გასტროეზოფაგური რეფლუქსის დაავადება
- მიმოხილვა
- თეორია
- დიაგნოზი
- მართვა
- მეთვალყურეობა
- წყაროები
მკურნალობის ალგორითმი
მიაქციეთ ყურადღება, რომ ფორმულა/შეყვანის გზა და დოზა შეიძლება განსხვავებული იყოს მედიკამენტების დასახელების და ბრენდის, ფორმულარის ან გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. მკურნალობის შესახებ რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტის ჯგუფების მიხედვით: იხილეთ გაფრთხილება
თავდაპირველი გამოვლინება
სტანდარტული ან მაღალი დოზის პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორი
უზრუნველყოფს სიმპტომების სწრაფ შემსუბუქებას და ეზოფაგიტის მორჩენას (პაციენტთა >80%-ში).[121]Chiba N, De Gara CJ, Wilkinson JM, et al. Speed of healing and symptom relief in grade II to IV gastroesophageal reflux disease: a meta-analysis. Gastroenterology. 1997 Jun;112(6):1798-810. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9178669?tool=bestpractice.com
პაციენტებისთვის, რომლებსაც აღენიშნებათ ტიპიური, რეგულარული გულძმარვა საგანგაშო სიმპტომების გარეშე, მკურნალობა უნდა დაიწყოს პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორების (PPIs) სტანდარტული დოზებით დაახლოებით 8 კვირის განმავლობაში ცხოვრების სტილის ცვლილებებთან ერთად.[1]Katz PO, Dunbar KB, Schnoll-Sussman FH, et al. ACG clinical guideline for the diagnosis and management of gastroesophageal reflux disease. Am J Gastroenterol. 2022 Jan 1;117(1):27-56. https://journals.lww.com/ajg/fulltext/2022/01000/acg_clinical_guideline_for_the_diagnosis_and.14.aspx http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34807007?tool=bestpractice.com [68]National Institute for Health and Care Excellence. Gastro-oesophageal reflux disease and dyspepsia in adults: investigation and management. Oct 2019 [internet publication]. https://www.nice.org.uk/guidance/cg184 ბრიტანეთის ჯანდაცვის და სამედიცინო დახმარების დახელოვნების ეროვნული ინსტიტუტი რეკომენდაციას უწევს საწყის მკურნალობას პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორებით 4 ან 8 კვირის განმავლობაში.[68]National Institute for Health and Care Excellence. Gastro-oesophageal reflux disease and dyspepsia in adults: investigation and management. Oct 2019 [internet publication]. https://www.nice.org.uk/guidance/cg184
პაციენტებს, რომლებსაც აქვთ ექსტრა-ეზოფაგური მახასიათებლები (მაგ., ლარინგიტი, ყელში ბურთის შეგრძნება , კბილის მინანქრის ეროზია, ჰალიტოზი) ტიპიური GORD სიმპტომებთან ერთად , შეიძლება ჩაუტარდეთ 8- 12 კვირის განმავლობაში მაღალი დოზის PPI თერაპიის ტესტირება ენდოსკოპიამდე ან შემდგომ ტესტირებამდე.[1]Katz PO, Dunbar KB, Schnoll-Sussman FH, et al. ACG clinical guideline for the diagnosis and management of gastroesophageal reflux disease. Am J Gastroenterol. 2022 Jan 1;117(1):27-56. https://journals.lww.com/ajg/fulltext/2022/01000/acg_clinical_guideline_for_the_diagnosis_and.14.aspx http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34807007?tool=bestpractice.com [6]Chen JW, Vela MF, Peterson KA, et al. AGA clinical practice update on the diagnosis and management of extraesophageal gastroesophageal reflux disease: expert review. Clin Gastroenterol Hepatol. 2023 Jun;21(6):1414-21.e3. https://www.cghjournal.org/article/S1542-3565(23)00143-X/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/37061897?tool=bestpractice.com
მკურნალობის დაწყება რეკომენდებულია PPI პრეპარატების მაქსიმალურად დაბალი ეფექტური დოზით.[1]Katz PO, Dunbar KB, Schnoll-Sussman FH, et al. ACG clinical guideline for the diagnosis and management of gastroesophageal reflux disease. Am J Gastroenterol. 2022 Jan 1;117(1):27-56. https://journals.lww.com/ajg/fulltext/2022/01000/acg_clinical_guideline_for_the_diagnosis_and.14.aspx http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34807007?tool=bestpractice.com [5]Fass R. Gastroesophageal reflux disease. N Engl J Med. 2022 Sep 29;387(13):1207-16. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/36170502?tool=bestpractice.com [69]Hunt R, Armstrong D, Katelaris P, et al. World Gastroenterology Organisation global guidelines: GERD global perspective on gastroesophageal reflux disease. J Clin Gastroenterol. 2017 Jul;51(6):467-78. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28591069?tool=bestpractice.com სიმპტომების ადეკვატური კონტროლის მიღწევის შემდეგ, PPI უნდა შემცირდეს ყველაზე დაბალ ეფექტურ დოზამდე.[36]Yadlapati R, Gyawali CP, Pandolfino JE, et al. AGA clinical practice update on the personalized approach to the evaluation and management of GERD: expert review. Clin Gastroenterol Hepatol. 2022 May;20(5):984-94.e1. https://www.cghjournal.org/article/S1542-3565(22)00079-9/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/35123084?tool=bestpractice.com პაციენტების უმრავლესობას დასჭირდება მკურნალობის გაგრძელება.
PPI-ები ყველაზე ეფექტურად ამცირებს კუჭის pH-ს ჭამამდე 30-60 წუთით ადრე მიღების შემთხვევაში .[1]Katz PO, Dunbar KB, Schnoll-Sussman FH, et al. ACG clinical guideline for the diagnosis and management of gastroesophageal reflux disease. Am J Gastroenterol. 2022 Jan 1;117(1):27-56. https://journals.lww.com/ajg/fulltext/2022/01000/acg_clinical_guideline_for_the_diagnosis_and.14.aspx http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34807007?tool=bestpractice.com [5]Fass R. Gastroesophageal reflux disease. N Engl J Med. 2022 Sep 29;387(13):1207-16. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/36170502?tool=bestpractice.com
პირველადი პარამეტრები
სტანდარტული დოზის PPI
ომეპრაზოლი: 20 მგ პერორალურად დღეში ერთხელ
ან
სტანდარტული დოზის PPI
ომეპრაზოლი/ნატრიუმის ბიკარბონატი: 20 მგ პერორალურად დღეში ერთხელ
მეტი ომეპრაზოლი/ნატრიუმის ბიკარბონატიდოზა ასახავს ომეპრაზოლის კომპონენტს.
ან
სტანდარტული დოზის PPI
ესომეპრაზოლი: 20 მგ პერორალურად დღეში ერთხელ
ან
სტანდარტული დოზის PPI
რაბეპრაზოლი: 20 მგ პერორალურად დღეში ერთხელ
ან
სტანდარტული დოზის PPI
პანტოპრაზოლი: 40 მგ პერორალურად, დღეში ერთხელ
ან
სტანდარტული დოზის PPI
ლანსოპრაზოლი: 15 მგ პერორალურად, დღეში ერთხელს
ან
სტანდარტული დოზის PPI
დექსლანსოპრაზოლი: 30 მგ პერორალურად დღეში ერთხელ
მეორეული ვარიანტები
მაღალი დოზის PPI
ომეპრაზოლი: 40 მგ პერორალურად, დღეში ორჯერ
მეტი ომეპრაზოლიმაღალი დოზით PPI თერაპია შეიძლება გამოყენებულ იქნას პაციენტებში, რომლებსაც აქვთ ექსტრაეზოფაგური მახასიათებლები.
ან
მაღალი დოზის PPI
ესომეპრაზოლი: 40 მგ პერორალურად, დღეში ორჯერ
მეტი ესომეპრაზოლიმაღალი დოზით PPI თერაპია შეიძლება გამოყენებულ იქნას პაციენტებში, რომლებსაც აქვთ ექსტრაეზოფაგური მახასიათებლები.
ან
მაღალი დოზის PPI
რაბეპრაზოლი: 20 მგ პერორალურად, დღეში ერთხელ
მეტი რაბეპრაზოლიმაღალი დოზით PPI თერაპია შეიძლება გამოყენებულ იქნას პაციენტებში, რომლებსაც აქვთ ექსტრაეზოფაგური მახასიათებლები.
ან
მაღალი დოზის PPI
პანტოპრაზოლი: 40 მგ პერორალურად, დღეში ორჯერ
მეტი პანტოპრაზოლიმაღალი დოზით PPI თერაპია შეიძლება გამოყენებულ იქნას პაციენტებში, რომლებსაც აქვთ ექსტრაეზოფაგური მახასიათებლები.
ან
ლანსოპრაზოლი: 30 მგ პერორალურად, დღეში ორჯერ
მეტი ლანსოპრაზოლიმაღალი დოზით PPI თერაპია შეიძლება გამოყენებულ იქნას პაციენტებში, რომლებსაც აქვთ ექსტრაეზოფაგური მახასიათებლები.
ან
მაღალი დოზის PPI
დექსლანსოპრაზოლი: 60 მგ პერორალურად დღეში ერთხელ
მეტი დექსლანსოპრაზოლიმაღალი დოზით PPI თერაპია შეიძლება გამოყენებულ იქნას პაციენტებში, რომლებსაც აქვთ ექსტრაეზოფაგური მახასიათებლები.
დიეტა და ცხოვრების წესის მოდიფიკაცია .
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
რეკომენდებულია ყველა პაციენტისთვის.[1]Katz PO, Dunbar KB, Schnoll-Sussman FH, et al. ACG clinical guideline for the diagnosis and management of gastroesophageal reflux disease. Am J Gastroenterol. 2022 Jan 1;117(1):27-56. https://journals.lww.com/ajg/fulltext/2022/01000/acg_clinical_guideline_for_the_diagnosis_and.14.aspx http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34807007?tool=bestpractice.com ზომები მოიცავს: წონის დაკლებას ჭარბი წონის მქონე ადამიანებისთვის; მოწევის შეწყვეტა თამბაქოს მწეველებისთვის ; სასთუმლის ამაღლება და ღამით საკვების მიღებისგან თავის არიდება, ღამის სიმპტომების შემთხვევაში .[1]Katz PO, Dunbar KB, Schnoll-Sussman FH, et al. ACG clinical guideline for the diagnosis and management of gastroesophageal reflux disease. Am J Gastroenterol. 2022 Jan 1;117(1):27-56. https://journals.lww.com/ajg/fulltext/2022/01000/acg_clinical_guideline_for_the_diagnosis_and.14.aspx http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34807007?tool=bestpractice.com [66]Ness-Jensen E, Hveem K, El-Serag H, et al. Lifestyle intervention in gastroesophageal reflux disease. Clin Gastroenterol Hepatol. 2016 Feb;14(2):175-82. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4636482 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25956834?tool=bestpractice.com
პაციენტები უნდა მოერიდონ დაძინებამდე 3 საათით ადრე საკვების მიღებას და ძილის დროს მარჯვენა მხარეს წოლას.[5]Fass R. Gastroesophageal reflux disease. N Engl J Med. 2022 Sep 29;387(13):1207-16. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/36170502?tool=bestpractice.com უმჯობესია დღეში ოთხ- ხუთჯერ მცირე ულუფებით კვება , ვიდრე ორ- სამჯერ დიდი ულუფებით კვება .[5]Fass R. Gastroesophageal reflux disease. N Engl J Med. 2022 Sep 29;387(13):1207-16. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/36170502?tool=bestpractice.com
გარკვეული საკვების (მაგ. შოკოლადი, კოფეინი, ალკოჰოლი, მჟავე და/ან ცხარე საკვები) რაციონიდან ამოღება რუტინულად არ არის რეკომენდებული, გარდა იმ შემთხვევებისა, როდესაც კონკრეტული ცვლილება გვაძლევს ინდივიდუალურ სარგებელს.[1]Katz PO, Dunbar KB, Schnoll-Sussman FH, et al. ACG clinical guideline for the diagnosis and management of gastroesophageal reflux disease. Am J Gastroenterol. 2022 Jan 1;117(1):27-56. https://journals.lww.com/ajg/fulltext/2022/01000/acg_clinical_guideline_for_the_diagnosis_and.14.aspx http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34807007?tool=bestpractice.com
ერთმა რანდომიზებულმა კონტროლირებადმა კვლევამ აჩვენა, რომ მარტივი შაქრის მიღების შემცირებამ გააუმჯობესა pH მონიტორინგის შედეგები და GORD სიმპტომები.[67]Gu C, Olszewski T, King KL, et al. The effects of modifying amount and type of dietary carbohydrate on esophageal acid exposure time and esophageal reflux symptoms: a randomized controlled trial. Am J Gastroenterol. 2022 Oct 1;117(10):1655-67. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9531994 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/35973185?tool=bestpractice.com
დიეტა და ცხოვრების წესის მოდიფიკაცია .
ორსულობის დროს GORD-ის სიმპტომების სამკურნალოდ საკვანძო საკითხია დიეტა და ცხოვრების წესის მოდიფიკაცია .[12]Dunbar K, Yadlapati R, Konda V. Heartburn, nausea, and vomiting during pregnancy. Am J Gastroenterol. 2022 Oct 1;117(10s):10-15. https://journals.lww.com/ajg/Fulltext/2022/10001/Heartburn,_Nausea,_and_Vomiting_During_Pregnancy.3.aspx http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/36194028?tool=bestpractice.com [98]Ali RAR, Hassan J, Egan LJ. Review of recent evidence on the management of heartburn in pregnant and breastfeeding women. BMC Gastroenterol. 2022 May 4;22(1):219. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9066781 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/35508989?tool=bestpractice.com GORD-ის მსუბუქი სიმპტომების მართვა ჩვეულებრივ შესაძლებელია მხოლოდ დიეტისა და ცხოვრების წესის ცვლილებებით. რეკომენდებულია ხშირი და მცირე ულუფებით კვება. თავიდან უნდა იქნას აცილებული გვიან ღამით კვება და ჭამიდან 3 საათის განმავლობაში დაწოლა . რეფლუქსის თავიდან ასაცილებლად, მინიმუმამდე უნდა შემცირდეს ან თავიდან იქნას აცილებული ხორცის, გაზიანი სასმელების, ცხიმიანი და ცხარე საკვების მოხმარება .[12]Dunbar K, Yadlapati R, Konda V. Heartburn, nausea, and vomiting during pregnancy. Am J Gastroenterol. 2022 Oct 1;117(10s):10-15. https://journals.lww.com/ajg/Fulltext/2022/10001/Heartburn,_Nausea,_and_Vomiting_During_Pregnancy.3.aspx http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/36194028?tool=bestpractice.com
ანტაციდი ან ალგინატი ან სუკრალფატი
ანტაციდები, ალგინატები და სუკრალფატი სასურველი პირველი რიგის ვარიანტებია.
ნატრიუმის ბიკარბონატის შემცველმა ანტაციდებმა შეიძლება გამოიწვიოს დედის ან ნაყოფის მეტაბოლური ალკალოზი და სითხის შეკავება .რაც თავიდან უნდა იქნას აცილებული .[13]Richter JE. Review article: the management of heartburn in pregnancy. Aliment Pharmacol Ther. 2005 Nov 1;22(9):749-57. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1365-2036.2005.02654.x http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16225482?tool=bestpractice.com
მაგნიუმის და კალციუმის შემცველი ანტაციდები შეიძლება უსაფრთხოდ იქნას გამოყენებული მეძუძურ დედებში, რადგან მაგნიუმის და კალციუმის მარილები პერორალურად ცუდად შეიწოვება, შედეგად, სისხლში მათი დონე უმნიშვნელოა და რძეში შეიძლება მხოლოდ კვალი აღმოჩნდეს, რაც მათ უსაფრთხო ალტერნატივად აქცევს.[12]Dunbar K, Yadlapati R, Konda V. Heartburn, nausea, and vomiting during pregnancy. Am J Gastroenterol. 2022 Oct 1;117(10s):10-15. https://journals.lww.com/ajg/Fulltext/2022/10001/Heartburn,_Nausea,_and_Vomiting_During_Pregnancy.3.aspx http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/36194028?tool=bestpractice.com ანტაციდების მიღება თავიდან უნდა იქნას აცილებული რკინისა და ფოლიუმის მჟავას დანამატების მიღებიდან 2 საათის განმავლობაში, რადგან ამ დანამატების შეწოვისთვის საჭიროა კუჭის მჟავა .[13]Richter JE. Review article: the management of heartburn in pregnancy. Aliment Pharmacol Ther. 2005 Nov 1;22(9):749-57. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1365-2036.2005.02654.x http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16225482?tool=bestpractice.com [98]Ali RAR, Hassan J, Egan LJ. Review of recent evidence on the management of heartburn in pregnant and breastfeeding women. BMC Gastroenterol. 2022 May 4;22(1):219. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9066781 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/35508989?tool=bestpractice.com
ალგინატის და ანტაციდის კომბინაცია ამცირებს პოსტპრანდიალურ მჟავას რეფლუქსს.[98]Ali RAR, Hassan J, Egan LJ. Review of recent evidence on the management of heartburn in pregnant and breastfeeding women. BMC Gastroenterol. 2022 May 4;22(1):219. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9066781 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/35508989?tool=bestpractice.com [99]Rohof WO, Bennink RJ, Smout AJ, et al. An alginate-antacid formulation localizes to the acid pocket to reduce acid reflux in patients with gastroesophageal reflux disease. Clin Gastroenterol Hepatol. 2013 Dec;11(12):1585-e90. https://www.cghjournal.org/article/S1542-3565(13)00621-6/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23669304?tool=bestpractice.com [100]Hampson FC, Jolliffe IG, Bakhtyari A, et al. Alginate-antacid combinations: raft formation and gastric retention studies. Drug Dev Ind Pharm. 2010 May;36(5):614-23. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19925256?tool=bestpractice.com ალგინატები (ამომფენები) ჩვეულებრივ უსაფრთხოდ ითვლება ლაქტაციის პერიოდში, ვინაიდან შეზღუდულია მათი შეწოვა..[98]Ali RAR, Hassan J, Egan LJ. Review of recent evidence on the management of heartburn in pregnant and breastfeeding women. BMC Gastroenterol. 2022 May 4;22(1):219. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9066781 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/35508989?tool=bestpractice.com
სუკრალფატი გამოიყენება კუჭის წყლულის სამკურნალოდ , იგი მოქმედებს ადგილობრივად და ახორციელებს ლორწოვანის დაცვას .[12]Dunbar K, Yadlapati R, Konda V. Heartburn, nausea, and vomiting during pregnancy. Am J Gastroenterol. 2022 Oct 1;117(10s):10-15. https://journals.lww.com/ajg/Fulltext/2022/10001/Heartburn,_Nausea,_and_Vomiting_During_Pregnancy.3.aspx http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/36194028?tool=bestpractice.com სუკრალფატი ეფექტური აღმოჩნდა გულძმარვისა და რეგურგიტაციის სიმპტომების შესამცირებლად. ადამიანებზე და ცხოველებზე ჩატარებული კვლევების მიხედვით , იგი ითვლება ორსულებში GORD-ის სამკურნალოდ პირველი რიგის უსაფრთხო ვარიანტად .[12]Dunbar K, Yadlapati R, Konda V. Heartburn, nausea, and vomiting during pregnancy. Am J Gastroenterol. 2022 Oct 1;117(10s):10-15. https://journals.lww.com/ajg/Fulltext/2022/10001/Heartburn,_Nausea,_and_Vomiting_During_Pregnancy.3.aspx http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/36194028?tool=bestpractice.com [13]Richter JE. Review article: the management of heartburn in pregnancy. Aliment Pharmacol Ther. 2005 Nov 1;22(9):749-57. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1365-2036.2005.02654.x http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16225482?tool=bestpractice.com
სხვადასხვა ანტაციდები და ალგინატები ხელმისაწვდომია რეცეპტის გარეშე.
პირველადი პარამეტრები
სუკრალფატი: მოკლევადიანი მკურნალობა: 1 გ პერორალურად ოთხჯერ დღეში; შემანარჩუნებელი მკურნალობა: 1 გ პერორალურად ორჯერ დღეში
დიეტა და ცხოვრების წესის მოდიფიკაცია .
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
რეკომენდებულია ხშირი და მცირე ულუფებით კვება. თავიდან უნდა იქნას აცილებული გვიან ღამით კვება და ჭამიდან 3 საათის განმავლობაში დაწოლა . რეფლუქსის თავიდან ასაცილებლად, მინიმუმამდე უნდა შემცირდეს ან თავიდან იქნას აცილებული ხორცის, გაზიანი სასმელების, ცხიმიანი და ცხარე საკვების მოხმარება .[12]Dunbar K, Yadlapati R, Konda V. Heartburn, nausea, and vomiting during pregnancy. Am J Gastroenterol. 2022 Oct 1;117(10s):10-15. https://journals.lww.com/ajg/Fulltext/2022/10001/Heartburn,_Nausea,_and_Vomiting_During_Pregnancy.3.aspx http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/36194028?tool=bestpractice.com [98]Ali RAR, Hassan J, Egan LJ. Review of recent evidence on the management of heartburn in pregnant and breastfeeding women. BMC Gastroenterol. 2022 May 4;22(1):219. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9066781 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/35508989?tool=bestpractice.com
H2 ანტაგონისტი
თუ სიმპტომები გრძელდება, რეკომენდებულია H2 ანტაგონისტები. ძუძუთი კვების დროს სასურველი H2 ანტაგონისტი ფამოტიდინია , რადგან დაფიქსირდა მისი ყველაზე ნაკლები ექსკრეცია რძეში. რძეში ყველაზე დიდი ექსკრეცია აქვს ციმეტიდინს , მიუხედავად ამისა, ჩვილებში არასასურველი ეფექტები არ არის დაფიქსირებული.[12]Dunbar K, Yadlapati R, Konda V. Heartburn, nausea, and vomiting during pregnancy. Am J Gastroenterol. 2022 Oct 1;117(10s):10-15. https://journals.lww.com/ajg/Fulltext/2022/10001/Heartburn,_Nausea,_and_Vomiting_During_Pregnancy.3.aspx http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/36194028?tool=bestpractice.com
პირველადი პარამეტრები
ფამოტიდინი: 20 მგ პერორალურად, დღეში ერთხელ
ან
ციმეტიდინი: 800 მგ პერორალურად ორჯერ დღეში; ან 400 მგ პერორალურად ოთხჯერ დღეში
დიეტა და ცხოვრების წესის მოდიფიკაცია .
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
რეკომენდებულია ხშირი და მცირე ულუფებით კვება. თავიდან უნდა იქნას აცილებული გვიან ღამით კვება და ჭამიდან 3 საათის განმავლობაში დაწოლა . რეფლუქსის თავიდან ასაცილებლად, მინიმუმამდე უნდა შემცირდეს ან თავიდან იქნას აცილებული ხორცის, გაზიანი სასმელების, ცხიმიანი და ცხარე საკვების მოხმარება .[12]Dunbar K, Yadlapati R, Konda V. Heartburn, nausea, and vomiting during pregnancy. Am J Gastroenterol. 2022 Oct 1;117(10s):10-15. https://journals.lww.com/ajg/Fulltext/2022/10001/Heartburn,_Nausea,_and_Vomiting_During_Pregnancy.3.aspx http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/36194028?tool=bestpractice.com [98]Ali RAR, Hassan J, Egan LJ. Review of recent evidence on the management of heartburn in pregnant and breastfeeding women. BMC Gastroenterol. 2022 May 4;22(1):219. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9066781 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/35508989?tool=bestpractice.com
არაორსული: პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორზე მორეაგირე
გრძელდება სტანდარტული დოზის პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორი
პაციენტებს, რომლებიც პასუხობენ თერაპიაზე, ხშირად დასჭირებათ ხანგრძლივი შემანარჩუნებელი თერაპია.
პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორების თერაპიის გაგრძელება რეკომენდებულია პაციენტებში, რომელთაც სიმპტომები აღენიშნებათ პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორების თერაპიის შეწყვეტის შემთხვევაში, და მათში, რომელთაც აქვთ ეროზიული ეზოფაგიტი და ბარეტის საყლაპავი.[1]Katz PO, Dunbar KB, Schnoll-Sussman FH, et al. ACG clinical guideline for the diagnosis and management of gastroesophageal reflux disease. Am J Gastroenterol. 2022 Jan 1;117(1):27-56. https://journals.lww.com/ajg/fulltext/2022/01000/acg_clinical_guideline_for_the_diagnosis_and.14.aspx http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34807007?tool=bestpractice.com
არა-ეროზიული რეფლუქსური დაავადების (NERD) მქონე ზოგიერთ პაციენტში შესაძლებელია PPI თერაპიის გამოყენება საჭიროების შემთხვევებში ან ხანგამოშვებით.[1]Katz PO, Dunbar KB, Schnoll-Sussman FH, et al. ACG clinical guideline for the diagnosis and management of gastroesophageal reflux disease. Am J Gastroenterol. 2022 Jan 1;117(1):27-56.
https://journals.lww.com/ajg/fulltext/2022/01000/acg_clinical_guideline_for_the_diagnosis_and.14.aspx
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34807007?tool=bestpractice.com
[ ]
What are the benefits and harms associated with de-prescribing long-term proton pump inhibitor therapy in adults?/cca.html?targetUrl=https://cochranelibrary.com/cca/doi/10.1002/cca.1754/fullსწორი პასუხის ჩვენებაზოგიერთი ექსპერტი რეკომენდაციას უწევს დოზის შემცირებით მიმდინარე საცდელ თერაპიას, თუმცა ეს არ არის რუტინული.[71]Haastrup P, Paulsen MS, Begtrup LM, et al. Strategies for discontinuation of proton pump inhibitors: a systematic review. Fam Pract. 2014 Dec;31(6):625-30.
http://fampra.oxfordjournals.org/content/31/6/625.long
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25192903?tool=bestpractice.com
[72]Boghossian TA, Rashid FJ, Thompson W, et al. Deprescribing versus continuation of chronic proton pump inhibitor use in adults. Cochrane Database Syst Rev. 2017 Mar 16;(3):CD011969.
http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/14651858.CD011969.pub2/abstract
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28301676?tool=bestpractice.com
ცხოვრების წესის ცვლილებების გათვალისწინება უნდა გაგრძელდეს, თუ შეიმჩნევა ეფექტი.[1]Katz PO, Dunbar KB, Schnoll-Sussman FH, et al. ACG clinical guideline for the diagnosis and management of gastroesophageal reflux disease. Am J Gastroenterol. 2022 Jan 1;117(1):27-56. https://journals.lww.com/ajg/fulltext/2022/01000/acg_clinical_guideline_for_the_diagnosis_and.14.aspx http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34807007?tool=bestpractice.com
რამდენიმე კვლევამ აჩვენა პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორების ხანგრძლივ გამოყენებასთან ასოცირებული რისკები; შესაბამისად ყოველთვის უნდა ეცადოთ შეწყვიტოთ ან მინიმუმამდე შეამციროთ დოზა,ისე რომ უზრუნველყოფილი იყოს სიმპტომების კონტროლი .[63]Freedberg DE, Kim LS, Yang YX. The risks and benefits of long-term use of proton pump inhibitors: expert review and best practice advice from the American Gastroenterological Association. Gastroenterology. 2017 Mar;152(4):706-15. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28257716?tool=bestpractice.com [64]Shiraev TP, Bullen A. Proton pump inhibitors and cardiovascular events: a systematic review. Heart Lung Circ. 2017 Apr;27(4):443-50. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29233498?tool=bestpractice.com [მტკიცებულების დონე A]c74b94ab-b390-4cd3-bff1-4bb81df9988cguidelineCრეფლუქსური აშლილობის მქონე ადამიანებში (GORD) რა რისკები ასოცირდება პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორების (PPIs) ხანგრძლივ გამოყენებასთან ,PPI-ების არგამოყენებასთან შედარებით .[63]Freedberg DE, Kim LS, Yang YX. The risks and benefits of long-term use of proton pump inhibitors: expert review and best practice advice from the American Gastroenterological Association. Gastroenterology. 2017 Mar;152(4):706-15. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28257716?tool=bestpractice.com
კლოპიდოგრელისა და ომეპრაზოლის ერთდროული გამოყენება არ არის რეკომენდებული.
პირველადი პარამეტრები
ომეპრაზოლი: 20 მგ პერორალურად დღეში ერთხელ
ან
ომეპრაზოლი/ნატრიუმის ბიკარბონატი: 20 მგ პერორალურად დღეში ერთხელ
მეტი ომეპრაზოლი/ნატრიუმის ბიკარბონატიდოზა ასახავს ომეპრაზოლის კომპონენტს.
ან
ესომეპრაზოლი: 20 მგ პერორალურად დღეში ერთხელ
ან
რაბეპრაზოლი: 20 მგ პერორალურად დღეში ერთხელ
ან
პანტოპრაზოლი: 40 მგ პერორალურად, დღეში ერთხელ
ან
ლანსოპრაზოლი: 15 მგ პერორალურად, დღეში ერთხელს
ან
დექსლანსოპრაზოლი: 30 მგ პერორალურად დღეში ერთხელ
ქირურგიული ჩარევა
ქირურგიული მკურნალობა (მაგ. ღია ფუნდოპლიკაცია, ლაპაროსკოპიული ფუნდოპლიკაცია, სფინქტერის მაგნიტური გაძლიერება ) ძირითადად განკუთვნილია იმ ადამიანებისთვის, რომლებსაც ჰქონდათ დადებითი პასუხი PPI-ებზე, მაგრამ სრულყოფილად არ ემორჩილებიან თერაპიას ან არ სურთ ხანგრძლივი სამედიცინო მკურნალობის ჩატარება (მაგ. არასასურველი ეფექტების გამო).[1]Katz PO, Dunbar KB, Schnoll-Sussman FH, et al. ACG clinical guideline for the diagnosis and management of gastroesophageal reflux disease. Am J Gastroenterol. 2022 Jan 1;117(1):27-56. https://journals.lww.com/ajg/fulltext/2022/01000/acg_clinical_guideline_for_the_diagnosis_and.14.aspx http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34807007?tool=bestpractice.com პაციენტებს , რომლებიც არ პასუხობენ PPIs თერაპიაზე,, ნაკლებად სავარაუდოა ჰქონდეთ შედეგი ქირურგიული ჩარევით.[1]Katz PO, Dunbar KB, Schnoll-Sussman FH, et al. ACG clinical guideline for the diagnosis and management of gastroesophageal reflux disease. Am J Gastroenterol. 2022 Jan 1;117(1):27-56. https://journals.lww.com/ajg/fulltext/2022/01000/acg_clinical_guideline_for_the_diagnosis_and.14.aspx http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34807007?tool=bestpractice.com
წლის განმავლობაში GORD პაციენტების მხოლოდ ძალიან მცირე პროცენტს უტარდება ანტირეფლუქს ოპერაცია .[72]Boghossian TA, Rashid FJ, Thompson W, et al. Deprescribing versus continuation of chronic proton pump inhibitor use in adults. Cochrane Database Syst Rev. 2017 Mar 16;(3):CD011969. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/14651858.CD011969.pub2/abstract http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28301676?tool=bestpractice.com [73]Finks JF, Wei Y, Birkmeyer JD. The rise and fall of antireflux surgery in the United States. Surg Endosc. 2006 Nov;20(11):1698-701. https://www.doi.org/10.1007/s00464-006-0042-3 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16960665?tool=bestpractice.com პაციენტები ჩართულნი უნდა იყვნენ ქირურგიული ჩარევის შესახებ გადაწყვეტილების მიღების პროცესში . პოსტოპერაციული გართულებები გვხვდება პაციენტთა 20%-მდე ..[75]University of Michigan Health System. Gastroesophageal reflux disease (GERD). May 2012 [internet publication]. http://www.med.umich.edu/1info/fhp/practiceguides/gerd/gerd.12.pdf
აშშ და ევროპული გაიდლაინების მიხედვით , ანტირეფლუქს ქირურგიული პროცედურის არჩევისას უნდა ჩატარდეს ქირურგიული ექსპერტიზა და ადგილობრივი პრაქტიკისსა და გამოცდილების განხილვა.[76]Slater BJ, Dirks RC, McKinley SK, et al. SAGES guidelines for the surgical treatment of gastroesophageal reflux (GERD). Surg Endosc. 2021 Sep;35(9):4903-17 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34279710?tool=bestpractice.com [77]Fuchs KH, Babic B, Breithaupt W, et al. EAES recommendations for the management of gastroesophageal reflux disease. Surg Endosc. 2014;28:1753-73. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24789125?tool=bestpractice.com [78]Slater BJ, Collings A, Dirks R, et al. Multi-society consensus conference and guideline on the treatment of gastroesophageal reflux disease (GERD). Surg Endosc. 2023 Feb;37(2):781-806. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/36529851?tool=bestpractice.com
თუ ეროზიული ეზოფაგიტის მტკიცებულება არ აღინიშნება, გაიდლაინებით რეკომენდებულია პრეოპერაციული ამბულატორიული pH მონიტორინგი. ასევე რეკომენდებულია პრეოპერაციული მანომეტრია.[1]Katz PO, Dunbar KB, Schnoll-Sussman FH, et al. ACG clinical guideline for the diagnosis and management of gastroesophageal reflux disease. Am J Gastroenterol. 2022 Jan 1;117(1):27-56. https://journals.lww.com/ajg/fulltext/2022/01000/acg_clinical_guideline_for_the_diagnosis_and.14.aspx http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34807007?tool=bestpractice.com [77]Fuchs KH, Babic B, Breithaupt W, et al. EAES recommendations for the management of gastroesophageal reflux disease. Surg Endosc. 2014;28:1753-73. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24789125?tool=bestpractice.com [78]Slater BJ, Collings A, Dirks R, et al. Multi-society consensus conference and guideline on the treatment of gastroesophageal reflux disease (GERD). Surg Endosc. 2023 Feb;37(2):781-806. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/36529851?tool=bestpractice.com
რანდომიზებული კონტროლირებადი კვლევების მეტა-ანალიზი მიუთითებს, რომ მოკლევადიან პერსპექტივაში, GORD-თან დაკავშირებული ცხოვრების ხარისხი შეიძლება მეტად გაუმჯობესდეს ოპერაციის შედეგად , ვიდრე მედიკამენტური მკურნალობით .[79]Garg SK, Gurusamy KS. Laparoscopic fundoplication surgery versus medical management for gastro-oesophageal reflux disease (GORD) in adults. Cochrane Database Syst Rev. 2015 Nov 5;(11):CD003243. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/14651858.CD003243.pub3/full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26544951?tool=bestpractice.com [80]Rickenbacher N, Kötter T, Kochen MM, et al. Fundoplication versus medical management of gastroesophageal reflux disease: systematic review and meta-analysis. Surg Endosc. 2014 Jan;28(1):143-55. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24018760?tool=bestpractice.com
გულძმარვისა და რეფლუქსის გასაუმჯობესებლად მოკლე (<1 წელი) და საშუალო (1-5 წელი) ვადაში; ლაპაროსკოპიული ქირურგია უფრო ეფექტური აღმოჩნდა ვიდრე PPI-ები . დისფაგიის სიხშირე მოკლე და საშუალოვადიან პერიოდში უფრო მაღალი იყო იმ ადამიანებში, რომლებსაც ოპერაცია ჩაუტარდათ.[79]Garg SK, Gurusamy KS. Laparoscopic fundoplication surgery versus medical management for gastro-oesophageal reflux disease (GORD) in adults. Cochrane Database Syst Rev. 2015 Nov 5;(11):CD003243.
http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/14651858.CD003243.pub3/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26544951?tool=bestpractice.com
[ ]
In adults with gastro-esophageal reflux disease, is there randomized controlled trial evidence to support the use of laparoscopic fundoplication surgery instead of medical management?/cca.html?targetUrl=https://cochranelibrary.com/cca/doi/10.1002/cca.1188/fullსწორი პასუხის ჩვენებაამ მეტაანალიზებში ჩართულ კვლევებს ჰქონდა მნიშვნელოვანი მეთოდოლოგიური შეზღუდვები .[79]Garg SK, Gurusamy KS. Laparoscopic fundoplication surgery versus medical management for gastro-oesophageal reflux disease (GORD) in adults. Cochrane Database Syst Rev. 2015 Nov 5;(11):CD003243.
http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/14651858.CD003243.pub3/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26544951?tool=bestpractice.com
[80]Rickenbacher N, Kötter T, Kochen MM, et al. Fundoplication versus medical management of gastroesophageal reflux disease: systematic review and meta-analysis. Surg Endosc. 2014 Jan;28(1):143-55.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24018760?tool=bestpractice.com
12 რანდომიზებული კლინიკური კვლევის ერთი მეტაანალიზის მიხედვით, ლაპაროსკოპიული ანტირეფლუქსური ქირურგია ღია ანტირეფლუქსურ ქირურგიასთან შედარებით. დაკავშირებული იყო საავადმყოფოში დაყოვნების ხანგრძლივობის, ნორმალური აქტივობის დაბრუნების ვადის და გართულებების სიხშირის მნიშვნელოვან შემცირებასთან .[81]Peters MJ, Mukhtar A, Yunus RM, et al. Meta-analysis of randomized clinical trials comparing open and laparoscopic anti-reflux surgery. Am J Gastroenterol. 2009 Jun;104(6):1548-62. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19491872?tool=bestpractice.com ლაპაროსკოპიულ ჯგუფში საოპერაციო დრო უფრო გრძელი იყო და შემდგომი ოპერაციის საჭიროება უფრო მაღალი . მეტა-ანალიზის დასკვნები შეზღუდულია უხარისხო მონაცემებით, ცდებს შორის ვარიაბელობით და გამომცემლის მიკერძოებით.
შემდგომმა მეტა-ანალიზმა გამოავლინა მსგავსი შედეგები.[82]Qu H, Liu Y, He QS. Short- and long-term results of laparoscopic versus open anti-reflux surgery: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. J Gastrointest Surg. 2014 Jun;18(6):1077-86. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24627259?tool=bestpractice.com
ოპერაციული ჩარევის გრძელვადიანი ეფექტურობა გაურკვეველია; სარგებელი უნდა შეფასდეს სიკვდილიანობის რისკისა და სხვა გვერდითი ეფექტების გამოვლენასთან შედარებით [79]Garg SK, Gurusamy KS. Laparoscopic fundoplication surgery versus medical management for gastro-oesophageal reflux disease (GORD) in adults. Cochrane Database Syst Rev. 2015 Nov 5;(11):CD003243.
http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/14651858.CD003243.pub3/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26544951?tool=bestpractice.com
[83]Du X, Hu Z, Yan C, et al. A meta-analysis of long follow-up outcomes of laparoscopic Nissen (total) versus Toupet (270°) fundoplication for gastro-esophageal reflux disease based on randomized controlled trials in adults. BMC Gastroenterol. 2016 Aug 2;16(1):88.
https://bmcgastroenterol.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12876-016-0502-8
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27484006?tool=bestpractice.com
[ ]
In adults with gastro-esophageal reflux disease, is there randomized controlled trial evidence to support the use of laparoscopic fundoplication surgery instead of medical management?/cca.html?targetUrl=https://cochranelibrary.com/cca/doi/10.1002/cca.1188/fullსწორი პასუხის ჩვენება[მტკიცებულების დონე A]376b5edb-1f07-4511-a694-ebae6e756115ccaCარსებობს თუ არა რანდომიზებული, კონტროლირებული კვლევის შედეგებზე დაფუძნებული მტკიცებულება ,რომელიც მხარს უჭერს გასტროეზოფაგური რეფლუქსის მქონე მოზრდილებში ლაპარასკოპიული ფუნდოპლიკაციის ჩატარებას მედიკამენტური მართვის ნაცვლად?
ერთ დიდ რეტროსპექტულ კოჰორტულ კვლევაში, რომელშიც 2655 ადამიანზე მიმდინარეობდა მეთვალყურეობა 5.6 წლის განმავლობაში ლაპაროსკოპიული ანტირეფლუქსური ოპერაციის შემდეგ რეფლუქსის რეციდივი (განსაზღვრულია როგორც მჟავას სუპრესანტების საჭიროება >6 თვის განმავლობაში ან განმეორებითი ანტირეფლუქსური ქირურგიული ოპერაცია) დაფიქსირდა ინდივიდების 17.7%.--ში .[84]Maret-Ouda J, Wahlin K, El-Serag HB, et al. Association between laparoscopic antireflux surgery and recurrence of gastroesophageal reflux. JAMA. 2017 Sep 12;318(10):939-46. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28898377?tool=bestpractice.com რეფლუქსის რეციდივის რისკ-ფაქტორებია: მდედრობითი სქესი, ხანდაზმული ასაკი და თანმხლები მდგომარეობების არსებობა.[84]Maret-Ouda J, Wahlin K, El-Serag HB, et al. Association between laparoscopic antireflux surgery and recurrence of gastroesophageal reflux. JAMA. 2017 Sep 12;318(10):939-46. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28898377?tool=bestpractice.com
50-ზე მეტი რანდომიზებული კონტროლირებადი კვლევის მეტა-ანალიზი მიუთითებს, რომ მოზრდილებში GORD-ის მართვისთვის.უკანა ნაწილობრივი ფუნდოპლიკაცია შეიძლება იყოს სასურველი ქირურგიული მიდგომა .[85]Amer MA, Smith MD, Khoo CH, et al. Network meta-analysis of surgical management of gastro-oesophageal reflux disease in adults. Br J Surg. 2018 Oct;105(11):1398-407. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30004114?tool=bestpractice.com
დასკვნები იყო თანმიმდევრული და სარწმუნო, ,როგორც საშუალო [1-5 წელი] , ისე გრძელვადიანი [≥10 წელი] პერიოდისათვის.[85]Amer MA, Smith MD, Khoo CH, et al. Network meta-analysis of surgical management of gastro-oesophageal reflux disease in adults. Br J Surg. 2018 Oct;105(11):1398-407. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30004114?tool=bestpractice.com
სიმსუქნე დაკავშირებულია GORD-ის სიმპტომების განმეორების გაზრდილ რისკთან პაციენტებში, რომლებსაც უტარდებათ ლაპაროსკოპიული ანტირეფლუქს ოპერაცია.[86]Bashir Y, Chonchubhair HN, Duggan SN, et al. Systematic review and meta-analysis on the effect of obesity on recurrence after laparoscopic anti-reflux surgery. Surgeon. 2019 Apr;17(2):107-18. https://www.doi.org/10.1016/j.surge.2018.05.001 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29887315?tool=bestpractice.com [87]Abdelrahman T, Latif A, Chan DS, et al. Outcomes after laparoscopic anti-reflux surgery related to obesity: A systematic review and meta-analysis. Int J Surg. 2018 Mar;51:76-82. https://www.doi.org/10.1016/j.ijsu.2018.01.013 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29367036?tool=bestpractice.com მსუქანი პაციენტებისათვის ოპერაციის საშუალო ხანგრძლივობა უფრო დიდია.[86]Bashir Y, Chonchubhair HN, Duggan SN, et al. Systematic review and meta-analysis on the effect of obesity on recurrence after laparoscopic anti-reflux surgery. Surgeon. 2019 Apr;17(2):107-18. https://www.doi.org/10.1016/j.surge.2018.05.001 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29887315?tool=bestpractice.com [88]Tandon A, Rao R, Hotouras A, et al. Safety and effectiveness of antireflux surgery in obese patients. Ann R Coll Surg Engl. 2017 Sep;99(7):515-23. https://www.doi.org/10.1308/rcsann.2017.0144 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28853597?tool=bestpractice.com
მსუქანი პაციენტები, რომლებიც განიხილავენ ანტირეფლუქსურ ქირურგიას, შეიძლება იყვნენ ბარიატრიული ქირურგიის კანდიდატები.[1]Katz PO, Dunbar KB, Schnoll-Sussman FH, et al. ACG clinical guideline for the diagnosis and management of gastroesophageal reflux disease. Am J Gastroenterol. 2022 Jan 1;117(1):27-56. https://journals.lww.com/ajg/fulltext/2022/01000/acg_clinical_guideline_for_the_diagnosis_and.14.aspx http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34807007?tool=bestpractice.com
ტრანსორალური ფუნდოპლიკაცია ( გაკვეთის გარეშე)
ტრანსორალური ფუნდოპლიკაცია( განაკვეთის გარეშე) (TIF) არის გასტროეზოფაგური სარქვლის რეკონსტრუქციისა და ანატომიური რეფლუქს ბარიერის აღდგენის ენდოსკოპიური პროცედურა . ერთ-ერთი სისტემური მიმოხილვისაა და მეტა-ანალიზის მიხედვით, ცხოვრების ხარისხის გაუმჯობესების მოკლევადიანი ალბათობა უფრო დიდი იყო TIF-ის შემდეგ, ვიდრე ლაპაროსკოპიული Nissen Fundoplication (LNF)-ის შემდეგ .[89]Richter JE, Kumar A, Lipka S, et al. Efficacy of Laparoscopic Nissen Fundoplication vs Transoral Incisionless Fundoplication or Proton Pump Inhibitors in Patients With Gastroesophageal Reflux Disease: A Systematic Review and Network Meta-analysis. Gastroenterology. 2018 Apr;154(5):1298-1308.e7. https://www.doi.org/10.1053/j.gastro.2017.12.021 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29305934?tool=bestpractice.com თუმცა, აღმოჩნდა, რომ LNF-ს აქვს GORD-ის ფიზიოლოგიური პარამეტრების გაუმჯობესების უდიდესი ეფექტი . TIF-ის გრძელვადიანი ეფექტურობა ჯერ კიდევ გასარკვევია.[90]Stefanidis G, Viazis N, Kotsikoros N, et al. Long-term benefit of transoral incisionless fundoplication using the esophyx device for the management of gastroesophageal reflux disease responsive to medical therapy. Dis Esophagus. 2017 Feb 1;30(3):1-8. https://www.doi.org/10.1111/dote.12525 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27868281?tool=bestpractice.com [91]McCarty TR, Itidiare M, Njei B, et al. Efficacy of transoral incisionless fundoplication for refractory gastroesophageal reflux disease: a systematic review and meta-analysis. Endoscopy. 2018 Jul;50(7):708-25. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29625507?tool=bestpractice.com
TIF-ის კანდიდატები ფრთხილად უნდა შეირჩეს. ზოგადად, 2 სმ-ზე მეტი ზომის თიაქარი ითვლება უკუჩვენებად, თუ TIF არ ჩატარდება თიაქრის ლაპაროსკოპიულ რეკონსტრუქციასთან ერთად..
არაორსული: პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორზე არასრული პასუხი
მაღალი დოზის პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორი + შემდგომი გამოკვლევები
თუ მკურნალობაზე პასუხი არ აღინიშნება ან არასაკმარისია, მკურნალობა შესაძლებელია გაგრძელდეს მაღალი დოზის პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორებით და ენდოსკოპიით.[1]Katz PO, Dunbar KB, Schnoll-Sussman FH, et al. ACG clinical guideline for the diagnosis and management of gastroesophageal reflux disease. Am J Gastroenterol. 2022 Jan 1;117(1):27-56. https://journals.lww.com/ajg/fulltext/2022/01000/acg_clinical_guideline_for_the_diagnosis_and.14.aspx http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34807007?tool=bestpractice.com თუ შეუძლებელია მაღალი დოზით პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორების გამოყენება, ზოგიერთმა პაციენტმა შესაძლოა სარგებელი მიიღოს პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორების პრეპარატის შეცვლით. არ არის რეკომენდებული PPI-ის ერთზე მეტი შეცვლა .[62]Wang WH, Huang JQ, Zheng GF, et al. Head-to-head comparison of H2-receptor antagonists and proton pump inhibitors in the treatment of erosive esophagitis: a meta-analysis. World J Gastroenterol. 2005 Jul 14;11(26):4067-77. https://www.doi.org/10.3748/wjg.v11.i26.4067 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15996033?tool=bestpractice.com
თუ ენდოსკოპიით არ ვლინდება ეროზიული ეზოფაგიტი ან ბარეტის საყლაპავი, საჭიროა დამატებითი დიაგნოსტიკური კვლევების გათვალისწინება. რეფრაქტერული GORD-ის მქონე პაციენტები უნდა გაიგზავნონ გასტროენტეროლოგთან შემდგომი დიაგნოსტიკური კვლევებისათვის.
უნდა მოიძებმოს თერაპიაზე არასაკმარისი პასუხის მიზეზები. ეს შესაძლოა იყოს: ფუნქციური გასტროეზოფაგური რეფლუქსური დაავადება/ჰიპერმგრძნობელობა (პაციენტს არ აქვს გასტროეზოფაგური რეფლუქსური დაავადება pH-ის სტანდარტული განმარტებით); მკურნალობის შეუსრულებლობა; არა-მჟავური რეფლუქსი, მჟავას არასაკმარისი კონტროლი; ზოლინგერ-ელისონის სინდრომი, ან პაციენტები ციტოქრომ P450 2C19 (CUP2C19) პოლიმორფიზმით, რომელიც განაპირობეს პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორების სწრაფ მეტაბოლიზმს.[70]Ichikawa H, Sugimoto M, Sugimoto K, et al. Rapid metabolizer genotype of CYP2C19 is a risk factor of being refractory to proton pump inhibitor therapy for reflux esophagitis. J Gastroenterol Hepatol. 2016 Apr;31(4):716-26. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26580676?tool=bestpractice.com
პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორების ხანგრძლივ გამოყენებასთან ასოცირებულია რისკები; შესაბამისად ყოველთვის უნდა ეცადოთ შეაჩეროთ ან სიმპტომების საკონტროლოდ საჭირო მინიმუმამდე დაიყვანოთ დოზა.[63]Freedberg DE, Kim LS, Yang YX. The risks and benefits of long-term use of proton pump inhibitors: expert review and best practice advice from the American Gastroenterological Association. Gastroenterology. 2017 Mar;152(4):706-15. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28257716?tool=bestpractice.com [64]Shiraev TP, Bullen A. Proton pump inhibitors and cardiovascular events: a systematic review. Heart Lung Circ. 2017 Apr;27(4):443-50. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29233498?tool=bestpractice.com
კლოპიდოგრელისა და ომეპრაზოლის ერთდროული გამოყენება არ არის რეკომენდებული.
პირველადი პარამეტრები
ომეპრაზოლი: 40 მგ პერორალურად, დღეში ორჯერ
ან
ესომეპრაზოლი: 40 მგ პერორალურად, დღეში ორჯერ
ან
რაბეპრაზოლი: 20 მგ პერორალურად, დღეში ერთხელ
ან
პანტოპრაზოლი: 40 მგ პერორალურად, დღეში ორჯერ
ან
ლანსოპრაზოლი: 30 მგ პერორალურად, დღეში ორჯერ
ან
დექსლანსოპრაზოლი: 60 მგ პერორალურად დღეში ერთხელ
H2 ანტაგონისტი
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
როდესაც პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორები (PPIs) სრულ ეფექტს არ ავლენენ, შესაძლებელია H2 ანტაგონისტების დანიშვნა ძილის წინ, იმ პაციენტებში, რომლებსაც ღამით აწუხებთ სიმპტომები ან pH-მონიტორინგზე ვლინდება საყლაპავში მჟავას რეფლუქსი ღამით.[1]Katz PO, Dunbar KB, Schnoll-Sussman FH, et al. ACG clinical guideline for the diagnosis and management of gastroesophageal reflux disease. Am J Gastroenterol. 2022 Jan 1;117(1):27-56. https://journals.lww.com/ajg/fulltext/2022/01000/acg_clinical_guideline_for_the_diagnosis_and.14.aspx http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34807007?tool=bestpractice.com [36]Yadlapati R, Gyawali CP, Pandolfino JE, et al. AGA clinical practice update on the personalized approach to the evaluation and management of GERD: expert review. Clin Gastroenterol Hepatol. 2022 May;20(5):984-94.e1. https://www.cghjournal.org/article/S1542-3565(22)00079-9/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/35123084?tool=bestpractice.com თუმცა, შესაძლებელია ტაქიფილაქსიის განვითარება. ასევე არასაკმარისია მონაცემები დოზის შესარჩევად. შეიძლება დოზის საჭიროებისამებრ შერჩევა.[1]Katz PO, Dunbar KB, Schnoll-Sussman FH, et al. ACG clinical guideline for the diagnosis and management of gastroesophageal reflux disease. Am J Gastroenterol. 2022 Jan 1;117(1):27-56. https://journals.lww.com/ajg/fulltext/2022/01000/acg_clinical_guideline_for_the_diagnosis_and.14.aspx http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34807007?tool=bestpractice.com
პირველადი პარამეტრები
ფამოტიდინი: დოზირებასთან დაკავშირებით დაუკავშირდით სპეციალისტს.
ან
ნიზატიდინი: დოზირებასთან დაკავშირებით დაუკავშირდით სპეციალისტს.
ან
ციმეტიდინი: დოზირებასთან დაკავშირებით დაუკავშირდით სპეციალისტს.
ორსული: მკურნალობაზე რეზისტენტული სიმპტომები ან გართულებული რეფლუქსური დაავადება
პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორები
რეალურად არსებული მტკიცებულებების საფუძველზე , PPI-ები ორსულობის დროს ზოგადად უსაფრთხოდ ითვლება .[12]Dunbar K, Yadlapati R, Konda V. Heartburn, nausea, and vomiting during pregnancy. Am J Gastroenterol. 2022 Oct 1;117(10s):10-15. https://journals.lww.com/ajg/Fulltext/2022/10001/Heartburn,_Nausea,_and_Vomiting_During_Pregnancy.3.aspx http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/36194028?tool=bestpractice.com თუმცა, რამდენიმე კვლევამ გამოავლინა PPI-ების ხანგრძლივ გამოყენებასთან დაკავშირებული რისკები.[63]Freedberg DE, Kim LS, Yang YX. The risks and benefits of long-term use of proton pump inhibitors: expert review and best practice advice from the American Gastroenterological Association. Gastroenterology. 2017 Mar;152(4):706-15. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28257716?tool=bestpractice.com [64]Shiraev TP, Bullen A. Proton pump inhibitors and cardiovascular events: a systematic review. Heart Lung Circ. 2017 Apr;27(4):443-50. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29233498?tool=bestpractice.com [102]Farrell B, Lass E, Moayyedi P, et al. Reduce unnecessary use of proton pump inhibitors. BMJ. 2022 Oct 24;379:e069211. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/36280250?tool=bestpractice.com [მტკიცებულების დონე A]c74b94ab-b390-4cd3-bff1-4bb81df9988cguidelineCრეფლუქსური აშლილობის მქონე ადამიანებში (GORD) რა რისკები ასოცირდება პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორების (PPIs) ხანგრძლივ გამოყენებასთან ,PPI-ების არგამოყენებასთან შედარებით .[63]Freedberg DE, Kim LS, Yang YX. The risks and benefits of long-term use of proton pump inhibitors: expert review and best practice advice from the American Gastroenterological Association. Gastroenterology. 2017 Mar;152(4):706-15. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28257716?tool=bestpractice.com ამდენად, PPI-ები უნდა იქნეს გამოყენებული მხოლოდ იმ ქალებში, რომლებსაც აქვთ მკურნალობაზე რეზისტენტული სიმპტომები ან გართულებული რეფლუქსური დაავადება .[13]Richter JE. Review article: the management of heartburn in pregnancy. Aliment Pharmacol Ther. 2005 Nov 1;22(9):749-57. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1365-2036.2005.02654.x http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16225482?tool=bestpractice.com [101]Thélin CS, Richter JE. Review article: the management of heartburn during pregnancy and lactation. Aliment Pharmacol Ther. 2020 Feb;51(4):421-34. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31950535?tool=bestpractice.com ომეპრაზოლი თავიდან უნდა იქნას აცილებული როგორც ორსულობის, ასევე ლაქტაციის პერიოდში.[98]Ali RAR, Hassan J, Egan LJ. Review of recent evidence on the management of heartburn in pregnant and breastfeeding women. BMC Gastroenterol. 2022 May 4;22(1):219. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9066781 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/35508989?tool=bestpractice.com
ორსულობის დროს PPI-ების შერჩევის შესახებ კონსულტაციისათვის მიმართეთ სპეციალისტს.
დამატებითი ტესტირება (როგორიცაა კუჭ-ნაწლავის ზედა ენდოსკოპია, საყლაპავის მანომეტრია და რეფლუქსის ტესტი) შეიძლება საჭირო გახდეს GORD-ის მუდმივი სიმპტომების შემთხვევაში.
დიეტა და ცხოვრების წესის მოდიფიკაცია .
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
რეკომენდებულია ხშირი და მცირე ულუფებით კვება. თავიდან უნდა იქნას აცილებული გვიან ღამით კვება და ჭამიდან 3 საათის განმავლობაში დაწოლა . რეფლუქსის თავიდან ასაცილებლად, მინიმუმამდე უნდა შემცირდეს ან თავიდან იქნას აცილებული ხორცის, გაზიანი სასმელების, ცხიმიანი და ცხარე საკვების მოხმარება .[12]Dunbar K, Yadlapati R, Konda V. Heartburn, nausea, and vomiting during pregnancy. Am J Gastroenterol. 2022 Oct 1;117(10s):10-15. https://journals.lww.com/ajg/Fulltext/2022/10001/Heartburn,_Nausea,_and_Vomiting_During_Pregnancy.3.aspx http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/36194028?tool=bestpractice.com [98]Ali RAR, Hassan J, Egan LJ. Review of recent evidence on the management of heartburn in pregnant and breastfeeding women. BMC Gastroenterol. 2022 May 4;22(1):219. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9066781 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/35508989?tool=bestpractice.com
აირჩიეთ პაციენტების ჯგუფი ჩვენი რეკომენდაციების სანახავად
მიაქციეთ ყურადღება, რომ ფორმულაცია/შეყვანის გზა და დოზირება შეიძლება განსხვავებული იყოს მედიკამენტების დასახელების და ბრენდების, წამლების ფორმულარის ან გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. მკურნალობის შესახებ რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტის ჯგუფების მიხედვით. იხილეთ გაფრთხილება
ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას