ყივანახველა
- მიმოხილვა
- თეორია
- დიაგნოზი
- მართვა
- მეთვალყურეობა
- წყაროები
მკურნალობის ალგორითმი
მიაქციეთ ყურადღება, რომ ფორმულა/შეყვანის გზა და დოზა შეიძლება განსხვავებული იყოს მედიკამენტების დასახელების და ბრენდის, ფორმულარის ან გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. მკურნალობის შესახებ რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტის ჯგუფების მიხედვით: იხილეთ გაფრთხილება
<1 წლის ასაკის ჩვილი ბავშვები
მაკროლიდის ჯგუფის ანტიბიოტიკი
ანტიმიკრობული საშუალებები უნდა დაინიშნოს კატარალური სტადიის დაწყებიდან რაც შეიძლება მალე; პაროქსიზმების ჩამოყალიბების შემდეგ დაწყებულ მკურნალობას შეიძლება არ ჰქონდეს კლინიკური ეფექტი. მკურნალობა რეკომენდირებულია ჩვილებისთვის ხველის დაწყებიდან 6 კვირის განმავლობაში.[30]Centers for Disease Control and Prevention. Pertussis (whooping cough): clinicians. Aug 2022 [internet publication]. https://www.cdc.gov/pertussis/clinical/index.html
აზითრომიცინი არის უპირატესი მკურნალობა 1 თვეზე ნაკლები ასაკის ჩვილებისთვის.[10]Committee on Infectious Diseases, American Academy of Pediatrics. Pertussis. In: Kimberlin DW, Barnett ED, Lynfield R, Sawyer MH, eds. The Red Book: 2021-2024 report of the Committee on Infectious Diseases. 32nd ed. Itaska, IL: American Academy of Pediatrics; 2021:578-89.[27]Public Health England. Pertussis (whooping cough): information for healthcare professionals. Dec 2018 [internet publication]. https://www.gov.uk/government/publications/pertussis-whooping-cough-factsheet-for-healthcare-professionals აშშ-ში ერითრომიცინი არის ალტერნატივა. კლარითრომიცინი არ არის რეკომენდირებული ამ ასაკობრივ ჯგუფში შეერთებულ შტატებში, მაგრამ არის უპირატესი თერაპია დიდ ბრიტანეთში, სადაც ერითრომიცინი არ არის რეკომენდებული მცირეწლოვანი ჩვილების სამკურნალოდ ჰიპერტროფიულ პილორის სტენოზთან ასოცირების გამო. ანტიბიოტიკების რეჟიმი შეიძლება განსხვავდებოდეს სხვადასხვა ადგილას, ქვეყანაში. აქ მოცემული რეჟიმები ეფუძნება აშშ-ს გაიდლაინებს; თქვენ უნდა მიმართოთ თქვენს ადგილობრივ სახელმძღვანელოებს.
1 თვემდე ასაკის ჩვილებს, რომლებიც იღებენ მაკროლიდებს, ესაჭიროებათ მონიტორინგი ჰიპერტროფიული პილოროსტენოზის რისკის გამო.
ტესტის შედეგების მიღებამდე მკურნალობის დაწყება მიზანშეწონილად შეიძლება ჩაითვალოს, თუ კლინიკური ისტორია მიუთითებს ყივანახველას არსებობაზე ან პაციენტს აქვს მაღალი რისკი მძიმე ყივანახველას ინფექციის შემთხვევაში, განსაკუთრებით დაავადების გადამდებლობის გათვალისწინებით და დიაგნოსტიკური ტესტის შედეგების პოტენციური შეფერხების გამო.
დოზები და რეჟიმები, რომლებიც გამოიყენება ექსპოზიციის შემდგომი პროფილაქტიკისთვის, იგივეა, რაც მკურნალობისთვის გამოყენებული დოზები და რეჟიმები.
პირველადი პარამეტრები
აზიტრომიცინი: 10 მგ/კგ პერორალურად დღეში ერთხელ 5 დღის მანძილზე
მეორეული ვარიანტები
კლარითრომიცინი: 15 მგ/კგ/დღეში პერორალურად მიცემული 2 დაყოფილი დოზით 7 დღის განმავლობაში
ან
ერითრომიცინის ტუტე: 40-50 მგ/კგ/დღეში პერორალურად მიღებული 4 დაყოფილი დოზით 14 დღის განმავლობაში
ჩვილები და ბავშვები ≥1 თვის ასაკიდან და მოზრდილები
მაკროლიდური ანტიბიოტიკი ან ტრიმეტოპრიმი/სულფამეთოქსაზოლი
ანტიმიკრობული საშუალებები უნდა დაინიშნოს კატარალური სტადიის დაწყებიდან რაც შეიძლება მალე; პაროქსიზმების ჩამოყალიბების შემდეგ დაწყებულ მკურნალობას შეიძლება არ ჰქონდეს კლინიკური ეფექტი. მკურნალობა რეკომენდირებულია პაციენტებისთვის ხველის დაწყებიდან 3 კვირის განმავლობაში და 6 კვირის განმავლობაში ორსულებისთვის, იმუნოკომპორმეტირებული ადამიანებისთვის, ან მძიმე ყივანახველას მაღალი რისკის ქვეშ მყოფ ნებისმიერი პაციენტისთვის.[30]Centers for Disease Control and Prevention. Pertussis (whooping cough): clinicians. Aug 2022 [internet publication]. https://www.cdc.gov/pertussis/clinical/index.html ტესტის შედეგების მიღებამდე მკურნალობის დაწყება მიზანშეწონილად შეიძლება ჩაითვალოს, თუ კლინიკური ისტორია მიუთითებს ყივანახველას არსებობაზე ან პაციენტს აქვს მაღალი რისკი მძიმე ყივანახველას ინფექციის შემთხვევაში, განსაკუთრებით დაავადების გადამდებლობის გათვალისწინებით და დიაგნოსტიკური ტესტის შედეგების პოტენციური შეფერხების გამო.
ყივანახველას საეჭვო ან დადასტურებული შემთხვევების პირველი რიგის მკურნალობა არის მაკროლიდები (აზითრომიცინი, კლარითრომიცინი, ერითრომიცინი).[10]Committee on Infectious Diseases, American Academy of Pediatrics. Pertussis. In: Kimberlin DW, Barnett ED, Lynfield R, Sawyer MH, eds. The Red Book: 2021-2024 report of the Committee on Infectious Diseases. 32nd ed. Itaska, IL: American Academy of Pediatrics; 2021:578-89.[27]Public Health England. Pertussis (whooping cough): information for healthcare professionals. Dec 2018 [internet publication]. https://www.gov.uk/government/publications/pertussis-whooping-cough-factsheet-for-healthcare-professionals [30]Centers for Disease Control and Prevention. Pertussis (whooping cough): clinicians. Aug 2022 [internet publication]. https://www.cdc.gov/pertussis/clinical/index.html აზითრომიცინი და კლარითრომიცინი ზოგადად სასურველია წამლის ნაკლები გვერდითი ეფექტებისა და უფრო მოსახერხებელი დოზირების რეჟიმის გამო. ანტიბიოტიკების რეჟიმი შეიძლება განსხვავდებოდეს სხვადასხვა ადგილას, ქვეყანაში. აქ მოცემული რეჟიმები ეფუძნება აშშ-ს გაიდლაინებს; თქვენ უნდა მიმართოთ თქვენს ადგილობრივ სახელმძღვანელოებს. კლარითრომიცინი არ უნდა იქნას გამოყენებული ორსულ ქალებში, თუ სარგებელი არ აღემატება რისკს და არ არსებობს ალტერნატიული თერაპია.
დიდ ბრიტანეთში ორსულთა სამკურნალოდ უპირატესობას ანიჭებენ ერითრომიცინს; არ არის რეკომენდებული კლარითრომიცინი და აზითრომიცინი.[27]Public Health England. Pertussis (whooping cough): information for healthcare professionals. Dec 2018 [internet publication]. https://www.gov.uk/government/publications/pertussis-whooping-cough-factsheet-for-healthcare-professionals
ტრიმეთოპრიმ/სულფამეთოქსაზოლი ნაჩვენებია პირებისთვის, რომელთათვისაც მაკროლიდები უკუნაჩვენებია ან ცუდი ამტანობა აქვთ და იმ შემთხვევებში, როდესაც გამომწვევის მაკროლიდების მიმართ რეზისტენტობა ასის საეჭვო ან დადასტურებული.[10]Committee on Infectious Diseases, American Academy of Pediatrics. Pertussis. In: Kimberlin DW, Barnett ED, Lynfield R, Sawyer MH, eds. The Red Book: 2021-2024 report of the Committee on Infectious Diseases. 32nd ed. Itaska, IL: American Academy of Pediatrics; 2021:578-89.[27]Public Health England. Pertussis (whooping cough): information for healthcare professionals. Dec 2018 [internet publication]. https://www.gov.uk/government/publications/pertussis-whooping-cough-factsheet-for-healthcare-professionals ორსულობის დროს დედის მიერ ტრიმეტოპრიმის/სულფამეთოქსაზოლის გამოყენების შემთხვევაში აღინიშნა თანდაყოლილი მანკების გაზრდილი რისკი. ორსულობის დროს მისი გამოყენება დაშვებულია მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ სარგებელი აღემატება ნაყოფისთვის რისკს, განსაკუთრებით პირველ ტრიმესტრში.
დოზები და რეჟიმები, რომლებიც გამოიყენება ექსპოზიციის შემდგომი პროფილაქტიკისთვის, იგივეა, რაც მკურნალობისთვის გამოყენებული დოზები და რეჟიმები.
პირველადი პარამეტრები
აზიტრომიცინი: ბავშვები ≥1 თვიდან 6 თვემდე: 10 მგ/კგ პერორალურად დღეში ერთხელ 5 დღის განმავლობაში; ≥6 თვის ასაკის ბავშვები: 10 მგ/კგ (მაქსიმუმ 500 მგ/დოზა) პერორალურად დღეში ერთხელ პირველ დღეს, შემდეგ 5 მგ/კგ (მაქსიმუმ 250 მგ/დოზა) ერთხელ დღეში 4 დღის განმავლობაში; მოზრდილები: 500 მგ პერორალურად დღეში ერთხელ პირველ დღეს, შემდეგ 250 მგ ერთხელ დღეში 4 დღის განმავლობაში
ან
კლარითრომიცინი: ბავშვები ≥1 თვის ასაკიდან: 15 მგ/კგ/დღეში პერორალურად, 2 დაყოფილი დოზით 7 დღის განმავლობაში, მაქსიმუმ 1000 მგ/დღეში; მოზრდილები: 500 მგ პერორალურად ორჯერ დღეში 7 დღის განმავლობაში
ან
ერითრომიცინის ტუტე: ბავშვები ≥1 თვის ასაკიდან: 40-50 მგ/კგ/დღეში პერორალურად, 4 დაყოფილი დოზით 14 დღის განმავლობაში, მაქსიმუმ 2000 მგ/დღეში; მოზრდილები: 500 მგ პერორალურად ოთხჯერ დღეში 14 დღის განმავლობაში
მეორეული ვარიანტები
ტრიმეთოპრიმ/სულფამეტოქსაზოლი: ბავშვები ≥2 თვის ასაკიდან: 8 მგ/კგ/დღეში პერორალურად, 2 დაყოფილი დოზით 14 დღის განმავლობაში; მოზრდილები: 160 მგ პერორალურად ორჯერ დღეში 14 დღის განმავლობაში
მეტი ტრიმეთოპრიმ/სულფამეტოქსაზოლიდოზა მიეკუთვნება ტრიმეტოპრიმის კომპონენტს.
აირჩიეთ პაციენტების ჯგუფი ჩვენი რეკომენდაციების სანახავად
მიაქციეთ ყურადღება, რომ ფორმულაცია/შეყვანის გზა და დოზირება შეიძლება განსხვავებული იყოს მედიკამენტების დასახელების და ბრენდების, წამლების ფორმულარის ან გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. მკურნალობის შესახებ რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტის ჯგუფების მიხედვით. იხილეთ გაფრთხილება
ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას