პირის ღრუს კანდიდიაზი
- მიმოხილვა
- თეორია
- დიაგნოზი
- მართვა
- მეთვალყურეობა
- წყაროები
მკურნალობის ალგორითმი
მიაქციეთ ყურადღება, რომ ფორმულა/შეყვანის გზა და დოზა შეიძლება განსხვავებული იყოს მედიკამენტების დასახელების და ბრენდის, ფორმულარის ან გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. მკურნალობის შესახებ რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტის ჯგუფების მიხედვით: იხილეთ გაფრთხილება
ორალური კანდიდოზი
სოკოს საწინააღმდეგო ტოპიკური მედიკამენტები
მცირე/საშუალო სიმძიმის დაავადება გულისხმობს ქსოვილის ადგილობრივად დაზიანებას და მინიმალურ სიმპტომებს. მკურნალობა რეკომენდებულია დაუყოვნებლივ დიაგნოზის დასმის შემდეგ და შეიძლება მოიცავდეს აზოლურ სოკოს საწინააღმდეგო აგენტებს (მაგ., კლოტრიმაზოლი, მიკონაზოლი), ტოპიკურ პოლიენს (ანუ ნისტატინი) ან კრისტალურ იისფერს.[17]National Institutes of Health, Centers for Disease Control and Prevention, HIV Medicine Association of the Infectious Diseases Society of America. Guidelines for the prevention and treatment of opportunistic infections in adults and adolescents with HIV: Candidiasis (mucocutaneous). 2020 [internet publication]. https://clinicalinfo.hiv.gov/en/guidelines/hiv-clinical-guidelines-adult-and-adolescent-opportunistic-infections/candidiasis-0 [54]Pappas PG, Kauffman CA, Andes DR, et al. Clinical practice guideline for the management of candidiasis: 2016 update by the Infectious Diseases Society of America. Clin Infect Dis. 2016 Feb 15;62(4):e1-50. https://cid.oxfordjournals.org/content/62/4/e1.full?sid=4827073b-85a7-41bc-bbcb-c5cc007fc23d http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26679628?tool=bestpractice.com
სოკოს საწინააღმდეგო ტოპიკური მედიკამენტების ხანმოკლე კურსი იშვიათად იწვევს გვერდით ეფექტებს.
ნისტატინის სუსპენზია დიდი რაოდენობით სუკროზას შეიცავს, შესაბამისად, მისი ხშირი გამოყენება, გასაკუთრებით პირის სიმშრალის დროს, მნიშვნელოვნად ზრდის კარიესის განვითარების რისკს.[61]Reznik DA. Oral manifestations of HIV disease. Top HIV Med. 2005 Dec-2006 Jan;13(5):143-8. https://www.iasusa.org/wp-content/uploads/2005/12/13-5-143.pdf http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16377852?tool=bestpractice.com
პირველადი პარამეტრები
ოროფარინგული კლოტრიმაზოლი: 10 მგ პერორალურად (იხსნება პირის ღრუში), 5-ჯერ დღეში 14 დღის განმავლობაში
ან
ოროფარინგული მიკონაზოლი: 50 მგ ლოყაზე(ლორწოვანზე საჭრელი კბილების ზემოთ) დღეში ერთხელ 14 დღის განმავლობაში
ან
ნისტატინი: (100 000 ერთ/მლ) 4-6 მლ პერორალურად (პირში უნდა გამოივლოს რაც შეიძნება დიდხანს, გადაყლაპვამდე), 4-ჯერ დღეში 7-14 დღის განმავლობაში
მეტი ნისტატინიდაბალი დოზა 100 000 ერთეული (1 მლ) 4-ჯერ დღეში შეიძლება რეკომენდებული იყოს სხვა ქვეყნებში, მათ შორის დიდ ბრიტანეთში.
ან
ტოპიკური გენტიალვიოლეტი: (1%) უნდა წაისვას დაზიანებულ ადგილას დღეში ერთხელ
მოსახსნელი პროთეზის სრული დეზინფექცია
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
პროთეზთან ასოცირებული დაავადების დროს, რეკომენდებულია მოწყობილობის სრული დეზინფექცია გარანტირებული განკურნებისთვის.[57]Meiller TF, Kelley JI, Jabra-Rizk MA, et al. In vitro studies of the efficacy of antimicrobials against fungi. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod. 2001 Jun;91(6):663-70. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11402279?tool=bestpractice.com თუმცა, არის მცირე მტკიცებულება პროთეზის მხოლოდ შუშხუნა ტაბლეტების ან ენზიმურ ხსნარში მოთავსების ეფექტურობის. პროთეზის ხელით დამუშავება და გაწმენდა უფრო ეფექტური აღმოჩნდა ნადების მოშორებისა და მიკრობების განადგურების თვალსაზრისით, ვიდრე მკურნალობის ზემოთხსენებული არააქტიური ფორმა.[58]de Souza RF, de Freitas Oliveira Paranhos H, Lovato da Silva CH, et al. Interventions for cleaning dentures in adults. Cochrane Database of Syst Rev. 2009 Oct 7;(4):CD007395. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/14651858.CD007395.pub2/full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19821412?tool=bestpractice.com
გამოქვეყნებული გაიდლაინები ხაზს უსვამს პროთეზებზე არსებული ბაქტერიული ბიონადების ყოველდღიური გაწმენდის საჭიროებას, პროთეზების წყლაში მოთავსებისა და შემდგომ სპეციალური არადამაზიანებელი გამწმენდის საშუალებით მექანიკური დამუშავების მეშვეობით. აღნიშნული პროთეზით პროვოცირებული სტომატიტის პრევენციის ეფექტური მეთოდია. ასევე აღსანიშნავია, რომ არ არის რეკომენდებული პროთეზის მუდმივი გამოყენება (მაგ:. 24 საათის განმავლობაში). მოცემული რეკომენდაცია მნიშვნელოვნად ამცირებს პროთეზით პროვოცირებული სტომატიტის განვითარების რისკს.[59]Felton D, Cooper L, Duqum I, et al. Evidence-based guidelines for the care and maintenance of complete dentures: a publication of the American College of Prosthodontists. J Am Dent Assoc. 2011 Feb;142(suppl 1):1S-20S. http://jada.ada.org/article/S0002-8177(14)63742-9/pdf http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21282672?tool=bestpractice.com [60]Brondani, MA, Samim, F, Feng, H. A conventional microwave oven for denture cleaning: a critical review. Gerodontology. 2012 Jun;29(2):e6-15. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1741-2358.2010.00442.x/full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21083741?tool=bestpractice.com
სოკოს საწინააღმდეგო სისტემური მკურნალობა
მძიმე დაავადება მოიცავს პაციენტებს ქსოვილების გენერალიზებული დაზიანებით, ტკივილითა და წვის შეგრძნებით. აღნიშნული პაციენტებისთვის, განსაკუთრებით აივ-ის მქონე პირებში, ტოპიკური მკურნალობისას რეციდივის ადრეული რისკის გამო, რეკომენდებულია სისტემური აზოლებით (მაგ:. ფლუკონაზოლის ტაბლეტები, იტრაკონაზოლის პერორალური ხსნარი ან პოსაკონაზოლის პერორალური სუსპენზია) მკურნალობა.[17]National Institutes of Health, Centers for Disease Control and Prevention, HIV Medicine Association of the Infectious Diseases Society of America. Guidelines for the prevention and treatment of opportunistic infections in adults and adolescents with HIV: Candidiasis (mucocutaneous). 2020 [internet publication]. https://clinicalinfo.hiv.gov/en/guidelines/hiv-clinical-guidelines-adult-and-adolescent-opportunistic-infections/candidiasis-0 [54]Pappas PG, Kauffman CA, Andes DR, et al. Clinical practice guideline for the management of candidiasis: 2016 update by the Infectious Diseases Society of America. Clin Infect Dis. 2016 Feb 15;62(4):e1-50. https://cid.oxfordjournals.org/content/62/4/e1.full?sid=4827073b-85a7-41bc-bbcb-c5cc007fc23d http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26679628?tool=bestpractice.com ინფექციურ დაავადებათა ამერიკული ასოციასიის გაიდლაინების მიხედვით რეკომენდებულია ფლუკონაზოლის გამოყენება მძიმე დაავადების დროს; აზოლების ჯგუფის სხვა მედიკამენტები მხოლოდ ფლუკონაზოლ-რეზისტენტული ფორმების სამკურნალოდ გამოიყენება.[54]Pappas PG, Kauffman CA, Andes DR, et al. Clinical practice guideline for the management of candidiasis: 2016 update by the Infectious Diseases Society of America. Clin Infect Dis. 2016 Feb 15;62(4):e1-50. https://cid.oxfordjournals.org/content/62/4/e1.full?sid=4827073b-85a7-41bc-bbcb-c5cc007fc23d http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26679628?tool=bestpractice.com თუმცა, აივ-ით დაავადებულ პაციენტებში ოპორტუნისტული ინფექციების შესახებ აშშ-ის გაიდლაინები რეკომენდაციას უწევს ფლუკონაზოლს, როგორც პირველი რიგის მკურნალობას, მაგრამ ცნობს სხვა აზოლებს მისაღებ ვარიანტებად.[17]National Institutes of Health, Centers for Disease Control and Prevention, HIV Medicine Association of the Infectious Diseases Society of America. Guidelines for the prevention and treatment of opportunistic infections in adults and adolescents with HIV: Candidiasis (mucocutaneous). 2020 [internet publication]. https://clinicalinfo.hiv.gov/en/guidelines/hiv-clinical-guidelines-adult-and-adolescent-opportunistic-infections/candidiasis-0
იტრაკონაზოლის პერორალური ხსნარი და პოზაკონაზოლის პერორალური სუსპენზია ორივე ისეთივე ეფექტურია, როგორც ფლუკონაზოლის ტაბლეტები, მაგრამ ახასიათებთ უფრო მეტი წამალთაშორისი ურთიერთქმედება. პოზაკონაზოლის პერორალური სუსპენზიის მიმართ ამტანობა უკეთესია, ვიდრე იტრაკონაზოლის პერორალური ხსნარის მიმართ.
კეტოკონაზოლისა და იტრაკონაზოლის კაფსულები (მაგრამ არა იტრაკონაზოლის სუსპენზია) ნაკლებად ეფექტურია ფლუკონაზოლთან შედარებით. აღნიშნული ფაქტი განპირობებულია მათი გასტროინტესტინური ტრაქტიდან განსხვავებული შეწოვით და, შესაბამისად, მხოლოდ მეორე რიგის პრეპარატებად გამოიყენებიან.[17]National Institutes of Health, Centers for Disease Control and Prevention, HIV Medicine Association of the Infectious Diseases Society of America. Guidelines for the prevention and treatment of opportunistic infections in adults and adolescents with HIV: Candidiasis (mucocutaneous). 2020 [internet publication]. https://clinicalinfo.hiv.gov/en/guidelines/hiv-clinical-guidelines-adult-and-adolescent-opportunistic-infections/candidiasis-0 [54]Pappas PG, Kauffman CA, Andes DR, et al. Clinical practice guideline for the management of candidiasis: 2016 update by the Infectious Diseases Society of America. Clin Infect Dis. 2016 Feb 15;62(4):e1-50. https://cid.oxfordjournals.org/content/62/4/e1.full?sid=4827073b-85a7-41bc-bbcb-c5cc007fc23d http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26679628?tool=bestpractice.com
ფლუკონაზოლ-ის მიმართ რეზისტენტული ოროფარინგეალური კანდიდოზი რეაგირებს პოზაკონაზოლის პერორალურ სუსპენზიაზე პაციენტების 75%-ში, ხოლო იტრაკონაზოლის პერორალური ხსნარი განიხილება ალტერნატიულ მკურნალობად.[17]National Institutes of Health, Centers for Disease Control and Prevention, HIV Medicine Association of the Infectious Diseases Society of America. Guidelines for the prevention and treatment of opportunistic infections in adults and adolescents with HIV: Candidiasis (mucocutaneous). 2020 [internet publication]. https://clinicalinfo.hiv.gov/en/guidelines/hiv-clinical-guidelines-adult-and-adolescent-opportunistic-infections/candidiasis-0 [54]Pappas PG, Kauffman CA, Andes DR, et al. Clinical practice guideline for the management of candidiasis: 2016 update by the Infectious Diseases Society of America. Clin Infect Dis. 2016 Feb 15;62(4):e1-50. https://cid.oxfordjournals.org/content/62/4/e1.full?sid=4827073b-85a7-41bc-bbcb-c5cc007fc23d http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26679628?tool=bestpractice.com
პოსაკონაზოლის ყველაზე ხშირი გვერდითი ეფექტებია თავის ტკივილი, ცხელება, გულზიდვა, ღებინება და დიარეა.[62]Rachwalski EJ, Wieczorkiewicz JT, Scheetz MH. Posaconazole: an oral triazole with an extended spectrum of activity. Ann Pharmacother. 2008 Oct;42(10):1429-38. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18713852?tool=bestpractice.com კეტოკონაზოლმა შეიძლება ღვიძლის სერიოზული დაზიანება და თირკმელზედა ჯირკვლის უკმარისობა გამოიწვიოს. 2013 წლის ივლისში ევროპის წამლის სააგენტოს სამედიცინო პროდუქტების კომიტეტმა გამოსცა რეკომენდაცია, რომ პერორალური კეტოკონაზოლი არ უნდა გამოიყენებოდეს სოკოვანი ინფექციების სამკურნალოდ, რადგან მკურნალობის სარგებელი ვერ გადაწონის რისკებს. ამის შედეგად, პერორალური კეტოკონაზოლი შეიძლება შეზღუდული ან მიუწვდომელი იყოს ზოგიერთ ქვეყანაში.[63]Medicines and Healthcare Products Regulatory Agency. Press release: Oral ketoconazole-containing medicines should no longer be used for fungal infections. 26 July 2013 [internet publication]. http://webarchive.nationalarchives.gov.uk/20141205150130/http://www.mhra.gov.uk/NewsCentre/Pressreleases/CON297530 [64]European Medicines Agency. European Medicines Agency recommends suspension of marketing authorisations for oral ketoconazole. 26 July 2013 [internet publication]. http://www.ema.europa.eu/ema/index.jsp?curl=pages/news_and_events/news/2013/07/news_detail_001855.jsp&mid=WC0b01ac058004d5c1 მისი გამოყენება უკუნაჩვენებია ღვიძლის დაავადების მქონე პირებში. გამოყენების შემთხვევაში, ღვიძლისა და თირკმელზედა ჯირკვლის ფუნქცია რეგულარულად უნდა შემოწმდეს მკურნალობისას და მისი დასრულების შემდეგ.
აზოლებით მკურნალობისას, პაციენტებს შეიძლება განუვითარდეთ საჭმლის მომნელებელი სისტემის მხრივ სიმპტომები/დარღვევები . ამიტომ, 21 დღეზე მეტი ხანგრძლივობით მკურნალობის დროს, რეკომენდებულია პერიოდული მონიტორინგი ჰეპატოტოქსიკურობის დროული დიაგნოსტირებისთვის,.[17]National Institutes of Health, Centers for Disease Control and Prevention, HIV Medicine Association of the Infectious Diseases Society of America. Guidelines for the prevention and treatment of opportunistic infections in adults and adolescents with HIV: Candidiasis (mucocutaneous). 2020 [internet publication]. https://clinicalinfo.hiv.gov/en/guidelines/hiv-clinical-guidelines-adult-and-adolescent-opportunistic-infections/candidiasis-0
პირველადი პარამეტრები
ფლუკონაზოლი: 200 მგ პერორალურად პირველ დღეს, შემდგომ 100-200 მგ დღეში ერთხელ სულ მცირე 2 კვირის განმავლობაში
ან
პოსაკონაზოლი: საწყისი თერაპია: 100 მგ პერორალურად (სუსპენზია), დღეში ორჯერ პირველ დღეს, შემდეგ 100 მგ პერორალურად დღეში ერთხელ სულ მცირე 13 დღის განმავლობაში; იტრაკონაზოლის/ფლუკონაზოლის მიმართ რეფრაქტრელი ფორმები: 400 მგ პერორალურად (სუსპენზია) დღეში ორჯერ
ან
იტრაკონაზოლი: საწყისი თერაპია: 200 მგ პერორალურად (ხსნარი) დღეში ერთხელ სულ მცირე 2 კვირის განმავლობაში; ფლუკონაზოლის მიმართ რეფრაქტრელი ფორმები: 100 მგ პერორალურად (ხსნარი) დღეში ორჯერ
მეორეული ვარიანტები
კეტოკონაზოლი: 200 მგ პერორალურად, დღეში ერთხელ სულ მცირე 2 კვირის განმავლობაში
მეტი კეტოკონაზოლიხელმისაწვდომია კაპსულების სახით, შედეგად ნაკლებად სასურველია გამოსაყენებლად, არასტაბილური აბსორბციის გამო.
ან
იტრაკონაზოლი: 200 მგ პერორალურად (კაფსულა), დღეში ერთხელ სულ მცირე 2 კვირის განმავლობაში
მეტი იტრაკონაზოლიხელმისაწვდომია კაპსულების სახით, შედეგად ნაკლებად სასურველია გამოსაყენებლად, არასტაბილური აბსორბციის გამო.
მოსახსნელი პროთეზის სრული დეზინფექცია
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
პროთეზთან ასოცირებული დაავადების დროს, რეკომენდებულია მოწყობილობის სრული დეზინფექცია გარანტირებული განკურნებისთვის.[57]Meiller TF, Kelley JI, Jabra-Rizk MA, et al. In vitro studies of the efficacy of antimicrobials against fungi. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod. 2001 Jun;91(6):663-70. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11402279?tool=bestpractice.com თუმცა, არის მცირე მტკიცებულება პროთეზის მხოლოდ შუშხუნა ტაბლეტების ან ენზიმურ ხსნარში მოთავსების ეფექტურობის. პროთეზის ხელით დამუშავება და გაწმენდა უფრო ეფექტური აღმოჩნდა ნადების მოშორებისა და მიკრობების განადგურების თვალსაზრისით, ვიდრე მკურნალობის ზემოთხსენებული არააქტიური ფორმა.[58]de Souza RF, de Freitas Oliveira Paranhos H, Lovato da Silva CH, et al. Interventions for cleaning dentures in adults. Cochrane Database of Syst Rev. 2009 Oct 7;(4):CD007395. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/14651858.CD007395.pub2/full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19821412?tool=bestpractice.com
გამოქვეყნებული გაიდლაინები ხაზს უსვამს პროთეზებზე არსებული ბაქტერიული ბიონადების ყოველდღიური გაწმენდის საჭიროებას, პროთეზების წყლაში მოთავსებისა და შემდგომ სპეციალური არადამაზიანებელი გამწმენდის საშუალებით მექანიკური დამუშავების მეშვეობით. აღნიშნული პროთეზით პროვოცირებული სტომატიტის პრევენციის ეფექტური მეთოდია. ასევე აღსანიშნავია, რომ არ არის რეკომენდებული პროთეზის მუდმივი გამოყენება (მაგ:. 24 საათის განმავლობაში). მოცემული რეკომენდაცია მნიშვნელოვნად ამცირებს პროთეზით პროვოცირებული სტომატიტის განვითარების რისკს.[59]Felton D, Cooper L, Duqum I, et al. Evidence-based guidelines for the care and maintenance of complete dentures: a publication of the American College of Prosthodontists. J Am Dent Assoc. 2011 Feb;142(suppl 1):1S-20S. http://jada.ada.org/article/S0002-8177(14)63742-9/pdf http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21282672?tool=bestpractice.com [60]Brondani, MA, Samim, F, Feng, H. A conventional microwave oven for denture cleaning: a critical review. Gerodontology. 2012 Jun;29(2):e6-15. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1741-2358.2010.00442.x/full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21083741?tool=bestpractice.com
სოკოს საწინააღდეგო ალტერნატიული მკურნალობა
აზოლებისადმი რეზისტენტული ფორმების მკურნალობის ალტერნატიული აგენტებია ანიდულაფუნგინი, კასპოფუნგინი, მიკაფუნგინი, ვორიკონაზოლე ან ამფოტერიცინ B.[17]National Institutes of Health, Centers for Disease Control and Prevention, HIV Medicine Association of the Infectious Diseases Society of America. Guidelines for the prevention and treatment of opportunistic infections in adults and adolescents with HIV: Candidiasis (mucocutaneous). 2020 [internet publication]. https://clinicalinfo.hiv.gov/en/guidelines/hiv-clinical-guidelines-adult-and-adolescent-opportunistic-infections/candidiasis-0 [54]Pappas PG, Kauffman CA, Andes DR, et al. Clinical practice guideline for the management of candidiasis: 2016 update by the Infectious Diseases Society of America. Clin Infect Dis. 2016 Feb 15;62(4):e1-50. https://cid.oxfordjournals.org/content/62/4/e1.full?sid=4827073b-85a7-41bc-bbcb-c5cc007fc23d http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26679628?tool=bestpractice.com albicans და არა-albicans შტამებში აღწერილია კასპოფუნგინის მიმართ რეზისტენტობის შემთხვევები.[66]Jokela JA, Kaur P. Caspofungin-resistant oral and esophageal candidiasis in a patient with AIDS. AIDS. 2007 Jan 2;21(1):118-9. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17148982?tool=bestpractice.com [67]Hakki M, Staab JF, Marr KA. Emergence of a Candida krusei isolate with reduced susceptibility to caspofungin during therapy. Antimicrob Agents Chemother. 2006 Jul;50(7):2522-4. http://aac.asm.org/cgi/content/full/50/7/2522 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16801435?tool=bestpractice.com
ინტრავენური ამფოტერიცინ B, როგორც წესი, პროგრესირებადი, პოტენციურად სიცოცხლისთვის საშიში, სოკოვანი ინფექციების დროს გამოიყენება. ამფოტერიცინ B-ს პერორალური სუსპენზიის გამოყენება გამართლებულია იტრაკონაზოლის არაეფექტურობის შემთხვევაში; თუმცა, შეიძლება არ იყოს ხელმისაწვდომი ზოგიერთ ქვეყანაში (მათ შორის აშშ-სა და დიდ ბრიტანეთში).[17]National Institutes of Health, Centers for Disease Control and Prevention, HIV Medicine Association of the Infectious Diseases Society of America. Guidelines for the prevention and treatment of opportunistic infections in adults and adolescents with HIV: Candidiasis (mucocutaneous). 2020 [internet publication]. https://clinicalinfo.hiv.gov/en/guidelines/hiv-clinical-guidelines-adult-and-adolescent-opportunistic-infections/candidiasis-0 [54]Pappas PG, Kauffman CA, Andes DR, et al. Clinical practice guideline for the management of candidiasis: 2016 update by the Infectious Diseases Society of America. Clin Infect Dis. 2016 Feb 15;62(4):e1-50. https://cid.oxfordjournals.org/content/62/4/e1.full?sid=4827073b-85a7-41bc-bbcb-c5cc007fc23d http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26679628?tool=bestpractice.com
თუ სოკოს საწინააღმდეგო თერაპია არის საჭირო, პაციენტი ინფექციური დაავადებების სპეციალისტთან უნდა გადაიგზავნოს კონსულტაციისთვის.
პირველადი პარამეტრები
ანიდულაფუნგინი: 200 მგ ინტრავენურად, დარტყმითი დოზის ფორმით პირველ დღეს, შემდეგ 100 მგ პერორალურად, დღეში ერთხელ
ან
კასპოფუნგინი: 50 მგ ინტრავენურად დღეში ერთხელ
ან
მიკაფუნგინი: 150 მგ ინტრავენურად, დღეში ერთხელ
ან
ვორიკონაზოლი: 200 მგ პერორალურად დღეში ორჯერ
მეორეული ვარიანტები
ამფოტერიცინი B დეზოქსიქოლატი: დაუკავშირდით სპეციალისტს დოზირებასთან დაკავშირებით.
ან
ამფოტერიცინ B ლიპიდური კომპლექსი: დაუკავშირდით სპეციალისტს დოზირებასთან დაკავშირებით.
კუთხოვანი ქეილიტი
სოკოს საწინააღმდეგო კრემი ან მალამო
ანგულარული ქეილიტის მართვა მოიცავს ტოპიკური სოკოს საწინააღმდეგო პრეპარატების და ზოგჯერ ტოპიკური კორტიკოსტეროიდების გამოყენებას. იხილეთ ტუჩის კუთხის ქეილიტი.
მძიმე იმუნოსუპრესია: პროფილაქტიკური თერაპია
სუპრესიული თერაპია
სხივური ან ქიმიოთერაპიის ან ძვლის ტვინის ან ორგანოების ტრანსპლანტაციის შემთხვევებში სოკოს საწინააღმდეგო მედიკამენტები გამოიყენება ლოკალური ინფექციის და სისტემური გავრცელების პრევენციის მიზნით.
[ 
]
How do antifungal drugs compare with placebo for preventing oral candidiasis in adults and children undergoing cancer treatment?/cca.html?targetUrl=https://www.cochranelibrary.com/cca/doi/10.1002/cca.2807/fullსწორი პასუხის ჩვენება არსებობს გარკვეული მტკიცებულება იმის შესახებ, რომ დღენაკლულ და დაბალი წონის ჩვილებში, ორალური/ტოპიკური შეუწოვადი ანტიფუნგალური მედიკამენტების გამოყენება ამცირებას სისტემური სოკოვანი ინფექციების რისკს.[52]Austin N, Cleminson J, Darlow BA, et al. Prophylactic oral/topical non-absorbed antifungal agents to prevent invasive fungal infection in very low birth weight infants. Cochrane Database Syst Rev. 2015 Oct 24;(10):CD003478.
http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/14651858.CD003478.pub5/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26497202?tool=bestpractice.com
არსებული მტკიცებულება მიუთითებს იმაზე, რომ სოკოს საწინააღმდეგო პროფილაქტიკური პრეპარატები, რომლებიც კუჭ-ნაწლავით შეიწოვება (მაგ. ფლუკონაზოლი), უზრუნველყოფენ ორალური კანდიდოზის განვითარების პრევენციას იმ პაციენტებში, რომლებიც კიბოს საწინააღმდეგო მკურნალობას იტარებენ.[44]Clarkson JE, Worthington HV, Eden OB. Interventions for preventing oral candidiasis for patients with cancer receiving treatment. Cochrane Database Syst Rev. 2007 Jan 24;(1):CD003807.
http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/14651858.CD003807.pub3/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17253497?tool=bestpractice.com
[45]Worthington HV, Clarkson JE, Khalid T, et al. Interventions for treating oral candidiasis for patients with cancer receiving treatment. Cochrane Database Syst Rev. 2010 Apr 18;(7):CD001972.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD001972.pub3/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17443513?tool=bestpractice.com
[46]Lalla RV, Latortue MC, Hong CH, et al; Fungal Infections Section, Oral Care Study Group, Multinational Association of Supportive Care in Cancer (MASCC)/International Society of Oral Oncology (ISOO). A systematic review of oral fungal infections in patients receiving cancer therapy. Support Care Cancer. 2010 Aug;18(8):985-92.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2914797/?tool=pubmed
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20449755?tool=bestpractice.com
რუტინული პირველადი პროფილაქტიკა არ არის რეკომენდებული აივ ინფექციის შორსწასული სტდიის მქონე პაციენტებში, წამლისადმი Candida-ს რეზისტენტული შტამების განვითარების და სამედიცინო პრეპარატების მნიშვნელოვანი ურთიერთქმედების რისკის გამო. ანტირეტროვირუსული მკურნალობა და იმუნიტეტის აღდგენა აივ ინფექციის მქონე პაციენტებში ყველაზე ეფექტურ მეთოდად ითვლება პირხახის კანდიდოზის პრევენციისთვის.[17]National Institutes of Health, Centers for Disease Control and Prevention, HIV Medicine Association of the Infectious Diseases Society of America. Guidelines for the prevention and treatment of opportunistic infections in adults and adolescents with HIV: Candidiasis (mucocutaneous). 2020 [internet publication]. https://clinicalinfo.hiv.gov/en/guidelines/hiv-clinical-guidelines-adult-and-adolescent-opportunistic-infections/candidiasis-0
აივ ინფექციის სპეციალისტები, როგორც წესი, არ უწევენ რეკომენდაციას რეკურენტული ოროფარინგეული კანდიდოზის მეორეულ პროფილაქტიკას, თუ პაციენტს არ აღენიშნება ხშირი და მძიმე რეციდივები.[17]National Institutes of Health, Centers for Disease Control and Prevention, HIV Medicine Association of the Infectious Diseases Society of America. Guidelines for the prevention and treatment of opportunistic infections in adults and adolescents with HIV: Candidiasis (mucocutaneous). 2020 [internet publication].
https://clinicalinfo.hiv.gov/en/guidelines/hiv-clinical-guidelines-adult-and-adolescent-opportunistic-infections/candidiasis-0
ასეთ შემთხვევებში რეკომენდებულია ფლუკონაზოლის ყოველდღიური დოზა.[17]National Institutes of Health, Centers for Disease Control and Prevention, HIV Medicine Association of the Infectious Diseases Society of America. Guidelines for the prevention and treatment of opportunistic infections in adults and adolescents with HIV: Candidiasis (mucocutaneous). 2020 [internet publication].
https://clinicalinfo.hiv.gov/en/guidelines/hiv-clinical-guidelines-adult-and-adolescent-opportunistic-infections/candidiasis-0
[54]Pappas PG, Kauffman CA, Andes DR, et al. Clinical practice guideline for the management of candidiasis: 2016 update by the Infectious Diseases Society of America. Clin Infect Dis. 2016 Feb 15;62(4):e1-50.
https://cid.oxfordjournals.org/content/62/4/e1.full?sid=4827073b-85a7-41bc-bbcb-c5cc007fc23d
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26679628?tool=bestpractice.com
[ ]
In severely immunodepressed people, how does fluconazole compare with nystatin for improving outcomes?/cca.html?targetUrl=https://cochranelibrary.com/cca/doi/10.1002/cca.1664/fullსწორი პასუხის ჩვენება
ფლუკონაზოლით უწყვეტი მკურნალობა (კვირაში სამჯერ) უფრო ეფექტური გამოდგა რეციდივის ეპიზოდების შემცირების თვალსაზრისით, ვიდრე ეპიზოდური მკურნალობა, პაციენტებში CD4 რაოდენობით <150 უჯრედი/მმ³.[68]Goldman M, Cloud GA, Wade KD, et al. A randomized study of the use of fluconazole in continuous versus episodic therapy in patients with advanced HIV infection and a history of oropharyngeal candidiasis: AIDS Clinical Trials Group Study 323/Mycoses Study Group Study 40. Clin Infect Dis. 2005 Nov 15;41(10):1473-80. https://academic.oup.com/cid/article/41/10/1473/346940 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16231260?tool=bestpractice.com საკმარისი ინფორმაცია არ მოიპოვება უწყვეტი მკურნალობის უპირატესობის თაობაზე ხანგამოშვებით თერაპიასთან შედარებით, სოკოს საწინააღმდეგო მედიკამენტების პროფილაქტიკური გამოყენებისას შაქრიანი დიაბეტის მქონე პაციენტებში.[15]Ship JA, Vissink A, Challacombe SJ. Use of prophylactic antifungals in the immunocompromised host. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod. 2007 Mar;103(suppl 6):e1-14. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17379157?tool=bestpractice.com
უწყვეტი სუპრესიული თერაპია ზრდის Candida -ს ისეთი ფორმების რაოდენობას, რომელთაც ფლუკონაზოლის მომატებული მინიმალური ინჰიბიტორული კონცენტრაცია ესაჭიროებათ. მიუხედავად ამისა, ფლუკონაზოლისადმი რეზისტენტული ინფექციების სიხშირე არ იზრდება.[48]Patton LL, Bonito AJ, Shugars DA. A systematic review of the effectiveness of antifungal drugs for the prevention and treatment of oropharyngeal candidiasis in HIV-positive patients. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod. 2001 Aug;92(2):170-9. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11505264?tool=bestpractice.com
პაციენტებს შეიძლება ჰეპატოტოქსიკურობა განუვითარდეთ სისტემური აზოლებით 7-10 დღიანი მკურნალობის შემდეგ.[16]Patton LL, McKaig R, Stauss R, et al. Changing prevalence of oral manifestations of human immuno-deficiency virus in the era of protease inhibitor therapy. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod. 2000 Mar;89(3):299-304. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10710453?tool=bestpractice.com
პირველადი პარამეტრები
ფლუკონაზოლი: 100 მგ პერორალურად დღეში ერთხელ ან კვირაში სამჯერ
აირჩიეთ პაციენტების ჯგუფი ჩვენი რეკომენდაციების სანახავად
მიაქციეთ ყურადღება, რომ ფორმულაცია/შეყვანის გზა და დოზირება შეიძლება განსხვავებული იყოს მედიკამენტების დასახელების და ბრენდების, წამლების ფორმულარის ან გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. მკურნალობის შესახებ რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტის ჯგუფების მიხედვით. იხილეთ გაფრთხილება
ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას