მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომის მქონე პაციენტის მკურნალობის მიზნებია დამხმარე მოვლა და ფილტვების ვენტილაციის პრევენციული სტრატეგია მცირე სუნთქვითი მოცულობის გამოყენებით, რათა შეიზღუდოს ჩასუნთქვის საბოლოო პლატო წნევა.[58]Fan E, Brodie D, Slutsky AS. Acute respiratory distress syndrome: advances in diagnosis and treatment. JAMA. 2018 Feb 20;319(7):698-710.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29466596?tool=bestpractice.com
თუ ვფიქრობთ, რომ ინფექცია არის მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომის გამომწვევი, უნდა დავადგინოთ გავაკონტროლოთ წყარო და დაუყოვნებლივ დავიწყოთ ანტიბიოტიკები. სხვაგვარად დაუყოვნებელ მიზანს წარმოადგენს დამხმარე მკურნალობა და გართულებების პრევენცია.
მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომის მქონე პაციენტების სიკვდილობა, როგორც წესი, არ არის ძირითადად გამოწვეული რესპირატორული უკმარისობით. პაციენტების უმეტესობა კვდება ARDS-ის ფონური მიზეზისგან, მეორადი ინფექციებისგან, სხვა ორგანოების უკმარისობისგან, ფონური თანმდევი დაავადებებისგან ან გახანგრძლივებული ჰოსპიტალიზაციის გართულებებისგან.
ოქსიგენაცია და ვენტილაცია
მიუხედავად იმისა, რომ მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომის ქსელის საწყისი მცირე სუნთქვითი მოცულობის კვლევის სამიზნე ჟანგბადით გაჯერება შეადგენდა 88-95%-ს, ორი შემდგომი კლინიკური კვლევის რჩევით, ოქსიგენაციის უფრო მაღალი სამიზნე დაკავშირებულია გაუმჯობესებულ კლინიკურ შედეგებთან. ფრანგული რანდომიზებული კვლევა, რომელსაც ოქსიგენაციის სატურაციის სამიზნედ აღებული ჰქონდა 88-92% და >95% მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომის მქონე პაციენტებში, შეჩერდა ნაადრევად უსაფრთხოების პრობლემების გამო, კერძოდ, ჟანგბადით გაჯერების უფრო დაბალი სამიზნე მაჩვენებლის ჯგუფში სიკვდილობა უფრო მაღალი აღმოჩნდა, ვიდრე ჟანგბადით გაჯერებუს უფრო მაღალი სამიზნე მაჩვენებლის ჯგუფში 28-ე და 90-ე დღეებზე.[59]Barrot L, Asfar P, Mauny F, et al; LOCO2 Investigators and REVA Research Network. Liberal or conservative oxygen therapy for acute respiratory distress syndrome. N Engl J Med. 2020 Mar 12;382(11):999-1008.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32160661?tool=bestpractice.com
თუმცა, კოქრეინის ერთ-ერთი მიმოხილვის დასკვნის თანახმად, რომელიც შეისწალვიდა ჟანგბადის სამიზნე მაჩვენებლებს ინტენსიური მოვლის განყოფილებაში მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომის შემთხვევის მექანიკური ვენტილაციით მართვის დროს (მოიცავდა მხოლოდ აღნიშნულ კვლევას), მტკიცებულებები მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომის მქონე პაციენტებში ნაკლები ან მეტი ჟანგბადის მიწოდების შესახებ ძალიან არაზუსტია, ვინაიდან არსებობს სისტემური ცდომილების მაღალი რისკი (კვლევის ბრმა წესის არასაკმარისი დაცვა, მონაწილეთა მცირე რიცხვი და კვლევის ნაადრევი შეჩერება).[60]Cumpstey AF, Oldman AH, Smith AF, et al. Oxygen targets in the intensive care unit during mechanical ventilation for acute respiratory distress syndrome: a rapid review. Cochrane Database Syst Rev. 2020 Sep 1;(9):CD013708.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32870512?tool=bestpractice.com
[ 
]
For people with acute respiratory distress syndrome (ARDS) requiring mechanical ventilation, how do conservative and liberal oxygen targets compare?/cca.html?targetUrl=https://www.cochranelibrary.com/cca/doi/10.1002/cca.3281/fullსწორი პასუხის ჩვენება ავსტრალიასა და ახალ ზელანდიაში შეადარეს დაბალი და მაღალი ოქსიგენაციის სამიზნე დონეები კრიტიკულ, მექანიკურ ვენტილაციაზე მყოფ პაციენტებში. განსხვავება უმნიშვნელო აღმოჩნდა გამოსავალის პროგნოზირების კუთხით, თუმცა ტრენდი მიუთითებდა დაბალი ოქსიგენაციის ჯგუფში უარეს შედეგებზე.[61]Mackle D, Bellomo R, et al; ICU-ROX Investigators and the Australian and New Zealand Intensive Care Society Clinical Trials Group. Conservative oxygen therapy during mechanical ventilation in the ICU. N Engl J Med. 2020 Mar 12;382(11):989-98.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31613432?tool=bestpractice.com
ამ დასკვნების საფუძველზე, გონივრულია ჟანგბადის სატურაციის სამიზნე ≥92%.[62]Meyer NJ, Gattinoni L, Calfee CS. Acute respiratory distress syndrome. Lancet. 2021 Aug 14;398(10300):622-37.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8248927
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34217425?tool=bestpractice.com
ცხვირის მაღალი დინების ჟანგბადის (HFNO) ხელმისაწვდომობის ზრდამ გაზარდა ARDS-ით დაავადებულთა რიცხვი, რომელთა მართვა შესაძლებელია როგორც HFNO, ისე არაინვაზიური ვენტილაციის საშუალებით. თუმცა, უკმარისობის მაჩვენებელი მაღალია და ARDS-ის მქონე ბევრ პაციენტს დასჭირდება ენდოტრაქეალური ინტუბაცია და მექანიკური ვენტილაცია.[63]Agarwal R, Aggarwal AN, Gupta D. Role of noninvasive ventilation in acute lung injury/acute respiratory distress syndrome: a proportion meta-analysis. Respir Care. 2010 Dec;55(12):1653-60.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21122173?tool=bestpractice.com
ამერიკული გულმკერდის საზოგადოება (ATS) იძლევა ინსტრუქციებს იმის შესახებ, თუ როგორ უნდა გაადვილდეს კომუნიკაცია მექანიკურად ვენტილირებად პაციენტებთან, როგორც სიმპტომების შეფასების ძირითადი კომპონენტი.[64]Guttormson JL, Khan B, Brodsky MB, et al. Symptom assessment for mechanically ventilated patients: principles and priorities: an official American Thoracic Society workshop report. Ann Am Thorac Soc. 2023 Apr;20(4):491-8.
https://www.atsjournals.org/doi/10.1513/AnnalsATS.202301-023ST
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/37000144?tool=bestpractice.com
სავენტილაციო აპარატთან ასოცირებული ფილტვის დაზიანება შეიძლება შეიზღუდოს დაბალი მოქცევის მოცულობის, პლატოზე წნევით შეზღუდული დამცავი ვენტილაციის სტრატეგიის გამოყენებით. ნაჩვენებია, რომ ეს თერაპია ამცირებს სიკვდილობას.[65]Brower RG, Matthay MA, Morris A, et al; Acute Respiratory Distress Syndrome Network. Ventilation with lower tidal volumes as compared with traditional tidal volumes for acute lung injury and the acute respiratory distress syndrome. N Engl J Med. 2000 May 4;342(18):1301-8.
https://www.nejm.org/doi/10.1056/NEJM200005043421801
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10793162?tool=bestpractice.com
[66]Putensen C, Theuerkauf N, Zinserling J, et al. Meta-analysis: ventilation strategies and outcomes of the acute respiratory distress syndrome and acute lung injury. Ann Intern Med. 2009 Oct 20;151(8):566-76.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19841457?tool=bestpractice.com
[67]Walkey AJ, Goligher EC, Del Sorbo L, et al. Low tidal volume versus non-volume-limited strategies for patients with acute respiratory distress syndrome. A systematic review and meta-analysis. Ann Am Thorac Soc. 2017 Oct;14(suppl 4):S271-9.
https://www.atsjournals.org/doi/full/10.1513/AnnalsATS.201704-337OT
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28846440?tool=bestpractice.com
[68]American College of Emergency Physicians. Policy statement: mechanical ventilation. Oct 2017 [internet publication].
https://www.acep.org/patient-care/policy-statements/mechanical-ventilation
სუნთქვითი მოცულობა 4 - 8 მლ/კგ სხეულის წონაზე გადაანგარიშებით უნდა გამოიყენებოდეს ჩასუნთქვის პლატოს წნევის <30 სმ წყ. სვ. შესანარჩუნებლად.[69]Qadir N, Sahetya S, Munshi L, et al. An update on management of adult patients with acute respiratory distress syndrome: an official American Thoracic Society clinical practice guideline. Am J Respir Crit Care Med. 2024 Jan 1;209(1):24-36.
https://www.atsjournals.org/doi/10.1164/rccm.202311-2011ST
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/38032683?tool=bestpractice.com
მამაკაცების სხეულის სავარაუდო წონა გამოითვლება 50 + 0.91 × (სიმაღლე [სმ] - 152.4), ხოლო ქალებისთვის 45.5 + 0.91 × (სიმაღლე [სმ] - 152.4).[65]Brower RG, Matthay MA, Morris A, et al; Acute Respiratory Distress Syndrome Network. Ventilation with lower tidal volumes as compared with traditional tidal volumes for acute lung injury and the acute respiratory distress syndrome. N Engl J Med. 2000 May 4;342(18):1301-8.
https://www.nejm.org/doi/10.1056/NEJM200005043421801
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10793162?tool=bestpractice.com
თუ პლატოს წნევა >30 სმ წყ. სვ. ტოლია, სასიცოცხლო მოცულობა უნდა შემცირდეს 5 მლ/კგ-მდე ან 4 მლ/კგ-მდე საჭიროების შემთხვევაში.
დადებითი წნევა ამოსუნთქვის ბოლოს (PEEP) ტიტრაციის ცხრილების გამოყენება
უნდა განხორციელდეს ამოსუნთქვის ბოლოს დადებითი წნევის (PEEP) და შესუნთქული ჟანგბადის (FiO2) ტიტრაცია მიღებული ცხრილის შესაბამისად.[65]Brower RG, Matthay MA, Morris A, et al; Acute Respiratory Distress Syndrome Network. Ventilation with lower tidal volumes as compared with traditional tidal volumes for acute lung injury and the acute respiratory distress syndrome. N Engl J Med. 2000 May 4;342(18):1301-8.
https://www.nejm.org/doi/10.1056/NEJM200005043421801
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10793162?tool=bestpractice.com
[70]Brower RG, Lanken PN, MacIntyre N, et al; National Heart, Lung, and Blood Institute ARDS Clinical Trials Network. Higher versus lower positive end-expiratory pressures in patients with the acute respiratory distress syndrome. N Engl J Med. 2004 Jul 22;351(4):327-36.
https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa032193
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15269312?tool=bestpractice.com
არსებული მონაცემები ვარაუდობს, რომ PEEP-ის უფრო მაღალი დონე უსაფრთხოა და შესაძლოა გააუმჯობესოს ჟანგბადის მიღება ზოგიერთ პაციენტში.[69]Qadir N, Sahetya S, Munshi L, et al. An update on management of adult patients with acute respiratory distress syndrome: an official American Thoracic Society clinical practice guideline. Am J Respir Crit Care Med. 2024 Jan 1;209(1):24-36.
https://www.atsjournals.org/doi/10.1164/rccm.202311-2011ST
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/38032683?tool=bestpractice.com
[71]Meade MO, Cook DJ, Guyatt GH, et al. Ventilation strategy using low tidal volumes, recruitment maneuvers, and high positive end-expiratory pressure for acute lung injury and acute respiratory distress syndrome: a randomized controlled trial. JAMA. 2008 Feb 13;299(6):637-45.
https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/181425
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18270352?tool=bestpractice.com
[72]Mercat A, Richard JC, Vielle B, et al. Positive end-expiratory pressure setting in adults with acute lung injury and acute respiratory distress syndrome: a randomized controlled trial. JAMA. 2008 Feb 13;299(6):646-55.
https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/181426
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18270353?tool=bestpractice.com
ხელმისაწვდომი კვლევების მეტა-ანალიზში, არ დაფიქსირებულა სიკვდილიანობის საერთო შემცირება მაღალი PEEP-ით.[73]Santa Cruz R, Villarejo F, Irrazabal C, et al. High versus low positive end-expiratory pressure (PEEP) levels for mechanically ventilated adult patients with acute lung injury and acute respiratory distress syndrome. Cochrane Database Syst Rev. 2021 Mar 30;3(3):CD009098.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8094163
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33784416?tool=bestpractice.com
ადრინდელმა მეტაანალიზმა აჩვენა, რომ უფრო მაღალი PEEP ამცირებს სიკვდილიანობას პაციენტებში, რომლებიც რეაგირებენ გაუმჯობესებული ოქსიგენაციით.[74]Guo L, Xie J, Huang Y, et al. Higher PEEP improves outcomes in ARDS patients with clinically objective positive oxygenation response to PEEP: a systematic review and meta-analysis. BMC Anesthesiol. 2018 Nov 17;18(1):172.
https://bmcanesthesiol.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12871-018-0631-4
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30447683?tool=bestpractice.com
მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომის მქონე პაციენტებში შეაფასეს ინდივიდუალიზებული PEEP ტიტრაცია (შედარებით ცხრილებთან), ფილტვების პოზიციონირების მანევრები და მაღალი PEEP დონეები, და PEEP ტიტრაცია რადიოლოგიური მონაცემების მიხედვით (დიფუზური ან ფოკალური).[75]Kasenda B, Sauerbrei W, Royston P, et al. Multivariable fractional polynomial interaction to investigate continuous effect modifiers in a meta-analysis on higher versus lower PEEP for patients with ARDS. BMJ Open. 2016 Sep 8;6(9):e011148.
https://bmjopen.bmj.com/content/6/9/e011148.long
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27609843?tool=bestpractice.com
[76]Cavalcanti AB, Suzumura ÉA, Laranjeira LN, et al; Writing Group for the Alveolar Recruitment for Acute Respiratory Distress Syndrome Trial (ART) Investigators. Effect of lung recruitment and titrated positive end-expiratory pressure (PEEP) vs low PEEP on mortality in patients with acute respiratory distress syndrome: a randomized clinical trial. JAMA. 2017 Oct 10;318(14):1335-45.
https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2654894
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28973363?tool=bestpractice.com
[77]Constantin JM, Jabaudon M, Lefrant JY, et al; AZUREA Network. Personalised mechanical ventilation tailored to lung morphology versus low positive end-expiratory pressure for patients with acute respiratory distress syndrome in France (the LIVE study): a multicentre, single-blind, randomised controlled trial. Lancet Respir Med. 2019 Oct;7(10):870-80.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31399381?tool=bestpractice.com
[78]Kang H, Yang H, Tong Z. Recruitment manoeuvres for adults with acute respiratory distress syndrome receiving mechanical ventilation: a systematic review and meta-analysis. J Crit Care. 2019 Apr;50:1-10.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30453220?tool=bestpractice.com
თუმცა, თანმიმდევრული კლინიკური სარგებელი არ არის ნაჩვენები ამ მიდგომებით.
რესპირატორული აციდოზის მართვა
მცირე სუნთქვითი მოცულობით ვენტილაციის გართულებას წარმოადგენს რესპირატორული აციდოზი და მას მკურნალობენ სუნთქვის სიხშირის გაზრდით. მიუხედავად იმისა, რომ არ არის ცნობილი რესპირატორული აციდოზის რა დონეა დამაზიანებელი მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომის მქონე პაციენტებისთვის, პერმისიული ჰიპერკაპნიის გადატანა ხშირად ხდება მცირე სუნთქვითი მოცულობით ვენტილაციის გამო. თუმცა, მძიმე ჰიპერკაპნია დამოუკიდებლად არის დაკავშირებული ინტენსიური თერაპიის განყოფილებაში უფრო მაღალ სიკვდილობასთან.[79]Nin N, Muriel A, Peñuelas O, et al; VENTILA Group. Severe hypercapnia and outcome of mechanically ventilated patients with moderate or severe acute respiratory distress syndrome. Intensive Care Med. 2017 Feb;43(2):200-8.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5630225
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28108768?tool=bestpractice.com
ნორმოკაპნიის მიღწევა ხშირად შეუძლებელია (და ეს არ უნდა იყოს მიზანი).
კლინიკური გაიდლაინები იძლევა რეკომენდაციას, რომ შენარჩუნდეს არტერიული pH 7.30-დან 7.45-მდე, მაგრამ კვლევების თანახმად, პაციენტებს, რომლებმაც გადიან პერმისიულ ჰიპერკაპნიას, შეუძლიათ აიტანონ სისხლის pH-ის დაბალი მაჩვენებელი, როგორიცაა 7.15. ბიკარბონატის ინფუზია შეიძლება დაინიშნოს, როდესაც pH დაეცემა 7.15 ქვემოთ.
პრონაცია (მუზელზე დაწვენა)
პრონაციამ (მუცელზე დაწვენამ) შესაძლაო გააუმჯობესოს ოქსიგენაცია მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომის მქონე პაციენტებში და ამცირებს სიკვდილობას მძიმე ARDS (PaO₂/FiO₂ <150) მქონე პაციენტებში.[69]Qadir N, Sahetya S, Munshi L, et al. An update on management of adult patients with acute respiratory distress syndrome: an official American Thoracic Society clinical practice guideline. Am J Respir Crit Care Med. 2024 Jan 1;209(1):24-36.
https://www.atsjournals.org/doi/10.1164/rccm.202311-2011ST
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/38032683?tool=bestpractice.com
[83]Sud S, Friedrich JO, Taccone P, et al. Prone ventilation reduces mortality in patients with acute respiratory failure and severe hypoxemia: systematic review and meta-analysis. Intensive Care Med. 2010 Apr;36(4):585-99.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20130832?tool=bestpractice.com
[84]Abroug F, Ouanes-Besbes L, Dachraoui F, et al. An updated study-level meta-analysis of randomised controlled trials on proning in ARDS and acute lung injury. Crit Care. 2011;15(1):R6.
https://ccforum.biomedcentral.com/articles/10.1186/cc9403
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21211010?tool=bestpractice.com
[85]Bloomfield R, Noble DW, Sudlow A. Prone position for acute respiratory failure in adults. Cochrane Database Syst Rev. 2015 Nov 13;(11):CD008095.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD008095.pub2/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26561745?tool=bestpractice.com
[86]Guérin C, Reignier J, Richard JC, et al; PROSEVA Study Group. Prone positioning in severe acute respiratory distress syndrome. N Engl J Med. 2013 Jun 6;368(23):2159-68.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23688302?tool=bestpractice.com
[87]Beitler JR, Shaefi S, Montesi SB, et al. Prone positioning reduces mortality from acute respiratory distress syndrome in the low tidal volume era: a meta-analysis. Intensive Care Med. 2014 Mar;40(3):332-41.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24435203?tool=bestpractice.com
ერთი სისტემატური მიმოხილვით დადგინდა, რომ სიკვდილობის შემცირება დამოკიდებული იყო იმაზე, რომ პაციენტები პრონაციის მდგომარეობაში რჩებოდნენ, მინიმუმ, 12 საათის განმავლობაში ყოველდღიურად.[88]Munshi L, Del Sorbo L, Adhikari NKJ, et al. Prone position for acute respiratory distress syndrome. A systematic review and meta-analysis. Ann Am Thorac Soc. 2017 Oct;14(suppl 4):S280-8.
https://www.atsjournals.org/doi/full/10.1513/AnnalsATS.201704-343OT
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29068269?tool=bestpractice.com
მუცელზე დაწვენასთან დაკავშირებული გართულებების (როგორიცაა სახის შეშუპება, ნაწოლების განვითარება, კათეტერის და ენდოტრაქეური მილის გამოვარდნა) გათვალისწინებით, პრონაციის პოზიციაში უნდა მოვათავსოთ მხოლოდ მძიმე მწვავე რესპირატორული დისტრესსინდრომის (PaO₂/FiO₂ <150) მქონე პაციენტები.[69]Qadir N, Sahetya S, Munshi L, et al. An update on management of adult patients with acute respiratory distress syndrome: an official American Thoracic Society clinical practice guideline. Am J Respir Crit Care Med. 2024 Jan 1;209(1):24-36.
https://www.atsjournals.org/doi/10.1164/rccm.202311-2011ST
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/38032683?tool=bestpractice.com
მუცელზე პოზიციონირება კრიტიკული მოვლის ფარგლებშიეს ვიდეო აღწერს მუცელზე პოზიციონირების როლს მწვავე რესპირატორული უკმარისობის მართვაში, განხილულია ჩვენებები და უკუჩვენებები და საკითხები, რომლებიც უნდა გაითვალისწინოთ პროცედურის უსაფრთოდ შესასრულებლად.
კონსერვატიული მკურნალობა ინტრავენური სითხეებით
პაციენტებში სითხის ბალანსი შენარჩუნებული უნდა იყოს ოდნავ უარყოფითი ან ნეიტრალური (რაც უზრუნველყოფს, რომ პაციენტს არ ჰქონდეს შოკი).[62]Meyer NJ, Gattinoni L, Calfee CS. Acute respiratory distress syndrome. Lancet. 2021 Aug 14;398(10300):622-37.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8248927
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34217425?tool=bestpractice.com
ცენტრალური ხაზი რეკომენდირებულია ცენტრალური ვენური წნევის (CVP) გასაზომად, სითხის სტატუსის რეგულარული შეფასებით. მიზანია CVP <4 სმ H₂O შენარჩუნება. ფილტვის არტერიის კათეტერის რუტინული გამოყენება (ფილტვის არტერიის ოკლუზიური წნევის გასაზომად) არ არის რეკომენდებული, რადგან ჩასმა დაკავშირებულია უფრო მეტ გართულებებთან, ვიდრე ცენტრალური ხაზი.[47]National Heart, Lung and Blood Institute Acute Respiratory Distress Syndrome (ARDS) Network. Pulmonary-artery versus central venous catheter to guide treatment of acute lung injury. N Engl J Med. 2006 May 25;354(21):2213-24.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16714768?tool=bestpractice.com
სითხეების კონსერვატიული სტრატეგია ამცირებს მექანიკური ვენტილაციის ხანგრძლივობას, მაგრამ დიდ კლინიკურ კვლევაში გავლენას არ ახდენს სიკვდილობაზე პაციენტებში, რომლებსაც აქვთ მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომი, მაგრამ არ აქვთ შოკი.[89]Wiedemann HP, Wheeler AP, Bernard GR, et al; National Heart, Lung, and Blood Institute Acute Respiratory Distress Syndrome (ARDS) Clinical Trials Network. Comparison of two fluid-management strategies in acute lung injury. N Engl J Med. 2006 Jun 15;354(24):2564-75.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16714767?tool=bestpractice.com
მსგავსი შედეგები დაფიქსირდა მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომის, სეფსისის ან სისტემური ანთებითი რეაგირების სინდრომის მქონე მოზრდილებში და ბავშვებში სისტემატური მიმოხილვით და მეტა-ანალიზით.[90]Silversides JA, Major E, Ferguson AJ, et al. Conservative fluid management or deresuscitation for patients with sepsis or acute respiratory distress syndrome following the resuscitation phase of critical illness: a systematic review and meta-analysis. Intensive Care Med. 2017 Feb;43(2):155-70.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27734109?tool=bestpractice.com
ანტიმიკრობული საშუალებები
მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომის მქონე პაციენტებში, რომელთა მდგომარეობის გამომწვევი ინფექციაა (პნვემონია, სეფსისი), მნიშვნელოვანია ანტიბიოტიკების სწრაფი დაწყება.[101]Metlay JP, Waterer GW, Long AC, et al. Diagnosis and treatment of adults with community-acquired pneumonia. An official clinical practice guideline of the American Thoracic Society and Infectious Diseases Society of America. Am J Respir Crit Care Med. 2019 Oct 1;200(7):e45-67.
https://www.atsjournals.org/doi/full/10.1164/rccm.201908-1581ST
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31573350?tool=bestpractice.com
[102]Kalil AC, Metersky ML, Klompas M, et al. Management of adults with hospital-acquired and ventilator-associated pneumonia: 2016 clinical practice guidelines by the Infectious Diseases Society of America and the American Thoracic Society. Clin Infect Dis. 2016 Sep 1;63(5):e61-111.
https://academic.oup.com/cid/article/63/5/e61/2237650
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27418577?tool=bestpractice.com
ინფექციის მიმართ მიზანმიმართლი ანტიბიოტიკოთერაპია უნდა დავიწყოთ სისხლის, ნახველის და შარდის კულტურების შესაბამისი შედეგების მიღებისთანავე. ანტივირუსული ან სოკოს საწინააღმდეგო პრეპარატები ინიშნება დადასტურებული ვირუსული ან სოკოვანი ინფექციების დროს. მას შემდეგ, რაც ხელმისაწვდომი გახდება კულტურის კვლევის შედეგები, ანტიბიოტიკების რეჟიმი შეიძლება მოერგოს იდენტიფიცირებულ მიკროორგანიზმს. არ არსებობს მტკიცებულებები, რომლებიც მხარს უჭერს ანტიბიოტიკების გამოყენებას პაციენტებში, რომლებსაც აქვთ მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომი ინფექციის გარეშე.
დამხმარე მკურნალობა
კრიტიკულად დაავადებული პაციენტების სტანდარტული დამხმარე მკურნალობა მოიცავს ღრმა ვენების თრომბოზის პროფილაქტიკას, სისხლში გლუკოზის კონტროლს, სტრესით გამოწვეული კუჭ-ნაწლავის სისხლდენის პროფილაქტიკას, ჰემოდინამიკურ მხარდაჭერას საშუალო არტერიული წნევის შესანარჩუნებლად> 60 მმ.ვწყ.სვ. და კონცენტრირებული სისხლის წითელი უჯრედების გადასხმას როცა ჰემოგლობინი არის < 70 გ/ლ (<7 გ/დლ).[103]Samama MM, Cohen AT, Darmon JY, et al; Prophylaxis in Medical Patients with Enoxaparin Study Group. A comparison of enoxaparin with placebo for the prevention of venous thromboembolism in acutely ill medical patients. N Engl J Med. 1999 Sep 9;341(11):793-800.
https://www.nejm.org/doi/10.1056/NEJM199909093411103
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10477777?tool=bestpractice.com
[104]Cook D, Guyatt G, Marshall J, et al; Canadian Critical Care Trials Group. A comparison of sucralfate and ranitidine for the prevention of upper gastrointestinal bleeding in patients requiring mechanical ventilation. N Engl J Med. 1998 Mar 19;338(12):791-7.
https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJM199803193381203
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9504939?tool=bestpractice.com
კვება უნდა იყოს უზრუნველყოფილი პარენტერალურად, სადაც ეს შესაძლებელია.[105]Marik PE, Zaloga GP. Early enteral nutrition in acutely ill patients: a systematic review. Crit Care Med. 2001 Dec;29(12):2264-70.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11801821?tool=bestpractice.com
მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომის მქონე 1000 პაციენტის ერთ დიდ რადომიზებულ კვლევაში დაბალი დოზით პარენტერალურ კვებას ARDS პირველი 5 დღის განმავლობაში იგივე კლინიკურ გამოსავალი ჰქონდა, რაც სრულ კალორიულ კვებას.[106]Rice TW, Wheeler AP, Thompson BT, et al; National Heart, Lung, and Blood Institute Acute Respiratory Distress Syndrome (ARDS) Clinical Trials Network. Initial trophic vs full enteral feeding in patients with acute lung injury: the EDEN randomized trial. JAMA. 2012 Feb 22;307(8):795-803.
https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/1355969
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22307571?tool=bestpractice.com
კვება დანამატებით, როგორიცაა ომეგა-3 ცხიმოვანი მჟავები და ანტიოქსიდანტები არ არის რეკომედნირებული.[107]Dushianthan A, Cusack R, Burgess VA, et al. Immunonutrition for acute respiratory distress syndrome (ARDS) in adults. Cochrane Database Syst Rev. 2019 Jan 24;(1):CD012041.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD012041.pub2/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30677127?tool=bestpractice.com
ალვეოლური სითხის კლირენსის ხელშესაწყობად და ფილტვის შეშუპების ასალაგებლად არ არის რეკომენდირებული ინჰალაციური ან ინტრავენური ბეტა ადრენერგული აგონისტები.[108]Matthay MA, Brower RG, Carson S, et al; National Heart, Lung, and Blood Institute Acute Respiratory Distress Syndrome (ARDS) Clinical Trials Network. Randomized, placebo-controlled clinical trial of an aerosolized beta2-agonist for treatment of acute lung injury. Am J Respir Crit Care Med. 2011 Sep 1;184(5):561-8.
https://www.atsjournals.org/doi/full/10.1164/rccm.201012-2090OC
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21562125?tool=bestpractice.com
[109]Gao Smith F, Perkins GD, Gates S, et al; BALTI-2 study investigators. Effect of intravenous beta-2 agonist treatment on clinical outcomes in acute respiratory distress syndrome (BALTI-2): a multicentre, randomised controlled trial. Lancet. 2012 Jan 21;379(9812):229-35.
https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(11)61623-1/fulltext
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22166903?tool=bestpractice.com
COVID-19 გარეშე მიმდინარე მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომის მქონე პაციენტებში კორტიკოსტეროიდები არ აუმჯობესებს სიკვდილობის მაჩვენებელს არც ადრეულ ეტაპზე და არც გვიან, შესაბამისად, მათი გამოყენება რუტინულად არ არის რეკომენდირებული.[110]Bernard GR, Luce JM, Sprung CL. High-dose corticosteroids in patients with the adult respiratory distress syndrome. N Engl J Med. 1987 Dec 17;317(25):1565-70.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3317054?tool=bestpractice.com
[111]Steinberg KP, Hudson LD, Goodman RB, et al; National Heart, Lung, and Blood Institute Acute Respiratory Distress Syndrome (ARDS) Clinical Trials Network. Efficacy and safety of corticosteroids for persistent acute respiratory distress syndrome. N Engl J Med. 2006 Apr 20;354(16):1671-84.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16625008?tool=bestpractice.com
რეფრაქტორული ჰიპოქსემია
რეფრაქტორული ჰიპოქსემიის მქონე პაციენტებში, მიუხედავად იმისა, რომ FiO2 არის 1.0 და დადებითი წნევა ამოსუნთქვის ბოლოს მაღალია, უნდა გავითვალისწინოთ დამხმარე თერაპია ოქსიგენაციისთვის.[62]Meyer NJ, Gattinoni L, Calfee CS. Acute respiratory distress syndrome. Lancet. 2021 Aug 14;398(10300):622-37.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8248927
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34217425?tool=bestpractice.com
1. ნერვკუნთოვანი დამბლა
ნერვკუნთოვანი დამბლა აუმჯობესებს ვენტილაციის აპარატისა და პაციენტის სინქრონს და ხშირად აუმჯობესებს ოქსიგენაციას.
დამბლიანი პაციენტების წყვეტილი დოზირება შეიძლება გამოყენებულ იქნას ისევე ეფექტურად, როგორც უწყვეტი ინტრავენური ინფუზია. თუ პაციენტი იმყოფება პარალიზური საშუალების უწყვეტ ინტრავენურ ინფუზიაზე, საჭიროა ოთხმაგი პაკეტური სტიმულაციის გამოყენება მედიკამენტზე კუნთის ბოჭკოს შეკუმშვით რეაქციის მონიტორინგისთვის.
ერთი რანდომიზებული კლინიკური კვლევის ფარგლებში გამოვლინდა სიკვდილობის 28 დღიანი გაუმჯობესება ნერვკუნთოვანი დამბლის მეშვეობით მძიმე რესპირატორული დისტრესის პაციენტებში, პირველი 48 საათის განმავლობაში (PaO₂/FiO₂ <150). თუმცა, შემდგომი კვლევა სინდრომის დროს ადრეული ნეიროკუნთოვანი ბლოკადის გამოყენებით შეჩერდა ნაადრევად, უშედეგობის გამო.[112]Papazian L, Forel JM, Gacouin A, et al. Neuromuscular blockers in early acute respiratory distress syndrome. N Engl J Med. 2010 Sep 16;363(12):1107-16.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20843245?tool=bestpractice.com
[113]Moss M, Huang DT, Brower RG, et al; National Heart, Lung, and Blood Institute PETAL Clinical Trials Network. Early neuromuscular blockade in the acute respiratory distress syndrome. N Engl J Med. 2019 May 23;380(21):1997-2008.
https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa1901686
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31112383?tool=bestpractice.com
ამ შედეგების გათვალისწინებით, ნეიროკუნთოვანი ბლოკადა უნდა გადავინახოთ რესპირატორული დისტრესის მქონე პაციენტებისთვის და რეფრაქტერული ჰიპოქსემიის შემთხვევებისთვის, მიუხედავად მცირე სუნთქვითი მოცულობისა და ადექვატური სედაციისა, განსაკუთრებით თუ სახეზეა ვენტილატორისა და პაციენტის დისსინქრონია.[62]Meyer NJ, Gattinoni L, Calfee CS. Acute respiratory distress syndrome. Lancet. 2021 Aug 14;398(10300):622-37.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8248927
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34217425?tool=bestpractice.com
ATS გვთავაზობს ნეირომუსკულური ბლოკატორების გამოყენებას ადრეული მძიმე ARDS-ის მქონე პაციენტებში.[69]Qadir N, Sahetya S, Munshi L, et al. An update on management of adult patients with acute respiratory distress syndrome: an official American Thoracic Society clinical practice guideline. Am J Respir Crit Care Med. 2024 Jan 1;209(1):24-36.
https://www.atsjournals.org/doi/10.1164/rccm.202311-2011ST
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/38032683?tool=bestpractice.com
ჩასუნთქული აზოტის ოქსიდი და ჩასუნთქული პროსტაციკლინი
აზოტის ოქსიდის ჩასუნთქვამ შესაძლოა გააუმჯობესოს ოქსიგენაცია მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომის მქონე პაციენტებში, მაგრამ არ გამოასწორებს სიკვდილობას და დაკავშირებულია თირკმელების მწვავე დაზიანებასთან.[114]Taylor RW, Zimmerman JL, Dellinger RP, et al; Inhaled Nitric Oxide in ARDS Study Group. Low-dose inhaled nitric oxide in patients with acute lung injury: a randomized controlled trial. JAMA. 2004 Apr 7;291(13):1603-9.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15069048?tool=bestpractice.com
[115]Adhikari NK, Burns KE, Friedrich JO, et al. Effect of nitric oxide on oxygenation and mortality in acute lung injury: systematic review and meta-analysis. BMJ. 2007 Apr 14;334(7597):779.
https://www.bmj.com/content/334/7597/779.long
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17383982?tool=bestpractice.com
[116]Gebistorf F, Karam O, Wetterslev J, et al. Inhaled nitric oxide for acute respiratory distress syndrome (ARDS) in children and adults. Cochrane Database Syst Rev. 2016 Jun 27;(6):CD002787.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD002787.pub3/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27347773?tool=bestpractice.com
[ ]
What are the benefits and harms of inhaled nitric oxide in children and adults with acute respiratory distress syndrome?/cca.html?targetUrl=https://cochranelibrary.com/cca/doi/10.1002/cca.1376/fullსწორი პასუხის ჩვენება ამგვარად, უნდა გამოვიყენოთ მხოლოდ სათადარიგო თერაპიის სახით რეფრაქტორული ჰიპოქსემიის დროს.[62]Meyer NJ, Gattinoni L, Calfee CS. Acute respiratory distress syndrome. Lancet. 2021 Aug 14;398(10300):622-37.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8248927
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34217425?tool=bestpractice.com
პროსტაციკლინის შეყვანა ინჰალაციური გზით უფრო ადვილია, ვიდრე აზოტის ოქსიდის და აქვს პოტენციალი გამოასწოროს ოქსიგენაცია მწვავე რესპირატორული დისიტრეს სინდრომის მქონე პაციენტებში ვენტილაცია პერფუზიის უკეთესად შეთავსების გზით. თუმცა, ინჰალაციურ პროსტაციკლინებთან დაკავშირებით დიდი რანდომიზებული კონტროლირებადი კვლევები არ არის გამოქვეყნებული; ამგვარად, ის უნდა გამოვიყენოთ ფრთხილად და მხოლოდ სარეზერვო თერაპიის სახით.[117]Afshari A, Bastholm Bille A, Allingstrup M. Aerosolized prostacyclins for acute respiratory distress syndrome (ARDS). Cochrane Database Syst Rev. 2017 Jul 24;(7):CD007733.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD007733.pub3/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28806480?tool=bestpractice.com
ექსტრაკორპორალური მემბრანული ოქსიგენაცია (ECMO)
სადაც შესაძლებელია, ექსტრაკორპორული მემბრანის ოქსიგენაცია (ECMO) უნდა იყოს გათვალისწინებული (მცირე სუნთქვითი მოცულობით მექანიკურ ვენტილაციასთან ერთად) იმ პაციენტებში, რომლებსაც აქვთ მძიმე ARDS, რომელთა სტანდარტული თერაპიები წარუმატებელია (ანუ ძლიერი რეფრაქტორული ჰიპოქსიემიის მქონე პაციენტებში).[69]Qadir N, Sahetya S, Munshi L, et al. An update on management of adult patients with acute respiratory distress syndrome: an official American Thoracic Society clinical practice guideline. Am J Respir Crit Care Med. 2024 Jan 1;209(1):24-36.
https://www.atsjournals.org/doi/10.1164/rccm.202311-2011ST
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/38032683?tool=bestpractice.com
[118]Griffiths MJD, McAuley DF, Perkins GD, et al. Guidelines on the management of acute respiratory distress syndrome. BMJ Open Respir Res. 2019 May 24;6(1):e000420.
https://bmjopenrespres.bmj.com/content/6/1/e000420.info
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31258917?tool=bestpractice.com
ერთმა მულტიცენტრულმა კვლევამ აჩვენა, რომ მძიმე ARDS მქონე პაციენტები, რომლებიც რანდომიზებულნი იყვნენ გადასაყვანად მაღალსპეციალიზირებული სამედიცინო დახმარების ცენტრში ECMO განსახილველად (75% [n = 68] მათგან, ვინც ფაქტობრივად მიიღო ECMO), სავარაუდოდ, უფრო გადარჩებოდნენ 6 თვის განმავლობაში ინვალიდობის გარეშე, ვიდრე პაციენტები, რომლებიც რანდომიზებულნი იყვნენ ჩვეულებრივი მკურნალობისთვის (RR 0.69, 95% CI 0.05 - 0.97, P = 0.03).[119]Peek GJ, Mugford M, Tiruvoipati R, et al; CESAR Trial Collaboration. Efficacy and economic assessment of conventional ventilatory support versus extracorporeal membrane oxygenation for severe adult respiratory failure (CESAR): a multicentre randomised controlled trial. Lancet. 2009 Oct 17;374(9698):1351-63.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19762075?tool=bestpractice.com
შემდგომმა რანდომიზებულმა მრავალცენტრულმა კვლევამ (n=249) არ აჩვენა მნიშვნელოვნად დაბალი 60-დღიანი სიკვდილიანობა ECMO მკურნალობის ჯგუფში სტანდარტულ მკურნალობასთან შედარებით (35% v. 46%, შესაბამისად; P=0.09); თუმცა, ერთმა მეტაანალიზის გაერთიანების მონაცემმა ორივე ცდიდან აჩვენა,რომ მნიშვნელოვნად დაბალია 60-დღიანი სიკვდილიანობა ვენური ECMO ჯგუფში საკონტროლო ჯგუფთან შედარებით (RR 0.73, 95% CI 0.58-დან 0.92-მდე, P=0.008) მიუხედავად დიდი სისხლდენის ზომიერი რისკისა. ECMO ჯგუფში.[120]Combes A, Hajage D, Capellier G, et al; EOLIA Trial Group, REVA, and ECMONet. Extracorporeal membrane oxygenation for severe acute respiratory distress syndrome. N Engl J Med. 2018 May 24;378(21):1965-75.
https://www.nejm.org/doi/10.1056/NEJMoa1800385
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29791822?tool=bestpractice.com
[121]Munshi L, Walkey A, Goligher E, et al. Venovenous extracorporeal membrane oxygenation for acute respiratory distress syndrome: a systematic review and meta-analysis. Lancet Respir Med. 2019 Feb;7(2):163-72.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30642776?tool=bestpractice.com
დამატებითმა მეტა-ანალიზმა, რომელიც მოიცავდა კვლევებს კრიტიკულად დაავადებულ პაციენტებზე, ARDS-ის გარდა სხვა ჩვენებით, აჩვენა, რომ ECMO დაკავშირებულია ყველა მიზეზით სიკვდილიანობის შემცირებასთან 90-დან ერთ წლამდე, სისხლდენის სამჯერ გაზრდილ რისკთან ერთად.[122]Burrell A, Kim J, Alliegro P, et al. Extracorporeal membrane oxygenation for critically ill adults. Cochrane Database Syst Rev. 2023 Sep 26;9(9):CD010381.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/37750499?tool=bestpractice.com
მაღალი სიხშირის ოსცილატური ვენტილაცია
მაღალი სიხშირის ოსცილატური ვენტილაციის (HFOV) რუტინულად გამოყენება ზომიერი ან მძიმე რესპირატორული დისტრეს სინდრომის დროს არ არის სასარგებლო, შეიძლება საზიანოც იყოს.[123]Young D, Lamb SE, Shah S, et al; OSCAR Study Group. High-frequency oscillation for acute respiratory distress syndrome. N Engl J Med. 2013 Feb 28;368(9):806-13.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23339638?tool=bestpractice.com
[124]Sud S, Sud M, Friedrich JO, et al. High-frequency oscillatory ventilation versus conventional ventilation for acute respiratory distress syndrome. Cochrane Database Syst Rev. 2016 Apr 4;(4):CD004085.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD004085.pub4/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27043185?tool=bestpractice.com
[125]Goligher EC, Munshi L, Adhikari NKJ, et al. High-frequency oscillation for adult patients with acute respiratory distress syndrome. A systematic review and meta-analysis. Ann Am Thorac Soc. 2017 Oct;14(suppl 4):S289-96.
https://www.atsjournals.org/doi/full/10.1513/AnnalsATS.201704-341OT
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29043832?tool=bestpractice.com
[126]Ferguson ND, Cook DJ, Guyatt GH, et al; OSCILLATE Trial Investigators; Canadian Critical Care Trials Group. High-frequency oscillation in early acute respiratory distress syndrome. N Engl J Med. 2013 Feb 28;368(9):795-805.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23339639?tool=bestpractice.com
[127]Meade MO, Young D, Hanna S, et al. Severity of hypoxemia and effect of high-frequency oscillatory ventilation in acute respiratory distress syndrome. Am J Respir Crit Care Med. 2017 Sep 15;196(6):727-33.
https://www.atsjournals.org/doi/full/10.1164/rccm.201609-1938OC
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28245137?tool=bestpractice.com
2019 წლის კორონავირუსით გამოწვეული დაავადება (COVID-19)
მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომი არის ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაციის (WHO) ერთ-ერთი კრიტერიუმი კრიტიკული COVID-19 დაავადების დიაგნოსტიკისთვის.[128]World Health Organization. COVID-19 clinical management: living guidance. January 2021 [internet publication].
https://www.who.int/publications/i/item/WHO-2019-nCoV-clinical-2021-1
მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომის და COVID-19-ის მქონე პაციენტები ემორჩილებიან მკურნალობას სინდრომის სტანდარტული პროტოკოლებით, დამატებით ჩამოთვლილი საკითხების გათვალისწინებით:
საჭიროა იზოლაციის და ინფექციის პრევენციისა და კონტროლის შესაბამისი ზომების მიღება.
კორტიკოსტეროიდები (დაბალი დოზის ინტრავენური ან პერორალური დექსამეტაზონი, ან ალტერნატიული კორტიკოსტეროიდი) რეკომენდებულია ზრდასრულებში მძიმე ან კრიტიკული COVID-19 დაავადებით, მათ შორის დისტრეს სინდრომით, რამდენიმე დიდი რანდომიზებული კლინიკური კვლევის საფუძველზე. მკურნალობის რეკომენდებული ხანგრძლივობაა 7-10 დღე.[129]WHO Rapid Evidence Appraisal for COVID-19 Therapies (REACT) Working Group, Sterne JAC, Murthy S, et al. Association between administration of systemic corticosteroids and mortality among critically ill patients with COVID-19: a meta-analysis. JAMA. 2020 Oct 6;324(13):1330-41.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7489434
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32876694?tool=bestpractice.com
[130]Agarwal A, Hunt B, Stegemann M, et al. A living WHO guideline on drugs for covid-19. BMJ. 2022 Apr 25;377:o1045.
https://www.bmj.com/content/370/bmj.m3379.long
მსუბუქი რესპირატორული დისტრეს სინდრომის და COVID-19 მქონე პაციენტებში განიხილეთ მაღალი დინებით ნაზალური ჟანგბადის ან არაინვაზიური ვენტილაციის მიწოდების ვარიანტი, შერჩეულ პაციენტებში. ენდოტრაქეალური ინტუბაცია არ უნდა გადაიდოს, თუ მდგომარეობა არ გაუმჯობესდა ხანმოკლე ცდის შემდეგ (1 საათი).[128]World Health Organization. COVID-19 clinical management: living guidance. January 2021 [internet publication].
https://www.who.int/publications/i/item/WHO-2019-nCoV-clinical-2021-1
მუცელზე პოზიციონირება დღეში 12-დან 16 საათამდე რეკომენდებულია COVID-19 პაციენტებისთვის მძიმე დისტრეს სინდრომის დროს.[128]World Health Organization. COVID-19 clinical management: living guidance. January 2021 [internet publication].
https://www.who.int/publications/i/item/WHO-2019-nCoV-clinical-2021-1
გაღვიძებულ მდგომარეობაში მუცელზე პოზიციონირება შეიძლება ჩაითვალოს სწორად იმ პაციენტებისთვის, რომლებსაც აქვთ COVID-19 და იღებენ მაღალი დინების ნაზალურ ჟანგბადს ან არაინვაზიურ ვენტილაციას.[128]World Health Organization. COVID-19 clinical management: living guidance. January 2021 [internet publication].
https://www.who.int/publications/i/item/WHO-2019-nCoV-clinical-2021-1
[131]Alhazzani W, Evans L, Alshamsi F, et al. Surviving Sepsis Campaign guidelines on the management of adults with coronavirus disease 2019 (COVID-19) in the ICU: first update. Crit Care Med. 2021 Mar 1;49(3):e219-34.
https://journals.lww.com/ccmjournal/Fulltext/2021/03000/Surviving_Sepsis_Campaign_Guidelines_on_the.21.aspx
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33555780?tool=bestpractice.com
ორმა მცირე შემთხვევის ანალიზმა დაადგინა, რომ ბევრმა ადამიანმა მოითბინამუცელზე წოლის მდგომარეობა სიფხიზლის დროს, სპონტანურად სუნთქვისას ან არაინვაზიური ვენტილაციის დროს; ამ პაციენტებს აღენიშნებოდათ ჟანგბადის გაუმჯობესება და სუნთქვის სიხშირის დაქვეითება.[132]Sartini C, Tresoldi M, Scarpellini P, et al. Respiratory parameters in patients with COVID-19 after using noninvasive ventilation in the prone position outside the intensive care unit. JAMA. 2020 Jun 9;323(22):2338-40.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7229533
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32412606?tool=bestpractice.com
[133]Elharrar X, Trigui Y, Dols AM, et al. Use of prone positioning in nonintubated patients with COVID-19 and hypoxemic acute respiratory failure. JAMA. 2020 Jun 9;323(22):2336-38.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7229532
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32412581?tool=bestpractice.com
17 ცდის მეტა-ანალიზში, სიფხიზლის დროს შეამცირა ენდოტრაქეალური ინტუბაციის რისკი.[134]Weatherald J, Parhar KKS, Al Duhailib Z, et al. Efficacy of awake prone positioning in patients with covid-19 related hypoxemic respiratory failure: systematic review and meta-analysis of randomized trials. BMJ. 2022 Dec 7;379:e071966.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9727649
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/36740866?tool=bestpractice.com
რეკომენდაციები საერთაშორისო გაიდლაინებით ურთიერთსაწინააღმდეგოა ანტივირუსული აგენტის, რემდესივირის გამოყენების შესახებ COVID-19-ის მქონე პაციენტებში. აუცილებელია ადგილობრივი პროტოკოლების დაცვა. ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაცია არ უწევს რეკომენდაციას რემდესივირის რუტინულ (სტანდარტულ) გამოყენებას ჰოსპიტალიზებულ პაციენტებში, დაავადების სიმძიმის მიუხედავად. ეს რეკომენდაცია ეფუძნება სისტემურ მიმოხილვას და ოთხი რანდომიზებული კვლევის ქსელურ მეტა-ანალიზს.[130]Agarwal A, Hunt B, Stegemann M, et al. A living WHO guideline on drugs for covid-19. BMJ. 2022 Apr 25;377:o1045.
https://www.bmj.com/content/370/bmj.m3379.long
თუმცა, რემდესივირი დამტკიცებულია აშშ-ს სურსათისა და წამლის ადმინისტრაციის მიერ COVID-19-ის სამკურნალოდ ჰოსპიტალიზებულ ზრდასრულ და პედიატრიულ პაციენტებში (12 წელზე უფროსი ასაკის და წონა ≥ 40 კგ), დიდი რანდომიზებული კლინიკური კვლევის მონაცემების საფუძველზე, რომელმაც აჩვენა გაუმჯობესება რემდესივირის ფონზე გამოჯანმრთელების დროში. მისი გამოყენება შერჩეულ პაციენტებში რეკომენდებულია რამდენიმე ამერიკული გაიდლაინის მიხედვით.[131]Alhazzani W, Evans L, Alshamsi F, et al. Surviving Sepsis Campaign guidelines on the management of adults with coronavirus disease 2019 (COVID-19) in the ICU: first update. Crit Care Med. 2021 Mar 1;49(3):e219-34.
https://journals.lww.com/ccmjournal/Fulltext/2021/03000/Surviving_Sepsis_Campaign_Guidelines_on_the.21.aspx
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33555780?tool=bestpractice.com
[135]Beigel JH, Tomashek KM, Dodd LE, et al. Remdesivir for the treatment of Covid-19: final report. N Engl J Med. 2020 Nov 5;383(19):1813-26.
https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa2007764
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32445440?tool=bestpractice.com
[136]National Institutes of Health. Coronavirus disease 2019 (COVID-19) treatment guidelines. Feb 2024 [internet publication].
https://www.covid19treatmentguidelines.nih.gov/about-the-guidelines/whats-new
[137]Bhimraj A, Morgan RL, Shumaker AH, et al. Infectious Diseases Society of America guidelines on the treatment and management of patients with COVID-19. Clin Infect Dis. 2022 Sep 5:ciac724.
https://academic.oup.com/cid/advance-article/doi/10.1093/cid/ciac724/6692369
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/36063397?tool=bestpractice.com
[138]Qaseem A, Yost J, Etxeandia-Ikobaltzeta I, et al. Should remdesivir be used for the treatment of patients with COVID-19? Rapid, living practice points from the American College of Physicians (version 1). Ann Intern Med. 2021 Feb;174(2):229-36.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7556654
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33017175?tool=bestpractice.com
არსებობს ძლიერი რეკომენდაცია, რომ COVID-19-ის გამო ARDS-ის მქონე პაციენტებს უნდა მკურნალობდნენ Il-6 ინჰიბიტორებით (ტოცილიზუმაბით ან სარილუმაბით) და იანუს კინაზას (JAK) ინჰიბიტორით ბარიციტინიბით.[139]World Health Organization. Therapeutics and COVID-19: living guideline. Nov 2023 [internet publication].
https://www.who.int/publications/i/item/WHO-2019-nCoV-therapeutics-2023.2
BMJ: a living WHO guideline on drugs for Covid-19
Opens in new window
COVID-19-ის მართვის თაობაზე დამატებითი ინფორმაციისთვის, იხ. ჩვენი თემა 2019 წლის კოონავირუსის (COVID-19) შესახებ.
