მიდგომა
დადასტურებული დიაგნოზის მქონე პაციენტებში მკურნალობის არჩევანი მოიცავს დაკვირვებას და მონიტორინგს, პერორალურ ან პარენტერალურ ანტიმიკრობულ საშუალებებს და/ან ჩანაცვლებით ტრანსფუზიას, დაავადების სიმძიმიდან გამომდინარე. მკურნალობის მიზანია დაავადების სიმპტომების შემცირება და პარაზიტემიის აღმოფხვრა დაავადების გართულებების თავიდან აცილებასთან ერთად. აქ თავმოყრილი მკურნალობის რეკომენდაციები არის Babesia microti-სთვის გამიზნული.
ასიმპტომური პაციენტები
უსიმპტომო პაციენტებში დაკვირვება საკმარისია. ანტიმიკრობული თერაპია საჭირო არ არის, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც პარაზიტები ჩანს სისხლის თხელ ნაცხზე 1 თვეზე ხანგრძლივად. პარაზიტემიის მონიტორინგი პოლიმერაზას ჯაჭვური რეაქციის (PCR) გამოყენებით არ არის მოწოდებული უსიმპტომო იმუნოკომპეტენტურ მასპინძლებში.[31]
სიმპტომური პაციენტები: მსუბუქი და საშუალო სიმძიმის დაავადება
ეს პაციენტები ძირითადად იმუნოკომპეტენტურები არიან, აღენიშნებათ მსუბუქი და საშუალო სიმძიმის სიმპტომები, აქვთ <4% პარაზიტემია, შეუძლიათ დამოუკიდებლად გადაადგილება და არ საჭიროებენ ჰოსპიტალიზაციას.[31]
აზითრომიცინი პლუს ატოვაქინი არის პირველი რიგის მკურნალობის სასურველი ვარიანტი, რადგან ის კლინიკურად ეფექტურია და ხასიათდება კარგი ამტანობით პაციენტების მხრიდან. აზითრომიცინი მცირედ ზრდის პილორული სტენოზის რისკს 6 კვირამდე ასაკის ჩვილებში და ამიტომ სიფრთხილით უნდა იყოს გამოყენებული ამ ჯგუფში.[6][31]
კლინდამიცინი პლუს ქინინი არის ალტერნატიული ვარიანტი. ეს კომბინაცია ნაკლებად სასურველია, რადგან ის ხშირად ასოცირდება არასასურველ ეფექტებთან, როგორიცაა ტინიტუსი, თავბრუსხვევა და კუჭ-ნაწლავის პრობლემები. თუმცა, შეიძლება განვიხილოთ მისი გამოყენება, როდესაც აზითრომიცინი პლიუს ატოვაქინის მიმართ აღინიშნება ამტანობის პრობლემა ან ისინი ხელმისაწვდომი არ არის. კლინდამიცინი პლუს ქინინი სასურველია, როდესაც პარაზიტემია და სიმპტომები ვერ მცირდება ატოვაქინი პლუს აზითრომიცინის დაწყების შემდეგ.[6][31]
მკურნალობის კურსის ხანგრძლივობა 7-დან 10 დღეს შეადგენს. იმუნოდეფიციტის მქონე პაციენტებში მკურნალობის ხანგრძლივობა შეიძლება ასევე გაგრძელდეს მინიმუმ 6 კვირამდე. კლინიკური გაუმჯობესება ჩვეულებრივ მკურნალობის დაწყებიდან რამდენიმე დღეში იწყება. ცხელება და პარაზიტები სისხლის ნაცხზე ჩვეულებრივ ლაგდება ერთი კვირის ფარგლებში. მწვავე დაავადების მკურნალობისას რეკომენდებულია პარაზიტემიის მონიტორინგი პერიფერიული სისხლის ნაცხის გამოყენებით; თუმცა, ტესტირება არ არის რეკომენდებული სიმპტომების კუპირების შემდეგ. დაღლილობა და დაბალი ხარისხის პარაზიტემია შეიძლება გაგრძელდეს მკურნალობის შემდეგ კვირების ან თვეების განმავლობაში. ამ პაციენტებში ხშირად არ არის საჭირო შემდგომი მონიტორინგი და მკურნალობა, ვინაიდან რეციდივი იშვიათია.[6][31]
მწვავე დაავადების მკურნალობისას რეკომენდებულია პარაზიტემიის მონიტორინგი პერიფერიული სისხლის ნაცხის გამოყენებით; თუმცა, ტესტირება არ არის რეკომენდებული სიმპტომების კუპირების შემდეგ.[31]
სიმპტომური პაციენტები: მძიმე მწვავე დაავადება
საჭიროა პაციენტების ჰოსპიტალიზაცია და მათი მკურნალობა ჩამოთვლილი კომბინაციებიდან ერთ-ერთით:
ინტრავენური აზითრომიცინი პლიუს პერორალური ატოვაქინი; ან
ინტრავენური კლინდამიცინი პლიუს პერორალური ქინინი.
აზითრომიცინი ატოვაქინთან კომბინაციაში არის პირველი რიგის სამკურნალო ვარიანტი, ვინაიდან კლინიკურად ეფექტურია და პაციენტებისთვის კარგად ასატანი. აზითრომიცინი მცირედ ზრდის პილორული სტენოზის რისკს 6 კვირამდე ასაკის ჩვილებში, ამიტომ ამ ჯგუფში სიფრთხილით უნდა იყოს გამოყენებული. კლინდამიცინისა და ქინინის კომბინაცია არის ალტერნატიული ვარიანტი, როდესაც პარაზიტემია და სიმპტომები ვერ მცირდება აზითრომიცინ + ატოვაქინის დაწყების შემდეგ (ან პაციენტს არ შეუძლია მიიღოს აზითრომიცინი პლუს ატოვაქინი) მას აგრეთვე უპირატესობა ენიჭება ბავშვებში, ვინაიდან აზითრომიცინ + ატოვაქინის ბავშვებში გამოყენების შესახებ მტკიცებულებები არასაკმარისია. ზოგიერთმა ექსპერტმა ორალური ქინიდინის ნაცვლად შეიძლება გამოიყენოს ინტრავენური ქინიდინი; თუმცა, ზოგიერთ ქვეყანაში ქინიდინი აღარ არის ხელმისაწვდომი.[6][31]
აზითრომიცინის და ატოვაქინის, შემდგომ კი კლინდამიცინი პლიუს ქინინის გამოყენების მიუხედავად სიმპტომების გაუარესების ან პარაზიტემიის მატების შემთხვევაში უნდა ვიფიქროთ ალტერნატიული ანტიმიკრობული რეჟიმის დანიშვნაზე.[31] გაიარეთ კონსულტაცია ინფექციური დაავადების სპეციალისტთან ანტიბიოტიკების მიღების სწორი სქემის შერჩევის მიზნით.
ინტრავენური ანტიბიოტიკით მკურნალობა უნდა გაგრძელდეს სიმპტომების შემსუბუქებამდე, შემდეგ კი პაციენტი გადადის მხოლოდ პერორალურ თერაპიაზე. მკურნალობის ხანგრძლივობა, ძირითადად, ჯამურად 7-10 დღე გრძელდება.[31] ძალიან მაღალი პარაზიტემიის ან მძიმე ან მუდმივი სიმპტომების მქონე პაციენტებში შეიძლება საჭირო იყოს უფრო ხანგრძლივი თერაპია, თუმცა გახანგრძლივებული თერაპია კონტროლირებად კვლევებში არ არის შეფასებული. იმუნოდეფიციტის მქონე პაციენტებში მკურნალობის ხანგრძლივობა შეიძლება ასევე გაგრძელდეს მინიმუმ 6 კვირამდე.[6][31][34]
ზოგიერთ პაციენტთან შეიძლება საჭირო გახდეს აგრესიული დამხმარე თერაპია (მაგ. ვაზოპრესორული თერაპია, მექანიკური ვენტილაცია, დიალიზი).[36] B დივერგენებითა და B დივერგენების მსგავსი სახეობებით (როგორიცაა MO-1) ინფექციები არის გადაუდებელი სამედიცინო შემთხვევები და მკუნრალობა უნდა იწყებოდეს შესაბამისად. რეკომენდებულია კონსულტაცია კრიტიკული მედიცინის სპეციალისტთან და ინფექციონისტთან.
სისხლის წითელი უჯრედების გაცვლითი ტრანსფუზია სწრაფად ამცირებს პარაზიტემიას პარაზიტული ერითროციტების არაპარაზიტულით ჩანაცვლებით. ის შეიძლება განიხილებოდეს მაღალი ხარისხის პარაზიტემიის მქონე პაციენტებისთვის (>10%) ან მათთვის, ვისაც აღენიშნება ქვემოთ ჩამოთვლილთაგან ერთი ან მეტი: მძიმე ჰემოლიზური ანემია და/ან მძიმე ფილტვის, თირკმელების ან ღვიძლის უკმარისობა. სიცოცხლისთვის საშიში ბაბეზიოზის შემთხვევაში, გაცვლითი ტრანსფუზიის პოტენციური სარგებელი სავარაუდოდ აღემატება პოტენციურ რისკებს. გვერდითი მოვლენები მოიცავს ტრანსფუზიულ რეაქციებს, თრომბოციტოპენიის გაუარესებას და ვენური წვდომის მოწყობილობებთან დაკავშირებულ გართულებებს. რეკომენდებულია ტრანსფუზიის სერვისის ექიმთან ან ჰემატოლოგთან და ინფექციონისტთან კონსულტაცია.[6][31] მხოლოდ ანტიმიკრობულ თერაპიასა და ანტიმიკრობულ თერაპიას პლუს გაცვლით ტრანსფუზიას შორის სისტემური შედარებების კვლევბი არ გამოქვეყნებულა.
მჭიდრო კლინიკური და ლაბორატორიული დაკვირვება, მათ შორის სისხლის საერთო ანალიზი, თირკმელების და ღვიძლის ფუნქციები და პერიფერიული სისხლის ნაცხი აუცილებელია კლინიკური გაუმჯობესების, პარაზიტემიის შემცირებისა და სხვა ლაბორატორიული პათოლოგიების გაუმჯობესების უზრუნველსაყოფად, როგორიცაა ანემია ან თირკმლის დისფუნქცია. იმუნოდეფიციტის მქონე პაციენტებში, რომლებსაც აღენიშნებათ მძიმე დაავადება, პერიფერიული სისხლის ნაცხის მონიტორინგი უნდა მიმდინარეობდეს მინიმუმ ყოველდღიურად, სანამ პარაზიტემია არ შეადგენს <4%-ს. ამის შემდეგ, სისხლის ნაცხი უნდა აიღოთ მინიმუმ კვირაში ერთხელ, სანამ პარაზიტები შეუმჩნეველ დონეს არ მიაღწევენ. პოლიმერაზას ჯაჭვური რეაქციის ტესტირება განიხილება, როდესაც სისხლის ნაცხი უარყოფითია, მაგრამ სიმპტომები ნარჩუნდება. არ არსებობს სტანდარტიზებული მიდგომა ძლიერი იმუნოდეფიციტის მქონე პაციენტების მონიტორინგისთვის, მაგრამ მნიშვნელოვანია მჭიდრო კლინიკური და ლაბორატორიული დაკვირვება.[31] პაციენტებს შეიძლება ჰქონდეთ პარაზიტემიის დაბალი დონეები მკურნალობის დასრულებიდან თვეების განმავლობაში.
მუდმივი სიმპტომების ან განსაკუთრებით მძიმე დაავადების მქონე პაციენტებს, სათანადო თერაპიის მიუხედავად, შეიძლება ჰქონდეთ თანაინფექცია Borrelia burgdorferi ან Anaplasma phagocytophilum ან ორივეთი. თანაინფექციის მქონე პირებს სათანადო მკურნალობა უნდა ჩაუტარდეს. სათანადო თერაპიის მიუხედავად მძიმე ან გახანგრძლივებული დაავადების მქონე პაციენტებში ასევე უნდა გამოირიცხოს იმუნოდეფიციტი. რეკომენდებულია კონსულტაცია ინფექციონისტთან.
მორეციდივე ან რეზისტენტური დაავადება
მორეციდივე ან გახანგრძლივებული პარაზიტემია უფრო ხშირად აღინიშნება სუსტი იმუნიტეტის მქონე ადამიანებში, განსაკუთრებით აივ ინფიცირებულ პაციენტებში.[1]
სიმპტომების გამეორების შემთხვევაში უნდა ჩატარდეს პერიფერიული სისხლის ნაცხი და/ან პოლიმერაზას ჯაჭვური რეაქცია.[31]
შეიძლება საჭირო იყოს ხელახალი მკურნალობა ანტიბაბეზიური თერაპიით, რომელიც მორგებულია მორეციდივე დაავადების სიმძიმეზე, თუ პარაზიტები ჩანს სისხლის ნაცხებში ან თუ ბაბეზიას დნმ აღმოჩენილია PCR-ით 3 თვეზე მეტი ხნის შემდეგ საწყისი მკურნალობიდან, მიუხედავად სიმპტომებისა.[34] რეკომენდებულია კონსულტაცია ინფექციონისტთან.
იმუნოკომპრომისულ პაციენტებში რეზისტენტული დაავადებისთვის ანტიბიოტიკების ალტერნატიული ვარიანტებია:[31]
ატოვაქინი პლიუს აზითრომიცინი პლიუს კლინდამიცინი
ატოვაქინი პლიუს კლინდამიცინი
ატოვაქინი/პროგუანილი პლიუს აზითრომიცინი
ატოვაქინი პლიუს აზითრომიცინი პლიუს კლინდამიცინი პლიუს ქინინი.
თუმცა, ამ რეჟიმების ეფექტურობის შესახებ მტკიცებულებები მწირია
კლინიკური რეზისტენტობა თერაპიის მიმართ დოკუმენტურად იქნა დაფიქსირებული ზოგიერთ მძიმე იმუნოკომპრომეტირებულ პაციენტში, რომელთაც თერაპიის მრავლობითი კურსი დასჭირდათ.[37] ასეთ შემთხვევებში, განკურნებისთვის საჭირო ხდება გახანგრძლივებული თერაპია.
ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას