მიდგომა
ცელულიტის და წითელი ქარის თერაპიის მიზანი არის კლინიკური ნიშნების და სიმპტომების ალაგება და მიკროორგანიზმების აღმოფხვრა. ეს, როგორც წესი, მიიღწევა სისტემური ანტიმიკრობული თერაპიის გამოყენებით.
[ 
]
ექიმის მიერ ავადმყოფობის სიმძიმის შეფასებამ უნდა განაპირობოს შეყვანის გზა და მკურნალობის დაწესება. გასათვალისწინებელი ფაქტორებია სისტემური ნიშნები ან სიმპტომები, თანმხლები სამედიცინო მდგომარეობები და პერორალურად წამლების შეწყნარების უნარი.
ცელულიტის ან წითელი ქარის მკურნალობის დაწყებამდე, დიდი ბრიტანეთის ჯანდაცვის და სამედიცინო დახმარების დახელოვნების ეროვნული ინსტიტუტი რეკომენდაციას გასცემს, განიხილოთ ინფექციის მონიშვნა ინფექციის გავრცელების არეალი ერთჯერადი ქირურგიული მარკერი კალმით პროგრესის მონიტორინგისთვის, მაგრამ გასათვალისწინებელია, რომ სიწითლე შეიძლება იყოს ნაკლებად აშკარა ან მეტად იისფერი მუქ კანზე.[24]
ანტიბიოტიკებით მკურნალობა
ცელულიტის ან წითელი ქარის მქონე ყველა პაციენტის მკურნალობა ანტიბიოტიკებით უნდა მიმდინარეობდეს. არსებობს მცირე რაოდენობის მაღალი ხარისხის მტკიცებულება, რომელიც მიუთითებს ყველაზე შესაფერისი ანტიბიოტიკის არჩევანზე, მიღების გზაზე ან ხანგრძლივობაზე.[24]
აუცილებელია ანტიბიოტიკების ადგილობრივი პროტოკოლების გაცნობა, რათა დადგინდეს ყველაზე შესაფერისი არჩევანი, ადგილობრივი პათოგენების პრევალენტობისა და ანტიბიოტიკებისადმი რეზისტენტობის სურათზე დაყრდნობით.[60]
ამერიკის ინფექციური დაავადებების საზოგადოების (IDSA) რეკომენდაციები შემდეგია:[14]
მსუბუქი ცელულიტი/წითელი ქარი (ჩირქოვანი ან ინფექციის სისტემური ნიშნების გარეშე): თერაპია უნდა მოიცავდეს სტრეპტოკოკის მიმართ აქტიურ ანტიბიოტიკს. პაციენტების უმეტესობისთვის შესაფერისი ანტიბიოტიკებია ფენოქსიმეთილპენიცილინი, ცეფალოსპორინი, დიკლოქსაცილინი ან კლინდამიცინი. წითელი ქარის მკურნალობა უნდა მიჰყვეს იგივე პრინციპებს, რაც მოიაზრება ცელულიტისთვის.
ზომიერი ცელულიტი/წითელი ქარი (ინფექციის სისტემური ნიშნებით): უნდა გამოიყენოთ ინტრავენური ანტიბიოტიკები, როგორიცაა ბენზილპენიცილინი, ცეფტრიაქსონი, ცეფაზოლინი ან კლინდამიცინი. სისტემური ინფექციის ნიშნებია ტემპერატურა >38°C (100.4°F), ტაქიკარდია (გულისცემის სიხშირე >90 დარტყმა წუთში), ტაქიპნოე (სუნთქვის სიხშირე >24 ჩასუნთქვა წუთში) ან სისხლის თეთრი უჯრედების არანორმალური რაოდენობა (>12000 ან <400 უჯრედი/მიკროლიტრი).
მძიმე ცელულიტი/წითელი ქარი (წარუმატებელი პერორალური ანტიბიოტიკოთერაპია ან ინფექციის სისტემური ნიშნები [როგორც განსაზღვრულია ზემოთ]), იმუნოდეფიციტური, ან უფრო ღრმა ინფექციის კლინიკური ნიშნები, როგორიცაა ბულები, კანის შეშუპება, ჰიპოტენზია ან ორგანოთა დისფუნქციის ნიშნები): ამ პაციენტებში, რეკომენდებულია ვანკომიცინი ან სხვა ანტიბიოტიკი, ეფექტური როგორც მეთიცილინის მიმართ რეზისტენტული Staphylococcus aureus-ის, ასევე სტრეპტოკოკის წინააღმდეგ. ვანკომიცინი პლუს პიპერაცილინი/ტაზობაქტამი ან იმიპენემი/ცილასტატინი რეკომენდებულია, როგორც გონივრული ემპირიული რეჟიმი მძიმე ინფექციების დროს. მძიმე იმუნოდეფიციტის მქონე პაციენტებში (ავთვისებიანი დაავადება და ქიმიოთერაპია, ნეიტროპენია, მძიმე უჯრედული იმუნოდეფიციტი) შეიძლება განიხილებოდეს ფართო სპექტრის ანტიმიკრობული დაფარვა.
პენიცილინის მძიმე ფორმის ალერგიისას ,რომლის დროსაც არის I ტიპის დაუყოვნებელი ჰიპერმგრძნობელობის რეაქცია, მითითებულია არა-ბეტალაქტამური ანტიბიოტიკი.
განსაკუთრებული გარემოებები
მეთიცილინის მიმართ რეზისტენტული Staphylococcus aureus-ის დაფარვა შეიძლება გონივრული იყოს ცელულიტის დროს, რომელიც დაკავშირებულია პენეტრაციულ (გამჭოლი) ტრავმასთან, განსაკუთრებით ნარკოტიკების მოხმარების შედეგად, ჩირქოვან დრენაჟთან ან მეთიცილინის მიმართ რეზისტენტული Staphylococcus aureus-ის სხვა ადგილას ინფექციის თვალსაჩინოებასთან. ამ პირობებში მეთიცილინის მიმართ რეზისტენტული Staphylococcus aureus-ის მკურნალობის ვარიანტები მოიცავს ინტრავენურ ვანკომიცინს, ლინზოლიდს ან დაპტომიცინს.[14]
ცელულიტი,რომელიც შეზღუდულია გარკვეულ ანატომიურ ზონებამდე (მაგ პერიანალური, სახის) შეიძლება მიუთითებდეს სპეციფიკურ ორგანიზმებზე, რაც საჭიროებს სამიზნე ანტიმიკრობულ თერაპიას.[61]
ცელულიტი მასპინძლის შეცვლილი იმუნიტეტის, დიაბეტური ტერფის წყლულის, ნაკბენი ჭრილობის ან მლაშე ან მტკნარი წყლის ექსპოზიციის შემთხვევაში შესაძლოა განპირობებული იყოს ნაკლებად ტრადიციული მიკროორგანიზმებით და თერაპია შესაბამისად უნდა შეიცვალოს.[14] იხილეთ ჩვენი თემები "ცხოველის ნაკბენი" და "დიაბეტური ტერფის ინფექციები".
მიღების გზა
პაციენტთა დიდ ნაწილს შეუძლია დასასყიწშივე მიიღოს პერორალური მედიკამენტები ტიპური ცელულიტის დროს, როდესაც ჩირქოვანი კერა არ არსებობს.[61]
ინფექციის სისტემური ნიშნებით მიმდინარე ცელულიტის დროს მითითებულაი ინტრავენური ანტიბიოტიკების გამოყენება.[14] ინტრავენურად ანტიბიოტიკების დანიშნვა შესაძლებელია ამბულატორიულ პაციენტებში, თუ დაწესებულებები და შესაბამისი მედპერსონალი ხელმისაწვდომია.
ინტრავენური ანტიბიოტიკებიდან უნდა გადახვიდეთ პერორალურზე, როდესაც პაციენტი კლინიკურად სტაბილურია (მაგ., სისტემური მაჩვენებლები და თანმხლები დაავადებები სტაბილურია).[62]
მკურნალობის ხანგრძლივობა
ანტიბიოტიკოთერაპიის რეკომენდებული ხანგრძლივობა დამოკიდებულია ინფექციის სიმძიმეზე და ადგილზე.
ამერიკის ინფექციური დაავადებების საზოგადოება რეკომენდაციას უწევს ანტიბიოტიკოთერაპიას 5 დღის განმავლობაში გაურთულებელი ცელულიტის დროს და გვირჩევს, რომ მკურნალობა უნდა გაგრძელდეს, თუ ინფექცია მძიმე ფორმითაა წარმოდგენილი, ან თუ მდგომარეობა არ გაუმჯობესებულა ამ დროის განმავლობაში.[14]
გადაუდებელი ქირურგიის მსოფლიო საზოგადოება (WSES) და ევროპის ქირურგიული ინფექციების საზოგადოება (SIS-E) რეკომენდაციას უწევენ 7-დან 14 დღემდე ანტიბიოტიკოთერაპიას მეთიცილინის მიმართ რეზისტენტული Staphylococcus aureus-ის კანისა და რბილი ქსოვილების ინფექციებისთვის (ინდივიდუალური პაციენტის კლინიკური პასუხის მიხედვით).[62]
ექიმთა ამერიკული კოლეჯი გვირჩევს, რომ არაჩირქოვანი ცელულიტის მქონე პაციენტებმა ანტიბიოტიკები მიიღონ 5-დან 6 დღემდე.[63]
ქირურგიული ინსპექტირება და გასუფთავება/დამუშავება
მძიმე ინფექციის დროს ნაჩვენებია სასწრაფო ქირურგიული ინსპექტირება და დამუშავება ნეკროზული პროცესის გამოსარიცხად.[14] დამატებითი ინფორმაციისთვის იხილეთ ჩვენი მოდული ნეკროზული ფასციიტის შესახებ.
დამხმარე მართვა
სეფსისზე უნდა იყოს ეჭვი, თუ პაციენტის მდგომარეობა მწვავედ გაუარესდა და არსებობს ინფექციის კლინიკური მტკიცებულება ან ეჭვი ინფექციაზე. უნდა ჩაერთონ უფროსი კოლეგები, როგორც საჭირო იქნება, და დაიცვან ადგილობრივი სეფსისის პროტოკოლები. დამატებითი ინფორმაციისთვის იხილეთ ჩვენი თემა "სეფსისი მოზრდილებში".
დამხმარე მართვა მოიცავს ტკივილის შემსუბუქებას, დაზიანებული უბნის ამაღლებას და მაპროვოცირებელი ფაქტორების მკურნალობას (როგორიცაა შეშუპება ან კანის ფონური დაავადებები).[14]
რეკომენდებულია ბუშტუკების პროაქტიული ასპირაცია და/ან ამოღება ასეპტიკური ტექნიკის გამოყენებით.[37] ასპირატები უნდა გაიგზავნოს მიკრობიოლოგიურ ანალიზზე. ჭრილობის ექსუდატების მართვა უნდა მოხდეს კანის დაწყლულების შემთხვევაში. შემწოვი, მაგრამ არაწებოვანი სახვევების გამოყენება შესაძლებელია ჭრილობის მართვის ადგილობრივი პროტოკოლების მიხედვით.[37]
თრომბოპროფილაქტიკა უნდა განიხილებოდეს რისკის სტრატიფიკაციის საფუძველზე, ისევე როგორც საავადმყოფოში მოთავსებული ყველა პაციენტისთვის. საჭიროა ადგილობრივი პროტოკოლების კონსულტაცია.
სტანდარტული თერაპიით გაუმჯობესების წარუმატებლობა
მახასითებლები, რომლებიც მიუთითებს არაეფექტურ მკურნალობაზე არის კლინიკური ნიშნების გაგრძელება ან გაუარესება, როგორიცაა ცხელება და დისკომფორტი, ან დაზიანებულ ადგილზე ერითემის გავრცელება.
საჭიროა რეზისტენტული პათოგენებით ინფიცირების განხილვა, ღრმა ქსოვილებში გავრცელების შემოწმება (მაგ., ნეკროზული ფასციიტი), აბსცესის დიაგნოსტიკა ან ალტერნატიული დიაგნოზის განხილვა, როგორიცაა ანთებითი რეაქცია იმუნიზაციაზე ან მწერების ნაკბენზე, სტაზით გამოწვეული დერმატიტი, პოდაგრა, ზედაპირული თრომბოფლებიტი, ეგზემა, ალერგიული დერმატიტი ან ღრმა ვენების თრომბოზი.[53][60] აღსანიშნავია, რომ ქრონიკული ლიმფედემის ან ვენური უკმარისობისას ცელულიტი ხშირად ნელა გვარდება.[27]
ცელულიტის საერთო ეტიოლოგიის გათვალისწინებით, მოდიფიცირებული ანტიმიკრობული თერაპია, მეთიცილინრეზისტენტული ოქროსფერი სტაფილოკოკის აქტივობის უზრუნველყოფად არის რეკომენდირებული საწყისი საფეხური ცუდად მოპასუხე ცელულიტის მართვისას.
განმეორებითი დაავადება
ცელულიტის ანამნეზის მქონე პაციენტებს აღენიშნებათ წლიური რეციდივის სიხშირე დაახლოებით 8%-დან 20%-მდე, ქვედა კიდურების დაზიანების შემთხვევაში რისკი უფრო მაღალია.[14] მათ რომელთაც აქვთ ცელულიტის განმეორებით ეპიზოდები შესაძლოა სარგებელი ნახონ კანის ჰიდრატაციით, ქრონიკული დერმატოზის კონტროლით (მაგ.: თითებშუა ტერფის მიკოზი) ან ზოგიერთ შემთხვევაში პროფილაქტიკური ანტიბიოტიკებით.[15]
[ ]
[მტკიცებულების დონე B] მაპროვოცირებელი მდგომარეობები, როგორიცაა შეშუპება, სიმსუქნე, ეგზემა, ვენური უკმარისობა და ფეხის თითების ანომალიები უნდა იყოს იდენტიფიცირებული და ნამკურნალები.[14]
განმეორებითი დაავადება დამახასიათებელია განსაკუთრებით მათთვის რომელთაც აქვთ პერსისტენტული რისკ ფაქტორები (მაგ.: ლიმფედემა, ვენური უკმარისობა, ტერფის მიკოზი).[15][22] როგორც წესი გამომწვევი მიზეზია ბეტაჰემოლიზური სტრეპტოკოკი. პროფილაქტიკური ანტიბიოტიკები, როგორიცაა პერორალური პენიცილინი ან ერითრომიცინი 4-დან 52 კვირამდე უნდა იქნას გათვალისწინებული იმ პაციენტებში, რომლებსაც აქვთ ცელულიტის 3-დან 4 ეპიზოდი წელიწადში, მიუხედავად მკურნალობისა და უნდა აკონტროლონ მაპროვოცირებელი ფაქტორები. ეს პროგრამა უნდა გაგრძელდეს მანამ, სანამ არ აღმოიფხვრება მაპროვოცირებელი ფაქტორები.[14] აუცილებელია ანტიბიოტიკების ადგილობრივი პროტოკოლების გაცნობა, რათა დადგინდეს ყველაზე შესაფერისი არჩევანი, ადგილობრივი პათოგენების პრევალენტობისა და ანტიბიოტიკებისადმი რეზისტენტობის სურათზე დაყრდნობით.
ქირურგიული ჩარევა, ლიმფედემის გამოსწორების მიზნით, შეიძლება გახდეს ვარიანტი მორეციდივე დაავადების მქონე ზოგიერთ პაციენტში.[64]
ქრონიკული ცელულიტი იშვიათია, ძირითადად ხდება იმუნოკომპრომისულ პაციენტებში და შეზღუდულია უმტკივნეულო ორგანიზმებში. ცელულიტის ალტერნატიული დიაგნოზი მეტად სავარაუდოა. ზოგიერთ შემთხვევაში, როგორიცაა ქრონიკული ლიმფოდემიის მქონე პაციენტებში, კანის გამოვლინება შეიძლება პათოლოგიური იყოს ხანგრძლივი პერიოდით, მაგრამ ორგანიზმის პერსისტენტობისას ანტიმიკრობული თერაპიის საჭიროებების არსებობა საეჭვოა.
ქრონიკული შეშუპებისა და ცელულიტის მქონე პაციენტებში კომპრესიული თერაპია ხელს შეუწყობს რეციდივის შემცირებას.[65]
როგორ შევიყვანოთ პერიფერიული ვენური კანულა ხელში.
ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას