მიდგომა

მკურნალობის მიზანია გართულებების, პირველ რიგში თირკმლის მწვავე დაზიანების (AKI) თავიდან აცილება. ძირითადი მკურნალობაა აგრესიული რეჰიდრატაცია, რათა უჯრედშიდა კუნთოვანი ტოქსინები თირკმლის საშუალებით გამოიდევნოს ორგანიზმიდან.[2][31][32] როგორც წესი, ეს იწყება ლაქტაციური რინგერის ხსნარით ან ფიზიოლოგიური ხსნარით (0.9% ან 0.45%).[2] საწყისი სიჩქარა 400 მლ/სთ, 200 მლ/სთ-დან 1000 მლ/სთ-მდე დიაპაზონში მიჩნეულია გონივრულად, როგორც მიზანმიმართული თერაპია, ხოლო შარდის გამოყოფის გონივრულ სამიზნედ კი ითვლება 300 მლ/საათში.[2][31][33] შესაძლო გართულებები დაკავშირებულია ანურიული პაციენტის ჭარბ ჰიდრატაციასთან. ესენია: სითხის შეკავება და გულის შეგუბებითი უკმარისობა.

მიოგლობინი ტოქსიკურია თირკმლის მილაკებისთვის. ზოგიერთი სპეციალისტი რეკომენდაციას უწევს ინტრავენური ნატრიუმის ბიკარბონატის გამოყენებას შარდის გატუტიანების მიზნით და შარდმჟავას კრისტალიზაციის საპრევენციოდ. გარკვეული მტკიცებულების მიხედვით შარდის pH >6.0 დამცავი როლი აქვს.[34][35] ეს რთული მისაღწევია ბიკარბონატის დიდი რაოდენობით მოხმარების გარეშე. მიუხედავად იმისა, რომ ზოგიერთი სპეციალისტი რეკომენდაციას უწევს შარდის გატუტიანებას, ამ მეთოდის სარგებლის შესახებ მტკიცებულება ძლიერი არ არის.[30][32][35][36] ევროპული პროტოკოლებით ბიკარბონატული თერაპია, შეზღუდული მტკიცებულების გამო, რეკომენდებული არ არის.[31] BAPEN: British consensus guidelines on intravenous fluid therapy for adult surgical patients Opens in new window თუ კლინიკურად გადაწყდა შარდის გატუტიანება, საჭიროა კონსულტაცია ფარმაცევტთან, რათა დადგინდეს ინტრავენური ხსნარების შესაბამისი კონცენტრაციები.

განსაზღვრული არ არის შარდმდენების გამოყენების საკითხი დიურეზის გასაძლიერებლად. შარდმდენებით თერაპიის (მაგ. მანიტოლი, ფუროსემიდი) სარგებელი და მათი გამოყენების დრო პროსპექტულად არ არის შესწავლილი. მოხსენებები იყო ცრუ და ანეკდოტური და გაიდლაინები ზოგადად არ უჭერს მხარს მათ გამოყენებას.[2][31][32][37][38][39]

ტრავმატოლოგიური ქირურგიის ამერიკის ასოციაცია არ გირჩევთ ბიკარბონატების ან შარდმდენების გამოყენებას რაბდომიოლიზის სამკურნალოდ, მაღალი ხარისხის მტკიცებულებების ნაკლებობის გამო.[2]

ხშირია ჰიპერკალიემია და სხვა ელექტროლიტური დარღვევები (მაგ. ჰიპერფოსფატემია და ჰიპოკალციემია). თირკმლის მწვავე დაზიანებით ინდუცირებული რაბდომიოლოზის შედეგად განვითარებული ჰიპერკალემია შეიძლება გავნითარდეს დაავადების მიმდინარეობის ადრეულ ეტაპზე და საჭიროა მისი მჭიდრო მონიტორინგი, გულის არითმიების რისკის გამო.[2] კალიუმის დონე >6 მმოლ/ლ (>6 მეკვ/ლ) საჭიროებს გულის მონიტორინგს. ჰიპერკალიემიის ელექტროკარდიოგრაფიული ცვლილებები საჭიროებს მკურნალობას კალციუმის გლუკონატით. კალიუმის მომატებული დონის მკურნალობა უნდა მიმდინარეობდეს ინსულინისა და გლუკოზის ინფუზიებით, სალბუტამოლის ინჰალაციით, კათიონის ურთიერთცვლის ფისებით ან დიალიზით, მითითების მიხედვით.[2] ელექტროლიტების სხვა დარღვევებზე საჭიროა მჭიდრო მონიტორინგი და შესწორება საჭირებისამებრ.[2]

რაბდომიოლიზის მქონე პაციენტებში, რომელთაც უვითარდებათ თირკმლის მწვავე დაზიანება და საჭიროებენ თირკმელების ჩამნაცვლებელ თერაპიას, თირკმლის მუდმივი ან წყვეტილი (მაგ. ჰემოდიალიზი) ჩანაცვლების თერაპიის შერჩევა უნდა ეფუძნებოდეს თირკმელების ფუნქციის დარღვევას და პაციენტის კლინიკურ სტატუსს. არ არსებობს რეკომენდაციები თირკმლის ჩამნაცვლებელ ზუსტ ვარიანტებთან დაკავშირებით (ფილტრაცია თუ დიფუზია), ფილტრის ტიპი (დაბალი თუ მაღალი ზღვრული მემბრანები) ან მაღალი ნაკადის დიალიზთან მიმართებაში.[2] დიალიზი ასწორებს რეფრაქტორულ მეტაბოლურ აციდოზს, ჰიპერვოლემიას და ელექტროლიტულ დარღვევებს პაციენტებში, რომელთაც აღენიშნებათ რაბდომიოლიზი და თირკმლის მწვავე დაზიანება.[40] თუმცა, არ არსებობს არანაირი მტკიცებულება, რომელიც მხარს უჭერს თირკმლის ჩამნაცვლებელი თერაპიის როლს თირკმლის მწვავე დაზიანების პრევენციაში პაციენტებში, რომლებსაც აქვთ რაბდომიოლიზი თირკმელების მნიშვნელოვანი უკმარისობის გარეშე; დიალიზის გამოყენება უნდა ეფუძნებოდეს სტანდარტულ მითითებებს თირკმლის მწვავე დაზიანებისთვის, რომელიც რომელიც არ ემორჩილება სამედიცინო მართვას.[2]

ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას