შოგრენის სინდრომი

ამერიკულ-ევროპული კონსენსუს-ჯგუფის კლასიფიკაციის კრიტერიუმები[69]Vitali C, Bombardieri S, Jonsson R, et al. Classification criteria for Sjogren's syndrome: a revised version of the European criteria proposed by the American-European Consensus Group. Ann Rheum Dis. 2002 Jun;61(6):554-8. http://ard.bmj.com/content/61/6/554.full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12006334?tool=bestpractice.com [83]Hernández-Molina G, Avila-Casado C, Nuñez-Alvarez C, et al. Utility of the American-European Consensus Group and American College of Rheumatology Classification Criteria for Sjogren's syndrome in patients with systemic autoimmune diseases in the clinical setting. Rheumatology (Oxford). 2015 Mar;54(3):441-8. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25193805?tool=bestpractice.com

ამერიკულ-ევროპული კონსენსუს-ჯგუფის კლასიფიკაცია (კრიტერიუმები) 2002 წლიდან გამოიყენება და წარმოადგენს ოქროს სტანდარტს სპეციფიკური დიაგნოზის დადგენისთვის.

საჭიროებს 4-დან 3 ობიექტური კრიტერიუმის დაკმაყოფილებას:

• ობიექტური თვალისმიერი ნიშნები: შირმერის ტესტი, ვარდისფერი ბენგალის ტესტი ან ლისამინის მწვანეს და ფლურესცინის ტესტი

• სანერწყვე ჯირკვლის ჩართულობა ფუნქციური ტესტირებით: სანერწყვე სცინტიგრაფია, ყბაყურა ჯირკვლის სიალოგრაფია

• ანტი-Ro ± ანტი-La აუტოანტისხეულები

• სანერწყვე ჯირკვლის ბიოფსიის ჰისტოპათოლოგია.

ან 6-დან 4 კრიტერიუმი, რომელთაგან სულ ცოტა 1 ანტი-Ro, ანტი-La და/ან ჰისტოპათოლოგია იქნება:

• ობიექტური თვალისმიერი ნიშნები (შირმერის ტესტი)

• სანერწყვე ჯირკვლის ჩართულობა ფუნქციური ტესტირებით (სიალომეტრია)

• აუტო-ანტისხეულები: ანტი-Ro ან ანტი-La

• სანერწყვე ჯირკვლის ბიოფსიის ჰისტოპათოლოგია

• პირის ღრუს სიმპტომები

• თვალისმიერი სიმპტომები

რევმატოლოგიის ამერიკული კოლეჯი - შოგრენის სინდრომის კლასიფიკაციის კრიტერიუმები[83]Hernández-Molina G, Avila-Casado C, Nuñez-Alvarez C, et al. Utility of the American-European Consensus Group and American College of Rheumatology Classification Criteria for Sjogren's syndrome in patients with systemic autoimmune diseases in the clinical setting. Rheumatology (Oxford). 2015 Mar;54(3):441-8. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25193805?tool=bestpractice.com [84]Shiboski SC, Shiboski CH, Criswell L, et al; Sjogren's International Collaborative Clinical Alliance (SICCA) Research Groups. American College of Rheumatology classification criteria for Sjogren's syndrome: a data-driven, expert consensus approach in the Sjogren's International Collaborative Clinical Alliance cohort. Arthritis Care Res (Hoboken). 2012 Apr;64(4):475-87. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3349440 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22563590?tool=bestpractice.com ​​

აღნიშნული კლასიფიკაციის მიხედვით, შოგრენის სინდრომის დიაგნოზის დასადასტურებლად ჩამოთვლილი კრიტერიუმებიდან 2 მაინც უნდა კმაყოფილდებოდეს:

• დადებითი ანტი-Ro60/SSA ანტისხეული და/ან ანტი-La/SSB (ან დადებითი რევმატოიდული ფაქტორი და ანტინუკლეური ანტისხეული ტიტრით > 1:320)

• თვალის შეღებვის ქულა >3

• ლაბიალური სანერწყვე ჯირკვლების ბიოფსიით ფოკალური ლიმფოციტური სიალადენიტი ფოკუს ქულით >1 ფოკუსი ყოველ 4 მმ^2-ზე.

2016 ამერიკული რევმატოლოგიის კოლეჯი/ევროპული ლიგა რევმატიზმის წინააღმდეგ მონაცემების მიხედვით შეიმუშავეს კლასიფიკაციის კრიტერიუმები პირველადი შოგრენის სინდრომისთვის[35]Shiboski CH, Shiboski SC, Seror R, et al. 2016 American College of Rheumatology/European League Against Rheumatism classification criteria for primary Sjögren's syndrome: a consensus and data-driven methodology involving three international patient cohorts. Arthritis Rheumatol. 2017 Jan;69(1):35-45. https://www.doi.org/10.1002/art.39859 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27785888?tool=bestpractice.com

სისტემური აუტოიმუნური დაავადებების მქონე პაციენტებში ორივე სისტემა მსგავსად მუშაობს და შოგრენის სინდრომის მქონე პაციენტების გარკვეული ქვეჯგუფი ორივე სისტემის კრიტერიუმების მიღმა რჩება.[83]Hernández-Molina G, Avila-Casado C, Nuñez-Alvarez C, et al. Utility of the American-European Consensus Group and American College of Rheumatology Classification Criteria for Sjogren's syndrome in patients with systemic autoimmune diseases in the clinical setting. Rheumatology (Oxford). 2015 Mar;54(3):441-8. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25193805?tool=bestpractice.com ​ ამრიგად, ACR-მ და რევმატიზმის წინააღმდეგ ევროპულმა ლიგამ (EULAR) შეიმუშავეს მონაცემთა ბაზაზე ორიენტირებული კონსენსუსის კლასიფიკაციის კრიტერიუმების პირველადი სჯოგრენის სინდრომისთვის (pSS).[35]Shiboski CH, Shiboski SC, Seror R, et al. 2016 American College of Rheumatology/European League Against Rheumatism classification criteria for primary Sjögren's syndrome: a consensus and data-driven methodology involving three international patient cohorts. Arthritis Rheumatol. 2017 Jan;69(1):35-45. https://www.doi.org/10.1002/art.39859 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27785888?tool=bestpractice.com

ამრიგად, ACR-მ და რევმატიზმის წინააღმდეგ ევროპულმა ლიგამ (EULAR) შეიმუშავეს მონაცემთა ბაზაზე ორიენტირებული კონსენსუსის კლასიფიკაციის კრიტერიუმების პირველადი სჯოგრენის სინდრომისთვის (pSS).

წონა/ქულა = 3

• ლაბიალური სანერწყვე ჯირკვალი კეროვანი ლიმფოციტური სიალადენიტით და ფოკუსის ქულა ≥1 კერა/4 მმ²

• Anti-Ro/SSA დადებითი

წონა/ქულა = 3

• თვალის შეღებვის ქულა ≥5 (ან ვან ბიისტერველდის ქულა ≥4) მინიმუმ ერთ თვალში

• შირმერის ტესტი ≤5 მმ/5 წუთი მინიმუმ ერთ თვალში

• მთლიანი ნერწყვის არასტიმულირებული ნაკადის სიჩქარე ≤0,1 მლ/წთ.

ჩართვის კრიტერიუმები

ეს კრიტერიუმები გამოიყენება ნებისმიერ პაციენტზე თვალის ან პირის სიმშრალის მინიმუმ ერთი სიმპტომით, რომელიც განისაზღვრება, როგორც დადებითი პასუხი მინიმუმ ერთ-ერთ შემდეგ კითხვაზე:

• გქონდათ ყოველდღიური, მუდმივი, პრობლემური თვალების სიმშრალე 3 თვეზე მეტი ხნის განმავლობაში?

• გაქვთ თვალებში ქვიშის ან ხრეშის განმეორებითი შეგრძნება?

• იყენებთ ცრემლის შემცვლელებს დღეში სამჯერ მეტჯერ?

• გაქვთ პირის სიმშრალის ყოველდღიური შეგრძნება 3 თვეზე მეტი ხნის განმავლობაში?

• ხშირად სვამთ სითხეებს მშრალი საკვების გადაყლაპვისას?

ან ვისზეა ეჭვი შოგრენის სინდრომზე EULAR SS დაავადებათა აქტივობის ინდექსის კითხვარიდან (მინიმუმ ერთი დომენი დადებითი პუნქტით).

გამორიცხვის კრიტერიუმები

• თავისა და კისრის რადიაციული მკურნალობის ანამნეზი

• C ჰეპატიტის ვირუსის (HCV) რნმ-ის პოლიმერაზული ჯაჭვური რეაქცია (PCR)

• შეძენილი იმუნოდეფიციტის სინდრომი

• სარკოიდოზი

• ამილოიდოზი

• ტრანსპლანტანტისა და მიმღები პაციენტის შეუთავსებლობა

• IgG4-თან დაკავშირებული დაავადება