ლაიმის დაავადება

პერორალური ანტიბიოტიკები რეკომენდებულია მიგრირებადი ერითემით მიმდინარე ლაიმის დაავადების მქონე (ადგილობრივი ან დისემინირებული) პაციენტებისთვის, კარდიოვასკულური ან ნევროლოგიური გართულებების არარსებობის შემთხვევაში.

დოქსიციკლინის გამოყენება არ არის რეკომენდებული 8 წლამდე ასაკის ბავშვებში (ზოგიერთ ქვვეყანაში), ასევე ორსულობის და ლაქტაციის დროს. დიდ ბრიტანეთში დოქსიციკლინი რეკომენდებული არ არის 12 წლამდე ბავშვებში. აშშ-ში ამერიკის პედიატრიული აკადემიის მიერ ნებადართულია დოქსიციკლინის ხანმოკლე გამოყენება 8 წლის ბავშვებში ლაიმის დაავადების დროს.[37]American Academy of Pediatrics. Lyme disease. In: Kimberlin DW, Brady MT, Jackson MA, eds. Red Book: 2018 Report of the Committee on Infectious Diseases. 31st ed. Itasca, IL: American Academy of Pediatrics; 2018: 515-23.[38]American Academy of Pediatrics. Tetracyclines. In: Kimberlin DW, Brady MT, Jackson MA, eds. Red Book: 2018 Report of the Committee on Infectious Diseases. 31st ed. Itasca, IL: American Academy of Pediatrics; 2018: 905-6.​ ამოქსიცილინი და ცეფუროქსიმი შეიძლება უსაფრთხოდ იქნას გამოყენებული ამ პაციენტებში.

მაკროლდები (მაგ:. აზითრომიცინი) არ არის რეკომენდებული, როგორც პირველი რიგის მკურნალობა. ისინი გამოიყენება მხოლოდ პირველი რიგის პრეპარატებისადმი არატოლერანტულ პაციენტებში ან ალერგიის დროს და საჭიროებს სიმპტომების რეზოლუციის მკაცრ მონიტორინგს. შეერთებულ შტატებში მაკროლიდები, როგორც წესი, ნაკლებად ეფექტურია ვიდრე ამოქსიცილინი, რანდომიზებული კვლევის შედეგებზე დაყრდნობით, რომელიც აჩვენა სიმპტომების გაუმჯობესება და რეციდივის რისკის შემცირება პაციენტებში, რომლებიც მკურნალობდნენ ამოქსიცილინით, აზითრომიცინთან შედარებით.[48]Luft BJ, Dattwyler RJ, Johnson RC, et al. Azithromycin compared with amoxicillin in the treatment of erythema migrans. A double-blind, randomized, controlled trial. Ann Intern Med. 1996 May 1;124(9):785-91. https://www.acpjournals.org/doi/10.7326/0003-4819-124-9-199605010-00002 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8610947?tool=bestpractice.com

მკურნალობის კურსი: 10 დღე (დოქსიციკლინი); 14 დღე (ამოქსიცილინი, ცეფუროქსიმი, პენიცილინი); 7-10 დღე (აზითრომიცინი). დიდ ბრიტანეთში რეკომენდებულია უფრო გრძელი კურსები: 21 დღე დოქსიციკლინისა და ამოქსიცილინისთვის და 17 დღე აზითრომიცინისთვის.[32]National Institute for Health and Care Excellence (UK). Lyme disease. October 2018 [internet publication]. https://www.nice.org.uk/guidance/ng95

როდესაც მიგრატორული ერითემის ცელულიტისგან დიფერენცირება ვერ ხერხდება, ცეფუროქსიმი ან ამოქსიცილინ/კლავულინატი არის რეკომენდებული.

სხვადასხვა კვლევა იყენებდა მკურნალობის 10-დან 21 დღემდე ხანგრძლივობის კურსს, თუმცა აღნიშნული ფორმების ეფექტურობა დეტალურად არ შეუდარებიათ. უმეტეს შემთხვევაში 14 დღიანი კურსი ადექვატურია, თუმცა საეთო შეთანხმება მაინც ვერ მიიღწევა საჭირო მკურნალობის ხანგრძლივობის თაობაზე.

პერორალური ანტიბიოტიკოთერაპია რეკომენდებულია პაციენტებისთვის, რომლებიც არ საჭიროებენ ჰოსპიტალიზაციას.[25]Lantos PM, Rumbaugh J, Bockenstedt LK, et al. Clinical practice puidelines by the Infectious Diseases Society of America (IDSA), American Academy of Neurology (AAN), and American College of Rheumatology (ACR): 2020 guidelines for the prevention, diagnosis and treatment of Lyme disease. Clin Infect Dis. 2021 Jan 23;72(1):e1-48. https://academic.oup.com/cid/article/72/1/e1/6010652 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33417672?tool=bestpractice.com

ანტიბიოტიკოთერაპია ტარდება 14-21 დღის განმავლობაში.[25]Lantos PM, Rumbaugh J, Bockenstedt LK, et al. Clinical practice puidelines by the Infectious Diseases Society of America (IDSA), American Academy of Neurology (AAN), and American College of Rheumatology (ACR): 2020 guidelines for the prevention, diagnosis and treatment of Lyme disease. Clin Infect Dis. 2021 Jan 23;72(1):e1-48. https://academic.oup.com/cid/article/72/1/e1/6010652 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33417672?tool=bestpractice.com

დოქსიციკლინი ზოგიერთ ქვეყანაში არ არის რეკომენდებული 8 წლამდე ბავშვებში, ორსულებსა და მეძუძურ დედებში; ბრიტანეთში დოქსიციკლინი არ არის რეკომენდებული 12 წლამდე ბავშვებში. აშშ-ში ამერიკის პედიატრიული აკადემიის მიერ ნებადართულია დოქსიციკლინის ხანმოკლე გამოყენება (21 დღემდე)8 წლამდე ბავშვებში ლაიმის დაავადების დროს.[37]American Academy of Pediatrics. Lyme disease. In: Kimberlin DW, Brady MT, Jackson MA, eds. Red Book: 2018 Report of the Committee on Infectious Diseases. 31st ed. Itasca, IL: American Academy of Pediatrics; 2018: 515-23.[38]American Academy of Pediatrics. Tetracyclines. In: Kimberlin DW, Brady MT, Jackson MA, eds. Red Book: 2018 Report of the Committee on Infectious Diseases. 31st ed. Itasca, IL: American Academy of Pediatrics; 2018: 905-6.

ინტრავენური ანტიბიოტიკები და მუდმივი ეკგ მონიტორინგი რეკომენდებულია პაციენტებისთვის, რომელთაც აღნიშნებათ გულის ისეთი მძიმე გართულებები ან მათი რისკი, როგორებიცაა ტკივილი გულმკერდის არეში, სინკოპე, დისპნოე, ატრიოვენტრიკულური ბლოკი, PR ინტერვალი 300 მილიწამი ან მეტი, სხვა ტიპის არითმიები, ან მიოპერიკარდიტის კლინიკური გამოვლინებები.[25]Lantos PM, Rumbaugh J, Bockenstedt LK, et al. Clinical practice puidelines by the Infectious Diseases Society of America (IDSA), American Academy of Neurology (AAN), and American College of Rheumatology (ACR): 2020 guidelines for the prevention, diagnosis and treatment of Lyme disease. Clin Infect Dis. 2021 Jan 23;72(1):e1-48. https://academic.oup.com/cid/article/72/1/e1/6010652 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33417672?tool=bestpractice.com

ცეფტრიაქსონი არჩევის პრეპარატია ზრდასრულებსა და ბავშვებში.

ალტერნატიული აგენტებია ცეფოტაქსიმი ან ბენზილპენიცილინი.

დოქსიციკლინი ალტერნატიული მედიკამენტია გულისმიერი გართულებების მქონე პაციენტებში, რომლებიც ვერ იღებენ პენიცილინებს ან ცეფალოსპორინებს, მაგრამ ზოგიერთ ქვეყანაში ის არ არის რეკომენდებული 8 წლამდე ბავშვებში, ორსულებსა და მეძუძურებში; ბრიტანეთში დოქსიციკლინი არ არის რეკომენდებული 12 წლამდე ბავშვებში. აშშ-ში ამერიკის პედიატრიული აკადემიის მიერ ნებადართულია დოქსიციკლინის ხანმოკლე გამოყენება (21 დღემდე)8 წლამდე ბავშვებში ლაიმის დაავადების დროს.[37]American Academy of Pediatrics. Lyme disease. In: Kimberlin DW, Brady MT, Jackson MA, eds. Red Book: 2018 Report of the Committee on Infectious Diseases. 31st ed. Itasca, IL: American Academy of Pediatrics; 2018: 515-23.[38]American Academy of Pediatrics. Tetracyclines. In: Kimberlin DW, Brady MT, Jackson MA, eds. Red Book: 2018 Report of the Committee on Infectious Diseases. 31st ed. Itasca, IL: American Academy of Pediatrics; 2018: 905-6.

კლინიკური გაუმჯობესების თვალსაჩინოების შემთხვევაში პაციენტებს უნდა დაენიშნოთ პერორალური ანტიბიოტიკები.

ანტიბიოტიკოთერაპია ტარდება 14-21 დღის განმავლობაში.[25]Lantos PM, Rumbaugh J, Bockenstedt LK, et al. Clinical practice puidelines by the Infectious Diseases Society of America (IDSA), American Academy of Neurology (AAN), and American College of Rheumatology (ACR): 2020 guidelines for the prevention, diagnosis and treatment of Lyme disease. Clin Infect Dis. 2021 Jan 23;72(1):e1-48. https://academic.oup.com/cid/article/72/1/e1/6010652 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33417672?tool=bestpractice.com

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

დროებითი პეისმეიკერის გამოყენება რეკომენდებულია სიმპტომური ბრადიკარდიის მქონე პაციენტებისთვის, როდესაც ვერ ხერხდება მედიკამენტური მართვა.[25]Lantos PM, Rumbaugh J, Bockenstedt LK, et al. Clinical practice puidelines by the Infectious Diseases Society of America (IDSA), American Academy of Neurology (AAN), and American College of Rheumatology (ACR): 2020 guidelines for the prevention, diagnosis and treatment of Lyme disease. Clin Infect Dis. 2021 Jan 23;72(1):e1-48. https://academic.oup.com/cid/article/72/1/e1/6010652 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33417672?tool=bestpractice.com ​

ლაიმის დაავადების ადრეული ნევროლოგიური სიმპტომების მქონე პაციენტებმა, მენინგიტის,, კრანიული ნერვების, ნერვული ფესვების ან პერიფერული ნერვების (ბანვარსის სინდრომი) ჩართულობით, შეიძლება ჩაიტარონ 2 კვირიანი მკურნალობის კურსი პერორალური (დოქსიციკლინი) ან ინტრავენური ანტიბიოტიკით (ცეფტრიაქსონი, ცეფოტაქსიმი, ბენზილპენიცილინი). [25]Lantos PM, Rumbaugh J, Bockenstedt LK, et al. Clinical practice puidelines by the Infectious Diseases Society of America (IDSA), American Academy of Neurology (AAN), and American College of Rheumatology (ACR): 2020 guidelines for the prevention, diagnosis and treatment of Lyme disease. Clin Infect Dis. 2021 Jan 23;72(1):e1-48. https://academic.oup.com/cid/article/72/1/e1/6010652 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33417672?tool=bestpractice.com [33]Mygland A, Ljøstad U, Fingerle V, et al; European Federation of Neurological Societies. EFNS guidelines on the diagnosis and management of European Lyme neuroborreliosis. Eur J Neurol. 2010 Jan;17(1):8-16;e1-4. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1468-1331.2009.02862.x/full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19930447?tool=bestpractice.com

ლაიმის დაავადებასთან დაკავშირებული სახის დამბლის მქონე პაციენტებში მკურნალბობა ტარდება ანტიბიოტიკებით; აშშ-ის გაიდლაინების თანახმად რეკომენდებულია პერორალური დოქსიციკლინი.[25]Lantos PM, Rumbaugh J, Bockenstedt LK, et al. Clinical practice puidelines by the Infectious Diseases Society of America (IDSA), American Academy of Neurology (AAN), and American College of Rheumatology (ACR): 2020 guidelines for the prevention, diagnosis and treatment of Lyme disease. Clin Infect Dis. 2021 Jan 23;72(1):e1-48. https://academic.oup.com/cid/article/72/1/e1/6010652 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33417672?tool=bestpractice.com შესაძლოა მკურნალობის დაწყება კორტიკოსტეროიდებით, ვინაიდან მათ იყენებენ სახის ნერვის იდიოპათიური დამბლის მკურნალობისთვის; თუმცა, ბორელიოზის იდენტიფიცირების შემთხვევაში მათი გამოყენება უნდა შეწყდეს.[25]Lantos PM, Rumbaugh J, Bockenstedt LK, et al. Clinical practice puidelines by the Infectious Diseases Society of America (IDSA), American Academy of Neurology (AAN), and American College of Rheumatology (ACR): 2020 guidelines for the prevention, diagnosis and treatment of Lyme disease. Clin Infect Dis. 2021 Jan 23;72(1):e1-48. https://academic.oup.com/cid/article/72/1/e1/6010652 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33417672?tool=bestpractice.com

დოქსიციკლინი ზოგიერთ ქვეყანაში არ არის რეკომენდებული 8 წლამდე ბავშვებში, ორსულებსა და მეძუძურ დედებში; ბრიტანეთში დოქსიციკლინი არ არის რეკომენდებული 12 წლამდე ბავშვებში. აშშ-ში ამერიკის პედიატრიული აკადემიის მიერ ნებადართულია დოქსიციკლინის ხანმოკლე გამოყენება (21 დღემდე)8 წლამდე ბავშვებში ლაიმის დაავადების დროს.[37]American Academy of Pediatrics. Lyme disease. In: Kimberlin DW, Brady MT, Jackson MA, eds. Red Book: 2018 Report of the Committee on Infectious Diseases. 31st ed. Itasca, IL: American Academy of Pediatrics; 2018: 515-23.[38]American Academy of Pediatrics. Tetracyclines. In: Kimberlin DW, Brady MT, Jackson MA, eds. Red Book: 2018 Report of the Committee on Infectious Diseases. 31st ed. Itasca, IL: American Academy of Pediatrics; 2018: 905-6.

სახსრებისა და ნევროლოგიური სიმპტომების მქონე პაციენტებში მკურნალობა დამოკიდებულია ინდივიდიალურ შემთხვევებზე, ექიმის მკაცრი დაკვირვების ქვეშ.

პერიფერული ნეიროპათიით მიმდინარე გვიანი ლაიმის დაავადების და ქრონიკული ატროფული აკროდერმატიტის შემთხვევაში რეკომენდებულია 3-კვირიანი მკურნალობა პერორალური დოქსიციკლინით ან ინტრავენური ცეფტრიაქსონით.[25]Lantos PM, Rumbaugh J, Bockenstedt LK, et al. Clinical practice puidelines by the Infectious Diseases Society of America (IDSA), American Academy of Neurology (AAN), and American College of Rheumatology (ACR): 2020 guidelines for the prevention, diagnosis and treatment of Lyme disease. Clin Infect Dis. 2021 Jan 23;72(1):e1-48. https://academic.oup.com/cid/article/72/1/e1/6010652 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33417672?tool=bestpractice.com [33]Mygland A, Ljøstad U, Fingerle V, et al; European Federation of Neurological Societies. EFNS guidelines on the diagnosis and management of European Lyme neuroborreliosis. Eur J Neurol. 2010 Jan;17(1):8-16;e1-4. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1468-1331.2009.02862.x/full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19930447?tool=bestpractice.com

დოქსიციკლინი ზოგიერთ ქვეყანაში არ არის რეკომენდებული 8 წლამდე ბავშვებში, ორსულებსა და მეძუძურ დედებში; ბრიტანეთში დოქსიციკლინი არ არის რეკომენდებული 12 წლამდე ბავშვებში. აშშ-ში ამერიკის პედიატრიული აკადემიის მიერ ნებადართულია დოქსიციკლინის ხანმოკლე გამოყენება (21 დღემდე)8 წლამდე ბავშვებში ლაიმის დაავადების დროს.[37]American Academy of Pediatrics. Lyme disease. In: Kimberlin DW, Brady MT, Jackson MA, eds. Red Book: 2018 Report of the Committee on Infectious Diseases. 31st ed. Itasca, IL: American Academy of Pediatrics; 2018: 515-23.[38]American Academy of Pediatrics. Tetracyclines. In: Kimberlin DW, Brady MT, Jackson MA, eds. Red Book: 2018 Report of the Committee on Infectious Diseases. 31st ed. Itasca, IL: American Academy of Pediatrics; 2018: 905-6.

სახსრებისა და ნევროლოგიური სიმპტომების მქონე პაციენტებში მკურნალობა დამოკიდებულია ინდივიდიალურ შემთხვევებზე, ექიმის მკაცრი დაკვირვების ქვეშ.

მიელიტის, ენცეფალიტის და ვასკულიტის გამოვლინებების მქონე პაციენტები საჭირეობენ ინტრავენურ ცეფტრიაქსონს 2 კვირის (ადრეული სიმპტომებისთვის) ან 3 კვირის (გვიანი სიმპტომებისთვის) განმავლობაში.[33]Mygland A, Ljøstad U, Fingerle V, et al; European Federation of Neurological Societies. EFNS guidelines on the diagnosis and management of European Lyme neuroborreliosis. Eur J Neurol. 2010 Jan;17(1):8-16;e1-4. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1468-1331.2009.02862.x/full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19930447?tool=bestpractice.com

პარენქიმული ლაიმის დაავადდების მქონე პაციენტებში ან მაგნიტურ-რეზონანსულ ტომოგრაფიაზე ფოკალური ნიშნების გამოვლენის დროს, მკურნალობა ტარდება 2-4 კვირის განმავლობაში, ინტრავენური ანტიბიოტიკებით.[25]Lantos PM, Rumbaugh J, Bockenstedt LK, et al. Clinical practice puidelines by the Infectious Diseases Society of America (IDSA), American Academy of Neurology (AAN), and American College of Rheumatology (ACR): 2020 guidelines for the prevention, diagnosis and treatment of Lyme disease. Clin Infect Dis. 2021 Jan 23;72(1):e1-48. https://academic.oup.com/cid/article/72/1/e1/6010652 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33417672?tool=bestpractice.com [33]Mygland A, Ljøstad U, Fingerle V, et al; European Federation of Neurological Societies. EFNS guidelines on the diagnosis and management of European Lyme neuroborreliosis. Eur J Neurol. 2010 Jan;17(1):8-16;e1-4. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1468-1331.2009.02862.x/full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19930447?tool=bestpractice.com

სახსრებისა და ნევროლოგიური სიმპტომების მქონე პაციენტებში მკურნალობა დამოკიდებულია ინდივიდიალურ შემთხვევებზე, ექიმის მკაცრი დაკვირვების ქვეშ.