ღვიძლის აბსცესი
- მიმოხილვა
- თეორია
- დიაგნოზი
- მართვა
- მეთვალყურეობა
- წყაროები
მკურნალობის ალგორითმი
მიაქციეთ ყურადღება, რომ ფორმულა/შეყვანის გზა და დოზა შეიძლება განსხვავებული იყოს მედიკამენტების დასახელების და ბრენდის, ფორმულარის ან გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. მკურნალობის შესახებ რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტის ჯგუფების მიხედვით: იხილეთ გაფრთხილება
მოსალოდნელი პიოგენური აბსცესი
ემპირიული ფართო სპექტრის ანტიბიოტიკები,რეზისტენტური ორგანიზმებს დაფარვით.
ფართოსპექტრის ანტიბიოტიკოთერაპია უნდა დაიწყოს ემპირიულად, როდესაც მოსალოდნელია ღვიძლის აბსცესი.[39]Hope WW, Vrochides DV, Newcomb WL, et al. Optimal treatment of hepatic abscess. Am Surg. 2008 Feb;74(2):178-82. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18306874?tool=bestpractice.com [40]Ng FH, Wong WM, Wong BC, et al. Sequential intravenous/oral antibiotic vs. continuous intravenous antibiotic in the treatment of pyogenic liver abscess. Aliment Pharmacol Ther. 2002 Jun;16(6):1083-90. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1046/j.1365-2036.2002.01266.x/full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12030949?tool=bestpractice.com
თავდაპირველი თერაპია უნდა იყოს მიმართული გრამ-დადებით, გრამ უარყოფით და ანაერობულ ორგანიზმებზე Bacteroides სახეობების ჩათვლით.[8]Johannsen EC, Sifri CD, Madoff LC. Pyogenic liver abscesses. Infect Dis Clin North Am. 2000 Sep;14(3):547-63. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10987109?tool=bestpractice.com [20]Feldman M, Friedman LS, Brandt LJ. Brandt. Sleisenger and fordtran's gastrointestinal and liver disease - 2: pathophysiology, diagnosis, management. 11th ed. Elsevier; 2022.
ანტიბიოტიკების რეჟიმი, რომელიც როგორც წესი ფართო სპექტრისაა, სწრაფად უნდა დავიწყოთ, როდესაც პაციენტი მწვავედ ავად არის შოკის ნიშნებით ან მკურნალობას იტარებს თერაპიულ განყოფილებაში.
გამოყენებული უნდა იქნას ანტიბიოტიკები, რომლებიც ფარავს გრამუარყოფით ორგანიზმებს, მათ შორის პიპერაცილინი/ტაზობაქტამი მონოთერაპიის სახით; იმიპენემი/ცილასტატინის მონოთერაპია; მეროპენემის მონოთერაპია; ერტაპენემის მონოთერაპია; ან ერთ-ერთი ანტიბიოტიკი- ცეფეპიმიდი, ცეფტრიაქსონი, ლევოფლოქსაცინი ან ციპროფლოქსაცინი მეტრონიდაზოლთან ერთად.
როდესაც არის ბეტალაქტამურების მიმართ რეზისტენტობა ან შეუწყნარებლობა, შესაძლებელია ნებისმიერი ფთორქინოლონის გამოყენება ფთროქინოლონები არ უნდა იქნას გამოყენებული საწყისი ემპირიული თერაპიისას თუ ფთორქინოლებისადმი რეზისტენტული Escherichia coli აჭარბებს 10%-ს საავადმყოფოში ან ადგილობრივ საზოგადოებაში. ეს გვერდითი ეფექტები მოიცავს ტენდინიტს, მყესის გაგლეჯას, ართრალგიას, ნეიროპათიებს და სხვა ეფექტებს ძვალ-კუნთოვანი ან ნერვული სისტემის მხრივ.[42]European Medicines Agency. Quinolone- and fluoroquinolone-containing medicinal products. 19 March 2019 [internet publication]. https://www.ema.europa.eu/en/medicines/human/referrals/quinolone-fluoroquinolone-containing-medicinal-products
თუ პაციენტს აქვს რისკ-ფაქტორები ფართო სპექტრის ბეტა-ლაქტამაზას (ESBL) მაპროდუცირებელი ორგანიზმებისა, უნდა განიხილებოდეს კარბაპენემის ანტიბიოტიკებით მკურნალობა (მაგ., იმიპენემი/ცილასტატინი, მეროპენემი ან ერტაპენემი) კულტურის შედეგების მიღებამდე. ESBL- მაპროდუცირებელი ორგანიზმებს აქვთ ანტიბიოტიკების ფართო სპექტრის მიმართ რეზისტენტობა. ESBL-მაპროდუცირებელი ორგანიზმებით ინფიცირების რისკფაქტორებია: საავადმყოფოში ან ინტენსიურ თერაპიულ განყოფილებაში ხანგრძლივი გაჩერება; ცენტრალური ვენური კათეტერის, არტერიული კათეტერის ან საშარდე კათეტერის არსებობა; დაავადების მძიმე ფორმა; ჰემოდიალიზი, ფილტვის ხელოვნური ვენტილაცია; მუცლის ღრუს გადაუდებელი ოპერაცია, ნებისმიერი ანტიბიოტიკის წინასწარი მიღება; ნაწლავის კოლონიზაცია; და გასტროსტომიის ან ეიუნოსტომიის მილის გამოყენება.[43]Giamarellou H. Multidrug resistance in Gram-negative bacteria that produce extended-spectrum beta-lactamases (ESBLs). Clin Microbiol Infect. 2005 Jul;11(suppl 4):1-16. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15953019?tool=bestpractice.com [44]Jacoby GA, Munoz-Price LS. The new beta-lactamases. N Engl J Med. 2005 Jan 27;352(4):380-91. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15673804?tool=bestpractice.com
ანტიბიოტიკოთერაპიის ხანგრძლივობა დამოკიდებულია პაციენტის კლინიკურ მდგომარეობასა და დრენაჟის ადეკვატურობაზე. თავდაპირველად ინიშნება პარენტერალური თერაპია. თუ პაციენტის მდგომარეობა გაუმჯობესდა და ცხელება და ლეიკოციტოზი მოხსნილია, პაციენტი შეიძლება გადავიდეს ორალურ ანტიინფექციურ რეჟიმზე.[40]Ng FH, Wong WM, Wong BC, et al. Sequential intravenous/oral antibiotic vs. continuous intravenous antibiotic in the treatment of pyogenic liver abscess. Aliment Pharmacol Ther. 2002 Jun;16(6):1083-90. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1046/j.1365-2036.2002.01266.x/full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12030949?tool=bestpractice.com ანტი-ინფექციური აგენტების გაჩერება შესაძლებელია მხოლოდ იმ შემთხვევაში თუ კლინიკური სიმპტომები და ნიშნები შეჩერდება, მათ შორის თუ აღმოიფხვრება ცხელება და ლეიკოციტოზი და თუ მოხდება აბსცესის შესაბამისი დრენაჟი.[8]Johannsen EC, Sifri CD, Madoff LC. Pyogenic liver abscesses. Infect Dis Clin North Am. 2000 Sep;14(3):547-63. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10987109?tool=bestpractice.com შემდგომი ვიზუალიზაცია დაგეხმარებათ იმის დადგენაში, როდის შეიძლება შეწყდეს ანტიინფექციური აგენტების მიღება. ღვიძლის პიოგენური აბსცესის შემთხვევაში ანტიბიოტიკების მიღების ოპტიმალური ხანგრძლივობა უცნობია. მკურნალობის ხანგრძლივობა, როგორც წესი, მერყეობს 2-დან 6 კვირამდე, ამასთან შედარებით ხანგრძლივი კურსები გამოიყენება პაციენტებში, ჰიპერვირულენტური nbspKlebsiella pneumoniae-ით, იმუნოკომპრომისულ პირებში.[1]Lam JC, Stokes W. Management of pyogenic liver abscesses: contemporary strategies and challenges. J Clin Gastroenterol. 2023 Sep 1;57(8):774-81. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/37249909?tool=bestpractice.com C-რეაქტიული ცილის მნიშვნელობების ნორმალიზება ასევე შეიძლება დაგვეხმაროს იმის განსაზღვრაში, თუ როდის შეიძლება შეწყდეს ანტიბიოტიკების მიღება.[28]Law ST, Li KK. Role of C-reactive protein in response-guided therapy of pyogenic liver abscess. Eur J Gastroenterol Hepatol. 2014 Feb;26(2):179-86. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24025976?tool=bestpractice.com შემდგომი კვლევები საჭიროა ანტიბიოტიკებით მკურნალობის ოპტიმალური ხანგრძლივობის დასადგენად.
პირველადი პარამეტრები
პიპერაცილინი/ტაზობაქტამი: 3.375 გ ინტრავენურად, ყოველ 6 საათში
მეტი პიპერაცილინი/ტაზობაქტამიდოზა შეიცავს 3 გ პიპერაცილინს პლიუს 0.375 გ ტაზობაქტამს.
ან
იმიპენემ/ცილასტატინი: 500 მგ ინტრავენურად ყოველ 6 საათში
მეტი იმიპენემ/ცილასტატინიდოზა მიეკუთვნება იმიპენემის კომპონენტს.
ან
მეროპენემი: 1-2 გ ინტრავენურად 8 საათში ერთხელ
ან
ერტაპენემი: 1 გ ინტრავენურად ყოველ 24 საათში
ან
ცეფეპიმი: 1-2 გ ინტრავენურად 8 საათში ერთხელ
და
მეტრონიდაზოლი: 500 მგ ინტრავენურად, ყოველ 8 საათში
ან
ცეფტრიაქსონი: 1-2 გ ინტრავენურად, ყოველ 12-24 საათში
და
მეტრონიდაზოლი: 500 მგ ინტრავენურად, ყოველ 8 საათში
ან
ლევოფლოქსაცინი: 500-750 მგ ინტრავენულად ყოველ 24 საათში ერთხელ
და
მეტრონიდაზოლი: 500 მგ ინტრავენურად, ყოველ 8 საათში
ან
ციპროფლოქსაცინი: 400 მგ ინტრავენურად ყოველ 12 საათში ერთხელ
და
მეტრონიდაზოლი: 500 მგ ინტრავენურად, ყოველ 8 საათში
ინტრავენური სითხეები + დამხმარე მოვლა
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
გარდა ამისა, რეკომენდებულია სეპტიკური შოკის ზოგადი მართვა, როგორიცაა რეჰიდრატაცია, ინტრავენურად სითხის გადასხმა და დამხმარე მოვლა.[41]Evans L, Rhodes A, Alhazzani W, et al. Surviving sepsis campaign: international guidelines for management of sepsis and septic shock 2021. Crit Care Med. 2021 Nov 1;49(11):e1063-143. https://www.doi.org/10.1097/CCM.0000000000005337 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34605781?tool=bestpractice.com
დრენაჟი
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
სასწრაფო დრენირება აუცილებელია თუ პაციენტი წარმოდგენილია შოკით ან მულტიორგანული დისფუნქციით.
მძიმე ფორმის ავადმყოფობის მქონე და მწვავე ფიზიოლოგიური და ქრონიკული ჯანმრთელობის შეფასების (APACHE) II ქულა ( ქულა რომელიც ახდენს თერაპიულ განყოფილებაში მყოფი პაციენტების ავადმყოფობის სიმძიმის კლასიფიკაციას) ≥15 ქულის მქონე პაციენტებს შესაძლოა სარგებელი ჰქონდეთ კანქვეშა დრენაჟთან შედარებით ქირურგიული რეზექციიდან.[54]Hsieh HF, Chen TW, Yu CY, et al. Aggressive hepatic resection for patients with pyogenic liver abscess and APACHE II score > or =15. Am J Surg. 2008 Sep;196(3):346-50. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18718219?tool=bestpractice.com
ვანკომიცინი
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
ვანკომიცინის დამატება განსახილველია ნებისმიერი პირველი რიგის (პირველადი) ანტიბიოტიკების ზემოთ ჩამოთვლილ რეჟიმზე თუ პაციენტი მძიმედ ავადაა, თუ მოსალოდნელია MRSA (მეთიცილინრეზისტენტული ოქროსფერი სტაფილოკოკი) ან რეზისტენტული ენტეროკოკი ან თუ აბსცესის სითხის გრამით წესის შეღებვისას არის გრამ დადებითი კოკი.
პირველადი პარამეტრები
ვანკომიცინი: 15-20 მგ/კგ ინტრავენურად ყოველ 8-12 საათში
სოკოს საწინააღმდეგო თერაპია
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
როდესაც ღვიძლის აბსცესი დიაგნოსტირდება იმუნოკომპრომისულ ან ნეიტროპენიურ პაციენტებში, დამატებითი ემპირული თერაპია უნდა გავითავალისწინოთ კანდიდას სახეობებისთვის. მნიშვნელოვანია ინფექციური დაავადების სპეციალისტისგან რჩევის მიღება ამ პაციენტის მართვის შესახებ.
შესაძლოა გამოყენებული იყოს სოკოს საწინააღმდეგო სხვადასხვა პრეპარატი, მათ შორის ექინოკანდინები (მაგ. კასპოფუნგინი, ანიდულაფუნგინი და მიკაფუნგინი) ან ფლუკონაზოლი. ფლუკონაზოლი რეკომენდებულია მხოლოდ იმ პაციენტებისთვის რომელთაც არა აქვთ აზოლური ფუნგიციდური თერაპიის გამოყენების ანამნეზი (მაგ. პაციენტები, რომლებიც პროფილაქტიკის მიზნით იღებდნენ სოკოს საწინააღმდეგო პრეპარატებს ძვლის ტვინის ტრასნპლანტაციისთვის)
მკურნალობის კურსი: ≥2 კვირა ინტრავენური თერაპია კლინიკური მიმდინარეობის მიხედვით.
პირველადი პარამეტრები
კასპოფუნგინი: 70 მგ ინტრავენურად დღეში ერთხელ პირველ დღეს, შემდეგ 50მგ დღეში ერთხელ
ან
ანიდულაფუნგინი: 200 მგ ინტრავენურად დღეში ერთხელ პირველ დღეს, შემდეგ 100 მგ დღეში ერთხელ
ან
მიკაფუნგინი: 100 მგ ინტრავენურად, დღეში ერთხელ
ან
ფლუკონაზოლი: 800 მგ ინტრავენურად/პერორალურად დღეში ერთხელ პირველ დღეს, შემდეგ 400 მგ დღეში ერთხელ
სტანდარტული ემპირიული ფართო სპექტრის ანტიბიოტიკოთერაპია
ფართოსპექტრის ანტიბიოტიკოთერაპია უნდა დაიწყოს ემპირიულად, როდესაც მოსალოდნელია ღვიძლის აბსცესი.[39]Hope WW, Vrochides DV, Newcomb WL, et al. Optimal treatment of hepatic abscess. Am Surg. 2008 Feb;74(2):178-82. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18306874?tool=bestpractice.com [40]Ng FH, Wong WM, Wong BC, et al. Sequential intravenous/oral antibiotic vs. continuous intravenous antibiotic in the treatment of pyogenic liver abscess. Aliment Pharmacol Ther. 2002 Jun;16(6):1083-90. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1046/j.1365-2036.2002.01266.x/full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12030949?tool=bestpractice.com სტაბილურ პაციენტებში ანტიბიოტიკოთერაპია შეიძლება გადაიდოს დრენაჟამდე ან ასპირაციამდე, თუ პროცედურა შეიძლება ჩატარდეს დიაგნოზის ეჭვის შემდეგ მალევე.
თავდაპირველი თერაპია უნდა იყოს მიმართული გრამ-დადებით, გრამ უარყოფით და ანაერობულ ორგანიზმებზე Bacteroides სახეობების ჩათვლით.[8]Johannsen EC, Sifri CD, Madoff LC. Pyogenic liver abscesses. Infect Dis Clin North Am. 2000 Sep;14(3):547-63. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10987109?tool=bestpractice.com [20]Feldman M, Friedman LS, Brandt LJ. Brandt. Sleisenger and fordtran's gastrointestinal and liver disease - 2: pathophysiology, diagnosis, management. 11th ed. Elsevier; 2022.
ფთროქინოლონები არ უნდა იქნას გამოყენებული საწყისი ემპირიული თერაპიისას თუ ფთორქინოლებისადმი რეზისტენტული Escherichia coli აჭარბებს 10%-ს საავადმყოფოში ან ადგილობრივ საზოგადოებაში. ეს გვერდითი ეფექტები მოიცავს ტენდინიტს, მყესის გაგლეჯას, ართრალგიას, ნეიროპათიებს და სხვა ეფექტებს ძვალ-კუნთოვანი ან ნერვული სისტემის მხრივ.[42]European Medicines Agency. Quinolone- and fluoroquinolone-containing medicinal products. 19 March 2019 [internet publication]. https://www.ema.europa.eu/en/medicines/human/referrals/quinolone-fluoroquinolone-containing-medicinal-products
მას შემდეგ რაც დადგინდება ინფექციური ორგანიზმი კულტურაზე, შესაბამისი რეჟიმის მორგებაა შესაძლებელი. როდესაც არის ბეტალაქტამების მიმართ რეზისტენტობა ან შეუწყნარებლობა, შესაძლებელია ნებისმიერი ფთორქინოლონის გამოყენება.
ანტიბიოტიკოთერაპიის ხანგრძლივობა დამოკიდებულია პაციენტის კლინიკურ მდგომარეობასა და დრენაჟის ადეკვატურობაზე. თავდაპირველად ინიშნება პარენტერალური თერაპია. თუ პაციენტის მდგომარეობა გაუმჯობესდა და ცხელება და ლეიკოციტოზი მოხსნილია, პაციენტი შეიძლება გადავიდეს ორალურ ანტიინფექციურ რეჟიმზე.[40]Ng FH, Wong WM, Wong BC, et al. Sequential intravenous/oral antibiotic vs. continuous intravenous antibiotic in the treatment of pyogenic liver abscess. Aliment Pharmacol Ther. 2002 Jun;16(6):1083-90. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1046/j.1365-2036.2002.01266.x/full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12030949?tool=bestpractice.com ანტი-ინფექციური აგენტების გაჩერება შესაძლებელია მხოლოდ იმ შემთხვევაში თუ კლინიკური სიმპტომები და ნიშნები შეჩერდება, მათ შორის თუ აღმოიფხვრება ცხელება და ლეიკოციტოზი და თუ მოხდება აბსცესის შესაბამისი დრენაჟი.[8]Johannsen EC, Sifri CD, Madoff LC. Pyogenic liver abscesses. Infect Dis Clin North Am. 2000 Sep;14(3):547-63. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10987109?tool=bestpractice.com შემდგომი ვიზუალიზაცია დაგეხმარებათ იმის დადგენაში, როდის შეიძლება შეწყდეს ანტიინფექციური აგენტების მიღება. ღვიძლის პიოგენური აბსცესის შემთხვევაში ანტიბიოტიკების მიღების ოპტიმალური ხანგრძლივობა უცნობია. მკურნალობის ხანგრძლივობა, როგორც წესი, მერყეობს 2-დან 6 კვირამდე, ამასთან შედარებით ხანგრძლივი კურსები გამოიყენება პაციენტებში, ჰიპერვირულენტური nbspKlebsiella pneumoniae-ით, იმუნოკომპრომისულ პირებში.[1]Lam JC, Stokes W. Management of pyogenic liver abscesses: contemporary strategies and challenges. J Clin Gastroenterol. 2023 Sep 1;57(8):774-81. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/37249909?tool=bestpractice.com C-რეაქტიული ცილის მნიშვნელობების ნორმალიზება ასევე შეიძლება დაგვეხმაროს იმის განსაზღვრაში, თუ როდის შეიძლება შეწყდეს ანტიბიოტიკების მიღება.[28]Law ST, Li KK. Role of C-reactive protein in response-guided therapy of pyogenic liver abscess. Eur J Gastroenterol Hepatol. 2014 Feb;26(2):179-86. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24025976?tool=bestpractice.com შემდგომი კვლევები საჭიროა ანტიბიოტიკებით მკურნალობის ოპტიმალური ხანგრძლივობის დასადგენად.
პირველადი პარამეტრები
ლევოფლოქსაცინი: 500-750 მგ ინტრავენურად/პერორალურად, ყოველ 24 საათში ერთხელ
და
მეტრონიდაზოლი: 500 მგ ინტრავენურად/პერორალურად ყოველ 8 საათში
ან
ციპროფლოქსაცინი: 400 მგ ინტრავენურად ყოველ 12 საათში ან 750 მგ პერორალურად დღეში ორჯერ
და
მეტრონიდაზოლი: 500 მგ ინტრავენურად/პერორალურად ყოველ 8 საათში
ან
მოქსიფლოქსაცინი: 400 მგ ინტრავენურად/პერორალურად ყოველ 24 საათში
და
მეტრონიდაზოლი: 500 მგ ინტრავენურად/პერორალურად ყოველ 8 საათში
ან
ცეფტრიაქსონი: 1-2 გ ინტრავენურად, ყოველ 12-24 საათში
და
მეტრონიდაზოლი: 500 მგ ინტრავენურად, ყოველ 8 საათში
ან
ცეფოტაქსიმი: 1-2 გ ინტრავენურად ყოველ 6-8 საათში
და
მეტრონიდაზოლი: 500 მგ ინტრავენურად, ყოველ 8 საათში
დრენაჟი
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
აბსცესის უმეტესობისთვის, ანტიბიოტიკოთერაპიასთან ერთად მკურნალობის მნიშვნელოვანი ნაწილია დრენირება. ღვიძლის აბსცესისთვის, რომლის დიამეტრი <3 სმ არის, შესაძლოა მხოლოდ ანტიბიოტიკი იყოს საკმარისი აბსცესის სამკურნალოდ.[39]Hope WW, Vrochides DV, Newcomb WL, et al. Optimal treatment of hepatic abscess. Am Surg. 2008 Feb;74(2):178-82. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18306874?tool=bestpractice.com
აბსცესის დრენაჟი შესაძლებელია ნემსით ასპირაციით (ყველაზე ხშირად რადიოგრაფიული ვიზუალიზაციური დახმარებით), მუდმივი კათეტერის მოთავსებით ( ყველაზე ხშირად რადიოგრაფიული ვიზუალიზაციური დახმარებით), ღია ან ლაპარასკოპიული ქირურგიული დრენაჟით, აბსცესის ქირურგიული რეზექციით ან ედნოსკოპიური დრენაჟით (ინფექციის ბილიური წარმომავლობის შემთხვევაში).
დრენაჟის პროცედურის არჩევანი დამოკიდებულია რამდენიმე ფაქტორზე, მათ შორისაა აბსცესის ზომა, ადგილმდებარეობა და კომპლექსურობა.
სოკოს საწინააღმდეგო თერაპია
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
როდესაც ღვიძლის აბსცესი დიაგნოსტირდება იმუნოკომპრომისულ ან ნეიტროპენიურ პაციენტებში, დამატებითი ემპირული თერაპია უნდა გავითავალისწინოთ კანდიდას სახეობებისთვის. მნიშვნელოვანია ინფექციური დაავადების სპეციალისტისგან რჩევის მიღება ამ პაციენტის მართვის შესახებ.
შესაძლოა გამოყენებული იყოს სოკოს საწინააღმდეგო სხვადასხვა პრეპარატი, მათ შორის ექინოკანდინები (მაგ. კასპოფუნგინი, ანიდულაფუნგინი და მიკაფუნგინი) ან ფლუკონაზოლი. ფლუკონაზოლი რეკომენდებულია მხოლოდ იმ პაციენტებისთვის რომელთაც არა აქვთ აზოლური ფუნგიციდური თერაპიის გამოყენების ანამნეზი (მაგ. პაციენტები, რომლებიც პროფილაქტიკის მიზნით იღებდნენ სოკოს საწინააღმდეგო პრეპარატებს ძვლის ტვინის ტრასნპლანტაციისთვის)
მკურნალობის კურსი: ≥2 კვირა ინტრავენური თერაპია კლინიკური მიმდინარეობის მიხედვით.
პირველადი პარამეტრები
კასპოფუნგინი: 70 მგ ინტრავენურად დღეში ერთხელ პირველ დღეს, შემდეგ 50მგ დღეში ერთხელ
ან
ანიდულაფუნგინი: 200 მგ ინტრავენურად დღეში ერთხელ პირველ დღეს, შემდეგ 100 მგ დღეში ერთხელ
ან
მიკაფუნგინი: 100 მგ ინტრავენურად, დღეში ერთხელ
ან
ფლუკონაზოლი: 800 მგ ინტრავენურად/პერორალურად დღეში ერთხელ პირველ დღეს, შემდეგ 400 მგ დღეში ერთხელ
ალტერნატიული ემპირიული ფართო სპექტრის ანტიბიოტიკოთერაპია
ალტერნატიული ანტიბიოტიკების გამოყენება შესაძლებელია წამლის მიმართ რეზისტენტული ან გრამუარყოფითი პათოგენების არსებობის ეჭვის შემთხვევაში. ანტიბიოტიკები, რომლებიც ფარავს გრამუარყოფით ორგანიზმებს, მოიცავს პიპერაცილინს/ტაზობაქტამს, ტიკარცილინს/კლავულანის მჟავას, იმიპენემს/ცილასტატინს, მეროპენემს, ერტაპენემს და ცეფეპიმს მეტრონიდაზოლთან ერთად.
კარბაპენემის ანტიბიოტიკი (მაგ., იმიპენემი/ცილასტატინი, მეროპენემი ან ერტაპანემი) უნდა განიხილებოდეს ფართო სპექტრის ბეტა-ლაქტამაზას მაპროდუცირებელი ორგანიზმების რისკფაქტორებთან ერთად. რისკ ფაქტორებია: საავადმყოფოში ან ინტენსიურ თერაპიულ განყოფილებაში ხანგრძლივი გაჩერება; ცენტრალური ვენური კათეტერის, არტერიული კათეტერის ან საშარდე კათეტერის არსებობა; დაავადების მძიმე ფორმა; ჰემოდიალიზი, ფილტვის ხელოვნური ვენტილაცია; მუცლის ღრუს გადაუდებელი ოპერაცია, ნებისმიერი ანტიბიოტიკის წინასწარი მიღება; ნაწლავის კოლონიზაცია; და გასტროსტომიის ან ეიუნოსტომიის მილის გამოყენება.[43]Giamarellou H. Multidrug resistance in Gram-negative bacteria that produce extended-spectrum beta-lactamases (ESBLs). Clin Microbiol Infect. 2005 Jul;11(suppl 4):1-16. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15953019?tool=bestpractice.com [44]Jacoby GA, Munoz-Price LS. The new beta-lactamases. N Engl J Med. 2005 Jan 27;352(4):380-91. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15673804?tool=bestpractice.com
თუ განიხილება ამებური აბსცესი (არა როგორც სავარაუდო დიაგნოზი, მაგრამ როგორც ღვიძლის აბსცესის სხვა გამომწვევი ინფექციური მიზეზების თანმხლები), ანტიბიოტიკის რეჟიმი უნდა მოიცავდეს მეტრონიდაზოლს. ეს უპირატესია ტინიდაზოლის გამოყენებისას, ვინაიდან მეტრონიდაზოლი აგრეთვე ფარავს ანაერობულ პათოგენებს.
ანტიბიოტიკოთერაპიის ხანგრძლივობა დამოკიდებულია პაციენტის კლინიკურ მდგომარეობასა და დრენაჟის ადეკვატურობაზე. თავდაპირველად ინიშნება პარენტერალური თერაპია. თუ პაციენტის მდგომარეობა გაუმჯობესდა და ცხელება და ლეიკოციტოზი მოხსნილია, პაციენტი შეიძლება გადავიდეს ორალურ ანტიინფექციურ რეჟიმზე.[40]Ng FH, Wong WM, Wong BC, et al. Sequential intravenous/oral antibiotic vs. continuous intravenous antibiotic in the treatment of pyogenic liver abscess. Aliment Pharmacol Ther. 2002 Jun;16(6):1083-90. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1046/j.1365-2036.2002.01266.x/full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12030949?tool=bestpractice.com ანტი-ინფექციური აგენტების გაჩერება შესაძლებელია მხოლოდ იმ შემთხვევაში თუ კლინიკური სიმპტომები და ნიშნები შეჩერდება, მათ შორის თუ აღმოიფხვრება ცხელება და ლეიკოციტოზი და თუ მოხდება აბსცესის შესაბამისი დრენაჟი.[8]Johannsen EC, Sifri CD, Madoff LC. Pyogenic liver abscesses. Infect Dis Clin North Am. 2000 Sep;14(3):547-63. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10987109?tool=bestpractice.com შემდგომი ვიზუალიზაცია დაგეხმარებათ იმის დადგენაში, როდის შეიძლება შეწყდეს ანტიინფექციური აგენტების მიღება. ღვიძლის პიოგენური აბსცესის შემთხვევაში ანტიბიოტიკების მიღების ოპტიმალური ხანგრძლივობა უცნობია. მკურნალობის ხანგრძლივობა, როგორც წესი, მერყეობს 2-დან 6 კვირამდე, ამასთან შედარებით ხანგრძლივი კურსები გამოიყენება პაციენტებში, ჰიპერვირულენტური nbspKlebsiella pneumoniae-ით, იმუნოკომპრომისულ პირებში.[1]Lam JC, Stokes W. Management of pyogenic liver abscesses: contemporary strategies and challenges. J Clin Gastroenterol. 2023 Sep 1;57(8):774-81. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/37249909?tool=bestpractice.com C-რეაქტიული ცილის მნიშვნელობების ნორმალიზება ასევე შეიძლება დაგვეხმაროს იმის განსაზღვრაში, თუ როდის შეიძლება შეწყდეს ანტიბიოტიკების მიღება.[28]Law ST, Li KK. Role of C-reactive protein in response-guided therapy of pyogenic liver abscess. Eur J Gastroenterol Hepatol. 2014 Feb;26(2):179-86. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24025976?tool=bestpractice.com შემდგომი კვლევები საჭიროა ანტიბიოტიკებით მკურნალობის ოპტიმალური ხანგრძლივობის დასადგენად.
პირველადი პარამეტრები
პიპერაცილინი/ტაზობაქტამი: 3.375 გ ინტრავენურად, ყოველ 6 საათში
მეტი პიპერაცილინი/ტაზობაქტამიდოზა შეიცავს 3 გ პიპერაცილინს პლიუს 0.375 გ ტაზობაქტამს.
ან
ტიკარცილინი/კლავულონის მჟავა: 3.2გ ინტრავენურად 6 საათში ერთხელ
მეტი ტიკარცილინი/კლავულონის მჟავადოზა შედგება 3გ ტიკარცილინი პლუს 0.2 გ კლავულანის მჟავასგან.
ან
იმიპენემ/ცილასტატინი: 500 მგ ინტრავენურად ყოველ 6 საათში
მეტი იმიპენემ/ცილასტატინიდოზა მიეკუთვნება იმიპენემის კომპონენტს.
ან
მეროპენემი: 1-2 გ ინტრავენურად 8 საათში ერთხელ
ან
ერტაპენემი: 1 გ ინტრავენურად ყოველ 24 საათში
მეტი ერტაპენემიდღეში ერთხელ დოზირება არ ფარავს ფსევდომონებს.
ან
ცეფეპიმი: 1-2 გ ინტრავენურად 8 საათში ერთხელ
და
მეტრონიდაზოლი: 500 მგ ინტრავენურად, ყოველ 8 საათში
ვანკომიცინი
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
ვანკომიცინის ჩართვა შესაძლებელია, როდესაც პაციენტი არ პასუხოს პირველი რიგის ანტიბიოტიკებს, როდესაც გრამის წესით შეღებვა ავლენს გრამ დადებით კოკს ან როდესაც მოსალოდნელია რეზისტენტული ენტეროკოკური ან სტაფილოკოკური ინფექცია.
პირველადი პარამეტრები
ვანკომიცინი: 15-20 მგ/კგ ინტრავენურად ყოველ 8-12 საათში
დრენაჟი
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
აბსცესის უმეტესობისთვის, ანტიბიოტიკოთერაპიასთან ერთად მკურნალობის მნიშვნელოვანი ნაწილია დრენირება. ღვიძლის აბსცესისთვის, რომლის დიამეტრი <3 სმ არის, შესაძლოა მხოლოდ ანტიბიოტიკი იყოს საკმარისი აბსცესის სამკურნალოდ.[39]Hope WW, Vrochides DV, Newcomb WL, et al. Optimal treatment of hepatic abscess. Am Surg. 2008 Feb;74(2):178-82. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18306874?tool=bestpractice.com
აბსცესის დრენაჟი შესაძლებელია ნემსით ასპირაციით (ყველაზე ხშირად რადიოგრაფიული ვიზუალიზაციური დახმარებით), მუდმივი კათეტერის მოთავსებით ( ყველაზე ხშირად რადიოგრაფიული ვიზუალიზაციური დახმარებით), ღია ან ლაპარასკოპიული ქირურგიული დრენაჟით, აბსცესის ქირურგიული რეზექციით ან ედნოსკოპიური დრენაჟით (ინფექციის ბილიური წარმომავლობის შემთხვევაში).
დრენაჟის პროცედურის არჩევანი დამოკიდებულია რამდენიმე ფაქტორზე, მათ შორისაა აბსცესის ზომა, ადგილმდებარეობა და კომპლექსურობა.
სოკოს საწინააღმდეგო თერაპია
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
როდესაც ღვიძლის აბსცესი დიაგნოსტირდება იმუნოკომპრომისულ ან ნეიტროპენიურ პაციენტებში, დამატებითი ემპირული თერაპია უნდა გავითავალისწინოთ კანდიდას სახეობებისთვის. მნიშვნელოვანია ინფექციური დაავადების სპეციალისტისგან რჩევის მიღება ამ პაციენტის მართვის შესახებ.
შესაძლოა გამოყენებული იყოს სოკოს საწინააღმდეგო სხვადასხვა პრეპარატი, მათ შორის ექინოკანდინები (მაგ. კასპოფუნგინი, ანიდულაფუნგინი და მიკაფუნგინი) ან ფლუკონაზოლი. ფლუკონაზოლი რეკომენდებულია მხოლოდ იმ პაციენტებისთვის, რომელთაც არა აქვთ აზოლური ფუნგიციდური თერაპიის გამოყენების ანამნეზი (მაგ. პაციენტები, რომლებიც პროფილაქტიკის მიზნით იღებდნენ სოკოს საწინააღმდეგო პრეპარატებს ძვლის ტვინის ტრასნპლანტაციისთვის).
მკურნალობის კურსი: ≥2 კვირა ინტრავენური თერაპია კლინიკური მიმდინარეობის მიხედვით.
პირველადი პარამეტრები
კასპოფუნგინი: 70 მგ ინტრავენურად დღეში ერთხელ პირველ დღეს, შემდეგ 50მგ დღეში ერთხელ
ან
ანიდულაფუნგინი: 200 მგ ინტრავენურად დღეში ერთხელ პირველ დღეს, შემდეგ 100 მგ დღეში ერთხელ
ან
მიკაფუნგინი: 100 მგ ინტრავენურად, დღეში ერთხელ
ან
ფლუკონაზოლი: 800 მგ ინტრავენურად/პერორალურად დღეში ერთხელ პირველ დღეს, შემდეგ 400 მგ დღეში ერთხელ
მოსალოდნელი ამებური აბსცესი
ნიტროიმიდაზოლი
ღვიძლის ამებური აბსცესის მქონე პაციენტების (დადგენილი ან მოსალოდნელი) მკურნალობა ხდება ნიტროიმიდაზოლით.[57]Haque R, Huston CD, Hughes M, et al. Amebiasis. New Engl J Med. 2003 Apr 17;348(16):1565-73. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12700377?tool=bestpractice.com [58]Stanley SL Jr. Amoebiasis. Lancet. 2003 Mar 22;361(9362):1025-34. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12660071?tool=bestpractice.com [65]Fung HB, Doan TL. Tinidazole: a nitroimidazole antiprotozoal agent. Clin Ther. 2005 Dec;27(12):1859-84. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16507373?tool=bestpractice.com თუ პაციენტს არ შეუძლია პერორალურად წამლების მიღება ან მძიმედ ავადაა, შესაძლებელია მეტრონიდაზოლის ინტრავენურად გამოყენება.
მკურნალობის კურსი: 7-10 დღე (მეტრონიდაზოლი) ან 3 დღე (ტინიდაზოლი).
პირველადი პარამეტრები
მეტრონიდაზოლი: 500-750 მგ პერორალურად დღეში სამჯერ; ან 500 მგ ინტრავენურად ყოველ 8 საათში
ან
ტინიდაზოლი: 2000 მგ პერორალურად, დღეში ერთხელ
დრენაჟი
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
აბსცესის დრენაჟი როგორც წესი არ არის საჭირო, მაგრამ აუცილებელია თუ პაციენტი არ პასუხობს ანტიბიოტიკოთერაპიას, აბსცესი არის >5 სმ დიამეტრის, წარმოდგენილია მარცხენა წილოვანი დაზიანება, არის გასკდომის მაღალი რისკი ან ზუსტი დიაგნოზი კვლავ საეჭვოა.[11]Petri WA Jr, Singh U. Diagnosis and management of amebiasis. Clin Infect Dis. 1999 Nov;29(5):1117-25. https://academic.oup.com/cid/article/29/5/1117/337264/Diagnosis-and-Management-of-Amebiasis http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10524950?tool=bestpractice.com [57]Haque R, Huston CD, Hughes M, et al. Amebiasis. New Engl J Med. 2003 Apr 17;348(16):1565-73. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12700377?tool=bestpractice.com [58]Stanley SL Jr. Amoebiasis. Lancet. 2003 Mar 22;361(9362):1025-34. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12660071?tool=bestpractice.com [59]Chavez-Tapia NC, Hernandez-Calleros J, et al. Image-guided percutaneous procedure plus metronidazole versus metronidazole alone for uncomplicated amoebic liver abscess. Cochrane Database Syst Rev. 2009 Jan 21;(1):CD004886. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/14651858.CD004886.pub2/full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19160244?tool=bestpractice.com
კანქვეშა დრენირება ყველაზე მეტად გავრცელებული მეთოდია, მაგრამ შესაძლებელია დრენაჟის სხვა ტექნიკების (მაგ. ქირურგიული დრენაჟი) გამოყენება.
პიოგენური აბსცესი: ინტრავენური ანტიბიოტიკოთერაპიის შემდგომი პასუხი
პერორალურ თერაპიაზე გადაყვანა
ანტიბიოტიკების ხანგრძლივობა (სოკოს საწინააღმდეგო პრეპარატის თერაპიით ან მის გარეშე) დამოკიდებულია პაციენტის კლინიკურ კურსზე და დრენაჟის ადეკვატურობაზე.
თავდაპირველად ინიშნება პარენტერალური თერაპია. თუ პაციენტის მდგომარეობა უმჯობესდება და ცხელება და ლეიკოციტოზი მოხსნილია, პაციენტი შეიძლება გადავიდეს ორალურ ანტიბიოტიკზე (ორალურ სოკოს საწინააღმდეგო პრეპარატთან ერთად ან მის გარეშე).[40]Ng FH, Wong WM, Wong BC, et al. Sequential intravenous/oral antibiotic vs. continuous intravenous antibiotic in the treatment of pyogenic liver abscess. Aliment Pharmacol Ther. 2002 Jun;16(6):1083-90. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1046/j.1365-2036.2002.01266.x/full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12030949?tool=bestpractice.com პერორალური რეჟიმის არჩევანი დამოკიდებულია სპეციფიკურ იზოლირებულ პათოგენსა და აღნიშნულ სენსიტიურობაზე.
ანტიბიოტიკების და სოკოს საწინააღმდეგო პრეპარატების გაჩერება შესაძლებელია მხოლოდ იმ შემთხვევაში თუ კლინიკური სიმპტომები და ნიშნები შეჩერდება, მათ შორის თუ აღმოიფხვრება ცხელება და ლეიკოციტოსი და თუ მოხდება აბსცესის შესაბამისი დრენაჟი.[8]Johannsen EC, Sifri CD, Madoff LC. Pyogenic liver abscesses. Infect Dis Clin North Am. 2000 Sep;14(3):547-63. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10987109?tool=bestpractice.com ასევე შესაძლოა დამხმარე იყოს C-რეაქტიული ცილის ნორმალიზაცია, იმის დასადგენად, თუ როდის არის შესაძლებელი ანტიბიოტიკების შეჩერება.[28]Law ST, Li KK. Role of C-reactive protein in response-guided therapy of pyogenic liver abscess. Eur J Gastroenterol Hepatol. 2014 Feb;26(2):179-86. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24025976?tool=bestpractice.com ვიზუალიზაციური ტესტებით შემდგომი მეთვალყურეობა შესაძლოა დამხმარე იყოს განისაზღვროს როდის შეიძლება ანტიბიოტიკებისა და სოკოს საწინააღმდეგო პრეპარატების შეწყვეტა. ღვიძლის პიოგენური აბსცესის შემთხვევაში ანტიბიოტიკების მიღების ოპტიმალური ხანგრძლივობა უცნობია. მკურნალობის ხანგრძლივობა, როგორც წესი, მერყეობს 2-დან 6 კვირამდე, ამასთან შედარებით ხანგრძლივი კურსები გამოიყენება პაციენტებში, ჰიპერვირულენტური nbspKlebsiella pneumoniae-ით, იმუნოკომპრომისულ პირებში.[1]Lam JC, Stokes W. Management of pyogenic liver abscesses: contemporary strategies and challenges. J Clin Gastroenterol. 2023 Sep 1;57(8):774-81. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/37249909?tool=bestpractice.com მომავალი კვლევები საჭიროა ანტიბიოტიკებით მკურნალობის ოპტიმალური ხანგრძლივობის განსაზღვრის მიზნით.
პერორალური რეჟიმი დაფუძნებული უნდა იყოს ანტიმიკრობულ მიდრეკილებაზე.
ფთორქინოლონების გვერდითი ეფექტები მოიცავს ტენდინიტს, მყესის გაგლეჯას, ართრალგიას, ნეიროპათიებს და სხვა ეფექტებს ძვალ-კუნთოვანი ან ნერვული სისტემის მხრივ.[42]European Medicines Agency. Quinolone- and fluoroquinolone-containing medicinal products. 19 March 2019 [internet publication]. https://www.ema.europa.eu/en/medicines/human/referrals/quinolone-fluoroquinolone-containing-medicinal-products
პირველადი პარამეტრები
ლევოფლოქსაცინი: 500-750 მგ პერორალურად ყოველ 24 საათში
და
მეტრონიდაზოლი: 500 მგ პერორალურად ყოველ 8 საათში
ან
ციპროფლოქსაცინი: 500-750 მგ პერორალურად დღეში ორჯერ
და
მეტრონიდაზოლი: 500 მგ პერორალურად ყოველ 8 საათში
ან
მოქსიფლოქსაცინი: 400 მგ პერორალურად ყოველ 24 საათში
და
მეტრონიდაზოლი: 500 მგ პერორალურად ყოველ 8 საათში
ან
ამოქსიცილინ/კლავულანატი: 500 მგ პერორალურად ყოველ 8 საათში, ან 875 მგ პერორალურად ყოველ 12 საათში, ან 2000 მგ პერორალურად (გახანგრძლივებული გამოთავისუფლება) ყოველ 12 საათში
მეტი ამოქსიცილინ/კლავულანატიდოზა ეხება ამოქსიცილინის კომპონენტს.
ამებური აბსცესი: ნიტროიმიდაზოლის თერაპიით მკურნალობაზე დაქვემდებარების შემდეგ
ლუმინალური აგენტი
პაციენტები, რომლებმაც უპასუხეს ამებური აბსცესის მკურნალობას ნიტროიმიდაზოლით, ასპირაციით ან მის გარეშე, აგრეთვე უნდა დაიყონ ლუმინალური აგენტი (მაგ. პარომომიცინი) რათა მოხდეს ნაწლავის კოლონიზაციის აღმოფხვრა და ამებიაზის რეციდივის პრევენცია.[62]Drugs for parasitic infections. Med Lett. 2004 Aug;46:e1-12. ეს იწყება ანტიბიოტიკების მწვავე კურსის შემდეგ.
მკურნალობის კურსი: 7 დღე.
პირველადი პარამეტრები
პარამომიცინი: 25-34 მგ/კგ/დღეში პერორალურად, მიცემული 3 დაყოფილ დოზად
აბსცესის რეციდივები
ხელახალი მკურნალობა+ ბილიური პათოლოგიის კვლევა
არ არსებობს გაიდლაინი არ რეკომენდაციები განმეორებითი აბსცესის მკურნალობაზე, რომელიც განსხვავებულია პირველი შემთხვევიდან. ფონურად არსებული ბილიური დაავადების მქონე პაციენტებს აქვთ განმეორების მაღალი სიხშირე (25%).[63]Cheng HC, Chang WL, Chen WY, et al. Long-term outcome of pyogenic liver abscess: factors related with abscess recurrence. J Clin Gastroenterol. 2008 Nov-Dec;42(10):1110-5. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18458641?tool=bestpractice.com პოტენციური ეტიოლოგია მოიცავს ბილიარულ ობსტრუქციას და ფისტულას ნაღვლის ხესა და ნაწლავებს შორის. ღვიძლის აბსცესის რეციდივის შემთხვევაში ავტორები რეკომენდაციას უწევენ კონსულტაციას გასტროენტეროლოგთან და გასათვალისწინებელია სანაღვლე გზების ანომალიების გამოკვლევა ენდოსკოპიური რეტროგრადული ქოლანგიოპანკრეატოგრაფიით ან მაგნიტურ-რეზონანსული ქოლანგიოპანკრეატოგრაფიით.
აირჩიეთ პაციენტების ჯგუფი ჩვენი რეკომენდაციების სანახავად
მიაქციეთ ყურადღება, რომ ფორმულაცია/შეყვანის გზა და დოზირება შეიძლება განსხვავებული იყოს მედიკამენტების დასახელების და ბრენდების, წამლების ფორმულარის ან გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. მკურნალობის შესახებ რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტის ჯგუფების მიხედვით. იხილეთ გაფრთხილება
ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას