაში, შესაბამისი ანტიმიკრობული თერაპიის მიუხედავად. ადრეული ქირურგიული ჩარევა ასევე უნდა გავითვალისწინოთ პაციენტებში, რომელთაც აღენიშნებათ: განმეორებითი ემბოლიები და მუდმივი ვეგეტაცია; სარქვლის მარცხენამხრივი ბუნებრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, >10 მმ სიგრძის მოძრავი ვეგეტაციით.[22]

1-ლი რიგის – ვანკომიცინი + რიფამპიცინი + გენტამიცინი

Back
მწვავე
|
დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
მეტიცილინ რეზისტენტული სტაფილოკოკი
1-ლი რიგის – 

ვანკომიცინი + რიფამპიცინი + გენტამიცინი

მეტიცილინ-რეზისტენტული შტამები უფრო გავრცელებული ხდება, განსაკუთრებით ჰოსპიტალიზებულ პაციენტებში.

რეკომენდებულია ვანკომიცინი და დამატებით რიფამპიცინი 6 კვირის განმავლობაში. სინერგიისათვის პირველი 2 კვირის განმავლობაში გამოყენებული უნდა იქნას გენტამიცინი.[26]

2020 წლის ამერიკის გულის ასოციაციის/კარდიოლოგიის ამერიკული კოლეჯის გაიდლაინში ნათქვამია, რომ streptococcus-ის, E faecalis-ის, S aureus-ის ან კოაგულაზაზე უარყოფითი staphylococci-ის მიერ გამოწვეული მარცხენამხრივი ინფქეციური ენდოკარდიტის შემთხვევაში, პაციენტებში, რომლებთანაც ტრანსეზოფაგური ექოსკოპიით არ ვლინდება პარავულვარული ინფქეცია, შეგვიძლია განვიხილოთ პერორული ანტიბიოტიკოთერაპია, საწყისი ინტრავენური თერაპიის შემდეგ. საჭიროა მულტიდისციპლინური გუნდის მიერ ხშირი მონიტორინგი, ხოლო შემდგომი ტრანსეზოფაგური ექოკარდიოგრამა უნდა ჩატარდეს ანტიბიოტიკოთერაპიის კურსის დამთავრებამდე 1-3 დღით ადრე.[22]

პირველადი პარამეტრები

ვანკომიცინი: 30 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად ,გაყოფილ ორად ყოველ 12 საათში მინიმუმ 6 კვირის განმავლობაში

მეტი

და

რიფამპიცინი: 900 მგ/დღეში პერორულად/ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად ყოველ 8 საათში მინიმუმ 6 კვირის განმავლობაში

და

გენტამიცინი: 3 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად/კუნთში, გაყოფილ დოზებად, ყოველ 8-12 საათში, 2 კვირის განმავლობაში

მეტი

განიხილე – ქირურგიული ჩარევა

Back
მწვავე
|
დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
მეტიცილინ რეზისტენტული სტაფილოკოკი
განიხილე – 

ქირურგიული ჩარევა

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

ქირურგიული ჩარევის ჩვენებებია:

გულის უკმარისობა, განსაკუთრებით კარდიოგენური შოკი ან ფილტვის შეშუპება (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას), ან ცუდი ჰემოდინამიკური ტოლერანტობა (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას)

2)არაკონტროლირებული ინფექცია ადგილობრივი გართულებებით (მაგ., აბსცესი, ცრუ ანევრიზმა, ფისტულა და გადიდებული მოცულობა); მუდმივი დადებითი სისხლის კულტურები (მიუხედავად შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიისა ერთ კვირაზე მეტი ხნის განმავლობაში და სეპტიური ემბოლიის კონტროლისა); რეზისტენტული ბაქტერიები ან სოკოები; ან ხელოვნური სარქვლის ენდოკარდიტი გამოწვეული Staphylococcus aureus ან არა- HACEK გრამუარყოფითი ბაცილებით.

3) ემბოლიის მაღალი რისკი ან დადგენილი ემბოლია ≥10 მმ ვეგეტაციით და ემბოლიით, შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიის, ვეგეტაცია ≥10 მმ-ის და ოპერაციის სხვა მიზეზის მიუხედავად (მაგ. პაციენტები მნიშვნელოვანი სარქვლოვანი დისფუნქციით [იქნება ეს ენდოკარდიტის პროცესის პირდაპირი შედეგი თუ არა]) ან ვეგეტაცია ≥10 მმ და ემბოლიის ნიშნები არ არის.[10][39][51]

ხელოვნური სარქველის დროს ქირურგიული ჩარევა ხშირად საჭიროა დაავადების განსაკურნად.

დროებითი კარდიოსტიმულაცია რეკომენდებულია პაციენტებში აორტის ფუძის სოკოვანი აბსცესის შედეგად განვითარებული ატრიოვენტრიკულური ბლოკადის დროს.

2023 წლის ევროპის კარდიოლოგთა საზოგადოების და 2020 წლის ამერიკის გულის ასოციაციის/ამერიკის კარდიოლოგთა კოლეჯის გაიდლაინები რეკომენდაციას გასცემს, რომ ქირურგიული ჩარევის დრო განისაზღვროს ენდოკარდიტის მულტიდისციპლინური გუნდის მიერ.[10][22]ანტიბიოტიკოთერაპიასთან ერთად, პაციენტთა დაახლოებით 50%-ს ესაჭიროება ადრეული ქირურგიული ჩარევა.[22] ადრეული ქირურგიული ჩარევა (საწყისი ჰოსპიტალიზაციის დროს და ანტიბიოტიკების სრული კურსის დასრულების შემდეგ) რეკომენდებულია პაციენტებში, რომელთაც ჩამოთვლილთაგან აღენიშნებათ რომელიმე: გულის უკმარისობის სიმპტომები: მარცხენამხრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, რომელიც გამოწვეულია S aureus-ით, სოკოვანი ორგანიზმით ან სხვა მაღალრეზისტენტული პათოგენით; გულის ბლოკადით გართულებული ინფექციური ენდოკარდიტი, ანუარული ან აორტის აბსცესი ან დესტრუქციული პენეტრაციული დაზიანებები; მუდმივი ბაქტერემია ან ცხელება >5 დღის განმავლობაში, შესაბამისი ანტიმიკრობული თერაპიის მიუხედავად. ადრეული ქირურგიული ჩარევა ასევე უნდა გავითვალისწინოთ პაციენტებში, რომელთაც აღენიშნებათ: განმეორებითი ემბოლიები და მუდმივი ვეგეტაცია; სარქვლის მარცხენამხრივი ბუნებრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, >10 მმ სიგრძის მოძრავი ვეგეტაციით.[22]

1-ლი რიგის – ბეტალაქტამურები ან ვანკომიცინი + ამინოგლიკოზიდი; ან ორმაგი ბეტალაქტამური ენტეროკოკების სახეობები არსებითად შეუღწევადია ამინოგლიკოზიდური მედიკამენტებისთვის, მაგრამ, როდესაც ამინოგლიკოზიდები გამოიყენება პენიცილინთან კომბინაციაში, ბაქტერიოციდული კონცენტრაცია მიიღწევა.

Back
მწვავე
|
დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
პენიცილინ-მგრძნობიარე ენტეროკოკი
1-ლი რიგის – 

ბეტალაქტამურები ან ვანკომიცინი + ამინოგლიკოზიდი; ან ორმაგი ბეტალაქტამური ენტეროკოკების სახეობები არსებითად შეუღწევადია ამინოგლიკოზიდური მედიკამენტებისთვის, მაგრამ, როდესაც ამინოგლიკოზიდები გამოიყენება პენიცილინთან კომბინაციაში, ბაქტერიოციდული კონცენტრაცია მიიღწევა.

ენტეროკოკური პათოგენები არ ექვემდებარება მკურნალობას ამინოგლიკოზიდებით, მაგრამ თუ ამინოგლიკოზიდებს დავუმატებთ პენიცილინს (კომბინაციაში), შესაძლებელია ბაქტერიოციდული კონცეტრაციის მიღწევა.

ორმაგი ბეტალაქტამური სქემა (ამპიცილინი დამატებით ცეფტრიაქსონი) 6 კვირის განმავლობაში შეიძლება გამოყენებული იქნას პაციენტებში თირკმელების ფუნქციის დარღვევით (კრეატინინის კლირენსი < 50მლ/წთ), VIII კრანიული ნერვის ფუნქციის დარღვევით ან ამინოგლიკოზიდ-რეზისტენტული შტამებით.[26] ზოგიერთ ქვეყანაში ამოქსიცილინი შეიძლება მიიჩნეოდეს ალტერნატიულ ბეტალაქტამური საშუალებად. ამოქსიცილინთან ერთად კომბინაციაში გენტამიცინის გამოყენების რეკომენდებული ხანგრძლივობაა 2 კვირა.[10]

ორმაგი ბეტა-ლაქტამის რეჟიმი (ამპიცილინი + ცეფტრიაქსონი) 6 კვირით შეიძლება გამოიყენოთ თირკმლის უკმარისობის მქონე პაციენტებში (მაგ. კრეატინინის კლირენსი <50 მლ/წთ), VIII კრანიული ნერვის ფუნქციის დარღვევის დროს, ან ამინოგლიკოზიდების მიმართ რეზისტენტული შტამების სამკურნალოდ.[26] აღნიშნული კომბინაცია უპირატესია Enterococcus faecalis შტამის წინააღმდეგ, რომელთაც მაღალი დონის ამინოგლიკოზიდური რეზისტენტობა ახასიათებს, მაგრამ არ არის აქტიური Enterococcus faecium-ის წინააღმდეგ.[10]

ვანკომიცინს + გენტამიცინი (6 კვირით) რეკომენდებულია პაციენტებში, რომლებიც ვერ მოიხმარენ პენიცილინს (I ტიპის ჰიპერმგრძნობელობის რეაქცია).[26]

თირკმელების ფუნქციის და შესაძლო ოტოტოქსიკურობის მკაცრი მონიტორინგი მნიშვნელოვანია პაციენტებში, რომლებიც იღებენ ამინოგლიკოზიდების გახანგრძლივებულ კურსს.[26]

2020 წლის ამერიკის გულის ასოციაციის/კარდიოლოგიის ამერიკული კოლეჯის გაიდლაინში ნათქვამია, რომ streptococcus-ის, E faecalis-ის, S aureus-ის ან კოაგულაზაზე უარყოფითი staphylococci-ის მიერ გამოწვეული მარცხენამხრივი ინფქეციური ენდოკარდიტის შემთხვევაში, პაციენტებში, რომლებთანაც ტრანსეზოფაგური ექოსკოპიით არ ვლინდება პარავულვარული ინფქეცია, შეგვიძლია განვიხილოთ პერორული ანტიბიოტიკოთერაპია, საწყისი ინტრავენური თერაპიის შემდეგ. საჭიროა მულტიდისციპლინური გუნდის მიერ ხშირი მონიტორინგი, ხოლო შემდგომი ტრანსეზოფაგური ექოკარდიოგრამა უნდა ჩატარდეს ანტიბიოტიკოთერაპიის კურსის დამთავრებამდე 1-3 დღით ადრე.[22]

პირველადი პარამეტრები

ამპიცილინიამპიცილინი: 2 გ ინტრავენურად, ყოველ 4 საათში 6 კვირის განმავლობაში

იყოს

ნატრიუმ ბენზილპენიცილინი: 7.2-დან 14,4გ-მდე/დღეში ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად, ყოველ 4 საათში 6 კვირის განმავლობაში

იყოს

ამოქსიცინილი: 200 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად, ყოველ 4-6 საათში, 6 კვირის განმავლობაში

--და--

გენტამიცინი: 3 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად/კუნთში, გაყოფილ დოზებად, ყოველ 8-12 საათში, 6 კვირის განმავლობაში

მეტი

იყოს

სტრეპტომიცინი: 15 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად/ინტრამუსკულურად, გაყოფილ 2 დოზად 6 კვირის განმავლობაში

მეტი

ან

ამპიცილინიამპიცილინი: 2 გ ინტრავენურად, ყოველ 4 საათში 6 კვირის განმავლობაში

და

ცეფტრიაქსონი: 2 გ ინტრავენურად, ყოველ 12 საათში ერთხელ, 6 კვირის განმავლობაში

მეორეული ვარიანტები

ვანკომიცინი: 30 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად ყოველ 12 საათში 6 კვირის განმავლობაში

მეტი

და

გენტამიცინი: 3 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად/კუნთში, გაყოფილ დოზებად, ყოველ 8-12 საათში, 6 კვირის განმავლობაში

მეტი

განიხილე – ქირურგიული ჩარევა

Back
მწვავე
|
დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
პენიცილინ-მგრძნობიარე ენტეროკოკი
განიხილე – 

ქირურგიული ჩარევა

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

ქირურგიული ჩარევის ჩვენებებია:

გულის უკმარისობა, განსაკუთრებით კარდიოგენური შოკი ან ფილტვის შეშუპება (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას), ან ცუდი ჰემოდინამიკური ტოლერანტობა (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას)

2)არაკონტროლირებული ინფექცია ადგილობრივი გართულებებით (მაგ., აბსცესი, ცრუ ანევრიზმა, ფისტულა და გადიდებული მოცულობა); მუდმივი დადებითი სისხლის კულტურები (მიუხედავად შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიისა ერთ კვირაზე მეტი ხნის განმავლობაში და სეპტიური ემბოლიის კონტროლისა); რეზისტენტული ბაქტერიები ან სოკოები; ან ხელოვნური სარქვლის ენდოკარდიტი გამოწვეული Staphylococcus aureus ან არა- HACEK გრამუარყოფითი ბაცილებით.

3) ემბოლიის მაღალი რისკი ან დადგენილი ემბოლია ≥10 მმ ვეგეტაციით და ემბოლიით, შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიის, ვეგეტაცია ≥10 მმ-ის და ოპერაციის სხვა მიზეზის მიუხედავად (მაგ. პაციენტები მნიშვნელოვანი სარქვლოვანი დისფუნქციით [იქნება ეს ენდოკარდიტის პროცესის პირდაპირი შედეგი თუ არა]) ან ვეგეტაცია ≥10 მმ და ემბოლიის ნიშნები არ არის.[10][39][51]

ხელოვნური სარქველის დროს ქირურგიული ჩარევა ხშირად საჭიროა დაავადების განსაკურნად.

დროებითი კარდიოსტიმულაცია რეკომენდებულია პაციენტებში აორტის ფუძის სოკოვანი აბსცესის შედეგად განვითარებული ატრიოვენტრიკულური ბლოკადის დროს.

2023 წლის ევროპის კარდიოლოგთა საზოგადოების და 2020 წლის ამერიკის გულის ასოციაციის/ამერიკის კარდიოლოგთა კოლეჯის გაიდლაინები რეკომენდაციას გასცემს, რომ ქირურგიული ჩარევის დრო განისაზღვროს ენდოკარდიტის მულტიდისციპლინური გუნდის მიერ.[10][22]ანტიბიოტიკოთერაპიასთან ერთად, პაციენტთა დაახლოებით 50%-ს ესაჭიროება ადრეული ქირურგიული ჩარევა.[22] ადრეული ქირურგიული ჩარევა (საწყისი ჰოსპიტალიზაციის დროს და ანტიბიოტიკების სრული კურსის დასრულების შემდეგ) რეკომენდებულია პაციენტებში, რომელთაც ჩამოთვლილთაგან აღენიშნებათ რომელიმე: გულის უკმარისობის სიმპტომები: მარცხენამხრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, რომელიც გამოწვეულია S aureus-ით, სოკოვანი ორგანიზმით ან სხვა მაღალრეზისტენტული პათოგენით; გულის ბლოკადით გართულებული ინფექციური ენდოკარდიტი, ანუარული ან აორტის აბსცესი ან დესტრუქციული პენეტრაციული დაზიანებები; მუდმივი ბაქტერემია ან ცხელება >5 დღის განმავლობაში, შესაბამისი ანტიმიკრობული თერაპიის მიუხედავად. ადრეული ქირურგიული ჩარევა ასევე უნდა გავითვალისწინოთ პაციენტებში, რომელთაც აღენიშნებათ: განმეორებითი ემბოლიები და მუდმივი ვეგეტაცია; სარქვლის მარცხენამხრივი ბუნებრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, >10 მმ სიგრძის მოძრავი ვეგეტაციით.[22]

1-ლი რიგის – ამპიცილინ/სულბაქტამი ან ვანკომიცინი + გენტამიცინი

Back
მწვავე
|
დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
პენიცილინ-რეზისტენტული ენტეროკოკი (ბეტა-ლაქტამაზას წარმომქმნელი)
1-ლი რიგის – 

ამპიცილინ/სულბაქტამი ან ვანკომიცინი + გენტამიცინი

ენტეროკოკური ენდოკარდიტის მკურნალობა, Viridans ჯგუფის სტრეპტოკოკების მსგავსად, დამოკიდებულია პენიცილინისადმი მგრძნობელობაზე. ენტეროკოკები, ვირიდანს ჯგუფისგან განსხვავებით, არ კვდება ანტიმიკრობული პრეპარატების ფონზე, არამედ ინჰიბირდება. ენტეროკოკური პათოგენები არ ექვემდებარება მკურნალობას ამინოგლიკოზიდებით, მაგრამ თუ ამინოგლიკოზიდებს დავუმატებთ პენიცილინს (კომბინაციაში), შესაძლებელია ბაქტერიოციდული კონცეტრაციის მიღწევა.

იშვიათად, შტამებს, როგორიცაა Enterococcus faecalis შეუძლიათ აწარმოონ ადაპტური ბეტა-ლაქტამაზა. ამ პაციენტებს მკურნალობა უნდა ჩაუტარდეთ ამპიცილინ/სულბაქტამს დამატებით გენტამიცინით.[26]

ვანკომიცინს + გენტამიცინი (6 კვირით) რეკომენდებულია პაციენტებში, რომლებიც ვერ მოიხმარენ პენიცილინს (I ტიპის ჰიპერმგრძნობელობის რეაქცია).[26]

თირკმელების ფუნქციის და შესაძლო ოტოტოქსიკურობის მკაცრი მონიტორინგი მნიშვნელოვანია პაციენტებში, რომლებიც იღებენ ამინოგლიკოზიდების გახანგრძლივებულ კურსს.[26]

2020 წლის ამერიკის გულის ასოციაციის/კარდიოლოგიის ამერიკული კოლეჯის გაიდლაინში ნათქვამია, რომ streptococcus-ის, E faecalis-ის, S aureus-ის ან კოაგულაზაზე უარყოფითი staphylococci-ის მიერ გამოწვეული მარცხენამხრივი ინფქეციური ენდოკარდიტის შემთხვევაში, პაციენტებში, რომლებთანაც ტრანსეზოფაგური ექოსკოპიით არ ვლინდება პარავულვარული ინფქეცია, შეგვიძლია განვიხილოთ პერორული ანტიბიოტიკოთერაპია, საწყისი ინტრავენური თერაპიის შემდეგ. საჭიროა მულტიდისციპლინური გუნდის მიერ ხშირი მონიტორინგი, ხოლო შემდგომი ტრანსეზოფაგური ექოკარდიოგრამა უნდა ჩატარდეს ანტიბიოტიკოთერაპიის კურსის დამთავრებამდე 1-3 დღით ადრე.[22]

პირველადი პარამეტრები

ამპიცილინ/სულბაქტამი: 3 გ ინტრავენურად, ყოველ 6 საათში 6 კვირის განმავლობაში

მეტი

და

გენტამიცინი: 3 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად/ინტრამუსკულურად, გაყოფილ დოზებად, ყოველ 8 საათში 6 კვირის განმავლობაში

მეტი

მეორეული ვარიანტები

ვანკომიცინი: 30 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად ყოველ 12 საათში 6 კვირის განმავლობაში

მეტი

და

გენტამიცინი: 3 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად/ინტრამუსკულურად, გაყოფილ დოზებად, ყოველ 8 საათში 6 კვირის განმავლობაში

მეტი

განიხილე – ქირურგიული ჩარევა

Back
მწვავე
|
დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
პენიცილინ-რეზისტენტული ენტეროკოკი (ბეტა-ლაქტამაზას წარმომქმნელი)
განიხილე – 

ქირურგიული ჩარევა

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

ქირურგიული ჩარევის ჩვენებებია:

გულის უკმარისობა, განსაკუთრებით კარდიოგენური შოკი ან ფილტვის შეშუპება (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას), ან ცუდი ჰემოდინამიკური ტოლერანტობა (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას)

2)არაკონტროლირებული ინფექცია ადგილობრივი გართულებებით (მაგ., აბსცესი, ცრუ ანევრიზმა, ფისტულა და გადიდებული მოცულობა); მუდმივი დადებითი სისხლის კულტურები (მიუხედავად შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიისა ერთ კვირაზე მეტი ხნის განმავლობაში და სეპტიური ემბოლიის კონტროლისა); რეზისტენტული ბაქტერიები ან სოკოები; ან ხელოვნური სარქვლის ენდოკარდიტი გამოწვეული Staphylococcus aureus ან არა- HACEK გრამუარყოფითი ბაცილებით.

3) ემბოლიის მაღალი რისკი ან დადგენილი ემბოლია ≥10 მმ ვეგეტაციით და ემბოლიით, შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიის, ვეგეტაცია ≥10 მმ-ის და ოპერაციის სხვა მიზეზის მიუხედავად (მაგ. პაციენტები მნიშვნელოვანი სარქვლოვანი დისფუნქციით [იქნება ეს ენდოკარდიტის პროცესის პირდაპირი შედეგი თუ არა]) ან ვეგეტაცია ≥10 მმ და ემბოლიის ნიშნები არ არის.[10][39][51]

ხელოვნური სარქველის დროს ქირურგიული ჩარევა ხშირად საჭიროა დაავადების განსაკურნად.

დროებითი კარდიოსტიმულაცია რეკომენდებულია პაციენტებში აორტის ფუძის სოკოვანი აბსცესის შედეგად განვითარებული ატრიოვენტრიკულური ბლოკადის დროს.

2023 წლის ევროპის კარდიოლოგთა საზოგადოების და 2020 წლის ამერიკის გულის ასოციაციის/ამერიკის კარდიოლოგთა კოლეჯის გაიდლაინები რეკომენდაციას გასცემს, რომ ქირურგიული ჩარევის დრო განისაზღვროს ენდოკარდიტის მულტიდისციპლინური გუნდის მიერ.[10][22]ანტიბიოტიკოთერაპიასთან ერთად, პაციენტთა დაახლოებით 50%-ს ესაჭიროება ადრეული ქირურგიული ჩარევა.[22] ადრეული ქირურგიული ჩარევა (საწყისი ჰოსპიტალიზაციის დროს და ანტიბიოტიკების სრული კურსის დასრულების შემდეგ) რეკომენდებულია პაციენტებში, რომელთაც ჩამოთვლილთაგან აღენიშნებათ რომელიმე: გულის უკმარისობის სიმპტომები: მარცხენამხრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, რომელიც გამოწვეულია S aureus-ით, სოკოვანი ორგანიზმით ან სხვა მაღალრეზისტენტული პათოგენით; გულის ბლოკადით გართულებული ინფექციური ენდოკარდიტი, ანუარული ან აორტის აბსცესი ან დესტრუქციული პენეტრაციული დაზიანებები; მუდმივი ბაქტერემია ან ცხელება >5 დღის განმავლობაში, შესაბამისი ანტიმიკრობული თერაპიის მიუხედავად. ადრეული ქირურგიული ჩარევა ასევე უნდა გავითვალისწინოთ პაციენტებში, რომელთაც აღენიშნებათ: განმეორებითი ემბოლიები და მუდმივი ვეგეტაცია; სარქვლის მარცხენამხრივი ბუნებრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, >10 მმ სიგრძის მოძრავი ვეგეტაციით.[22]

1-ლი რიგის – ვანკომიცინი + გენტამიცინი

Back
მწვავე
|
დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
პენიცილინ-რეზისტენტული ენტეროკოკი (თანდაყოლილი)
1-ლი რიგის – 

ვანკომიცინი + გენტამიცინი

ენტეროკოკური ენდოკარდიტის მკურნალობა, Viridans ჯგუფის სტრეპტოკოკების მსგავსად, დამოკიდებულია პენიცილინისადმი მგრძნობელობაზე. ენტეროკოკები, ვირიდანს ჯგუფისგან განსხვავებით, არ კვდება ანტიმიკრობული პრეპარატების ფონზე, არამედ ინჰიბირდება. ენტეროკოკური პათოგენები არ ექვემდებარება მკურნალობას ამინოგლიკოზიდებით, მაგრამ თუ ამინოგლიკოზიდებს დავუმატებთ პენიცილინს (კომბინაციაში), შესაძლებელია ბაქტერიოციდული კონცეტრაციის მიღწევა.

თანდაყოლილი პენიცილინ-რეზისტენტობა იშვიათია Enterococcus faecalis თუმცა ხშირია Enterococcus faecium. ამ პაციენტებს მკურნალობა უნდა ჩაუტარდეთ ვანკომიცინს დამატებით გენტამიცინით.[26]

თირკმელების ფუნქციის და შესაძლო ოტოტოქსიკურობის მკაცრი მონიტორინგი მნიშვნელოვანია პაციენტებში, რომლებიც იღებენ ამინოგლიკოზიდების გახანგრძლივებულ კურსს.[26]

პირველადი პარამეტრები

ვანკომიცინი: 30 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად, გაყოფილ დოზებად ყოველ 12 საათში 6 კვირის განმავლობაში

მეტი

და

გენტამიცინი: 3 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად/ინტრამუსკულურად, გაყოფილ დოზებად, ყოველ 8 საათში 6 კვირის განმავლობაში

მეტი

განიხილე – ქირურგიული ჩარევა

Back
მწვავე
|
დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
პენიცილინ-რეზისტენტული ენტეროკოკი (თანდაყოლილი)
განიხილე – 

ქირურგიული ჩარევა

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

ქირურგიული ჩარევის ჩვენებებია:

გულის უკმარისობა, განსაკუთრებით კარდიოგენური შოკი ან ფილტვის შეშუპება (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას), ან ცუდი ჰემოდინამიკური ტოლერანტობა (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას)

2)არაკონტროლირებული ინფექცია ადგილობრივი გართულებებით (მაგ., აბსცესი, ცრუ ანევრიზმა, ფისტულა და გადიდებული მოცულობა); მუდმივი დადებითი სისხლის კულტურები (მიუხედავად შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიისა ერთ კვირაზე მეტი ხნის განმავლობაში და სეპტიური ემბოლიის კონტროლისა); რეზისტენტული ბაქტერიები ან სოკოები; ან ხელოვნური სარქვლის ენდოკარდიტი გამოწვეული Staphylococcus aureus ან არა- HACEK გრამუარყოფითი ბაცილებით.

3) ემბოლიის მაღალი რისკი ან დადგენილი ემბოლია ≥10 მმ ვეგეტაციით და ემბოლიით, შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიის, ვეგეტაცია ≥10 მმ-ის და ოპერაციის სხვა მიზეზის მიუხედავად (მაგ. პაციენტები მნიშვნელოვანი სარქვლოვანი დისფუნქციით [იქნება ეს ენდოკარდიტის პროცესის პირდაპირი შედეგი თუ არა]) ან ვეგეტაცია ≥10 მმ და ემბოლიის ნიშნები არ არის.[10][39][51]

ხელოვნური სარქველის დროს ქირურგიული ჩარევა ხშირად საჭიროა დაავადების განსაკურნად.

დროებითი კარდიოსტიმულაცია რეკომენდებულია პაციენტებში აორტის ფუძის სოკოვანი აბსცესის შედეგად განვითარებული ატრიოვენტრიკულური ბლოკადის დროს.

2023 წლის ევროპის კარდიოლოგთა საზოგადოების და 2020 წლის ამერიკის გულის ასოციაციის/ამერიკის კარდიოლოგთა კოლეჯის გაიდლაინები რეკომენდაციას გასცემს, რომ ქირურგიული ჩარევის დრო განისაზღვროს ენდოკარდიტის მულტიდისციპლინური გუნდის მიერ.[10][22]ანტიბიოტიკოთერაპიასთან ერთად, პაციენტთა დაახლოებით 50%-ს ესაჭიროება ადრეული ქირურგიული ჩარევა.[22] ადრეული ქირურგიული ჩარევა (საწყისი ჰოსპიტალიზაციის დროს და ანტიბიოტიკების სრული კურსის დასრულების შემდეგ) რეკომენდებულია პაციენტებში, რომელთაც ჩამოთვლილთაგან აღენიშნებათ რომელიმე: გულის უკმარისობის სიმპტომები: მარცხენამხრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, რომელიც გამოწვეულია S aureus-ით, სოკოვანი ორგანიზმით ან სხვა მაღალრეზისტენტული პათოგენით; გულის ბლოკადით გართულებული ინფექციური ენდოკარდიტი, ანუარული ან აორტის აბსცესი ან დესტრუქციული პენეტრაციული დაზიანებები; მუდმივი ბაქტერემია ან ცხელება >5 დღის განმავლობაში, შესაბამისი ანტიმიკრობული თერაპიის მიუხედავად. ადრეული ქირურგიული ჩარევა ასევე უნდა გავითვალისწინოთ პაციენტებში, რომელთაც აღენიშნებათ: განმეორებითი ემბოლიები და მუდმივი ვეგეტაცია; სარქვლის მარცხენამხრივი ბუნებრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, >10 მმ სიგრძის მოძრავი ვეგეტაციით.[22]

1-ლი რიგის – ლინეზოლიდი ან დაპტომიცინი

Back
მწვავე
|
დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
ვანკომიცინ-რეზისტენტული Enterococcus faecium (VREF)
1-ლი რიგის – 

ლინეზოლიდი ან დაპტომიცინი

ვანკომიცინ-რეზისტენტული ენტეროკოკი რთული სამართავია და პაციენტებს უნდა უმკურნალოს კონსულტანტმა.

ლინეზოლიდი ან დაპტომიცინი რეკომენდებულია როგორც პირველი რიგის საშუალებები.[26]

ალტერნატიული სქემები (მაგ., ქინუპრისტინ/დალფოპრისტინი, ცეფტაროლინი) უნდა გამოიყენოთ ინფექციონისტის ხელმძღვანელობით.[26]

პირველადი პარამეტრები

ლინეზოლიდი: 600 მგ ინტრავენურად/პერორულად, ყოველ 12 საათში მინუმუმ 6 კვირის განმავლობაში

ან

დაპტომიცინი: 10-12 მგ/კგ ინტრავენურად, დღეში ერთხელ 6 კვირის განმავლობაში

განიხილე – ქირურგიული ჩარევა

Back
მწვავე
|
დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
ვანკომიცინ-რეზისტენტული Enterococcus faecium (VREF)
განიხილე – 

ქირურგიული ჩარევა

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

ქირურგიული ჩარევის ჩვენებებია:

გულის უკმარისობა, განსაკუთრებით კარდიოგენური შოკი ან ფილტვის შეშუპება (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას), ან ცუდი ჰემოდინამიკური ტოლერანტობა (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას)

2)არაკონტროლირებული ინფექცია ადგილობრივი გართულებებით (მაგ., აბსცესი, ცრუ ანევრიზმა, ფისტულა და გადიდებული მოცულობა); მუდმივი დადებითი სისხლის კულტურები (მიუხედავად შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიისა ერთ კვირაზე მეტი ხნის განმავლობაში და სეპტიური ემბოლიის კონტროლისა); რეზისტენტული ბაქტერიები ან სოკოები; ან ხელოვნური სარქვლის ენდოკარდიტი გამოწვეული Staphylococcus aureus ან არა- HACEK გრამუარყოფითი ბაცილებით.

3) ემბოლიის მაღალი რისკი ან დადგენილი ემბოლია ≥10 მმ ვეგეტაციით და ემბოლიით, შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიის, ვეგეტაცია ≥10 მმ-ის და ოპერაციის სხვა მიზეზის მიუხედავად (მაგ. პაციენტები მნიშვნელოვანი სარქვლოვანი დისფუნქციით [იქნება ეს ენდოკარდიტის პროცესის პირდაპირი შედეგი თუ არა]) ან ვეგეტაცია ≥10 მმ და ემბოლიის ნიშნები არ არის.[10][39][51]

ხელოვნური სარქველის დროს ქირურგიული ჩარევა ხშირად საჭიროა დაავადების განსაკურნად.

დროებითი კარდიოსტიმულაცია რეკომენდებულია პაციენტებში აორტის ფუძის სოკოვანი აბსცესის შედეგად განვითარებული ატრიოვენტრიკულური ბლოკადის დროს.

2023 წლის ევროპის კარდიოლოგთა საზოგადოების და 2020 წლის ამერიკის გულის ასოციაციის/ამერიკის კარდიოლოგთა კოლეჯის გაიდლაინები რეკომენდაციას გასცემს, რომ ქირურგიული ჩარევის დრო განისაზღვროს ენდოკარდიტის მულტიდისციპლინური გუნდის მიერ.[10][22]ანტიბიოტიკოთერაპიასთან ერთად, პაციენტთა დაახლოებით 50%-ს ესაჭიროება ადრეული ქირურგიული ჩარევა.[22] ადრეული ქირურგიული ჩარევა (საწყისი ჰოსპიტალიზაციის დროს და ანტიბიოტიკების სრული კურსის დასრულების შემდეგ) რეკომენდებულია პაციენტებში, რომელთაც ჩამოთვლილთაგან აღენიშნებათ რომელიმე: გულის უკმარისობის სიმპტომები: მარცხენამხრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, რომელიც გამოწვეულია S aureus-ით, სოკოვანი ორგანიზმით ან სხვა მაღალრეზისტენტული პათოგენით; გულის ბლოკადით გართულებული ინფექციური ენდოკარდიტი, ანუარული ან აორტის აბსცესი ან დესტრუქციული პენეტრაციული დაზიანებები; მუდმივი ბაქტერემია ან ცხელება >5 დღის განმავლობაში, შესაბამისი ანტიმიკრობული თერაპიის მიუხედავად. ადრეული ქირურგიული ჩარევა ასევე უნდა გავითვალისწინოთ პაციენტებში, რომელთაც აღენიშნებათ: განმეორებითი ემბოლიები და მუდმივი ვეგეტაცია; სარქვლის მარცხენამხრივი ბუნებრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, >10 მმ სიგრძის მოძრავი ვეგეტაციით.[22]

1-ლი რიგის – ცეფტრიაქსონი; ან ამპიცილინ/სულბაქტამი ± გენტამიცინი; ან ციპროფლოქსაცინი; ან ამპიცილინი

Back
მწვავე
|
დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
HACEK მიკროორგანიზმები
1-ლი რიგის – 

ცეფტრიაქსონი; ან ამპიცილინ/სულბაქტამი ± გენტამიცინი; ან ციპროფლოქსაცინი; ან ამპიცილინი

სულ უფრო მეტი Haemophilus სახეობები, Actinobacillus actinomycetemcomitans, Cardiobacterium hominis, Eikenella corrodens და Kingella შტამების (HACEK) ორგანიზმები გახდნენ ამპიცილინ-რეზისტენტული და, შესაბამისად ამპიცილინი არასდროს არ უნდა გამოვიყენოთ, როგორც პირველი რიგის მკურნალობა HACEK ორგანიზმებით გამოწვეული ენდოკარდიტის დროს. ეს შტამები მგრძნობიარეა მესამე და მეოთხე თაობის ცეფალოსპორინების (მაგ., ცეფტრიაქსონი) და შესაძლოა ამპიცილინ/სულბაქტამის მიმართ. მკურნალობის კურსი 6 კვირა გრძელდება.[26]

ეს შტამები ასევე მგრძნობიარეა ფტორქინოლონებისადმი. ფტორქინოლონები არ არის ფართოდ შესწავლილი იე-ს მკურნალობაში და შესაბამისად, უნდა გამოვიყენოთ მხოლოდ როგორც ალტერნატივა იმ პაციენტებში, რომლებიც ვერ მოიხმარენ ცეფალოსპორინებს ან ამპიცილინ/სულბაქტამს.[26] კლინიცისტებმა უნდა იცოდნენ, რომ ფტორქინოლონები დაკავშირებულია უნარშემზღუდველ და პოტენციურად შეუქცევად ძვალ-კუნთოვან ან ნერვული სისტემის მხრივ გვერდით მოვლენებთან.[46][47] ასევე, აშშ სურსათისა და წამლის სააგენტომ გაავრცელა გაფრთხილებები აორტის განშრევების, მნიშვნელოვანი ჰიპოგლიკემიის და ფსიქიური ჯანმრთელობის მხრივ უარყოფითი გვერდითი მოვლენების გაზრდილი რისკის შესახებ იმ პაციენტებში, რომლებიც იღებენ ფტორქინოლონებს.[48][49]

ამპიცინილი არის არჩევის პრეპარატი, თუ კულტურის ზრდა საკმარისია ინ-ვიტრო მგრძნობელობის შედეგების მისაღებად.[26]

ამპიცილინ/სულბაქტამს დამატებით გენტამიცინი 4-6 კვირით შეიძლება იყოს რეკომენდებული ზოგიერთ ქვეყანაში.[10]

თირკმელების ფუნქციის და შესაძლო ოტოტოქსიკურობის მკაცრი მონიტორინგი მნიშვნელოვანია პაციენტებში, რომლებიც იღებენ ამინოგლიკოზიდების გახანგრძლივებულ კურსს.[26]

პირველადი პარამეტრები

ცეფტრიაქსონი: 2 გ ინტრავენურად/ინტრამუსკულურად, ერთხელ დღეში 6 კვირის განმავლობაში

ან

ამპიცილინ/სულბაქტამი: 3 გ ინტრავენურად, ყოველ 6 საათში 6 კვირის განმავლობაში

მეტი

მეორეული ვარიანტები

ციპროფლოქსაცინი: 400 მგ ინტრავენურად, ყოველ 12 საათში 6 კვირით; 1000 მგ პერორულად (გახანგრძლივებული მოქმედების) დღეში ერთხელ 6 კვირის განმავლობაში

ან

ამპიცილინიამპიცილინი: 2 გ ინტრავენურად, ყოველ 4 საათში 6 კვირის განმავლობაში

ან

ამპიცილინ/სულბაქტამი: 3 გ ინტრავენურად, ყოველ 6 საათში ერთხელ, 4-6 კვირის განმავლობაში

მეტი

და

გენტამიცინი: 3 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად/კუნთში, გაყოფილ დოზებად, ყოველ 8 საათში ერთხელ, 4-6 კვირის განმავლობაში

მეტი

განიხილე – ქირურგიული ჩარევა

Back
მწვავე
|
დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
HACEK მიკროორგანიზმები
განიხილე – 

ქირურგიული ჩარევა

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

ქირურგიული ჩარევის ჩვენებებია:

გულის უკმარისობა, განსაკუთრებით კარდიოგენური შოკი ან ფილტვის შეშუპება (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას), ან ცუდი ჰემოდინამიკური ტოლერანტობა (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას)

2)არაკონტროლირებული ინფექცია ადგილობრივი გართულებებით (მაგ., აბსცესი, ცრუ ანევრიზმა, ფისტულა და გადიდებული მოცულობა); მუდმივი დადებითი სისხლის კულტურები (მიუხედავად შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიისა ერთ კვირაზე მეტი ხნის განმავლობაში და სეპტიური ემბოლიის კონტროლისა); რეზისტენტული ბაქტერიები ან სოკოები; ან ხელოვნური სარქვლის ენდოკარდიტი გამოწვეული Staphylococcus aureus ან არა- HACEK გრამუარყოფითი ბაცილებით.

3) ემბოლიის მაღალი რისკი ან დადგენილი ემბოლია ≥10 მმ ვეგეტაციით და ემბოლიით, შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიის, ვეგეტაცია ≥10 მმ-ის და ოპერაციის სხვა მიზეზის მიუხედავად (მაგ. პაციენტები მნიშვნელოვანი სარქვლოვანი დისფუნქციით [იქნება ეს ენდოკარდიტის პროცესის პირდაპირი შედეგი თუ არა]) ან ვეგეტაცია ≥10 მმ და ემბოლიის ნიშნები არ არის.[10][39][51]

ხელოვნური სარქველის დროს ქირურგიული ჩარევა ხშირად საჭიროა დაავადების განსაკურნად.

დროებითი კარდიოსტიმულაცია რეკომენდებულია პაციენტებში აორტის ფუძის სოკოვანი აბსცესის შედეგად განვითარებული ატრიოვენტრიკულური ბლოკადის დროს.

2023 წლის ევროპის კარდიოლოგთა საზოგადოების და 2020 წლის ამერიკის გულის ასოციაციის/ამერიკის კარდიოლოგთა კოლეჯის გაიდლაინები რეკომენდაციას გასცემს, რომ ქირურგიული ჩარევის დრო განისაზღვროს ენდოკარდიტის მულტიდისციპლინური გუნდის მიერ.[10][22]ანტიბიოტიკოთერაპიასთან ერთად, პაციენტთა დაახლოებით 50%-ს ესაჭიროება ადრეული ქირურგიული ჩარევა.[22] ადრეული ქირურგიული ჩარევა (საწყისი ჰოსპიტალიზაციის დროს და ანტიბიოტიკების სრული კურსის დასრულების შემდეგ) რეკომენდებულია პაციენტებში, რომელთაც ჩამოთვლილთაგან აღენიშნებათ რომელიმე: გულის უკმარისობის სიმპტომები: მარცხენამხრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, რომელიც გამოწვეულია S aureus-ით, სოკოვანი ორგანიზმით ან სხვა მაღალრეზისტენტული პათოგენით; გულის ბლოკადით გართულებული ინფექციური ენდოკარდიტი, ანუარული ან აორტის აბსცესი ან დესტრუქციული პენეტრაციული დაზიანებები; მუდმივი ბაქტერემია ან ცხელება >5 დღის განმავლობაში, შესაბამისი ანტიმიკრობული თერაპიის მიუხედავად. ადრეული ქირურგიული ჩარევა ასევე უნდა გავითვალისწინოთ პაციენტებში, რომელთაც აღენიშნებათ: განმეორებითი ემბოლიები და მუდმივი ვეგეტაცია; სარქვლის მარცხენამხრივი ბუნებრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, >10 მმ სიგრძის მოძრავი ვეგეტაციით.[22]

1-ლი რიგის – კონსულტაცია ინფექციონისტთან

Back
მწვავე
|
დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
ქირურგიული ჩარევა
1-ლი რიგის – 

კონსულტაცია ინფექციონისტთან

გამომწვევი შეიძლება იყოს სხვაფასხვა პათოგენი, როგორიცაა: Chlamydia spp; Coxiella spp; Bartonella spp; Brucella spp; და Legionella spp.

არა-HACEK ორგანიზმების ანტიბიოტიკების მიმართ რეზისტენტობის განსხვავებული მექანიზმების აღმოჩენის გამო რეკომენდებულია ინფექციონისტის კონსულტაცია.

თუ სიმპტომები განვითარდა ხელოვნური სარქველის პროტეზირებიდან ერთ წელიწადში, სამკურნალოდ მოწოდებულია ანტიბიოტიკი, რომელიც მოიცავს სტაფილოკოკებს, ენტეროკოკებს და აერობულ გრამ-ნეგატიურ ბაცილებს, თუ სიმპტომები ვითარდება სარქვლის ჩასმიდან ერთ წელზე მეტი ხნის შემდეგ, რეკომენდებულია გადაიფაროს სტაფილოკოკები, ვირიდანს ჯგუფის სტრეპტოკოკები და ენტეროკოკები. ევროპული რეკომენდაციები უფრო სპეციფიკურია და თითოეული გამომწვევი ორგანიზმისთვის რეკომენდებულია სპეციფიკური სქემა.[26] კულტურა-ნეგატიური მიკროორგანიზმები (არა HACEK)[10]

განიხილე – ქირურგიული ჩარევა

Back
მწვავე
|
დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
ქირურგიული ჩარევა
განიხილე – 

ქირურგიული ჩარევა

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

ქირურგიული ჩარევის ჩვენებებია:

გულის უკმარისობა, განსაკუთრებით კარდიოგენური შოკი ან ფილტვის შეშუპება (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას), ან ცუდი ჰემოდინამიკური ტოლერანტობა (საჭიროებს სასწრაფო ოპერაციას)

2)არაკონტროლირებული ინფექცია ადგილობრივი გართულებებით (მაგ., აბსცესი, ცრუ ანევრიზმა, ფისტულა და გადიდებული მოცულობა); მუდმივი დადებითი სისხლის კულტურები (მიუხედავად შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიისა ერთ კვირაზე მეტი ხნის განმავლობაში და სეპტიური ემბოლიის კონტროლისა); რეზისტენტული ბაქტერიები ან სოკოები; ან ხელოვნური სარქვლის ენდოკარდიტი გამოწვეული Staphylococcus aureus ან არა- HACEK გრამუარყოფითი ბაცილებით.

3) ემბოლიის მაღალი რისკი ან დადგენილი ემბოლია ≥10 მმ ვეგეტაციით და ემბოლიით, შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიის, ვეგეტაცია ≥10 მმ-ის და ოპერაციის სხვა მიზეზის მიუხედავად (მაგ. პაციენტები მნიშვნელოვანი სარქვლოვანი დისფუნქციით [იქნება ეს ენდოკარდიტის პროცესის პირდაპირი შედეგი თუ არა]) ან ვეგეტაცია ≥10 მმ და ემბოლიის ნიშნები არ არის.[10][39][51]

ხელოვნური სარქველის დროს ქირურგიული ჩარევა ხშირად საჭიროა დაავადების განსაკურნად.

დროებითი კარდიოსტიმულაცია რეკომენდებულია პაციენტებში აორტის ფუძის სოკოვანი აბსცესის შედეგად განვითარებული ატრიოვენტრიკულური ბლოკადის დროს.

2023 წლის ევროპის კარდიოლოგთა საზოგადოების და 2020 წლის ამერიკის გულის ასოციაციის/ამერიკის კარდიოლოგთა კოლეჯის გაიდლაინები რეკომენდაციას გასცემს, რომ ქირურგიული ჩარევის დრო განისაზღვროს ენდოკარდიტის მულტიდისციპლინური გუნდის მიერ.[10][22]ანტიბიოტიკოთერაპიასთან ერთად, პაციენტთა დაახლოებით 50%-ს ესაჭიროება ადრეული ქირურგიული ჩარევა.[22] ადრეული ქირურგიული ჩარევა (საწყისი ჰოსპიტალიზაციის დროს და ანტიბიოტიკების სრული კურსის დასრულების შემდეგ) რეკომენდებულია პაციენტებში, რომელთაც ჩამოთვლილთაგან აღენიშნებათ რომელიმე: გულის უკმარისობის სიმპტომები: მარცხენამხრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, რომელიც გამოწვეულია S aureus-ით, სოკოვანი ორგანიზმით ან სხვა მაღალრეზისტენტული პათოგენით; გულის ბლოკადით გართულებული ინფექციური ენდოკარდიტი, ანუარული ან აორტის აბსცესი ან დესტრუქციული პენეტრაციული დაზიანებები; მუდმივი ბაქტერემია ან ცხელება >5 დღის განმავლობაში, შესაბამისი ანტიმიკრობული თერაპიის მიუხედავად. ადრეული ქირურგიული ჩარევა ასევე უნდა გავითვალისწინოთ პაციენტებში, რომელთაც აღენიშნებათ: განმეორებითი ემბოლიები და მუდმივი ვეგეტაცია; სარქვლის მარცხენამხრივი ბუნებრივი ინფექციური ენდოკარდიტი, >10 მმ სიგრძის მოძრავი ვეგეტაციით.[22]

1-ლი რიგის – ქირურგია + სოკოს საწინააღმდეგო თერაპია

Back
მწვავე
|
დადასტურებული ენდოკარდიტი
|
სოკოვანი ენდოკარდიტი
1-ლი რიგის – 

ქირურგია + სოკოს საწინააღმდეგო თერაპია

სოკოვანი ინფექცია ყველაზე ხშირად გვხვდება ხელოვნური სარქველის მქონე ან იმუნოკომპრომეტირებულ პაციენტებში. ინტრავენური ნარკოტიკის მომხმარებლები ასევე იმყოფებიან სოკოვანი იე-ს გაზრდილი რისკის ქვეშ. ყველაზე ხშირი გამომწვევი აგენტებია Candida და Aspergillus, 50%-ზე მაღალი სიკვდილობით. მკურნალობა მოიცავს სარქველის გამოცვლას და სოკოს საწინააღმდეგო თერაპიას.[50] რეკომენდებულია ადრეული ქირურგიული ჩარევა (საწყისი ჰოსპიტალიზაციის დროს).[22]

სარქველის გამოცვლის ქირურგია უნდა ჩატარდეს რაც შეიძლება მალე კანდიდათი გამოწვეული ხელოვნური სარქვლის ენდოკარდიტის დროს.[68] საჭიროა სპეციალისტთან კონსულტაცია.[68][69] სასურველია, ჩატარდეს სპეციალისტის კონსულტაცია.

მიმდინარე

ანტიბიოტიკოპროფილაქტიკა

1-ლი რიგის – ანტიბიოტიკოპროფილაქტიკა

Back
მიმდინარე
|
ანტიბიოტიკოპროფილაქტიკა
1-ლი რიგის – 

ანტიბიოტიკოპროფილაქტიკა

ანტიბიოტიკოპროფილაქტიკა რეკომენდებულია მხოლოდ იმ პაციენტებისთვის, რომელთა გულის დაავადებები დაკავშირებუალია ინფექციური ენდოკარდიტის მომატებულ რისკთან და მის არასასურველ შედეგებთან, ესენია: პაციენტები ხელოვნური სარქველით, რაც მოიცავს კათეტერით ჩადგმულ გრაფტებსაც; ხელოვნური მასალით სარქველის პლასტიკა; პაციენტები, რომელთაც ანამნეზში აქვთ ინფექციური ენდოკარდიტის ეპიზოდი; პაციენტები, რომელთაც აქვთ გულის თანდაყოლილი ციანოზური მანკი, რომელიც არ ჩასწორებულა ან თანდაყოლილი მანკი, რომელიც ჩასწორდა, მაგრამ რჩება ნარჩენი შუნტის მოვლენები ან სარქვლის რეგურგიტაცია ქირურგიული ჩარევის/ხელოვნური მასალის ადგილების გარშემო; პაციენტები, რომელთაც გული გადაუნერგეს და აღენიშნებათ სარქვლის რეგუსრგიტაცია სტრუქტურული პათოლოგიის გამო.[22]

პროფილაქტიკა რეკომენდებულია სტომატოლოგიური პროცედურების დროს, რომლებიც მოიცავს ღრძილის ქსოვილებსა ან კბილების პერიაპიკალური ზონაზე მანიპულაციას ან პირის ღრუს ლორწოვანის პერფორაციას;[6][22]

ანტიბიოტიკოპროფილაქტიკა არ არის რეკომენდებული მაღალი რისკის მქონე პაციენტებში შემდგომი სტომატოლოგიური პროცედურების დროს: საანესთეზიო საშუალებების ინექციები არაინფიცირებულ ქსოვილში, სტომატოლოგიური რადიოლოგიური კვლევების ჩატარება, ამოღებადი პროსთოდონტური ან ორთოდონტური ხელსაწყოების ჩადგმა, ორთოდონტური ხელსაწყოების შესწორება, ორთოდონტული ბრეკეტების ჩადგმა, პირველადი კბილების მოცვლა და სისხლდენა ტუჩების ან პერორალური ლორწივანი გარსის ტრავმული დაზიანების შედეგად.[6]

ანტიბიოტიკოპროფილაქტიკა არ არის რეკომენდებული მაღალი რისკის მქონე პაციენტებში, რომლებიც იტარებენ არასტომატოლოგიურ პროცედურებს (მაგ. ტრანსთორაკალური ექოკარდიოგრამა, ეზოფაგოგასტროდუოდენოსკოპია, კოლონოსკოპია ან ციტოსკოპია) აქტიური ინფექციის არარსებობის ფონზე.[22]

ამოქსიცილინი არის უპირატესი საშუალება პაციენტებში, რომლებსაც შეუძლიათ პერორული მედიკამენტების მიღება.[6]

პარენტერული ამპიცილინი, ცეფაზოლინი ან ცეფტრიაქსონი არის ვარიანტები პაციენტებში, რომლებსაც არ შეუძლიათ პერორული მედიკამენტების მიღება.[6]

პაციენტებში, რომლებიც ალერგიული არიან პენიცილინების მიმართ და შეუძლიათ მიიღონ პერორული მედიკამენტები, ვარიანტებია ცეფალექსინი (ან სხვა პირველი ან მეორე თაობის ორალური ცეფალოსპორინი), აზითრომიცინი, კლარითრომიცინი ან დოქსიციკლინი.[6]

პენიცილინის ფონზე განვითარებული ანაფილაქსიის, ანგიოედემის ან ურტიკარიიის მქონე პაციენტებში თავიდან უნდა ავირიდოთ ცეფალოსპორინების გამოყენება.[6]

კლინდამიცინი აღარ არის რეკომედებული ანტიბიოტიკური პროფილაქტიკის სახით სტომატოლოგიური პროცედურის წინ.[6]

ანტიბიოტიკების დანიშვნა ხდება ერთჯერადი დოზით პროცედურამდე 30-60 წუთით ადრე.[6]

გაერთიანებულ სამეფოს ჯანმრთელობის და სამედიცინო დახმარების დახელოვნების ეროვნული ინსტიტუტი (NICE) რეკომენდაციას იძლევა, რომ რისკის მქონე პაციენტებში, რომელთაც უტარდებათ ინტერვენციული პროცედურები, არ არის საჭირო ანტიბიოტიკოპროფილაქტიკა ინფექციური ენდოკარდიტის საპრევენციოდ. თუმცა, ხაზგასმითაა აღნიშნული, რომ ანტიბიოტიკოთერაპია აუცილებელია აქტიური ან პოტენციური ინფექციების დროს.[23] ამერიკის გულის ასოციაციის და NICE-ის რეკომენდაციები შეიძლება არ იყოს სრულად მიღებული სხვა ქვეყნების მიერ.

პირველადი პარამეტრები

ამოქსიცინილი: 2 გ პერორულად, ერთჯერადი დოზით პროცედურამდე 30-60 წუთით ადრე

მეორეული ვარიანტები

ამპიცილინიამპიცილინი: 2 გინტრავენურად/ინტრამუსკულურად, ერთჯერადი დოზით პროცედურამდე 30-60 წუთით ადრე

ან

ცეფაზოლინი: 1 გ ინტრავენურად/ინტრამუსკულურად, ერთჯერადი დოზით პროცედურამდე 30-60 წუთით ადრე

ან

ცეფტრიაქსონი: 1 გ ინტრავენურად/ინტრამუსკულურად, ერთჯერადი დოზით პროცედურამდე 30-60 წუთით ადრე

ან

ცეფალექსინი: 2 გ პერორულად, ერთჯერადი დოზით პროცედურამდე 30-60 წუთით ადრე

ან

აზიტრომიცინი: 500 მგ პერორულად, ერთჯერადი დოზით პროცედურამდე 30-60 წუთით ადრე

ან

კლარითრომიცინი: 500 მგ პერორულად, ერთჯერადი დოზით პროცედურამდე 30-60 წუთით ადრე

ან

დოქსოციკლინი: 100 მგ პერორულად, ერთჯერადი დოზით პროცედურამდე 30-60 წუთით ადრე

back arrow

აირჩიეთ პაციენტების ჯგუფი ჩვენი რეკომენდაციების სანახავად

მიაქციეთ ყურადღება, რომ ფორმულაცია/შეყვანის გზა და დოზირება შეიძლება განსხვავებული იყოს მედიკამენტების დასახელების და ბრენდების, წამლების ფორმულარის ან გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. მკურნალობის შესახებ რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტის ჯგუფების მიხედვით. იხილეთ გაფრთხილება

ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას