პოსტოპერაციული ცხელების შეფასება

ყველაზე გავრცელებული გამომწვევი მიკროორგანიზმებია: Staphylococcus aureus, Streptococcus pyogenes, enterococci და Pseudomonas aeruginosa.

სისხლის კულტურას, პნევმონიის დროს, როგორც წესი, აქვს დაბალი დიაგნოსტიკური მნიშვნელობა.

Staphylococcus aureus, Pseudomonas, Klebsiella, Peptostreptococcus, Propionibacterium, Bacteroides fragilis და სოკოები.

Staphylococcus aureus და Staphylococcus epidermidis ყველაზე ხშირი მიკროორგანიზმებია, თუმცა სულ უფრო და უფრო იზრდება გრამუარყოფითი მიკრობების პრევალენტობა.

ანატომიური გარჩევადობის გასაუმჯობესებლად შესაძლებელია პერორალური ან ინტრავენური საკონტრასტო ნივთიერების გამოყენება.

ანატომიური გარჩევადობის გასაუმჯობესებლად შესაძლებელია პერორალური ან ინტრავენური საკონტრასტო ნივთიერების გამოყენება.

სისხლის კულტურის აღება უნდა მოხდეს დაუყოვნებლივ და უმჯობესია, ანტიბიოტიკებით მკურნალობის დაწყებამდე, იმ პირობით, რომ ნიმუშის აღება არ დააყოვნებს ანტიბიოტიკების დანიშვნას. სხვა კულტურების (მაგ., ნახველის, განავლის და შარდის) აღება უნდა მოხდეს კლინიკური ჩვენებით

შრატში ლაქტატის მომატება მიანიშნებს ქსოვილების ჰიპოპერფუზიაზე და ყველაზე საიმედოდ ფასდება არტერიული ნიმუშის მეშვებით.

ლეიკოციტების რაოდენობა სენსიტიურია სეფსისის დიაგნოზისთვის, მაგრამ არ არის სპეციფიკური

სეფსისის დროს შეიძლება აღინიშნოს კრეატინინის მომატება, რაც დაკავშირებულია თირკმლის დისფუნქციასთან

სეფსისი შეიძლება წარმოიშვას ჰეპატური ან პერი-ჰეპატური ინფექციებიდან. ღვიძლის თანმხლებმა დაავადებამ შეიძლება გავლენა მოახდინოს პრეპარატების მეტაბოლიზმზე. სეპტიკურმა შოკმა შეიძლება დაარღვიოს სისხლის მიმოქევა და მეტბოლიზმი ღვიძლში.

ეკგ უნდა გაკეთდეს სხვა დიფერენციული დიაგნოზების გამორიცხვის ხელშესაწყობად, მათ შორის, მიოკარდიუმის ინფარქტის, პერიკარდიტის და მიოკარდიტის. სეფსისი ასევე იწვევს მიოკარდიუმის დისფუნქციის და არითმიების მიმართ წინასწარგანწყობას.

ტარდება მენინგიტზე ეჭვის მიტანისას.

ჩამოთვლილი ნიშნების არსებობა მიუთითებს აღნიშნულ მდგომარეობაზე, თუმცა დიაგნოსტიკური არ არის. გულმკერდის რენტგენოგრაფიის მიზანია პაციენტის სიმპტომების სხვა მიზეზების გამორიცხვა.

ჩამოთვლილი ნიშნების არსებობა მიანიშნებს აღნიშნულ მდგომარეობაზე, თუმცა არ არის დიაგნოსტიკური.

ტარდება პაციენტებში, რომელთაც აქვთ ფილტვის CT ანგიოგრაფიის უკუჩვენება ან ახალგაზრდებში, რადიაციასთან ექსპოზიციის შემცირების მიზნით. ვენტილაციურ-პერფუზიული სკანირების ინტერპრეტაცია დამოკიდებულია კლინიცისტის ეჭვის ხარისხზე.

მედიკამენტის მოხსნის შემდეგ სიმპტომების კუპირებამდე შეიძლება საჭირო იყოს რამდენიმე დღე.

ძირითადი გამოყენებაა: ჰემორაგიული ინსულტის დიაგნოსტიკა და შესაბამისი თერაპიის მიმართულების განსაზღვრა.

დაბალი სენსიტიურობის ტესტი, უმეტესად ნორმაშია.

კულტურის შედეგები ხშირად უარყოფითია; შესაბამისად, კლინიკური ეჭვი განსაზღვრავს მკურნალობის გადაწყვეტილებას.

ლეიკოციტების რაოდენობა >100 x 10⁹/ლ (>100,000/მკლ) კლინიცისტისთვის საყურადღებოა ინფექციური ართრიტის შესაძლო არსებობის გასათვალისწინებლად.

ლეიკოციტების რაოდენობა >100 x 10⁹/ლ (>100,000/მკლ) კლინიცისტისთვის საყურადღებოა ინფექციური ართრიტის შესაძლო არსებობის გასათვალისწინებლად.

შრატის ლიპაზას ტესტი უპირატესია შრატის ამილაზას ტესტთან შედარებით.[48]Rompianesi G, Hann A, Komolafe O, et al. Serum amylase and lipase and urinary trypsinogen and amylase for diagnosis of acute pancreatitis. Cochrane Database Syst Rev. 2017 Apr 21;(4):CD012010. https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD012010.pub2/full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28431198?tool=bestpractice.com [49]Tenner S, Vege SS, Sheth SG, et al. American College of Gastroenterology guidelines: management of acute pancreatitis. Am. J. Gastroenterol. 2024 Mar;119(3):p 419-37. https://journals.lww.com/ajg/fulltext/2024/03000 american_college_of_gastroenterology_guidelines_.14.aspx [50]American Society for Clinical Pathology. Choosing wisely: Do not test for amylase in cases of suspected acute pancreatitis. Instead, test for lipase. Sept 2016 [internet publication]. https://www.choosingwisely.org/clinician-lists/american-society-clinical-pathology-testing-for-amylase შრატში ლიპაზას და ამილაზას დონის მგრძნობელობა და სპეციფიკურობა მსგავსია, მაგრამ ლიპაზას დონე უფრო მეტხანს რჩება მომატებული (სიმპტომების დაწყებიდან 14 დღის განმავლობაში, ხოლო ამილაზას შემთხვევაში - 5 დღის განმავლობაში), რაც სიმპტომების მოგვიანებით გამოვლენის შემთხვევაში დიაგნოსტირების უფრო მაღალ ალბათობას იძლევა.[48]Rompianesi G, Hann A, Komolafe O, et al. Serum amylase and lipase and urinary trypsinogen and amylase for diagnosis of acute pancreatitis. Cochrane Database Syst Rev. 2017 Apr 21;(4):CD012010. https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD012010.pub2/full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28431198?tool=bestpractice.com

შრატის ლიპაზას ტესტი უპირატესია შრატის ამილაზას ტესტთან შედარებით.[48]Rompianesi G, Hann A, Komolafe O, et al. Serum amylase and lipase and urinary trypsinogen and amylase for diagnosis of acute pancreatitis. Cochrane Database Syst Rev. 2017 Apr 21;(4):CD012010. https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD012010.pub2/full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28431198?tool=bestpractice.com [49]Tenner S, Vege SS, Sheth SG, et al. American College of Gastroenterology guidelines: management of acute pancreatitis. Am. J. Gastroenterol. 2024 Mar;119(3):p 419-37. https://journals.lww.com/ajg/fulltext/2024/03000 american_college_of_gastroenterology_guidelines_.14.aspx [50]American Society for Clinical Pathology. Choosing wisely: Do not test for amylase in cases of suspected acute pancreatitis. Instead, test for lipase. Sept 2016 [internet publication]. https://www.choosingwisely.org/clinician-lists/american-society-clinical-pathology-testing-for-amylase შრატში ლიპაზას და ამილაზას დონის მგრძნობელობა და სპეციფიკურობა მსგავსია, მაგრამ ლიპაზას დონე უფრო მეტხანს რჩება მომატებული (სიმპტომების დაწყებიდან 14 დღის განმავლობაში, ხოლო ამილაზას შემთხვევაში - 5 დღის განმავლობაში), რაც სიმპტომების მოგვიანებით გამოვლენის შემთხვევაში დიაგნოსტირების უფრო მაღალ ალბათობას იძლევა.[48]Rompianesi G, Hann A, Komolafe O, et al. Serum amylase and lipase and urinary trypsinogen and amylase for diagnosis of acute pancreatitis. Cochrane Database Syst Rev. 2017 Apr 21;(4):CD012010. https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD012010.pub2/full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28431198?tool=bestpractice.com

უმეტეს პაციენტებში მუცლის ღრუს გამოსახულებითი კვლევა საჭირო არ არის. თუმცა, როგორც კი მწვავე პანკრეატიტის დიაგნოზი დაისმება, საჭიროა ტრანსაბდომინალური ულტრაბგერითი გამოკვლევა, რათა გამოირიცხოს ნაღვლოვანი კენჭები, როგორც ეტიოლოგიური ფაქტორი.[49]Tenner S, Vege SS, Sheth SG, et al. American College of Gastroenterology guidelines: management of acute pancreatitis. Am. J. Gastroenterol. 2024 Mar;119(3):p 419-37. https://journals.lww.com/ajg/fulltext/2024/03000 american_college_of_gastroenterology_guidelines_.14.aspx

უმეტეს პაციენტებში მუცლის ღრუს გამოსახულებითი კვლევა საჭირო არ არის. ნეკროზის განვითარებას ჩვეულებრივ სჭირდება დაახლოებით ხუთი დღე, ამიტომ ადრეული CT სკანირება არ შეიძლება გამოყენებული იქნას დაავადების სიმძიმის შესაფასებლად.

გასტროენტეროლოგთა ამერიკული კოლეჯის (ACG) გაიდლაინები რეკომენდაციას უწევს CT ან MRI -ის კვლევის ჩატარებას 48 საათის შემდეგ იმ პაციენტებში, რომელთა მდგომარეობა არ უმჯობესდება ან სიმპტომები უარესდება.[49]Tenner S, Vege SS, Sheth SG, et al. American College of Gastroenterology guidelines: management of acute pancreatitis. Am. J. Gastroenterol. 2024 Mar;119(3):p 419-37. https://journals.lww.com/ajg/fulltext/2024/03000 american_college_of_gastroenterology_guidelines_.14.aspx სხვა გაიდლაინები რეკომენდაციას უწევენ კონტრასტული CT ან MRI-ის გამოყენებას სიმპტომების დაწყებიდან 72-დან 96 საათამდე პერიოდში ნეკროზის შესაფასებლად.[52]Leppäniemi A, Tolonen M, Tarasconi A, et al. 2019 WSES guidelines for the management of severe acute pancreatitis. World J Emerg Surg. 2019;14:27. https://wjes.biomedcentral.com/articles/10.1186/s13017-019-0247-0 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31210778?tool=bestpractice.com [53]Working Group IAP/APA Acute Pancreatitis Guidelines. IAP/APA evidence-based guidelines for the management of acute pancreatitis. Pancreatology. 2013 Jul-Aug;13(4 suppl 2):e1-15. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1424390313005255?via%3Dihub http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24054878?tool=bestpractice.com

გასტროენტეროლოგთა ამერიკული კოლეჯის (ACG) გაიდლაინები რეკომენდაციას უწევს CT ან MRI -ის კვლევის ჩატარებას 48 საათის შემდეგ იმ პაციენტებში, რომელთა მდგომარეობა არ უმჯობესდება ან სიმპტომები უარესდება[49]Tenner S, Vege SS, Sheth SG, et al. American College of Gastroenterology guidelines: management of acute pancreatitis. Am. J. Gastroenterol. 2024 Mar;119(3):p 419-37. https://journals.lww.com/ajg/fulltext/2024/03000 american_college_of_gastroenterology_guidelines_.14.aspx სხვა გაიდლაინები რეკომენდაციას უწევენ კონტრასტული CT ან MRI-ის გამოყენებას სიმპტომების დაწყებიდან 72-დან 96 საათამდე პერიოდში ნეკროზის შესაფასებლად.[52]Leppäniemi A, Tolonen M, Tarasconi A, et al. 2019 WSES guidelines for the management of severe acute pancreatitis. World J Emerg Surg. 2019;14:27. https://wjes.biomedcentral.com/articles/10.1186/s13017-019-0247-0 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31210778?tool=bestpractice.com [53]Working Group IAP/APA Acute Pancreatitis Guidelines. IAP/APA evidence-based guidelines for the management of acute pancreatitis. Pancreatology. 2013 Jul-Aug;13(4 suppl 2):e1-15. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1424390313005255?via%3Dihub http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24054878?tool=bestpractice.com

MRCP-ის გამოყენებით MRI-ს აქვს უპირატესობა, რომ არ საჭიროებს ინტრავენურ კონტრასტირებას ან დასხივებას, თუმცა ინტრავენური გადოლინიუმი აძლიერებს სურათს არაკონტრასტულ MRI-სთან შედარებით.

გარდა ამისა, MRCP იძლევა პანკრეასის სადინრის და ნაღვლის საერთო სადინარის კენჭების უკეთ ვიზუალიზაციას CT-თან შედარებით. მას შეუძლია უკეთ განასახვავოს პერიპანკრეასულ გროვებში მკვრივი წარმონაქნები ცისტებისგან.[54]American College of Radiology. ACR appropriateness criteria: acute pancreatitis. 2019 [internet publication]. https://acsearch.acr.org/docs/69468/Narrative ​

მომატებულია ყველა, კრეატინინის გარდა. ნიმუშის ადეკვატურობის განისაზღვრისთვის იზომება კრეატინინი.

ნევროლოგიური ოპერაციების შემდეგ განვითარებული მენინგიტების უმეტესი ნაწილი ასეპტიკურია, თუმცა საჭიროა ინფექციური მიზეზების გამორიცხვა.

ნაჩვენებია იმ შემთხვევაში, თუ უარყოფითია მიმოხილვითი რენტგენი და/ან კლინიკური სურათი მძიმეა.

ინფორმატიულია, როცა CT დიაგნოსტირება ვერ ხდება ან გართულებების - ჰიპოფიზის დაზიანების ან ინფექციის თავის ტვინში გავრცელების შესაფასებლად.

ფთოროდეზოქსიგლუკოზის პოზიტრონის ემისიური ტომოგრაფია და ერთჯერადი ფოტონის კომპიუტერული ტომოგრაფიული სკანირება განსაკუთრებით სარგებლიანია, როდესაც მრტ-ზე ძვალში შეინიშნება პათოლოგია და ძნელია იმის დადგენა, არის თუ არა ეს აქტიური ინფექცია ან უბრალოდ ძვლის სტრუქტურული დაზიანება.[55]Wang GL, Zhao K, Liu ZF, et al. A meta-analysis of fluorodeoxyglucose-positron emission tomography versus scintigraphy in the evaluation of suspected osteomyelitis. Nucl Med Commun. 2011 Dec;32(12):1134-42. https://www.doi.org/10.1097/MNM.0b013e32834b455c http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21934545?tool=bestpractice.com

ემპირიული ანტიბიოტიკოთერაპიის დაწყებამდე უნდა ავიღოთ სისხლის კულტურის 3 კომპლექტი 1 საათიანი ინტერვალით.