მიდგომა

ვირუსული მენინგიტის ყველაზე მნიშვნელოვანი დიფერენციული დიაგნოზები ენცეფალიტი და ბაქტერიული მენინგიტია.[3] შეცვლილი ქცევა მიუთითებს ენცეფალიტზე და საჭიროა დროული ემპირიული მკურნალობა აციკლოვირით, ასევე დამატებითი გამოკვლევები დიაგნოზისა და დაავადების მიზეზის დასადასტურებლად. ვირუსული და ბაქტერიული მენინგიტის განსხვავება შეიძლება რთული იყოს. თუ პაციენტი მძიმედაა ავად, იმუნოკომპრომისულია ან ახლო წარსულში იღებდა ანტიბიოტიკებს, აუცილებელია ემპირიული ანტიმიკრობული თერაპია. ლუმბური პუნქციით შეიძლება დადასტურდეს ვირუსული მენინგიტის დიაგნოზი, რის შემდეგაც შესაძლებელია ანტიბიოტიკოთერაპიის შეწყვეტა.[3] თუ პაციენტი კარგად გრძნობს თავს, შეიძლება მხოლოდ დაკვირვება და მოცდა, ანტიბიოტიკების გარეშე, სანამ თავზურგტვინის სითხის ანალიზის შედეგები გვექნება.

ანამნეზი.

ვირუსული მენინგიტის სიმპტომები წააგავს ბაქტერიულ მენინგიტს, რის გამოც აღნიშნული ორი ეტიოლოგიის დიფერენციაცია შეიძლება რთული იყოს.[13] ვირუსული მენინგიტის შემთხვევაში სიმპტომები შეიძლება გამოვლინდეს უეცრად ან თანდათან. პაციენტები უმეტესად თავის ტკივილს უჩივიან, თუმცა შეიძლება აღინიშნოს ფოტოფობია, მიალგია ან ფარინგიტი. ბავშვები ინფექციის ხშირი წყაროა, განსაკუთრებით ენტეროვირუსების შემთხვევაში, ამიტომ შეიძლება შეგვხვდეს ბავშვებთან კონტაქტის ანამნეზი, სახლის ან სამსახურის პირობებში. მენინგიტის კლასიკური ნიშნები და სიმპტომები შეიძლება არ გამოვლინდეს ხანდაზმულებში, ძალიან ახალგაზრდა და იმუნოკომპრომეტირებულ ადამიანებში.[13] მოგზაურობის დეტალური ისტორიის შეკრებისას შეიძლება გამოვლინდეს ექსპოზიციის ისტორია მღრღნელებზე, კოღოებზე ან ტკიპებზე. სქესობრივი ცხოვრების ისტორიით შეიძლება გამოვლინდეს რისკფაქტორები, როგორიცაა ბოლოდროინდელი აივ ინფიცირება ან გენიტალური ჰერპესის ეპიზოდი. უნდა განისაზღვროს ვაქცინაციის ანამნეზიც, რათა დავრწმუნდეთ, რომ ყბაყურაზე პაციენტს იმუნიტეტი აქვს. მსუბუქი დაავადების მქონე ადამიანების უმეტესობა ჩვეულებრივ გამოჯანმრთელდება 1 კვირიდან 10 დღემდე.[4]

გამოკვლევა

გასინჯვისას, ვირუსული მენინგიტის დამახასიათებელი ნიშნები წააგავს მწვავე ბაქტერიულ მენინგიტს, ამიტომ რთულია ამ ორი ნოზოლოგიის განსხვავება. დიფუზური მაკულოპაპულური გამონაყარი ხშირია ენტეროვირუსული ინფექციის დროს, თუმცა ასევე შეიძლება შეგვხვდეს მენინგოკოკური დაავადების შემთხვევაში.[25] ასევე, პეტექიები, რომლებიც მენინგოკოკური სეფსისისთვისაა დამახასიათებელი, შეიძლება გამოვლინდეს ენტეროვირუსული მენინგიტის დროსაც.[26] გენიტალური ჰერპესული დაზიანებების არსებობა მიუთითებს მეორე ტიპის ჰერპესვირუსზე, როგორც ეტიოლოგიურ აგენტზე; თუმცა, მეორე ტიპის ჰერპესვირუსული მენინგიტის მქონე პაციენტების უმრავლესობას არ უვლინდება გენიტალური დაზიანებები.[3][27]​​ ახლახანს გადატანილი ბუშტუკოვანი გამონაყარი ტკივილით და ქავილით გამონაყრის ელემენტების ადგილზე მიუთითებს ვარიცელა ზოსტერით გამოწვეულ ვირუსულ მენინგიტზე. კერნიგის და ბრუძინსკის ნიშნები იშვიათია ვირუსული მენინგიტის დროს.

კვლევები

ყველაზე მნიშვნელოვანი გამოკვლევა არის თავზურგტვინის სითხის ანალიზი, ამიტომ იგი უნდა ჩატარდეს შესაძლო მენინგიტის ნებისმიერ შემთხვევაში.[3] თუ ანამნეზში არ გვაქვს იმუნოსუპრესია, ფოკალური ნევროლოგიური დარღვევა და ცნობიერების დაქვეითება, აუცილებელი არ არის CT/MRI სკანირება ლუმბურ პუნქციამდე.[3][28]​​ თუმცა, ზემოთ ჩამოთვლილი ნიშნების არსებობის შემთხვევაში, რადიოლოგიური გამოკვლევა დაგვეხმარება სხვა მიზეზების გამოსარიცხად, როგორიცაა ცერებრული აბსცესი ან ენცეფალიტი. ელექტროენცეფალოგრამა რუტინულად არ ტარდება, თუმცა უნდა გავითვალისწინოთ ენცეფალიტის ნიშნების (დიფუზური/ფოკალური ნევროლოგიური დარღვევა) არსებობის შემთხვევაში.

ვირუსული მენინგიტის დროს თავზურგტვინის სითხის წნევა ძირითადად ნორმაშია ან ოდნავ მომატებულია.[13] თავზურგტვინის სითხეში სისხლის თეთრი უჯრედების რაოდენობა ძირითადად აღწევს 10-500 ყოველ მმ^3, თუმცა შეიძლება ნორმაშიც იყოს. ინფექციის ადრეულ სტადიაზე შეიძლება გამოვლინდეს ნეიტროფილების სიჭარბე, თუმცა შემდგომი ორი დღის განმავლობაში ყალიბდება ტიპური ლიმფოციტური სურათი. ზოგადად, თავზურგტვინის სითხეში გლუკოზის დონისა და პლაზმაში გლუკოზის დონის შეფარდება ნორმაშია ან დაბალია.[13] თავზურგტვინის სითხეში ცილის კონცენტრაცია მცირედ მომატებულია.[13] თავზურგტვინის სითხის ბაქტერიული კულტურა და გრამის წესით შეღებვა უარყოფითი უნდა იყოს. ვირუსული და ბაქტერიული მენინგიტის განსხვავება (ტუბერკულოზური მენინგიტის ჩათვლით) თავზურგტვინის სითხის რუტინული ანალიზით რთულია. თავზურგტვინის სითხიდან უჯრედულ კულტურაზე ვირუსის გამოყოფა დიდ დროს საჭიროებს და ძვირადღირებულია, ამიტომ ლაბორატორიების უმრავლესობაში ხელმისაწვდომი არ არის. CSF-ის მოლეკულურმა ტესტირებამ, ყველაზე ხშირად ნუკლეინის მჟავას ამპლიფიკაციის ტესტის (NAAT) გამოყენებით, მეტწილად შეცვალა ვირუსული კულტურა და არის ოქროს სტანდარტი ვირუსული მენინგიტის დიაგნოზის დასადასტურებლად.[29]​PCR მეთოდებით შესაძლებელია თავზურგტვინის სითხეში ენტეროვირუსებისა და ჰერპესვირუსების აღმოჩენა უფრო სწრაფად, ვიდრე უჯრედულ კულტურაზე და ასევე უფრო მაღალი მგრძნობელობითა და სპეციფიკურობით.[3][16]​​[30][31]​​​ უარყოფითი პოლიმერეაზას ჯაჭვური დადასტურებულად არ გამორიცხავს ვირუსულ მენინგიტს; ვირუსული მენინგიტის მქონე ზოგიერთ პაციენტს არ აქვს დადებითი პასუხი პოლიმერაზას ჯაჭვურ რეაქციაზე. ნაკლებად ხელმისაწვდომია ტესტები ლიმფოციტური ქორიომენინგიტის ვირუსსა და მრავალ სხვა არბოვირუსზე. ამ შემთხვევაში გამოიყენება სეროლოგიური მეთოდები და ნუკლეინის მჟავების ამპლიფიკაცია.[29]​ ვირუსული მენინგიტის დიაგნოზის დადგენით შესაძლებელია საავადმყოფოდან ადრეული გაწერა და არასაჭირო ანტიბიოტიკების შეწყვეტა.

მწვავე მენინგიტი შეიძლება მოხდეს აივ სინდრომის ადრეულ სტადიაზე. აივ ტესტირება რეკომენდებულია მენინგიტის ყველა შემთხვევის დროს. დიაგნოზი ემყარება CSF-ის ტიპურ დასკვნებს (მსუბუქი CSF ლიმფოციტოზი მსუბუქად მომატებული CSF ცილის დონე და ნორმალური გლუკოზა) კომბინირებული ბოლოდროინდელი აივ ინფექციის საბოლოო მტკიცებულებებთან ერთად.[29]​ მიუხედავად იმისა, რომ მეოთხე თაობის ELISA-მ 1 თვემდე შეამცირა ინტერვალი ინფიცირებასა და ანტისხეულ-დადებითობას შორის, შესაძლოა საჭირო გახდეს ვირუსული დატვირთვის ტესტირება აივ სეროლოგიის უარყოფითი პასუხისას აივ სეროკონვერსიაზე ეჭვის შემთხვევაში.

ახალი ტესტები, რომლებმაც შესაძლოა ბაქტერიული მენინგიტის გამორიცხვის საშუალება მოგვცენ, მოიცავს შრატსა და თავზურგტვინის სითხეში პროკალციტონინისა და თავზურგტვინის სითხეში C-რეაქტიული ცილის განსაზღვრას. თავზურგტვინის სითხეში დაბალი ლაქტატი (<35 მგ/დლ) გამოსადეგია ვირუსული და ბაქტერიული მენინგიტის განსხვავების მიზნით, განსაკუთრებით თუ ანტიბიოტიკოთერაპიამდეა ნიმუშები აღებული. მგრძნობელობა მცირდება თუ ანტიბიოტიკოთერაპია უკვე დაწყებულია.[32] 25 კვლევის მეტა-ანალიზის შედეგად დადგინდა, რომ თავზურგტვინის სითხეში ლაქტატის კონცენტრაცია, როგორც დამოუკიდებელი მარკერი, ატარებს უკეთეს პროგნოზულ სისწორეს ბაქტერიული და ასეპტიკური მენინგიტის განსხვავებისთვის, ვიდრე ჩამოთვლილი მარკერები კომბინაციაში: თავზურგტვინის სითხის გლუკოზა, შეფარდება პლაზმის გლუკოზასთან, ცილა და ლეიკოციტების რაოდენობა.[3][33]​

ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას