ემპირიული ანტიბიოტიკოთერაპიის დაწყების გადაწყვეტილება მიიღება ბავშვის საშარდე გზების ინფექციის არსებობის ალბათობის გათვალისწინებით და მათი საერთო კლინიკური მდგომარეობით. ინფექცია შეიძლება მოიცავდეს ზედა ან ქვედა საშარდე გზებს; იყოს გართულებული ან გაურთულებელი; მძიმე ან არამძიმე; რეკურენტული (მორეციდივე), ახალი შემთხვევა ან რეინფექცია; ატიპიური, ასიმპტომური ან სიმპტომური. იხ კლასიფიკაცია დამატებითი ინფორმაციისთვის.
დიაგნოსტიკა და მკურნალობა ხშირად ერთდროულად მიმდინარეობს. ემპირიული მკურნალობა დიაგნოსტიკური შეფასების დასრულებამდე შეიძლება დაიწყოს, თუ არსებობს სერიოზული დაავადების მაღალი რისკი.
ბავშვები, რომლებიც სისტემატურად თავს ცუდად გრძნობენ (ტოქსიკური გარეგნობის, ჰემოდინამიკურად არასტაბილური, იმუნოკომპრომეტირებული, ვერ იტანენ პერორალურ მედიკამენტებს ან არ რეაგირებენ პერორალურ მედიკამენტებზე) და ≤2 თვის ასაკის ბავშვების უმეტესობამ უნდა მიიღონ სასწრაფო ემპირიული პარენტერალური მკურნალობა.[54]Pantell RH, Roberts KB, Adams WG, et al. Evaluation and management of well-appearing febrile infants 8 to 60 days old. Pediatrics. 2021 Aug;148(2):e2021052228.
https://www.doi.org/10.1542/peds.2021-052228
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34281996?tool=bestpractice.com
[62]Leung AKC, Wong AHC, Leung AAM, et al. Urinary tract infection in children. Recent Pat Inflamm Allergy Drug Discov. 2019;13(1):2-18.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6751349
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30592257?tool=bestpractice.com
უმკურნალეთ ბავშვებს ფებრილური სგი-ებით რაც შეიძლება მალე (48-72 საათის განმავლობაში), რათა თავიდან აიცილოთ თირკმლის შემდგომი დანაწიბურება.[1]European Association of Urology. Guidelines on paediatric urology. 2023 [internet publication].
https://uroweb.org/guidelines/paediatric-urology/chapter/introduction
[26]Shaikh N, Mattoo TK, Keren R, et al. Early antibiotic treatment for pediatric febrile urinary tract infection and renal scarring. JAMA Pediatr. 2016 Sep 1;170(9):848-54.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27455161?tool=bestpractice.com
ბავშვები, რომლებსაც აქვთ დადებითი შარდის ანალიზი, მაგრამ არ აქვთ სისტემური დარღვევები, შეიძლება იმყოფებოდნენ დაკვირვების ქვეშ შარდის კულტურის შედეგების მიღებამდე.[1]European Association of Urology. Guidelines on paediatric urology. 2023 [internet publication].
https://uroweb.org/guidelines/paediatric-urology/chapter/introduction
[4]National Institute for Health and Care Excellence. Urinary tract infection in under 16s: diagnosis and management. Jul 2022 [internet publication].
https://www.nice.org.uk/guidance/ng224
მკურნალობის მიზანია ბაქტერიის ერადიკაცია. ანტიმიკრობული აგენტების არჩევანი და შეყვანის გზა (პერორალური და პარენტერალური) უნდა ეფუძნებოდეს:
დაავადების სიმძიმე
პაციენტის ფაქტორები (მაგ. ასაკი, თირკმელების ძირითადი დაავადება, იმუნოკომპრომეტირებული, ანტიბიოტიკების ბოლოდროინდელი ზემოქმედება)
მეტად სავარაუდო პათოგენი: მიზნობრივი საწყისი თერაპია Escherichia coli -ზე და სხვა ენტერობაქტერიებზე, მათ შორის Klebsiella და Enterobacter სახეობებზე.
ანტიმიკრობული რეზისტენტობის ადგილობრივი პროფილები: უროპათოგენებს შორის ანტიმიკრობული რეზისტენტობა არის მნიშვნელოვანი პრობლემა: ბავშვებში საშარდე გზების ინფექციის დროს E coli იზოლატების 40% -ზე მეტი რეზისტენტულია ამპიცილინის მიმართ, ხოლო >20% რეზისტენტულია ტრიმეთოპრიმის/სულფამეტოქსაზოლის მიმართ, რაც ზღუდავს მათ გამოყენებას საწყის თერაპიად.[63]Bryce A, Hay AD, Lane IF, et al. Global prevalence of antibiotic resistance in paediatric urinary tract infections caused by Escherichia coli and association with routine use of antibiotics in primary care: systematic review and meta-analysis. BMJ. 2016 Mar 15;352:i939.
http://www.bmj.com/content/352/bmj.i939.long
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26980184?tool=bestpractice.com
დამატებითი რჩევების მისაღებად იხილეთ ადგილობრივი გაიდლაინები და ფორმულარი.
პათოგენისა და მის მიმართ მგრძნობელობის საბოლოო იდენტიფიცირების შემდეგ დააკორექტირეთ თერაპია ანტიბიოტიკების უახლოესი სპექტრით.
ანტიბიოტიკებით განკურნების სიხშირე აჭარბებს 95%-ს.[64]Vazouras K, Basmaci R, Bielicki J, et al. Antibiotics and cure rates in childhood febrile urinary tract infections in clinical trials: a systematic review and meta-analysis. Drugs. 2018 Oct;78(15):1593-604.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30311096?tool=bestpractice.com
პაციენტებში, რომლებიც მკურნალობენ ამინოგლიკოზიდებით (მაგ., გენტამიცინი) >48 საათის განმავლობაში, საჭიროა თირკმელების ფუნქციის და სისხლში ამინოგლიკოზიდების დონის მონიტორინგი.[40]Robinson JL, Finlay JC, Lang ME, et al. Urinary tract infections in infants and children: diagnosis and management. Paediatr Child Health. 2014 Jun;19(6):315-25.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4173959
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25332662?tool=bestpractice.com
გაურთულებელი UTI
გაურთულებელი UTI -არის იინფექცია, რომელიც გვხვდება პაციენტში, რომელსაც აქვს სტრუქტურულად და ფუნქციურად ნორმალური საშარდე გზები, ნორმალური თირკმლის ფუნქცია და კომპეტენტური იმუნური სისტემა. გაურთულებელი საშარდე გზების ინფექციები ძირითადად მოიცავს ქვედა საშარდე გზებს (ცისტიტი), ვიდრე ზედა საშარდე გზებს.[1]European Association of Urology. Guidelines on paediatric urology. 2023 [internet publication].
https://uroweb.org/guidelines/paediatric-urology/chapter/introduction
ბავშვს შეიძლება ჰქონდეს მსუბუქი პირექსია და დეჰიდრატაცია, მაგრამ არ ვლინდება ღებინება ან სეფსისის სხვა ნიშნები, დეჰიდრატაცია ან ჰემოდინამიკური არასტაბილურობა.
ემპირიული თერაპიის არჩევანი ეფუძნება ანტიბიოტიკების რეზისტენტობის ადგილობრივ მაჩვენებლებს. თერაპია უნდა გადაიხედოს როცა მიკროორგანიზმი და მისი რეზისტენტობის პროფილი დადასტურებულია კულტურაზე. აუცილებელია შეცვლა უფრო ვიწრო სპექტრის აგენტით, შეძლებისდაგვარად.
პერორალური თერაპია, როგორც წესი, საკმარისია გაურთულებელი საშარდე ინფექციების მქონე ბავშვებში. შესაძლო ვარიანტებია მეორე ან მესამე რიგის ცეფალოსპორინი (მაგ. ცეფიქსიმი), ამოქსიცილინი/კლავულანატი, ტრიმეთოპრიმი, ტრიმეთოპრიმ/სულფამეთოქსაზოლი ან ნიტროფურანტოინი.[1]European Association of Urology. Guidelines on paediatric urology. 2023 [internet publication].
https://uroweb.org/guidelines/paediatric-urology/chapter/introduction
[5]Mattoo TK, Shaikh N, Nelson CP. Contemporary management of urinary tract infection in children. Pediatrics. 2021 Feb;147(2):e2020012138.
https://publications.aap.org/pediatrics/article/147/2/e2020012138/36243/Contemporary-Management-of-Urinary-Tract-Infection
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33479164?tool=bestpractice.com
[65]National Institute for Health and Care Excellence. Urinary tract infection (lower): antimicrobial prescribing. Oct 2018 [internet publication].
https://www.nice.org.uk/guidance/ng109
[66]Tamma PD, Aitken SL, Bonomo RA, et al. IDSA guidance on the treatment of antimicrobial-resistant gram-negative infections: version 1.0. Jul 2023 [internet publication].
https://www.idsociety.org/practice-guideline/amr-guidance
ცეფალექსინი ან ამოქსიცილინი შეიძლება გამოყენებულ იქნას მეორე რიგის ვარიანტებად, თუ კულტურის შედეგები ადასტურებს მგრძნობელობას.[65]National Institute for Health and Care Excellence. Urinary tract infection (lower): antimicrobial prescribing. Oct 2018 [internet publication].
https://www.nice.org.uk/guidance/ng109
ტრიმეტოპრიმი/სულფამეთოქსაზოლი აქტიურია მრავალი ანტიბიოტიკებისადმი მდგრადი ბაქტერიების მიმართ, მათ შორის გაფართოებული სპექტრის ბეტა-ლაქტამაზას (ESBL) გამომმუშავებელი ენტერობაქტერიების, როგორიცაა E coli და AmpC-ბეტა-ლაქტამაზას წარმომქმნელი ენტერობაქტერიების, როგორიცაა Klebsiella სახეობები.[66]Tamma PD, Aitken SL, Bonomo RA, et al. IDSA guidance on the treatment of antimicrobial-resistant gram-negative infections: version 1.0. Jul 2023 [internet publication].
https://www.idsociety.org/practice-guideline/amr-guidance
ნიტროფურანტოინი აქტიურია ცისტიტის წინააღმდეგ, რომელიც გამოწვეულია ESBL-ის წარმომქმნელი Enterobacterales და AmpC-ბეტა-ლაქტამაზას წარმომქმნელი Enterobacterales-ით.[66]Tamma PD, Aitken SL, Bonomo RA, et al. IDSA guidance on the treatment of antimicrobial-resistant gram-negative infections: version 1.0. Jul 2023 [internet publication].
https://www.idsociety.org/practice-guideline/amr-guidance
პენიცილინზე ალერგიის მქონე პაციენტების მკურნალობა დამოკიდებულია პაციენტის ასაკზე, წამლისმიერი ალერგიის ანამნეზზე და დაავადების სიმძიმეზე. ამ პაციენტებისთვის ანტიბიოტიკის არჩევანის შესათანხმებლად საჭიროა კონსულტაცია სპეციალისთან. ახალშობილებში და პატარა ასაკის ჩვილებში პენიცილინზე ალერგია ზოგადად პრობლემას არ წარმოადგენს, რადგან მათ ადრე ეს პრეპარატი არ მიუღიათ.
მკურნალობის ტიპური კურსია 7 -დან 14 დღემდე.[1]European Association of Urology. Guidelines on paediatric urology. 2023 [internet publication].
https://uroweb.org/guidelines/paediatric-urology/chapter/introduction
პედიატრიის ამერიკული აკადემია (AAP) რეკომენდაციას იძლევა, რომ პერორალური ანტიბიოტიკოთერაპია 7-დან 10 დღემდე ადეკვატურია გაურთულებელი ფებრილური UTI-სთვის, რომელიც კარგად რეაგირებს მკურნალობაზე.[5]Mattoo TK, Shaikh N, Nelson CP. Contemporary management of urinary tract infection in children. Pediatrics. 2021 Feb;147(2):e2020012138.
https://publications.aap.org/pediatrics/article/147/2/e2020012138/36243/Contemporary-Management-of-Urinary-Tract-Infection
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33479164?tool=bestpractice.com
ერთი სისტემური მიმოხილვის თანახმად, ანტიბიოტიკების 2-4 დღიანი კურსი ისეთივე ეფექტური იყო ბავშვებში ქვედა საშარდე გზების ინფექციის სამკურნალოდ, როგორც 7-14 დღიანი კურსი.[67]Michael M, Hodson EM, Craig JC, et al. Short versus standard duration oral antibiotic therapy for acute urinary tract infection in children. Cochrane Database Syst Rev. 2003;(1):CD003966.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD003966/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12535494?tool=bestpractice.com
შეიძლება განიხილებოდეს 3-დან 5-დღიან კურსი.[1]European Association of Urology. Guidelines on paediatric urology. 2023 [internet publication].
https://uroweb.org/guidelines/paediatric-urology/chapter/introduction
გართულებული საშარდე გზების ინფექცია
გართულებული UTI არის ის, რომელიც ხდება ბავშვში, რომელსაც აქვს საშარდე გზების სტრუქტურული ან ფუნქციური დარღვევები. გართულებული საშარდე გზების ინფექციები ძირითადად მოიცავს ზედა საშარდე გზებს (პიელონეფრიტი) და არა ქვედა საშარდე გზებს.[1]European Association of Urology. Guidelines on paediatric urology. 2023 [internet publication].
https://uroweb.org/guidelines/paediatric-urology/chapter/introduction
არის ≤2 თვის
ახალშობილებში და ≤2 თვემდე ასაკის ჩვილებში სერიოზული ბაქტერიული ინფექციის და სეფსისის მაღალი რისკია.[1]European Association of Urology. Guidelines on paediatric urology. 2023 [internet publication].
https://uroweb.org/guidelines/paediatric-urology/chapter/introduction
[40]Robinson JL, Finlay JC, Lang ME, et al. Urinary tract infections in infants and children: diagnosis and management. Paediatr Child Health. 2014 Jun;19(6):315-25.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4173959
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25332662?tool=bestpractice.com
ამ ასაკობრივ ჯგუფში სიმპტომები არასპეციფიკურია, რაც ართულებს საშარდე გზების ინფექციის განსხვავებას სხვა მძიმე ბაქტერიული ინქფეციებისგან საწყისი შეფასების დროს.[41]Kaufman J, Temple-Smith M, Sanci L. Urinary tract infections in children: an overview of diagnosis and management. BMJ Paediatr Open. 2019 Sep 24;3(1):e000487.
https://bmjpaedsopen.bmj.com/content/3/1/e000487
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31646191?tool=bestpractice.com
[54]Pantell RH, Roberts KB, Adams WG, et al. Evaluation and management of well-appearing febrile infants 8 to 60 days old. Pediatrics. 2021 Aug;148(2):e2021052228.
https://www.doi.org/10.1542/peds.2021-052228
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34281996?tool=bestpractice.com
ეს ბავშვები უნდა გადაიყვანონ საავადმყოფოში შეფასებისთვის და უმეტესობამ უნდა მიიღოს ემპირიული პარენტერალური ანტიბიოტიკოთერაპია. იხ სეფსისი ბავშვებში დამატებითი ინფორმაციისთვის.
ორალური ანტიბიოტიკები შეიძლება იყოს შესაფერისი ცხელებიან, 29-60 დღის ასაკის დროული ჩვილებისათვის, რომლებიც კარგად გამოიყურებიან, აქვთ შარდის ანალიზის დადებითი შედეგი და ნორმალური ანთებითი მარკერები.[54]Pantell RH, Roberts KB, Adams WG, et al. Evaluation and management of well-appearing febrile infants 8 to 60 days old. Pediatrics. 2021 Aug;148(2):e2021052228.
https://www.doi.org/10.1542/peds.2021-052228
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34281996?tool=bestpractice.com
ემპირიული თერაპიის არჩევანი ეფუძვნება გადატანილ ინფექციებს და მათთან დაკავშირებულ ანტიბიოტიკების მიმართ მგრძნობელობის მონაცემებს ბოლო 6 თვის განმავლობაში, ანტიბიოტიკების ზემოქმედებას ბოლო 30 დღის განმავლობაში და ლოკალურ ანტიმიკრობული რეზისტენტობის დამახასიათებელ სურათს.[66]Tamma PD, Aitken SL, Bonomo RA, et al. IDSA guidance on the treatment of antimicrobial-resistant gram-negative infections: version 1.0. Jul 2023 [internet publication].
https://www.idsociety.org/practice-guideline/amr-guidance
შესაფერისი რეჟიმი მოიცავს ამპიცილინს პლუს გენტამიცინს ან ამპიცილინს პლიუს მესამე თაობის ცეფალოსპორინს (მაგ. ცეფოტაქსიმი, ცეფეპიმი, ცეფტრიაქსონი).[62]Leung AKC, Wong AHC, Leung AAM, et al. Urinary tract infection in children. Recent Pat Inflamm Allergy Drug Discov. 2019;13(1):2-18.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6751349
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30592257?tool=bestpractice.com
[68]World Health Organization. Recommendations for management of common childhood conditions. Jan 2012 [internet publication].
https://www.who.int/publications/i/item/9789241502825
ბრიტანეთის ჯანმრთელობისა და კლინიკური დახელოვნების ნაციონალური ინსტიტუტი (NICE) რეკომენდაციას უწევს მესამე თაობის ცეფალოსპორინს პლუს ლისტერიას საწინააღმდეგოდ აქტიურ ანტიბიოტიკს (მაგ. ამპიცილინი) სამ თვემდე ასაკის ჩვილებში, რომლებიც საავადმყოფოში ცხელებით ხვდებიან.[69]National Institute for Health and Care Excellence. Fever in under 5s: assessment and initial management. Nov 2021 [internet publication].
https://www.nice.org.uk/guidance/ng143
გენტამიცინი აქტიურია მრავალი ანტიბიოტიკებისადმი რეზისტენტული ბაქტერიების მიმართ, მათ შორის ESBL-ის გამომმუშავებელი ენტერობაქტერიები, როგორიცაა E coli, AmpC-ბეტა-ლაქტამაზას წარმომქმნელი ენტერობაქტერიები, როგორიცაა Klebsiella სახეობები და Pseudomonas aeruginosa რთულად სამკურნალო რეზისტენტობით (DTR).[66]Tamma PD, Aitken SL, Bonomo RA, et al. IDSA guidance on the treatment of antimicrobial-resistant gram-negative infections: version 1.0. Jul 2023 [internet publication].
https://www.idsociety.org/practice-guideline/amr-guidance
ცეფეპიმი აქტიურია AmpC-ბეტა-ლაქტამაზას წარმომქმნელი ენტერობაქტერიების წინააღმდეგ.[66]Tamma PD, Aitken SL, Bonomo RA, et al. IDSA guidance on the treatment of antimicrobial-resistant gram-negative infections: version 1.0. Jul 2023 [internet publication].
https://www.idsociety.org/practice-guideline/amr-guidance
პათოგენისა და მის მიმართ მგრძნობელობის საბოლოო იდენტიფიცირების შემდეგ თერაპია უნდა დაკორექტირდეს ანტიბიოტიკების ყველაზე ახლო სპექტრით. მკურნალობა ჩვეულებრივ ტარდება 7-14 დღის განმავლობაში.[40]Robinson JL, Finlay JC, Lang ME, et al. Urinary tract infections in infants and children: diagnosis and management. Paediatr Child Health. 2014 Jun;19(6):315-25.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4173959
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25332662?tool=bestpractice.com
ბავშვები > 2 თვის ასაკის, თირკმლის სტრუქტურული დაავადების გარეშე
პერორალურ და ინტრავენურ თერაპიას შორის არჩევანი დამოკიდებულია: პაციენტის ასაკზე, სეფსისის ეჭვზე, დაავადების სიმძიმეზე, ჰიდრატაციის სტატუსზე, პერორალური მედიკამენტების მიმართ ტოლერანტობაზე და არის თუ არა ინფექციის გართულებები გამოვლენილი.[1]European Association of Urology. Guidelines on paediatric urology. 2023 [internet publication].
https://uroweb.org/guidelines/paediatric-urology/chapter/introduction
ბრიტანეთის ჯანმრთელობისა და კლინიკური დახელოვნების ნაციონალური ინსტიტუტი (NICE) გვირჩევს ინტრავენურ ანტიბიოტიკებს პიელონეფრიტით დაავადებული ბავშვებისთვის, რომლებიც აღებინებენ, ვერ იღებენ პერორალურ ანტიბიოტიკებს ან მძიმედ ცუდად არიან.[70]National Institute for Health and Care Excellence. Pyelonephritis (acute): antimicrobial prescribing. Oct 2018 [internet publication].
https://www.nice.org.uk/guidance/ng111
ემპირიული თერაპიის არჩევანი ეფუძვნება გადატანილ ინფექციებს და მათთან დაკავშირებულ ანტიბიოტიკების მიმართ მგრძნობელობის მონაცემებს ბოლო 6 თვის განმავლობაში, ანტიბიოტიკების ზემოქმედებას ბოლო 30 დღის განმავლობაში და ლოკალურ ანტიმიკრობული რეზისტენტობის დამახასიათებელ სურათს.[66]Tamma PD, Aitken SL, Bonomo RA, et al. IDSA guidance on the treatment of antimicrobial-resistant gram-negative infections: version 1.0. Jul 2023 [internet publication].
https://www.idsociety.org/practice-guideline/amr-guidance
თერაპია უნდა გადაიხედოს როცა მიკროორგანიზმი და მისი რეზისტენტობის პროფილი დადასტურებულია კულტურაზე. აუცილებელია შეცვლა უფრო ვიწრო სპექტრის აგენტით, შეძლებისდაგვარად.
შესაბამისი პერორალური ანტიბიოტიკების მაგალითებია ცეფალექსინი, ცეფიქსიმი და ამოქსიცილინი/კლავულანატი (თუ კულტურები ადასტურებს მგრძნობელობას).[1]European Association of Urology. Guidelines on paediatric urology. 2023 [internet publication].
https://uroweb.org/guidelines/paediatric-urology/chapter/introduction
[70]National Institute for Health and Care Excellence. Pyelonephritis (acute): antimicrobial prescribing. Oct 2018 [internet publication].
https://www.nice.org.uk/guidance/ng111
თუ საჭიროა ინტრავენური მკურნალობა, შეიძლება გამოყენებულ იქნას: ცეფუროქსიმი, ცეფტრიაქსონი, გენტამიცინი (ამპიცილინთან ერთად ან მის გარეშე), ამიკაცინი ან ტობრამიცინი.[1]European Association of Urology. Guidelines on paediatric urology. 2023 [internet publication].
https://uroweb.org/guidelines/paediatric-urology/chapter/introduction
[70]National Institute for Health and Care Excellence. Pyelonephritis (acute): antimicrobial prescribing. Oct 2018 [internet publication].
https://www.nice.org.uk/guidance/ng111
ამპიცილინი ემატება ენტეროკოკების დასაფარად.[62]Leung AKC, Wong AHC, Leung AAM, et al. Urinary tract infection in children. Recent Pat Inflamm Allergy Drug Discov. 2019;13(1):2-18.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6751349
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30592257?tool=bestpractice.com
ამიკაცინი აქტიურია ESBL-ის გამომწვევი ენტერობაქტერიების წინააღმდეგ, როგორიცაა E coli[66]Tamma PD, Aitken SL, Bonomo RA, et al. IDSA guidance on the treatment of antimicrobial-resistant gram-negative infections: version 1.0. Jul 2023 [internet publication].
https://www.idsociety.org/practice-guideline/amr-guidance
გენტამიცინი აქტიურია მრავალი ანტიბიოტიკებისადმი რეზისტენტული ბაქტერიების მიმართ, მათ შორის ESBL-ის გამომმუშავებელი ენტერობაქტერიები, როგორიცაა E coli, AmpC-ბეტა-ლაქტამაზას წარმომქმნელი ენტერობაქტერიები, როგორიცაა Klebsiella სახეობები და Pseudomonas aeruginosa რთულად სამკურნალო რეზისტენტობით (DTR).[66]Tamma PD, Aitken SL, Bonomo RA, et al. IDSA guidance on the treatment of antimicrobial-resistant gram-negative infections: version 1.0. Jul 2023 [internet publication].
https://www.idsociety.org/practice-guideline/amr-guidance
მკურნალობის კურსი: 7-14 კვირა.[1]European Association of Urology. Guidelines on paediatric urology. 2023 [internet publication].
https://uroweb.org/guidelines/paediatric-urology/chapter/introduction
პარენტერალურიდან ორალურ ანტიბიოტიკზე გადასვლა ჰოსპიტალიზებული პაციენტებისთვის ეტაპობრივად უნდა განიხილებოდეს შეძლებისდაგვარად.[66]Tamma PD, Aitken SL, Bonomo RA, et al. IDSA guidance on the treatment of antimicrobial-resistant gram-negative infections: version 1.0. Jul 2023 [internet publication].
https://www.idsociety.org/practice-guideline/amr-guidance
ერთმა სისტემურმა მიმოხილვამ არ აჩვენა მნიშვნელოვანი განსხვავება მიკრობიოლოგიური ერადიკაციის, თირკმლის ნაწიბურების, კლინიკური განკურნების, განმეორებითი ინფექციის, მწვავე პიელონეფრიტის შენარჩუნების კუთხით ბავშვებში, რომლებიც გადავიდნენ პერორალურ ანტიბიოტიკებზე 5-10 დღის შემდეგ, იმ ბავშვებთან შედარებით, რომლებიც ინტრავენურად იღებდნენ ანტიბიოტიკებს 14 დღის განმავლობაში.[71]Vouloumanou EK, Rafailidis PI, Kazantzi MS, et al. Early switch to oral versus intravenous antimicrobial treatment for hospitalized patients with acute pyelonephritis: a systematic review of randomized controlled trials. Curr Med Res Opin. 2008 Dec;24(12):3423-34.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19032124?tool=bestpractice.com
ბავშვები > 2 თვის ასაკის, თირკმლის სტრუქტურული დაავადებით
ემპირიული თერაპიის არჩევანი ეფუძვნება გადატანილ ინფექციებს და მათთან დაკავშირებულ ანტიბიოტიკების მიმართ მგრძნობელობის მონაცემებს ბოლო 6 თვის განმავლობაში, ანტიბიოტიკების ზემოქმედებას ბოლო 30 დღის განმავლობაში და ლოკალურ ანტიმიკრობული რეზისტენტობის დამახასიათებელ სურათს.[66]Tamma PD, Aitken SL, Bonomo RA, et al. IDSA guidance on the treatment of antimicrobial-resistant gram-negative infections: version 1.0. Jul 2023 [internet publication].
https://www.idsociety.org/practice-guideline/amr-guidance
ცეფალექსინი ან ამოქსიცილინი/კლავულანატი შეიძლება გამოყენებულ იქნას როგორც პირველი რიგის ორალური ანტიბიოტიკები (თუ ხელმისაწვდომია კულტურის შედეგები და ბაქტერიები მგრძნობიარეა)).[70]National Institute for Health and Care Excellence. Pyelonephritis (acute): antimicrobial prescribing. Oct 2018 [internet publication].
https://www.nice.org.uk/guidance/ng111
თირკმლის ფონური დაავადების მქონე პაციენტებს, რომლებიც საჭიროებენ უფრო ფართო Pseudomonas და გრამ-უარყოფით დაფარვას და რომლებიც სისტემურად სტაბილურები არიან, მიეცით ფთორქინოლონი, მაგ. პერორალური ციპროფლოქსაცინი.[72]Jackson MA, Schutze GE; Committee On Infectious Diseases. The use of systemic and topical fluoroquinolones. Pediatrics. 2016 Nov;138(5):e20162706.
https://pediatrics.aappublications.org/content/138/5/e20162706.long
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27940800?tool=bestpractice.com
[73]Committee on Infectious Diseases. The use of systemic fluoroquinolones. Pediatrics. 2006 Sep;118(3):1287-92.
https://pediatrics.aappublications.org/content/118/3/1287.long
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16951028?tool=bestpractice.com
ციპროფლოქსაცინი აქტიურია ESBL-ის გამომწვევი ენტერობაქტერიების მიმართ, როგორიცაა E coli და AmpC-ბეტა-ლაქტამაზას წარმომქმნელი ენტერობაქტერიების, როგორიცაა Klebsiella სახეობები.[66]Tamma PD, Aitken SL, Bonomo RA, et al. IDSA guidance on the treatment of antimicrobial-resistant gram-negative infections: version 1.0. Jul 2023 [internet publication].
https://www.idsociety.org/practice-guideline/amr-guidance
სისტემურმა ფტორქინოლონებმა, როგორიცაა მოქსიფლოქსაცინი, შეიძლება გამოიწვიოს სერიოზული, უნარშემზღუდველი და პოტენციურად ხანგრძლივი ან შეუქცევადი გვერდითი მოვლენები. ეს მოიცავს, მაგრამ არ შემოიფარგლება მხოლოდ: ტენდიოპათია/მყესების გაწყვეტა; პერიფერიული ნეიროპათია; ართროპათია/ართრალგია; აორტის ანევრიზმა და დისექცია; გულის სარქვლის რეგურგიტაცია; დისგლიკემია; და ცენტრალური ნერვული სისტემის ეფექტები, მათ შორის კრუნჩხვები, დეპრესია, ფსიქოზი და სუიციდური აზრები და ქცევა.[74]Rusu A, Munteanu AC, Arbănași EM, et al. Overview of side-effects of antibacterial fluoroquinolones: new drugs versus old drugs, a step forward in the safety profile? Pharmaceutics. 2023 Mar 1;15(3):804.
https://www.mdpi.com/1999-4923/15/3/804
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/36986665?tool=bestpractice.com
დანიშნულების შეზღუდვები ვრცელდება ფტორქინოლონების გამოყენებაზე და ეს შეზღუდვები შეიძლება განსხვავდებოდეს ქვეყნებს შორის. ზოგადად, ფტორქინოლონები უნდა შეიზღუდოს, გამოყენებული იქნას მხოლოდ სერიოზული, სიცოცხლისათვის საშიში ბაქტერიული ინფექციებისას. ზოგიერთმა მარეგულირებელმა სააგენტომ შეიძლება ასევე გირჩიოს მათი გამოყენება მხოლოდ იმ სიტუაციებში, როდესაც სხვა ანტიბიოტიკები, რომლებიც ჩვეულებრივ რეკომენდებულია ინფექციისთვის, შეუსაბამოა (მაგ., რეზისტენტობა, უკუჩვენებები, მკურნალობის წარუმატებლობა, მიუწვდომლობა).
ვარგისიანობის/მიზანშეწონილობის, უკუჩვენებებისა და სიფრთხილის ზომების შესახებ დამატებითი ინფორმაციისთვის მიმართეთ თქვენს ადგილობრივ გაიდლაინებსა და წამლების ფორმულარს.
განიხილეთ ამპიცილინი პლუს გენტამიცინის პარენტერალური შეყვანის შესაძლებლობა, როგორც მეორე რიგის, თირკმლის ადრე არსებული სტრუქტურული დაავადების და თირკმლის ნორმალური ფუნქციის მქონე პაციენტებისთვის. ალტერნატიული ვარიანტები მოიცავს ცეფოტაქსიმს ან ცეფტრიაქსონს.[1]European Association of Urology. Guidelines on paediatric urology. 2023 [internet publication].
https://uroweb.org/guidelines/paediatric-urology/chapter/introduction
ცეფალოსპორინების პერორალური და ინტრავენური ფორმები თანაბრად ეფექტური აღმოჩნდა.[75]Neuhaus TJ, Berger C, Buechner K, et al. Randomised trial of oral versus sequential intravenous/oral cephalosporins in children with pyelonephritis. Eur J Pediatr. 2008 Sep;167(9):1037-47.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18074149?tool=bestpractice.com
პაციენტთა განსაკუთრებული პოპულაცია
მიმართეთ სპეციალისტს ანტიბიოტიკის შესარჩევად პენიცილინის მიმართ ალერგიის მქონე პაციენტებში, რომლებსაც აღენიშნებათ იმუნოსუპრესია, თირკმელების ფუნქციის დარღვევა ან რომლებიც სათანადოდ ვერ პასუხობენ საწყის მკურნალობას. თერაპია ინდივიდუალიზებულია და დამოკიდებულია პაიენტის ფაქტორებზე, დაავადების სიმძიმეზე, შესაძლო გამომწვევ ორგანიზმზე და ადგილობრივ ანტიმიკრობულ მგრძნობელობაზე.
ახალშობილებში და პატარა ასაკის ჩვილებში პენიცილინზე ალერგია ზოგადად პრობლემას არ წარმოადგენს, რადგან მათ ადრე ეს პრეპარატი არ მიუღიათ.
თირკმელების ფუნქციის დარღვევის დროს უნდა მოვერიდოთ ნიტროფურანტოინის გამოყენებას ბავშვებში.
სოკოს საწინააღმდეგო თერაპია შეიძლება საჭირო იყოს იმუნოსუპრესიულ პაციენტებში.
დამხმარე მკურნალობა
ზოგიერთ პაციენტს შესაძლოა დასჭირდეს დამხმარე ტიპის მოვლა ინტრავენური სითხეებით და/ან სიცხის დამწევი საშუალებებით (მაგ. პარაცეტამოლი).
საწყის მკურნალობაზე პასუხის არარსებობა
საწყის თერაპიაზე პასუხის არარსებობა შეიძლება მიუთითებდეს, რომ მიკროორგანიზმი არ არის მგრძნობიარე ანტიმიკრობული აგენტის მიმართ ან ვითარდება პიონეფროზი, თირკმლის აბსცესი ან შარდის დრენაჟის ობსტრუქცია. კულტურის შედეგები უნდა გადაისინჯოს და ჩატარდეს გადაუდებელი ექოსკოპია.
განმეორებითი UTI
განმეორებითი UTI განისაზღვრება როგორც:[4]National Institute for Health and Care Excellence. Urinary tract infection in under 16s: diagnosis and management. Jul 2022 [internet publication].
https://www.nice.org.uk/guidance/ng224
≥ მწვავე პიელონეფრიტის 2 ეპიზოდი, ან
მწვავე პიელონეფრიტის ერთი ეპიზოდი და ცისტიტის ≥1 ეპიზოდი, ან
ცისტიტის ≥ 3 ეპიზოდი.
რეკურენტულ (განმეორებითი/მორეციდივე) UTI შეიძლება გამოწვეული იყოს გადაუჭრელი ინფექციით (თავდაპირველი მკურნალობა არაადეკვატურია საშარდე გზებში ბაქტერიების აღმოსაფხვრელად) ან მუდმივი ინფექციით (გამოწვეული საშარდე გზებში ბაქტერიების ხელახალი გაჩენით მუდმივი ინფექციის ადგილის გამო, რომელიც არ შეიძლება აღმოიფხვრას [მაგ. ინფიცირებული ქვები ან ფისტულები]). ერთი და იგივე პათოგენი მონაწილეობს თითოეულ რეკურენტულ ინფექციაში.[1]European Association of Urology. Guidelines on paediatric urology. 2023 [internet publication].
https://uroweb.org/guidelines/paediatric-urology/chapter/introduction
ამერიკის უროლოგიური ასოციაცია გვირჩევს ანტიბიოტიკების პროფილაქტიკას <1 წლამდე ასაკის ბავშვებისთვის, რომლებსაც აქვთ ვეზიკოურეთრალური რეფლუქსი (VUR) და ფებრილური საშარდე ინფექციების ანამნეზი, ან სკრინინგის შედეგად გამოვლენილი რეფლუქსის 3-5 სტადია. ანტიბიოტიკური პროფილაქტიკა შეიძლება განვიხილოთ სკრინინგის შედეგად გამოვლენილი 1-ლი/მე-2 ხარისხის ვეზიკოურეტერული რეფლუქსის მქონე ბავშვებში, რომელთაც არ აქვთ ფებრილური საშარდე გზების ინფექციის ანამნეზი.[37]Peters CA, Skoog SJ, Arant BS Jr, et al; American Urological Association. Management and screening of primary vesicoureteral reflux in children: AUA guideline. 2017 [internet publication].
https://www.auanet.org/guidelines-and-quality/guidelines/vesicoureteral-reflux-guideline
ანტიბიოტიკოთერაპით პროფილაქტიკა ვეზიკულოურეთრული რეფლუქსის მქონე ≥1 წლის ბავშვებში გადაწყდება ინდივიდუალურად. გასათვალისწინებელია კლინიკური კონტექსტი, შარდის ბუშტის და ნაწლავის დისფუნქცია, პაციენტის ასაკი, ვეზიკულოურეთრული რეფლუქსის ხარისხი, მშობლების არჩევანი და ნაწიბურის არსებობა. პროფილაქტიკა რეკომენდირებულია როგორც რეფლუქსის, ასევე დისფუნქციის მქონე ბავშვებისთვის.[37]Peters CA, Skoog SJ, Arant BS Jr, et al; American Urological Association. Management and screening of primary vesicoureteral reflux in children: AUA guideline. 2017 [internet publication].
https://www.auanet.org/guidelines-and-quality/guidelines/vesicoureteral-reflux-guideline
შარდის ბუშტისა და ნაწლავის დისფუნქცია ზრდის მორეციდივე საშარდე გზების ინფექციის რისკს ორჯერ და გამრღვევი საშარდე გზების ინფექციის რისკს ბავშვებში, რომელთაც აღენიშნებათ ვეზიკოურეტერული რეფლუქსი.[25]Keren R, Shaikh N, Pohl H, et al. Risk factors for recurrent urinary tract infection and renal scarring. Pediatrics. 2015 Jul;136(1):e13-21.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4485012
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26055855?tool=bestpractice.com
[27]Arlen AM, Alexander SE, Wald M, et al. Computer model predicting breakthrough febrile urinary tract infection in children with primary vesicoureteral reflux. J Pediatr Urol. 2016 Oct;12(5):288.e1-5.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27072485?tool=bestpractice.com
პროფილაქტიკური ანტიბიოტიკების მოკლე კურსი შეიძლება განიხილებოდეს ბავშვებში, რომლებიც აღარ იყენებენ პამპერსს, აქვთ განმეორებითი ინფექციები და შარდის ბუშტის დისფუნქცია. პარალელურად ოპტიმალური უნდა იყოს შარდის ბუშტის და ნაწლავის მართვა.[19]Yang S, Chua ME, Bauer S, et al. Diagnosis and management of bladder bowel dysfunction in children with urinary tract infections: a position statement from the International Children's Continence Society. Pediatr Nephrol. 2018 Dec;33(12):2207-19.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28975420?tool=bestpractice.com
ბავშვები და მათი აღმზრდელები ინფორმირებულნი უნდა იყვნენ სათანადო ჰიდრაციის და ტუალეტებზე ადვილად წვდომის შესახებ, დაგვიანებული მოშარდვის პრევენციის მიზნით.[4]National Institute for Health and Care Excellence. Urinary tract infection in under 16s: diagnosis and management. Jul 2022 [internet publication].
https://www.nice.org.uk/guidance/ng224
ყაბზობა უნდა განიკურნოს შემდგომი ინფექციების თავიდან ასაცილებლად. შემანარჩუნებელი თერაპია შეიძლება თვეების ან წლების განმავლობაში იყოს საჭირო. იხ ყაბზობა ბავშვებში დამატებითი ინფორმაციისთვის.
ანტიბიოტიკური პროფილაქტიკა გასათვალისწინებელია მძიმე უროლოგიური ანომალიის მქონე ბავშვებისთვისაც.[37]Peters CA, Skoog SJ, Arant BS Jr, et al; American Urological Association. Management and screening of primary vesicoureteral reflux in children: AUA guideline. 2017 [internet publication].
https://www.auanet.org/guidelines-and-quality/guidelines/vesicoureteral-reflux-guideline
[38]Robinson JL, Finlay JC, Lang ME, et al. Prophylactic antibiotics for children with recurrent urinary tract infections. Paediatr Child Health. 2015 Jan-Feb;20(1):45-51.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4333755
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25722643?tool=bestpractice.com
არ არსებობს საბოლოო დასკვნა, რომ პროფილაქიტკური ანტიბიოტიკები ამცირებს განმეორებითი ინფექციის ან თირკმელის დანაწიბურების რისკს ვეზიკოურეტერული რეფლუქსის მქონე ან არმქონე ბავშვებში.[76]Williams G, Craig JC. Long-term antibiotics for preventing recurrent urinary tract infection in children. Cochrane Database Syst Rev. 2019 Apr 1;(4):CD001534.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD001534.pub4/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30932167?tool=bestpractice.com
[77]RIVUR Trial Investigators; Hoberman A, Greenfield SP, Mattoo TK, et al. Antimicrobial prophylaxis for children with vesicoureteral reflux. N Engl J Med. 2014 Jun 19;370(25):2367-76.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4137319
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24795142?tool=bestpractice.com
[78]Mattoo TK, Chesney RW, Greenfield SP, et al; RIVUR Trial Investigators. Renal scarring in the randomized intervention for children with vesicoureteral reflux (RIVUR) trial. Clin J Am Soc Nephrol. 2016 Jan 7;11(1):54-61.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4702233
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26555605?tool=bestpractice.com
[79]Williams G, Hodson EM, Craig JC. Interventions for primary vesicoureteric reflux. Cochrane Database Syst Rev. 2019 Feb 20;(2):CD001532.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD001532.pub5/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30784039?tool=bestpractice.com
[
]
How does antibiotic treatment compare with no treatment or placebo for preventing recurrent urinary tract infection (UTI) in children?/cca.html?targetUrl=https://www.cochranelibrary.com/cca/doi/10.1002/cca.2607/fullსწორი პასუხის ჩვენება
პროფილაქტიკისთვის შესაფერისი არჩევანია პირველი ან მეორე თაობის ცეფალოსპორინი, ტრიმეტოპრიმი, ტრიმეტოპრიმი/სულფამეთოქსაზოლი ან ნიტროფურანტოინი.[1]European Association of Urology. Guidelines on paediatric urology. 2023 [internet publication].
https://uroweb.org/guidelines/paediatric-urology/chapter/introduction
[80]National Institute for Health and Care Excellence. Urinary tract infection (recurrent): antimicrobial prescribing. Oct 2018 [internet publication].
https://www.nice.org.uk/guidance/ng112
ნიტროფურანტოინი და ტრიმეთოპრიმი სასურველია იქ, სადაც შესაძლებელია.[1]European Association of Urology. Guidelines on paediatric urology. 2023 [internet publication].
https://uroweb.org/guidelines/paediatric-urology/chapter/introduction
იქ, სადაც შესაძლებელია, პროფილაქტიკური ანტიბიოტიკის არჩევანი უნდა ეფუძვნებოდეს კულტურის და მგრძნობელობის უახლოეს შედეგებს. გამოყენებული პროფილაქტიკური ანტიბიოტიკის როტაციამ შეიძლება გაზარდოს ანტიბიოტიკორეზისტენტობის რისკი. ერთ-ერთი მეტა ანალიზის გამოთვლის მიხედვით, გვხვდება ერთი მულტირეზისტენტული ინფექცია ყოველ 21 პაციენტზე, რომლებსაც უმკურნალეს ანტიბიოტიკური პროფილაქტიკით.[81]Selekman RE, Shapiro DJ, Boscardin J, et al. Uropathogen resistance and antibiotic prophylaxis: a meta-analysis. Pediatrics. 2018 Jul;142(1):e20180119.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6317567
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29954832?tool=bestpractice.com
თუ ბავშვს პროფილაქტიკის მიღების დროს განუვითარდა მწვავე საშარდე გზების ინფექცია, უნდა დაინიშნოს სხვა ანტიბიოტიკი.[80]National Institute for Health and Care Excellence. Urinary tract infection (recurrent): antimicrobial prescribing. Oct 2018 [internet publication].
https://www.nice.org.uk/guidance/ng112
რეზისტენტობის რისკი იმატებს ანტიბიოტიკოთერაპიის ხანგრძლივობასთან ერთად. პროფილაქტიკური ანტიბიოტიკების კურსი, როგორც წესი, გრძელდება 3-6 თვის განმავლობაში, რის შემდეგაც ხელახლა უნდა შეფასდეს მკურნალობა.[37]Peters CA, Skoog SJ, Arant BS Jr, et al; American Urological Association. Management and screening of primary vesicoureteral reflux in children: AUA guideline. 2017 [internet publication].
https://www.auanet.org/guidelines-and-quality/guidelines/vesicoureteral-reflux-guideline
[38]Robinson JL, Finlay JC, Lang ME, et al. Prophylactic antibiotics for children with recurrent urinary tract infections. Paediatr Child Health. 2015 Jan-Feb;20(1):45-51.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4333755
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25722643?tool=bestpractice.com
ასევე რეკომენდებულია მაღალი ხარისხის ვეზიკოურეტერული რეფლუქსის ქირურგიული მკურნალობა მორეციდივე საშარდე გზების ინფექციების მქონე ბავშვებში, თუმცა ვეზიკოურეტერული რეფლუქსის ქირურგიული ან ენდოსკოპიური კორექციის დამატებითი უპირატესობა ანტიბიოტიკოთერაპიასთან შედარებით დაუდგენელია.[79]Williams G, Hodson EM, Craig JC. Interventions for primary vesicoureteric reflux. Cochrane Database Syst Rev. 2019 Feb 20;(2):CD001532.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD001532.pub5/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30784039?tool=bestpractice.com
[82]Brandström P, Esbjörner E, Herthelius M, et al. The Swedish reflux trial in children: III. Urinary tract infection pattern. J Urol. 2010 Jul;184(1):286-91.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20488494?tool=bestpractice.com
[
]
What are the effects of antibiotics with/without surgical implantation of ureters or endoscopic injection for children with primary vesicoureteric reflux?/cca.html?targetUrl=https://www.cochranelibrary.com/cca/doi/10.1002/cca.2617/fullსწორი პასუხის ჩვენება მიმართეთ უროლოგთან მე-4-5 ხარისხის ვეზიკოურეტერული რეფლუქსის ან მნიშვნელოვანი უროლოგიური ანომალიის მქონე ბავშვები.[38]Robinson JL, Finlay JC, Lang ME, et al. Prophylactic antibiotics for children with recurrent urinary tract infections. Paediatr Child Health. 2015 Jan-Feb;20(1):45-51.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4333755
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25722643?tool=bestpractice.com