ურგენტული საკითხები

იხ. დიფერენციული დიაგნოზები დამატებითი დეტალებისთვის

როდესაც ბავშვს აღენიშნება მწვავე ცხელება, საწყისი პრიორიტეტია, შეფასდეს სერიოზული დაავადების რისკი, რაც საჭიროებს ურგენტული მკურნალობის დაწყებას. ABCDE მიდგომა გამოიყენება მწვავე დაავადების მქონე ბავშვის საწყისი შეფასებისთვის.[10]

გაერთიანებული სამეფოს ჯანდაცვისა და სამედიცინო დახმარების დახელოვნების ეროვნული ინსტიტუტის (NICE) გაიდლაინით, რომელიც ეხება 5 წლამდე ასაკის ბავშვთა ცხელებას, რეკომენდებულია "შუქნიშნის სისტემის" გამოყენება, რაც დამხმარეა მცირეწლოვან ბავშვებში ცხელების არსებობისას სერიოზული დაავადების რისკის ამოსაცნობად.[11] მდგომარეობის გაუარესების მონიტორინგისთვის გამოიყენება სხვადასხვა ინსტრუმენტები, როგორიცაა ბავშვებში ადრეული გაფრთხილების ქულები.[12] ეს ინსტრუმენტებია: ფაქტორების ფართო სპექტრის შეფასება, როგორიცაა გულისცემის სიხშირე, სუნთქვის სიხშირე, პასუხი სოციალურ რეპლიკებზე და კაპილარების ავსების დრო, რათა შეფასდეს სერიოზული დაავადების ალბათობა, რომელიც ურგენტულ თერაპიას საჭიროებს.

შესაძლო სეფსისი

სეფსისი დაავადების სპექტრია, რომლის დროსაც აღინიშნება ინფექციის მიმართ მასპინძლის სისტემური და დისრეგულირებული პასუხი.[13]​გამოვლინება მერყეობს სუსტი, არასპეციფიკური სიმპტომებიდან (მაგ., შეუძლოდ ყოფნა ნორმალური ტემპერატურით) მძიმე სიმპტომებამდე, მულტიორგანული დისფუნქციის და სეპტიკური შოკის ნიშნებით. პაციენტებს შესაძლოა აღენიშნოთ ტაქიკარდია, ტაქიპნოე, ჰიპოტენზია, ცხელება ან ჰიპოთერმია, სუსტი კაპილარული ავსება, აჭრელებული ან მონაცრისფრო ფერის კანი, ციანოზი, ფსიქიკური მდგომარეობის მწვავე ცვლილება ან შარდის გამოყოფის შემცირება.[14]​სეფსისი და სეპტიკური შოკი გადაუდებელი სამედიცინო მდგომარეობებია.

სეფსისის რისკფაქტორებია: 1 წლამდე ასაკი, 75 წელზე უფროსი ასაკი, სისუსტე, დაქვეითებული იმუნიტეტი (ავადმყოფობის ან მედიკამენტებით გამოწვეული), ახლახან გადატანილი ქირურგიული ჩარევა ან სხვა ინვაზიური პროცედურები, კანის მთლიანობის ნებისიერი დარღვევა (მაგ., ჭრილობა, დამწვრობა), ინტრავენური ნარკოტიკების მოხმარება, ჩადგმული ინტრავენური გადასხმის სისტემები ან კათეტერები და ორსულობა ან ბოლოდროინდელი ორსულობა.[14]

სეფსისის ადრეული ამოცნობა მნიშვნელოვანია, რადგან მკურნალობის ადრეული დაწყება აუმჯობესებს შედეგებს.[14][15][მტკიცებულების დონე A]​​​​​ თუმცა, სეფსისის დიაგნოსტირება შესაძლებელია გართულდეს თუ სეფსი კლინიკურად ფარულად ან არასპეციფიურად მიმდინარეობს. ამიტომ, მნიშვნელოვანია, რომ უმცირესი გამოვლენის დროსაც კი ეჭვი მივიტანოთ სეფსის არსებობაზე. ადრეული ამოცნობის წინაპირობაა სისტემატური იდენტიფიკაცია პაციენტისა, რომელთაც ინფექციის ნიშნები ან სიმპტომები აქვთ და ორგანოების დისფუნქციის გამო მდგომარეობის დამძიმების რისკის ქვეშ არიან. კრიტერიუმები სეფსისისა და სეპტიური შოკის იდენტიფიცირებისთვის ბავშვებში და 18 წლამდე ასაკის ახალგაზრდებში შემუშავებულია.[16]​ არსებობს რისკის სტრატიფიკაციის რამდენიმე სხვა მიდგომა. ყველა მათგანი ეყრდნობა სტრუქტურირებულ კლინიკურ შეფასებას და პაციენტის სასიცოცხლო ნიშნების აღრიცხვას.[14][16]​​[17][18][19]​​​მნიშვნელოვანია, ადგილობრივ გზამკვლევებში შეამოწმოთ თუ რა მიდგომას გირჩევთ თქვენი დაწესებულება. შემდგომი გამოკვლევებისა და მკურნალობის ვადები უნდა განისაზღვროს ამ ადრეული შეფასების მიხედვით.[19]

"სეფსისის გადარჩენის" კამპანიის მკურნალობის გაიდლაინები შემუშავებულია და კვლავაც ყველაზე ფართოდ მიღებულ სტანდარტებად რჩება.[15] პირველ საათში:[15]

  • ბავშვებში სეფსისის/სეპტიური შოკის მართვის ინსტიტუციური პროტოკოლების დაცვა; ეს აუმჯობესებს სამედიცინო დახმარების სიჩქარესა და საიმედოობას.

  • ანტიბიოტიკების ადმინისტრირებამდე ბაქტერიოლოგიური კვლევისთვის სისხლის აღება (იმ პირობით, რომ ეს არსებითად არ შეაფერხებს ანტიბიოტიკების მიღებას).

  • ფართო სპექტრის ანტიბიოტიკების გამოყენება.

  • კრისტალოიდური სითხეების გადასხმა, რომლიც ტიტრირდება გულის წუთმოცულობის კლინიკური პარამეტრების მიხვედით და ჩერდება მოცულობით გადატვირთვის მტკიცებულების შემთხვევაში. გაეცანით ლოკალურ პროტოკოლებს.

რეჰიდრატაციის წარმართვისათვის გამოიყენეთ სისხლში ლაქტატის დონის ტენდენციები. თუ ბავშვის ჰიპოტენზია რეზისტენტულია რეჰიდრატაციის მიმართ, განიხილეთ ვაზოპრესორების გამოყენება.[15]

უფრო დეტალური ინფორმაცია ბავშვებში სეფსისის თაობაზე, დიაგნოსტიკისა და გადაუდებელი მართვის ჩათვლით, იხილეთ სეფსისი ბავშვებში.

დიფერენციალური დიაგნოზები საჭიროებს სპეციფიურ გადაუდებელ მკურნალობას

ბავშვებში ცხელების დიფერენციული დიაგნოზების ჩამონათვალი საკმაოდ დიდია. თუმცა, სპეციფიკური დიაგნოზი ხშირად შესაძლოა დაისვას დამატებითი კვლევების გამოყენებით. ზოგჯერ მკურნალობა უნდა დაიწყოს დასკვნითი დიაგნოზის დასმამდე. ეს განსაკუთრებით გამართლებულია იმ ბავშვებში, რომლებიც ავადმყოფურად გამოიყურებიან ან აქვთ ტოქსიკური ჰაბიტუსი.

რადგანაც ბავშვებში ცხელების ყველაზე ხშირი მიზეზი ინფექციებია, შესაძლოა საჭირო გახდეს ფართო სპექტრის ანტიბიოტიკებით (მაგ., მესამე თაობის ცეფალოსპორინებით, როგორიცაა ცეფტრიაქსონი) ემპირიული მკურნალობა, იდეალურ შემთხვევაში, სისხლის, შარდის და თავზურგტვინის სითხის კულტურების აღების შემდეგ იმ ბავშვებში, ვისთანაც საეჭვოა ბაქტერიული ინფექცის ასრებობა.

პრაქტიკოსი ექიმის კლინიკურ შეფასებასა და დამატებითი კვლევების შედეგებზე დაყრდნობით, შესაძლოა შემდგომში ეჭვი გაჩნდეს კონკრეტულ დიაგნოზზე. ზოგიერთი ამ დიაგნოზის შემთხვევაში ასევე უნდა დავიწყოთ სპეციფიკური ურგენტული მკურნალობა:

  • პნევმონია: დამატებით ჟანგბადის მიწოდება

  • სეპტიკური ართრიტი: სახსრებიდან დრენირება

  • ღვიძლის/თავის ტვინის აბსცესი: დრენაჟი

  • მენინგიტი: ანტიბიოტიკები კორტიკოსტეროიდებთან ერთად ან მის გარეშე

  • ტოქსიკური შოკის სინდრომი: ინფიცირებული ქსოვილის მოცილება

  • ფილტვის ტუბერკულოზი: იზოლაცია

  • დენგეს ჰემორაგიული ცხელება ან დენგეს შოკის სინდრომი: სითხის გადასხმა

  • კავასაკის დაავადება: ასპირინი და ინტრავენური იმუნოგლობულინი (კორონარული არტერიების ანევრიზმის რისკი)

  • ლეიკემია: ჰიდრატაცია, ინდუქციური თერაპია, ელექტროლიტური დარღვევების კორექცია, სისხლის პროდუქტების გადასხმა (თრომბოზის რისკი, სიმსივნის ლიზისის სინდრომი, სისხლდენა)

  • თიროიდული კრიზი: ბეტა ბლოკერი, ანტითიროიდული მედიკამენტები, იოდის ნაერთი, გლუკოკორტიკოიდები, გამომწვევი მოვლენის მკურნალობა

  • სეროტონინის სინდრომი: სედაცია, დამხმარე მოვლა (განსაკუთრებით, ჰიპერთემიის კონტროლი)

  • სიმულაციური აშლილობები დელეგირებული სხვა პირზე(ადრე ცნობილი როგორც დელეგირებული მიუნჰაუზენის სინდრომი): სინდრომის მქონე მომვლელისგან პაციენტის იზოლირება

  • ქუნთრუშა: რეკომენდებულია ბავშვების ანტიბიოტიკებით დაუყოვნებელი მკურნალობა, შესაძლო გართულებების, მათ შორის ინვაზიური A ჯგუფის სტრეპტოკოკებით გამოწვეული გათულებების, შესამცირებლად  და ინფექციის შემდგომი გავრცელების შესაჩერებლად. საეჭვო დიაგნოზის შემთხვევაში, ანტიბიოტიკების დაწყებამდე აიღეთ ხახის ნაცხი.[20][21]​​​​[22][23]​​ ზოგიერთ ქვეყანაში ხელმისაწვდომია A ჯგუფის სტრეპტოკოკის ანტიგენის სწრაფი დეტექციის ტესტი ან პოლიმერაზული ჯაჭვური რეაქციის კვლევა .​​[21][22]​​ მხოლოდ კლინიკურად დიაგნოსტირებული ქუნთრუშის შემთხვევაში, ანტიბიოტიკოთერაპია უნდა ჩატარდეს ქვეყნის შიდა კლინიკური გაიდლაინების მიხედვით. გაერთიანებული სამეფოს ჯანმრთელობის უსაფრთხოების სააგენტოს​ თანახმად, ინგლისში ქუნთრუშის და ინვაზიური GAS (iGAS) დაავადების შესახებ შეტყობინებები მოსალოდნელზე უფრო მაღალი იყო 2022 წლის სექტემბრიდან 2023 წლის თებერვლამდე, შეტყობინებების პიკი დაფიქსირდა 2022 წლის დეკემბერში.[20][24]​ ​​​​მას შემდეგ შეტყობინებების რაოდენობა საგრძნობლად შემცირდა და ახლა შეესაბამება წლის კონკრეტული დროის მოსალოდნელ რაოდენობას.[20] სხვა ქვეყნები, რომლებშიც ამავე პერიოდში ქუნთრუშასა და iGAS დაავადების გახშირებული სიხშირე დაფიქსირდა, მოიცავს საფრანგეთს, ირლანდიას, ნიდერლანდებს და შვედეთს. მატება განსაკუთრებით 2022 წლის მეორე ნახევარში შეინიშნებოდა.[25]

2019 წლის კორონავირუსით გამოწვეული დაავადება (COVID-19)

  • მიუხედავად იმისა, რომ ბავშვების 90%-ზე მეტი უსიმპტომოა ან აქვთ მსუბუქი მიმდინარეობის ავადმყოფობა, დაფიქსირებულია საშუალო-მძიმე ფორმის შემთხვევებიც.[26]​ მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ, ბავშვებში, კლინიკურად მინიმალურად გამოხატული სიმპტომებისა ან სიმპტომების არარსებობის მიუხედავად, გულმკერდის ვიზუალიზაციურმა კვლევებმა შეიძლება პნევმონიის ნიშნები გამოვლინოს.[27]​ხშირია სხვა რესპირატორული ვირუსებით კოინფექცია.

  • შესაძლო COVID-19-ის მქონე პაციენტები იზოლირებულები უნდა იყვნენ სხვა პაციენტებისგან. კონტაქტური და წვეთოვანი უსაფრთხოების ზომები უნდა მიიღოთ სანამ პაციენტი უსიმპტომოა.

იხ კორონავირუსი 2019 (COVID-19).

ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას