პირველადი პრევენცია
ყბაყურას ვაქცინა არის ცოცხალი, შესუსტებული ვირუსის შემცველი ვაქცინა. ქვეყნების უმეტესობაში გამოიყენება ჯერილ ლინის შტამი.
დიდ ბრიტანეთში ყბაყურის ვაქცინა ხელმისაწვდომია მხოლოდ წითელასა და წითურასთან ერთად (MMR ვაქცინა). MMR ვაქცინის პირველი დოზა მიიღება 1 წლის ასაკში, ხოლო მეორე დოზა ჩვეულებრივ მიიღება სკოლაში შესვლამდე, დაახლოებით 3 წლისა და 4 თვის ასაკში.[17]
შეერთებულ შტატებში ყბაყურის ვაქცინა ხელმისაწვდომია წითელასთან და წითურასთან ერთად(MMR ვაქცინა) და ასევე წითელასთან, წითურასთან და ვარიცელასთან (MMRV) კომბინაციაში. ვაქცინის პირველი დოზა ჩვეულებრივ ინიშნება 12-15 თვის ასაკში, ხოლო მეორე 4-6 წლის ასაკში.[21] 1978 წლიდან MMR II არის ერთადერთი MMR ვაქცინა, რომელიც გამოიყენება შეერთებულ შტატებში; თუმცა, 2022 წლის ივნისში, PRIORIX ლიცენზირებული იყო, როგორც MMR ვაქცინის დამატებითი ვარიანტი.[22]
ყბაყურის ეპიდემიის დროს, აშშ-ს იმუნიზაციის პრაქტიკის საკონსულტაციო კომიტეტი რეკომენდაციას უწევს, რომ ≥12 თვის ასაკის პირებმა, რომლებსაც აქვთ გაზრდილი რისკი და მიიღეს ყბაყურის შემცველი ვაქცინის 2 დოზა, უნდა მიიღონ დამატებითი დოზა დაცვის გასაუმჯობესებლად.[23]
სხვა ქვეყნებში ყბაყურის შემცველი ვაქცინები ტარდება ადგილობრივი ან ეროვნული რეკომენდაციებით განსაზღვრულ ასაკში.
საჭიროების შემთხვევაში წწყ ვაქცინა შეიძლება ნებისმიერი ასაკის ადამიანს გაუკეთდეს. ზოგადად, ვაქცინაცია შესუსტებული ყბაყურის შემცველი ვაქცინით რეკომენდირებულია ყველასთვის, ვინც ადრე არ იყო აცრილი, ან იმ ადამიანებისთვის, რომლებმაც ადრე მიიღეს ვაქცინის მხოლოდ 1 დოზა.[17][21][24]
ლიცენზირების შემდგომმა ორმა კვლევამ აჩვენა, რომ 12-23 თვის ასაკის ბავშვებში, 2300-2600 ბავშვზე ერთი დამატებითი ფებრილური კრუნჩხვები განვითარდა MMRV ვაქცინის პირველი დოზიდან 5-12 დღის შემდეგ, ვიდრე MMR და ვარიცელა ვაქცინები ცალკე ინექციების სახით იგივე დღეს. აშშ-ს მითითებების შემდეგ, სადაც ვარიცელას ვაქცინა უკვე გამოიყენება, მოსალოდნელია, რომ გაერთიანებული სამეფო 12 და 18 თვეში შეიტანს ვარიცელას ვაქცინას უნივერსალური იმუნიზაციის პროგრამაში, როგორც MMRV. ეს შესავალი შეიძლება დაიგეგმოს მომავალი წლის ბოლო ნაწილისთვის, რაც საშუალებას იძლევა ფრთხილად დაგეგმვას და განხორციელებას. შესაბამისად, აშშ-ის გაიდლაინები გვთავაზობენ MMRV ვაქცინის სიფრთხილით გამოყენებას ბავშვებში პირადი ან ოჯახური (ანუ, და-ძმა ან მშობელი) კრუნჩხვების ისტორიით და 12-47 თვის ასაკის ბავშვებში MMR და ვარიცელა ვაქცინების პირველი დოზა უნდა დაინიშნოს ცალკე ინექციების სახით. წითელას, ყბაყურას, წითურას და ჩუტყვავილას ვაქცინების მეორე დოზისთვის ნებისმიერ ასაკში (15 თვიდან 12 წლამდე) და პირველი დოზით 48 თვეზე უფროსი ასაკში, ზოგადად სასურველია კომბინირებული MMRV ვაქცინის გამოყენება.[16] ერთმა კვლევამ აჩვენა, რომ კრუნჩხვების რისკი MMR და MMRV ვაქცინების პირველი დოზის შემდეგ იყო დაახლოებით ორჯერ მაღალი 16-23 თვის ასაკში შეყვანისას, ვიდრე 12-15 თვის ასაკში.[25]
ჩატარდა შედარებითი კვლევა, რომლის ფარგლებშიც ერთმანეთს შეადარეს ყბაყურას მიმართ იმუნიტეტი აცრილ და ბუნებრივად ყბაყურა-გადატანილ პირებში. აღმოჩნდა, რომ IgG ანტისხეულების რაოდენობა ნაკლები იყო აცრილ ჯგუფში. თუმცა, ყბაყურის ანტიგენ-სპეციფიკური ლიმფოპროლიფერაციული პასუხები გამოვლინდა ყველა პაციენტის 98%-ში, რაც მიუთითებს უჯრედული იმუნიტეტის ხანგრძლივ მდგრადობაზე ყბაყურის ვირუსის მიმართ.[26] ყბაყურის ვაქცინების საველე გამოცდილება აჩვენებს, რომ ისინი ნაკლებად ეფექტურია, ვიდრე ლიცენზირებამდელი კვლევები ვარაუდობდნენ. ეს შეუსაბამობა შეიძლება ნაწილობრივ გამოწვეული იყოს პირველადი ვაქცინაციის არაეფექტურობით და სეროკონვერსიის ზოგიერთ მაჩვენებელსა და კლინიკურ დაცვას შორის შესაბამისობის ნაკლებობით. არსებობს მტკიცებულება, რომ იმუნიტეტი დროთა განმავლობაში სუსტდება, ამიტომ ვაქცინის მეორეული წარუმატებლობა შეიძლება ასევე მნიშვნელოვანი ფაქტორი იყოს.[19][20]
კოქრეინის მიმოხილვამ აჩვენა, რომ ჯერილ ლინის შემცველი წწყ ვაქცინის ეფექტურობა ყბაყურის პროფილაქტიკაში იყო 72% ერთი დოზის შემდეგ და 86% ორი დოზის შემდეგ.[14]
[ 
]
წწყ ვაქცინა არ არის რეკომენდებული ორსულებში, გლუკოკორტიკოიდების ფარმაკოლოგიური დოზის მიმღებ პაციენტებში ან იმუნოკომპრომისულ პირებში. თუმცა, MMR ვაქცინაცია შეიძლება განიხილებოდეს აივ-ით დაავადებული პაციენტებისთვის, რომლებსაც აქვთ ზომიერი (მაგრამ არა მძიმე) იმუნოსუპრესია, თუმცა უნდა დაიცვან ადგილობრივი პროტოკოლები.[17] MMRV ვაქცინა უკუნაჩვენებია აშშ-ში აივ-ით დაავადებული ბავშვებისთვის.[27]
ვაქცინების გვერდითი ეფექტები იშვიათია. ყველაზე ხშირი გვერდითი ეფექტებია ადგილობრივი რეაქციები, სუბფებრილური ცხელება და გამონაყარი. შეიძლება განვითარდეს პაროტიტიც. 1998 წელს გამოქვეყნდა სტატია, რომელმაც გამოიწვია ცრუ ვარაუდი MMR ვაქცინასა და აუტიზმს შორის კავშირის შესახებ. მას შემდეგ, საწყის სტატიის უარყოფა იქნა წარდგენილი და მრავალმა კვლევამ არ აღმოაჩინა რაიმე მტკიცებულება MMR-სა და აუტიზმს შორის კავშირის შესახებ.[14][28][29]
[ ]
მეორეული პრევენცია
ყბაყურით ინფიცირებული პაციენტები იზოლირებულად უნდა მოთავსდნენ ინფექციის გავრცელების პრევენციის მიზნით. ამერიკის პედიატრიის აკადემია (AAP), დაავადებათა კონტროლისა და პრევენციის ცენტრები (CDC) და ინფექციების საკონტროლო პრაქტიკის მრჩეველთა კომიტეტი (HICPAC) რეკომენდაციას უწევენ პაროტიტის გამოვლენიდან 5-დღიან იზოლირებას როგორც საზოგადოებრივ, ასევე ჯანდაცვის პირობებში და სტანდარტული უსაფრთხოებისა და ჰაერწვეთოვანი უსაფრთხოების ზომების მიღებას.[46] 5 დღით გათავისუფლება ასევე რეკომენდებულია დიდ ბრიტანეთში.[47] ექსპოზიციის შემდგომი იმუნიზაციამ არ აჩვენა ეფექტურობა დაავადების გავრცელების პრევენციაში. თუმცა, CDC რეკომენდაციას უწევს, რომ ადამიანებმა, რომლებიც ადრე ვაქცინირებულნი იყვნენ ყბაყურის ვირუსის შემცველი ვაქცინის ორი დოზით და მიჩნეულნი არიან გაზრდილი რისკის ქვეშ ეპიდემიის გამო, უნდა მიიღონ მესამე დოზა ყბაყურის დაავადებისა და მასთან დაკავშირებული გართულებებისგან დაცვის გასაუმჯობესებლად.[23] უნდა გაეცნოთ ადგილობრივ გაიდლაინებს.
ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას