ღრმა ვენის თრომბოზი
- მიმოხილვა
- თეორია
- დიაგნოზი
- მართვა
- მეთვალყურეობა
- წყაროები
მკურნალობის ალგორითმი
მიაქციეთ ყურადღება, რომ ფორმულა/შეყვანის გზა და დოზა შეიძლება განსხვავებული იყოს მედიკამენტების დასახელების და ბრენდის, ფორმულარის ან გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. მკურნალობის შესახებ რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტის ჯგუფების მიხედვით: იხილეთ გაფრთხილება
ინიციაციის ფაზის თერაპია: აქტიური სისხლდენა არ არის
ანტიკოაგულაცია
ფეხის პროქსიმული DVT-ს მქონე პაციენტებისთვის რეკომენდებულია ანტიკოაგულანტებით მკურნალობა.[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com საწყისი მკურნალობა მოიცავს 3 თვეს; ზოგიერთი პაციენტი საჭიროებს თერაპიის გახანგრძლივებას.
აგენტის შერჩევა დამოკიდებულია პაციენტის ფაქტორებზე, როგორიცაა ღვიძლის ფუნქცია, თირკმლის ფუნქცია, ორსულობა, კიბოს არსებობა, სიმსუქნე, თანმხლები დაავადებები, თანმხლები მედიკამენტები და წამალთშორისი კავშირების მონიტორინგი, სისხლის რისკის კონტროლი. არჩევანი ასევე შეიძლება ეყრდნობოდეს იმას, თუ რომელ მედიკამენტს ანიჭებს უპირატესობას პაციენტი, ასევე ადგილობრივ გაიდლაინებს.[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com
ზოგადად, ანტიკოაგულაციისთვის რეკომენდებულია პირდაპირი პერორული აგენტების, დაბიგატრანის, რივაროქსაბანის, აპიქსაბანის ან ედოქსაბანის გამოყენება, ვიდრე ვარფარინისა, რომელიც თავის მხრივ უპირატესია დაბალმოლეკულურ ჰეპარინთან (LMWH) შედარებით. ფონდაპარინუქსი ძირითადად განიხილება ჰეპარინით განპირობებული თრომბოციტოპენიის (HIT) მქონე პაციენტებისთვის, ან მათთვის, ვისაც ამ მდგომარეობის ანამნეზი აქვს. ფონდაპარინუქსი ძირითადად განიხილება ჰეპარინით განპირობებული თრომბოციტოპენიის (HIT) მქონე პაციენტებისთვის, ან მათთვის, ვისაც ამ მდგომარეობის ანამნეზი აქვს.[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59.
https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com
[ ]
How does fondaparinux compare with low molecular weight heparin for people with acute symptomatic deep vein thrombosis?/cca.html?targetUrl=https://cochranelibrary.com/cca/doi/10.1002/cca.2015/fullსწორი პასუხის ჩვენება აპიქსაბანის და რივაროქსაბანის დოზები კორეგირებულია ინიცირების შემდეგ (7 დღე აპიქსაბანისთვის, 21 დღე რივაროქსაბანისთვის).[130]Mazzolai L, Aboyans V, Ageno W, et al. Diagnosis and management of acute deep vein thrombosis: a joint consensus document from the European Society of Cardiology working groups of aorta and peripheral circulation and pulmonary circulation and right ventricular function. Eur Heart J. 2018 Dec 14;39(47):4208-18. [Erratum in: Eur Heart J. 2018 Apr 14;39(15):1316.]
https://academic.oup.com/eurheartj/article-lookup/doi/10.1093/eurheartj/ehx003
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28329262?tool=bestpractice.com
სისხლდენის მომატებული რისკის მქონე პაციენტებში (მაგ.ქირურგიული ჩარევა ახლო წარსულში, პეპტიკური წყლული) დასაწყისიდანვე რეკომენდებულია ინტრავენური არაფრაქციული ჰეპარინის გამოყენება, რადგან მას მოკლე ნახევრად-დაშლის პერიოდი აქვს და საჭიროებისას სწრაფად შეიძლება მისი გაუვნებელყოფა.[130]Mazzolai L, Aboyans V, Ageno W, et al. Diagnosis and management of acute deep vein thrombosis: a joint consensus document from the European Society of Cardiology working groups of aorta and peripheral circulation and pulmonary circulation and right ventricular function. Eur Heart J. 2018 Dec 14;39(47):4208-18. [Erratum in: Eur Heart J. 2018 Apr 14;39(15):1316.] https://academic.oup.com/eurheartj/article-lookup/doi/10.1093/eurheartj/ehx003 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28329262?tool=bestpractice.com მას შემდეგ, რაც დავრწმუნდებით, რომ პაციენტი იტანს ანტიკოაგულაციას, შესაძლებელია შესაბამისი რეჟიმის შერჩევა.
VTE და აქტიური კიბოს მქონე პაციენტებში (კიბოსთან ასოცირებული თრომბოზი), ACCP-ის და გაერთიანებული სამეფოს ჯანმრთელობისა და ზრუნვის ინსტიტუტის (NICE) გაიდლაინები რეკომენდაციას უწევენ DOAC-ს (აპიქსაბანი, ედოქსაბანი, რივაროქსაბანს) LMWH-ზე.[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com [15]National Institute for Health and Care Excellence. Venous thromboembolic diseases: diagnosis, management and thrombophilia testing. Aug 2023 [internet publication]. https://www.nice.org.uk/guidance/ng158 კლინიკური ონკოლოგიის ამერიკული საზოგადოების მითითებებით შესაძლოა გამოვიყენოთ LMWH, UFH, fondaparinux, rivaroxaban ან apixaban საწყისი ანტიკოაგულაციისთვის.[137]Key NS, Khorana AA, Kuderer NM, et al. Venous thromboembolism prophylaxis and treatment in patients with cancer: ASCO guideline update. J Clin Oncol. 2023 Jun 1;41(16):3063-71. https://ascopubs.org/doi/10.1200/JCO.23.00294 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/37075273?tool=bestpractice.com DOACs განსაკუთრებით ედოქსაბანი და რივაროქსაბანი) დაკავშირებულია კუჭ-ნაწლავის სისხლდენის უფრო მაღალ რისკთან, ვიდრე LMWH. გულ-მკერდის ექიმთა ამერიკული ასოციაცია რეკომენდაციას უწევს კუჭ-ნაწლავის სანათურის კიბოს მქონე პაციენტებს პაციენტებში აპიქსაბანს და LMWH,როგორც სასურველ აგენტებს.[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com [138]Ageno W, Vedovati MC, Cohen A, et al. Bleeding with apixaban and dalteparin in patients with cancer-associated venous thromboembolism: results from the Caravaggio study. Thromb Haemost. 2021 May;121(5):616-24. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33202447?tool=bestpractice.com
თირკმელების ფუნქციის დარღვევის დროს (კრეატინინის კლირენსი < 30 მლ/წთ): ინტრავენური ან კანქვეშა არაფრაქციული ჰეპარინი, შემდეგ კი გაგრძელება ვარფარინით. თირკმელების ფუნქციის დარღვევის დროს შესაძლებელია აპიქსაბანის, ედოქსაბანის და რივაროქსაბანის გამოყენება; თუმცა, გაეცანით ადგილობრივ გაიდლაინებს, ვინაიდან რეკომენდაციები ქვვეყნების მიხედვით განსხვავებულია.
ღვიძლის უკმარისობის დროს, რეკომენდებულია დაბალმოლეკულური ან არაფრაქციული ჰეპარინი. ორივე, LMWH და UFH, თუ არ არის კიბო, უნდა გადაიფაროს ვარფარინით.[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com რივაროქსაბანი, აპიქსაბანი, ედოქსაბანი და დაბიგატრანი, ჩეულებრივ, არ არის რეკომენდებული ღვიძლის უკმარისობის მქონე პაციენტებისათვის, განსაკუთრებით საშულო სიმძიმის ან მძიმე მიმდინარეობის დროს (ჩაილდ-პიუს კლასი B ან C).[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com [130]Mazzolai L, Aboyans V, Ageno W, et al. Diagnosis and management of acute deep vein thrombosis: a joint consensus document from the European Society of Cardiology working groups of aorta and peripheral circulation and pulmonary circulation and right ventricular function. Eur Heart J. 2018 Dec 14;39(47):4208-18. [Erratum in: Eur Heart J. 2018 Apr 14;39(15):1316.] https://academic.oup.com/eurheartj/article-lookup/doi/10.1093/eurheartj/ehx003 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28329262?tool=bestpractice.com ვარფარინი ფრთხილად უნდა გამოვიყენოთ თუ ბაზისური საერთაშორისო ნორმალიზებული შეფარდება (INR) მაღალია. ამ შემთხვევაში შეიძლება უპირატესი იყოს დაბალმოლეკულური ჰეპარინი.[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com
ჭარბწონიან პაციენტებში: ვარიანტებია დაბალმოლეკულური და არაფრაქციული ჰეპარინი. ასევე შეიძლება განიხილებოდეს პირდაპირი პერორული აგენტებით მკურნალობა; თუმცა, მათი მოქმედება არ არის შესწავლილი წონის უკიდურესი მაჩვენებლების მქონე პაციენტებში (სმი >40 კგ/მ^2 ან წონა >120 კგ).[141]Martin K, Beyer-Westendorf J, Davidson BL, et al. Use of the direct oral anticoagulants in obese patients: guidance from the SSC of the ISTH. J Thromb Haemost. 2016 Jun;14(6):1308-13. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4936273 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27299806?tool=bestpractice.com ამ პაციენტებში პირდაპირი მოქმედების ანტიკოაგულანტების გამოყენების შემთხვევაში, გასათვალისწინებელია მედიკამენტის შესაბამისი მონიტორინგი, თუმცა, მტკიცებულებები იმის შესახებ, რომ წამლის სპეციფიკური დონე განსაზღვრავდეს მნიშვნელოვან კლინიკურ შედეგებს მწირია.
ვარფარინი იწყება დაბალმოლეკულურ, არაფრაქციულ ჰეპარინებთან ან ფონდაპარინუქსთან ერთად, შემდეგ კი გრძელდება. არაფრაქციული, დაბალმოლეკულური ჰეპარინი ან ფონდაპარინუქსი უნდა გაგრძელდეს სულ მცირე 5 დღით (გადაფარვა ვარფარინთან) და სანამ INR 2-ზე მეტი იქნება სულ მცირე 24 საათის განმავლობაში. ამ დროს შესაძლებელია ჰეპარინების ან ფონდაპარინუქსის მოხსნა.[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com [158]Witt DM, Clark NP, Kaatz S, et al. Guidance for the practical management of warfarin therapy in the treatment of venous thromboembolism. J Thromb Thrombolysis. 2016 Jan;41(1):187-205. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4715850 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26780746?tool=bestpractice.com
ინდივიდუალური ნომოგრამის გამოყენება რეკომენდებულია ვარფარინის საწყისი დოზის შესარჩევად და შემდგომი ტიტრაციისთვის. სავარაუდოდ, ამ მეთოდს უკეთესი შედეგები ექნება, ვიდრე ფიქსირებული საწყისი დოზის მიდგომას.[152]Anderson JL, Horne BD, Stevens SM, et al. Randomized trial of genotype-guided versus standard warfarin dosing in patients initiating oral anticoagulation. Circulation. 2007 Nov 27;116(22):2563-70. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17989110?tool=bestpractice.com [153]Kheiri B, Abdalla A, Haykal T, et al. Meta-analysis of genotype-guided versus standard dosing of vitamin K antagonists. Am J Cardiol. 2018 Apr 1;121(7):879-87. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29402419?tool=bestpractice.com თუ ხელმისაწვდომია, ვარფარინის ინიცირების ინდივიდუალიზებული მიდგომა უპირატესია. არსებობს ონლაინ-ინსტრუმენტი, რომელიც დაგეხმარებათ ვარფარინის ინიცირებაში. იგი იყენებს კლინიკურ მახასიათებლებს, გენეტიკური ინფორმაციის დამატებით ან მის გარეშე. Warfarin dosing Opens in new window
ინტრავენური არაფრაქციული ჰეპარინის გამოყენების შემთხვევაში, საჭიროა აქტივირებული ნაწილობრივი თრომბოპლასტინის დროის ან კალიბრირებული ანტი-Xa ფაქტორის აქტივობის შეფასება ყოველ 6 საათში ერთხელ. დოზა შესაბამისად დაკორექტირდება. მას შემდეგ, რაც მიიღწევა თერაპიული დონე (დოზის ცვლილების დასასრული), აქტივირებული ნაწილობრივი თრომბოპლასტინის დროის ან კალიბრირებული ანტი-Xa ფაქტორის აქტივობის შეფასება საჭიროა დღეში ერთხელ. მიზანი არის მაჩვენებელი შენარჩუნდეს თერაპიულ ზღვარში, რომელიც სპეციფიკურია ცალკეული ლაბორატორიებისათვის და დამოკიდებულია გამოყენებულ რეაგენტებზე. განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია, რომ aPTT-ს თერაპიული დონე მიღწეულ იქნას პირველი 24 საათის განმავლობაში, რათა შემცირდეს განმეორებითი ვენური თრომბოემბოლიის რისკი. თრომბოციტების რაოდენობა უნდა განისაზღვროს ბაზისურად, შემდეგ მე-3 და მე-5 დღეზე, ჰეპარინით ინდუცირებულ თრომბოციტოპენიაზე დაკვირვებისათვის.
ანტიკოაგულაციური ეფექტურობის მონიტორინგი საჭირო არ არის დაბალმოლეკულური ჰეპარინის, კანქვეშა არაფრაქციული ჰეპარინის, ფონდაპარინუქსის, რივაროქსაბანის, აპიქსაბანის, ედოქსაბანის ან დაბიგატრანის შემთხვევაში.
დაბიგატრანით და ედოქსაბანით პერორალურ მკურნალობამდე 5-10 დღით ადრე საჭიროა საწყისი თერაპიის ჩატარება პარენტერალური ანტიკოაგულანტებით, როგორიც არის მაგალითად არაფრაქციული ან დაბალმოლეკულური ჰეპარინი. რივაროქსაბანი და აპიქსაბანი შეიძლება დაიწყოს მაღალი დოზით, საწყისი თერაპიის საჭიროების გარეშე.
ასევე შესაძლებელია არგატრობანის (თრომბინის ინჰიბიტორი), გამოყენება თუ პაციენტს ამჟამად აქვს ან ჰქონდა ჰეპარინით განპირობებული თრომბოციტოპენიის ანამნეზი; ასეთ პაციენტებში ის უპირატესი აგენტია. ფონდაპარინუქსი, აპიქსაბანი და დაბიგატრანი ასევე შეთავაზებულია, თუმცა მარეგულირებელი ორგანოების მიერ დამტკიცებული არ არის აქტიური ჰეპარინით გამოწვეული მდგომარეობის დროს.
პირველადი პარამეტრები
რივაროქსაბანი: 15 მგ პერორალურად დღეში ორჯერ თავდაპირველად 3 კვირი განმავლობაში, შემდეგ 20 მგ დღეში ერთხელ
ან
აპიქსაბანი: 10 მგ პერორალურად დღეში ორჯერ 7 დღის განმავლობაში, შემდეგ 5მგ დღეში ორჯერ
ან
ედოქსაბანი: წონა ≤60 კგ: 30 პერორულად დღეში ერთხელ, პარენტერული ანტიკოაგულანტით მკურნალობიდან 5-10 დღეში. სხეულის წონა >60 კგ: 60 მგ პერორულად დღეში ერთხელ, პარენტერული ანტიკოაგულანტით მკურნალობიდან 5-10 დღეში.
ან
დაბიგატრანი: 150 მგ პერორალურად დღეში ორჯერ, იწყება პარენტერალური ანტიკოაგულანტებით მკურნალობიდან 5-10 დღეში
ან
ენოქსაპარინი: 1მგ/კგ/დოზა კანქვეშ დღეში ორჯერ; ან 1/5 მგ/კგ/დოზა კანქვეშ დღეში ერთხელ
და
ვარფარინი: 2-10 მგ პერორულად საწყისად დღეში ერთხელ, დაკორექტირებული დოზა საერთაშორისო ნორმალიზებული შეფარდების მიხედვით
მეტი ვარფარინისაწყისი დოზის გამოთვლა შესაძლებელია ონლაინ ინსტრუმენტით, რომელიც იყენებს პაციენტის მახასიათებლებს და/ან CYP2C9/VKORC1 გენოტიპის ინფორმაციას (თუ გვაქვს). Warfarin dosing Opens in new window
მეორეული ვარიანტები
დალტეპარინი: 200 ერთეული/კგ/დოზა კანქვეშ დღეში ერთხელ; ან 100 ერთეული/კგ/დოზა კანქვეშ დღეში ორჯერ
და
ვარფარინი: 2-10 მგ პერორულად საწყისად დღეში ერთხელ, დაკორექტირებული დოზა საერთაშორისო ნორმალიზებული შეფარდების მიხედვით
მეტი ვარფარინისაწყისი დოზის გამოთვლა შესაძლებელია ონლაინ ინსტრუმენტით, რომელიც იყენებს პაციენტის მახასიათებლებს და/ან CYP2C9/VKORC1 გენოტიპის ინფორმაციას (თუ გვაქვს). Warfarin dosing Opens in new window
ან
ფონდაპარინუქსი: წონა <50 კგ: 5 მგ კანქვეშ დღეში ერთხელ; წონა 50-100 კგ: 7.5 მგ კანქვეშ დღეში ერთხელ; წონა >100 კგ: 10 მგ კანქვეშ დღეში ერთხელ
და
ვარფარინი: 2-10 მგ პერორულად საწყისად დღეში ერთხელ, დაკორექტირებული დოზა საერთაშორისო ნორმალიზებული შეფარდების მიხედვით
მეტი ვარფარინისაწყისი დოზის გამოთვლა შესაძლებელია ონლაინ ინსტრუმენტით, რომელიც იყენებს პაციენტის მახასიათებლებს და/ან CYP2C9/VKORC1 გენოტიპის ინფორმაციას (თუ გვაქვს). Warfarin dosing Opens in new window
ან
ჰეპარინი: თავდაპირველად 80 ერთეული კგ-ზე ინტრავენურად, შემდეგ 18 ერთეული კგ-ზე საათში ერთხელ ინტრავენურად, დოზა კორექტირდება aPTT ან კალიბრირებული ანტი-Xa აქტივობის მიხედვით ; ან პირველად 333 ერთეული კგ-ზე კანქვეშ , შემდეგ 250 ერთეული კგ-ზე 12 საათში ერთხელ
და
ვარფარინი: 2-10 მგ პერორულად საწყისად დღეში ერთხელ, დაკორექტირებული დოზა საერთაშორისო ნორმალიზებული შეფარდების მიხედვით
მეტი ვარფარინისაწყისი დოზის გამოთვლა შესაძლებელია ონლაინ ინსტრუმენტით, რომელიც იყენებს პაციენტის მახასიათებლებს და/ან CYP2C9/VKORC1 გენოტიპის ინფორმაციას (თუ გვაქვს). Warfarin dosing Opens in new window
ან
არგატრობანი: დაუკავშირდით სპეციალისტს დოზირებასთან დაკავშირებით.
და
ვარფარინი: არგატრობანზე მყოფი პაციენტებისთვის საწყისი თერაპიისთვის დაუკავშირდით სპეციალისტს
ფიზიკური აქტივობა
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
მწვავე DVT-ის მქონე პაციენტების ფეხზე ადრე აყენება მიჩნეულია უსაფრთხოდ.[164]Kahn SR, Shrier I, Kearon C. Physical activity in patients with deep venous thrombosis: a systematic review. Thromb Res. 2008;122(6):763-73. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18078981?tool=bestpractice.com [171]Gage BF, Fihn SD, White RH. Warfarin therapy for an octogenarian who has atrial fibrillation. Ann Intern Med. 2001 Mar 20;134(6):465-74. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11255522?tool=bestpractice.com [172]Weitz JI. Emerging anticoagulants for the treatment of venous thromboembolism. Thromb Haemost. 2006 Sep;96(3):274-84. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16953267?tool=bestpractice.com ის ნამდვილად არ ამძიმებს ფეხის სიმპტომებს პაციენტებში, რომელთაც ანამნეზში თრომბოზი აქვთ და შეიძლება ხელი შეუწყოს პოსტ-თრომბოზული სინდრომის შემცირებას.[164]Kahn SR, Shrier I, Kearon C. Physical activity in patients with deep venous thrombosis: a systematic review. Thromb Res. 2008;122(6):763-73. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18078981?tool=bestpractice.com [165]Romera-Villegas A, Cairols-Castellote MA, Vila-Coll R, et al. Early mobilisation in patients with acute deep vein thrombosis does not increase the risk of a symptomatic pulmonary embolism. Int Angiol. 2008 Dec;27(6):494-9. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19078912?tool=bestpractice.com [166]Aissaoui N, Martins E, Mouly S, et al. A meta-analysis of bed rest versus early ambulation in the management of pulmonary embolism, deep vein thrombosis, or both. Int J Cardiol. 2009 Sep 11;137(1):37-41. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18691773?tool=bestpractice.com [167]Anderson CM, Overend TJ, Godwin J, et al. Ambulation after deep vein thrombosis: a systematic review. Physiother Can. 2009 Summer;61(3):133-40. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2787576 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20514175?tool=bestpractice.com
გრადიენტური წინდები
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
გრადიენტური (ხარისხობრივი კომპრესია) გეტრები რეკომენდებული არ არის პოსტ-თრომბოზული სინდრომის პრევენციის მიზნით (ACCP გაიდლაინები). არ არსებობს მტკიცებულება იმისა, რომ მათი გამოყენება ამცირებს მორეციდივე DVT-ის რისკს. არ არსებობს მტკიცებულება იმისა, რომ მათი გამოყენება ამცირებს მორეციდივე DVT-ის რისკს.[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59.
https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com
თუმცა, გეტრები სასარგებლოა ღრმა ვენების თრომბოზის მწვავე ან ქრონიკული პაციენტებისთვის,[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59.
https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com
[ ]
What are the effects of compression stockings for prevention of post-thrombotic syndrome in adults with deep vein thrombosis?/cca.html?targetUrl=https://cochranelibrary.com/cca/doi/10.1002/cca.1916/fullსწორი პასუხის ჩვენება
არ არის რეკომენდებული სხვა პაციენტებისათვის[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com
ღრმა ვენების სერიული გამოსახულებითი კვლევა და/ან ანტიკოაგულაცია
ფეხის მწვავე იზოლირებული დისტალური ღრმა ვენების DVTთრომბოზის მქონე პაციენტებისთვის (მძიმე სიმპტომების ან დაავადების გავრცობის რისკფაქტორების გარშე), რეკომენდებულია ღრმა ვენების სერიული გამოსახულებითი კვლევა, 2 კვირის შუალედით და ანტიკოაგულაცისთან შედარებით.[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com [136]Kitchen L, Lawrence M, Speicher M, et al. Emergency department management of suspected calf-vein deep venous thrombosis: a diagnostic algorithm. West J Emerg Med. 2016 Jul;17(4):384-90. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4944794 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27429688?tool=bestpractice.com ანტიკოაგულაცია მხოლოდ იმ შემთხვევაში იწყება, თუ თრომბი გროვდება სერიულ ულტრაბგერით კვლევაზე.[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com
თუმცა, მძიმე სიმპტომების ან თრომბის გავრცელების რისკფაქტორების მქონე პაციენტებისათვის რეკომენდებულია ანტიკოაგულაცია. ანტიკოაგულაცია თავდაპირველად ინიშნება 3 თვით.
თრომბის გავრცელების რისკფაქტორები მოიცავს:[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com პოზიტიური D-დიმერი, გავრცობილი თრომბოზი (მაგ. სიგრძე >5 სმ., ჩართულია რამდენიმე ვენა; მაქსიმუმი დიამეტრი >7 მმ. ), პროქსიმული ვენების ჩამკეტი თრომბოზი, არცერთი შექცევადი მაპროვოცირებლი ფაქტორის არსებობა, აქტიური სიმსივნური პროცესი, ანამნეზში ვენების თრომბოემბოლია(VTE), ჰოსპიტალიზებული პაციენტის სტატუსი.
აგენტის შერჩევა დამოკიდებულია პაციენტის ფაქტორებზე, როგორიცაა ღვიძლის ფუნქცია, თირკმლის ფუნქცია, ორსულობა, კიბოს არსებობა, სიმსუქნე, თანმხლები დაავადებები, თანმხლები მედიკამენტები და წამალთშორისი კავშირების მონიტორინგი, სისხლის რისკის კონტროლი. არჩევანი ასევე შეიძლება ეყრდნობოდეს იმას, თუ რომელ მედიკამენტს ანიჭებს უპირატესობას პაციენტი, ასევე ადგილობრივ გაიდლაინებს.[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com
ზოგადად, ანტიკოაგულაციისთვის რეკომენდებულია პირდაპირი პერორული აგენტების, დაბიგატრანის, რივაროქსაბანის, აპიქსაბანის ან ედოქსაბანის გამოყენება, ვიდრე ვარფარინისა, რომელიც თავის მხრივ უპირატესია დაბალმოლეკულურ ჰეპარინთან (LMWH) შედარებით. ფონდაპარინუქსი ძირითადად განიხილება ჰეპარინით განპირობებული თრომბოციტოპენიის (HIT) მქონე პაციენტებისთვის, ან მათთვის, ვისაც ამ მდგომარეობის ანამნეზი აქვს. ფონდაპარინუქსი ძირითადად განიხილება ჰეპარინით განპირობებული თრომბოციტოპენიის (HIT) მქონე პაციენტებისთვის, ან მათთვის, ვისაც ამ მდგომარეობის ანამნეზი აქვს.[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59.
https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com
[ ]
How does fondaparinux compare with low molecular weight heparin for people with acute symptomatic deep vein thrombosis?/cca.html?targetUrl=https://cochranelibrary.com/cca/doi/10.1002/cca.2015/fullსწორი პასუხის ჩვენება აპიქსაბანის და რივაროქსაბანის დოზები კორეგირებულია ინიცირების შემდეგ (7 დღე აპიქსაბანისთვის, 21 დღე რივაროქსაბანისთვის).[130]Mazzolai L, Aboyans V, Ageno W, et al. Diagnosis and management of acute deep vein thrombosis: a joint consensus document from the European Society of Cardiology working groups of aorta and peripheral circulation and pulmonary circulation and right ventricular function. Eur Heart J. 2018 Dec 14;39(47):4208-18. [Erratum in: Eur Heart J. 2018 Apr 14;39(15):1316.]
https://academic.oup.com/eurheartj/article-lookup/doi/10.1093/eurheartj/ehx003
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28329262?tool=bestpractice.com
სისხლდენის მომატებული რისკის მქონე პაციენტებში (მაგ.ქირურგიული ჩარევა ახლო წარსულში, პეპტიკური წყლული) დასაწყისიდანვე რეკომენდებულია ინტრავენური არაფრაქციული ჰეპარინის გამოყენება, რადგან მას მოკლე ნახევრად-დაშლის პერიოდი აქვს და საჭიროებისას სწრაფად შეიძლება მისი გაუვნებელყოფა.[130]Mazzolai L, Aboyans V, Ageno W, et al. Diagnosis and management of acute deep vein thrombosis: a joint consensus document from the European Society of Cardiology working groups of aorta and peripheral circulation and pulmonary circulation and right ventricular function. Eur Heart J. 2018 Dec 14;39(47):4208-18. [Erratum in: Eur Heart J. 2018 Apr 14;39(15):1316.] https://academic.oup.com/eurheartj/article-lookup/doi/10.1093/eurheartj/ehx003 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28329262?tool=bestpractice.com მას შემდეგ, რაც დავრწმუნდებით, რომ პაციენტი იტანს ანტიკოაგულაციას, შესაძლებელია შესაბამისი რეჟიმის შერჩევა.
VTE და აქტიური კიბოს მქონე პაციენტებში (კიბოსთან ასოცირებული თრომბოზი), ACCP-ის და გაერთიანებული სამეფოს ჯანმრთელობისა და ზრუნვის ინსტიტუტის (NICE) გაიდლაინები რეკომენდაციას უწევენ DOAC-ს (აპიქსაბანი, ედოქსაბანი, რივაროქსაბანს) LMWH-ზე.[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com [15]National Institute for Health and Care Excellence. Venous thromboembolic diseases: diagnosis, management and thrombophilia testing. Aug 2023 [internet publication]. https://www.nice.org.uk/guidance/ng158 კლინიკური ონკოლოგიის ამერიკული საზოგადოების მითითებებით შესაძლოა გამოვიყენოთ LMWH, UFH, fondaparinux, rivaroxaban ან apixaban საწყისი ანტიკოაგულაციისთვის.[137]Key NS, Khorana AA, Kuderer NM, et al. Venous thromboembolism prophylaxis and treatment in patients with cancer: ASCO guideline update. J Clin Oncol. 2023 Jun 1;41(16):3063-71. https://ascopubs.org/doi/10.1200/JCO.23.00294 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/37075273?tool=bestpractice.com DOACs განსაკუთრებით ედოქსაბანი და რივაროქსაბანი) დაკავშირებულია კუჭ-ნაწლავის სისხლდენის უფრო მაღალ რისკთან, ვიდრე LMWH. გულ-მკერდის ექიმთა ამერიკული ასოციაცია რეკომენდაციას უწევს კუჭ-ნაწლავის სანათურის კიბოს მქონე პაციენტებს პაციენტებში აპიქსაბანს და LMWH,როგორც სასურველ აგენტებს.[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com [138]Ageno W, Vedovati MC, Cohen A, et al. Bleeding with apixaban and dalteparin in patients with cancer-associated venous thromboembolism: results from the Caravaggio study. Thromb Haemost. 2021 May;121(5):616-24. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33202447?tool=bestpractice.com
თირკმელების ფუნქციის დარღვევის დროს (კრეატინინის კლირენსი < 30 მლ/წთ): ინტრავენური ან კანქვეშა არაფრაქციული ჰეპარინი, შემდეგ კი გაგრძელება ვარფარინით. თირკმელების ფუნქციის დარღვევის დროს შესაძლებელია აპიქსაბანის, ედოქსაბანის და რივაროქსაბანის გამოყენება; თუმცა, გაეცანით ადგილობრივ გაიდლაინებს, ვინაიდან რეკომენდაციები ქვვეყნების მიხედვით განსხვავებულია.
ღვიძლის უკმარისობის დროს, რეკომენდებულია დაბალმოლეკულური ან არაფრაქციული ჰეპარინი. ორივე, LMWH და UFH, თუ არ არის კიბო, უნდა გადაიფაროს ვარფარინით.[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com რივაროქსაბანი, აპიქსაბანი, ედოქსაბანი და დაბიგატრანი, ჩეულებრივ, არ არის რეკომენდებული ღვიძლის უკმარისობის მქონე პაციენტებისათვის, განსაკუთრებით საშულო სიმძიმის ან მძიმე მიმდინარეობის დროს (ჩაილდ-პიუს კლასი B ან C).[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com [130]Mazzolai L, Aboyans V, Ageno W, et al. Diagnosis and management of acute deep vein thrombosis: a joint consensus document from the European Society of Cardiology working groups of aorta and peripheral circulation and pulmonary circulation and right ventricular function. Eur Heart J. 2018 Dec 14;39(47):4208-18. [Erratum in: Eur Heart J. 2018 Apr 14;39(15):1316.] https://academic.oup.com/eurheartj/article-lookup/doi/10.1093/eurheartj/ehx003 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28329262?tool=bestpractice.com ვარფარინი ფრთხილად უნდა გამოვიყენოთ თუ ბაზისური საერთაშორისო ნორმალიზებული შეფარდება (INR) მაღალია. ამ შემთხვევაში შეიძლება უპირატესი იყოს დაბალმოლეკულური ჰეპარინი.[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com
ჭარბწონიან პაციენტებში: ვარიანტებია დაბალმოლეკულური და არაფრაქციული ჰეპარინი. ასევე შეიძლება განიხილებოდეს პირდაპირი პერორული აგენტებით მკურნალობა; თუმცა, მათი მოქმედება არ არის შესწავლილი წონის უკიდურესი მაჩვენებლების მქონე პაციენტებში (სმი >40 კგ/მ^2 ან წონა >120 კგ).[141]Martin K, Beyer-Westendorf J, Davidson BL, et al. Use of the direct oral anticoagulants in obese patients: guidance from the SSC of the ISTH. J Thromb Haemost. 2016 Jun;14(6):1308-13. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4936273 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27299806?tool=bestpractice.com ამ პაციენტებში პირდაპირი მოქმედების ანტიკოაგულანტების გამოყენების შემთხვევაში, გასათვალისწინებელია მედიკამენტის შესაბამისი მონიტორინგი, თუმცა, მტკიცებულებები იმის შესახებ, რომ წამლის სპეციფიკური დონე განსაზღვრავდეს მნიშვნელოვან კლინიკურ შედეგებს მწირია.
ვარფარინი იწყება დაბალმოლეკულურ, არაფრაქციულ ჰეპარინებთან ან ფონდაპარინუქსთან ერთად, შემდეგ კი გრძელდება. არაფრაქციული, დაბალმოლეკულური ჰეპარინი ან ფონდაპარინუქსი უნდა გაგრძელდეს სულ მცირე 5 დღით (გადაფარვა ვარფარინთან) და სანამ INR 2-ზე მეტი იქნება სულ მცირე 24 საათის განმავლობაში. ამ დროს შესაძლებელია ჰეპარინების ან ფონდაპარინუქსის მოხსნა.[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com [158]Witt DM, Clark NP, Kaatz S, et al. Guidance for the practical management of warfarin therapy in the treatment of venous thromboembolism. J Thromb Thrombolysis. 2016 Jan;41(1):187-205. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4715850 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26780746?tool=bestpractice.com
ინდივიდუალური ნომოგრამის გამოყენება რეკომენდებულია ვარფარინის საწყისი დოზის შესარჩევად და შემდგომი ტიტრაციისთვის. სავარაუდოდ, ამ მეთოდს უკეთესი შედეგები ექნება, ვიდრე ფიქსირებული საწყისი დოზის მიდგომას.[152]Anderson JL, Horne BD, Stevens SM, et al. Randomized trial of genotype-guided versus standard warfarin dosing in patients initiating oral anticoagulation. Circulation. 2007 Nov 27;116(22):2563-70. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17989110?tool=bestpractice.com [153]Kheiri B, Abdalla A, Haykal T, et al. Meta-analysis of genotype-guided versus standard dosing of vitamin K antagonists. Am J Cardiol. 2018 Apr 1;121(7):879-87. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29402419?tool=bestpractice.com თუ ხელმისაწვდომია, ვარფარინის ინიცირების ინდივიდუალიზებული მიდგომა უპირატესია. არსებობს ონლაინ-ინსტრუმენტი, რომელიც დაგეხმარებათ ვარფარინის ინიცირებაში. იგი იყენებს კლინიკურ მახასიათებლებს, გენეტიკური ინფორმაციის დამატებით ან მის გარეშე. Warfarin dosing Opens in new window
ინტრავენური არაფრაქციული ჰეპარინის გამოყენების შემთხვევაში, საჭიროა აქტივირებული ნაწილობრივი თრომბოპლასტინის დროის ან კალიბრირებული ანტი-Xa ფაქტორის აქტივობის შეფასება ყოველ 6 საათში ერთხელ. დოზა შესაბამისად დაკორექტირდება. მას შემდეგ, რაც მიიღწევა თერაპიული დონე (დოზის ცვლილების დასასრული), აქტივირებული ნაწილობრივი თრომბოპლასტინის დროის ან კალიბრირებული ანტი-Xa ფაქტორის აქტივობის შეფასება საჭიროა დღეში ერთხელ. მიზანი არის მაჩვენებელი შენარჩუნდეს თერაპიულ ზღვარში, რომელიც სპეციფიკურია ცალკეული ლაბორატორიებისათვის და დამოკიდებულია გამოყენებულ რეაგენტებზე. განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია, რომ ჰეპარინის თერაპიული დონე მიღწეულ იქნას პირველი 24 საათის განმავლობაში, რათა შემცირდეს განმეორებითი ვენური თრომბოემბოლიის რისკი. თრომბოციტების რაოდენობა უნდა განისაზღვროს ბაზისურად, შემდეგ მე-3 და მე-5 დღეზე, ჰეპარინით ინდუცირებულ თრომბოციტოპენიაზე დაკვირვებისათვის.
ანტიკოაგულაციური ეფექტურობის მონიტორინგი საჭირო არ არის დაბალმოლეკულური ჰეპარინის, კანქვეშა არაფრაქციული ჰეპარინის, ფონდაპარინუქსის, რივაროქსაბანის, აპიქსაბანის, ედოქსაბანის ან დაბიგატრანის შემთხვევაში.
დაბიგატრანით და ედოქსაბანით პერორულ მკურნალობამდე 5-10 დღით ადრე საჭიროა საწყისი მონოთერაპიის ჩატარება პარენტერული ანტიკოაგულანტებით, როგორიც არის მაგალითად არაფრაქციული ან დაბალმოლეკულური ჰეპარინი. რივაროქსაბანი და აპიქსაბანი შეიძლება დაიწყოს მაღალი დოზით, წინმსწრები თერაპიის საჭიროების გარეშე.
ასევე შესაძლებელია არგატრობანის (თრომბინის ინჰიბიტორი), გამოყენება თუ პაციენტს ამჟამად აქვს ან ჰქონდა ჰეპარინით განპირობებული თრომბოციტოპენიის ანამნეზი; ასეთ პაციენტებში ის უპირატესი აგენტია. ფონდაპარინუქსი, აპიქსაბანი და დაბიგატრანი ასევე შეთავაზებულია, თუმცა მარეგულირებელი ორგანოების მიერ დამტკიცებული არ არის აქტიური ჰეპარინით გამოწვეული მდგომარეობის დროს.
პირველადი პარამეტრები
რივაროქსაბანი: 15 მგ პერორალურად დღეში ორჯერ თავდაპირველად 3 კვირი განმავლობაში, შემდეგ 20 მგ დღეში ერთხელ
ან
აპიქსაბანი: 10 მგ პერორალურად დღეში ორჯერ 7 დღის განმავლობაში, შემდეგ 5მგ დღეში ორჯერ
ან
ედოქსაბანი: წონა ≤60 კგ: 30 პერორულად დღეში ერთხელ, პარენტერული ანტიკოაგულანტით მკურნალობიდან 5-10 დღეში. სხეულის წონა >60 კგ: 60 მგ პერორულად დღეში ერთხელ, პარენტერული ანტიკოაგულანტით მკურნალობიდან 5-10 დღეში.
ან
დაბიგატრანი: 150 მგ პერორალურად დღეში ორჯერ, იწყება პარენტერალური ანტიკოაგულანტებით მკურნალობიდან 5-10 დღეში
ან
ენოქსაპარინი: 1მგ/კგ/დოზა კანქვეშ დღეში ორჯერ; ან 1/5 მგ/კგ/დოზა კანქვეშ დღეში ერთხელ
და
ვარფარინი: 2-10 მგ პერორულად საწყისად დღეში ერთხელ, დაკორექტირებული დოზა საერთაშორისო ნორმალიზებული შეფარდების მიხედვით
მეტი ვარფარინისაწყისი დოზის გამოთვლა შესაძლებელია ონლაინ ინსტრუმენტით, რომელიც იყენებს პაციენტის მახასიათებლებს და/ან CYP2C9/VKORC1 გენოტიპის ინფორმაციას (თუ გვაქვს). Warfarin dosing Opens in new window
მეორეული ვარიანტები
დალტეპარინი: 200 ერთეული/კგ/დოზა კანქვეშ დღეში ერთხელ; ან 100 ერთეული/კგ/დოზა კანქვეშ დღეში ორჯერ
და
ვარფარინი: 2-10 მგ პერორულად საწყისად დღეში ერთხელ, დაკორექტირებული დოზა საერთაშორისო ნორმალიზებული შეფარდების მიხედვით
მეტი ვარფარინისაწყისი დოზის გამოთვლა შესაძლებელია ონლაინ ინსტრუმენტით, რომელიც იყენებს პაციენტის მახასიათებლებს და/ან CYP2C9/VKORC1 გენოტიპის ინფორმაციას (თუ გვაქვს). Warfarin dosing Opens in new window
ან
ფონდაპარინუქსი: წონა <50 კგ: 5 მგ კანქვეშ დღეში ერთხელ; წონა 50-100 კგ: 7.5 მგ კანქვეშ დღეში ერთხელ; წონა >100 კგ: 10 მგ კანქვეშ დღეში ერთხელ
და
ვარფარინი: 2-10 მგ პერორულად საწყისად დღეში ერთხელ, დაკორექტირებული დოზა საერთაშორისო ნორმალიზებული შეფარდების მიხედვით
მეტი ვარფარინისაწყისი დოზის გამოთვლა შესაძლებელია ონლაინ ინსტრუმენტით, რომელიც იყენებს პაციენტის მახასიათებლებს და/ან CYP2C9/VKORC1 გენოტიპის ინფორმაციას (თუ გვაქვს). Warfarin dosing Opens in new window
ან
ჰეპარინი: თავდაპირველად 80 ერთეული კგ-ზე ინტრავენურად, შემდეგ 18 ერთეული კგ-ზე საათში ერთხელ ინტრავენურად, დოზა კორექტირდება aPTT ან კალიბრირებული ანტი-Xa აქტივობის მიხედვით ; ან პირველად 333 ერთეული კგ-ზე კანქვეშ , შემდეგ 250 ერთეული კგ-ზე 12 საათში ერთხელ
და
ვარფარინი: 2-10 მგ პერორულად საწყისად დღეში ერთხელ, დაკორექტირებული დოზა საერთაშორისო ნორმალიზებული შეფარდების მიხედვით
მეტი ვარფარინისაწყისი დოზის გამოთვლა შესაძლებელია ონლაინ ინსტრუმენტით, რომელიც იყენებს პაციენტის მახასიათებლებს და/ან CYP2C9/VKORC1 გენოტიპის ინფორმაციას (თუ გვაქვს). Warfarin dosing Opens in new window
ან
არგატრობანი: დაუკავშირდით სპეციალისტს დოზირებასთან დაკავშირებით.
და
ვარფარინი: არგატრობანზე მყოფი პაციენტებისთვის საწყისი თერაპიისთვის დაუკავშირდით სპეციალისტს
ფიზიკური აქტივობა
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
მწვავე DVT-ის მქონე პაციენტების ფეხზე ადრე აყენება მიჩნეულია უსაფრთხოდ.[164]Kahn SR, Shrier I, Kearon C. Physical activity in patients with deep venous thrombosis: a systematic review. Thromb Res. 2008;122(6):763-73. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18078981?tool=bestpractice.com [171]Gage BF, Fihn SD, White RH. Warfarin therapy for an octogenarian who has atrial fibrillation. Ann Intern Med. 2001 Mar 20;134(6):465-74. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11255522?tool=bestpractice.com [172]Weitz JI. Emerging anticoagulants for the treatment of venous thromboembolism. Thromb Haemost. 2006 Sep;96(3):274-84. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16953267?tool=bestpractice.com ის ნამდვილად არ ამძიმებს ფეხის სიმპტომებს პაციენტებში, რომელთაც ანამნეზში თრომბოზი აქვთ და შეიძლება ხელი შეუწყოს პოსტ-თრომბოზული სინდრომის შემცირებას.[164]Kahn SR, Shrier I, Kearon C. Physical activity in patients with deep venous thrombosis: a systematic review. Thromb Res. 2008;122(6):763-73. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18078981?tool=bestpractice.com [165]Romera-Villegas A, Cairols-Castellote MA, Vila-Coll R, et al. Early mobilisation in patients with acute deep vein thrombosis does not increase the risk of a symptomatic pulmonary embolism. Int Angiol. 2008 Dec;27(6):494-9. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19078912?tool=bestpractice.com [166]Aissaoui N, Martins E, Mouly S, et al. A meta-analysis of bed rest versus early ambulation in the management of pulmonary embolism, deep vein thrombosis, or both. Int J Cardiol. 2009 Sep 11;137(1):37-41. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18691773?tool=bestpractice.com [167]Anderson CM, Overend TJ, Godwin J, et al. Ambulation after deep vein thrombosis: a systematic review. Physiother Can. 2009 Summer;61(3):133-40. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2787576 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20514175?tool=bestpractice.com
გრადიენტური წინდები
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
გრადიენტური (ხარისხობრივი კომპრესია) გეტრები რეკომენდებული არ არის პოსტ-თრომბოზული სინდრომის პრევენციის მიზნით (ACCP გაიდლაინები). არ არსებობს მტკიცებულება იმისა, რომ მათი გამოყენება ამცირებს მორეციდივე DVT-ის რისკს. არ არსებობს მტკიცებულება იმისა, რომ მათი გამოყენება ამცირებს მორეციდივე DVT-ის რისკს.[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59.
https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com
თუმცა, გეტრები სასარგებლოა ღრმა ვენების თრომბოზის მწვავე ან ქრონიკული პაციენტებისთვის,[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59.
https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com
[ ]
What are the effects of compression stockings for prevention of post-thrombotic syndrome in adults with deep vein thrombosis?/cca.html?targetUrl=https://cochranelibrary.com/cca/doi/10.1002/cca.1916/fullსწორი პასუხის ჩვენება
არ არის რეკომენდებული სხვა პაციენტებისათვის[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com
დაბალმოლეკუკური ჰეპარინი ან კანქვეშ არაფრაქცირებული ჰეპარინი
ქალებს, რომლებსაც ორსულობის ფონზე განუვითარდათ ღრმა ვენების თრომბოზი, შეიძლება დაენიშნოთ კანქვეშ არაფრაქციული ჰეპარინი (UFH) ან დაბალმოლეკულური ჰეპარინი (LMWH). დაბალმოლეკულური ჰეპარინი უპირატესია, რადგან არაფრაქციული ჰეპარინის ფარმაკოდინამიკა იცვლება ორსულობის დროს.[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com [144]Royal College of Obstetricians and Gynaecologists. Thromboembolic disease in pregnancy and the puerperium: acute management. April 2015 [internet publication]. https://www.rcog.org.uk/globalassets/documents/guidelines/gtg-37b.pdf
დაბალმოლეკულურ ჰეპარინზე მყოფ ორსულებში ან პოსტნატალურ პაციენტებში რუტინულად ანტი-Xa-ს აქტიობის პიკების განსაზღვრა არ არის რეკომენდებული. თუმცა, შეიძლება განვიხილოთ როდესაც საქმე გვაქვს წონის ექსტრემალურ მაჩვენებლებთან (მაგ. <50კგ ან >90 კგ)ან სხვა ისეთი სახის გართულებებთან (მაგ. თირკმელების ფუნქციის დარღვევა ან გულის მექანიკური სარქველი), რომლებიც პაციენტს მომატებული რისკის ქვეშ აყენებენ.
თირკმელების ფუნქციის დარღვევის დროს (კრეატინინის კლირენსი < 30 მლ/წთ), უმჯობესია მკურნალობა კანქვეშა არაფრაქციული ჰეპარინით, აქტივირებული ნაწილობრივი თრომბოპლასტინის დროის (aPTT) შესაბამისი კორექტირებით.
ორსულებში ვენური თრომბოემბოლიის სამკურნალოდ სხვა ანტიკოაგულანტები რეკომენდებული არ არის. ორსულობის დროს პირდაპირი პერორული ანტიკოაგულანტები რეკომენდებული არ არის.
პირველადი პარამეტრები
ენოქსაპარინი: დაუკავშირდით სპეციალისტს დოზირებასთან დაკავშირებით.
ან
დალტეპარინი: დაუკავშირდით სპეციალისტს დოზირებასთან დაკავშირებით.
მეორეული ვარიანტები
ჰეპარინი: დაუკავშირდით სპეციალისტს დოზირებასთან დაკავშირებით.
ფიზიკური აქტივობა
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
მწვავე DVT-ის მქონე პაციენტების ფეხზე ადრე აყენება მიჩნეულია უსაფრთხოდ.[164]Kahn SR, Shrier I, Kearon C. Physical activity in patients with deep venous thrombosis: a systematic review. Thromb Res. 2008;122(6):763-73. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18078981?tool=bestpractice.com [171]Gage BF, Fihn SD, White RH. Warfarin therapy for an octogenarian who has atrial fibrillation. Ann Intern Med. 2001 Mar 20;134(6):465-74. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11255522?tool=bestpractice.com [172]Weitz JI. Emerging anticoagulants for the treatment of venous thromboembolism. Thromb Haemost. 2006 Sep;96(3):274-84. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16953267?tool=bestpractice.com ის ნამდვილად არ ამძიმებს ფეხის სიმპტომებს პაციენტებში, რომელთაც ანამნეზში თრომბოზი აქვთ და შეიძლება ხელი შეუწყოს პოსტ-თრომბოზული სინდრომის შემცირებას.[164]Kahn SR, Shrier I, Kearon C. Physical activity in patients with deep venous thrombosis: a systematic review. Thromb Res. 2008;122(6):763-73. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18078981?tool=bestpractice.com [165]Romera-Villegas A, Cairols-Castellote MA, Vila-Coll R, et al. Early mobilisation in patients with acute deep vein thrombosis does not increase the risk of a symptomatic pulmonary embolism. Int Angiol. 2008 Dec;27(6):494-9. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19078912?tool=bestpractice.com [166]Aissaoui N, Martins E, Mouly S, et al. A meta-analysis of bed rest versus early ambulation in the management of pulmonary embolism, deep vein thrombosis, or both. Int J Cardiol. 2009 Sep 11;137(1):37-41. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18691773?tool=bestpractice.com [167]Anderson CM, Overend TJ, Godwin J, et al. Ambulation after deep vein thrombosis: a systematic review. Physiother Can. 2009 Summer;61(3):133-40. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2787576 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20514175?tool=bestpractice.com
გრადიენტური წინდები
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
გრადიენტური (ხარისხობრივი კომპრესია) გეტრები რეკომენდებული არ არის პოსტ-თრომბოზული სინდრომის პრევენციის მიზნით (ACCP გაიდლაინები). არ არსებობს მტკიცებულება იმისა, რომ მათი გამოყენება ამცირებს მორეციდივე DVT-ის რისკს. არ არსებობს მტკიცებულება იმისა, რომ მათი გამოყენება ამცირებს მორეციდივე DVT-ის რისკს.[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59.
https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com
თუმცა, გეტრები სასარგებლოა ღრმა ვენების თრომბოზის მწვავე ან ქრონიკული პაციენტებისთვის,[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59.
https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com
[ ]
What are the effects of compression stockings for prevention of post-thrombotic syndrome in adults with deep vein thrombosis?/cca.html?targetUrl=https://cochranelibrary.com/cca/doi/10.1002/cca.1916/fullსწორი პასუხის ჩვენება
არ არის რეკომენდებული სხვა პაციენტებისათვის[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com
ინიციაციის ფაზის თერაპია: აქტიური სისხლდენა
IVC ფილტრი
ქვემო ღრუ ვენის ფილტრის (IVC) გამოყენება რეკომენდებულია მწვავე პროქსიმალური DVT-ის მქონე პაციენტებში (მაგ., დიაგნოზირებული წინა 1 თვეში), რომლებსაც აქვთ ანტიკოაგულაციური თერაპიის უკუჩვენება (ანტიკოაგულაციის აბსოლუტური უკუჩვენებები მოიცავს აქტიურ დიდ სისხლდენას, მძიმე თრომბოციტოპენიას, მაღალი სისხლდენის რისკი, ცენტრალური ნერვული სისტემის დაზიანება).[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com [130]Mazzolai L, Aboyans V, Ageno W, et al. Diagnosis and management of acute deep vein thrombosis: a joint consensus document from the European Society of Cardiology working groups of aorta and peripheral circulation and pulmonary circulation and right ventricular function. Eur Heart J. 2018 Dec 14;39(47):4208-18. [Erratum in: Eur Heart J. 2018 Apr 14;39(15):1316.] https://academic.oup.com/eurheartj/article-lookup/doi/10.1093/eurheartj/ehx003 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28329262?tool=bestpractice.com ACCP გაიდლაინები რეკომენდაციას უწევს IVC ფილტრების გამოყენებას ანტიკოაგულაციის გარდა პაციენტებში ფეხის მწვავე მწვავე DVT-ით.[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com IVC ფილტრების არსებობა ხანგრძლივი პერსპექტივაში ასოცირებულია ფეხის DVT-ს განმეორების გაორმაგებულ რისკთან. არ არსებობს მტკიცებულებები, რომ ფილტრის არსებობა IVC-ში შორეულ პერსპექტივაში თავისთავად წარმოადგენს ორალური ანტიკოაგულანტების გამოყენების ჩვენებას. თუმცა, IVC-ში ფილტრის არსებობა უნდა განიხილებოდეს როგორც რისკ ფაქტორი, რომელიც ხანგრძლივ პერსპექტივაში ზრდის DVT-ს განმეორების ალბათობას. როგორც კი სისხლდენა შეწყდება, პაციენტი შეიძლება თავიდან შეფასდეს ანტიკოაგულანტების დასაწყებად და IVC ფილტრის ამოსაღებად.[130]Mazzolai L, Aboyans V, Ageno W, et al. Diagnosis and management of acute deep vein thrombosis: a joint consensus document from the European Society of Cardiology working groups of aorta and peripheral circulation and pulmonary circulation and right ventricular function. Eur Heart J. 2018 Dec 14;39(47):4208-18. [Erratum in: Eur Heart J. 2018 Apr 14;39(15):1316.] https://academic.oup.com/eurheartj/article-lookup/doi/10.1093/eurheartj/ehx003 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28329262?tool=bestpractice.com
ამერიკის სურსათისა და წამლის სააგენტოს (FDA) რეკომენდაციით, კლინიცისტებმა, რომლებიც პასუხისმგებლნი არიან ფილტრის მქონე პაციენტის მოვლაზე, უნდა ამოიღონ IVC ფილტრი, როგორც კი ფილტვის ემბოლიისგან დაცვის საჭიროება აღარ იქნება (ანუ როცა ანტიკოაგულაცია დაწყებულია და კარგი ამტანობით მიმდინარეობს). FDA მოუწოდებს ყველა ექიმს, რომელიც IVC ფილტრის მქონე ავადმყოფების მკურნალობასა და მართვაში არიან ჩართულნი, განსზღვრონ ფილტრის ამოღების რისკი და სარგებელი ყველა პაციენტისთვის ინდივიდუალურად. FDA-ის განცხადებით, პაციენტს უნდა ამოუღონ IVC ფილტრი მაშინ, როდესაც რისკი/სარგებელი-ის პროფილი იხრება ამოღებისკენ და პროცედურა შესაძლებელია პაციენტის ჯანმრთელობის მდგომარეობიდან გამომდინარე.[173]US Food and Drug Administration. Removing retrievable inferior vena cava filters: FDA safety communication. May 2014 [internet publication]. https://wayback.archive-it.org/7993/20170722215731/https://www.fda.gov/MedicalDevices/Safety/AlertsandNotices/ucm396377.htm
ფიზიკური აქტივობა
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
მწვავე DVT-ის მქონე პაციენტების ფეხზე ადრე აყენება მიჩნეულია უსაფრთხოდ.[164]Kahn SR, Shrier I, Kearon C. Physical activity in patients with deep venous thrombosis: a systematic review. Thromb Res. 2008;122(6):763-73. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18078981?tool=bestpractice.com [171]Gage BF, Fihn SD, White RH. Warfarin therapy for an octogenarian who has atrial fibrillation. Ann Intern Med. 2001 Mar 20;134(6):465-74. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11255522?tool=bestpractice.com [172]Weitz JI. Emerging anticoagulants for the treatment of venous thromboembolism. Thromb Haemost. 2006 Sep;96(3):274-84. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16953267?tool=bestpractice.com ის ნამდვილად არ ამძიმებს ფეხის სიმპტომებს პაციენტებში, რომელთაც ანამნეზში თრომბოზი აქვთ და შეიძლება ხელი შეუწყოს პოსტ-თრომბოზული სინდრომის შემცირებას.[164]Kahn SR, Shrier I, Kearon C. Physical activity in patients with deep venous thrombosis: a systematic review. Thromb Res. 2008;122(6):763-73. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18078981?tool=bestpractice.com [165]Romera-Villegas A, Cairols-Castellote MA, Vila-Coll R, et al. Early mobilisation in patients with acute deep vein thrombosis does not increase the risk of a symptomatic pulmonary embolism. Int Angiol. 2008 Dec;27(6):494-9. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19078912?tool=bestpractice.com [166]Aissaoui N, Martins E, Mouly S, et al. A meta-analysis of bed rest versus early ambulation in the management of pulmonary embolism, deep vein thrombosis, or both. Int J Cardiol. 2009 Sep 11;137(1):37-41. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18691773?tool=bestpractice.com [167]Anderson CM, Overend TJ, Godwin J, et al. Ambulation after deep vein thrombosis: a systematic review. Physiother Can. 2009 Summer;61(3):133-40. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2787576 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20514175?tool=bestpractice.com
გრადიენტური წინდები
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
გრადიენტური (ხარისხობრივი კომპრესია) გეტრები რეკომენდებული არ არის პოსტ-თრომბოზული სინდრომის პრევენციის მიზნით (ACCP გაიდლაინები). არ არსებობს მტკიცებულება იმისა, რომ მათი გამოყენება ამცირებს მორეციდივე DVT-ის რისკს. არ არსებობს მტკიცებულება იმისა, რომ მათი გამოყენება ამცირებს მორეციდივე DVT-ის რისკს.[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59.
https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com
თუმცა, გეტრები სასარგებლოა ღრმა ვენების თრომბოზის მწვავე ან ქრონიკული პაციენტებისთვის,[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59.
https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com
[ ]
What are the effects of compression stockings for prevention of post-thrombotic syndrome in adults with deep vein thrombosis?/cca.html?targetUrl=https://cochranelibrary.com/cca/doi/10.1002/cca.1916/fullსწორი პასუხის ჩვენება
არ არის რეკომენდებული სხვა პაციენტებისათვის[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com
მკურნალობის ფაზის თერაპია
ანტიკოაგულაციის შენარჩუნება
ACCP გაიდლაინები გვირჩევენ, რომ პაციენტებს, რომლებსაც არ აქვთ უკუჩვენება, მიეცეს ანტიკოაგულაციის 3-თვიანი მკურნალობის კურსი. აპიქსაბანი, დაბიგატრანი, ედოქსაბანი ან რივაროქსაბანი რეკომენდებულია K ვიტამინის ანტაგონისტთან შედარებით (VKA).[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com მკურნალობის ეტაპის დასრულების შემდეგ, ყველა პაციენტი უნდა შეფასდეს გაფართოებული ფაზის თერაპიისთვის.[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com
ამ დროის განმავლობაში, შემდგომი მეთვალყურეობა და შეფასება დამოკიდებულია სისხლდენის რისკზე, თანმხლებ დაავადებებზე და შერჩეულ ანტიკოაგულანტზე.[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com
პაციენტები, რომლებიც იღებენ დაბიგატრანს ან ედოქსაბანს, უნდა დარჩეს იმავე დოზაზე, რითაც დაწყებული იყო პარენტერალური თერაპია, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც თირკმელების ფუნქცია არსებითად დაქვეითდება, ამ შემთხვევაში უნდა მოხდეს პრეპარატის შეწყვეტა.[130]Mazzolai L, Aboyans V, Ageno W, et al. Diagnosis and management of acute deep vein thrombosis: a joint consensus document from the European Society of Cardiology working groups of aorta and peripheral circulation and pulmonary circulation and right ventricular function. Eur Heart J. 2018 Dec 14;39(47):4208-18. [Erratum in: Eur Heart J. 2018 Apr 14;39(15):1316.] https://academic.oup.com/eurheartj/article-lookup/doi/10.1093/eurheartj/ehx003 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28329262?tool=bestpractice.com
აპიქსაბანის და რივაროქსაბანის დოზები კორეგირებულია ინიცირების შემდეგ (7 დღე აპიქსაბანისთვის, 21 დღე რივაროქსაბანისთვის).[130]Mazzolai L, Aboyans V, Ageno W, et al. Diagnosis and management of acute deep vein thrombosis: a joint consensus document from the European Society of Cardiology working groups of aorta and peripheral circulation and pulmonary circulation and right ventricular function. Eur Heart J. 2018 Dec 14;39(47):4208-18. [Erratum in: Eur Heart J. 2018 Apr 14;39(15):1316.] https://academic.oup.com/eurheartj/article-lookup/doi/10.1093/eurheartj/ehx003 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28329262?tool=bestpractice.com ვარფარინით ნამკურნალებ პაციენტებში უნდა გაგრძელდეს საერთაშორისო ნორმალიზებული შეფარდების (INR) კონტროლი. საერთაშორისო ნორმალიზებული თანაფარდობისის სამიზნე დიაპაზონი არის 2-3 (მიზანი 2.5, თუ თანმხლებად არ გამოიყენება გულის მექანიკური სარქველის ჩვენებით).[130]Mazzolai L, Aboyans V, Ageno W, et al. Diagnosis and management of acute deep vein thrombosis: a joint consensus document from the European Society of Cardiology working groups of aorta and peripheral circulation and pulmonary circulation and right ventricular function. Eur Heart J. 2018 Dec 14;39(47):4208-18. [Erratum in: Eur Heart J. 2018 Apr 14;39(15):1316.] https://academic.oup.com/eurheartj/article-lookup/doi/10.1093/eurheartj/ehx003 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28329262?tool=bestpractice.com თუ გამოიყენება გახანგრძლივებული დაბალმოლეკულური ჰეპარინი, დოზა დამოკიდებულია აგენტზე.[130]Mazzolai L, Aboyans V, Ageno W, et al. Diagnosis and management of acute deep vein thrombosis: a joint consensus document from the European Society of Cardiology working groups of aorta and peripheral circulation and pulmonary circulation and right ventricular function. Eur Heart J. 2018 Dec 14;39(47):4208-18. [Erratum in: Eur Heart J. 2018 Apr 14;39(15):1316.] https://academic.oup.com/eurheartj/article-lookup/doi/10.1093/eurheartj/ehx003 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28329262?tool=bestpractice.com დალტეპარინი - დოზა მცირდება 1 თვის შემდეგ. ენოქსაპარინი - ზოგიერთი ექსპერტი ემხრობა საწყისი დოზის შემცირებას 1 თვეში, თუმცა ეს მხოლოდ მოსაზრებას ეფუძნება და ინიციალური დოზის გაგრძელება შესაძლებელია. დაბალმოლეკულური ჰეპარინის დოზის მორგება საჭიროა პაციენტის წონის ან კრეატინინის კლირენსის მიხედვით.
ფიზიკური აქტივობა
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
მწვავე DVT-ის მქონე პაციენტების ფეხზე ადრე აყენება მიჩნეულია უსაფრთხოდ.[164]Kahn SR, Shrier I, Kearon C. Physical activity in patients with deep venous thrombosis: a systematic review. Thromb Res. 2008;122(6):763-73. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18078981?tool=bestpractice.com [171]Gage BF, Fihn SD, White RH. Warfarin therapy for an octogenarian who has atrial fibrillation. Ann Intern Med. 2001 Mar 20;134(6):465-74. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11255522?tool=bestpractice.com [172]Weitz JI. Emerging anticoagulants for the treatment of venous thromboembolism. Thromb Haemost. 2006 Sep;96(3):274-84. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16953267?tool=bestpractice.com ის ნამდვილად არ ამძიმებს ფეხის სიმპტომებს პაციენტებში, რომელთაც ანამნეზში თრომბოზი აქვთ და შეიძლება ხელი შეუწყოს პოსტ-თრომბოზული სინდრომის შემცირებას.[164]Kahn SR, Shrier I, Kearon C. Physical activity in patients with deep venous thrombosis: a systematic review. Thromb Res. 2008;122(6):763-73. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18078981?tool=bestpractice.com [165]Romera-Villegas A, Cairols-Castellote MA, Vila-Coll R, et al. Early mobilisation in patients with acute deep vein thrombosis does not increase the risk of a symptomatic pulmonary embolism. Int Angiol. 2008 Dec;27(6):494-9. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19078912?tool=bestpractice.com [166]Aissaoui N, Martins E, Mouly S, et al. A meta-analysis of bed rest versus early ambulation in the management of pulmonary embolism, deep vein thrombosis, or both. Int J Cardiol. 2009 Sep 11;137(1):37-41. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18691773?tool=bestpractice.com [167]Anderson CM, Overend TJ, Godwin J, et al. Ambulation after deep vein thrombosis: a systematic review. Physiother Can. 2009 Summer;61(3):133-40. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2787576 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20514175?tool=bestpractice.com
გრადიენტური წინდები
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
გრადიენტური (ხარისხობრივი კომპრესია) გეტრები რეკომენდებული არ არის პოსტ-თრომბოზული სინდრომის პრევენციის მიზნით (ACCP გაიდლაინები). არ არსებობს მტკიცებულება იმისა, რომ მათი გამოყენება ამცირებს მორეციდივე DVT-ის რისკს. არ არსებობს მტკიცებულება იმისა, რომ მათი გამოყენება ამცირებს მორეციდივე DVT-ის რისკს.[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59.
https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com
თუმცა, გეტრები სასარგებლოა ღრმა ვენების თრომბოზის მწვავე ან ქრონიკული პაციენტებისთვის,[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59.
https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com
[ ]
What are the effects of compression stockings for prevention of post-thrombotic syndrome in adults with deep vein thrombosis?/cca.html?targetUrl=https://cochranelibrary.com/cca/doi/10.1002/cca.1916/fullსწორი პასუხის ჩვენება
არ არის რეკომენდებული სხვა პაციენტებისათვის[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com
გახანგრძლივებული თერაპია (3-თვიანი ანტიკოაგულაცია დასრულებულია): არაპოსტნატალური, არ მეორდება
გახანგრძლივებული ანტიკოაგულაციის განხილვა
ამერიკის გულ-მკერდის ექიმთა კოლეჯი პაციენტთა ამ ჯგუფში რეკომენდაციას უწევს დაბალმოლეკულური ჰეპარინის გამოყენებას.[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com DVT-ის მქონე პირები, რომლებსაც დიაგნოზი დაუსვეს გარდამავალი პროვოკაციის არარსებობის შემთხვევაში (არაპროვოცირებული DVT ან პროვოცირებული მუდმივი რისკის ფაქტორით) - ამ პაციენტებს უნდა მიეცეთ პირდაპირი პერორალური ანტიკოაგულანტი (DOAC); და DVT-ის მქონე პირებს, რომლებსაც დაუდგინდათ გარდამავალი რისკ-ფაქტორის არარსებობის შემთხვევაში (არაპროვოცირებული DVT ან პროვოცირებული მუდმივი რისკის ფაქტორით), რომლებსაც არ შეუძლიათ მიიღონ DOAC - ამ პაციენტებს უნდა მიეცეთ K ვიტამინის ანტაგონისტი (ჩვეულებრივ ვარფარინი).
გაფართოებული ფაზის ანტიკოაგულაცია არ არის რეკომენდებული DVT-ის მქონე პაციენტებში, რომლებსაც დიაგნოზი დაუსვეს ძირითადი ან უმნიშვნელო გარდამავალი რისკ-ფაქტორის კონტექსტში.[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com
ACCP გაიდლაინები რეკომენდაციას უწევს აპიქსაბანის ან რივაროქსაბანის შემცირებული დოზის გამოყენებას პაციენტებისთვის, რომლებიც იღებენ აპიქსაბანს ან რივაროქსაბანს; კონკრეტული პრეპარატისა და დოზის არჩევისას გათვალისწინებული უნდა იყოს პაციენტის სხეულის მასის ინდექსი, თირკმლის ფუნქცია და დოზირების რეჟიმის დაცვა.[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com გადაწყვეტილება გახანგრძლივებული თერაპიის დაწყების ან გაგრძელების შესახებ უნდა ეფუძნებოდეს პაციენტის წინასწარგანწყობას და მორეციდივე VTE-ს ან სისხლდენის სავარაუდო რისკს.[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com
გახანგრძლივებული ფაზის ანტიკოაგულაციის უწყვეტი გამოყენება ხელახლა უნდა შეფასდეს წელიწადში ერთხელ მაინც, ისევე როგორც ნებისმიერ დროს პაციენტის ჯანმრთელობის მდგომარეობის მნიშვნელოვანი ცვლილება.[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com გახანგრძლივებული თერაპიის გაგრძელების მტკიცებულება 4 წელზე მეტი ხნის განმავლობაში შეუსწავლელია. ACCP რეკომენდაციას უწევს გადაწყვეტილების საერთო მიღებას, პაციენტის ღირებულებებისა და პრეფერენციების გათვალისწინებით. პაციენტები პერიოდულად უნდა გადაიხედონ სისხლდენის რისკის, თერაპიული დაავადებების ტვირთის და ღირებულებებისა და უპირატესობების ნებისმიერი ცვლილების შესახებ.[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com
ქვემო კიდურების არაპროვოცირებული (იდენტიფიცირებული რისკფაქტორები არ ვლინდება) ღრმა ვენების თრომბოზის შემთხვევაში იმ პაციენტებთან, რომელთაც დაენიშნათ ანტიკოაგულანტები, 3 თვის შემდეგ უნდა შეფასდეს მდგომარეობა მკურნალობის გაგრძელების მიზანშეწონილობის დასადგენად.[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com პროქსიმალური ღრმა ვენების თრომბოზის პირველი არაპროვოცირებული (რისკფაქტორი არ ვლინდება) ეპიზოდის მქონე პაციენტებში, ვისაც სისხლდენის დაბალი-საშუალო რისკი აქვს, რეკომენდებულია ანტიკოაგულანტის გახანგრძლივებული კურსი (შეწყვეტის დაგეგმვის გარეშე, თერაპიის შეფასებით რეგულარული ინტერვალებით, მაგ. ყოველწლიურად). პაციენტებისთვის, რომელთაც აქვთ სისხლდენის მაღალი რისკი, რეკომენდებულია მხოლოდ "3 თვიანი" მკურნალობა.
მეორედ განვითარებული, პროქსიმალური , არაპროვოცირებული DVT-ს და სისხლდენის მცირე ან ზომიერი რისკის არსებობის დროს, გახანგრძლივებული ანტიკოაგულაციური თერაპია(მკურნალობის შეწყვეტის ზუსტი თარიღის დაუგეგმავად) რეკომენდებულია 3 თვეზე მეტ ხანს. პაციენტებში, რომელთაც აქვთ სისხლდენის მაღალი რისკი, რეკომენდებულია მხოლოდ "3 თვიანი" მკურნალობა.
თუ გადაწყვეტილება მიიღება გახანგრძლივებული ფაზის ანტიკოაგულაციის შეწყვეტა პაციენტებში, რომლებსაც აქვთ არაპროვოცირებული პროქსიმალური DVT, ACCP გაიდლაინები რეკომენდაციას უწევს ასპირინს (თუ უკუნაჩვენებია) განმეორებითი DVT-ის თავიდან ასაცილებლად.[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com ასპირინის გამოყენების სარგებელი დაბალანსებული უნდა იყოს სისხლდენის რისკთან და მიღების გვერდით ეფექტებთან. თუმცა, ასპირინი არ უნდა ჩავთვალოთ გონივრულ ალტერნატივად პაციენტებში, რომლებსაც სურთ გახანგრძლივებული ანტიკოაგულაციის გაგრძელება, რადგან ასპირინი ბევრად ნაკლებად ეფექტურია. ასპირინის მიღების ჩვენებები, ყველა შემთხვევაში თავიდან უნდა შეფასდეს, მაშინ როდესაც პაციენტი წყვეტს ანტიკოაგულანტებით თერაპიას, რადგან შესაძლოა ის მოხსნილი იყო ანტიკოაგულანტების დანიშვნისას.[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com
ანტიკოაგულაციის მკურნალობის ფაზა ორსულებში განსხვავებულია. ორსულობით გამოწვეული ვენური თრომბოემბოლიის დროს ანტიკოაგულაციის მკურნალობის ფაზა სულ მცირე 3 თვეს გრძელდება ან მშობიარობის შემდეგ 6 კვირის ფარგლებში, რომელიც უფრო ხანგრძლივია.[144]Royal College of Obstetricians and Gynaecologists. Thromboembolic disease in pregnancy and the puerperium: acute management. April 2015 [internet publication]. https://www.rcog.org.uk/globalassets/documents/guidelines/gtg-37b.pdf [145]Linnemann B, Scholz U, Rott H, et al. Treatment of pregnancy-associated venous thromboembolism - position paper from the Working Group in Women's Health of the Society of Thrombosis and Haemostasis (GTH). Vasa. 2016;45(2):103-18. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27058796?tool=bestpractice.com პოსტნატალურ პერიოდში ამ ფაზის დასრულების შემდეგ, გადაწყვეტილება მიიღება იმის მიხედვით, აპირებს თუ არა პაციენტი ძუძუთი კვების დაწყებას (იხ. ქვემოთ).
პირველადი პარამეტრები
რივაროქსაბანი: 20 მგ პერორულად დღეში ერთხელ; 10 მგ პერორულად დღეში ერთხელ სულ მცირე 6-თვიანი მკურნალობის შესრულების შემდეგ
ან
აპიქსაბანი: 5 მგ პერორულად დღეში ორჯერ; 2.5 მგ პერორულად დღეში ორჯერ სულ მცირე 6-თვიანი მკურნალობის შესრულების შემდეგ
ან
ედოქსაბანი: სხეულის წონა ≤60 კგ: 30 მგ პერორულად დღეში ერთხელ; სხეულის წონა >60 კგ: 60 მგ პერორულად დღეში ერთხეულ
ან
დაბიგატრანი: 150 მგ პერორალურად დღეში ორჯერ
ან
ენოქსაპარინი: 1მგ/კგ/დოზა კანქვეშ დღეში ორჯერ; ან 1/5 მგ/კგ/დოზა კანქვეშ დღეში ერთხელ
ან
ვარფარინი: 2-10 მგ პერორულად საწყისად დღეში ერთხელ, დაკორექტირებული დოზა საერთაშორისო ნორმალიზებული შეფარდების მიხედვით
მეტი ვარფარინისაწყისი დოზის გამოთვლა შესაძლებელია ონლაინ ინსტრუმენტით, რომელიც იყენებს პაციენტის მახასიათებლებს და/ან CYP2C9/VKORC1 გენოტიპის ინფორმაციას (თუ გვაქვს). Warfarin dosing Opens in new window
მეორეული ვარიანტები
ასპირინი: 100 მგ პერორალურად დღეში ერთხელ
გახანგრძლივებული ფაზის თერაპია: პოსტნატალური (აპირებს ძუძუთი კვებას)
დაბალმოლეკულური ჰეპარინი ან კანქვეშ არაფრაქციული ჰეპარინი ± ვარფარინი
დაბალმოლეკულური ჰეპარინი(LMWH) ან კანქვეშა არაფრაქციული ჰეპარინი, ჩვეულებრივ, გრძელდება პოსტნატალურ პერიოდში. თუ დაგეგმილია ძუძუთი კვება, LMWH წარმოადგენს არჩევის პრეპარატს და რადგან ის არ გადადის დედის რძეში, გრძელდება მკურნალობის კურსის ბოლომდე. შეიძლება, პაციენტი დარჩეს LMWH-ზე ან გადავიდეს ვარფარინზე. ვარფარინი გამოიყოფა რძეში, მაგრამ გამოცდილების თანახმად, ბავშვი არ ზიანდება.
LMWH-ით მკურნალობის შემთხვევაში არ არის აუცილებელი აქტივირებული ნაწილობრივი თრომბოპლასტინის დროის მონიტორინგი. თრომბოციტების რაოდენობა უნდა განისაზღვროს ბაზისურად, შემდეგ მე-3 და მე-5 დღეზე, შესაძლო ჰეპარინით ინდუცირებული თრომბოციტოპენიაზე დაკვირვებისათვის.
სხვა ანტიკოაგულანტები არ არის რეკომენდებული პირდაპირი პერორული ანტიკოაგულანტები რეკომენდებული არ არის ორსულობის და პოსტნატალურ პერიოდში, თუ პაციენტი ძუძუთი კვებავს ბავშვს.
ამ პაციენტებს მკურნალობის კურსი უნდა ჩაუტარდეთ მხოლოდ სპეციალისტის დაკვირვების ქვეშ.
პირველადი პარამეტრები
ენოქსაპარინი: დაუკავშირდით სპეციალისტს დოზირებასთან დაკავშირებით.
ან
დალტეპარინი: დაუკავშირდით სპეციალისტს დოზირებასთან დაკავშირებით.
ან
ენოქსაპარინი: დაუკავშირდით სპეციალისტს დოზირებასთან დაკავშირებით.
იყოს
დალტეპარინი: დაუკავშირდით სპეციალისტს დოზირებასთან დაკავშირებით.
--და--
ვარფარინი: დაუკავშირდით სპეციალისტს დოზირებასთან დაკავშირებით.
მეორეული ვარიანტები
ჰეპარინი: დაუკავშირდით სპეციალისტს დოზირებასთან დაკავშირებით.
ან
ჰეპარინი: დაუკავშირდით სპეციალისტს დოზირებასთან დაკავშირებით.
და
ვარფარინი: დაუკავშირდით სპეციალისტს დოზირებასთან დაკავშირებით.
გახანგრძლივებული ფაზის თერაპია: პოსტნატალური (არ აპირებს ძუძუთი კვებას)
ანტიკოაგულაცია
თუ დაწყებულია ვარფარინი, იმ დროისთვის როდესაც დაბალმოლეკულური ჰეპარინი (LMWH) და არაფრაქციული ჰეპარინი (UFH) მოიხსნება, INR უნდა იყოს თერაპიულ ზღვარში (2-3). ზოგიერთი ექსპერტის თვალსაზრისით, INR თერაპიულ ზღვარში უნდა იყოს LMWH ან UFH -ის მოხსნამდე 48 საათით ადრე.
მიუხედავად იმისა, რომ პოსტნატალურ პაციენტებში არ არის შესწავლილი აპიქსაბინის, რივაროქსაბინის, დაბიგატრანის და ედოქსაბანის მოქმედება, ამ პრეპარატების გამოყენება დასაშვებია მათი ინსტრუქციის მიხედვით (თუ დედა არ ახორციელებს და არც აპირებს ძუძუთი კვებას).
ამ პაციენტებს მკურნალობის კურსი უნდა ჩაუტარდეთ მხოლოდ სპეციალისტის დაკვირვების ქვეშ.
პირველადი პარამეტრები
ენოქსაპარინი: დაუკავშირდით სპეციალისტს დოზირებასთან დაკავშირებით.
იყოს
დალტეპარინი: დაუკავშირდით სპეციალისტს დოზირებასთან დაკავშირებით.
--და--
ვარფარინი: დაუკავშირდით სპეციალისტს დოზირებასთან დაკავშირებით.
ან
აპიქსაბანი: დაუკავშირდით სპეციალისტს დოზირებასთან დაკავშირებით.
ან
ედოქსაბანი: დაუკავშირდით სპეციალისტს დოზირებასთან დაკავშირებით.
ან
რივაროქსაბანი: დაუკავშირდით სპეციალისტს დოზირებასთან დაკავშირებით.
ან
დაბიგატრანი: დაუკავშირდით სპეციალისტს დოზირებასთან დაკავშირებით.
მეორეული ვარიანტები
ჰეპარინი: დაუკავშირდით სპეციალისტს დოზირებასთან დაკავშირებით.
და
ვარფარინი: დაუკავშირდით სპეციალისტს დოზირებასთან დაკავშირებით.
გახანგრძლივებული ფაზის თერაპია: განმეორებითი ვენური თრომბოემბოლია
შემდგომი გამოკვლევები
მორეციდივე თრომბოემბოლია იშვიათია პაციენტებში, რომლებიც თერაპიული დოზებით იღებენ ანტიკოაგულანტებს, გარდა კიბოს შემთხვევისა (დაბალმოლეკულური ჰეპარინის შემთხვევაში რეციდივის რისკი თერაპიის დროს არის 7-9%).[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com [17]Konstantinides SV, Meyer G, Becattini C, et al. 2019 ESC guidelines for the diagnosis and management of acute pulmonary embolism developed in collaboration with the European Respiratory Society (ERS). Eur Heart J. 2020 Jan 21;41(4):543-603. https://academic.oup.com/eurheartj/article/41/4/543/5556136 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31504429?tool=bestpractice.com [170]Posch F, Königsbrügge O, Zielinski C, et al. Treatment of venous thromboembolism in patients with cancer: a network meta-analysis comparing efficacy and safety of anticoagulants. Thromb Res. 2015 Sep;136(3):582-9. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7311195 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26210891?tool=bestpractice.com პულმონური ემბოლიის დადასტურების მცდელობის პარალელურად, გასათვალისწინებელია ანტიკოაგულანტებით მკურნალობაზე დამყოლობა ან თანმდევი ავთვისებიანი მდგომარეობა და ნებისმიერი იმ მედიკამენტის არსებობა, რომელიც ანტიკოაგულანტის ეფექტს დათრგუნავს.[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com
ამერიკის გულმკერდის ექიმთა კოლეჯის გაიდლაინების მიხედვით, იმ პაციენტებში, რომლებსაც დადგენილი აქვთ ღრმა ვენების თრომბოზი და ნამდვილად მკურნალობენ სხვა ანტიკოაგულანტებით(ან თერაპიული ფარგლების დაცვით K ვიტამინის ანტაგონისტების შემთხვევაში), რეკომენდებულია დროებით დაბალმოლეკულურ ჰეპარინზე გადასვლა (სულ მცირე ერთი თვით) .[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com დაბალმოლეკულური ჰეპარინის დოზა იმატებს მორეციდივე პულმონური ემბოლიის შემთხვევაში იმ პაციენტებთან, რომლებიც დაბალმოლეკულურ ჰეპარინს იღებდნენ.[14]Stevens SM, Woller SC, Baumann Kreuziger L, et al. Executive summary: antithrombotic therapy for VTE disease: second update of the CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2021 Dec;160(6):2247-59. https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(21)01507-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34352279?tool=bestpractice.com
აირჩიეთ პაციენტების ჯგუფი ჩვენი რეკომენდაციების სანახავად
მიაქციეთ ყურადღება, რომ ფორმულაცია/შეყვანის გზა და დოზირება შეიძლება განსხვავებული იყოს მედიკამენტების დასახელების და ბრენდების, წამლების ფორმულარის ან გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. მკურნალობის შესახებ რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტის ჯგუფების მიხედვით. იხილეთ გაფრთხილება
ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას