მიდგომა
იმის გამო, რომ ARDS-ის დიაგნოზი ეფუძნება კლინიკურ კრიტერიუმებს და არა პათოლოგიურ დიაგნოზს, ARDS უნდა განიხილებოდეს ყველა კრიტიკულად დაავადებულ პაციენტში, მიუხედავად იმისა, საჭიროა თუ არა ინვაზიური მექანიკური ვენტილაცია. იმ პაციენტთა 40%, რომლებიც აკმაყოფილებენ ARDS-ის კრიტერიუმებს, არასოდეს ჰქონიათ დასმული ამ მდგომარეობის დიაგნოზი.[4][42] თუ პაციენტებს უვითარდებათ ახალი ორმხრივი ინფილტრატები გულმკერდის რენტგენზე (CXR), მათ შეიძლება ჰქონდეთ ან განუვითარდეთ ARDS. მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომის განვითარებაზე პაციენტების გამოკლვევის მნიშვნელობა ძირითადად განისაზღვრება გადარჩენის შესაძლებლობებიდან გამომდინარე, რისი მიღწევაც შესაძლებელია მცირე სუნთქვითი მოცულობით, პლატო-წნევა-შეზღუდული ვენტილაციური სტრატეგიით.
ანამნეზი.
ანამნეზის შეკრება ისე უნდა წარიმართოს, რომ განისაზღვროს არსებობს თუ არა მწვავე რესპირატორული დისტრესსინდრომის გამომწვევი ფონური მდგომარეობა, როგორიცაა სეფსისი, პნევმონია, კუჭის შიგთავსის ასპირაცია, პანკრეატიტი, სისხლის ტრანსფუზია, მძიმე ტრავმა ან ელექტრონული სიგარეტის/ორთქლის პროდუქტის გამოყენება. ფონური მიზეზი შესაძლოა გამოსავალის მნიშვნელოვანი განმსაზღვრელი იყოს; სეფსისით გამოწვეული მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომის მქონე პაციენტებს შორის, ზოგადად, ყველაზე მაღალი სიკვდილობა ფიქსირდება. საჭიროა მკურნალობის სპეციფიური მეთოდები, რომლებიც მიმართულია ფონურ მიზეზზე, განსაკუთრებული ყურადღებით წყაროს იდენტიფიკაციაზე და მკურნალობაზე სეფსისის კონტექსტში. სიმპტომები, რომლებიც ვარაუდობენ ARDS-ს, მოიცავს ქოშინის მწვავე დაწყებას და ჰიპოქსემიას, რაც იწვევს მწვავე რესპირატორულ უკმარისობას, რომელიც მოითხოვს ცხვირის ჟანგბადის მაღალ ნაკადს ან არაინვაზიურ ან ინვაზიურ მექანიკურ ვენტილაციას, და ხველას ქაფიანი ფილტვის შეშუპების გამოსახველებით. ანამნეზმა ასევე უნდა მოგვცეს ინფორმაცია იმ დაავადების შესახებ, რომელიც შესაძლოა წააგავდეს მწვავე რესპირატორულ დისტრეს სინდრომს, როგორიცაა გულის უკმარისობით გამოწვეული ფილტვის შეშუპება, ფილტვის ვასკულიტით განპირობებული დიფუზური ალვეოლური სისხლდენა, სისხლძარღვების კოლაგენური დაავადება ან მწვავე ეოზინოფილური პნევმონია.[43]
გამოკვლევა
გასინჯვისას გამოვლენილი ფაქტორები, რომლებიც განაპირობებს მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომის დიაგნოზს, არის სუნთქვის მწვავე ჰიპოქსიური უკმარისობა, რაც საჭიროებს ჟანგბადის მაღალ დონეს და/ან დადებითი წნევა ამოსუნთქვის ბოლოს (PEEP) ჟანგბადით >90%-ზე გაჯერების შესანარჩუნებლად. ვენტილირებად პაციენტებში ასევე იზრდება როგორც პიკური ინსპირაციული წნევა, ასევე ბოლო-ინსპირაციულ პლატოზე წნევა. ფილტვების გასინჯვით შესაძლოა გამოვლინდეს ბაზილარული ან დიფუზური ხიხინი.[44] განსაკუთრებული ყურადღება უნდა მიექცეს ინფექციის გამომწვევის დადგენას, თუ ვფიქრობთ, რომ მწვავე რესპირატორული დისტრესსინდრომის გამომწვევი არის სეფსისი.
ანალიზი
ძირითადი კვლევები მოიცავს არტერიული სისხლის ანალიზს აირებზე ჟანგბადის პარციალური წნევის, არტერიული (PaO₂)/ჩასუნთქული ჟანგბადის თანაფარდობის გამოსათვლელად. მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომის სკრინინგის დროს შესაძლოა გამოყენებულ იქნას ჟანგბადის გაჯერება შესუნთქული ჟანგბადის ფრაქციაზე (SpO₂/FiO₂), რადგანაც SpO₂ 97%-ზე ნაკლებია (ოქსიჰემოგლობინის დისოციაციის მრუდზე პლატოზე დაბალია). ნაჩვენებია, რომ SpO₂/FiO₂ თანაფარდობა 315 კორელაციაშია PaO₂/FiO₂ 300-თან.[45] SpO2/FiO2 თანაფარდობის გამოყენება ARDS-ის დიაგნოსტირებისთვის განსაზღვრავს პაციენტებს მსგავსი კლინიკური შედეგების მქონე პაციენტებთან, რომლებიც დიაგნოზირებულია PaO2/FiO2 თანაფარდობის გამოყენებით და ახლა შედის ARDS-ის ახალ გლობალურ განმარტებაში.[1][46]
CXR უნდა ჩატარდეს ორმხრივი ინფილტრატების მოსაძებნად, რომლებიც შეესაბამება ფილტვის შეშუპებას და სრულად არ არის ახსნილი ატელექტაზით ან ფილტვის ეფუზიით. რესურსებით შეზღუდულ პირობებში, ფილტვების ულტრაბგერა გამოცდილი ოპერატორის მიერ ორმხრივი B ხაზების და/ან კონსოლიდაციების მტკიცებულების მოსაძიებლად შეიძლება ჩანაცვლდეს, თუ გულმკერდის რენტგენოგრაფია არ არის ხელმისაწვდომი.[1] ტვინის ნატრიურეზული პეპტიდის (BNP) დონე უნდა იყოს გათვალისწინებული, თუ გულის უკმარისობა არის პოტენციური მიზეზი პაციენტებში, რომლებსაც აქვთ ორმხრივი ინფილტრატები რენტგენოგრაფიაზე. თავის ტვინის ნატრიურეზული პეპტიდის 100 ნანოგრამი/ლ-ზე ნაკლები (პიკოგრამები/ლ) კონცენტრაცია არ იწვევს გულის უკმარისობას, ხოლო თავის ტვინის ნატრიურეზული პეპტიდის >500 ნანოგრამი/ლ კონცენტრაციამ შესაძლოა განაპირობოს გულის უკმარისობა. ექოკარდიოგრამა უნდა ჩატარდეს, თუ თავის ტვინის ნატრიურეზული პეპტიდის დონის გარკვევის შემდეგ გულის უკმარისობა ჯერ კიდევ შესაძლო დიაგნოზია, განსაკუთრებით, თუ არ არსებობს მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომის რისკფაქტორები. თუ თავის ტვინის ნატრიურეზული პეპტიდი და ექოკარდიოგრამა არ არის დამაჯერებელი, ფილტვის არტერიის კათეტერის ჩადგმა (მარცხენა პარკუჭის დიასტოლის ბოლოს წნევის დასადგენად) შეიძლება სასარგებლო იყოს გულის უკმარისობის დიფერენცირებისთვის მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომისგან. თუმცა, ფილტვის არტერიაში კათეტერის ჩადგმის რუტინულად გამოყენება ყველა პაციენტში არ არის ნაჩვენები.[47][Figure caption and citation for the preceding image starts]: ARDS მქონე პაციანტებში ბილატერალური ინფილტრატების გულმკერდის რენტგენოგრაფიული სურათიექიმ ლორეინ ვეარის პირადი კოლექციიდან; გამოიყენება ნებართვით [Citation ends].
სისხლის, ნახველის და შარდის კულტივირება უნდა ჩატარდეს სეფსისის არსებობის გამოკვლევის მიზნით. ვირუსზე ტესტირება გასათვალისწინებელია შესაბამის კლინიკურ პირობებში (მაგ. გრიპი, SARS-CoV-2). ბრონქოალვეოლური ლავაჟი (BAL) ან ენდოტრაქეალური ასპირაცია გრამ შეღებვისთვის და კულტულირებისთვის ასევე რეკომენდებულია ARDS-ის მქონე პაციენტებში საეჭვო პნევმონიის გამო და განსაზღვრული წინასწარ განწყობილი მდგომარეობის გარეშე.[48] თუმცა, ბრონქოსკოპიის ჩატარებისგან თავი უნდა შევიკავოთ SARS-CoV-2-თან დაკავსირებული მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომის საეჭვო შემთხვევის დროს, ვინაიდან არსებობს ექსპოზიციის მაღალი რისკი აეროზოლიზაციით მიმდინარე პროცედურების დროს.[49] ბრონქოალვეოლური ლავაჯი ასევე გვეხმარება რადიოგრაფიულად ARDS-ის მსგავსი ბილატერალური ინფილტრატის მქონე მწვავე რესპირატორული უკმარისობის სხვა გამომწვევების განსაზღვრაში, როგორიცაა დიფუზური ალვეოლური სისლხდენა ან მწვავე ეოზინოფილური პნევმონია.
საჭიროა შრატის ლიპაზისა და ამილაზას ტესტები სავარაუდო მწვავე პანკრეატიტის მქონე პაციენტებში. ორივე ტესტს მსგავსი მგრძნობელობა და სპეციფიკურობა ახასიათებს, მაგრამ ლიპაზას დონე უფრო მეტხანს რჩება მომატებული (სიმპტომების დაწყებიდან 14 დღის განმავლობაში, ხოლო ამილაზას შემთხვევაში - 5 დღის განმავლობაში).[50]
მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომის დიაგნოსტირების ან მკურნალობისთვის არ არის აუციელებელი გულ-მკერდის კომპიუტერული ტომოგრაფიის რუტინულად ჩასატარება. ის უფრო მგრძნობიარეა, ვიდრე ჩვეულებრივი CXR და შეიძლება იყოს გამოსადეგი ზოგიერთ პაციენტში პნევმონიის ან ფილტვის ძირითადი დაავადების დიაგნოსტიკისთვის.[51] კომპიუტერულმა ტომოგრაფიამ აჩვენა, რომ მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომი გავლენას ახდენს ფილტვების პარენქიმაზე ჰეტეროგენულად, რომლის დროსაც პირველ რიგში ზიანდება ფილტვის დამოკიდებული ნაწილები.[44] თუმცა, მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომის დროს ინფილტრატების ჰეტეროგენულობის შესაფასებლად გულ-მკერდის CT -ს ჩატარება რუტინულად არ არის ნაჩვენები.
ღია ფილტვის ბიოფსია შეიძლება დაგვეხმაროს დიაგნოსტიკური გაურკვევლობის დროს.[52][53] თუმცა, იგი რუტინულად არ ტარდება კრიტიკულ პაციენტებში, ავადობისა და სიკვდილობის მაღალი რისკის გამო.
როგორ მივიღოთ არტერიული სისხლის ნიმუში რადიალური არტერიიდან
როგორ გავაკეთოთ ბარძაყის არტერიის პუნქცია არტერიული სისხლის ნიმუშის შესაგროვებლად.
ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას