ფსიტაკოზი
- მიმოხილვა
- თეორია
- დიაგნოზი
- მართვა
- მეთვალყურეობა
- წყაროები
მკურნალობის ალგორითმი
მიაქციეთ ყურადღება, რომ ფორმულა/შეყვანის გზა და დოზა შეიძლება განსხვავებული იყოს მედიკამენტების დასახელების და ბრენდის, ფორმულარის ან გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. მკურნალობის შესახებ რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტის ჯგუფების მიხედვით: იხილეთ გაფრთხილება
≥8 წლის ბავშვები და არაორსული მოზრდილები
ტეტრაციკლინი ± ჟანგბადი
ტეტრაციკლინი პრიორტეტული მკურნალობაა.[14]National Association of State Public Health Veterinarians (NASPHV). Compendium of measures to control Chlamydia psittaci infection among humans (psittacosis) and pet birds (avian chlamydiosis). 2017 [internet publication]. http://www.nasphv.org/Documents/PsittacosisCompendium.pdf
პერორალური თერაპია ნაჩვენებია მსუბუქი და საშუალო სიმძმის დაავადების დროს. ინტრავენური თერაპია ნაჩვენებია მძიმედ დაავადებულ პაციენტებში (ანუ, ფილტვის დაავადების ნიშნებით დიფუზური ჩართვით და ცხელებით, სეფსისით, დისემინირებული ინტრავასკულური კოაგულაციით, ან სხვა ორგანოების ჩართულობის ნიშნებით, როგორიცაა ელენთა ან ღვიძლი). პასუხი ჩვეულებრივ ვლინდება 24-48 საათში.
მკურნალობის კურსი ცვალებადია; ამასთან, ჩვეულებრივ, 2 - 3 კვირაში საკმარისია რეციდივის თავიდან ასაცილებლად. 6 კვირიანი კურსი შესაძლოა აუცილებელი გახდეს ზოგიერთ პაციენტში, განსაკუთრებით, მათთვის, ვისაც მძიმე დაავადება აქვთ.
მძიმე პნევმონიით დაავადებული პაციენტები ჟანგბადით თერაპიას საჭიროებენ.
პირველადი პარამეტრები
დოქსოციკლინი: ბავშვები: 2.2 მგ / კგ პერორალურად ორჯერ დღეში 1-ელ დღეს, რასაც მოჰყვება 2.2 მგ / კგ დღეში ერთხელ ან ორჯერ; ან 4.4 მგ / კგ ინტრავენურად პირველ დღეს, რასაც მოჰყვება 2.2 მგ / კგ დღეში ერთხელ ან ორჯერ; მოზრდილები: 100 მგ პერორალურად ორჯერ დღეში 1-ელ დღეს, რასაც მოჰყვება 100 მგ დღეში ერთხელ ან ორჯერ; ან 200 მგ ინტრავენურად პირველ დღეს, რასაც მოჰყვება 100 მგ დღეში ერთხელ ან ორჯერ
ან
ტეტრაციკლინი: ბავშვებში: 25-50 მგ/კგ/დღე პერორალურად 4 დაყოფილი დოზით; ზრდასრულებში: 250-500 მგ პერორალურად ოთხჯერ დღეში
მაკროლიდი ან ფლუოროკინოლონი ± ჟანგბადი
მაკროლიდები (მაგ: ერითრომიცინი, აზითრომიცინი) და ფტორქინოლონები (მაგ: მოქსიფლოქსაცინი) ალტერნატიულ მეორე რიგის თერაპიას წარმაოდგენს, როდესაც ტეტრაციკლინები უკუნაჩვენებია. ერითრომიცინი, ალბათ, საუკეთესო ალტერნატივაა, თუმცა, მძიმე შემთხვევებში, შეიძლება ნაკლებად ეფექტური იყოს, ვიდრე ტეტრაციკლინი და შეიძლება საჭირო იყოს მკურნალობის 6 კვირიანი კურსი. ასევე გამოიყენება აზითრომიცინი, თუმცა, დაფიქსირებულია გარკვეული რეზისტენტობა.[29]Binet R, Maurelli AT. Frequency of development and associated physiological cost of azithromycin resistance in Chlamydia psittaci 6BC and C. trachomatis L2. Antimicrob Agents Chemother. 2007 Dec;51(12):4267-75. http://aac.asm.org/content/51/12/4267.full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17908942?tool=bestpractice.com
პერორალური თერაპია ნაჩვენებია მსუბუქი და საშუალო სიმძმის დაავადების დროს. ინტრავენური თერაპია ნაჩვენებია მძიმედ დაავადებულ პაციენტებში (ანუ, ფილტვის დაავადების ნიშნებით დიფუზური ჩართვით და ცხელებით, სეფსისით, დისემინირებული ინტრავასკულური კოაგულაციით, ან სხვა ორგანოების ჩართულობის ნიშნებით, როგორიცაა ელენთა ან ღვიძლი). პასუხი ჩვეულებრივ ვლინდება 24-48 საათში.
მკურნალობის კურსი ცვალებადია; ამასთან, ჩვეულებრივ, 2 - 3 კვირაში საკმარისია რეციდივის თავიდან ასაცილებლად. 6 კვირიანი კურსი შესაძლოა აუცილებელი გახდეს ზოგიერთ პაციენტში, განსაკუთრებით, მათთვის, ვისაც მძიმე დაავადება აქვთ.
მძიმე პნევმონიით დაავადებული პაციენტები ჟანგბადით თერაპიას საჭიროებენ.
პირველადი პარამეტრები
ერითრომიცინი: ბავშვები: 50 მგ/კგ/დღე პერორალურად 2-4 დაყოფილ დოზად, მაქსიმუმ 2000 მგ/დღე; მოზრდილებში: 500 მგ პერორალურად ყოველ 6 სთ-ში
ან
ერითრომიცინის ლაქტობიონატი: ბავშვები: 50 მგ/კგ/დღე ინტრავენურად დაყოფილი დოზებით 6 საათში ერთხელ, მაქსიმუმ 4000 მგ/დღე; მოზრდილები: 500-1000 მგ ინტრავენურად ყოველ 6 სთ-ში, მაქსიმუმ 4000 მგ/დღე
მეორეული ვარიანტები
აზიტრომიცინი: ბავშვები: 10 მგ/კგ პერორალურად 1-ელ დღეს, რასაც მოსდევს 5 მგ/კგ დღეში ერთხელ; 500 მგ პერორალურად/ინტრავენურად 1-ელ დღეს, რასაც მოსდევს 250 მგ დღეში ერთხელ
მესამე ვარიანტები
მოქსიფლოქსაცინი: მოზრდილები: 400 მგ პერორალურად/ინტრავენურად 24 საათში ერთხელ
ქლორამფენიკოლი ან რიფამპიცინი ± ჟანგბადი
მესამე ხაზის მკურნალობის ვარიანტები მოიცავს ქლორამფენიკოლსა და რიფამპიცინს, თუმცა არსებობს მრავალი მედიკამენტაშორისი ურთიერთობა, რომელიც ზღუდავს რიფამპიცინის გამოყენებას.
პერორალური თერაპია ნაჩვენებია მსუბუქი და საშუალო სიმძმის დაავადების დროს. ინტრავენური თერაპია ნაჩვენებია მძიმედ დაავადებულ პაციენტებში (ანუ, ფილტვის დაავადების ნიშნებით დიფუზური ჩართვით და ცხელებით, სეფსისით, დისემინირებული ინტრავასკულური კოაგულაციით, ან სხვა ორგანოების ჩართულობის ნიშნებით, როგორიცაა ელენთა ან ღვიძლი). პასუხი ჩვეულებრივ ვლინდება 24-48 საათში.
მკურნალობის კურსი ცვალებადია; ამასთან, ჩვეულებრივ, 2 - 3 კვირაში საკმარისია რეციდივის თავიდან ასაცილებლად. 6 კვირიანი კურსი შესაძლოა აუცილებელი გახდეს ზოგიერთ პაციენტში, განსაკუთრებით, მათთვის, ვისაც მძიმე დაავადება აქვთ.
მძიმე პნევმონიით დაავადებული პაციენტები ჟანგბადით თერაპიას საჭიროებენ.
პირველადი პარამეტრები
ქლორამფენიკოლი: ბავშვები და მოზრდილები: 50-100 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად დაყოფილი დოზებით ყოველ 6 სთ-ში, მაქსიმუმი 4000 მგ/დღეში
ან
რიფამპიცინი: ბავშვები: 100 მგ/კგ/დღე ინტრავენურად დაყოფილ დოზებად ყოველ 12 საათში, მაქსიმუმ 600 მგ/დღე; მოზრდილები: 600 მგ პერორალურად/ინტრავენურად ყოველ 12-24 საათში ერთხელ
ოფთალმოლოგიური ერითრომიცინი ადგილობრივად
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
C psittaci კონიუქტივიტისთვის რეკომენდებულია ტოპიკური ერითრომიცინი.[4]Dean D, Shama A, Schachter J, et al. Molecular identification of an avian strain of Chlamydia psittaci causing severe keratoconjunctivitis in a bird fancier. Clin Infect Dis. 1995 May;20(5):1179-85. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7619997?tool=bestpractice.com
პირველადი პარამეტრები
ერითრომიცინი ადგილობრივად: (0.5%) ქვედა კონიუნქტივაზე დატანა ორჯერ დღეში
<8 წლის ბავშვები და ორსული ქალები
მაკროლიდი ± ჟანგბადი
ერითრომიცნი არის პირველი რიგის მკურნალობა ბავშვებში. აზითრომიცინი შეიძლება გამოვიყენოთ ალტერნატივის სახით. მაკროლიდები ორსულებში უპირატესი ვარიანტია.
პერორალური თერაპია ნაჩვენებია მსუბუქი და საშუალო სიმძმის დაავადების დროს. ინტრავენური თერაპია ნაჩვენებია მძიმედ დაავადებულ პაციენტებში (ანუ, ფილტვის დაავადების ნიშნებით დიფუზური ჩართვით და ცხელებით, სეფსისით, დისემინირებული ინტრავასკულური კოაგულაციით, ან სხვა ორგანოების ჩართულობის ნიშნებით, როგორიცაა ელენთა ან ღვიძლი). პასუხი ჩვეულებრივ ვლინდება 24-48 საათში.
მკურნალობის კურსი ცვალებადია; ამასთან, ჩვეულებრივ, 2 - 3 კვირაში საკმარისია რეციდივის თავიდან ასაცილებლად. 6 კვირიანი კურსი შესაძლოა აუცილებელი გახდეს ზოგიერთ პაციენტში, განსაკუთრებით, მათთვის, ვისაც მძიმე დაავადება აქვთ.
მძიმე პნევმონიით დაავადებული პაციენტები ჟანგბადით თერაპიას საჭიროებენ.
პირველადი პარამეტრები
ერითრომიცინი: ბავშვები: 50 მგ/კგ/დღე პერორალურად 2-4 დაყოფილ დოზად, მაქსიმუმ 2000 მგ/დღე; მოზრდილებში: 500 მგ პერორალურად ყოველ 6 სთ-ში
ან
ერითრომიცინის ლაქტობიონატი: ბავშვები: 50 მგ/კგ/დღე ინტრავენურად დაყოფილი დოზებით 6 საათში ერთხელ, მაქსიმუმ 4000 მგ/დღე; მოზრდილები: 500-1000 მგ ინტრავენურად ყოველ 6 სთ-ში, მაქსიმუმ 4000 მგ/დღე
მეორეული ვარიანტები
აზიტრომიცინი: >6 თვის ბავშვები: 10 მგ/კგ პერორალურად 1-ელ დღეს, რასაც მოსდევს 5 მგ/კგ დღეში ერთხელ; 500 მგ პერორალურად/ინტრავენურად 1-ელ დღეს, რასაც მოსდევს 250 მგ დღეში ერთხელ
ქლორამფენიკოლი ან ტეტრაციკლინი ± ჟანგბადი
ქლორამფენიკოლი არის შესაფერისი მეორე რიგის ვარიანტი; ამასთან, განსაკუთრებული სიფრთხილე უნდა გამოიჩინოთ ბავშვებსა და ორსულ ქალებში.
გრეის სინდრომი (ასევე ცნობილია როგორც ნაცრისფერი ბავშვის სინდრომი), ცირკულარული კოლაფსის ერთგვარი სახეობა, რომელიც პოტენციურად სიცოცხლისთვის საშიშია, აღინიშნა ნაადრევად დაბადებულ ბავშვებსა და ახალშობილებში, რომლებიც იღებენ ქლორამფენიკოლს და უფრო იშვიათად 2 წლამდე ასაკის ბავშვებში.
ორსულ ქალებში ქლორამფენიკოლის უსაფრთხოების მხარდამჭერი მონაცემების ნაკლებობაა და ის უნდა გამოვიყენოთ მხოლოდ, თუ სარგებელი დედისთვის გადაწონის რისკებს ნაყოფისთვის. ის არ უნდა გამოვიყენოთ უახლოეს ვადაში ან მშობიარობის დროს გრეის სინდრომის რისკის და ახალშობილის ძვლის ტვინის სუპრესიის გამო. განსაკუთრებული სიფრთხილეა რეკომენდებული მეძუძურ ქალებშიც.
ტეტრაციკლინი რეკომენდებული არ არის ნაყოფის ძვალ-სახსროვან სისტემაზე მავნე ზემოქმედების გამო, თუმცა გამოიყენება უკიდურეს შემთხვევებში სიცოცხლის გადასარჩენად, როდესაც ერითრომიცინი არაეფექტურია.[35]Muanda FT, Sheehy O, Bérard A. Use of antibiotics during pregnancy and the risk of major congenital malformations: a population based cohort study. Br J Clin Pharmacol. 2017 Nov;83(11):2557-2571. https://bpspubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/bcp.13364 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28722171?tool=bestpractice.com [36]Jorgensen DM. Gestational psittacosis in a Montana sheep rancher. Emerg Infect Dis. 1997 Apr-Jun;3(2):191-4. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9204302?tool=bestpractice.com დოქსიციკლინის გამოყენება ფიქსირდება ერთ-ერთი შემთხვევის ანგარიშში.[37]Khatib R, Thirumoorthi MC, Kelly B, et al. Severe psittacosis during pregnancy and suppression of antibody response with early therapy. Scand J Infect Dis. 1995;27(5):519-21. https://www.tandfonline.com/doi/full/10.3109/00365549509047058 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8588147?tool=bestpractice.com
ზოგადად, რეკომენდებულია, რომ ტეტრაციკლინები არ გამოიყენოთ < 8 წლის ასაკის ბავშვებში ( < 12 წლამდე ასაკი ზოგიერთ ქვეყანაში, მაგალითად, დიდი ბრიტანეთი) კბილების ფერის შეცვლის რისკის გამო; თუმცა, მათი გამოყენება შეიძლება მცირეწლოვან ბავშვებში, თუ სარგებელი აღემატება რისკებს, განსაკუთრებით სიცოცხლისათვის საშიშ სიტუაციებში, როდესაც სხვა თერაპიები არ არის ეფექტური.[14]National Association of State Public Health Veterinarians (NASPHV). Compendium of measures to control Chlamydia psittaci infection among humans (psittacosis) and pet birds (avian chlamydiosis). 2017 [internet publication]. http://www.nasphv.org/Documents/PsittacosisCompendium.pdf
მკურნალობის კურსი ცვალებადია; ამასთან, ჩვეულებრივ, 2 - 3 კვირაში საკმარისია რეციდივის თავიდან ასაცილებლად. 6 კვირიანი კურსი შესაძლოა აუცილებელი გახდეს ზოგიერთ პაციენტში, განსაკუთრებით, მათთვის, ვისაც მძიმე დაავადება აქვთ.
მძიმე პნევმონიით დაავადებული პაციენტები ჟანგბადით თერაპიას საჭიროებენ.
პირველადი პარამეტრები
ქლორამფენიკოლი: ბავშვები და მოზრდილები: 50-100 მგ/კგ/დღე ინტრავენურად დაყოფილი დოზებით ყოველ 6 სთ-ში, მაქსიმუმი 4000 მგ/დღეში
მეტი ქლორამფენიკოლიმძიმე ინფექციების დროს შეიძლება საჭირო გახდეს დოზები 100 მგ / კგ დღე; ამასთან, დოზა უნდა შემცირდეს 50 მგ / კგ / დღე-ით რაც შეიძლება მალე.
დაბალი დოზა 25 მგ / კგ / დღე რეკომენდებულია ნაადრევ და დროულ ახალშობილებში, ხოლო ახალშობილებსა და ბავშვებში, რომლებშიც ეჭვი გვაქვს თირკმლის და / ან ღვიძლის უკმარისობაზე.
ან
ტეტრაციკლინი: ბავშვებში: 25-50 მგ/კგ/დღე პერორალურად 4 დაყოფილი დოზით; ზრდასრულებში: 250-500 მგ პერორალურად ოთხჯერ დღეში
ოფთალმოლოგიური ერითრომიცინი ადგილობრივად
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
C psittaci კონიუქტივიტისთვის რეკომენდებულია ტოპიკური ერითრომიცინი.[4]Dean D, Shama A, Schachter J, et al. Molecular identification of an avian strain of Chlamydia psittaci causing severe keratoconjunctivitis in a bird fancier. Clin Infect Dis. 1995 May;20(5):1179-85. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7619997?tool=bestpractice.com
პირველადი პარამეტრები
ერითრომიცინი ადგილობრივად: (0.5%) ქვედა კონიუნქტივაზე დატანა ორჯერ დღეში
აირჩიეთ პაციენტების ჯგუფი ჩვენი რეკომენდაციების სანახავად
მიაქციეთ ყურადღება, რომ ფორმულაცია/შეყვანის გზა და დოზირება შეიძლება განსხვავებული იყოს მედიკამენტების დასახელების და ბრენდების, წამლების ფორმულარის ან გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. მკურნალობის შესახებ რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტის ჯგუფების მიხედვით. იხილეთ გაფრთხილება
ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას