განხილვები პაციენტთან

მხარდაჭერილი თვითმართვა

დარწმუნდით, რომ თქვენს პაციენტს ესმის, რომ სახლში სიმპტომების ეფექტური მართვა მნიშვნელოვნად აუმჯობესებს გამოსავალს. წაახალისეთ ყოველდღიური თვითმმართვის მონიტორინგი, მაგ., პიკური ამოსუნთქვის ნაკადის (PEF) შემოწმება პიკ-ფლოუმეტრით. როდესაც პაციენტი თქვენთან ერთად განიხილავს შედეგებს, შესაძლებელია მედიკამენტების შემდგომი კორექტირება. ხაზგასმით აღნიშნეთ, რომ შემდგომი მიდევნება აუცილებელია ასთმით ხანგრძლივი და ჯანსაღი ცხოვრებისთვის. ყოველთვის შეამოწმეთ, რომ პაციენტი სწორად იყენებს მედიკამენტებს და მედიკამენტის მიმწოდებელ ხელსაწყოს.

თვითმართვის მიზნით პაციენტი უნდა წავახალისოთ ასთმის ინდივიდუალური გაწერილი სამოქმედო გეგმის გამოყენებისთვის.[1][55][56][145] Asthma and Lung UK: adult asthma action plan Opens in new window ასთმის სამოქმედო გეგმა შეიძლება დაეხმაროს თქვენს პაციენტს გააცნობიეროს, როდის უარესდება მისი ასთმა და როგორ მოახდინოს სათანადო რეაგირება: მაგალითად, გაზარდოს დანიშნული შემამსუბუქებელი და მაკონტროლებელი მკურნალობა და განსაზღვროს, როდის მიმართოს სამედიცინო დახმარებას.[1][83] [ Cochrane Clinical Answers logo ] [ Cochrane Clinical Answers logo ]

აქტიურად იმუშავეთ დამყოლობის ბარიერების მოხსნაზე. ეს ხშირად დაავადების შესახებ განათლების ნაკლებობითაა გამოწვეული (მაგ., არ იცის როდის უნდა მიიღოს წამალი; რწმენის არარსებობა, რომ მედიკამენტი გააუმჯობესებს ასთმის კონტროლს).[146] სტრატეგიებმა, მათ შორის ტექსტური/აუდიოვიზუალური შეტყობინებების შეხსენებებმა, წერილობითმა სამოქმედო გეგმებმა და სამოტივაციო კონსულტაციებმა შეიძლება გააუმჯობესოს დამყოლობა.[147] გაძლიერებული მხარდაჭერა შეიძლება საჭირო გახდეს ზრდასრულ ასაკში გადასული პაციენტებისთვის, რადგან ზოგიერთი კვლევა აღნიშნავს 18 წელზე უფროსი ასაკის პაციენტებში დამყოლობის შემცირებას.[148]

ტელემედიცინა ეფექტურია ასთმის კონტროლისა და ცხოვრების ხარისხის გასაუმჯობესებლად ასთმის მქონე მოზრდილებში.[149] ელექტრონული ჯანმრთელობის ინტერვენციები ეფექტურია საინჰალაციო კორტიკოსტეროიდების დამყოლობის გასაუმჯობესებლად, განსაკუთრებით მობილურ მოწყობილობებზე დაფუძნებული კვლევები, რომლებიც აუდიოვიზუალურ და ტექსტურ შეტყობინებებს გულისხმობს.[150] ჯანმრთელობის ციფრული ტექნოლოგია, რომელიც მოიცავს ინტერაქტიულ ფუნქციებს, როგორიცაა ყოველდღიური დღიურის ჩანაწერები, ასოცირდება ასთმის კონტროლის გაუმჯობესებასთან; იგივე ეხება მრავალგანზომილებიან ინტერვენციებს, რომლებიც აერთიანებს რამდენიმე სხვადასხვა ტიპის ციფრული ჯანმრთელობის ტექნოლოგიას.[151]

ფარმაცევტის ხელმძღვანელობით ჩატარებულმა ინტერვენციებმა ასევე შეიძლება გააუმჯობესოს ინჰალატორის ტექნიკა და მკურნალობისადმი დამყოლობა ასთმის მქონე მოზრდილებში.[152][153]

მოდიფიცირებადი რისკფაქტორები

განიხილეთ გარემოსდაცვითი კონტროლის სტრატეგიები, მათ შორის მოახდინეთ იდენტიფიცირება და აღმოფხვრა (დახურულ ან ღია სივრცეში, მაგ., სახლში ან სამსახურში) იმ ალერგენებთან და გამღიზიანებლებთან ექსპოზიციის, რომლებმაც შეიძლება გამოიწვიოს ან გააუარესოს ასთმა, მათ შორის სახლის მტვრის ტკიპები, ცხოველები, სიგარეტის კვამლი და სხვა რესპირატორული გამღიზიანებლები, ქიმიკატები, და მტვერი და ბალახი.[1] თუ ეჭვი გაქვთ პროფესიულ გამომწვევზე, იხილეთ პროფესიული ასთმა. გაიდლაინების მიხედვით რეკომენდაციები ალერგენის ზემოქმედების შემცირებასთან დაკავშირებით განსხვავებულია, ამიტომ პაციენტთან კონსულტაციისას მიჰყევით ადგილობრივ გზამკვლევს.

საჭიროების შემთხვევაში პაციენტს მიეცით რჩევები არაფარმაკოლოგიური თერაპიისა და სტრატეგიების შესახებ (მაგ. ფიზიკური აქტივობა, წონაში კლება, გამომწვევი მიზეზების თავიდან აცილება).[55] დაეხმარეთ პაციენტს ამოიცნოს ის საკვები, რომლის მიმართაც მგრძნობიარეა და ამიტომ უნდა მოერიდოს. კონსულტირება გაუწიეთ პაციენტს მოწევისა და მეორადი თამბაქოს კვამლის ზემოქმედების საშიშროების შესახებ და შესთავაზეთ დახმარება მოწევის შესაწყვეტად. სიგარეტის კვამლის პირდაპირი ან პასიური ზემოქმედება უარყოფითად მოქმედებს ცხოვრების ხარისხზე, ფილტვების ფუნქციონირებაზე, ასთმის მწვავე ეპიზოდებისას დამხმარე მედიკამენტების საჭიროებაზე და საინჰალაციო კორტიკოსტეროიდებით ხანგრძლივ კონტროლზე.[55] თუ პაციენტს ჭარბი წონა აქვს, წაახალისეთ წონაში კლება წონის დაკლების ინტერვენციების საშუალებით, დიეტური და ვარჯიშზე დაფუძნებული პროგრამების ჩათვლით.[55]

ასევე ურჩიეთ თქვენს პაციენტს საჭიროების შემთხვევაში თავი აარიდოს სპეციფიკურ წამლებს (მაგ., ასპირინს და არასტეროიდულ ანთების საწინააღმდეგო პრეპარატებს, ბეტა-ბლოკერებს) და ჩაიტაროს თანმხლები დაავადებების (მაგ., გასტროეზოფაგური რეფლუქსის, ინფექციების) მკურნალობა.[1]

იმუნიზაცია

ვაქცინაციის გრაფიკი ქვეყნების მიხედვით ცვალებადია; იხილეთ რეკომენდაციების ადგილობრივი სახელმძღვანელო. დამატებითი ინფორმაცია გაერთიანებული სამეფოს და აშშ-ს ვაქცინაციის შესახებ და სპეციალური პაციენტების პოპულაციების შესახებ შეგიძლიათ იხილოთ მათ შესაბამის ვაქცინაციის გრაფიკში. UKHSA: complete routine immunisation schedule Opens in new window CDC: ACIP recommendations Opens in new window​ იხ მეორადი პრევენცია.

ფსიქიკური ჯანმრთელობა

საჭიროების შემთხვევაში მიმართეთ პაციენტი ფსიქიკური ჯანმრთელობის სპეციალისტთან. ასთმით დაავადებული პაციენტები დეპრესიისა და შფოთვის რისკის ქვეშ არიან; წამლით მკურნალობა და შემეცნებითი ქცევითი თერაპია შეიძლება შესაფერისი იყოს, თუმცა მტკიცებულებები შეზღუდულია.[1] ასთმის მქონე პაციენტებს სუიციდური აზრების, თვითმკვლელობის მცდელობების და თვითმკვლელობის რისკი მნიშვნელოვნად გაზრდილი აქვთ.[115]

პიკური დინების გაზომვა- ანიმაციური გზამკვლევი
პიკური დინების გაზომვა- ანიმაციური გზამკვლევი

როგორ გამოვიყენოთ პიკ-ფლოუმეტრი პიკური ამოსუნთქვის სიჩქარის გასაზომად.

ინჰალატორის შერჩევა

გაითვალისწინეთ პაციენტის შეშფოთება ინჰალატორის არჩევასთან დაკავშირებით, მათ შორის გარემოსდაცვითი საკითხების შესახებ. Asthma and Lung UK: inhaler use and choices Opens in new window[154]

ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას