ურგენტული საკითხები

იხ. დიფერენციული დიაგნოზები დამატებითი დეტალებისთვის

ჰიპერნატრიემიის ხარისხი როგორც წესი დაბალია, თუ არ არის წყურვილის დარღვეული რეაქცია ან წყალთან შეზღუდული წვდომა.[6]​ თუმცა, როდესაც ეს ხდება, მძიმე ჰიპერნატრიემიას შეიძლება ჰქონდეს შორსმიმავალი შედეგები, მათ შორის ცერებროვასკულარული დაზიანება და სიკვდილი.

მძიმე ჰიპერნატრიემია

მძიმე ჰიპერნატრიემია განსხვავებულად განისაზღვრა, როგორც შრატში ნატრიუმის კონცენტრაცია >155 მმოლ/ლ (>155 მეკვ/ლ), >158 მმოლ/ლ (>158 მეკვ/ლ), ან > 160 მმოლ/ლ (> 160 მმოლ/ლ).[6][20]​ მიუხედავად იმისა, რომ არ არსებობს კონსენსუსი მძიმე ჰიპერნატრიემიის ზუსტი დონის შესახებ, თუ ჰიპერნატრიემია დადასტურებულია, რომ მწვავეა (48 საათის განმავლობაში) ან თუ არსებობს მძიმე სიმპტომები, მაშინ ნაჩვენებია დაუყოვნებელი მკურნალობა.[9]

მძიმე ჰიპერნატრიემია შეიძლება გამოვლინდეს ლეთარგიით, სისუსტით და გაღიზიანებით და შეიძლება გადავიდეს დელირიუმამდე, კრუნჩხვით და კომაში.[6] ასაკოვან პაციენტებში სიმპტომები შეიძლება არ იყოს სპეციფიური, თუმცა ცნობიერბის ცვლილების ახალი შემთხვევები ასოცირდება ცუდ პროგნოზთან.[21]​ ოსმოსური დემიელინაცია იშვიათი, მაგრამ ცნობილი შედეგია.[1]​

პირველადი მკურნალობა ეყრდნობა ჰიპოვოლემიური პაციენტების სტაბილიზაციას, იზოტონური ფიზიოლოგიური ხსნარის გადასხმის საშუალებით. როგორც კი პაციენტის მდგომარეობა დასტაბილურდება, წყლის დეფიციტის შევსება შესაძლებელია პერორალურად ან ინტრავენურად 48 საათის განმავლობაში. "სუფთა" წყლის დეფიციტის გამოაანგარიშება შეიძლება შემდეგი ფორმულით:

  • თავისუფალი წყლის დეფიციტი= სხეულის მასა(კგ) x სხეულის საერთო მასის პროცენტი (0.6 კაცებისთვის,0.4 ქალებისთვის) x ([შრატის Na/140] - 1).

ეუვოლემიური პაციენტების მკურნალობა,წყლის დეფიციტის კორექცით შესაძლებელია ჰიპოტონური სითხეებით, როგორიც არის 5% დექსტროზა. ჰიპერვოლემიური პაციენტების მკურნალობის დროს ჰიპოტონური სითხეებით კორექტირებასთან ერთად ,შესაძლებელია, საჭირო გახდეს დიურეტიკების დანიშვნა. ტვინის შეშუპების თავიდანასაცილებლად შრატში ნატრიუმის კონცეტრანციის კორექტირება არ უნდა მოხდეს საათში 0.5 მმოლ/ლ (0.5 mEq/L)-ზე მეტად.

შრატის ნატრიუმის შედეგზე შეიძლება გავლენა იქონიოს გლუკოზის ადრე არსებულმა მაღალმა დონემ. როდესაც სისხლში გლუკოზის არანორმალურად მაღალი დონეა, თუ ორგანიზმის მთლიან სითხეში არ არის ცვლილება, ნატრიუმის დაბალი დონე სავარაუდოდ გამოწვეულია ჰიპონატრიემიით და არა დადგენილი ჰიპონატრიემიით. ნატრიუმის დონე უნდა გამოსწორდეს ინტერპრეტაციამდე შემდეგი განტოლების გამოყენებით:[22]

  • ნატრიუმის კორექცია = გაზომილი ნატრიუმი mEq/L + 0,024 x (შრატის გლუკოზა მგ/დლ-ში - 100).

მდგომარეობები, რომლებიც ითხოვენ ჰიპერნატრიემიის გადაუდებელ კორექციას.

ჰიპეროსმოლარულ ჰიპერგლიკემიური მდგომარეობის შედეგად განვითარებული ჰიპერნატრიემია დიაბეტის მქონე პაციენტებში საჭიროებს გადაუდებელ კორექტირებას, დაავადების სერიოზული ბუნებიდან გამომდინარე.

ჰიპეროსმოლარულ ჰიპერგლიკემიური მდგომარეობა(HHS) ყველაზე ხშირად ვითარდება დიაბეტის2 ტიპის მქონე ასაკოვან პაციენტებში. მიუხედავად იმისა, რომ ეს ხელს უწყობს დიაბეტთან დაკავშირებული ყველა დაშვების <1%-ს, სიკვდილიანობა მაღალია (5%-დან 16%-მდე).​​​​[12]​ HHS-ის მკურნალობის ძირითადი მიზნები მოიცავს მოცულობის დეფიციტის აღდგენას (ჰიპერნატრიემიის მქონე პაციენტებში რეკომენდებულია 0,45% ფიზიოლოგიური ხსნარი და როდესაც პლაზმური გლუკოზა აღწევს 16,7 მმოლ/ლ [300 მგ/დლ], ის უნდა შეიცვალოს 5% დექსტროზაზე 0,45%-ით. მარილიანი ხსნარი), ჰიპერგლიკემიის მოხსნა (შრატში გლუკოზის და პლაზმის ოსმოლარობის სტაბილური, მაგრამ თანდათანობითი შემცირება ინსულინის დაბალი დოზით თერაპიის საშუალებით), ელექტროლიტების დამატებითი დარღვევების კორექტირება (კალიუმის დონე უნდა იყოს >3.3. მმოლ/ლ [3.3 mEq/ლ]-ზე სანამ დაიწყება ინსულინოთერაპია), მაპროვოცირებელი მდგომარეობების მკურნალობა და გართულებების პრევენცია. პაციენტების უმეტესობას დასჭირდება ინტენსიური განყოფილების პირობებში მკურნალობა.

ბუნებრივ კვებასთან ასოცირებული ჰიპერნატრიემია გადაუდებელ სამედიცინო დახმარების ნაწილია. ჩვილები მიდრეკილნი არიან დეჰიდრატაციისკენ, მთლიან ორგანიზმში წყლის მცირე მარაგისა და აორთქლებით წყლის დანაკარგის შედარებით მაღალი პოტენციალის გამო. დედის რძის ნაკლებობის დროს დეფიციტის შეუვსებლობამ ან ჩვილის წოვის უუნარობამ შეიძლება სწრაფად გამოიწვიოს მძიმე დეჰიდრატაცია და ჰიპოვოლემიური ჰიპერნატრიემია. იზოტონური ხსნარების ინტრავენური გადასხმა მოცულობის აღსადგენად უნდა დაიწყოს დაუყონებლივ.

როგორც ცენტრალური, ისე ნეფროგენული შაქრიანი დიაბეტი ასოცირდება ნატრიუმის კონცენტრაციასთან პლაზმაში, რაც საჭიროებს სასწრაფო კორექციას ინტრავენური ჰიპოტონური სითხეებით (მაგ., 5% დექსტროზა წყალი, მეოთხედი ან ნახევარი იზოტონური მარილი) ცერებროვასკულური დაზიანებისა და სიკვდილის სერიოზული რისკის გამო.

ნატრიუმის ეგზოგენური მიღება ან ინფუზია, როგორიცაა ჰიპერტონული ნატრიუმის ქლორიდის ან ნატრიუმის ბიკარბონატის უნებლიე შეყვანისას, ჩვილის მარილით შემთხვევით ან განზრახ მოწამვლა, ან მაღალი კონცენტრირებული ღებინების ან ღრძილის მიღება, ხშირად იწვევს გამოხატულ ჰიპერნატრიემიას (პლაზმაში ნატრიუმის კონცენტრაცია შეიძლება იყოს >170 მმოლ/ლ [170 მეკვ/ლ]), რომელიც საჭიროებს სასწრაფო ყურადღებას.[17]​ 5% დექსტროზის წყლის ინტრავენური ინფუზია დიურეზულ შეყვანასთან ერთად, რომელიც აუცილებელია ჭარბი ნატრიუმის მოსაშორებლად, არის მკურნალობის საფუძველი.

ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას