თუ ლაიმის დაავადების დიაგნოსტირება დროულად ხდება და პაციენტი სათანადო ანტიბიოტიკოთერაპიას იღებს, დაავადება, როგორც წესი, განკურნებადია. მიგრირებადი ერითემის მქონე პაციენტების პროგნოზი მკურნალობის შემდგომ შესანიშნავია, 90%-ზე მეტი სრულ გამოჯანმრთელებას განიცდის.[54]Torbahn G, Hofmann H, Rücker G, et al. Efficacy and safety of antibiotic therapy in early cutaneous lyme borreliosis: a network meta-analysis. JAMA Dermatol. 2018 Nov 1;154(11):1292-1303.
https://jamanetwork.com/journals/jamadermatology/fullarticle/2705272
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30285069?tool=bestpractice.com
მკურნალობის შემდეგ, ნეირობორელიოზით დაავადებული პაციენტების 75%-80% მთლიანად გამოჯანმრთელდება ერთი წლის განმავლობაში. შედეგები, როგორიცაა პარეზი ან ნეიროპათიური ტკივილი, შეიძლება გაგრძელდეს პაციენტების 5%-დან 28%-მდე.[55]Cardenas-de la Garza JA, De la Cruz-Valadez E, Ocampo-Candiani J, et al. Clinical spectrum of Lyme disease. Eur J Clin Microbiol Infect Dis. 2019 Feb;38(2):201-8.
https://link.springer.com/article/10.1007/s10096-018-3417-1
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30456435?tool=bestpractice.com
დადგენილია, რომ ლაიმთან დაკავშირებული ართრიტის მქონე პაციენტების დაახლოებით 90% სრულად გამოჯანმრთელდება.[1]Kullberg BJ, Vrijmoeth HD, van de Schoor F, et al. Lyme borreliosis: diagnosis and management. BMJ. 2020 May 26;369:m1041.
https://www.doi.org/10.1136/bmj.m1041
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32457042?tool=bestpractice.com
[55]Cardenas-de la Garza JA, De la Cruz-Valadez E, Ocampo-Candiani J, et al. Clinical spectrum of Lyme disease. Eur J Clin Microbiol Infect Dis. 2019 Feb;38(2):201-8.
https://link.springer.com/article/10.1007/s10096-018-3417-1
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30456435?tool=bestpractice.com
ლაიმის კარდიტის გართულებები, როგორც წესი, მწვავე ხასიათისაა და ქრონიკული გართულებები იშვიათია.[55]Cardenas-de la Garza JA, De la Cruz-Valadez E, Ocampo-Candiani J, et al. Clinical spectrum of Lyme disease. Eur J Clin Microbiol Infect Dis. 2019 Feb;38(2):201-8.
https://link.springer.com/article/10.1007/s10096-018-3417-1
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30456435?tool=bestpractice.com
პაციენტთა მცირე ნაწილმა შეიძლება გამოავლინოს სუბიექტური სიმპტომები, მათ შორის დაღლილობა, ძვალ-კუნთოვანი ტკივილი და ნეიროკოგნიტური დარღვევები, შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიის შემდეგ რამდენიმე თვის განმავლობაში, მიმდინარე ინფექციის რაიმე მტკიცებულების გარეშე.[25]Lantos PM, Rumbaugh J, Bockenstedt LK, et al. Clinical practice puidelines by the Infectious Diseases Society of America (IDSA), American Academy of Neurology (AAN), and American College of Rheumatology (ACR): 2020 guidelines for the prevention, diagnosis and treatment of Lyme disease. Clin Infect Dis. 2021 Jan 23;72(1):e1-48.
https://academic.oup.com/cid/article/72/1/e1/6010652
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33417672?tool=bestpractice.com
[1]Kullberg BJ, Vrijmoeth HD, van de Schoor F, et al. Lyme borreliosis: diagnosis and management. BMJ. 2020 May 26;369:m1041.
https://www.doi.org/10.1136/bmj.m1041
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32457042?tool=bestpractice.com
როდესაც სიმპტომები გრძელდება 6 თვე ან მეტხანს, ამას ზოგჯერ უწოდებენ "ლაიმის ქრონიკულ დაავადებას" ან "მკურნალობის შემდგომ ლაიმის დაავადების სინდრომს". თუმცა, მრავალმა კვლევამ აჩვენა, რომ ეს სიმპტომები არ განსხვავდება იმისგან თუ რა ჩივილები შეიძლება ჰქონდეს არაინფიცირებულ პაციენტებს.[56]Nemeth J, Bernasconi E, Heininger U, et al. Update of the Swiss guidelines on post-treatment Lyme disease syndrome. Swiss Med Wkly. 2016 Dec 5;146:w14353.
https://smw.ch/article/doi/smw.2016.14353
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27922168?tool=bestpractice.com
[57]Eliassen KE, Hjetland R, Reiso H, et al. Symptom load and general function among patients with erythema migrans: a prospective study with a 1-year follow-up after antibiotic treatment in Norwegian general practice. Scand J Prim Health Care. 2017 Mar;35(1):75-83.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5361422
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28277054?tool=bestpractice.com
ევროპაში ჩატარებულ ერთ რანდომიზირებულ, ორმაგ, ბრმა, პლაცებოზე კონტროლირებად კლინიკურ კვლევაში, გრძელვადიანი ანტიბიოტიკოთერაპია არ აძლევდა დამატებით სარგებელს პაციენტებს, რომლებსაც აქვთ მუდმივი სიმპტომები, რომლებიც მიეკუთვნება ლაიმის დაავადებას.[58]Berende A, ter Hofstede HJ, Vos FJ, et al. Randomized trial of longer-term therapy for symptoms attributed to Lyme disease. N Engl J Med. 2016;374:1209-1220.
http://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa1505425#t=article
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27028911?tool=bestpractice.com
ლაიმის დაავადების შემდგომი მკურნალობის გავრცელება შეფასებულია 10%-დან 20%-მდე ჩრდილოეთ ამერიკაში.[59]Aucott JN. Posttreatment Lyme disease syndrome. Infect Dis Clin North Am. 2015 Jun;29(2):309-23.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0891552015000306?via%3Dihub
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25999226?tool=bestpractice.com
ტკიპას განმეორებითი კბენის შემთხვევაში შეიძლება ხელახალი ინფექცია განვითარდეს. რეციდივი არ დაფიქსირებულა პაციენტებში, რომლებმაც მიიღეს შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპია.
პირებს, რომლებიც არ მკურნალობენ ან იღებენ დაგვიანებულ მკურნალობას, შეიძლება აღენიშნებოდეთ ლაიმის დაავადების გვიანი სტადიის ნიშნები, მათ შორის ართრიტი, ნევროლოგიური სიმპტომები, კანის სიმპტომები და კარდიტი. 1970-იან წლებში ერთი პერსპექტიული კოჰორტის კვლევა აკვირდებოდა 55 პაციენტს არანამკურნალევი ერითემა მიგრანტების საშუალო ხანგრძლივობით 6 წლის განმავლობაში და დაადგინა, რომ დაახლოებით 60%-ს ჰქონდა ღია ართრიტის ერთი ეპიზოდი, ან დაიწყო პერიოდული შეტევები, ძირითადად დიდ სახსრებში. ყოველწლიურად 10%-დან 20%-მდე მცირდებოდა საერთო რიცხვი, ვინც განაგრძობდა რეციდივებს. პაციენტთა უმცირესობას (11%) განუვითარდა ქრონიკული სინოვიტი დაავადების შემდგომ პერიოდში; მათგან 4%-ს აღენიშნებოდა ეროზია, ხოლო 2%-ს სახსრის მუდმივი ინვალიდობა.[60]Mead P. Epidemiology of Lyme Disease. Infect Dis Clin North Am. 2022 Sep;36(3):495-521.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0891552022000344?via%3Dihub
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/36116831?tool=bestpractice.com
გვიანი სტადიის ართრიტის მქონე პაციენტთა უმეტესობა წარმატებით მკურნალობს ანტიბიოტიკებით, მაგრამ 10%-დან 17%-ს აღენიშნება ანტიბიოტიკორეფრაქტერული ლაიმის ართრიტი; ითვლება, რომ ეს გამოწვეულია იმუნოპათოგენური მექანიზმებით და, შესაბამისად, მოითხოვს სხვადასხვა მართვის სტრატეგიას.[1]Kullberg BJ, Vrijmoeth HD, van de Schoor F, et al. Lyme borreliosis: diagnosis and management. BMJ. 2020 May 26;369:m1041.
https://www.doi.org/10.1136/bmj.m1041
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32457042?tool=bestpractice.com
უცნობია პროვოცირების ბუნება, რომელიც აგრძელებს სინოვიალურ ანთებას სახსრებიდან ცოცხალი სპიროქეტების აშკარა აღმოფხვრის შემდეგ ანტიბიოტიკოთერაპიის საშუალებით.[61]Steere AC, Glickstein L. Elucidation of Lyme arthritis. Nat Rev Immunol. 2004 Feb;4(2):143-52.
https://www.nature.com/articles/nri1267
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15040587?tool=bestpractice.com
გვიანი ლაიმის დაავადების ნევროლოგიური გამოვლინებებია ქრონიკული მენინგიტი, პროგრესირებადი ენცეფალიტი, მიელიტი ან ენცეფალომიელიტი და ცერებრალური ვასკულიტი. ადრეული ლაიმის დაავადების შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიის შემთხვევაში, გვიანი ნევროლოგიური აღმოჩენები თითქმის გაქრა; თუმცა, გახანგრძლივებული ლაიმის დაავადების ეს გამოვლინებები იშვიათია, თუნდაც არანამკურნალევ პაციენტებში.[62]Koedel U, Fingerle V, Pfister HW. Lyme neuroborreliosis-epidemiology, diagnosis and management. Nat Rev Neurol. 2015 Aug;11(8):446-56.
https://www.nature.com/articles/nrneurol.2015.121
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26215621?tool=bestpractice.com
ევროპაში ქრონიკული ატროფიული აკროდერმატიტი (ACA) არის გვიანი ლაიმის დაავადების კანის გამოვლინება, რომელიც შეიძლება გამოჩნდეს პირველადი ინფექციდან წლების შემდეგ (დიაპაზონი 0,5-დან 8 წლამდე).[63]Asbrink E, Hovmark A, Olsson I. Clinical manifestations of acrodermatitis chronica atrophicans in 50 Swedish patients. Zentralbl Bakteriol Mikrobiol Hyg A. 1986 Dec;263(1-2):253-61.
https://www.doi.org/10.1016/s0176-6724(86)80128-6
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3577484?tool=bestpractice.com
ის ძირითადად B. afzelii-ით არის განპირობებული და არის ლაიმის დაავადების ერთადერთი გამოვლინება ადამიანებში, სადაც ქრონიკული ინფექცია ცალსახად იყო დემონსტრირებული; კანის ბიოფსიის ნიმუშებმა ≥10 წლის განმავლობაში არსებული არანამკურნალევი დაზიანებებიდან გამოიღო დადებითი PCR და კულტურის შედეგები.[1]Kullberg BJ, Vrijmoeth HD, van de Schoor F, et al. Lyme borreliosis: diagnosis and management. BMJ. 2020 May 26;369:m1041.
https://www.doi.org/10.1136/bmj.m1041
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32457042?tool=bestpractice.com
ანტიბიოტიკოთერაპიის შემდეგ კულტურის შედეგები უარყოფითი ხდება და კანის დაზიანებები და თანმხლები ნიშნები შეიძლება მთლიანად გაქრეს. ადგილობრივი ატროფია შეიძლება შენარჩუნდეს სხვებში.[1]Kullberg BJ, Vrijmoeth HD, van de Schoor F, et al. Lyme borreliosis: diagnosis and management. BMJ. 2020 May 26;369:m1041.
https://www.doi.org/10.1136/bmj.m1041
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32457042?tool=bestpractice.com
ევროპაში კლინიკურმა კვლევებმა გამოავლინა პოლინეიროპათიის ნიშნები 40%-დან 60%-მდე პაციენტებში, რომლებსაც აღენიშნებათ ACA; ACA ასოცირებული პოლინეიროპათია არის ასიმეტრიული და ძირითადად სენსორული და ჩვეულებრივ მოჰყვება კანის დაზიანებას.[62]Koedel U, Fingerle V, Pfister HW. Lyme neuroborreliosis-epidemiology, diagnosis and management. Nat Rev Neurol. 2015 Aug;11(8):446-56.
https://www.nature.com/articles/nrneurol.2015.121
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26215621?tool=bestpractice.com
[Figure caption and citation for the preceding image starts]: ქრონიკული ატროფიული აკროდერმატიტინგუენ AL და სხვ. შემთხვევის ანგარიშები 2016; 2016: bcr2016216033; გამოიყენება ნებართვით [Citation ends].