მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომი (ARDS)

ტესტი

ახალი ბილატერალური დაჩრდილვები, რომლებიც ბოლომდე არ არის ახსნილი ეფუზიებით, წილის/ფილტვის კოლაფსით ან კვანძებით ARDS კლინიკური სადიაგნოსტიკო კრიტერიუმების ნაწილს შეადგენს.[1]Matthay MA, Arabi Y, Arroliga AC, et al. A new global definition of acute respiratory distress syndrome. Am J Respir Crit Care Med. 2024 Jan 1;209(1):37-47. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10870872 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/37487152?tool=bestpractice.com ​ ამიტომ, CXR 100% მგრძნობიარეა.

სპეციფიურობა სუსტია, რადგანაც სხვა მდგომარეობებმა შესაძლოა გამოიწვიოს ფილტვების ბილატერალური ინფილტრაცია ფილტვის კარდიოგენული შეშუპების და ალვეოლების დიფუზური სისხლდენის ჩათვლით.[Figure caption and citation for the preceding image starts]: ARDS მქონე პაციანტებში ბილატერალური ინფილტრატების გულმკერდის რენტგენოგრაფიული სურათიექიმ ლორეინ ვეარის პირადი კოლექციიდან; გამოიყენება ნებართვით [Citation ends].

რესურსებით შეზღუდულ პირობებში, ფილტვების ულტრაბგერა გამოცდილი ოპერატორის მიერ ორმხრივი B ხაზების და/ან კონსოლიდაციების მტკიცებულების მოსაძიებლად შეიძლება ჩანაცვლდეს, თუ გულმკერდის რენტგენოგრაფია არ არის ხელმისაწვდომი.[1]Matthay MA, Arabi Y, Arroliga AC, et al. A new global definition of acute respiratory distress syndrome. Am J Respir Crit Care Med. 2024 Jan 1;209(1):37-47. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10870872 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/37487152?tool=bestpractice.com

ტესტი

PaO₂/FiO₂ (ჩასუნთქული ჟანგბადი) თანაფარდობა ≤300 ამოსუნთქვის ბოლოს დადებითი წნევის (PEEP) დროს ან სასუნთქი გზების მუდმივი დადებითი წნევის (CPAP) ≥5 სმ H₂O დროს მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომის დიაგნოსტიკური კრიტერიუმების ნაწილია.[1]Matthay MA, Arabi Y, Arroliga AC, et al. A new global definition of acute respiratory distress syndrome. Am J Respir Crit Care Med. 2024 Jan 1;209(1):37-47. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10870872 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/37487152?tool=bestpractice.com ​

100% სენსიტიურია, მაგრამ სპეციფიკურობა დაბალია, რადგან ბევრმა სხვა მდგომარეობამ შეიძლება გამოიწვიოს ჰიპოქსემია.

ტესტი

რეკომენდებულია ნახველის კულტურების ტესტირება რაიმე შესაძლო ძირითად ინფექციაზე (ვინაიდან სეფსისი ARDS ყველაზე გავრცელებული მიზეზია).

ტესტი

რეკომენდებულია სისხლის კულტურების ტესტირება რაიმე შესაძლო ძირითად ინფექციაზე (ვინაიდან სეფსისი ARDS ყველაზე გავრცელებული მიზეზია).

ტესტი

რეკომენდებულია შარდის კულტურის ტესტირება რაიმე შესაძლო ძირითად ინფექციაზე (ვინაიდან სეფსისი ARDS ყველაზე გავრცელებული მიზეზია).

ტესტი

შრატში ამილაზა და ლიპაზა, კლინიკურ შეფასებასთან ერთად, შეიძლება გამოყენებულ იქნას იმის დასადგენად, აქვს თუ არა პაციენტს მწვავე პანკრეატიტი, ARDS ხშირი მიზეზი.[54]Rompianesi G, Hann A, Komolafe O, et al. Serum amylase and lipase and urinary trypsinogen and amylase for diagnosis of acute pancreatitis. Cochrane Database Syst Rev. 2017 Apr 21;(4):CD012010. https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD012010.pub2/full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28431198?tool=bestpractice.com [ ] What is the accuracy of serum amylase and lipase for the diagnosis of acute pancreatitis?/cca.html?targetUrl=https://www.cochranelibrary.com/cca/doi/10.1002/cca.3092/fullსწორი პასუხის ჩვენება​ ორივე ტესტს აქვს მსგავსი მგრძნობელობა და სპეციფიურობა, მაგრამ ლიპაზას დონე უფრო დიდხანს რჩება მომატებული (სიმპტომის დაწყებიდან 14 დღემდე, ამილაზას 5 დღემდე).[50]American Society for Clinical Pathology. Choosing wisely: testing for amylase. Sep 2016 [internet publication]. https://www.choosingwisely.org/clinician-lists/american-society-clinical-pathology-testing-for-amylase მისი გახანგრძლივებული მომატება ქმნის უფრო ფართო სადიაგნოსტიკო ფანჯარას, ვიდრე ამილაზა.

ტესტი

თუ თავის ტვინის ნატრიურეტული პეპტიდის კონცენტრაცია <100 ნანოგრამი/ლ-ია (<100 პიკოგრამი/მლ), მაშინ ნაკლებად ვფიქრობთ გულის უკმარისობაზე და უფრო სავარაუდოა მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომი.

თუ თავის ტვინის ნატრიურეტული პეპტიდის კონცენტრაცია <500 ნანოგრამი/ლ-ია (<500 პიკოგრამი/მლ), მაშინ უფრო ვფიქრობთ გულის უკმარისობაზე და ნაკლებად სავარაუდოა მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომი.

თავის ტვინის ნატრიურეტული პეპტიდის კონცენტრაციები 100 და 500 ნანოგრამ/ლ-ს შორის (100 და 500 პიკოგრამი/მლ) საშუალოა.

BNP კონცენტრაციების ინტერპრეტაცია შეიძლება ძნელი იყოს თირკმლის მწვავე ან ქრონიკული უკმარისობის მქონე პაციენტებში. BNP კონცენტრაციები უნდა იყოს <200 ნანოგრამი/ლ (<200 პიკოგრამი/მლ) გულის უკმარისობის არმქონე პაციენტებში, რომლებსაც გამოთვლილი გორგლოვანი ფილტრაციის სიჩქარე აქვთ <60მლ/წთ.

ტესტი

მარცხენა პარკუჭის დარღვეული სისტოლური ან დიასტოლური ფუნქცია მიუთთებს ფილტვის კარდიოგენულ შეშუპებაზე და არა მწვავე რესპირატორულ დისტრეს სინდრომზე.

ზოგიერთ პაციენტს შესაძლო ქონდეს როგორც მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომი, ასევე გულის დისფუნქცია.

ტესტი

PAOP ≤18 mmHg მიუთითებს მწვავე რესპირატორულ დისტრეს სინდრომზე.

ფილტვის არტერიის კათეტერიზაცია არ უნდა გამოვიყენოთ რუტინულად მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომის მქონე პაციენტების სამკურნალოდ.

შესაძლოა გამოვიყენოთ იმის დასადგენად არის, თუ არა ფილტვის შეშუპება გულისმიერი, თუ დიაგნოზი ჯერ ისევ საეჭვოა თავის ტვინის ნატრიურეზული პეპტიდის გაზომვის და ექოკარდიოგრამის ჩატარების შემდეგ.

ზოგიერთ პაციენტს შეიძლება ჰქონდეს მომატებული მარცხენა პარკუჭის საბოლოო დიასტოლური წნევა მწვავე რესპირატორულ დისტრეს სინდრომთან ერთად. ამის გამო, ფილტვის არტერიის დახშობის წნევის გაზომვა აღარ არის ჩართული მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომის დეფინიციაში.[1]Matthay MA, Arabi Y, Arroliga AC, et al. A new global definition of acute respiratory distress syndrome. Am J Respir Crit Care Med. 2024 Jan 1;209(1):37-47. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10870872 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/37487152?tool=bestpractice.com ​

მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომის ქსელის FACTT კვლევისას პაციენტების დაახლოებით 20%-ში ფილტვის არტერიის დახშობის წნევის (PAOP) საწყისი მაჩვენებელი იყო >18 mmHg, თუმცა >24 mmHg მომატება იშვიათი იყო.[47]National Heart, Lung and Blood Institute Acute Respiratory Distress Syndrome (ARDS) Network. Pulmonary-artery versus central venous catheter to guide treatment of acute lung injury. N Engl J Med. 2006 May 25;354(21):2213-24. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16714768?tool=bestpractice.com

ტესტი

რეკომენდებულია საეჭვო პნევმონიის შემთხვევის მქონე ზოგიერთი პაციენტისთვის და მათთვის, ვისაც არ აქვს დადგენილი წინასწარგანწყობის განმაპირობებელი მდგომარეობა, ფილტივს არაინფექციური პარენქიმული დაავადების გამორიცხვის მიზნით.

თავი შეიკავეთ COVID-19-თან დაკავშირებული მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომის საეჭვო შემთხვევის მქონე პაციენტებში.[49]Wahidi MM, Lamb C, Murgu S, et al. American Association for Bronchology and Interventional Pulmonology (AABIP) statement on the use of bronchoscopy and respiratory specimen collection in patients with suspected or confirmed COVID-19 infection. J Bronchology Interv Pulmonol. 2020 Oct;27(4):e52-54. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32195687?tool=bestpractice.com

ტესტი

მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომის დიაგნოსტირების ან მკურნალობისთვის არ არის აუციელებელი გულმკერდის კომპიუტერული ტომოგრაფიის რუტინულად ჩატარება. კომპიუტერული ტომოგრაფიის სკანირება უფრო მეტ ინფორმაციას იძლევა, ვიდრე ჩვეულებრივი CXR და შეიძლება ზოგიერთ შემთხვევაში გამოსადეგი იყოს პნევმონიის ან ფილტვის სხვა ძირითადი დაავადების დიაგნოსტირებისთვის.

ტესტი

რესურსებით შეზღუდული პარამეტრებით, ფილტვების ულტრაბგერა გამოცდილი ოპერატორის მიერ შეიძლება შეიცვალოს, თუ გულმკერდის რენტგენოგრაფია მიუწვდომელია.[1]Matthay MA, Arabi Y, Arroliga AC, et al. A new global definition of acute respiratory distress syndrome. Am J Respir Crit Care Med. 2024 Jan 1;209(1):37-47. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10870872 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/37487152?tool=bestpractice.com

ტესტი

შესაბამის კლინიკურ პირობებში (მაგ. გრიპი, SARS-CoV-2) უნდა ჩატარდეს უკუტრანსკრიპციის პოლიმერაზას ჯაჭვური რეაქცია ან სხვა მოლეკულური ტესტები.

ტესტი

შეიძლება დაგვეხმაროს დიაგნოსტიკური გაურკვევლობის დროს[52]Papazian L, Thomas P, Bregeon F, et al. Open-lung biopsy in patients with acute respiratory distress syndrome. Anesthesiology. 1998 Apr;88(4):935-44. https://anesthesiology.pubs.asahq.org/article.aspx?articleid=1947479 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9579502?tool=bestpractice.com [53]Patel SR, Karmpaliotis D, Ayas NT, et al. The role of open-lung biopsy in ARDS. Chest. 2004 Jan;125(1):197-202. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14718441?tool=bestpractice.com თუმცა, იგი რუტინულად არ ტარდება კრიტიკულ პაციენტებში, ავადობისა და სიკვდილობის მაღალი რისკის გამო.