ვაქცინაციის გაფართოებულმა სტრატეგიებმა არსებითად შეამცირა დიფტერიის ტვირთი მთელ მსოფლიოში; თუმცა, დაავადების დაფიქსირება გრძელდება და გლობალური სიხშირე იზრდება. 2018 და 2019 წლებში დაფიქსირდა 16 991 და 22 986 შემთხვევა, 2017 წელს 8819 შემთხვევასთან შედარებით.[8]Clarke KEN, MacNeil A, Hadler S, et al. Global epidemiology of diphtheria, 2000-2017. Emerg Infect Dis. 2019 Oct;25(10):1834-42.
https://www.doi.org/10.3201/eid2510.190271
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31538559?tool=bestpractice.com
[9]World Health Organization. Diphtheria reported cases and incidence [internet publication].
https://immunizationdata.who.int/pages/incidence/diphtheria.html?CODE=Global&YEAR=
2020 და 2021 წლებში დაფიქსირდა 10,137 და 8638 შემთხვევა (აღნიშნული შემთხვევების შემცირებაზე შესაძლოა გავლენა იქონია COVID-19 პანდემიამ).[2]Centers for Disease Control and Prevention. Diphtheria: clinicians. Sep 2022 [internet publication].
https://www.cdc.gov/diphtheria/clinicians.html
[9]World Health Organization. Diphtheria reported cases and incidence [internet publication].
https://immunizationdata.who.int/pages/incidence/diphtheria.html?CODE=Global&YEAR=
დაავადება ენდემურია მსოფლიოს ბევრ რეგიონში: ჰაიტისა და დომინიკის რესპუბლიკაში; აზია და სამხრეთ წყნარი ოკეანე; Აღმოსავლეთ ევროპა; და ახლო აღმოსავლეთი.[10]Centers for Disease Control and Prevention. CDC Yellow Book 2024: health information for international travel. Section 5: travel-associated infections & diseases: diphtheria. May 2023 [internet publication].
https://wwwnc.cdc.gov/travel/yellowbook/2024/infections-diseases/diphtheria
ზოგადად, დიფტერია არასრულადაა აღრიცხული მრავალი რეგიონიდან, მათ შორის აზიის, აფრიკის და ხმელთაშუა ზღვის ქვეყნებიდან.[8]Clarke KEN, MacNeil A, Hadler S, et al. Global epidemiology of diphtheria, 2000-2017. Emerg Infect Dis. 2019 Oct;25(10):1834-42.
https://www.doi.org/10.3201/eid2510.190271
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31538559?tool=bestpractice.com
[11]Sharma NC, Efstratiou A, Mokrousov I, et al. Diphtheria. Nat Rev Dis Primers. 2019 Dec 5;5(1):81.
https://www.doi.org/10.1038/s41572-019-0131-y
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31804499?tool=bestpractice.com
დაბალი სოციალურ-ეკონომიკური მდგომარეობა დიფტერიის ინფექციის რისკის ფაქტორია.[12]World Health Organization. Diphtheria vaccines: WHO position paper - August 2017. Wkly Epidemiol Rec. 2017 Aug 4;92(31):417-35.
https://www.who.int/publications/i/item/who-wer9231
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28776357?tool=bestpractice.com
დიფტერიამ შეიძლება გავლენა იქონიოს ნებისმიერ ასაკობრივ ჯგუფზე, განსაკუთრებით იმ ადამიანებზე, რომლებიც სრულად არ არიან ვაქცინირებული დიფტერიის ტოქსოიდის ვაქცინით.[10]Centers for Disease Control and Prevention. CDC Yellow Book 2024: health information for international travel. Section 5: travel-associated infections & diseases: diphtheria. May 2023 [internet publication].
https://wwwnc.cdc.gov/travel/yellowbook/2024/infections-diseases/diphtheria
85%-ზე მეტი ვაქცინაციის დაფარვა უზრუნველყოფს პოპულაციურ იმუნიტეტს დიფტერიის მიმართ. სტანდარტული ვაქცინაციის რეჟიმი არის სამი დოზის საწყისი სერია,მოჰყვება გამაძლიერებელი დოზები ბავშვობაში და მოზარდობაში. რევაქცინაციის დაბალი მაჩვენებელი დროთა განმავლობაში იწვევს დიფტერიის ანტიტოქსინის კონცენტრაციის შემცირებას.[13]Galazka A. The changing epidemiology of diphtheria in the vaccine era. J Infect Dis. 2000 Feb;181 Suppl 1:S2-9.
https://academic.oup.com/jid/article/181/Supplement_1/S2/840806
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10657184?tool=bestpractice.com
აფრიკის მასშტაბით, მაგალითად, ვაქცინით დაფარვა არის 72%, მაგრამ საჰელის, სომალის, აღმოსავლეთ ევროპისა და ანგოლას ზოგიერთ რეგიონში ვაქცინის დაფარვა არის <50%.[14]Mosser JF, Gagne-Maynard W, Rao PC, et al. Mapping diphtheria-pertussis-tetanus vaccine coverage in Africa, 2000-2016: a spatial and temporal modelling study. Lancet. 2019 May 4;393(10183):1843-55.
https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(19)30226-0/fulltext
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30961907?tool=bestpractice.com
დიფტერიის გავრცელება ნიგერიაში 2011 წელს და სამხრეთ აფრიკაში 2015 წელს ასოცირებული იყო პირველადი ვაქცინაციის ან ბუსტერ დოზის დაბალ მაჩვენებლებთან.[15]Besa NC, Coldiron ME, Bakri A, et al. Diphtheria outbreak with high mortality in northeastern Nigeria. Epidemiol Infect. 2014 Apr;142(4):797-802.
https://www.doi.org/10.1017/S0950268813001696
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23866913?tool=bestpractice.com
[16]Mahomed S, Archary M, Mutevedzi P, et al. An isolated outbreak of diphtheria in South Africa, 2015. Epidemiol Infect. 2017 Jul;145(10):2100-08.
https://www.doi.org/10.1017/S0950268817000851
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28478776?tool=bestpractice.com
1990-იან წლებში დიფტერიის დიდი აფეთქებები მოხდა ყოფილი საბჭოთა კავშირის ქვეყნებში მას შემდეგ, რაც იმუნიზაციის პროგრამები შეწყდა პოლიტიკური რყევების გამო.[17]Vitek CR, Bogatyreva EY, Wharton M. Diphtheria surveillance and control in the former Soviet Union and the newly independent states. J Infect Dis. 2000 Feb;181 Suppl 1:S23-6.
https://academic.oup.com/jid/article/181/Supplement_1/S23/842014
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10657186?tool=bestpractice.com
ეს ეპიდემიური დაზიანებები უფრო მეტად შეეხო ქალებს, ვიდრე მამაკაცებს. დიფტერიის ეპიდემიური მდგომარეობა ჩრდილო-დასავლეთ და ცენტრალურ რუსეთში შენარჩუნდა 21-ე საუკუნემდე, მაღალი სიკვდილიანობა (14% -დან 19%), ძირითადად 3-6 წლის ბავშვებში.[18]Markina SS, Maksimova NM, Lazikova GF. Diphtheria morbidity in Russia today [in Russian]. Zh Mikrobiol Epidemiol Immunobiol. 2005 Jan-Feb;(1):31-7.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15773397?tool=bestpractice.com
2015-დან 2018 წლამდე დიფტერიის ეპიდემიები დაფიქსირდა ჰაიტიში, ვენესუელასა და იემენში.[11]Sharma NC, Efstratiou A, Mokrousov I, et al. Diphtheria. Nat Rev Dis Primers. 2019 Dec 5;5(1):81.
https://www.doi.org/10.1038/s41572-019-0131-y
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31804499?tool=bestpractice.com
[19]World Health Organization. Diphtheria - Cox's Bazar in Bangladesh. Disease outbreak news 13 December 2017. Dec 2017 [internet publication].
https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/13-december-2017-diphtheria-bangladesh-en
2018-19 წლებში, მიმდინარე საუკუნის ყველაზე დიდი აფეთქება განვითარდა დევნილ როჰინჯა ლტოლვილებს შორის კუტუპალონგის ბანაკში, კოქსის ბაზარში, ბანგლადეში, 9000-მდე შემთხვევით, მაგრამ დაბალი სიკვდილიანობა 0,5%.[19]World Health Organization. Diphtheria - Cox's Bazar in Bangladesh. Disease outbreak news 13 December 2017. Dec 2017 [internet publication].
https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/13-december-2017-diphtheria-bangladesh-en
[20]Truelove SA, Keegan LT, Moss WJ, et al. Clinical and epidemiological aspects of diphtheria: a systematic review and pooled analysis. Clin Infect Dis. 2020 Jun 24;71(1):89-97.
https://www.doi.org/10.1093/cid/ciz808
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31425581?tool=bestpractice.com
[21]Polonsky JA, Ivey M, Mazhar MKA, et al. Epidemiological, clinical, and public health response characteristics of a large outbreak of diphtheria among the Rohingya population in Cox's Bazar, Bangladesh, 2017 to 2019: A retrospective study. PLoS Med. 2021 Apr;18(4):e1003587.
https://www.doi.org/10.1371/journal.pmed.1003587
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33793554?tool=bestpractice.com
დიდ ბრიტანეთში 2022 წელს დაფიქსირდა დიფტერიის შემთხვევების ზრდა თავშესაფრის მაძიებლებს შორის, რომლებიც ჩამოვიდნენ სხვადასხვა ადგილებიდან. ეს ასახავს ფართო ვითარებას ევროპის რიგ ქვეყნებში და ჯანდაცვის მუშაკებს სთავაზობს დიფტერიის საფრთხის მკვეთრ შეხსენებას მთელს მსოფლიოში.[22]European Centre for Disease Prevention and Control. Increase of reported diphtheria cases among migrants in Europe due to Corynebacterium diphtheriae, 2022. Oct 2022 [internet publication].
https://www.ecdc.europa.eu/en/publications-data/increase-reported-diphtheria-cases-among-migrants-europe-due-corynebacterium
[23]European Centre for Disease Prevention and Control. Communicable disease threats report, 23-29 October 2022, week 43. Oct 2022 [internet publication].
https://www.ecdc.europa.eu/en/publications-data/communicable-disease-threats-report-23-29-october-2022-week-43