მიდგომა

ენდეთ მითითებებს

ebpracticenet პრიორიტეტი მიანიჭეთ ჩამოთვლილ ადგილობრივ გაიდლაინებს:

Acute Keelpijnავტორი: Werkgroep Ontwikkeling Richtlijnen Eerste Lijn (Worel)ბოლო გამოქვეყნება: 2017Mal de gorge aiguავტორი: Groupe de Travail Développement de recommmandations de première ligneბოლო გამოქვეყნება: 2017

ყელისა და თავის ტკივილის, ცხელების სიმპტომების მოსახსნელად გამოიყენება ტკივილგამაყუჩებლები და ადგილობრივი საანესთეზიო საშუალებები, თუმცა ბავშვებში რეიეს სინდრომის განვითარების რისკის გამო ასპირინის გამოყენება რეკომენდებული არაა. არ არის დადასტურებული, რომ მარილიანი წყლის გამოვლება ეფექტურია, თუმცა ასევე არანაირ ზიანს არ იწვევს.[48] საანესთეზიო სპრეი/საწუწნმა საშუალებებმა შეიძლება დროებით გააყუჩოს ტკივილი. ერთი რანდომიზებული, პლაცებო კონტროლირებული კვლევით ვერ დადასტურდა ლორწოვანი ლიდოკაინის გამოყენების სარგებელი სიმტომების შემსუბუქების თვალსაზრისით.[49] თუმცა, რამდენიმე სხვა კვლევით დადგინდა, რომ ტოპიკურ ანესთეტიკებს სარგებელი მოაქვს, რაც გამოიხატება სიმპტომების შემსუბუქებასა და არასაჭირო ანტიბიოტიკების გამოყენების შემცირებაში.[50][51][52][53][54][55][56]​​ ინ ვიტრო მტკიცებულებებზე დაყრდნობით ვარაუდობენ, რომ ტკივილგამაყუჩებელი თვისებების გარდა, ამილმეტაკრეზოლის და 2,4-დიქლორობენზილის სპირტის შემცველ ზოგიერთ პასტილს შეიძლება ჰქონდეს ვიროციდული მოქმედებაც.[57]

ანტიბიოტიკოთერაპია გათვალისწინებული უნდა იყოს მიკრობიოლოგიურად დადასტურებული (მაგ. A ჯგუფის სტრეპტოკოკული) ფარინგიტის მქონე პაციენტებისთვის (დადებითი სწრაფი ანტიგენის ტესტი, ნუკლეინის მჟავის ამპლიფიკაცია (პოლიმერაზული ჯაჭვური რეაქციის საშუალებით) ან კულტურა) და არ უნდა ეფუძნებოდეს მხოლოდ კლინიკურ დიაგნოზს.[58] ანტიბიოტიკოთერაპია არ არის რეკომენდებული პაციენტებისთვის, რომლებსაც აქვთ ანტიგენის სწრაფი ტესტის უარყოფითი შედეგი.[25]​ ანტიბიოტიკები შეიძლება დაინიშნოს სიმპტომების ხანგრძლივობის შესამცირებლად, გადაცემის შესამცირებლად და ისეთი გართულებების თავიდან ასაცილებლად, როგორიცაა რევმატული ცხელება.[4]​ თუ ფარინგიტის სიმპტომები არ გაუმჯობესდა ანტიბიოტიკოთერაპიის დაწყებიდან 3 ან 4 დღის შემდეგ, უნდა განიხილებოდეს ალტერნატიული დიაგნოზი.

მწვავე ფარინგიტის სიმპტომურ მკურნალობაში კორტიკოსტეროიდების გამოყენების შესახებ კოკრეინის ერთ-ერთმა მიმოხილვამ აჩვენა, კორტიკოსტეროიდების ანტიბიოტიკებთან კომბინაციაში გამოიყენების შედეგად 24 საათის განმავლობაში ტკივილის სრული კუპირების გაზრდილი ალბათობა (2.4 ჯერ ). თუმცა, მიმოხილვაში აღ ნიშნულია, რომ გვერდითი მოვლენების შესახებ, კვლევები არასაკმარისია, ასევე არასაკმარისია კვლევები პედიატრიულ პოპულაციაში და კორტიკოსტეროიდების გამოყენებისას საჭიროა სიფრთხილე , მინიმალური კლინიკური სარგებლის გათვალისწინებით.[59] კიდევ ერთი სისტემური მიმოხილვით დადგინდა, რომ პაციენტებს, რომლებმაც მიიღეს კორტიკოსტეროიდების დაბალი ერთჯერადი დოზა, ორჯერ უფრო დიდი ალბათობა ჰქონდათ 24 საათში ტკივილის შემსუბუქებისა და 48 საათში ტკივილის გაქრობის 1,5-ჯერ უფრო მაღალი ალბათობა.[60] ორმაგად ბრმა, პლაცებოთი კონტროლირებულმა, რანდომიზებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ პაციენტებში, რომლებსაც არ ჰქონდათ ანტიბაქტერიული თერაპიის ჩვენება, პერორული კორტიკოსტეროიდების მოკლე კურსი არ ზრდიდა 24 საათში სიმპტომების ალაგების მაჩვენებელს, თუმცა დაფიქსირდა კავშირი 48 საათში სიმპტომების ალაგების მაჩვენებლის გაუმჯობესებასთან. თუმცა, არანაირი ეფექტი არ დაფიქსირებულა მკურნალობის ხანგრძლივობის,, სამუშაო ან სასწავლებელში გაცდენილ დღეთა რაოენობის ან ანტიბიოტიკების დაგვიანებული დანიშვნის თვალსაზრისით..[61] ანთების საწინააღმდეგო მედიკამენტების, მათ შორის კორტიკოსტეროიდების გამოყენება ფარინგიტის დროს დაკავშირებული იყო პერიტონზილური აბსცესის, სეფსისის, ვენური თრომბოფლებიტის და პათოლოგიური მოტეხილობის მომატებულ სიხშირესთან.[62][63]  მოსალოდნელი ზიანის მნიშვნელოვანი რისკისა და არც თუ ისე მაღალი სარგებელის გათვალისწინებით, ამერიკის ინფექციური დაავადებების საზოგადოების გაიდლაინების მიხედვით მწვავე ფარინგიტის კორტიკოსტეროიდებით მკურნალობა არ არის რეკომენდებული.[1][64]

მწვავე ფარინგიტი ანტიბიოტიკების უადგილო გამოყენების მესამე ყველაზე ხშირი მიზეზია.[65] ზრდასრულებში დანიშნულების გადავადების მიდგომა ზღუდავს ანტიბიოტიკების გამოყენებას.[66][67] [ Cochrane Clinical Answers logo ] [მტკიცებულების დონე B]​ ​თუმცა, ეს შეიძლება იყოს შეუსაბამო ბავშვებში, რევმატიული ცხელების გაზრდილი რისკის გათვალისწინებით.. ანტიბიოტიკების არასათანადო გამოყენების შეზღუდვა ეფექტურია .არასათანადო დანიშნულების შესამცირებლად, ექიმთან განმეორებითი ვიზიტების ვიზრდისა და პაციენტების კმაყოფილების შემცირების გარეშე..[68] ერთერთი კვლევის მიხედვით ფარინგიტის შემთხვევათა 26%-ში, რომლებსაც ჩაუტარდათ ანტიბიოტიკოთერაპია არ არსებობდა ბაქტერიული ინფექციის დიაგნოსტიკური მტკიცებულება.[69]

A ჯგუფის სტრეპტოკოკული (GAS) ფარინგიტი

A ჯგუფის სტრეპტოკოკური ფარინგიტის მკურნალობის მიზანია მწვავე რევმატული ცხელების პრევენცია, სიმპტომების სიმძიმისა და ხანგრძლივობის შემცირება და დაავადების გავრცელების თავიდან აცილება.[1] A ჯგუფის სტრეპტოკოკის გადაცემა ხდება დაინფიცირებული პირების რესპირატორული ტრაქტის სეკრეტებთან კონტაქტით. გადაცემის სიხშირე ახლო კონტაქტზე დაახლოებით 35%-ია.[70] ინკუბაციური პერიოდი 2-5 დღეა.[4] ამ დროის განმავლობაში ინფექცია შეიძლება გადაეცეს სხვებს. თუმცა პაციენტების 80% არაგადამდებია ანტიბიოტიკების დაწყებიდან 24 საათის შემდეგ.[71] რევმატული ცხელების ანამნეზის მქონე პირებში, რეციდივის შემცირების და გულის რევმატული დაავადების განვითარების რისკის შემცირების მიზნით, რეკომენდებულია ანტიბიოტიკებით პროფილაქტიკა.[72] კოხრეინის ერთი მიმოხილვის დასკვნის მიხედვით, ანტიბიოტიკები უნდა დაინიშნოს მხოლოდ თითოეული პაციენტის ინდივიდუალური შეფასების შემდეგ და მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ ყელის ტკივილი სავარაუდოდ ბაქტერიული წარმოშობისაა.[73]

A ჯგუფის სტრეპტოკოკებისთვის არ არის დამახასიათებელი ბეტა-ლაქტამის მიმართ რეზისტენტობა, შესაბამისად მკურნალობა შეიძლება ჩატარდეს პენიცილინით ან ამოქსაცილინით, გარდა იმ შემთხვევებისა, როდესაც აღინიშნება პენიცილინზე ალერგია. ასეთ შემთხვევაში შეიძლება სიფრთილით იქნას გამოყენებული მაკროლიდით, ცეფალოსპორინით ან კლინდამიცინით მკურნალობა.[1][74][75] [ Cochrane Clinical Answers logo ] [4][25]​​​​​​​ ბავშვებში დაფიქსირდა A ჯგუფის სტრეპტოკოკის რეზისტენტობა მაკროლიდებისა და კლინდამიცინის მიმართ (ინდუცირებადი რეზისტენტობა).[76][77][26]​​​ დოქსიციკლინით და ტრიმეტოპრიმი/სულფამეთოქსაზოლით მკურნალობა არ არის რეკომენირებული.[1] პერორული ფენოქსიმეთილპენიცილინი არჩევანის პრეპარატია და მკურნალობის 10-დღიან კურსს საჭიროებს. მათ, ვისაც 10-დღიანი პერორული კურსის დასრულება არ შეუძლიათ, უნდა გაუკეთდეთ ბენზილპენიცილინის ერთიანი დოზა კუნთებში.ს ბავშვებში შეიძლება პრეპარატის პერორული ამოქსიცილინით ჩანაცვლება, რადგან მისი გემო ფენოქსიმეთილპენიცილინთან შედარებით უფრო სასიამოვნოა.

პარალელურად, ინფექციურ მონონუკლეოზზე ეჭვის შემთხვევაში, თავი უნდა შევიკავოთ ამოქსაცილინის გამოყენებისგან, მძიმე გამონაყარის განვითარების რისკის გამო.[1] ბავშვებში ორალური ბეტა-ლაქტამური ანტიბიოტიკებით მკურნალობის კურსის რეკომენდირებული ხანგრძლივობა 10 დღეს შეადგენს.[26]​ გაიდლაინით მოწოდებული რეკომენდაციების მიუხედავად, არსებობს მტკიცებულება, რომ მწვავე ფარინგიტის სამკურნალოდ,პერორალური პენიცილინის უფრო მოკლე კურსი (ანუ 3-6 დღე) ისეთივე ეფექტურია, როგორც 10 დღიანი კურსი, თუ არ არის პოსტსტრეპტოკოკური გლომერულონეფრიტის ან რევმატიული ცხელების განვითარების მაღალი რისკი..[78] ერთმა კვლევამ აჩვენა, რომ აზითრომიცინის 3-დღიან კურსს ან ცეფაკლორის 5-დღიან კურსს მსგავსი სიმპტომური და ბაქტერიოლოგიური განკურნება მოჰყვა ამოქსიცილინის 10-დღიან კურსთან შედარებით.[79] თუმცა, რევმატული ცხელების ან გულის რევმატული დაავადების სიხშირე არ იყო შეფასებული ამ კვლევაში.[79] კიდევ ერთმა კვლევამ აჩვენა, რომ პენიცილინი V 5 დღის განმავლობაში არ ჩამოუვარდებოდა კლინიკური შედეგით პენიცილინ V-ს 10 დღის განმავლობაში (სხვადასხვა დოზებით), თუმცა, კვლავ, ეფექტი რევმატიული ცხელების ან გულის რევმატული დაავადების ინციდენტობის არ იყო შეფასებული.[80] იმის გამო, რომ მტკიცებულებები ჯერ კიდევ ჩნდება, ანტიბიოტიკების ხანმოკლე კურსები მაინც უნდა ჩაითვალოს ახალ ალტერნატივად და არა რეკომენდებულ პირველად ვარიანტად.[81][82]

ინფექციური მონონუკლეოზი

მოსვენებული მდგომარეობა და ფიზიკური აქტივობის შეზღუდვა რჩება ხშირ რეკომენდაციად , მაგრამ მისი ნამდვილი სარგებელი დასაბუთებული არ არის. ავადმყოფობის პირველი 3-4 კვირის განმავლობაში, ელენთის გახეთქვის გაზრდილი რისკის გათვალისწინებით, რეკომენდებულია მძიმე ფიზიკური აქტივობის თავიდან აცილება (კონტაქტური სპორტის ჩათვლით). თუმცა ელენთის გახეთქვის შემთხვევები დაფიქსირებულია საწყისი დიაგნოზირებიდან 8 კვირის განმავლობაშიც. მამაკაცებში ელენთის გახეთქვის შემთხვევები უფრო ხშირია, ვიდრე ქალებში. დაძაბული ფიზიკური აქტივობების დაწყებამდე რეკომენდებულია მუცლის ღრუს ულტრაბგერითი გამოკვლევა , სპლენომეგალიის ალაგების დასადასტურებლად.[83]

ინფექციური მონონუკლეოზის მძიმე სისტემური სიმპტომებისა და გართულებების შემთხვევაში საჭიროა პაციენტის ჰოსპიტალიზაცია.

სისტემური კორტიკოსტეროიდები გამოიყენება სასუნთქი გზების ობსტრუქციის, მძიმე თრომბოციტოპენიისა ან ჰემოლიზური ანემიის მქონე პაციენტებში.[84]

იმუნური თრომბოციტოპენიის მქონე პაციენტებში შესაძლებელია ინტრავენური იმუნოგლობულინის (IVIG) გამოყენება, რაც უზრუნველყოფს იმუნური სისტემის პასუხის მოდულაციას.

კვლავაც შეზღუდულია მტკიცებულება ინფექციური მონონუკლეოზის დროს ანტივირუსული პრეპარატების ეფექტიანობისა და სარგებელის შესახებ.[85]

იხ. ინფექციური მონონუკლეოზი.

სოკოვანი (კანდიდა) ინფექცია

Candida albicans, ჩვეულებრივ, მგრძნობიარეა ადგილობრივი თერაპიის მიმართ. პირის ღრუს კანდიდოზის მსუბუქი და საშუალო სიმძიმის შემთხვევების მკურნალობა შესაძლებელია პოლიენის სოკოს საწინააღმდეგო საშუალებებით (მაგ., ნისტატინი). უნდა ღინიშნოს, რომ ნისტატინის სუსპენზიას აქვს საქაროზას მაღალი შემცველობა, შესაბამისად, ხშირმა გამოყენებამ, განსაკუთრებით ჰიპოსალივაციის/პირის სიმშრალის მქონე პაციენტებში, შეიძლება გაზარდოს კარიესის განვითარების რისკი.

უფრო ფართოდ გავრცელებული სოკოვანი ინფექციის შემთხვევაში, როცა პირის ღრუს დიდი ნაწილია ჩართული ან სიმპტომები გახანგრძლივებულია, უფრო მიზანშეწონილია სოკოს საწინააღმდეგო აზოლების, მაგალითად ფლუკონაზოლის გამოყენება.

იხ. პირის ღრუს კანდიდოზი.

დიფტერია

დიფტერიის ძირითადი მკურნალობა გულისხმობს მისი ანტიტოქსინის გამოყენებას. დიფტერიაზე მყარი კლინიკური ეჭვის შემთხვევაში, ანტიტოქსინი შეგვყავს ორგანიზმში რაც შეიძლება მალე. ანტიტოქსინით მკურნალობის დაწყება არ უნდა დაყოვნდეს დიაგნოზის ლაბორატორიულად დადასტურებამდე, რადგან პაციენტების მდგომარეობა შესაძლოა სწრაფად გაუარესდეს. ანტიტოქსინს შეუძლია მხოლოდ შრატში არსებული თავისუფალი ტოქსინის განეიტრალება. მისი ეფექტურობა ლორწოვანისა და კანის სიმპტომების გამოვლენის შემდეგ მნიშვნელოვნად მცირდება, რაც ტოქსინის უჯრედებში შეღწევის მანიშნებელია. ანტიბიოტიკები ვერ ჩაანაცვლებს ანტიტოქსინით მკურნალობას, თუმცა მათ შეუძლიათ Corynebacterium diphtheriae-ის განადგურებით ტოქსინის წარმოქმნის პრევენცია . ანტიბიოტიკები გამოიყენება კანის ადგილობრივი ინფექციების სამკურნალოდაც. გარდა ამისა, ანტიბიოტიკები ამცირებს დაავადების გადაცემას კონტაქტებზე. C diphtheriae, ჩვეულებრივ, მგრძნობიარეა პენიცილინისა და ერითრომიცინის მიმართ.[86]

იხ. დიფტერია.

ტულარემია

ანტიბიოტიკებით მკურნალობა წარმოადგენს Francisella tularensis-ით გამოწვეული ინფექციის მკურნალობის მთავარ მეთოდს, მიუხედავად კლინიკური გამოვლინებისა. უნდა დაიცვან სტანდარტული იზოლაციის წესები და კლინიკური ლაბორატორია წინასწარ უნდა იყოს გაფრთხილებული ტულარემიის საეჭვო დიაგნოზის შესახებ., ნიმუშების გაგზავნამდე. თერაპიის ოქროს სტანდარტია ამინოგლიკოზიდი (სტრეპტომიცინი ან გენტამიცინი). დაავადებათა კონტროლისა და პრევენციის ცენტრები (CDC) რეკომენდაციას უწევს გენტამიცინს, როგორც არჩევის მედიკამენტს,როგორც გამოცდილ და ეფექტურ საშუალებას, განსაკუთრებით მძიმე შემთხვევებისთვის.[87] ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაცია რეკომენდაციას უწევს გენტამიცინს, როგორც არჩევის მედიკამენტს, რადგან იგი უფრო ფართოდ ხელმისაწვდომია. ხელმისაწვდომობის შემთხვევაში, სტრეპტომიცინი მისაღები ალტერნატივაა.​[88] აგენტის შერჩევა დამოკიდებულია ადგილობრივ რეკომენდაციებსა და მედიკამენტების ხელმისაწვდომობაზე. ალტერნატივას წარმოადგენს დოქსიციკლინი.[87]

იხ. ტულარემია.

გონოკოკური ან ქლამიდიური ინფექცია

უროგენიტალურ უბნებთან შედარებით, გონოკოკის ხახიდან ერადიკაცია უფრო ძნელად მისაღწევია. ხახის გაურთულებელი გონოკოკური ინფექციის დროს რეკომენდებულია ცეფტრიაქსონი კუნთში ერთჯერადი დოზის სახით. თუ გამოვლინდა ქლამიდიის თანაინფექცია, ქლამიდიას მკურნალობა უნდა ჩატარდეს ორალური დოქსიციკლინით ან აზითრომიცინით ორსულობის დროს. მკურნალობის შემდეგ პათოგენის აღმოფხვრის დასადასტურებლად აუცილებელია განმეორებითი ტესტები.[89]

იხ. გონორეა (რომელიც ასევე მოიცავს ქლამიდიას კოინფექციას).

განმეორებითი ფარინგიტი

განმეორებითი ფარინგიტის მქონე ზრდასრულ პაციენტებში ტონზილექტომიას შეიძლება ზოიერი სარგებელი ჰქონდეს.[90][91][92] A ჯგუფის სტრეპტოკოკული ფარინგიტის განმეორებითი ეპიზოდების მქონე ბავშვებში შეიძლება განვიხილოთ ტონზილექტომია.[93]

ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას