გასტროეზოფაგური რეფლუქსის დაავადება

მიმოხილვა 
თეორია 
დიაგნოზი 
მართვა 
მეთვალყურეობა 
წყაროები 

მკურნალობის მთავარი მიზანია სიმპტომების კონტროლი და გართულებების პრევენცია. მკურნალობის საფუძველს წარმოადგენს მჟავას სუპრესია.[1]

გასტროეზოფაგური რეფლუქსური დაავადებით პაციენტების უმრავლესობა საჭიროებს მჟავას სუპრესანტებით ხანგრძლივ ფარმაკოთერაპიას. პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორები ყველაზე მეტად ეფექტური წამლებია ამ კატეგორიაში და გასტროეზოფაგური რეფლუქსური დაავადების ძირითადი თერაპიაა.[62]

რამდენიმე კვლევამ აჩვენა პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორების ხანგრძლივ გამოყენებასთან ასოცირებული რისკები; შესაბამისად ყოველთვის უნდა ეცადოთ შეაჩეროთ ან სიმპტომების საკონტროლოდ საჭირო მინიმუმამდე დაიყვანოთ დოზა.[63][64][მტკიცებულების დონე A]რეფლუქსური აშლილობის მქონე ადამიანებში (GORD) რა რისკები ასოცირდება პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორების (PPIs) ხანგრძლივ გამოყენებასთან ,PPI-ების არგამოყენებასთან შედარებით .[63]

დიაგნოსტიკური პროცედურები, როგორიცაა ენდოსკოპია, გვეხმარება შესაბამისი მკურნალობის შერჩევაში. ამის საპირისპიროდ, პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორებით მკურნალობა ხშირად აგრეთვე დიაგნოსტიკურია.

მსუბუქი და ტიპური GORD-ის მართვა

გასტროეზოფაგური რეფლუქსური დაავადების მსუბუქი ფორმის ან იშვიათი შემთხვევებისას პაციენტებს ხშირად სჭირდებათ დახმარება ანტაციდებით, H2 ანტაგონისტებით, ურეცეპტო პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორებით (თუ ეს ხელმისაწვდომია) ან ცხოვრების წესის ცვლილებით.

ცხოვრების სტილის ცვლილებები

რეკომენდებულია ყველა პაციენტისთვის.[1][65]ზომები მოიცავს: წონის დაკლებას ჭარბი წონის მქონე ადამიანებისთვის; მოწევის შეწყვეტა თამბაქოს მწეველებისთვის ; სასთუმლის ამაღლება და ღამით საკვების მიღებისგან თავის არიდება, ღამის სიმპტომების შემთხვევაში .[1][5][21][66]

პაციენტები უნდა მოერიდონ დაძინებამდე 3 საათით ადრე საკვების მიღებას და ძილის დროს მარჯვენა მხარეს წოლას.[5] უმჯობესია დღეში ოთხ- ხუთჯერ მცირე ულუფებით კვება , ვიდრე ორ- სამჯერ დიდი ულუფებით კვება .[5]

გარკვეული საკვების (მაგ. შოკოლადი, კოფეინი, ალკოჰოლი, მჟავე და/ან ცხარე საკვები) რაციონიდან ამოღება რუტინულად არ არის რეკომენდებული, გარდა იმ შემთხვევებისა, როდესაც კონკრეტული ცვლილება გვაძლევს ინდივიდუალურ სარგებელს.[1]

ერთმა რანდომიზებულმა კონტროლირებადმა კვლევამ აჩვენა, რომ მარტივი შაქრის მიღების შემცირებამ გააუმჯობესა pH მონიტორინგის შედეგები და GORD სიმპტომები.[67]

საწყისი მკურნალობა PPI-ით

პაციენტებს რომლებსაც აღენიშნებათ ტიპიური, რეგულარული გულძმარვა, საგანგაშო სიმპტომების გარეშე, უნდა დაენიშნოს მკურნალობა PPI-ებით სტანდარტული დოზით, დაახლოებით 8 კვირის განმავლობაში ცხოვრების სტილის ცვლილებებთან ერთად.[1][36] ბრიტანეთის ჯანდაცვის და სამედიცინო დახმარების დახელოვნების ეროვნული ინსტიტუტი რეკომენდაციას უწევს საწყის მკურნალობას პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორებით 4 ან 8 კვირის განმავლობაში.[68]

მკურნალობის დაწყება რეკომენდებულია PPI პრეპარატების მაქსიმალურად დაბალი ეფექტური დოზით.[1][5][69]სიმპტომების ადეკვატური კონტროლის მიღწევის შემდეგ, PPI უნდა შემცირდეს ყველაზე დაბალ ეფექტურ დოზამდე.[36] პაციენტების უმრავლესობას დასჭირდება მკურნალობის გაგრძელება.

PPI-ები ყველაზე ეფექტურად ამცირებს კუჭის pH-ს ჭამამდე 30-60 წუთით ადრე მიღების დროს .[1][5]

არაადექვატური პასუხი თავდაპირველ თერაპიაზე

თუ მკურნალობაზე პასუხი არ აღინიშნება ან არასაკმარისია, მკურნალობა შესაძლებელია გაგრძელდეს მაღალი დოზის პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორებით .[62] თუ შეუძლებელია მაღალი დოზით პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორების გამოყენება, ზოგიერთმა პაციენტმა შესაძლოა სარგებელი მიიღოს პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორების პრეპარატის შეცვლით. არ არის რეკომენდებული PPI-ის ერთზე მეტი შეცვლა .[62]

ენდოსკოპია რეკომენდებულია პაციენტებისთვის, რომლებიც არ პასუხობენ საწყის თერაპიას.[62]

თუ ენდოსკოპიაზე არ ვლინდება ეროზიული ეზოფაგიტი ან ბარეტის საყლაპავი, საჭიროა დამატებითი დიაგნოსტიკური კვლევების გათვალისწინება. რეფრაქტორული GORD-ის მქონე პაციენტები უნდა გაიგზავნონ გასტროენტეროლოგთან შემდგომი დიაგნოსტიკური კვლევებისათვის.

უნდა გამოიკვლიოთ თერაპიაზე არასაკმარისი პასუხის მიზეზები. ეს შესაძლოა იყოს:

ფუნქციური გასტროეზოფაგური რეფლუქსური დაავადება/ჰიპერმგრძნობელობა (პაციენტს არ აქვს გასტროეზოფაგური რეფლუქსური დაავადება pH-ის სტანდარტული განსაზღვრებით)
მკურნალობის რეჟიმის დარღვევა
არა-მჟავური რეფლუქსი
მჟავას არაადეკვატური კონტროლი, ან
ზოლინგერ-ელისონის სინდრომი ან პაციენტები, რომელთაც აქვთ ციტოქრომ P450 2C19 (CYP2C19) პოლიმორფიზმი, რომელიც განაპირობებს პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორების სწრაფ მეტაბოლიზმს.[70]

როდესაც პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორებით თერაპია სრულად ეფექტური არ არის, შესაძლებელია დამატებითი H2 ანტაგონისტების დანიშვნა ძილის წინ იმ პაციენტებისთვის, რომლებიც სიმპტომებს ღამე აღნიშნავენ ან pH მონიტორინგით აღინიშნება საყლაპავში ღამით მჟავას რეფლუქსი.[1][36] თუმცა, შესაძლებელია ტაქსიფილაქსიის განვითარება.

ატიპური და გართულებული სიმპტომების მართვა

პაციენტებს, რომლებიც ცხადდებიან გართულებული ან ატიპური GORD-ით (მაგ. დისფაგია ან გასტროინტესტინური ტრაქტიდან სისხლდენის ნიშნები) ძირითადად უტარდებათ გადაუდებელი ენდოსკოპია.[1]

პაციენტებს, რომლებსაც სიმპტომები აღენიშნებათ >5 წელიწადზე მეტხანს, ან 40 წელს გადაცილებულები არიან, ძირითადად უტარდებათ ენდოსკოპია.

ატიპური ან გართულებული სიმპტომებით პაციენტებს მკურნალობენ პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორებით, მაგრამ არა ემპირიულად.

პაციენტებს, რომლებსაც აქვთ ექსტრა-ეზოფაგური მახასიათებლები (მაგ., ლარინგიტი, ყელში ბურთის შეგრძნება , კბილის მინანქრის ეროზია, ჰალიტოზი) ტიპიური GORD სიმპტომებთან ერთად , შეიძლება ჩაუტარდეთ 8- 12 კვირის განმავლობაში მაღალი დოზის PPI თერაპიის ტესტირება ენდოსკოპიამდე ან შემდგომ ტესტირებამდე.[1][6] იზოლირებული ექსტრა-ეზოფაგური მახასიათებლების მქონე პაციენტებისთვის ემპირიული PPI თერაპია რეკომენდებული არ არის .[6]

მედიკამენტური მკურნალობის ხანგრძლივობა

პაციენტებს, რომლებიც პასუხობენ თერაპიაზე, ხშირად დასჭირებათ ხანგრძლივი შემანარჩუნებელი თერაპია.

პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორების შემანარჩუნებელი თერაპია რეკომენდებულია მათთვის:, ვისაც აქვს :[1]

პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორების შეწყვეტის შემდეგ სიმპტომების კვლავ აღმოცენება.
ეროზიული ეზოფაგიტი და ბარეტის საყლაპავი.

პაციენტთა უმრავლესობას აღენიშნება რეციდივი პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორების შეწყვეტის შემდეგ. თუმცა, ამ წამლების ხანგრძლივ გამოყენებასთან ასოცირებულია რისკები; შესაბამისად ყოველთვის უნდა ეცადოთ შეაჩეროთ ან სიმპტომების საკონტროლოდ საჭირო მინიმუმამდე დაიყვანოთ დოზა[63][64][მტკიცებულების დონე A]რეფლუქსური აშლილობის მქონე ადამიანებში (GORD) რა რისკები ასოცირდება პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორების (PPIs) ხანგრძლივ გამოყენებასთან ,PPI-ების არგამოყენებასთან შედარებით .[63]

არა-ეროზიული რეფლუქსური დაავადების (NERD) მქონე ზოგიერთ პაციენტში შესაძლებელია PPI თერაპიის გამოყენება საჭიროების შემთხვევებში ან ხანგამოშვებით.[1] [ ]

ზოგიერთი ექსპერტი რეკომენდაციას უწევს ეტაპობრივი თერაპიის ტესტირებას.[71][72]

ანტი-რეფლუქსური ოპერაცია

ქირურგიული მკურნალობა (მაგ. ღია ფუნდოპლიკაცია, ლაპაროსკოპიული ფუნდოპლიკაცია, სფინქტერის მაგნიტური გაძლიერება ) ძირითადად განკუთვნილია იმ ადამიანებისთვის, რომლებსაც ჰქონდათ დადებითი პასუხი PPI-ებზე, მაგრამ სრულყოფილად არ ემორჩილებიან თერაპიას ან არ სურთ ხანგრძლივი სამედიცინო მკურნალობის ჩატარება (მაგ. არასასურველი ეფექტების გამო). პაციენტებს , რომლებიც არ პასუხობენ PPIs თერაპიაზე,, ნაკლებად სავარაუდოა ჰქონდეთ შედეგი ქირურგიული ჩარევით.[1]

წლის განმავლობაში GORD პაციენტების მხოლოდ ძალიან მცირე პროცენტს უტარდება ანტირეფლუქს ოპერაცია .[73][74] პაციენტები ჩართული უნდა იყვნენ ქირურგიული ჩარევის შესახებ გადაწყვეტილების მიღების პროცესში . პოსტოპერაციული გართულებები გვხვდება პაციენტთა 20%-მდე[75]

აშშ და ევროპული გაიდლაინების მიხედვით , ანტირეფლუქს ქირურგიული პროცედურის არჩევისას უნდა ჩატარდეს ქირურგიული ექსპერტიზა და ადგილობრივი პრაქტიკისსა და გამოცდილების განხილვა.[76][77][78]

ოპერაციის ჩვენების დასადგენად და საოპერაციო პაციენტების შერჩევისათვის გაიდლაინები რეკომენდაციას უწევენ შემდეგ წინასაოპერაციო შეფასებებს :[1][77][78]

ამბულატორიული pH მონიტორინგი, თუ არ არის ეროზიული ეზოფაგიტის ნიშნები
მანომეტრია, რათა გამოირიცხოს აქალაზია ან სკლეროდერმიის მსგავსი საყლაპავი.

რეფლუქსის საწინააღმდეგო ოპერაცია სამედიცინო თერაპიასთან შედარებით

რანდომიზებული კონტროლირებადი კვლევების მეტა-ანალიზი მიუთითებს, რომ მოკლევადიან პერსპექტივაში, GORD-თან დაკავშირებული ცხოვრების ხარისხი შეიძლება მეტად გაუმჯობესდეს ოპერაციის შედეგად , ვიდრე მედიკამენტური მკურნალობით .[79][80]

გულძმარვისა და რეფლუქსის გასაუმჯობესებლად მოკლე (<1 წელი) და საშუალო (1-5 წელი) ვადაში; ლაპაროსკოპიული ქირურგია უფრო ეფექტური აღმოჩნდა ვიდრე PPI-ები . დისფაგიის სიხშირე მოკლე და საშუალოვადიან პერიოდში უფრო მაღალი იყო იმ ადამიანებში, რომლებსაც ოპერაცია ჩაუტარდათ.[79] [ ] ამ მეტაანალიზებში ჩართულ კვლევებს მნიშვნელოვანი მეთოდოლოგიური შეზღუდვები ჰქონდა.[79][80]

ლაპაროსკოპიული ანტირეფლუქსური ოპერაცია ღია ქირურგიასთან შედარებით

12 რანდომიზებული კლინიკური კვლევის ერთი მეტაანალიზის მიხედვით, ლაპაროსკოპიული ანტირეფლუქსური ქირურგია ღია ანტირეფლუქსურ ქირურგიასთან შედარებით. დაკავშირებული იყო საავადმყოფოში დაყოვნების ხანგრძლივობის, ნორმალური აქტივობის დაბრუნების ვადის და გართულებების სიხშირის მნიშვნელოვან შემცირებასთან .[81] ლაპაროსკოპიულ ჯგუფში საოპერაციო დრო უფრო გრძელი იყო და შემდგომი ოპერაციის საჭიროება უფრო მაღალი . მეტა-ანალიზის დასკვნები შეზღუდულია უხარისხო მონაცემებით, ცდებს შორის ვარიაბელობით და გამომცემლის მიკერძოებით.

შემდგომმა მეტა-ანალიზმა გამოავლინა მსგავსი შედეგები.[82]

ანტირეფლუქსური ქირურგიის გრძელვადიანი ეფექტურობა

ოპერაციული ჩარევის გრძელვადიანი ეფექტურობა გაურკვეველია; სარგებელი უნდა შეფასდეს სიკვდილიანობის რისკისა და სხვა გვერდითი ეფექტების გამოვლენასთან შედარებით . .[79][83] [ ] [მტკიცებულების დონე A]არსებობს თუ არა რანდომიზებული, კონტროლირებული კვლევის შედეგებზე დაფუძნებული მტკიცებულება ,რომელიც მხარს უჭერს გასტროეზოფაგური რეფლუქსის მქონე მოზრდილებში ლაპარასკოპიული ფუნდოპლიკაციის ჩატარებას მედიკამენტური მართვის ნაცვლად?

ერთ დიდ რეტროსპექტულ კოჰორტულ კვლევაში, რომელშიც 2655 ადამიანზე მიმდინარეობდა მეთვალყურეობა 5.6 წლის განმავლობაში ლაპაროსკოპიული ანტირეფლუქსური ოპერაციის შემდეგ რეფლუქსის რეციდივი (განსაზღვრულია როგორც მჟავას სუპრესანტების საჭიროება >6 თვის განმავლობაში ან განმეორებითი ანტირეფლუქსური ქირურგიული ოპერაცია) დაფიქსირდა ინდივიდების 17.7%.--ში .[84] რეფლუქსის რეციდივის რისკ-ფაქტორებია: მდედრობითი სქესი, ხანდაზმული ასაკი და თანმხლები მდგომარეობების არსებობა.[84]

50-ზე მეტი რანდომიზებული კონტროლირებადი კვლევის მეტა-ანალიზი მიუთითებს, რომ მოზრდილებში GORD-ის მართვისთვის.უკანა ნაწილობრივი ფუნდოპლიკაცია შეიძლება იყოს სასურველი ქირურგიული მიდგომა .[85]დასკვნები იყო თანმიმდევრული და სარწმუნო, ,როგორც საშუალო [1-5 წელი] , ისე გრძელვადიანი [≥10 წელი] პერიოდისათვის.[85]

სიმსუქნისა და რეფლუქსის საწინააღმდეგო ქირურგია

სიმსუქნე დაკავშირებულია GORD-ის სიმპტომების განმეორების გაზრდილ რისკთან პაციენტებში, რომლებსაც უტარდებათ ლაპაროსკოპიული ანტირეფლუქს ოპერაცია.[86][87] მსუქანი პაციენტებისთვის ოპერაციის საშუალო ხანგრძლივობა უფრო დიდია.[86][88]

მსუქანი პაციენტები, რომლებიც განიხილავენ ანტირეფლუქსურ ქირურგიას, შეიძლება იყვნენ ბარიატრიული ქირურგიის კანდიდატები.[1]

ენდოსკოპიური თერაპია

ენდოსკოპიური მჟავას საწინააღმდეგო თერაპია შესაძლოა ჩატარდეს გართულების გარეშე მიმდინარე გასტროეზოფაგური რეფლუქსური დაავადების შემთხვევებში, პაციენტთან შესაძლო არასასურველი ეფექტების, სარგებლისა და სხვა ხელმისაწვდომი თერაპიული მეთოდების დეტალური განხილვის შემდეგ.[37]

ტრანსორალური ფუნდოპლიკაცია (TIF) არის ენდოსკოპიური პროცედურა გასტროეზოფაგური სარქვლის რეკონსტრუქციისa და ანატომიური რეფლუქს ბარიერის აღდგენის . ერთ-ერთი სისტემური მიმოხილვისაა და მეტა-ანალიზის მიხედვით, ცხოვრების ხარისხის გაუმჯობესების მოკლევადიანი ალბათობა უფრო დიდი იყო TIF-ის შემდეგ, ვიდრე ლაპაროსკოპიული Nissen Fundoplication (LNF)-ის შემდეგ .[89] თუმცა, აღმოჩნდა, რომ LNF-ს აქვს GORD-ის ფიზიოლოგიური პარამეტრების გაუმჯობესების უდიდესი ეფექტი . TIF-ის გრძელვადიანი ეფექტურობა ჯერ კიდევ გასარკვევია.[90][91]

TIF-ის კანდიდატები ფრთხილად უნდა შეირჩეს. ზოგადად, 2 სმ-ზე მეტი ზომის თიაქარი ითვლება უკუჩვენებად, თუ TIF არ ჩატარდება თიაქრის ლაპაროსკოპიულ რეკონსტრუქციასთან ერთად..

ენდოსკოპიური მკურნალობა მოიცავს ანტირეფლუქს მუკოსექტომიას და ანტირეფლუქს ლორწოვანის აბლაციას.[92][93][94]

ბარიატრიული ქირურგია

გასტროეზოფაგური რეფლუქსური დაავადების მქონე პაციენტებმა, როლებიც უჩივიან სიმსუქნეს, შესაძლოა მეტი სარგებელი მიიღონ ბარიატრიული პროცედურისგან, ვიდრე რეფლუქსის საწინააღმდეგო პროცედურიდან.[77]

ჩვენებები სხეულის მასის მიხედვით და გამოსაყენებლად საუკეთესო პროცედურები არ დადგენილა; თუმცა roux-en-Y კუჭის შუნტირება ჩანს რომ იწვევს უკეთეს შედეგებს რეფლუქსის სიმპომების კონტროლში (70%-მდე) სხვა ბარიატრიულ ქირურგიულ პროცედურებთან შედარებით.[95][96]

ზოგიერთი მონაცემი მიუთითებს, რომ გასტრექტომიამ შესაძლოა გააუარესოს ან გამოიწვიოს ახალი (de novo) გასტროეზოფაგური რეფლუქსური დაავადება.[97]

GORD-ის მართვა ორსულობის დროს

დიეტა და ცხოვრების წესის მოდიფიკაცია .

ორსულობის დროს GORD-ის სიმპტომების სამკურნალოდ საკვანძო საკითხია დიეტა და ცხოვრების წესის მოდიფიკაცია .[12][98] GORD-ის მსუბუქი სიმპტომების მართვა ჩვეულებრივ შესაძლებელია მხოლოდ დიეტისა და ცხოვრების წესის ცვლილებებით. რეკომენდებულია ხშირი და მცირე ულუფებით კვება. თავიდან უნდა იქნას აცილებული გვიან ღამით კვება და ჭამიდან 3 საათის განმავლობაში დაწოლა . რეფლუქსის თავიდან ასაცილებლად, მინიმუმამდე უნდა შემცირდეს ან თავიდან იქნას აცილებული ხორცის, გაზიანი სასმელების, ცხიმიანი და ცხარე საკვების მოხმარება .[12][98]

მართვის ვარიანტები

იმ პაციენტებისთვის, რომლებშიც GORD-ის მართვა შეუძლებელია მხოლოდ დიეტისა და ცხოვრების სტილის ცვლილებებით.,საჭიროა უსაფრთხო და კარგად ჩამოყალიბებული მკურნალობის ვარიანტების შერჩევა.[12]მკურნალობის ვარიანტები მოიცავს ანტაციდებს, ალგინატებს, სუკრალფატს, H2 ანტაგონისტებს და PPI-ებს.[12]შესაძლებელია ზოგიერთ ქალს მშობიარობის შემდგომ პერიოდში გაუგრძელდეს სიმპტომები , ამდენად გასათვალისწინებელია პრეპარატის დედის რძეში გამოყოფა და ჩვილზე შესაძლო ზემოქმედება.[98]

ანტაციდები, ალგინატები და სუკრალფატი სასურველი პირველი რიგის ვარიანტებია. ნატრიუმის ბიკარბონატის შემცველმა ანტაციდებმა შეიძლება გამოიწვიოს დედის ან ნაყოფის მეტაბოლური ალკალოზი და სითხის შეკავება .რაც თავიდან უნდა იქნას აცილებული .[13]მაგნიუმის და კალციუმის შემცველი ანტაციდები შეიძლება უსაფრთხოდ იქნას გამოყენებული მეძუძურ დედებში, რადგან მაგნიუმის და კალციუმის მარილები პერორალურად ცუდად შეიწოვება, შედეგად, სისხლში მათი დონე უმნიშვნელოა და რძეში შეიძლება მხოლოდ კვალი აღმოჩნდეს, რაც მათ უსაფრთხო ალტერნატივად აქცევს.[12]ანტაციდების მიღება თავიდან უნდა იქნას აცილებული რკინისა და ფოლიუმის მჟავას დანამატების მიღებიდან 2 საათის განმავლობაში, რადგან ამ დანამატების შეწოვისთვის საჭიროა კუჭის მჟავა .[13][98]

ალგინატის და ანტაციდის კომბინაცია ამცირებს პოსტპრანდიალურ მჟავას რეფლუქსს.[98][99][100]ალგინატები (ამომფენები) ჩვეულებრივ უსაფრთხოდ ითვლება ლაქტაციის პერიოდში, ვინაიდან შეზღუდულია მათი შეწოვა..[98]

სუკრალფატი გამოიყენება კუჭის წყლულის სამკურნალოდ , იგი მოქმედებს ადგილობრივად და ახორციელებს ლორწოვანის დაცვას .[12]სუკრალფატი ეფექტური აღმოჩნდა გულძმარვისა და რეგურგიტაციის სიმპტომების შესამცირებლად. ადამიანებზე და ცხოველებზე ჩატარებული კვლევების მიხედვით , იგი ითვლება ორსულებში GORD-ის სამკურნალოდ პირველი რიგის უსაფრთხო ვარიანტად .[13][12]

თუ სიმპტომები გრძელდება, რეკომენდებულია H2 ანტაგონისტები. ძუძუთი კვების დროს სასურველი H2 ანტაგონისტი ფამოტიდინია , რადგან დაფიქსირდა მისი ყველაზე ნაკლები ექსკრეცია რძეში. რძეში ყველაზე დიდი ექსკრეცია აქვს ციმეტიდინს , მიუხედავად ამისა, ჩვილებში არასასურველი ეფექტები არ არის დაფიქსირებული.[12]ნიზატიდინი არ არის რეკომენდებული.[101][12]

რეალურად არსებული მტკიცებულებების საფუძველზე , PPI-ები ორსულობის დროს ზოგადად უსაფრთხოდ ითვლება .[12]თუმცა, რამდენიმე კვლევამ გამოავლინა PPI-ების ხანგრძლივ გამოყენებასთან დაკავშირებული რისკები.[63][64][102][მტკიცებულების დონე A]რეფლუქსური აშლილობის მქონე ადამიანებში (GORD) რა რისკები ასოცირდება პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორების (PPIs) ხანგრძლივ გამოყენებასთან ,PPI-ების არგამოყენებასთან შედარებით .[63]ამდენად, PPI-ები უნდა იქნეს გამოყენებული მხოლოდ იმ ქალებში, რომლებსაც აქვთ მკურნალობაზე რეზისტენტული სიმპტომები ან გართულებული რეფლუქსური დაავადება .[13][101]ომეპრაზოლი თავიდან უნდა იქნას აცილებული როგორც ორსულობის, ასევე ლაქტაციის პერიოდში.[98]

დამატებითი ტესტირება (როგორიცაა კუჭ-ნაწლავის ზედა ენდოსკოპია, საყლაპავის მანომეტრია და რეფლუქსის ტესტი) საჭირო შეიძლება გახდეს GORD-ის მუდმივი სიმპტომების შემთხვევაში.

პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორებით (PPI) ხანგრძლივი თერაპიის პოტენციური რისკები

რამდენიმე კვლევამ აჩვენა პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორების ხანგრძლივ გამოყენებასთან ასოცირებული რისკები; შესაბამისად ყოველთვის უნდა ეცადოთ შეაჩეროთ ან სიმპტომების საკონტროლოდ საჭირო მინიმუმამდე დაიყვანოთ დოზა.[63][64][102][მტკიცებულების დონე A]რეფლუქსური აშლილობის მქონე ადამიანებში (GORD) რა რისკები ასოცირდება პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორების (PPIs) ხანგრძლივ გამოყენებასთან ,PPI-ების არგამოყენებასთან შედარებით .[63]

ჰოლანდიის პირველადი ჯანდაცვის მონაცემთა ბაზის გამოყენებით ჩატარებულმა დაკვირვებამ (n=148,926) დაადგინა, რომ PPI-ები არასათანადოდ გაგრძელდა პაციენტების 32%-ში დისპეფსიის მოკლე კურსის თერაპიის შემდეგ და 11%-ში წყლულის პროფილაქტიკის შემდეგ.[103]

ქრონიკულად მჟავას ინჰიბირების თეორიული კლინიკური შედეგები არ განიხილება ხანგრძლივი თერაპიის წინააღმდეგ ჩვენებად.[3][63][104]შესაძლო არასასურველი ეფექტების გამოსავლენად სკრინინგის როლი განსაზღვრული არ არის. ასევე არ არსებობს მჟავას სუპრესიისაგან თავის შეკავების მითითება შესაძლო არასასურველი ეფექტების გამო.[3][105]

პროტონის ტუმბოს ინჰიბიტორები უნდა დაინიშნოს შესაბამისი ჩვენების საფუძველზე და უნდა შემოიფარგლებოდეს თერაპიის რეკომენდებული ხანგრძლივობით. ამჟამინდელი მონაცემების საფუძველზე, პროტონის ტუმბოს ინჰიბიტორებით მკურნალობის საერთო სარგებელი აჭარბებს პოტენციურ რისკებს პაციენტთა უმრავლესობისთვის.

ამერიკის გასტროენტეროლოგთა ასოციაცია გვირჩევს:[104]

ყველა პაციენტის შემთხვევაში , რომლებიც იღებენ PPI-ს, რეგულარულად უნდა განიხილონ მიმდინარე ჩვენებები, ხოლო პაციენტებში, რომლებსაც არ აქვთ ქრონიკულად PPI-ს გამოყენების გამოკვეთილი ჩვენება, უნდა განიხილონ საცდელად მოხსნის საკითხი .
PPI-ის მოხსნა არ უნდა განიხილებოდეს გართულებული გასტროეზოფაგური რეფლუქსური დაავადების მქონე პაციენტებში (მაგ. მძიმე ეროზიული ეზოფაგიტის, საყლაპავის წყლულის ან პეპტიური სტრიქტურის დროს), დადგენილი ბარეტის საყლაპავის, ეოზინოფილური ეზოფაგიტის, იდიოპათიური ფიბროზის მაღალი რისკის მქონე პაციენტებში. კუჭ-ნაწლავის ზედა ნაწილიდან სისხლდენის დროს. პრეპარატის მოხსნის დროს შეიძლება განიხილებოდეს დოზის შემცირება ან უეცარი შეწყვეტა.
პაციენტებში, რომლებსაც აქვთ PPI დღეში ორჯერ მიღების მითითება, უნდა განიხილონ, დოზის შემცირება დღეში ერთხელ.
პაციენტები, რომლებიც წყვეტენ PPI-ს ხანგრძლივ თერაპიას, ინფორმირებულნი უნდა იყონ იმის შესახებ , რომ მათ შეიძლება განუვითარდეთ კუჭ-ნაწლავის ზედა ნაწილის ტრანზიტორული სიმპტომები მჟავის ჰიპერსეკრეციის გამო. ვიდრე მიიღებენ გადაწყვეტილებას მედიკამენტის არდანიშვნის შესახებ , პაციენტები უნდა შემოწმდეს კუჭ-ნაწლავის ზედა ნაწილიდან სისხლდენის რისკზე მტკიცებულებებზე დაფუძნებული სტრატეგიის გამოყენებით .

ინდივიდუალურ დონეზე სიმპტომების მართვისთვის .შემოთავაზებულია ჰოლისტიკური მიდგომა . PPI-ს დანიშვნის და არდანიშვნის მხარდაჭერა შესაძლებელია ცხოვრების წესის მოდიფიკაციის შესახებ კონსულტაციით, საგანმანათლებლო პროგრამებით და სიმპტომების შემსუბუქებით, სანამ პაციენტი ჩაერთვება თვითმოვლაში .[106]

რეტროსპექტული ანალიზები მიუთითებს ,რომ არსებობს გარკვეული კავშირი PPI-ს გამოყენებასა და ოსტეოპოროზს, ძვლის მოტეხილობას, პნევმონიას, დემენციას, ჰიპომაგნიემიას, Clostridium difficile-თან ასოცირებულ დიარეას, თირკმელების ქრონიკულ დაავადებას და ინსულტს შორის.[107][108][109][110][111][112]ეს კვლევები ვერ ადგენენ მიზეზ-შედეგობრივ კავშირს.

ერთი დიდი პოპულაციის კოჰორტის კვლევის შედეგები ვარაუდობს, რომ PPI ასოცირდება კუჭის კიბოს 45%-ით გაზრდილ რისკთან, H2 ანტაგონისტებთან შედარებით, და რისკი პროპორციულია თერაპიის კუმულაციური ხანგრძლივობისა და დოზისა.[113]

პროსპექტული კვლევის შედეგები

ნებისმიერი ჩვენებით დანიშნულ პროტონის ტუმბოს ინჰიბიტორებზე ჩატარებული, სავარაუდოდ, ყველაზე მოცულობითი პროსპექტული რანდომიზებული კვლევის თანახმად (n=17,958 პაციენტი გულ-სისხლძარღვთა დაავადებით), პანტოპრაზოლს და პლაცებოს შორის არ გამოვლენილა მნიშვნელოვანი სტატისტიკური განსხვავება არასასურველი ეფექტების კუთხით 3 წლის თავზე . გარდა არა-Clostridium difficile -ით გამოწვეული ენტერული ინფექციის შესაძლო მომატებული რისკისა.[114] ამ რანდომიზებული კვლევის მონაცემები ვარაუდობს, რომ დაკვირვების კვლევებში დაფიქსირებული ასოციაციები შეიძლება განპირობებული იყოს გარკვეული დაბნეულობით ან მიკერძოებით . GORD-ით დაავადებული პაციენტების უფრო მცირე რანდომიზებული კონტროლირებადი კვლევები მიუთითებს, რომ PPI-ით გრძელვადიანი მკურნალობა უსაფრთხო და ეფექტურია.[115][116][117][118]

პროსპექტული კოჰორტული კვლევის (n=204,689) მიხედვით დაფიქსირდა ა მე-2 ტიპის შაქრიანი დიაბეტის გაზრდილი რისკი იმ ადამიანებში, რომლებიც იყენებდნენ PPI-ს 2 წელზე მეტი ხნის განმავლობაში, არამომხმარებლებთან შედარებით (საფრთხის თანაფარდობა 1.26, 95% ნდობის ინტერვალი [CI] 1.18-დან 1.35-მდე).[119]

პოპულაციაზე დაფუძნებულმა ერთ-ერთმა შემთხვევათა საკონტროლო კვლევამ (n=777,420) დაადგინა, რომ PPI-ების ხანგრძლივი რეგულარული გამოყენება ასოცირდება დიაბეტის უფრო მაღალ რისკთან.[120]კვლევის მიხედვით, პაციენტებს, რომლებიც იყენებდნენ PPI-ებს 8 კვირიდან 6 თვემდე, 6 თვემდე და 2 წელზე მეტი ხნის განმავლობაში, ჰქონდათ 19% (95% CI 15% - 24%), 43% (95% CI 38% 49%) და 56% (95% CI 49% - 64%) დიაბეტის უფრო მაღალი შანსები, მათთან შედარებით, ვინც იყენებდა PPI-ებს <8 კვირის განმავლობაში.

ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას